ISTOTA LOGISTYKI

LOGISTYKA - jest to dziedzina wiedzy z zakresu zarządzania ( przepływ ludzi , energii, wody) odnosi się do zarządzania dobrami w czasie i w przestrzeni stykamy się z nią codziennie (złe planowanie).

PROCESY LOGISTYCZNE - procesy przepływu polegające na fizycznym przemieszczaniu wszelkich dóbr oraz na przepływie informacji ( związanym z faktem przepływu dóbr) przez kolejne fazy różnego typu procesów gospodarczych. Zorganizowane tak aby przepływ był sprawny i ekonomicznie uzasadniony.

Logistyka najdynamiczniej rozwija się w USA, Niemczech i Japonii.

„LOGISTYGNIE” - francuskie słowo A.H. de Jonini w 1837 r. w Paryżu po raz pierwszy opisał to słowo w 6 rozdziale swojej książki „Zarys sztuki wojennej”; przypisuje logistyce znaczenie jakie jest współcześnie wykorzystywane; w 1885 książka jego weszła w armii amerykańskiej do wiedzy wojskowej, a wojsko dało podwaliny naukowe w czasie II wojny światowej dla logistyki.

LOGISTYKA - jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw - łańcuchem bo każde ogniwo jest ważne

- całym bo naraz zarządzamy łańcuchem

technologiczny zaopatrzenie materiałów GOSP.

proces produkcji - technicznych MATERIAŁOWA

gospodarka materiałowa gospodarka

produkcji magazynowa

Ludzie, którzy spełniali te zadania byli rozczłonkowani (podział ról). Logistyka zerwała z tym procesem.

DEF. LOGISTYKI - teoria systemów obejmująca wszystkie procesy, które służą pokonaniu przestrzeni i czasu przez dowolne przedmioty.

DEF. LOGISTYKI - to logicznie skonstruowana dla mikro- i makroskali wyposażonej w niezbędne kanały przepływu informacji. Użytkowy system fizycznego przemieszczania dóbr, zapewniający ich dopływ do pośrednich i końcowych ogniw łańcucha dostaw w potrzebnych ilościach i ściśle ustalonych terminach, pozwalający na minimalizację zapasów we wszystkich ogniwach tego procesu i możliwie najtańszy w eksploatacji.

Jedną z cech logistyki stanowiącą jej wielką zaletę, która jest zarazem największą przeszkodą przy próbach jej wdrażania w przemyśle jest to, że kładzie się w niej nacisk na działania zintegrowane.

ZADANIA LOGISTYKI (są równoważne, wzajemnie powiązane i uwarunkowane)

1. KOORDYNACJA przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych do konsumentów

2. MINIMALIZACJA KOSZTÓW tego przepływu

3. PODPORZADKOWANIE DZIAŁALNOŚCI LOGISTYCZNEJ wymogom obsługi klienta

CELE LOGISTYKI - minimalizacja kosztów fizycznej dystrybucji dóbr, stosownie jednak do żądanego poziomu usług, co oznacza nadrzędność świadczenia usług nad maksymalizacją zysków i zwrotem nakładów kapitałowych. W odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw wyzwanie logistyki jest podobne i chodzi o to aby dać firmie metody i sposoby zdobycia rynku (satysfakcjonujących konsumentów) korzystne dla kosztów jak i dla dobra świadczonych usług.

LOGISTYKA ZAOPATRZENIA - sfera zaopatrzenia

LOGISTYKA PRODUKCJI - sfera produkcji

ETAPY ROZWOJU LOGISTYKI

1. 
   1950 - „lata uśpione „, w cywilnej działalności człowieka brak rozwiązań informatycznych. Lata te opisał Bernard Lalong

2. 1951-1970 - czas rozwoju , firmy zaczęły poszukiwać oszczędności

3. 
   1971 czas w pełni, poznajemy

PRZYCZYNY ROZWOJU KONCEPCJI LOGISTYCZNYCH

1. Możliwości poprawy efektywności w sferze produkcji natrafiały na bariery

2. Postępuje dywersyfikacja (rozproszenie asortymentowe) programów produkcji

3. Zmiana w filozofii utrzymania zapasów

Dostawca Odbiorca

56 przesuniecie w kierunku producentów 50

90 większa ilość dostaw 10

roczny koszt przechowywania zapasów wynosi 25%

4. Rosnące koszty transportu

5. Rozwój technologii informatycznych (jest bardziej precyzyjny- ułatwia; utrudnia - konkurencja ma to samo)

6. Globalizacja działań wewnętrznych firm

• klimat polityczny

• tania siła robocza

• strefy ekonomiczne

/firmy wybierają co im się bardziej opłaca/

WPŁYW LOGISTYKI NA RENTOWNOSĆ FIRMY

- koszty logistyczne w krajach Unii Europejskiej 21,6

- koszty transportu 8,6

W Polsce koszty są 40% wyższe niż w krajach UE

Jeżeli zysk netto stanowi 2% sprzedaży to:

OSZCZEDNOSĆ JEST EKWIWALENTNA WZROSTOWI SPRZEDAŻY O :

0,02 zł jest tożsame 1,00 zł

2,00 zł 100,00 zł

200,00 zł 10 000,00 zł

2 000,00 zł 100 000,00 zł

Co jest łatwiejsze obniżyć koszty, czy racjonalnie organizować trasy transportu. Z punktu widzenia firmy jest to, to samo.

POSTĘPUJAC Z KOSZTAMI LOGISTYCZNYMI MUSIMY PAMIETAĆ O TRZECH ZASADACH:

1. GLOBALNE KOSZTY LOGISTYKI

2. WSPÓŁZALEŻNOŚĆ KOSZTÓW LOGISTYKI

3. POTRZEBA UNIKANNIA SUBOPTYMALIZACJI KOSZTÓW LOGISTYCZNYCH

4. KONCEPCJA ROZWIĄZANIA MARKETINGOWO - LOGISTYCZNEGO

AD 1. KONCEPCJA GLOBALNYCH KOSZTÓW

Opiera się na założeniu, że wszystkie działania mające znaczenie w fizycznym przepływie i składowania wszelakiego rodzaju dóbr powinny być powinny być traktowane jako całość a nie indywidualnie; to znaczy w myśl tej zasady jednocześnie powinniśmy uwzględniać takie koszty jak: k. transportu , koszty utrzymania zapasów, koszty wynajmu powierzchni składowej, koszty zaopatrzenia, koszty realizacji zamówień.

AD. 2. KOSZTY SĄ WSPÓŁZALEŻNE

AD. 3. O SUBOPTYMALIZACJI - mówimy wtedy gdy pomimo najlepszych wyników części składowych systemu nie uzyskujemy optymalnego rezultatu z punktu widzenia systemu jako całości.

AD. 4. KONCEPCJA DZIAŁAŃ MARKETINGOWYCH.

Zgodnie z koncepcją marketingową musi być zadowolony klient. Będzie on zadowolony jeśli pozytywnie wypadnie jego ocena nie tylko samego produktu (jakość, cena), lecz także jego dostępności w przestrzeni i czasie. Zadowolenie klienta obejmuje także maksymalizację użyteczności miejsca i czasu.

UŻYTECZNOŚĆ MIEJSCA - wartość stworzoną lub dodana przez umożliwienie jego zakupienia w odpowiednim miejscu.

UŻYTECZNOŚĆ CZASU - wartość stworzona poprzez udostępnienie produktu w odpowiednim czasie.

KONCEPCAJ ROZWIĄZANIA MARKETINGOWO LOGISTYCZNEGO:

2

• 
  
  3

DEF. ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO: proces wdrażania, planowania i kontroli odbywający się w sposób efektywny i minimalizujący koszty procesów przepływu i magazynowania surowców, wszelkiego rodzaju dóbr i towarzyszącej im odpowiedniej informacji od punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu jak najlepszego dostosowania do potrzeb klienta i ich zaspokojenia tych potrzeb.

CECHY SKUTECZNEGO ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO:

1. Potwierdzenie prymatu potrzeb i oczekiwań klienta w działaniach logistycznych.

2. Współpraca z marketingiem jako narzędziem badania potrzeb i oczekiwań klientów.

3. Dokładna informacja.

4. Podejście strategiczne.

5. Wysoka sprawność działań operacyjnych.

6. Zintegrowana organizacja logistyki.

PODSTAWOWE SFERY DZIAŁAŃ LOGISTYCZNYCH:

Nadrzędne miejsce w dziale logistyki zajmuje obsługa klienta. Jeżeli celem działań logistycznych jest dostarczenie właściwemu klientowi, właściwych towarów, we właściwej ilości, we właściwej jakości, we właściwym miejscu i właściwym czasie i po właściwych kontach to możemy stwierdzić iż produktem logistyki jest należyte obsłużenie klienta.

GOSPODAROWANIE I STEROWANIE ZAPASAMI

GOSPODARKA TRANSPORTOWA - wybór gałęzi transportu, wybór drogi przewozu, wybór określonego przewoźnika,

ubezpieczenie transportu;

GOSPODARKA SKŁADOWA - lokalizacja, wyposażenie, wewnętrzne rozplanowanie, szkolenie pracowników;

REALIZACJA ZAMÓWIEŃ - redagowanie zamówień; wymiana informacji, modyfikacja zamówień, sprawdzanie

wiarygodności i płynności kredytowej odbiorcy.

PROCESY ZAOPATRZENIA - wybór lokalizacji i źródeł zaopatrzenia

ZARZĄDZANIE INFORMACJAMI

ZAOPATRYWANIE ODBIORCÓW W CZĘŚCI (SERWIS)

GOSPODARKA OPAKOWANIAMI - funkcja marketingowa, logistyczna, ochronna podczas transportu, f. ułatwiająca procesy

składowania i transportu,

Do obowiązków logistyka należy również dystrybucja odwrotna (zwroty), oraz zagospodarowanie odpadów.

PODSTAWY STRATEGII LOGISTYCZNEJ PRZEDSIEBIORSTWA

1. TEORETYCZNE PODSTAWY FORMUŁOWANIA STRATEGII LOGISTYCZNEJ

Do podstawowego zespołu metod i teorii, który w logistyce odgrywa najważniejszą rolę zaliczyć należy:

1. Podstawowe elementy teorii produkcji i neoklasycznej teorii przedsiębiorstwa, są to;

• Prawo rosnących przychodów

• prawo korzyści skali

• teoretyczny model równowagi przedsiębiorstwa

2. Nowa ekonomia instytucjonalna, a przede wszystkim znajomość kosztów transakcyjnych.

3. Teoria zarządzania strategicznego ( model konkurencji w branży M.E. Porter)

Koncepcja łańcucha wartości dodanych

Działania wspomagające stopa zysku

Stopa zysku

Działania podstawowe

Według M. Portera wyróżniamy 9 działań (5 podstawowych, 4 wspomagające), które lepiej wykonywane w stosunku do tych samych działań u konkurentów pozwalają na osiąganie przewagi konkurencyjnej.

Definicję na podstawie ww. koncepcji i strategie logistyczną można określić jako środek będący kompozycją długookresowych skoordynowanych wew. i zew. Działań i rozwiązań logistycznych służących osiągnięciu przewagi konkurencyjnej.

Do typowych decyzji w logistyce o wymiarze strategicznym w dziedzinie logistyki należy:

1. określenie liczby, wielkości, wyposażenia i lokalizacji pomieszczeń

2. określenie poziomu obsługi klienta

3. wybór pomiędzy samoobsługą logistyczna a usługami wyspecjalizowanych firm transportowo - spedycyjnych

4. określenie zakresu i tempa wdrażania systemów informatycznych dla celów logistycznych

5. wybór dostawców i odbiorców

DO PODSTAWOWYCH PRZESŁANEK POWODUJĄCYCH KONIECZNOŚĆ PRZEBUDOWY DOTYCHCZASOWYCH STRATEGII ZALICZAMY:

• Ilościowo-wartościowe asortymentowe bądź czasowo-przestrzenne zmiany w produkcji lub popycie na wyroby firmy

• Zmiany w poziomie obsługi logistycznej oferowanej przez dostawców lub konieczność podwyższenia poziomu obsługi odbiorców. (95- w 95% jesteśmy wstanie zrealizować oczekiwania klientów w dniu wpłynięcia zamówienia - oznacza to, że należy posiadać określone stany magazynowe - ponosimy straty kosztowe)

• Kiedy zachodzą istotne zmiany w poziomie i strukturze logistycznej firmy

Nie ma wzorcowych strategii, które można przenieść z firmy do firmy (różni klienci, różne wyroby).

PROCEDURA TWORZENIA STRATEGII LOGISTYCZNEJ:

1. WYJŚCIE OD ANALIZY POSIADANIA. Wstępna charakterystyka obecnego systemu logistycznego i otoczenia (opis profilu zakresu działalności firmy)

• analiza dotychczasowych rozwiązań organizacyjnych i przepływów informacji pod kątem ich wpływu na długość cykli realizacji procesów zaopatrzenia produkcji

• ocena kadry kierowniczej i wykonawczej

• ocena materialnej bazy logistycznej ( powierzchni magazynów, śr. transportu, urządzeń itp.)

Podsumowanie - wypunktowanie mocnych i słabych stron w logistyce firmy.

2. OKREŚLENIE CELÓW RACJONALIZACJI DZIAŁALNOŚCI LOGISTYCZNEJ FIRMY. Celem jest oszczędność czasu i kapitału. Cel SL może być formułowany:

• jako dążenie do poprawy warunków dostaw - logistyka wydajności

• oszczędzanie kosztów - dążenie do obniżenia kosztów obsługi - logistyka oszczędności

Wyszczególnione cele mogą być zdekomponowane na:

• zwiększenie elastyczności i niezawodności dostaw

• przyspieszenie przepływu informacji umożliwiających skrócenie terminów dostaw

• zwiększenie zapasów i zajmowanej powierzchni magazynowej

• obniżenie kosztów opakowań itp.

3. IDENTYFIKACJA SZANS I WARUNKÓW OGRANICZAJACYCH w sferze logistyki. Określamy słabe strony systemu logistycznego firmy i poszukujemy sposobu ich usunięcia.

4. OKREŚLENIE LOGISTYCZNYCH ZMIENNYCH DECYZYJNYCH - przedstawienie możliwych do przyjęcia metod i środków działania pozostających w zgodzie ze strategią ogólną firmy

5. OPRACOWANIE WARIANTÓW ROZWOJU S.L. FIRMY - oraz ocena i wybór wariantu optymalnego

MODEL PORTER'A - każda firma działająca w jakiejkolwiek branży musi liczyć się z 5 siłami:

POTENCJALNI

WCHODZĄCY

DOSTAWCY KONKURENCI ODBIORCY

W SEKTORZE

SUBTYTUTY

RODZAJE STRATEGII LOGISTYCZNYCH:

1. WCHODZĄCA POZYCJA POD WZGLĘDEM KOSZTÓW (LIDER CENOWY) -wymaga:

• agresywnego inwestowania

• reinwestowania zysków

• dużego udziału w rynku

• agresywnej polityki cenowej

• ścisłej kontroli kosztów

• unikania klientów o marginalnym znaczeniu

• minimalizacji nakładów na badania i wdrożenia

• najniższych wydatków na reklamę

strategia ta chroni przed wszystkimi 5 siłami:

• oddziaływanie rywali jest słabe (niska cena)

• niski koszt stanowi swoistą barierę wejścia dla potencjalnej konkurencji

• pozycja firmy wobec odbiorców jest dobra - rywale są drożsi

• niski koszt zapewnia elastyczność w przetargach z dostawcami

• niski koszt zapewnia przewagę wobec substytutów

2. STRATEGIA ZRÓŻNICOWANIA - polega na zróżnicowaniu wyrobu lub usługi firmy (sposób akwizycji lub sprzedaży -AMWAY, zróżnicowane cechy wyrobu, marki) unikatowość

Zróżnicowanie rzadko wiąże się z dużym udziałem w rynku i odbywa się za cenę wysokich kosztów

• Chroni przed konkurencyjną rywalizacja za względu na lojalność klientów wobec marki i wynikającą z niej mniejszą wrażliwością na cenę

• Lojalność klientów i konieczność przezwyciężania unikalności przez konkurentów stanowią przeszkody wejścia na rynek

• Zróżnicowanie zapewnia większą zysku umożliwiającą przeciwstawienie się siłą dostawców, a jednocześnie ogranicza siłę nabywców, którzy nie mając porównywalnych wyrobów są mniej wrażliwi na cenę

• Firma, która zróżnicowała się w celu lojalności odbiorców będzie miała lepszą pozycje wobec substytutów niż konkurencja

3. STRATEGIA KONCENTRACJI - nastawienie się na wybrany segment rynku; zakłada się, że pozwoli to na uzyskanie przewagi nad rywalami działającymi w skali całego rynku. Dąży się do obniżenia kosztów lub zróżnicowania, albo jednego i drugiego w określonej kombinacji.

ZARZĄDZANIE ZAPASAMI W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH

1. RODZAJE ZAPASÓW I ICH ANALIZA

ZAPASY - rzeczowe środki obrotowe służące zapewnieniu ciągłości procesów produkcji i dystrybucji; są to środki zamrożone, angażują środki obrotowe, zajmują powierzchnie magazynową, zbyt długo przechowywane tracą na wartości (brak zalet przechowywania zapasów).

Nie istnieje możliwość produkcji bez zapasów. Występuje brak synchronizacji strumieni zapasów. Niekiedy powstawanie zapasów jest obiektywna koniecznością (cukrownie). Nigdy nie można przewidzieć awarii w dostawie (mają wartość stochastyczną). Gwarantują bezpieczeństwo zachowania ciągłości produkcji. NALEŻY ICH POZIOM SPROWADZIĆ DO MINIMALNEJ ILOŚCI - ZŁO KONIECZNE.

ELEMENTY SPRZYJAJACE PROWADZENIU PRAWIDŁOWEJ GOSPODARKI ZAPASAMI:

• Ścisłe więzi z dostawcami i odbiorcami

• Sprawny system informacji

• Jednolita orientacja procesowo-produktowa (im mniejszy asortyment tym mniejsze zapasy)

RODZAJE ZAPASÓW

Q - zapasy cykliczne

L - zapasy w drodze

B - zapasy bezpieczeństwa

Zapasy antycypacyjne - tworzone w okresach przewidywanego wzrostu zużycia

W GOSPODARCE ZAPASAMI WYRÓŻNIAMY KOSZTY:

1. Koszty tworzenia zapasów - koszty różnych czynności (zamawiania)

2. Koszty utrzymywania zapasów - koszty pracy i rzeczowe związane z magazynowaniem, koszty zamrożenia środków obrotowych, koszty ubytków

3. Koszty wyczerpywania się zapasów - straty bezpośrednie w postaci utracenia zysków ze sprzedaży wyrobów gotowych, straty pośrednie w postaci utracenia klienta, obniżenia cen

ZASADA ABC - podział zapasów na grupy (najcenniejsze, średnio cenne, mniej istotne)

A 10% A 70%

B 20%

C 70% B 20%

C 10%

UDZIAŁ ILOŚCIOWY UDZIAŁ WARTOŚCIOWY (ZŁ)

MATERIAŁ	ŚR. ZAPAS W TONACH	CENA 1 TONY W TYS. ZŁ	ŚR. ZAPAS W TYS. ZŁ	RANKING	MATERIAŁ	SKUMULOWANY ZAPAS W TONACH	SKUMULOWANY ZAPAS W TYS. ZŁ	GRUPY A,B,C UDZIAŁ WARTOŚĆ.
1	8	1	8	3	3	5	40	70% A
2	10	0,3	3	7	6	20	70
3	5	8	40	1	1	28	78	19% B
4	5	0,2	1	9	7	40	84
5	10	0,1	1	10	10	50	89
6	15	2	30	2	8	70	93	11%C
7	12	0,5	6	4	2	80	96
8	20	0,2	4	6	9	85	98
9	5	0,4	2	8	4	90	99
10	10	0,5	5	5	5	100	100

Aby zmniejszyć wartość zapasów ogółem o 10% w przykładzie należy:

• zmniejszyć zapasy grupy A o ok. 3 tony - 14%

• zmniejszyć zapasy grupy B o ok. 16 ton - 52%

• zmniejszyć zapasy grupy C o ok. 45 ton - 9%

JAK USTALIĆ EKONOMICZNĄ WIELKOŚĆ ZAMÓWIENIA - formuła WILSON'A

W metodzie EWZ przyjmuje się założenia:

• wielkość popytu jest stała powtarzalna i znana

• czas dostawy jest stały i znany

• koszty utrzymania zapasów są wprost proporcjonalne do ich wielkości

• wyklucza się stan wyczerpania zapasów

W miarę wzrostu wielkości zamówienia (Q) rosną koszty utrzymania zapasów gdyż rosną średnie koszty zapasów, maleją koszty składania zamówień (zamówienia składane są rzadziej) Idea EWZ polega na poszukiwaniu optimum dwóch grup kosztów: - kosztów utrzymania zapasów

- kosztów składania zamówień

(koszty tworzenia zapasów bez kosztów transportu)

EWZ wyznacza punkt, w którym łączne koszty składania zamówień i utrzymania zapasów są najniższe.

D- wielkość popytu w roku (suma dostaw w roku)

S - koszt zamówienia

C - koszt jednostki towaru

i - stopa określająca relację między kosztami utrzymania zapasów a ich wartością

TC - łączne koszty składania zamówień i utrzymania zapasów

Q - wielkość zamówienia

ROCZNY KOSZT UTRZYMANIA ZAPASÓW = i*C*Q/2

ROCZNY KOSZT SKŁADANIA ZAMÓWIEŃ = S*D/Q

TC = S*D/Q + i*C*Q/2

FUNKACJA TC OSIĄGA MINIMUM PRZY Q = 2*S*D/TC

ZADANIE. Obliczyć optymalne Q dla :

Q = 50 do 200

D = 1000

S = 5

C = 2

i = 0,4

rkt - roczny koszt transportu

rkt (do 100 szt.) = 0,1 za szt.

rkt (> 100 szt.) = 0,09 za szt.

ops - opusty cenowe

ops (od 120szt.) = 1% ceny

ops (od 150 szt.) = 2% ceny

TC= ?

Q	D/Q	SD/Q	Icq/2	TC	rkt	ops	SUMA TC+rkt+ops
50	20	100	20	120	100		220
80	13	65	32	97	100		197
100	10	50	40	90	100		190
112	9	45	45	90	90		180
125	8	40	50	90	90	-20	160
145	7	35	58	93	90	-20	163
175	6	30	70	100	90	-40	150
200	5	25	80	105	90	-40	155

EWZ tak ustalona musi być skorygowana o ewentualne różnice w kosztach związanych z transportem i ewentualne opusty cenowe.

EWZ wyznacz minimum sumy TC + rkt - ops w tym przypadku 175 jednostek

Znając optymalne Q możemy ustalić optymalny czas pomiędzy zamówieniami:

T = Q/D * 365

I optymalna liczbę zamówień w ciągu roku:

N = D/Q

Zadowolenie klienta

Zintegrowane działania marketingowo-logistyczne obejmujące: marketing mix (produkt, cena, promocja, dystrybucja) logistyka mix (transport, zapasy, realizacja zamówień, składy)

Zyski przedsiebiorstwa: maksymalizacja zysków długoterminowych, najniższe globalne koszty logistyczne przy akceptowalnym poziomie obsługi klienta

Infrastruktura przedsiębiorstwa

kadry

Rozwój technologii

nabywanie

serwis

Marketing i sprzedaż

Logistyka wewnętrzna

produkcja

Logistyka zewnętrzna

---