Nr ćw.: 108 |
Data: 04.06.2003 |
Bartek Banaszak |
WBAiIŚ
|
Semestr: II |
Grupa: |
Prowadzący:
|
Przygotowanie:
|
Wykonanie: |
Ocena: |
Temat: Wyznaczanie modułu Young'a metodą ugięcia.
Wstęp teoretyczny:
Prawo Hooke'a- mówi, iż wydłużenie względne jest wprost proporcjonalne do siły i długości początkowej oraz odwrotnie proporcjonalne do powierzchni przekroju:
gdzie Fn to siła rozciągająca, natomiast E to moduł Young'a.
Moduł Young'a- Jest to wielkość naprężenia potrzebna do wydłużenia ciała o długość początkową.
Gdy na pręt podłużny działa siła prostopadle do jego długości, doznaje on ugięcia, a wielkości tzw. strzałki ugięcia S jest zawsze proporcjonalna do siły F, a także zależy od wymiarów geometrycznych, sposobu mocowania pręta i rodzaju materiału z którego jest on wykonany.
Rozpatrzmy bardziej szczegółowo ugięcie pręta (belki), którego jeden koniec jest zamocowany poziomo, a do drugiego przyłożona jest pionowa siła F. Pod działaniem siły górne warstwy pręta są rozciągane, zaś dolne - ściskane. W środku wysokości istnieje warstwa, której długość nie ulegnie zmianie. Przekroje prostopadłe pręta, przy braku obciążenia są wzajemnie równoległe, tworzą natomiast pewien kąt ϕ po przyłożeniu siły.
Gdy pręt jest swobodnie oparty dwoma końcami i obciążony w środku- zachowuje się tak, jakby był zamocowany na środku, a na jego końce działały siły F/2 skierowane ku górze. W takim przypadku siła działa na pręt o długości l/2.
Dla przekroju kołowego moduł Younga ma postać:
.
Dane eksperymentalne:
Odległość miedzy podporami: 0,65 [m]
Miedź: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średnica pręta [mm] |
7,9 |
7,91 |
7,9 |
7,91 |
7,91 |
7,9 |
7,91 |
7,91 |
7,91 |
7,91 |
Masa obciążenia |
0 |
200 |
400 |
900 |
1400 |
1900 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu rosnącym |
597,3 |
596,81 |
596,41 |
595,19 |
593,79 |
592,73 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu malejącym |
597,3 |
596,79 |
596,35 |
595,1 |
593,77 |
592,73 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stal: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średnica pręta [mm] |
7,95 |
7,96 |
7,95 |
7,97 |
7,96 |
7,95 |
7,98 |
7,98 |
7,97 |
7,97 |
Masa obciążenia |
0 |
200 |
400 |
900 |
1400 |
1900 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu rosnącym |
598,5 |
598,37 |
598,11 |
597,35 |
596,9 |
596,32 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu malejącym |
598,5 |
598,4 |
598,13 |
597,3 |
596,88 |
596,32 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Aluminium: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średnica pręta [mm] |
7,9 |
7,93 |
7,9 |
7,91 |
7,91 |
7,92 |
7,9 |
7,91 |
7,93 |
7,91 |
Masa obciążenia |
0 |
200 |
400 |
900 |
1400 |
1900 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu rosnącym |
598,4 |
598,1 |
597,32 |
596,96 |
594,68 |
592,74 |
|
|
|
|
h przy obciążeniu malejącym |
598,4 |
598,13 |
597,3 |
596,94 |
594,63 |
592,74 |
|
|
|
|
Obliczenia:
Obliczam średnią wartość średnicy prętów:
Miedź: |
|
Średnia średnica pręta [m]: |
Promień [m] |
0,007907 |
0,003954 |
|
|
Stal: |
|
Średnia średnica pręta [m]: |
Promień [m] |
0,007964 |
0,003982 |
|
|
Aluminium: |
|
Średnia średnica pręta [m]: |
Promień [m] |
0,007912 |
0,003956 |
Obliczam S ze wzoru: S = h0 - h
Przykładowo dla 200 [g]:
|596,81- 597,3| = 0,49 [mm]
Miedź: |
Stal: |
Aluminium: |
|||
Obciążenie [g] |
Strzałka s [m] |
Obciążenie [g] |
Strzałka s [m] |
Obciążenie [g] |
Strzałka s [m] |
200 |
0,00049 |
200 |
0,00013 |
200 |
0,0003 |
400 |
0,0004 |
400 |
0,00026 |
400 |
0,00078 |
900 |
0,00122 |
900 |
0,00076 |
900 |
0,00036 |
1400 |
0,0014 |
1400 |
0,00045 |
1400 |
0,00228 |
1900 |
0,00106 |
1900 |
0,00058 |
1900 |
0,00194 |
1900 |
0,00104 |
1900 |
0,00056 |
1900 |
0,00189 |
1400 |
0,00133 |
1400 |
0,00042 |
1400 |
0,00231 |
900 |
0,00125 |
900 |
0,00083 |
900 |
0,00036 |
400 |
0,00044 |
400 |
0,00027 |
400 |
0,00083 |
200 |
0,00051 |
200 |
0,0001 |
200 |
0,00027 |
Obliczam wartość F ze wzoru: F = (m/ 1000)* 9,81 [N/m]
Przykładowo dla 200 [g]:
(200/ 1000)* 9,81 = 1,962 [N/m]
Miedź: |
Stal: |
Aluminium: |
|||
m |
F |
m |
F |
m |
F |
200 |
1,962 |
200 |
1,962 |
200 |
1,962 |
400 |
3,924 |
400 |
3,924 |
400 |
3,924 |
900 |
8,829 |
900 |
8,829 |
900 |
8,829 |
1400 |
13,734 |
1400 |
13,734 |
1400 |
13,734 |
1900 |
18,639 |
1900 |
18,639 |
1900 |
18,639 |
1900 |
18,639 |
1900 |
18,639 |
1900 |
18,639 |
1400 |
13,734 |
1400 |
13,734 |
1400 |
13,734 |
900 |
8,829 |
900 |
8,829 |
900 |
8,829 |
400 |
3,924 |
400 |
3,924 |
400 |
3,924 |
200 |
1,962 |
200 |
1,962 |
200 |
1,962 |
Obliczam moduł Young'a ze wzoru:
Przykładowo dla 200 [g]:
[(0,65)3* 1,962]/[12* 3,14* 0,00049* (0,003954)4] = 119 394 659 595,786 = 1,19395* 1011
Miedź: |
Stal: |
Aluminium: |
|||
m |
E |
m |
E |
m |
E |
200 |
1,19395* 1011 |
200 |
4,3728* 1011 |
200 |
1,94519* 1011 |
400 |
2,92517* 1011 |
400 |
4,3728* 1011 |
400 |
1,4963* 1011 |
900 |
2,15791* 1011 |
900 |
3,3659* 1011 |
900 |
7,29445* 1011 |
1400 |
2,92517* 1011 |
1400 |
8,84277* 1011 |
1400 |
1,79162* 1011 |
1900 |
5,24323* 1011 |
1900 |
9,31105* 1011 |
1900 |
2,85762* 1011 |
1900 |
5,34406* 1011 |
1900 |
9,64358* 1011 |
1900 |
2,93322* 1011 |
1400 |
3,07913* 1011 |
1400 |
9,4744* 1011 |
1400 |
1,76835* 1011 |
900 |
2,10612* 1011 |
900 |
3,08203* 1011 |
900 |
7,29445* 1011 |
400 |
2,65924* 1011 |
400 |
4,21084* 1011 |
400 |
1,40616* 1011 |
200 |
1,14713* 1011 |
200 |
5,68464* 1011 |
200 |
2,16132* 1011 |
Obliczam średnią wartość modułu Young'a:
Miedź: |
Stal: |
Aluminium: |
Esr |
Esr |
Esr |
2,87811* 1011 |
6,23608* 1011 |
3,09487* 1011 |
Błędy:
Uwaga: Błąd średniej arytmetycznej średnicy i modułu Young'a obliczyłem za w programie Excel.
|
Miedź: |
Stal: |
Aluminium: |
Błąd średniej arytmetycznej średnicy: |
0,0048305 |
0,0117379 |
0,0113529 |
Błąd średniej arytmetycznej modułu Young'a |
4,56* 1010 |
8,685* 1010 |
7,181* 1010 |
Błąd różniczki zupełnej
:
ΔE = |(δE/ δl)* Δl| + |(δE/δS)* ΔS| + |(δE/δR)* ΔR| =
|[(3l2* F)/(12πSR4)]* Δl| + |[(l3* F)/(-S2* 12 πR4)]* ΔS| + |[(4l3* F)/(-R5S12π)]* ΔR|
Δl = 0,0001 [m]
ΔS = 0,00001 [m]
ΔR = 0,00001 [m]
ΔEM = 3,594* 109
ΔES = 5.326* 109
ΔEA = 3.985* 109
Zestawienie wyników:
EM = 2,87811* 1011 ± 3,594* 109
ES = 6,23608* 1011 ± 5.326* 109
EA = 3,09487* 1011 ± 3.985* 109
Wnioski:
Błędy średnich arytmetycznych obliczone zostały w programie Excel. Powstałe błędy spowodowane były niesprzyjającymi warunkami panującymi w sali w czasie pomiarów. Stosunkowo duża wartość odchylenia standardowego wynika z dużej rozbieżności wyników, które są konsekwencją niedokładności odczytu i zamocowania prętów.
3