POJĘCIE PROCESÓW I FUNKCJI FIZJOLOGICZNYCH .
Środowisko biologiczne organizmu
Komórka i metabolizm wewnątrzkomórkowy .
Reakcje tkankowe i narządowe .
Homeostaza ustrojowa .
Podstawowe pojęcie .
- Fizjologia człowieka - nauka o prawach jakim podlega organizm ludzki :
Jako całość.
Jako zbiór narządów .
Jako zbiór układów .
Jako zbiór komórek .
Środowisko biologiczne :
- wewnętrzne .
- zewnętrzne .
Zewnątrz ustrojowe .
Wewnątrzustrojowe .
Treść przewodu pokarmowego .
Powietrze w płucach.
Przestrzenie płynowe.
- wewnątrzkomórkowa = 40% masy mężczyzn , 30% masy kobiet.
- zewnątrzkomórkowa
Osocze
Chłonka
Płyn tkankowy
Stężenie .
Molarność / wartościowość .
I os molarność = liczba swobodnie dyfundujących cząsteczek = ciśnienie na błonę .
Porównanie stężeń wybranych jonów w płynach ustrojowych :
Jon : Na : osocze 142[ 135 - 145 ] komórka 10.
Jon : K: osocze 4 [ 3.5 - 5.5 ] komórka 160.
Jon : Ca : 5 [ 4.5 - 5.5 ] komórka zmienne.
Jon : Mg : 2 komórka 35 .
Jon Cl : 103 komórka 2 .
Jon : HCO3 : 26 komórka 8 .
Jon : PO4 : 2 Komórka 140 .
Jon : białka : 16 komórka 55 .
Homeostaza - zdolność do zachowania względnie stałego środowiska wewnętrznego w zmieniających się środowisku zewnętrznym .
Komórka i metabolizm wewnątrzkomórkowy.
- Błona komórkowa ( podział na swoich i obcych ) :
7 - 10 nm
Z warstwy fosfolipidów
Bieguny hydrofobowe do środka
Bieguny hydrofilne na zewnątrz
- Białka błony komórkowej :
Integralne ( strukturalne )
Nośnikowe
Receptorowe
Transport przez błonę komórkową .
- Dyfuzja.
- Dyfuzja ułatwiona .
- Transport aktywny ( adenozynotrójfosfataza ATP )
Uniport = przenoszenie cząsteczek jednej substancji.
Symport =przenoszenie cząsteczek substancji w tym samym kierunku .
Antyport = przenoszenie dwóch substancji w przeciwnym kierunku .
Receptory błonowe.
- Białka receptorowe ( powstawanie w siateczce ziarnistej eksernalizacja )
- Zdolność swoistego wiązania z ligandami .
- Konkurencja o miejsce na receptorze .
Pojemność wiązania .
- Blokowanie receptora .
- Ułatwienie / utrudnienie transportu .
- Otwarcie / zamknięcie prądów jonowych .
- Aktywacja / inaktywacja białek enzymatycznych . Odbiór informacji przez komórki .
- Czas trwania reakcji.
Związane z ruchem jonów do 100ms .
Aktywacja / inaktywacja enzymów do wielu godzin.
Ekspresja genów =>synteza enzymów do wielu tygodni.
Pierwszy przekaźnik informacji .
Hormony .
Aminy.
Inne substancje endogenne.
Oddziaływanie receptorowe .
- Błonowe - drugi przekaźnik ( podstawowe )
- Cytoplazmatyczne ( np. sterydy )
- Jądrowe ( np. Trijodotyronina )
Drugi przekaźnik wewnątrzkomórkowy .
- Amplifikacja ( zwielokrotnienie mocy ) sygnału zewnętrznego .
- Rodzaje przekaźników .
Cykliczny adenozynomonofosforan ( cAMP )
Cykliczny guanozynomonofosforan ( cAMP )
Inotytolotrifosforan
Jony wapnia .
- Białko błonowe G.
Podjednostki alfa ( aktywujące ) ,beta , gamma.
Guanozynodifosforan=> guanozynotrifosforan=> aktywacja cAMP .
4.5difosforan fosfatydoloinozytolu => inozytotrifosforan + diacyloglicerol .
Jony wapnia .
- Trzy rodzaje kanałów .
- Wiązane z :
Błonami :
Wewnętrzną
Siateczki śródplazmatycznej
Mitochondrialną
Kalmoduliną : ( 148 aminokwasów m cz 16700)
Kompleks ( kalmodulina + jony wapnia ) aktywuje enzymy wewnątrzkomórkowe np. kinazy białkowe.
Przyśpieszenie ego cytozy = > uwalnianie transmiterów z zakończeń nerwowych .
Jądro komórkowe .
- Błona komórkowa .
Podwójna
Pory 40 - 100 nm .
- Zbiorniki wewnątrzbłonowe mają połączenia z siateczką śródplazmatyczną.
- Chromosomy ( u człowieka 23 pary ) .
W spoczynku zwinięte i ściśle przylegające.
Każdy składa się z dwóch nici chromatydowych ( białka + kwasy deoksyrybonukleinowe DNA )
6 miliardów nukleotydów .
- Białka :
Histonowe ( osnowa dla DNA) .
Niehistonowe w tym enzymatyczne .
Cykl komórkowy .
S ( synteza ) = > G2 ( interfaza ) = > M( mitoza ) = > G0 ( spoczynek ) lub G1 ( przerwa )
W fazie S duplikacja chromosomów
W fazie M podział chromosomów .
Zakończenie życia komórki .
- Nekroza < = niedobór tlenu = > samostrawienie .
- Apoptoza = zaprogramowana śmierć , ekspresja genów = > zwiększenie aktywności enzymów = > rozpad = > szybka eliminacja przez komórki żerne ( fagocytoza ) .
Podwójna helisa DNA.
- Ryboza = deoksyryboza
- Zasady purynowe ( adenina , guanina )
- Zasady pirymidynowe ( tymina , cytozyna )
- Zasada purynowa < = > pirymidynowa .
- Trzy kolejne zasady = > jeden znak kodu genetycznego .
Transkrypcja RNA .
- RNA ( kwas rybonukleinowy ) ( zamiast tyminy uracyl )
- Zasady purynowe ( adenina ,guanina )
- Zasady pirymidynowe ( uracyl , cytozyna ) .
- Polimeraza RNA = umożliwia ekspresję genów
- Restryktaza przeciwdziała transkrypcji .
Rodzaje RNA.
- Matrycowany mRNA ( Messenger ) duża cząsteczka do kilku tysięcy nukleotydów .
- Transportujący tRNA ( transfer ) 75 - 85 nukleotydów .
- Rybosomalny rRNA
- Egzony = sekwencje kodujące
- Introny sekwencje niekodujące .
Jąderka = magazyny RNA przed wydzieleniem do cytoplazmy.
Siateczka sródplazmatyczna ziarnista .
- tRNA ( ortofosforan ) - ( cytydyl cytydyl adenina ) = dostarcza aminokwasów pierwsza jest metionina .
- Rybosomy zwrócone w stronę cytoplazmy przesuwają się po cząsteczkach mRNA .
- W rybosomach zachodzi translacja synteza łańcuchów polipeptydowych
- Inicjacja = > elongacja = > terminancja
Białko przedostaje się do wnętrza siateczki .
Białka .
- Modyfikacja enzymatyczna ( potranslacyjna )
Cięcie
Zmiana obudowy przestrzennej
- Enzymatyczne
- Strukturalne
- Wydzielanie na zewnątrz komórki
Kanaliki siateczki = > aparat Golgiego = > Błona komórkowa .
FIZJOLOGIA KRĄŻENIA .
Rola fizjologiczna krwi.
- Transport :
Tlenu
Dwutlenku węgla
Produktów energetycznych
Produktów przemiany materii
Hormony
Witaminy
- Magazynowanie :
Różnych substancji związanych z białkami osocza
- Wyrównywanie :
Ciśnienia osmotycznego
Stężenia jonów wodorowych
Tkanki hematopoetyczne .
- Centralne :
Szpik kostny
Grasica
- Obwodowe :
Węzły chłonne
Grudki chłonne błon śluzowych
Śledziona
- Szpik kostny ( około 5% masy ciała )
Żółty = > nieczynny ( ale czy tylko miejsce dla czerwonego ? )
Czerwony ( 2.5% ) kości płaskie , mostek , kości biodrowe , trzony kręgów , nasady kości długich
Komórki hematopoetyczne
Komórki siateczki ( zrąb szpiku kostnego )
Komórki bariery
Komórki śródbłonka
Komórka hematopoetyczna pnia ( pluripotencjalna ) .
- Komórka macierzysta nieukierunkowana
Komórka ukierunkowana erytrocytów
Komórka ukierunkowana granulocytów / makrofagów
Komórka ukierunkowana bazofilów
Komórka eozynofilów
Komórka ukierunkowana megakariocytów
- Progenitorowa komórka limfoidalna
Limfocyt
Czynniki hematopoetyczne :
- CSF - GM ( prekursor granulocytów i monocytów )
- CSF - G ( neutrofilów )
- CSF - M ( monocytów )
- EPO - ( erytropoetyna )
- IL - 1
- IL - 6
- IL - 7
- IL - 10
- IL - 11
- IL - 12
Obraz morfologiczny krwi obwodowej i szpiku .
Granulocytarny : szpik 56 , norma 50 - 70 , krew 0.088 , czas ½ życia 7h.
Erytrocytarny : szpik 26 , norma 18 - 34 , krew 99.86,czas ½ życia 28 dni.
Limfocytarny : szpik 16 , norma 11 - 23 , krew 0.047 , czas ½ życia tygodnie .
Monocytarny : szpik 0.3 , norma 0 - 0.8 , krew 0.005 , czas ½ życia kilka dni.
Megakariocytarny : szpik 0.1, norma 0.04 , krew trombocyty ,czas ½ życia 4 - 5 dni.
Komórki plazmatyczne : szpik 1.3 , norma 0.4 - 3.9 , krew - , czas ½ życia - .
Komórki siateczki : szpik 0.3 , norma 0 - 0.9 , krew - , czas ½ życia - .
Erytropoeza ( 5 dni ) .
Komórki tworzące kolonie rozsadzające erytroidalne ( BFU - E ) ( CSF - GM , IL - 3 , IL - 9 , IL - 11 )
Komórki tworzące kolonie erytroidalne ( CFU - E ) ( erytropoetyna ) .
Proerytroblast ( erytropoetyna )
Erytroblast ortochromatyczny ( erytropoetyna )
Retikulocyt
Erytrocyt
Co warunkuje erytropoezę ?
- Erytropoetyna ( 18 kD) :
85% nerki , 15% wątroba
Podstawowy bodziec < = niedotlenienie
- Żelazo :
Stężenia w osoczu :
130 µg / dl ( 23 µmol / l ) mężczyźni , 120 µg / dl ( 19 µmol / l ) kobiety .
Niedobór żelaza = > zahamowanie translacji mRNA
- Witamina B12 :
Zapotrzebowanie dobowe 1- 3 ng
Zapasy wątrobowe 1 - 3 mg ( 3 lata ) ( czynnik zewnętrzny ) .
Kwas foliowy : zapotrzebowanie dobowe 50 µg , zapasy na 4 miesiące ( ciąża )
Regulator erytropoezy .
- Erytropoetyna .
- Czynniki wzrostowe :
Interleukiny 3 , 9 1l
GSF - GM .
- Hormony tarczycy .
- Androgeny ++ .
- Estrogeny -- .
Granulocytopoeza neutrofile .
Komórki pnia ukierunkowana ( CFU - G ) .
Mieloblast .
Mielocyt .
Neutrofil pałeczkowaty - krew .
Neutrofil segmentowany - krew .
Granulocytopoeza - eazynofile .
Komórka pnia ukierunkowana ( CFU - Eos ) ( SF - GM , CSF - G , SCF , IL - 3 , IL - 5 )
Mieloblast .
Mielocyt .
Eozynofil - krew .
Granulocytopoeza - bazofile .
Komórka pnia ukierunkowana ( CFU - Baso ) , SCF , IL - 3 , IL - 4 , IL - 10 , NGF .
Mieloblast .
Mielocyt .
Basofil - krew
Komórka tuczna - tkanki .
Trombocytopoeza .
Komórka macierzysta megakariocytowa ukierunkowana ( CFU - M k ) IL - 3 , CSF - GM.
Megakarioblast IL - 3 , IL - 6 .
Megakarioblast .
Trombocyty - krew ( trombopoetyna ).
Limfocytopoeza .
Narządy centralne : krew i chłonka , szpik : limfocyty B szpikozależne , grasica : limfocyty + grasiczozależne .
Narządy centralne : narządy limfoidalne obwodowe , szpik : węzły chłonne strefa podtorebkowa , grasica : węzły chłonne strefa przykorowa .
Narządy centralne : krew i chłonka , szpik : limfocyty B , grasica : limfocyty T .
Narządy centralne : reakcja , szpik : humoralna , grasica : komórkowa.
Kontrola limfocytopoezy .
- Czynniki wydzielane przez grasicę ( limfocyty T )
- Hormony tarczycy .
- Hormon wzrostu i czynniki wzrostowe .
- Hormon kory nadnerczy ( hamują mitozę w narządach limfoidalnych ) .
Monocytopoeza .
Komórka pnia ukierunkowana ( CFU - M ) , CSF - 1 , CSF - GM .
Monoblast ( IL - 1 , CSF - 1 ) .
Promonocyt .
Monocyt - krew.
Makrofag - Tkanki .
Cząsteczki różnicujące .
- Główny układ zgodności tkankowej MHC .
- 155 cząsteczek różnicujących .
- Tymocyty :
CD4 ( 60 % ).
CD8 ( 20 - 30 % )
- NK - naturalni niszczyciele ( CD 16 , CD 56 ).
Grasica - szkoła tymocytów .
- Wędrówka od kory do rdzenia = dojrzewanie tymocytów.
Wydzielanie tymozyny .
Tworzenie woreczków dojrzewających komórek .
Kontrola ekspresji HLA.
- 95% komórek ginie w procesie dojrzewania .
Węzły i grudki chłonne .
- Limfocyty B - rozmnażają się w warstwie podtorebkowej szpikozależnej .
- Limfocyty T = zatrzymują się w strefie przykorowej grasiczozależnej .
Śledziona .
- Miazga biała ( krew tętnicza ) .
Filtry dla limfocytów B i T i ośrodki rozmnażania .
- Strefa przejściowa brak ciągłości śródbłonka .
Filtr dla uszkodzonych erytrocytów , granulocytów , trombocytów , mikroorganizmów !!
Miejsce przekształcenia monocytów w makrofagi .
- Miazga czerwona ( krew żylna ) .
II filtr dla uszkodzonych erytrocytów .
Erytrocyty .
- Czas przeżycia około 120 dni .
- Podstawowa funkcja = transport tlenu
- Wielkość około 8µm > średnica naczynia włosowatego = > musi się odkształcić .
- Szkielet spektyna + aktyna przymocowany anikryną.
- Odporność osmotyczna :
0.48% początek hemolizy .
0.33% hemoliza całkowita .
PODSTAWOWE ZADANIA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO .
- Odbieranie bodźców ze środowiska :
Zewnętrznego .
Wewnętrznego .
Receptor = > droga aferentna = > mózg .
- Właściwe reagowanie na bodźce .
Mózg = > droga efferentna = > efektor .
- Zapamiętywanie .
Kora mózgowa = > ośrodki podkorowe < = > kora mózgowa .
Drogi afferentne .
- Swoiste :
Mała liczba neuronów .
Szybkie przewodzenie
Młodsze filogenetycznie
- Nieswoiste :
Duża liczba neuronów
Wolne przewodzenie
Starsze filogenetycznie .
Odruchy .
Odpowiedź efektora na bodziec działający na receptor .
Czas powstawania .
Bezwarunkowe ( zawsze ta sama odpowiedź ) .
Warunkowe ( zmniejszona odpowiedź )
Ilość neuronów .
Proste ( 2 - 3 ) monosynaptyczne ( na rozciąganie ) .
Złożone > 3 polisynaptyczne ( zginanie kończyn ) .
Łuk odruchowy .
- Receptor - włókno nerwowe dośrodkowe = > efektor .
- Krążenie i sumowanie impulsów .
Zamknięty łańcuch nerwowy .
Zwielokrotniony łańcuch nerwowy .
- Opróżnienie synaptyczne 0.8ms ( 0.5 - 0.9 ).
Wzajemne oddziaływanie bodźców .
- Zjawisko torowania 1+1 > 2
Zwiększona pobudliwość wokół nerwu .
Silniejsza pobudliwość na drażnienie dwóch nerwów .
- Zjawisko okluzji .
Maksymalne pobudzenie = słabsza reakcja niż suma dwóch pobudzeń 1+1< 2 .
Reakcje wzajemne Cd …
- Wzajemne unerwienie zwrotne .
Pobudzenie zginaczy = > zahamowanie prostowników .
- Neurony ruchowe :
Alpha = > komórki mięśniowe ekstrafuzalne
Gamma = > komórki mięśniowe intrafuzalne ( receptory A )
- Rozciągnięcie mięśnia powoduje krótkotrwały skurcz.
- Bardzo silny skurcz lub rozciągniecie = > pobudzenie ciałek buławkowatych receptor B = > impuls dla zahamowania ośrodka kurczącego i pobudzenia rozkurczowego .
- Receptory B ( buławkowate ) = > hamulec .
Wstrząs rdzeniowy .
Zniesienie wszystkich odruchów .
Patologiczny odruch zginania ( Babińskiego ).
Hyperfleksja .
Odruch masowy ( oddanie moczu i kału ).
Co nieco o czuciu .
Czucie = pobudzenie jednego rodzaju receptorów .
Percepcja = pobudzenie kilku rodzajów receptorów , np. smaku i powonienia .
Rodzaje czucia :
- Teleceptywne ( na odległość ) :
Powonienia.
Wzroku .
Słuchu .
- Teleceptywne .
- Interoceptywne .
- Eksteroceptywne.
Zmysł powonienia .
- Komórka nerwowo - zmysłowa ( I ) = > komórki nerwowe mitralne ( II ) [ opuszka węchowa ] = ( III ) .
Opuszka węchowa kontralateralna .
Podwzgórze i układ limbiczny .
Część korowa i przyśrodkowa ciała migdałowatego i hak zakrętu hipokampa .
Próg pobudzenia : kwas masłowy 120 nmol / l.
Kwas etylowy 78 umol / l.
Adaptacja = przystosowanie do zapachu i brak drażnienia komórek nerwowo - zmysłowych .
Zmysł wzroku .
- Rogówka = ciecz wodnista w komorze przedniej = > soczewka = > ciało szkliste .
- Oś optyczna jest przesunięta wobec osi patrzenia która pada na dołek środkowy plamki żółtej .
- Siła załamywania układu optycznego oka ok. 66.7 dioptrii ( + 12 ) .
Akomodacja i konwergencja .
Akomodacja .
- 8 lat = 12 dioptrii = 8.6 cm.
- 20 lat = 10.4cm.
- 60 lat = 83.3 cm.
Konwergencja .
- Zmiana osi patrzenia i ich przecinanie wraz ze zbliżeniem się przedmiotu .
Źrenica = przesłona aparatu .
- Zwieracz =
Światło .
Akomodacja .
- Rozwieracz .
Wady refrakcji .
- Krótkowzroczność - zbyt silne załamywanie promieni w leczeniu soczewki rozpraszające .
- Nadwzroczność - zbyt słabe załamywanie promieni = w leczeniu soczewki skupiające.
- Astygmatyzm - niezborność oka = > duża różnica krzywizn pionowej i poziomej = w leczeniu szkła cylindryczne .
Pręciki .
Neurony pręcikonośne 30 - 50 : 1 neuron dwubiegunowy = > obraz nieco nieostry wyczucie zmiany natężenia światła .
Światło = > rodopsyna = > metarodopsyna = > metarodopsyna II = > metarodopsyna III = >
All trans retinal .
Opsyna .
Hiperpolaryzacja błony = > aktywacja cAMP ciemność = > resynteza rodopsyny inaktywacja fotodiestrazy = > wzrost stężenia cAMP .
Czopki.
- Neurony czopkonośne :
- 3 rodzaje opsyn = > 3 rodzaje czopków :
Niebieskie ( 420 nm ) .
Zielone ( 530 nm ) .
Czerwono - żółte ( 560 nm ) .
- Odróżnienie barw .
- Ostrość widzenia = > tylko dołek środkowy = > zwłaszcza plamka żółta .
Jak to z obrazem było …
Neurony pręcikonośne + neurony poziome = > neurony wzrokowo - zwojowe + neurony amakrynowe = > ciało kolankowate boczne .
Neurony czopkonośne = > 2 neurony dwubiegunowe ( zapalający i gaszący ) = > neurony wzrokowo - zwojowe = > ciało kolankowate boczne .
Neurony międzypłatowe informacje w przeciwnym kierunku .
Chemia widzenia.
- Transmitery :
Gluminiany .
Asparginiany .
Acetylocholina.
GABA.
Glicyna.
- Modulatory :
Dopamina.
Serotonina .
Przedsionkowy peptyd natruretyczny ANP .
Cholestyokinina .
Enkefaliny .
Neuropeptyd Y i wiele innych .
O filmach i słonecznych okularach .
- Częstość tworzenia obrazów do 10 / sek. Ale działanie światła może trwać milisekundy .
- Warstwa barwnikowa = > tworzenie ostrego obrazu .
Albinosi muszą nosić ciemne okulary .
O przymiotach wzroku .
- Ostrość = 1 mm z 10 m [ ( 1 - 0 - 1 ) < 3 µm ] .
- Adaptacja .
Do światła 10 min.
Do ciemności > godzina wzrost wrażliwości 100 000 razy ..
- Pole widzenia :
Plamka ślepa ( n II ) .
Monochromatyczne < barwne .
Pokrywanie się pól widzenia = > widzenie obuoczne = > ocena odległości i kształtu .
Percepcja wrażeń wzrokowych .
- Miejsce :
Ciało kolankowate boczne .
Wzgórek górny .
Kora mózgowia
Płat potyliczny ( pola 17 , 18 , 19 ) .
Płat skroniowy .
Płat ciemieniowy .
Ruchy gałek ocznych .
- Szybkie = przenoszenie wzroku .
- Wolne = obserwacja .
- Wyzwalane przez przedsionki .
- Konwergencyjne .
Widzimy tylko to co się rusza , a jak nie chce to my ruszamy oczami = > Oczopląs fizjologiczny powoli w lewo = > szybko w prawo lub odwrotnie .
Słuch .
Przewód słuchowy zewnętrzny = > błona bębenkowa = > młoteczek = > kowadełko = > strzemiączko wzmocnienie ( 22 razy ) = > okienko przedsionka = > ruch przychłonki w schodach przedsionka i schodach bębenka = > narząd Cortiego ( napinanie się włosków między błoną siatkowatą i pokrywającą )
Co słychać ?
- Bodziec progowy - 0 decybeli = 20 uPa .
- Bodziec maksymalny = 140 decybeli = 1014 .
- Częstość 20 Hz - 20 000 Hz .
- Optimum 1000 Hz - 3000 Hz .
- Zbyt silny dźwięk = > napięcie mięśni błony bębenkowej .
Droga impulsów słuchowych .
- Komórka włoskowata ( narząd Cortiego ) = > komórki dwubiegunowe ( ze zwojów ślimaka ) = > nerw ślimakowy = > jądro brzuszne i grzbietowe ciała czworobocznego = > wzgórek dolny blaszki pokrywy = > wstęga boczna = > ciało kolankowate przyśrodkowe = > promienistość słuchowa = > płat skroniowy ( pole 41 ) .
Czucie eksteroceptywne .
Dotyk .
Ucisk .
Ciepło.
Zimno.
Ból ( nagie zakończenia nerwowe ).
Bodziec .
Bodziec.
Siła .
Czas trwania .
Czas narastania .
- Adaptacja jeśli siła bodźca się nie zmienia .
- Jednostka czucia receptory połączone z pojedynczym włóknem aferentnym .
- Zasada projekcji czuciowej = > podrażnienie w dowolnym miejscu wrażenie podrażnienie receptora ( bóle fantomalne ) .
Dotyk .
- Dotyk ( ciałka dotykowe Meisnera ) .
- Ucisk ( ciałka blaszkowate ) = > neuron zwojowy .
Dotyk i ucisk .
- Receptory :
Dotyk ( ciałka dotykowe Meissnera )
Ucisk ( ciałka blaszkowate ) .
- Zwoje rdzeniowe ( I ) = > korzenie grzbietowe .
Pęczki : smukły i klinowaty .
- Jądra smukłe i klinowate ( II ) .
- Jądro brzuszno - tylno - boczne wzgórza ( III ) .
Droga aferentna przez rogi tylne rdzenia kręgowego .
- Zakręt zaśrodkowy kory mózgu ( pole 1 - 3 ) .
Somatotropowa organizacja neuronalna .
- Neurony są ułożone „ po kolei „ głowa boczne stopy przyśrodkowo .
- Gęstość receptorów :
Nos > udo .
Palce > grzbiet .
= wrażliwość na dotyk .
Czucie zimna i ciepła .
- Spadek lub wzrost temperatury a nie jej wartość .
- Spadek 0.004 C / sek. ( kolba Krausego ) .
- Wzrost 00.1 C / sek. ( ciałka Ruffiniego ) .
- Zwoje rdzeniowe ( I ) = > drogi tylne rdzenia kręgowego ( II = > ( droga rdzeniowo wzgórzowa boczna ) lub nerw trójdzielny z głowy ) = > jadro brzuszne wzgórza ( III ) = > zakręt zaśrodkowy kory mózgu ( IV ) .
Ból powierzchowny .
- Bodziec maksymalny = 2 x bodziec progowy ( hamulec ) .
- Uszkodzenie skóry = nagie zakończenia nerwowe = >
- ( kininogeny tkankowe kalikreiny = > kininy )
Depolaryzacja - pobudzenie włókien nerwowych .
Poszerzenie naczyń krwionośnych .
- W ośrodkowym układzie nerwowym :
Droga swoista = przewodzenia ciepła i zimna .
Droga nieswoista układ siatkowaty = > istota szara śródmózgowia = jądra śródblaszkowate wzgórza = > wszystkie pola mózgu .
Czucie smaku .
- Kubki smakowe :
Słodki .
Kwaśny .
Słony .
Gorzki .
- Różny próg pobudliwości smakowej .
- Droga przewodzenia :
Nerwy : twarzowy ( VII ) , językowo - gardłowy ( IX ) , błędny .
Jądro samotne w rdzeniu przedłużonym .
Jądro brzuszne tylno - przyśrodkowe wzgórza .
Zakręt zaśrodkowy powyżej bruzdy bocznej .
Czucie proprioreceptywne informacja o stanie układu kostno - stawowo - mięśniowego .
- Fizjologicznie poniżej progu świadomości ale wiemy gdzie są nasze kończyny .
- Receptory :
Zakończenia pierścieniowato - spiralne - mięśnie .
Ciałka zmysłowe ( Ruffiego ) - mięśnie .
Ciałka buławkowate ( Golgiego ) - stawy .
Ciałka blaszkowate ( Paciniego ) - okostna .
Wolne zakończenia nerwowe .
Receptory błędnika .
Drogi impulsów .
- I neuron ( zwoje czuciowe ) = > jądra smukłe + klinowate ( II ) = j. Brzuszne tylno - boczne wzgórza ( III ) = > zakręt zaśrodkowy kory mózgu .
- Drogi skrzyżowane ( wypustki II neuronu przechodzą na drugą stronę ).
Rdzeniowo - wzgórzowa przednia i boczna = > do zakrętu zaśrodkowego kory mózgu .
- = Droga rdzeniowo - móżdżkowa przednia i tylna do kory móżdżku .
Błędnik .
- Części kostna i błoniasta .
- Łagewka , woreczek i 3 przewody półkoliste .
- Śródchłonka ( Na = 154 mmol / l ) .
- Stereocelia = > kinetocylium = > depolaryzacja = pobudzenie .
- Stereocelia < = kinetocylium = > hiperpolaryzacja hamowanie .
- Próg wrażliwości 12 cm / s lub 2 - 3 o / s .
Droga impulsów z błędnika .
- I zwój przedsionkowy .
- II most ( jądra górne , dolne , boczne lub przyśrodkowe ).
Kora móżdżku .
Jądra ruchowe dla mięśni gałek ocznych .
Rdzenia kręgowego .
- Oczopląsy :
Optokinetyczny ( gdy przedmiot się rusza ) .
Obrotowy ( z błędnika ) .
Kaloryczny .
Czucie interoceptywne ( trzewne ) .
- Mechaniczne ( np. rozciąganie ).
- Chemiczne ( prężność tlenu ) .
- Droga nerwowa skrzyżowana do zakrętu zaśrodkowego .
- Fizjologicznie poniżej progu świadomości .
Bóle trzewne .
- Podrażnienie interoreceptorów = >
- Przełączenie na drogi przewodzące czucie ze skóry i mięśni ( metamerycznie ) promieniowanie bólu ( przeczulica skóry , wzrost napięcia mięśni ) . Wstępujący układ siatkowaty .
Ruchy i postawa ciała .
- Ośrodki :
Kora mózgu .
Jądra podkorowe kresomózgowia .
Móżdżek .
Twór siatkowaty pnia mózgu .
- Droga ( szybkość 70 m / s ).
Zakręt zaśrodkowy = > zakręt przedśrodkowy V warstwa mózgu ( 34 000 komórek piramidalnych olbrzymich ) I = > II ( jądra ruchowe mostu ) .
Korowa reprezentacja ruchu .
- Zakręt przedśrodkowy ( od stopy do gardła - po kolei ) .
- Pole tłumiące ruchy przeciwnej strony - pierwszorzędowe .
- Dodatkowe pole czuciowo - ruchowe.
- Pole tłumiące ruchy przeciwnej strony - dodatkowe.
Układ pozapiramidowy .
- Regulator napięcia mięśni szkieletowych .
Zwrotna projekcja z jader podkorowych do mózgu = > zmiana pobudliwości neuronów .
Impulsacja bezpośrednia .
Impulsacja przez twór siatkowaty .
- Znaczenie jądra ogoniastego .
Pobudzanie neurony petydergiczne ( substancja P ) .
Hamowanie GABA - ergiczna.
-Znaczenie istoty czarnej .
Hamowanie jądra ogoniastego przez neurony dopaminergiczne .
Czynność móżdżku .
- Koordynacja układu ruchowego .
Gromadzenie informacji .
Kontrola siły skurczu mięśni .
Powiązanie z przeciwną półkulą mózgu.
Reprezentacja somatotropowa .
Układ siatkowaty pnia .
- Zstępujący :
Część pobudzająca .
Część hamująca .
- Wstępujący :
Część pobudzająca .
Część hamująca.
Neurony i ich transmitery ( i modulatory ).
Cholinergiczne ( Ach ).
Noradrenergiczne.
Dopaminergiczne .
Serotoninergiczne ( + substancja P ).
GABA - ergiczne i glicynoergiczne .
Opioidowe ( enkefaliny - tłumienie ) .
1