Wielka częstotliwośc Diatermia, Wseit Szczecin, Fizykoterapia, Fizyko

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Zabiegi elektrolecznicze, w których wykorzystuje się pole elektromagnetyczne o częstotliwości powyżej 300kHz nazywane są

DIATERMIĄ

[ od słów: dia-przez oraz thērmē-gorąco]

W zabiegach tych główym czynnikiem wpływającym na tkanki jest ciepło wytwarzane w ich wnętrzu.

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

W fizykoterapii wykorzystuje się fale EMG o określonych czestotliwościach i długościach fali

Najczęściej wykorzystywane to:

Fale krótkie HF[ high frequency]: 27,12MHz/ 11,05m

Fale decymetrowe UHF[ ultra high frequency]: 433,92 Mhz/ 6,9dm 69,00cm

Fale decymetrowe UHF[ ultra high frequency]:460,00MHz/ 1,12dm 12,2 cm

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Wyróżniamy:

1. diatermię krótkofalową, w której wykorzystuje sie fale krótkie

2. diatermię mikrofalową, w której wykorzystuje się fale o mniejszej długości i wiekszej częstotliwości

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

W diatermii krótkofalowej wykorzystuje się metodę:

Kondensatorową(składowa elektryczna), w której na tkanke działa składowa elektryczna pola wielkiej częstotliwości, zawartego między dwoma okładkami kondensatora

Indukcyjną(składowa magnetyczna), w której na tkanke działa składowa magnetyczna pola wielkiej częstotliwości, wytworzona wewnątrz zwojnicy

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

W diatermi mikrofalowej wykorzystuje się:

metodę wypromieniowania,(promiennik -antena dipolowa) w której na tkanke działa fala magnetyczna , a jej źródłem jest promiennik tzn. antena diplowa

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Pod wpływem zmiennego pola elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości w tkankach wydziela się energia cieplna.

Ilość wydzielonego ciepła zależy od:

właściwości dielektrycznych płynów i struktur tkankowych

od przewodnictwa jonowego elektrolitów tkankowych.

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Dielektryk to ciało nieprzewodzące prądu elektrycznego, czyli takie, które nie zawiera swobodnych ładunków elektrycznych.

Atomy i cząsteczki materii posiadają ładunki elektryczne dodatnie i ujemne.

Pod wpływem zewnętrznego pola elektrycznego dochodzi w nich do tzw. Polaryzacji,

która polega na przesunięciu ładunku.

Wyróżniamy polaryzację:

Elektronową, która polega na przesunięciu powłoki elektronowej w stosunku do środka symetrii ładunków dodatnich

Jonową,odbywającą się w krysztalach jonowych, gdzie jony dodatnie przesuwają sie w jednym kierunku a ujemne w drugim

Orientalną, polegającą na zmianie orientacji przestrzennej cząsteczek o niesymetrycznym rozkładzie ładunków dodatnich i ujemnych , czyli tzw. dipoli

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Tkanka ludzka składa się ze:

struktur zawierających elektrolity, które dobrze przewodzą

ze struktur nieprzewodzących , czyli dielektryków.

Te dwie struktury różnią się między sobą zawartościa wody i elektrolitów, przewodnictwem elektrycznym, a także właściwościami dielektrycznymi.

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Straty energii powstałe w wyniku przepływu ładunków elektrycznych nazywa się stratami przewodnictwa, a te , które są spowodowane ruchem cząsteczek dipoli- stratami dielektrycznymi.

Na skutek strat energii związanych z oscylacją jonów powstaje ciepło, którego ilość zależy od przewodności właściwej, stałej dielektrycznej i szybkości zmian pola elektromagnetycznego., czyli w tkankach zawierających dużą liczbę elektrolitów ilość wytworzonego ciepła jest większa niż w tkankach zawierających mniej elektrolitów

Prądy wielkiej częstotliwości-diatermia

Wyżej opisany mechanizm powstawania ciepła jest wykorzystywany w działaniu

diatermii krótkofalowej

W diatermii mikrofalowej oprócz ww mechanizmu wykorzystuje sie wytwarzanie lokalnego ciepła

Diatermia mikrofalowa

Diatermia Mikrofalowa

Jej istotą jest zastosowanie pola elektromagnetycznego mieszczącego się w zakresie pomiędzy falami krótkimi a promieniowaniem podczerwonym

Ze względu na działanie[wpływ] tych fal na tkankę wyróżniamy:

Fale decymetrowe[ 433,92 MHz i dł. fali:69,00cm] 6,9 dm

Fale [ 2460,00MHz i dł fali: 12,2 cm]

Diatermia mikrofalowa

Magnetron

To lampa generująca drgania elektromagnetyczne w diatermii mikrofalowej

Jest to połączenie lampy elektronowej z obwodem drgającym

Pomiennik mikrofalowy jest zbudowany z anteny dipolowej w postaci pręta oraz metalowego reflektora skupiającego

Diatermia mikrofalowa

Mikrofale wykazują właściwości fizyczne zbliżone do fal świetlnych

Ulegają odbiciu, rozproszeniu, załamaniu, ugięciu oraz pochłonięciu przez poszczególne struktury tkankowe

Dzięki reflektorowi można je skupiać i w postaci wiązki kierować na określoną powierzchnię

Diatermia mikrofalowa

Mikrofale

wywołują powstawanie energii w tkankach poprzez oscylację jonów , atomów i cząsteczek wokół ich średnich położeń.

sa pochłaniane przez organizm na różnych głębokościach tkanki w zależności od jej rodzaju

Tkanki najbardziej rozgrzane pod wpływem mikrofali to te, które są dobrze uwodnione, czyli: krew i mięśnie

Tkanki słabo uwodnione to np. tk. tłuszczowa

Diatermia mikrofalowa

Ze względu na to , że nasze tkanki są często zbudowane ze struktur o różnych właściwościach fizycznych,

nie można precyzyjnie określić głębokości ich penetracji.

Przyjęto, że diatermia mikrofalowa powoduje największe ogrzanie warstw powierzchownych ciała , a najsłabiej ogrzewa warstwy leżące głębiej.

Diatermia mikrofalowa

W DMF stosuje się promienniki o różnym kształcie:

Okrągłe, stosowane w zabiegach na małej powierzchni

Prostokątne- stosowane do zabiegów na większej powierzchni

Kontaktowe, np waginalne

Nieckowate, wyposażone w małą chłodnicę, która najpierw chłodzi tkanki , aby potem zostały one rozgrzane za pomocą mikrofal

Diatermia mikrofalowa-zasady zabiegu

Zabieg przeprowadza się bezpośrednio na odsłoniętą powierzchnię ciała

Kształt i wielkość aplikatora zależy od schorzenia i jego lokalizacji

Aplikator powinien być oddalony od ciała o 5-10cm

Ilość energii dostarczonej do tkanki zależy od odległości pomiędzy aplikatorem a tkanką

Ok 100% dawki trafia do tkanki przy odległości 5cm, a 60% dawki przy odległości 10cm

Diatermia mikrofalowa-zasady zabiegu

Dawka zależy przede wszystkim od subiektywnych odczuć cieplnych pacjenta

Dawkę stopniuje się w skali od I-IV

Czasami dawka jest określona w Watach i używa się wtedy podziału na dawki słabe:do 20W i mocne: do 150W

Jeżeli używany jest podział dawki wg Watów, to najczęściej stosowane są dawki od 20 do 75W

Diatermia mikrofalowa-zasady zabiegu

fale decymetrowe wywołują słabsze odczucia cieplne w skórze i tkance podskórnej

w tym wypadku próg wrażliwości cieplnej mieści się pomiędzy dawką II a III, natomiast w pozostałych przypadkach znajduje sie on między dawką I a II

Czas zalecany to : 5-15min na jeden zabieg

W jednej serii wykonuje się od 10 do 15 zabiegów

Diatermia mikrofalowa

Wskazania:

Nie odbiegają od wskazań do diatermi krótkofalowej

Mikrofale działają powierzchownie

Stosuje się je w chorobach skóry oraz schorzeniach laryngologicznych

Przewlekłe zapalenia stawów i okołostawowych

Diatermia mikrofalowa

Przeciwwskazania:

Są takie same jak do zabiegów z użyciem fal krótkich

Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku obrzeków

Nie zaleca się oddziaływania mikrofalami na nasady kości u dzieci

Zasady BHP w zabiegach z wykorzystaniem wielkiej częstotliwości

Diatermia krótkofalowa

W diatermii krótkofalowej wyróżnia się dwie metody:

Kondensatorową, w któej ciało pacjenta poddaje się działaniu składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wytworzonego pomiędzy okładkami kondensatora

Indukcyjną, w której stosuje się cewki, a tkankę poddaje sie działaniu składowej magnetycznej PEM

Diatermia krótkofalowa-metoda kondensatorowa

Podłączenie okładek kondensatora ze źrodłem prądu stałego spowoduje naładowanie się ich w taki sposób , że jedna płyta będzie miała ładunek dodatni,a druga ujemny.

Jeśli pomiędzy płytki kondensatora włoży się "przewodnik" to prąd przez niego popłynie i kondensator się rozładuje

Natomiast jeśli włoży się ciało pomiędzy płytki kondensatora w taki sposób , żeby płytki nie dotykały ciała, to będzie na nie działać wytworzone pole elektryczne powstałe pomiędzy okładkami kondensatora

Metoda kondensatorowa DKF

Metoda kondensatorowa jest :

najbardziej skuteczna w przegrzewaniu tkanki tłuszczowej, ponieważ charakteryzuje się ona małym przewodnictwem i stała dielektryczną

Najmniej skuteczna w przegrzewaniu tkanki mięśniowej, ponieważ charakteryzuje się ona dużym przewodnictwem i stała dielektryczną

Metoda kondensatorowa DKF

Rodzaje elektrod kondensatorowych:

Sztywne

Miękkie

O specjalnym kształcie

Elektroda kondensatorowa miękka

Elektroda kondensatorowa sztywna

Ustawienie elektrod kondensatorowych sztywnych

Elektrody kondensatorowe

Elektrody kondensatorowe sztywne:

Zbudowane są z elektrody[ płyty metalowej] oraz obudowy, składającej się z dwóch części: jedna przylega do ciała pacjenta[ wykonana jest ze szkła lub akrylu]; druga wykonana jest z materiału izolacyjnego

Obudowa zabezpiecza pacjenta przed bezpośrenim zetknięciem się z elektrodą

Elektrody kondensatorowe

W tym typie elektrody można regulować odległość płytki kondensatora od osłony w granicach 4cm

Elektrody zamocowane są na specjalnych wysięgnikach, co pozwala na dowolne ustawienie ich względem ciała pacjenta, które ma wplyw na rozkład ciepła w ciele

Elektrody kondensatorowe

Elektrody kondensatorowe miękkie:

Wykonane z płytki lub siatki metalowej, pokrytej warstwą materiału izolacyjnego, np filcu lub gumy

Najczęściej mają prostokątny kształt i mają różne rozmiary

Pozwalają na naświetlenie dużych powierzchni, które mają nierówne kształty

Aby utrzymać odległośc elektrod od ciała pacjenta stosuje się odpowiedniej grubości perforowany filc, gumę piankową lub materiał frotte

Ze względów higienicznych na same ciało nakład się ręcznik jednrazowy

Elektrody kondensatorowe

Elektrody kondensatorowe specjalne:

Służą do wykonania zabiegów w okolicy miednicy małej lub pachy[ kształt klina]

Można wykorzystać też elektrody dopochwowe lub doodbytnicze, ale ten rodzaj elektrod jest coraz rzadziej wykorzystywany

DKF-Metoda indukcyjna

Jest to metoda , w której wykorzystuje się dzialanie składowej magnetycznej pola elektromagnetycznego

W tym celu używa sie elektrod kablowych lub tzw. Indukcyjnych

Jeśli cześć ciała włoży się do środka zwojnicy połączonej z układem wytwarzającym drgania wielkiej częstotliwości, popłynie przez nią prąd wielkiej częstotliwości, który bedzie indukował pole magnetyczne

Natężenie PM i jego kierunek zmieniają się razem z pulsacją płynącego w zwoju prądu

DKF- Metoda indukcyjna

Zmienne pole magnetyczne indukuje w tkankach przepływ prądów o zamkniętych obwodach zwanych prądami wirowymi

Oscylacje jonów w elektrolitach tkankowych, wywołane przez prądy wirowe, są przyczyną powstawania w tkankach ciepła[ ale na niewielkiej głębokości]

Najlepiej nagrzewają się tkanki dobrze przewodzące i zawierające dużą ilość elektrolitów, czyli mięśnie, krew i narządy wewnetrzne

Najsłabiej nagrzewa się tkanka tłuszczowa , czyli ta która ma małą zawartośc wody

Metoda indukcyjna DKF-rodzaje elektrod

Elektroda Kablowa

zbudowana z elastycznego przewodu, grubo zaizolowanego

Owija się nią jedną część ciała, najcześciej kończynę lub układa w zwoje w jednej płaszczyźnie na powierzchni ciała

Bezpośrednio na ciało układa się podkładkę z filcu lub z materiału frotte, poniewaz elektroda nie może przylegać bezpośrednio do ciała

Metoda indukcyjna DKF-rodzaje elektrod

Elektroda indukcyjna:

tzw.minoda, monoda

Zbudowana jest z metalowej rurki zwiniętej w dwa do czterech zwoi, które otoczone są obudową będącą izolatorem z tworzywa sztucznego

Odmianą tej elektrody jest diploda, która zbudowana jest ze zwojów połączonych ze sobą w taki sposób, aby można było ten zwój dowolnie rozchylić, dzięki czemu elektroda lepiej przylega do ciała

PM działa najintensywniej w pobliżu zwojnicy, dlatego obudowa powinna przylegać do powierzchni ciała lub być od niego oddalona o 2-3cm

Elektroda indukcyjna -minoda

Elektrody indukcyjne

Minoda i monoda- elektroda indukcyjna

DKF- zasady wykonywania zabiegu

Dawka w DKF jest dobierana do subiektywnych odczuć pacjenta, który powinien odczuwać w róznym stopniu ciepło.

DKF od pozostałych zabiegów ciepłoleczniczych różni się sposobem wytwarzania energii, ponieważ w tym zabiegu ciepło wytwarzane jest wewnątrz tkanki, czyli jest to ciepło endogenne.

DKF- zasady wykonywania zabiegu

Wyróżniamy 4 dawki:

I-atermiczna, nieco mniejsza od granicy odczuwania ciepła;wstepnie ustala się minimalnej dawki progowej wywołującej wrażenia cieplne, a następnie zmniejsza się ją do wartości niepowodującej uczucia ciepła

II oligotermiczna- minimalna dawka progowa wywołująca wrażenie-odczucie łagodnego ciepła

III- termiczna- dawka ponad progowa, która wywołuje wrażenie przyjemnego ciepła

IV- hipertermiczna-dawka maksymalna ponadprogowa, wywołująca odczucie silnego ciepła, jednak nie takiego , które daje wrażenia bólowe

DKF- zasady wykonywania zabiegu

W stanach podostrych stosuje się dawki słabe

[I i II ], a w przewlekłych silniejsze [ III i iV]

Czas trwania zabiegu: 2-20min, w stanach ostrych zabieg powienien być krótszy w przewlekłych dłuższe

Zabiegi wykonuje się codziennie lub co drugi dzień

W serii max 15 zabiegów

Po ok 1-2 tygodni przerwy można rozpocząć następną serię zabiegów, jeśli jest taka potrzeba

DKF- zasady wykonywania zabiegu

Wykonując zabieg przestrzegamy ściśle zaleceń lekarza

Wybór metody zabiegu uzalezniony jest od stanu choroby, miejsca zabiegu itd.

Metode najczęściej dobiera sie ze względu na tkankę którą chcemy przegrzac: m.kondensatorową najmocniej przegrzejemy tkanki powierzchowne, głównie tk. Tłuszczową

m.indukcyjną najmocniej przegrzejemy tk. mięśniową

DKF- zasady wykonywania zabiegu

Wybór elektrod uzależniony jest od wielkości pobszaru poddawanego zabiegowi

DKF można wykonać w sposób ciągły lub impulsowy, ale trzeba pamiętać, ze ilośc ciepła wytworzonego w tkance podczas pracy impulsowej jest mniejsza w porównaniu z trybem pracy ciągłej

Zabieg wykonuje sie na drenianych kozetkach

Część ciała poddana zabiegowi powinna byc odsłonięta

DKF- zasady wykonywania zabiegu

W zasięgu PEM nie moze być rzadnych metalowych przedmiotów

W przypadku stykania się części ciała poddanych zabiegowi np. Kolan należy je oddzielić podkładem

Pacjent nie moze zmieniać pozycji w trakcie zabiegu

DKF- zasady wykonywania zabiegu

W trakcie zabiegu należy kontrolować stan pacjenta, ponieważ odczucia takie jak: bóle i zawroty głowy, senność lub nadmierne pocenie się w trakcie zabiegu mogą być objawami przedawkowania lub nietolerancji ciepła i są powodem do natychmiastowego przerwania zabiegu

Jeżeli przewody łączące aparat z elektrodami leżą na skórze pacjenta trzeba je oddzielić podkłądami , aby zabezpieczyć skórę pacjenta przed oparzeniem

DKF-wskazania

Wskazania:

Podostre i przewlekłe choroby reumatyczne

Zapalenia okołostawowe

Przeciążenia stawów kręgosłupa i kończyn

Przykurcze mięśniowe

Przewlekłe zapalenia stawów żuchwy, zatok, ucha

Stany po zapaleniu jajników i dróg rodnych

Rostrzenie oskrzeli

odmrożenia

DKF- przeciwwskazania

Przeciwwskazania:

Choroba nowotworowa przed upływem 5 lat od wyleczenia

Ostre stany zapalne zył i naczyń chłonnych

Zakrzepica żylna

Metalowe implanty w tkankach objętych zabiegiem

Ostre stany zapalne tkanek i narządów

Ciąża

Rozrusznik serca

Wiek dziecięcy

Pulsujące pole magnetyczne wielkiej częstotliwości

Ten rodzaj zabiegu wprowadzono po to , aby zmniejszyć efekt cieplny.

W terapii tej tkanki są poddawane działaniu impulsów pola magnetycznego o dużej mocy szczytowej

Pomiedzy impulsami powstaje dostatecznie długa przerwa , żeby wyeliminować komponentę termiczną

Metoda ta jest stosowana głównie w przypadku schorzeń , w których nadmierne przegrznie nie jest wskazane, czyli np.u pacjentów z metalowym implantem

Pulsujące pole magnetyczne wielkiej częstotliwości

Aparatem wytwarzajacym impulsowe PEM jest TERAPULS

Jest to pole o częstotliwości impulsu 27,12MHz i długosci fali 11,5m

Imulsy te zostały zebrane w pakiety o kształcie prostokąta i czasie trwania 60 lub 100 mikrosekund

W terapii przeciwbólowej , przeciwzapalnej i przeciwobrzękowej stosuje się timp= 60mikrosekund

Aby zmniejszyc wysięk stosuje sie timp=100mikrosekund

Pulsujące pole magnetyczne wielkiej częstotliwości

Pakiet impulsów o bardzo krótkim czasie trwania i nastepująca po nim przerwa spowodowały powstanie czestotliwości małej w zakresie 80,160,300,400,500 i 600Hz[w stanach ostrych i podostrych zaleca się stosowanie mniejszych częstotliwości, w przewlekłych większych]

Intensywność pakietów określa wartość mocy szczytowej impulsu, która może być regulowana w zakresie 300,500,700,850 i 1000W[ określana jest również jako penetracja i regulowana jest w zakresie 0-5

Pulsujące pole magnetyczne wielkiej częstotliwości

Penetracja określa głębokość wnikania: im wieksza penetracja tym głębiej wniknie PEM[ u ludzi otyłych wartość penetracji trzeba zwiększyć o jedną jednostkę

Wartość indukcji pola zmniejsza się w miarę oddalanie sie głowicy od powierzchni poddawanej zabiegowi, dlatego elektroda dotykała ciała pacjenta

Pomiędzy głowicą a ciałem pacjenta należy położyć jednorazowy ręcznik

Czas zabiegu wynosi ok. 10-20min

Najczęściej stosuje się serie 10-20 zabiegów codziennie lub co drugi dzień

Pulsujące pole magnetyczne wielkiej częstotliwości

Działanie biologiczne:

Wpływ na potencjał błon komórkowych, który prowadzi do wielu zmian w czynności komórki

Oddziałuje na właściwości jonów , cząsteczek i błon komórkowych i pobudza m.in. Aktywność fagocytarną

Ma wpływ na aktywność enzymów i transport błonowy

Terapuls-zasady wykonania zabiegu

Do zabiegu wykorzystuje się jednobiegunową elektrodę tzw. głowicę

Przykłada się ją do ciała pacjenta w miejscu chorobowo zmienionym, tak aby przylegała bezpośrednio do ciała[ pomiędzy głowice a skórę układa się jednorazowy ręcznik

Przed wykonaniem zabiegu głowice powinno się przemyć środkiem do dezynfekcji lub spirytusem

Terapuls-zasady wykonania zabiegu

Po położeniu głowicy na ciele pacjenta i wbraniu odpowiednich parametrów konieczne jest dostrojenie zespołu głowica- pacjent do rezonansu:

*wykonuje się to za pomocą pokrętła znajdującego się na głowicy zabiegowej

**kręci się pokrętłem do momentu aż zarówka, która umieszczona jest na elektrodzie będzie świecić najmocniej

Terapuls- wskazania

Wskazania:

Zapalenie okołostawowe i mięśniowe

Stany po zabiegach chirurgicznych

Nerwobóle i przewlekłe zapalenie nerwów

Zmiany zwyrodnieniowe stawów kończyn i stawów kręgosłupa

Stany po urazach tkanek miekkich

Złamania[ zabieg można wykonać przez opatrunek gipsowy

Trudno gojące sie rany

Owrzodzenia troficzne

Odrożenia

Podostre i przewlekłe choroby zatok, ucha

Zaburzenia krazenia obwodowego

Przewlekłe zapalenia przydatków i gruczołu krokowego

Terapuls- przeciwwskazania

Przeciwwskazania:

Nowotwory złośliwe i łagodne oraz stan po operacji nowotworu

Choroby infekcyjne i reumatyczne w okresie zaostrzenia

Wszczepiony rozrusznik serca

Ciąża [ zarówno u pacjentki, jak i u terapeutki]

Krwawienia

Ostry okres choroby

Choroby zakaźne

Ropne stany zapalne

Gruźlica

Wiek dziecięcy