1. Czy wspólnik spółki cywilnej może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników?:
a) Tak.
b) Tak, po uprzedniej uchwale wspólników
c) Tak, może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników
ŻADNA
2. Czy osoba prowadząca działalność gospodarczą może opłacać składki na ubezpieczenie społeczne do ZUS od podstawy wynoszącej:
a) 50% przeciętnego wynagrodzenia w GN
b) 60% przeciętnego wynagrodzenia w GN
c) 55% przeciętnego wynagrodzenia w GN
3.Czy wymóg wpisania do KRS dotyczy:
a) spółki jawnej
b) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
c) spółki akcyjnej
4. Czy dotacja unijna może być przeznaczona na pokrycie wydatków związanych z zakupem:
a) samochodu osobowego
b) komputera
c) surowców
5. Czy pomoc unijną można otrzymać na działalność w sektorze:
a) rybołówstwa
b) akwakultury
c) rolnym
6. Czy wsparcie w ramach POKL jest kierowane do:
a) kobiet powracających do pracy po urodzeniu dziecka
b) osób zamieszkujących gminy miejskie powyżej 100 tyś mieszkańców
c) osób w wieku 25-45 lat
7. Czy w ramach pomocy z urzędu pracy można ją otrzymać na działalność:
a) budowlaną
b) usługową
c) polegającą na handlu obwoźnym
8. Czy prowadząc działalność w zakresie handlu można wybrać opodatkowanie PIT:
a) progresywne na zasadach ogólnych
b) liniowe na zasadach ogólnych
c) kartę podatkową
9. Którzy podatnicy nie mogą rozliczać się z dochodów PIT w formie podatku liniowego:
a) prowadzący działalność handlową
b) świadczący usługi na rzecz byłych pracodawców takie jak świadczyli na ich rzecz w ramach stosunku pracy
c) prowadzący działalność transportową
10. PIT - kartą podatkową
1. Które spółki muszą prowadzić księgi rachunkowe:
a) spółka jawna
b) spółka zoo
c) spółka akcyjna
d) spółka partnerska
2. W której spółce istnieje ograniczenie odpowiedzialności wspólników do wysokości wniesionych wkładów:
a) w spółce zoo
b) w spółce jawnej
c) w spółce komandytowej
d) w spółce cywilnej
3. Czy kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co najmniej:
a) 100 000 zł
b) 50 zł
c) 1000 zł
d) 50 000 zł
4. Czy do naliczania składek na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca może zakwalifikować podstawę ich wymiaru wynoszącą:
a) 66% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
b) 36% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
c) 48% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
? d) 19% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
5. Czy za działalność gospodarczą przepisy ustawy o PIT uznają działalność zarobkową:
a) wytwórczą
b) budowlaną
c) usługową
d) handlową
6. Czy w formie karty podatkowej mogą z podatku rozliczać się podmioty prowadzące działalność:
a) usługową
b) gastronomiczną
c) transportową
d) wytwórczą
7. Czy stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi:
a) 20 % od przychodów osiąganych z wolnych zawodów
b) 6,5% od przychodów osiąganych z wolnych zawodów
c) 3,5 % od przychodów osiąganych z wolnych zawodów
d) 19 % od przychodów osiąganych z wolnych zawodów
8. Czy stawka ryczałtu od przychodu ewidencjonowanego wynosi
a) 8,5% od przychodów z najmu
b) 20% od przychodów z najmu
c) 1,3% od przychodów z najmu
d) 3,0% od przychodów z najmu
9. Czy kwota dochodu wolna od PIT w 2010 wynosiła:
a) 3 091,00 zł
b) 536,02 zł
c) 1886,00zł
d) 1220,89 zł
10. Czy oświadczenie o wyborze formy opodatkowania podatnik składa w Urzędzie Skarbowym do:
a) 10 dnia miesiąca w którym rozpoczęto prowadzenie działalności
b) 30 kwietnia po zakończonym roku podatkowym
c) 31 stycznia po zakończonym roku podatkowym
d) nie składa w ogóle
ŻADNA- do 20 stycznia
Firma może być prowadzona jednoosobowo (przedsiębiorca będący osobą fizyczną) lub w formie spółki: jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, partnerskiej, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej (spółka z o.o. i akcyjna mają osobowość prawną).
Działalność tych spółek uregulowana jest przepisami kodeksu spółek handlowych, stąd określa się je spółkami handlowymi. Spółki te muszą być zgłaszane do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Spółki prawa handlowego muszą w większości przypadków prowadzić specjalne księgi rachunkowe. Spółki kapitałowe (spółka z o.o. i spółka akcyjna) mają taki obowiązek zawsze, natomiast w przypadku spółek osobowych (np. spółka jawna, partnerska) - gdy osiągną przychody przekraczające rocznie równowartość 1,2 mln euro.
O ile bowiem księgę przychodów i rozchodów można prowadzić bez trudu we własnym zakresie - lub za kilkaset złotych miesięcznie zlecić biuru rachunkowemu - o tyle prowadzenie ksiąg handlowych jest na tyle skomplikowane, że trzeba albo zatrudnić wykwalifikowaną księgową, albo wynająć biuro rachunkowe - za opłatą już zdecydowanie wyższą.
Spółka cywilna- Najprostsza i najtańsza na początek jest zawsze spółka cywilna, uregulowana przepisami kodeksu cywilnego.
Spółka taka nie jest przedsiębiorcą, a tylko skutkiem umowy co najmniej dwóch przedsiębiorców wpisanych do gminnej ewidencji działalności gospodarczej. Z formalnego punktu widzenia umowa taka nie musi być pisemna, ale od strony praktycznej dobrze jest zawrzeć ją w tej formie dla celów dowodowych.
DWA KODEKSY Zasady działania spółek w Polsce uregulowane są w dwóch aktach prawnych: spółka cywilna w kodeksie cywilnym, natomiast w kodeksie spółek handlowych pozostałe spółki, czyli: jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna.
Zgodnie z kodeksem cywilnym przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Umowa spółki powinna:
1)oznaczać wspólników,
2)określać wspólny cel gospodarczy (nie musi to być prowadzenie przedsiębiorstwa),
3) wyznaczyć sposób, w jaki wspólnicy będą dążyli do osiągnięcia tego celu (kodeks podaje przykładowo wniesienie wkładów, choć można zawiązać nawet spółkę bezudziałową), zawierać datę zawarcia umowy spółki.
Powinna też określać:
1)czas trwania spółki,
2) zakres działalności według PKD, jeżeli wspólnicy będą prowadzili przedsiębiorstwo,
3) wkłady (można wnieść gotówkę, prawa - np. własność rzeczy, świadczenie usług),
4) podział zysku i uczestnictwo w stratach (wolno zwolnić wspólnika z udziału).
Jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić, wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.
Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne.
PRAWA WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI CYWILNEJ
Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. Może on bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
Każdy wspólnik może też bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.
Jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, poczytuje się ją za przedłużoną na czas nieoznaczony.
Można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W wypadku takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa.
Wkład wspólnika do spółki cywilnej może polegać na wniesieniu do niej własności lub innych praw albo na świadczeniu usług
Spółka z o.o.
Jeśli działalność gospodarcza ma być prowadzona na dużą skalę, najlepszą formą dla prowadzenia takiej działalności wydaje się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Głównym atutem spółki z o.o. jest ograniczenie odpowiedzialności wspólników do wysokości wniesionych wkładów (stąd nazwa spółki), choć tak naprawdę nie odpowiedzialność spółki, ale odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do tych granic, bo spółka odpowiada do wysokości całego swojego majątku.
WYSOKOŚĆ KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien wynosić co najmniej 5 tys. zł, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową, czego konsekwencją jest możliwość - w przeciwieństwie do spółek osobowych - jej funkcjonowania także wówczas, gdy zakłada ją jeden wspólnik. By założyć spółkę z o.o., trzeba zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego.
Powinna ona określać: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki, wysokość kapitału zakładowego, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Firma spółki z o.o. może być określona dowolnie, powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wspólnicy powinni wnieść wkłady na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej - także wnieść nadwyżki. Potem trzeba powołać zarząd i radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki. Na koniec należy dokonać wpisu do rejestru sądowego.
Spółka zoo jest optymalnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy mamy prowadzić działalność o różnorodnym charakterze, a na dodatek wymaga ona dużego kapitału.
Spółka partnerska, która jest bardzo dogodną formą prowadzenia niektórych rodzajów działalności gospodarczej, nie jest dostępna dla wszystkich.
Zgodnie z kodeksem handlowym spółka partnerska może być utworzona tylko w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą, a partnerami mogą w niej być wyłącznie osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Inne spółki
W praktyce spółka cywilna najlepiej nadaje się do prowadzenia przedsiębiorstw rodzinnych. A spółka jawna polecana jest w sytuacji, gdy zakres prowadzonej działalności jest na tyle duży, że forma spółki cywilnej może stać się barierą - przede wszystkim w zakresie wiarygodności.
Spółka komandytowa jest to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Co do zasady, jest to więc spółka osobowa, ale część wspólników odpowiada w niej na zasadach analogicznych jak udziałowcy spółek kapitałowych. Ma ona wiele zalet, ale jest mało popularna ze względu właśnie na mieszany (osobowo-kapitałowy) charakter, który wymaga znajomości niuansów obu rodzajów spółek.
Spółka akcyjna minimalny kapitał wynosi 100 tys. zł. Oznacza to, że w praktyce osoby planujące działalność o takim rozmiarze zarówno przy zakładaniu firmy, jak i potem przy jej obsłudze finansowo-podatkowej zatrudniają odpowiednich specjalistów.
Spółka komandytowo-akcyjna łączy ona cechy spółki komandytowej, przede wszystkim odpowiedzialność komplementariusza, z akcyjną, którą cechuje wiarygodność związaną z wysokim kapitałem.
Jak zamieniać etat na działalność gospodarczą
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nie mają żadnego wpływu na sposób opodatkowania. Zawsze ich dochód podlega podatkowi według skali podatkowej i to po zsumowaniu z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych. Co gorsza, pracownik może swój przychód do opodatkowania obniżyć tylko nieznacznie o z góry ustalone przez ustawodawcę zryczałtowane koszty uzyskania przychodu.
Od wielu lat wynoszą one niewiele ponad 100 zł miesięcznie i w większości przypadków nie rekompensują nawet kosztów dojazdu do pracy. W efekcie pracownicy, zwłaszcza ci najlepiej wynagradzani, płacą od znacznej części swoich dochodów podatek według stawki 32 procent.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych8,5 proc.
KARTA PODATKOWA
Przy działalności na niewielką skalę przedsiębiorca może płacić kartę podatkową. Jest to niewielki podatek w stałej wysokości, uzależniony od rodzaju działalności, jej zakresu, a nawet miejsca, w którym działalność ta jest prowadzona
Zupełnie inaczej jest w przypadku działalności na własny rachunek. I to nawet w przypadku usług czy innych rodzajów działalności, gdy z jej tytułu nie można skorzystać ze zryczałtowanych form opodatkowania dochodu: karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (do czasu likwidacji tych form).
Pierwsza korzyść, jaką uzyskuje będąc przedsiębiorcą, to możliwość znacznego ograniczenia wysokości składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne. Niezależnie od wysokości osiąganego dochodu, przedsiębiorca płaci je bowiem od zadeklarowanej podstawy wymiaru, a tę, jako minimalną, stanowi 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W 2010 r. ta minimalna podstawa wymiaru wynosi 1887,60 zł.
Druga ważna korzyść dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą to możliwość opodatkowania dochodu w formie podatku w stałej wysokości 19 proc. Z takiej możliwości nie mogą korzystać osoby uzyskujące dochody z pracy.
Kto najwięcej skorzysta na samozatrudnieniu
Osoba rozpoczynająca aktywność zawodową, która wcześniej nie pracowała na etacie oraz nie prowadziła działalności gospodarczej. Taka osoba może zawsze skorzystać z podatku w stałej wysokości 19 proc., a w wielu wypadkach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 8,5 proc. przychodów (lub mniej). Ponadto przez dwa lata płacić będzie obowiązkowe składki ZUS od najniższej z możliwych podstawy wymiaru.
Osoba, która była już pracownikiem, ale w roku poprzednim i obecnym nie była na etacie w firmie, na rzecz której może wykonywać swoje usługi w ramach rozpoczynanej działalności gospodarczej. Taka osoba także będzie miała prawo do podatku w stałej wysokości 19 proc., ewentualnie ryczałtu. A jeśli w ciągu ostatnich 5 lat nie prowadziła działalności gospodarczej, przez dwa lata płacić będzie obowiązkowe składki do ZUS od minimalnej podstawy wymiaru.
Osoba, która zamieni stosunek pracy na działalność wykonywaną osobiście nawet na rzecz niedawnego pracodawcy, ale pod warunkiem, że przedmiotem jej nowej aktywności będą usługi (produkcja) inne niż te, które wykonywała w ramach umowy o pracę. Dobrym momentem przejścia na samozatrudnienie będzie np. zdobycie nowych kwalifikacji. Taka osoba ma do dyspozycji co najmniej podatek w stałej wysokości 19 proc. oraz większe lub mniejsze preferencje co do składek ZUS.
Osoba, która łączy pracę etatową z działalnością gospodarczą, jeśli tylko przedmiotem działalności gospodarczej jest inna aktywność niż praca lub jeśli jako przedsiębiorca sprzedaje swoje usługi podmiotom innym niż pracodawca. Rozliczając się z dochodów z pracy, zachowa prawa do ewentualnych ulg oraz odliczeń. Działalność gospodarczą może rozliczać w formie karty podatkowej lub ryczałtu lub w formie podatku w stałej wysokości 19 proc. Składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zapłaci tylko od dochodów pracowniczych.
Osoba, która nie jest na etacie, ale wykonuje działalność osobiście - pod warunkiem, że zacznie osiągać bardzo wysokie dochody albo ma wysokie koszty tej działalności. Ma możliwość opodatkowania dochodu w formie podatku liniowego, przy skorzystaniu z pełnych kosztów uzyskania przychodów, a nie zryczałtowanych. Obowiązkowe składki do ZUS płaci na zasadach zbliżonych do pracownika, zmiana roli na przedsiębiorcę da też korzyści w postaci niższych składek ZUS.
Kiedy samozatrudnienie jest fikcyjne
Samozatrudnienie ma fikcyjny charakter, kiedy pod formalnym rozliczeniem działalności gospodarczej kryje się rzeczywisty stosunek pracy albo przedsiębiorca jest co najwyżej podmiotem wykonującym pracę na zasadzie działalności wykonywanej osobiście. Tymczasem brak w prawie podatkowym, w prawie pracy i w prawie ubezpieczeń społecznych definicji samozatrudnienia bardzo utrudnia jednoznaczne określenie tego sposobu osiągania przychodów czy - ściślej - aktywności zarobkowej.
Różnice między pracą a działalnością
Zdarza się, że np. przedsiębiorca produkujący meble, by móc elastycznie kształtować koszty pracy w związku z dużą sezonowością zamówień, zatrudnia na podstawie umowy o pracę trzech pracowników oraz - w zależności od potrzeb - na podstawie cywilnych umów zlecenia zawieranych na okresy półroczne od 6 do 12 zleceniobiorców.
Pracownicy w rzeczywistości pełnią rolę nadzorujących pracę zleceniobiorców. Pierwsi w świetle prawa podatkowego osiągają dochody z pracy, drudzy z działalności wykonywanej osobiście.
W innym przypadku przedsiębiorca budowlany zatrudnia na podstawie umowy o pracę wysoko wykwalifikowanego elektryka, który wykonuje instalacje elektryczne w nowych budynkach. Pracownik uzyskuje średnie dochody miesięczne w wysokości ponad 8 tys. zł. W efekcie od znacznej części dochodu płaci podatek w wysokości 32 proc.
Ponadto i przedsiębiorca, i pracownik muszą odprowadzać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne od podstawy wymiaru, jakim jest wynagrodzenie za pracę.
Działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową: wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na pobieraniu pożytków z rzeczy oraz z wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
Za osobę prowadzącą działalność gospodarczą uważa się również osobę fizyczną będącą wspólnikiem spółki niemającej osobowości prawnej w zakresie wykonywanej przez tę spółkę działalności gospodarczej.
WSPÓŁPRACA Z BYŁYM PRACODAWCĄ
Od 1 stycznia 2007 r. współpraca byłego pracownika z byłym pracodawcą w ramach zarejestrowanej przez siebie działalności gospodarczej jest traktowana jako działalność wykonywana osobiście albo w ramach stosunku zatrudnienia, a nie działalność gospodarcza.
Osobą prowadzącą działalność gospodarczą jest także osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki niemającej osobowości prawnej w zakresie wykonywanej przez tę spółkę działalności gospodarczej.
za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli: wszelką odpowiedzialność wobec osób trzecich, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, za ich rezultat oraz wykonywanie ponosi zlecający wykonanie tych czynności, i
są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności, i wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Przedsiębiorca odpowiada za zlecenia
Jedną z trzech okoliczności, które mogą podatnikowi ułatwić udowodnienie, iż osiąga on przychody z działalności gospodarczej, a nie działalności wykonywanej osobiście lub z pracy, jest wykazanie, że ponosi on odpowiedzialność wobec osób trzecich (z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych), za rezultat oraz wykonywanie czynności stanowiących treść umowy.
Na szczęście dla podatników, którzy zdecydowali się na samozatrudnienie i rozliczają je jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, zaostrzając kryteria, które trzeba spełnić, by móc kwalifikować przychody do takiego źródła przychodów, ustawodawca określił, że dyskwalifikująca jest okoliczność, w której wszelką odpowiedzialność wobec osób trzecich, za rezultat oraz wykonywanie ponosi zlecający wykonanie tych czynności.
Ponosi wszelką odpowiedzialność - oznacza, że jeżeli tylko zleceniodawca ze zleceniobiorcą podzieli się choćby tylko częścią tej odpowiedzialności, nie będzie podstaw do zakwestionowana, że przychody, które zleceniodawca uzyskuje na podstawie takiej umowy, mogą być rozliczane jak każde inne pochodzące z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Umowa z byłym pracodawcą
W umowach określających zasady współpracy między podmiotem zlecającym wykonanie określonych prac a osobą działającą w ramach samozatrudnienia należy nie tylko zapisać, że odpowiedzialność za rezultat tej działalności oraz w ogóle za wykonywanie umowy ponoszą obie jej strony, ale - dla pewności - wyartykułować, kiedy i w jakich okolicznościach zleceniobiorca ponosi odpowiedzialność za swoje działania oraz ich rezultat (produkt, czyli towar lub usługę).
Przedsiębiorca bez nadzoru
Jeśli osoba kwalifikująca przychody z umów zawartych przez siebie z innym przedsiębiorcą kwalifikuje je jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, a treść umowy i wszelkie okoliczności wskazują, że to zleceniodawca ponosi ryzyko gospodarcze oraz pełną odpowiedzialność za wykonywanie zlecenia i jego rezultat, to podatnik musi udowodnić, iż nie zachodzi trzecia okoliczność: prace są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności.
Gdy tego nie uczyni, kontrola skarbowa uzna, że bezpodstawnie kwalifikuje on te przychody do pozarolniczej działalności gospodarczej, bo zgodnie z obowiązującymi od 1 stycznia 2007 r. przepisami podatkowymi czynności spełniające w komplecie takie kryteria nie mogą być uznane za działalność gospodarczą.
MIEJSCE ZLECENIA Jeśli więc nie da się uniknąć sytuacji, w której zlecenie musi być przez samozatrudnionego realizowane w siedzibie zleceniodawcy, ten drugi nie powinien mieć przynajmniej formalnego prawa do bieżącego nadzorowania wykonywanej pracy ani też decydowania o czasie jej wykonywania - np. dyskwalifikującą okolicznością będzie obowiązek podpisywania przez zleceniobiorcę listy obecności
Kontrola skarbowa może szczególnie bacznie analizować przypadki, w których działalność gospodarczą samozatrudnionego poprzedzał stosunek pracy ze zleceniodawcą, a w przypadku wysokich stałych dochodów przedsiębiorcy zleceniobiorcy nawet umowy cywilne.
Przedsiębiorca bierze na siebie ryzyko
Jeśli z charakteru stosunku łączącego przedsiębiorcę ze zleceniodawcą wynika w sposób jednoznaczny, że samozatrudniony wykonuje pracę w siedzibie potencjalnego pracodawcy i pod jego nadzorem, musi on wziąć na siebie ryzyko gospodarcze, by dowieść, iż jest to umowa między przedsiębiorcami, a nie pracodawcą i pracownikiem.
Siedem głównych cech osoby samozatrudnionej
Podatnik nie ma pełnego, niczym nieograniczonego prawa do wyboru, czy będzie osobą wykonującą działalność osobiście czy osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Nie można jednocześnie być osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą i osobą wykonującą działalność osobiście w tym samym zakresie, ale można część swoich przychodów rozliczać jako przychody z działalności gospodarczej, a część w ramach działalności wykonywanej osobiście, jeśli ta druga nie jest przedmiotem wykonywanej działalności.
Może jednak się zdarzyć, że w danym roku podatkowym podatnik będzie np. najpierw pracownikiem, potem osobą wykonującą działalność osobiście, a następnie osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą; można też równolegle uzyskiwać przychody ze wszystkich tych trzech źródeł przychodów.
Samo dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie jest już okolicznością przesądzającą o tym, że dana osoba jest osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Wykonywanie działalności osobiście nie wyklucza osiągania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w formie osoby prawnej (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).
By korzystać z opodatkowania na zasadach osoby wykonującej działalność osobiście, nie trzeba tej działalności świadczyć wyłącznie na rzecz jednej firmy.
Nie ma przeszkód, by prowadzić działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług tylko dla jednego podmiotu gospodarczego; istnienie takiego stanu nie przesądza, niejako automatycznie, że w takim przypadku aktywność takiej osoby należy klasyfikować jako działalność wykonywaną osobiście, a nie pozarolniczą działalność gospodarczą, o ile tylko nie jest spełniona jedna z trzech okoliczności.
Działalność zamiast pracy
samozatrudnienie należy rozumieć zastąpienie wcześniejszego stosunku pracy działalnością gospodarczą. W efekcie wcześniejszy pracodawca staje się partnerem gospodarczym wcześniejszego zatrudnionego. Ze względu na wysokie koszty pracy czy też pewne filtry mające powstrzymywać pracowników od zmiany statusu na przedsiębiorcę dla korzyści podatkowych: możliwość korzystania ze stałego podatku w wysokości 19 proc. lub niższych obciążeń w stosunku do ZUS, równie liczna co jednoosobowe przedsiębiorstwa jest armia osób, które funkcjonują na podstawie cywilnych umów - zlecenia lub o dzieło.
Działalność główna lub dodatkowa
Zarobkować na własne konto można zarówno dorywczo (łącząc takie zarobkowanie z pracą etatową albo z działalnością gospodarczą), jak i traktując je jako jedyne źródło dochodów. Zajmijmy się wariantem łączenia dwóch źródeł.
Prace dorywcze wykonujemy na rzecz swojego pracodawcy, czyli firmy zatrudniającej nas na podstawie kodeksowej umowy o pracę. Wówczas, nawet gdy na tę okoliczność zawieramy dodatkowe umowy cywilne: zlecenia czy o dzieło, nasze ponadplanowe zarobki są rozliczane tak jak dochody z pracy.
Oznacza to, że pracodawca zleceniodawca dołącza je do podstawy wyliczenia zaliczek na podatek dochodowy oraz podstawy wymiaru na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji zwiększają one także podstawę wymiaru składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.
Forma płacenia podatku
CIT (os.pr.) czy PIT (os.fiz)
Generalne różnice w samym sposobie opodatkowania, poza częścią administracyjną dotyczącą deklaracji podatkowych, terminów itp., polegają na tym, że osoby prawne objęte są wyłącznie podatkiem od dochodu z działalności w stałej wysokości (niezależnie od wielkości dochodów), którego stawka wynosi obecnie 19 proc.
Natomiast osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą korzystać z takiego podatku w stałej wysokości 19 proc. albo ustalać podatek na podstawie skali z tabeli. Tabela ta przewiduje kwotę wolną od podatku, ale i dwa progi, po przekroczeniu których dochód (a ściślej - odpowiednia jego część) jest otaksowany według taryfy 18 proc. lub 32%.
Opodatkowanie w formie karty podatkowej
20 stycznia- Najpóźniej do tego dnia roku podatkowego przedsiębiorca składa w urzędzie skarbowym wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.
Księga czy pełna rachunkowość
Os.pr- księgi rachunkowe;Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązana tylko do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów oraz ewentualnie innych prostych rejestrów. Dopiero gdy obrót z pozarolniczej działalności gospodarczej osoby fizycznej przekroczy w skali roku kwotę 1,2 mln euro, jest ona zobowiązana do prowadzenia tzw. pełnej księgowości (ksiąg rachunkowych), choć dalej podatek dochodowy rozlicza na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.korzystanie z dochodu przez osoby fizyczne i osoby prawne. Osoby fizyczne mają do swojej dyspozycji cały wypracowany przez siebie dochód - tylko pod warunkiem wcześniejszego jego opodatkowania. Natomiast przedsiębiorca działający np. w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uzyskuje go albo na zasadzie wynagrodzenia za pracę lub w formie dywidendy albo w obu formach jednocześnie.
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność: 1)usługową lub wytwórczo-usługową,
2)gastronomiczną, 3)w zakresie usług transportowych,
4)w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach,
5)w wolnych zawodach, 6)polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego i usług weterynaryjnych,
7)w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi,
8)w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.
Karta podatkowa na wniosek
Podatnicy podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie, we wniosku tym zgłoszą prowadzenie działalności uprawnionej do opodatkowania w formie karty (wymienionej w tabelach stanowiących załącznik do ustawy).
Przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne, sami lub małżonek nie prowadzą, poza uprawniającymi do opodatkowania z karty pozarolniczej działalności gospodarczej w innej formie oraz nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym.
USŁUGI SPECJALISTYCZNE należą czynności oraz prace, które należą do innego niż zgłoszony przez podatnika zakres działalności, ale są niezbędne do całkowitego wykonania wyrobu lub świadczonej usługi
Wniosek (specjalny PIT-16) trzeba wypełnić tylko raz - występując o objęcie opodatkowaniem w formie karty. Jeśli podatnik nie rezygnuje z opodatkowania w formie karty, przed początkiem kolejnych lat podatkowych nie musi już dopełniać żadnych formalności. Urząd skarbowy sam prześle mu decyzję o wysokości stawki podatku w formie karty obowiązującej w kolejnym roku.
Warunki do spełnienia
Nie wyłącza opodatkowania w formie karty podatkowej prowadzenie przez podatnika działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach wodnych i wiatrowych, o mocy oddawanej do 5000 kilowatów, wytwarzanie biogazu oraz osiąganie przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy z innych umów o podobnym charakterze.
Prowadzący działalność opodatkowana w formie karty
Osoby te są zwolnione z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.
Karta dla wspólników
Podatnicy mogą być opodatkowani w formie karty podatkowej, również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki, pod warunkiem że łączna liczba wspólników oraz zatrudnionych pracowników nie przekracza stanu zatrudnienia określonego w tabeli. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników.
Wysokość podatku w formie karty
Urząd skarbowy, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie na każdy rok podatkowy. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników.
Podatek dochodowy w formie karty podatkowej, wynikający z decyzji, podatnik obniża o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym, zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, jeżeli nie została odliczona od podatku dochodowego.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności gospodarczej, jeżeli rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej - bez względu na przychody.
Stawki ryczałtu
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi:
20 proc. przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
17 proc. przychodów ze świadczenia niektórych usług, m.in. reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych, pośrednictwa w handlu hurtowym, wynajmu samochodów osobowych czy przyjmowania telefonów (pełna lista w art. 12 ust.1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym [podatku ryczałtowym]),
8,5 proc. przychodów z działalności usługowej, m.in. przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. i przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów z materiału powierzonego przez zamawiającego, prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu, prowizji kolportera na podstawie umowy o kolportaż prasy, przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych.
5,5 proc. przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, zyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,
3,0 proc. przychodów m.in. z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc., z działalności usługowej w zakresie handlu, ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą, zaliczonych do klasy 01.42 - usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych) i do klasy 85.20 - usługi weterynaryjne, z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw z ryb i innych surowców z połowów, z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej (pełna lista w art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku ryczałtowym).
RYCZAŁT KWARTALNY Podatnicy, którzy wybrali opłacanie ryczałtu co kwartał, są obowiązani do 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić o tym urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.
Prawa ryczałtowca Ryczałtowiec ma prawo do odliczeń od przychodu lub od ryczałtu (ulgi, strata, składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne).
Jeżeli podatnik dokonuje od przychodów takich odliczeń, jest obowiązany wykazać odliczenia w odrębnych pozycjach ewidencji i zmniejszyć o te kwoty wartość przychodu stanowiącego podstawę opodatkowania.
USŁUGI, KTÓRYCH WYKONYWANIE W RAMACH DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NIE DAJE PRAWA DO RYCZAŁTU
Jak płacić podatek dochodowy na podstawie księgi
Podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej mogą wybrać za podstawę ustalania zobowiązania podatkowego art. 27 lub art. 30c ustawy o PIT. W pierwszym przypadku płacą podatek na podstawie skali tabeli podatkowej, według stawek 18 i 32 proc. W drugim - podatek w stałej wysokości 19 proc.
Niezależnie od sposobu płacenia podatku dochodowego osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą muszą założyć i prowadzić księgę przychodów i rozchodów oraz ewentualnie dodatkową dokumentację. W przypadku spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych księga jest prowadzona dla spółki.
Wyliczanie podatku według skali
Gdy podatek od dochodu wyliczany jest według skali podatkowej, dochód otaksowany jest w następujący sposób:
1) do kwoty 3091 zł zwolniony jest w całości z podatku - w tabeli odpowiada temu kwota 556,02 zł,
2) kwota do 85 528 zł objęta jest stawką podatku 18 proc. - z tabeli liczy się podatek w wysokości 18 proc. podstawy wymiaru, po czym odejmuje 556,02 zł,
3) kwota ponad 85 528 zł objęta jest stawką podatku 32 proc. - z tabeli liczy się podatek w ten sposób, że najpierw wylicza się 32 proc. nadwyżki ponad kwotę 85 528 zł, a potem dodaje się do niej 14 839,02 zł (jest to podatek wyliczony przedstawionym wyżej sposobem od dochodu w wysokości 85 528 zł, oczywiście z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku).
Korzystanie z podatku liniowego Do momentu ustalenia podstawy opodatkowania podatek w stałej wysokości 19 proc. ustalamy tak samo, jak w przypadku gdy podatek wyliczany jest z tabeli.
Jednak trzeba pamiętać, że przy tej metodzie opodatkowania nie ma kwoty wolnej od podatku! Wybór tej formy opodatkowania jest równoznaczny z pozbawieniem prawa do rocznego rozliczenia podatku na zasadach preferencyjnych - małżonków lub osoby samotnie wychowującej dzieci.
Od dochodu opodatkowanego w tej formie oraz podatku 19 proc. nie można dokonywać odliczeń z tytułu ulg. Odjąć można jedynie obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne i ewentualną stratę z lat poprzednich - od dochodu oraz składkę na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne - od podatku.
Jeśli jednak zdarzy się, że przedsiębiorca w danym roku podatkowym uzyskuje także inne dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wówczas dochodów tych nie dolicza do opodatkowania podatkiem liniowym. I odwrotnie, rozliczając te inne dochody, nie uwzględnia w rozliczeniu dochodu opodatkowanego podatkiem 19 proc.
BEZ DEKLARACJI
Od 1 stycznia 2007 r. zarówno osoby opłacające zaliczki na podatek co miesiąc według zasad standardowych, jak rozliczające się kwartalnie lub wybierające system zaliczek uproszczonych, nie muszą składać deklaracji miesięcznych (np. PIT-5 czy PIT-5L), ale muszą złożyć zeznanie roczne.
Jeśli podatnik ma prawo do skorzystania z opodatkowania działalności gospodarczej na podstawie art. 30c, czyli w formie podatku w stałej wysokości 19 proc., i zdecyduje się z tego prawa skorzystać, jest zobowiązany do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, do 20 stycznia roku podatkowego, pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania.
Wyboru sposobu opodatkowania nie mogą dokonać podatnicy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.
Zaliczki na podatek
Podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. U osób niekorzystających z podatku w stałej wysokości 19 proc. wysokość zaliczek za miesiące do listopada roku podatkowego ustala się w następujący sposób:
1) obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (czyli kwotę wolną w wysokości 3091 zł),
2) zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu,
3) zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.
Tak obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zaliczki uproszczone
Podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) złożonym w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy albo w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata - jeżeli nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej.
Zaliczki kwartalne Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, będące małymi podatnikami, oraz podatnicy rozpoczynający po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej mogą wpłacać zaliczki kwartalne na podatek.
U osób płacących podatek według skali tabeli podatkowej wysokość zaliczek za I, II i III kwartał roku podatkowego ustala się według następujących zasad. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od kwartału, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku, czyli kwotę 3091 zł.
Zaliczki kwartalne, za okres od I do III kwartału roku podatkowego, podatnicy uiszczają w terminie do dnia 20. każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni, w terminie do 20 grudnia.
Zaliczki kwartalne, za okres od I do III kwartału roku podatkowego, podatnicy uiszczają w terminie do dnia 20. każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni, w terminie do 20 grudnia.
Zeznanie roczne Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie według ustalonego wzoru - PIT-36 osoby płacące podatek według skali tabeli podatkowej lub PIT-36L w przypadku korzystających z podatku w stałej wysokości 19 proc., o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
W przeciwieństwie natomiast do rocznego rozliczenia pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem w stałej wysokości 19 proc. (na podstawie art. 30c) w rocznym rozliczeniu opartym na tabeli podatkowej, w PIT-36 trzeba uwzględnić wszystkie dochody opodatkowane na zasadach ogólnych: z pracy, emerytur i rent, działalności wykonywanej osobiście, cywilnych umów-zlecenia i o dzieło, najmu - gdy podatnik nie korzysta z ryczałtu.
Wszystkie te dochody wykazuje się w tabeli dochodowej i sumuje, podobnie jak ewentualne koszty uzyskania przychodu i zaliczki potrącone przez płatników lub zapłacone przez podatnika.
Działalność gospodarcza - określana też mianem pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza działalność zarobkową: wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową, ponadto polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, a także na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych. Przy czym musi to być działalność prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do przychodów z innych źródeł wymienionych w art. 10 ustawy o PIT.
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - uregulowany ustawowo, składa się m.in. z rejestru przedsiębiorców. Obejmuje podmioty, na które ustawy nakładają obowiązek uzyskania wpisu. Ten zaś dokonywany jest z chwilą umieszczenia danych w rejestrze.
Wolny zawód - pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów-zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Osobowość prawna - to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków oraz do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. Osobowość prawną mają tylko te podmioty, którym przepisy przyznały tę właściwość. Są wśród nich m.in. spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, fundacje. Osobowości prawnej nie mają natomiast: spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.
Kapitał zakładowy - do tego, by założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną, konieczne jest posiadanie określonych zasobów finansowych na etapie zawiązywania spółek. Minimalny kapitał zakładowy dla spółki z o.o. wynosi 5 tys. zł, a w spółce akcyjnej 100 tys. zł. Kapitał zakładowy spółki z o.o. dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej.
Udział - to ogół uprawnień i obowiązków wspólnika wobec spółki, która wyznacza jego status prawny. Udziały powinny stanowić odzwierciedlenie wkładów wniesionych do spółki. Niepieniężnym wkładem do spółki jest aport. Może nim być zbywalne prawo o określonej wartości majątkowej, które wolno wydzielić z majątku wspólnika i przenieść na spółkę (np. prawo własności do rzeczy ruchomych lub nieruchomości, prawa udziałowe w spółkach kapitałowych, patenty, majątkowe prawa autorskie).
Franczyza (franchising) - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorstwami - franczyzodawcą i jego indywidualnymi franczyzobiorcami.