SŁOWNIK
Pierwsze słowa - między 9 a 20 msc
Więcej rozumieją niż produkują; dziewczynki produkują więcej, ale w zakresie rozumienia nie różnią się od chłopców Pierwszych słów używa dziecko w funkcji spełniania Oczekiwań, a następnie w funkcji protodeklaratywów - w celu podzielania wspólnego doświadczenia Używane w ten sposób słowa nazywane są holofrazami /PIERWSZE WYRAZY MAJĄCE FUNKCJĘ ZDANIA/. Momentem przełomowym jest osiągnięcie zasobu150 słów.
Dziecko
2 lata- 200 -300 słów;
3 lata - 1500 słów;
6 l At - 4500 słów
Metody badania
Dzienniczki mowy
D. Tiedemann 1787
K. Darwin 1877
E. I G. Scupin 1907 (niemiecki)
M.E. Nice 1925 (amerykański)
M.F. Smith 1926 (amerykański)
C, i W. Stern 1928 (niemiecki)
M.M.Lewis 1936 (angielski)
W.F. Leopold 1947 (angielski)
Descoeudres 1957 (francuski)
A.N. Gwozdiew 1948 (rosyjski)
S.Szuman 1955 (polski)
Eksperymentalne badania nad słownictwem
Metoda skojarzeń
słownych jednokrotnych, wielokrotnych
skojarzeń występowania słowa w zdaniach
(jednokrotnych, wielokrotnych)
Badania frekwencyjne (np. A. Ciechanowicz, 1978)
skojarzenia na 30 słów-bodźców z listy słów Kent-Rosanoffa badania 434 dzieci w wieku od 2 do 15 lat
Badania przestrzeni semantycznej przez odniesienie skojarzeń dzieci do skojarzeń dorosłych użytkowników języka.
Wyróżniono grupy skojarzeń:
- zbieżne z najczęstszymi skojarzeniami dorosłych (nie występują u dzieci dwuletnich; ich liczba wzrasta od 6 do 15 roku życia. Pole semantyczne 15-latków i dorosłych nie wykazuje statystycznie istotnych różnic, jeśli chodzi o najczęstsze skojarzenia)
- reakcje występujące jedynie u dzieci (między 5 a 7 rokiem życia zanikają reakcje echolaliczne, neologizmy, wypowiedzi całym zdaniem, reakcje z przeczeniem); od 6 roku życia model reagowania dzieci zbliża się do modelu reagowania dorosłych.
Badania prowadzone pod kierunkiem M. Przetacznikowej
metodą wielokrotnych skojarzeń zdaniowych na słowa - bodźce w formie czasowników, ponadto wykazały:
wzrost liczby skojarzeń między kl. II i IILO (od 5,5 do 10,9)
najczęściej do czasownika podawane są skojarzenia w formie dopełnienia bliższego (60% skojarzeń), np. rozważać: cukier, problem; najrzadziej pojawiają się określenia jakościowe (2-4%).
Z wiekiem coraz częściej pojawiają się określenia ogólne o znaczeniu kategorialnym: rozważać- coś, nad czymś
Określenia jakościowe są coraz bardziej precyzyjne: rozważać - dobrze, dokładnie, na oko, z namysłem.
Obserwuje się przechodzenie od nazw podrzędnych do współrzędnych i synonimicznych: rozważać - myśleć, rozmyślać, dyskutować, medytować, roztrząsać, konfrontować, filozofować.
Obserwuje się przejście od płaszczyzny konkretnej do abstrakcyjnej i metaforycznej
Badania prowadzone metodą skojarzeń ukierunkowanych
(metoda Miche,a) pokazały, że dzieci młodsze i ze środowiska wiejskiego częściej podawały skojarzenia powszechne (powtarzające się u 50% członków grupy).
Badania testowe testy słownikowe w testach inteligencji, np. D. Wechslera
Descoeudres 1924 - znajomość nazw zawodów, materiałów, kolorów, czynności; 8 - 14 lat; Np.. Kto broni oskarżonego
J.W.Dawid 1895 (Zasób umysłowy dziecka) - testy obrazkowe i słowne
■ J. Konopnicki, M.Zięba 1963 (zadania/testy/ słownikowe i ich Zastosowanie) - badanie zasobu słownikowego uczniów
E.Polański 1982 - (Słownictwo uczniów) - testy słownikowe
Determinanty zasobu leksykalnego uczniów
rozwój umysłowy uczniów - osiągnięcia w nauce, myślenie twórcze
środowisko - (wykształcenie rodziców, środowisko lokalne, pochodzenie społeczne, środki masowego przekazu, typ szkoły)
Słownik umysłowy
SU = część wiedzy językowej stanowiącej odpowiednik
Wiedzy o świecie. Jednostką SU jest leksem.
Struktura leksemu:
Znaczenie,
Kategoria gramatyczna
wymowa
Zasady organizacji słownika umysłowego:
fonologiczna (podobieństwo fonologiczne)
frekwencyjna (prawdopodobieństwo wystąpienia słowa w wypowiedziach)
gramatyczna (przynależność do kategorii gramatycznej)
semantyczna (grupowanie haseł według znaczenia)
4
Wyszukiwarka