WIRUSY, BAKTERIE
Zadanie 1. (0-3)
Rysunki A-F przedstawiają etapy transdukcji - procesu umożliwiającego rekombinację genetyczną u organizmów prokariotycznych.
Uzupełnij tabelę, porządkując rysunki i podane poniżej zdania opisujące etapy transdukcji we właściwej kolejności
1. DNA pochodzące z komórki dawcy zostało wstrzyknięte do komórki bakterii-biorcy
2. Pod wpływem enzymów wirusowych bakteryjne kwasy nukleinowe zostają pocięte a kwas nukleinowy wirusa zreplikowany
3. DNA z komórki faga zastąpiło fragment DNA bakterii
4. Bakteriofagi po zniszczeniu komórki bakteryjnej są zdolne do zakażenia kolejnych komórek
5. Fag zakaża komórkę
6. Składanie cząstek wirusa w komórce bakteryjnej. Niektóre kapsydy zawierają bakteryjny DNA
Etap procesu transdukcji |
Oznaczenie literowe rysunku |
Oznaczenie literowe opisu |
1 |
|
|
2 |
|
|
3 |
|
|
4 |
|
|
5 |
|
|
6 |
|
|
Zadanie 2. (0-3)
Rysunek przedstawia cykl namnażania cząstek wirusa grypy w komórce docelowej.
Po analizie rysunku odpowiedz na pytania:
I. Jakie organelle komórki gospodarza biorą udział w wytwarzaniu i obróbce białek wirusa grypy?
…………………………………………………………………………………………………………….................................
II. Który element cząstki wirusa jest częścią komórki gospodarza?
…………………………………………………………………………………………………………….................................
III. Podaj przykład komórki (określ rodzaj tkanki i narząd), dla której wirus grypy może być komórką docelową.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3. (0-1)
Rysunek przedstawia budowę komórki bakteryjnej.
Wskaż odpowiedź (spośród A, B, C, D), w której prawidłowo dopasowano oznaczenia cyfrowe 1, 2 i 3 i nazwy odpowiednich składników cytoplazmy komórki bakterii.
|
1 |
2 |
3 |
A. |
błona komórkowa |
DNA |
tylakoidy |
B. |
ściana komórkowa |
DNA |
mezosom |
C. |
otoczka białkowa |
RNA |
mezosom |
D. |
ściana komórkowa |
łańcuch polipeptydowy |
tylakoidy |
Zadanie 4. (0-1)
Konstrukcja ściany komórkowej bakterii bywa różna i bierze się ją pod uwagę w klasyfikacji tej grupy organizmów.
Wskaż jedną różnicę w budowie ściany komórkowej u bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych.
…………………………………………………………………………………………………………….................................
…………………………………………………………………………………………………………….................................
…………………………………………………………………………………………………………….................................
KOMÓRKA EUKARIOTYCZNA
Zadanie 5. (0-1)
Uczeń obserwował pod mikroskopem erytrocyty człowieka. Swoje obserwacje udokumentował poniższym rysunkiem.
Następnie na trzech szkiełkach podstawowych umieścił po jednej kropli roztworu soli kuchennej o różnych stężeniach (A, B i C). Do każdej kropli roztworu dodał kroplę krwi. Po kilku minutach zaobserwował wygląd erytrocytów na każdym ze szkiełek. Wyniki obserwacji przedstawiają poniższe rysunki.
Na podstawie obserwacji komórek erytrocytów, uszereguj roztwory, w których je umieszczono, zgodnie ze wzrastającym stężeniem NaCl w roztworze.
…………………………………..
Zadanie 6. (0-2)
Poniższy schemat przedstawia wybrane drogi rozwoju różnych rodzajów plastydów w organizmie roślinny.
Uzupełnij schemat wstawiając w miejsca a-c nazwy rodzajów plastydów.
Określ czynniki, oznaczone jako 1, 2 i 3, które warunkują odpowiednie drogi przekształceń plastydów.
1. ………………………….
2. ………………………….
3. ………………………….
Zadanie 7. (0-2)
Rysunek przedstawia schemat budowy chloroplastu.
Nazwij i krótko opisz procesy, jakie zachodzą w chloroplaście. W opisie uwzględnij rolę obszarów oznaczonych jako 1 i 2.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 8. (0-3)
Uzupełnij tabelę porównującą elementy cytoszkieletu komórki eukariotycznej wstawiając w odpowiednie miejsca oznaczenia literowe zdań zamieszczonych pod tabelą.
Typ elementów cytoszkieletu |
Budowa |
Funkcja |
Mikrofilamenty |
|
|
Filamenty pośrednie |
|
|
Mikrotubule |
|
|
A. Są to długie rurki zbudowane z globularnego białka - tubuliny.
B. Nadają protoplastowi komórki sztywność..
C. Biorą udział w kariokinezie.
D. Są to łańcuchy zbudowane z cząsteczek białka aktyny tworzące gęstą sieć pod błoną cytoplazmatyczną komórki.
E. Biorą udział w cytokinezie komórek zwierzęcych tworząc pierścień zaciskowy.
F. Są zbudowane z różnych rodzajów białek włóknistych, np. desminy i keratyny, tworzących długie nici.
G. Biorą udział w ruchu komórki.
H. Budują witkę plemnika.
I. Szczególnie dużo tych elementów występuje w komórkach narażonych na rozciąganie i urazy mechaniczne.
Zadanie 9. (0-1)
Rysunek przedstawia schemat budowy komórki roślinnej.
Zaznacz na rysunku protoplast komórki (klamrą), ścianę pierwotną i ścianę wtórną.
Zadanie 10. (0-2)
Głównym składnikiem ściany komórkowej jest celuloza (30% składu ścian pierwotnych). Poza celulozą w skład ściany komórkowej wchodzą hemiceluloza (30%), pektyny (35%) i białka (5%).
Do jakiej grupy związków chemicznych należą hemicelulozy i pektyny?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wymień dwa przykłady organelli komórkowych biorących udział w syntezie składników ściany komórkowej:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11. (0-2)
Plasmodesmy są pasmami cytoplazmy między sąsiadującymi komórkami roślinnymi przechodzącymi przez jamki w ścianie komórkowej.
Spośród podanych poniżej zdań wybierz te, które prawidłowo opisują rolę plasmodesm w funkcjonowaniu komórek.
A. Stanowią drogę transportu asymilatów między komórkami.
B. Przez plazmodesmy mogą przechodzić z jednej komórki do drugiej drobne organelle komórkowe (np. peroksysomy).
C. Przez plazmodesmy w czasie podziału komórkowego są przekazywane chromosomy do komórki potomnej.
D. Przez plazmodesmy mogą być przekazywane potencjały elektryczne z błony jednej komórki na drugą.
E. Przez plazmodesmy odbywa się przekazywanie cząsteczek hormonów roślinnych między komórkami.
F. Przez plazmodesmy usuwane są z komórki zbędne produkty przemiany materii.
Zadanie 12. (0-3)
Rysunek przedstawia schemat procesu spermatogenezy.
Podaj nazwę typu podziału komórkowego (I), który przechodzą spermatogonia
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Podaj nazwę typu podziału komórkowego (II), który przechodzą spermatocyty
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Proces przekształcania się spermatyd w plemniki (III) nazywamy:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 13. (0-2)
Spośród podanych poniżej zdań, opisujących przebieg procesu spermatogenezy, wybierz zdania fałszywe.
A. Podziały mitotyczne spermatogoniów rozpoczynają się w okresie dojrzewania płciowego i trwają przez całe życie.
B. Z jednego spermatocytu II rzędu powstają cztery plemniki.
C. Plemniki powstają w kanalikach nasiennych jąder, skąd przemieszczają się do najądrzy, w których osiągają dojrzałość.
D. W okresie andropauzy następuje stopniowe zmniejszanie się liczby produkowanych plemników, aż do zupełnego ustania ich produkcji (ok. 60 roku życia).
E. Sperma zawiera plemniki oraz wydzielinę gruczołu krokowego, zawierającą substancje odżywcze i enzymy, które rozpuszczają błonę komórkową komórki jajowej.
F. Z jednego spermatogonium powstaje jeden spermatocyt I rzędu.
Zadanie 14. (0-3)
Rysunek przedstawia procesy zachodzące w komórce jajowej od momentu wniknięcia plemnika do pierwszego podziału zygoty.
Uzupełnij tabelę, wstawiając w odpowiednie miejsca oznaczenia I-IV z rysunku, oraz nazwy procesów opisanych w tabeli: „syngamia”, „zapłodnienie”, „replikacja DNA”, „mitoza”.
Opis procesu |
Nazwa procesu
|
Oznaczenie procesu na rysunku |
Połączenie materiału genetycznego przedjądrzy |
|
|
Zakończenie metafazy II oocytu i dalszy ciąg podziału mejotycznego |
|
|
Rozdzielenie materiału genetycznego jądra do komórek potomnych |
|
|
Podwojenie liczby nici DNA w przedjądrzach |
|
|
Zadanie 15. (0-2)
Uzupełnij w miejscach kropek wpisane już na osi Y wykresu oznaczenia liczb c o towarzyszące im wartości liczby chromosomów (n) a następnie narysuj wykres ilustrujący zmiany ilości materiału genetycznego - liczby chromatyd (c) i liczby chromosomów (n) w czasie cyklu komórkowego. Oznaczenia M I i M II oznaczają I i II podział mejotyczny.
GENETYKA
Zadanie 16. (0-3)
Barwa kwiatów piwonii krzewiastej uwarunkowana jest obecnością lub brakiem białek enzymatycznych, przeprowadzających reakcję: biały substrat różowy produkt purpurowy produkt. Enzym A jest kodowany przez allel dominujący (A) i powoduje wytworzenie różowego barwnika w komórkach płatków korony piwonii, natomiast enzym B, kodowany przez allel dominujący (B), przekształca barwnik różowy w purpurowy. Białka kodowane przez allele recesywne tych genów (a) i (b) są w komórkach nieaktywne.
Skrzyżowano homozygotycznego osobnika o kwiatach różowych z homozygotycznym osobnikiem o kwiatach białych. W pokoleniu F1 otrzymano wyłącznie osobniki o kwiatach purpurowych.
Zapisz odpowiednią krzyżówkę oraz określ stosunek fenotypów w pokoleniu F2.
…………………………………………………………………………………………………………….................................
…………………………………………………………………………………………………………….................................
…………………………………………………………………………………………………………….................................
Zadanie 17. (0-2)
Występowanie aglutynogenu Rh w błonie erytrocytów człowieka jest uwarunkowane obecnością allelu dominującego D. Uzupełnij zapis krzyżówki genetycznej i określ prawdopodobieństwo odziedziczenia przez dziecko czynnika Rh+, jeżeli jego ojciec ma krew Rh- (homozygota) , a matka Rh+ (heterozygota).
|
♀ |
|
♂ |
P: |
_ _ |
x |
_ _ |
|
|
|
|
F1: |
|
|
|
|
_ |
_ |
|
_ |
_ _ |
_ _ |
|
_ |
_ _ |
_ _ |
|
Prawdopodobieństwo odziedziczenia przez dziecko czynnika Rh wynosi: .…. %.
Zadanie 18. (0-1)
Czy w przypadku ciąży w rodzinie opisanej w Zadaniu 1 występuje ryzyko konfliktu serologicznego? Odpowiedź krótko uzasadnij.
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 19. (0-2)
I. Wyjaśnij, czym jest kariotyp.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
II. W celu zbadania kariotypu człowieka poddano obserwacji mikroskopowej preparaty przygotowane z (wybierz) :
A. Komórek jajowych
B. Limfocytów
C. Złuszczających się komórek naskórka
D. Erytrocytów
Zadanie 20. (0-3)
Gen B jest genem sprzężonym z płcią i warunkuje cechę jastrzębiatego upierzenia kur. Produkt aktywności tego genu powoduje czasowe zahamowanie odkładania pigmentu podczas wzrostu pióra i powstawanie charakterystycznego układu ciemnych i jasnych pasków na chorągiewce. Jego allel recesywny b warunkuje czarną barwę piór.
Skrzyżowano czarnego koguta z jastrzębiatą kurą.
I. Określ genotypy pokolenia rodzicielskiego.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
II. Określ stosunek fenotypów w pokoleniu F1 i pokoleniu F2 (uwzględnij płeć potomstwa).
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 21. (0-1)
Czy na podstawie upierzenia można określić płeć potomstwa pokolenia P lub pokolenia F1 z Zadania 12? Uzasadnij swoją odpowiedź.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Wyszukiwarka