*Ad 1Pla*n:

Pewien opis , rozumiany jako wytwór zmysłowo uchwytny, pewien znak złożony,

zbudowany ze znaków; np. układ wypisanych zdań albo wykres graficzny.

Okazuje, jakie będzie to co zamierzone jeżeli będzie takie jakim zamierzamy

je mieć.

*Cykl (etapy) planowania:*

1. Ustalić cel nadrzędny i operacyjny (szczegółowy)

2. Koncepcja (etap obmyślania zasobów i środków)

- ogniwo podstawowe w planowaniu

- zestrajanie wytycznych (coś co jest nowego w przepisach)

- alternatywne planowanie

3. Pozyskiwanie zasobów i środków (także kadra)

4. Wdrożenie planu (dziaĹ�anie)

5. Kontrola i nadzĂłr

*Warunki dobrego planowania:*

Aby u�oşy� dobry plan trzeba wiedzie�

1. Zna� podstawy planowania (prawne, statut szko�y, regulamin, kodeks

ucznia, dokumenty, rozporz�dzenia)

2. Śród�a rozwi�zania (eksperymenty)

3. Wiadomo�ci na temat charakteru, perspektyw� rozwojow� danej placówki

(tradycje, do�wiadczenia, problemy, trudno�ci, sukcesy)

4. �rodowisko wychowawcze (nauczyciele, dzieci, rodzice, rozwój

intelektualny, spo�eczny)

*Cechy dobrego planu*:

1. Celowy � trafne ocenianie celu dzia�ania i �rodków

2. Wykonalny � realistycznie zak�adaj�cy osi�gni�cia celów w przewidywalnym

terminie

3. Zgodny wewn�trznie (konsekwentny) tzn., şe w planie nie mog� zamierzenia

wzajemnie si� wyklucza�

4. Operacyjny � �atwy do zastosowania w konkretnym dzia�aniu

5. Elastyczny � uzasadniona moşliwo�� wycofania si�

6. Dostatecznie szczegó�owy tzn. zawieraj�cy zadania zrozumia�e dla

realizuj�cego

7. D�ugodystansowy � wybiegaj�cy w przysz�o��

8. Terminowy � granice czasowe

9. Kompletny � uwzgl�dniaj�cy ca�okszta�t dzia�a� zwi�zanych z realizacj�

celĂłw

10. Racjonalny � uwzgl�dniaj�cy aktualne potrzeby, warunki i moşliwo�ci

realizacji przyj�tych zada�

11,Komuniaktywny

12,czytelny.

*Ad2*

*Struktura planu miesi�cznego (rocznego) tzn. okresowego*:

Roczny plan jest podstaw� do opracowania planów okresowych. Obejmuje on

ca�okszta�t najwaşniejszych zada� przewidzianych do realizacji w danym roku.

A. Diagnostyczno � wnioskowa: pierwsz� cz��ci� planu rocznego jest wst�p,

który stanowi uzasadnienie planowanych celów pracy, zada� wychowawczych i

form realizacji, aktualna sytuacja placĂłwki oraz program potrzeb i

moşliwo�ci wychowanków, kadry, zapewnienie �rodków materialnych

B. Opieku�cza: druga cz��� obejmuje sprawy opieki i wychowania, cele

dzia�alno�ci opieku�czo � wychowawczej w danym roku. Ustala si� teş terminy

i osoby odpowiedzialne za realizacj� tych zada�. Jest to zasadnicza cz���

planu rocznego.

C. Wychowawcza i doskonalenia pracy: trzeci� cz��� planu stanowi�

zamierzenia zwi�zane z doskonaleniem pracy zespo�u pedagogicznego.

1. Has�o tygodnia � cele i formy, nazwa cyklu (zaj�cia opieku�czo �

wychowawcze, dydaktyczne, literackie, kulturalno � rozrywkowe, plastyczno �

techniczne, rekreacyjno � turystyczne, gry i zabawy, zaj�cia muzyczne)

2. Pozycje dnia � sta�e i zmienne

- konspekt pracy opieku�czo � wychowawczej- temat zaj��- cele:� kszta�c�cy

(strefa poznawcza)� wychowawczy (strefa moralna)� poznawczy (nowe elementy)

� uniwersalny- osoba prowadz�ca: jednostka metodycznie zmienna

*Ad3*

*STRUKTURA KONSPEKTU PRACY WYCHOWAWCZEJ*

struktura niniejszego konspektu opiera się na zasadniczych filarach: cel

główny strategii pracy wychowawczej, cele szczegółowe( działania/zadania,

harmonogram realizacji, poniesione nakłady, wskaźniki osiągania celu/minimum

realizacyjne, źródła danych).

*Ad4Socjometria *jest zespo�em czynno�ci werbalnych i manipulacyjnych,

maj�cych na celu poznanie uwarunkowa�, istoty i przemian nieformalnych

zwi�zków mi�dzyosobowych w grupach rówie�niczych. Okre�lenie powyşsze nie

jest w pe�ni precyzyjne, ale teş w odniesieniu do şadnej techniki bada� w

pedagogice nie moşna stworzy� ca�kowicie poprawnej definicji. Bierze si� to

st�d, şe kaşda badana sytuacja jest odr�bna pod wzgl�dem w�a�ciwo�ci, kaşda

wymaga innego poniek�d sposobu poznawania, innego narz�dzia. Podobie�stwo

sytuacji sprowadza si� do analogii strukturalnych i funkcjonalnych.

Socjometria pos�uguje si� kilkoma technikami, z których

wi�kszo�� nadaje si� do bada� grupowych. Podstawow� technik� jest test

socjometryczny, zwany takşe klasyczn� technik� *Moreno. Polega* ona na

podaniu wszystkim cz�onkom danej grupy starannie przemy�lanych i specjalnie

sformu�owanych uprzednio pyta�, dotycz�cych badanego problemu. W odpowiedzi

na kaşde pytanie osoby badane wymieniaj� nazwiska cz�onków grupy, którzy ich

zdaniem spe�niaj� wymagania sugerowane w pytaniu.. Obok testu

socjometrycznego stosuje si� technik� �Zgadnij kto?". Polega ona na

wypisywaniu przez poszczegĂłlnych uczniĂłw danej klasy nazwisk tych kolegĂłw

(koleĹźanek), ktĂłrych zachowanie odpowiada przedstawionej charakterystyce

zachowa�. Róşni si� ona od opisanej wyşej techniki Moreno tym, şe wymaga

dokonania wyboru nie na podstawie şywionych przez osob� badan� uczu�

sympatii czy antypatii, lecz w wyniku ogĂłlnego jej rozeznania w sytuacji

spo�ecznej klasy. Popularn� technik� socjometryczn� jest tzw. �Plebiscyt

şyczliwo�ci i niech�ci". Polega on na ustaleniu skali, któr� badany ocenia

swój stosunek do pozosta�ych cz�onków grupy. Skala moşe posiada� dowoln�

liczb� stopni. Oprócz wymienionych wyst�puje jeszcze technika �Szeregowania

rangowego". *Techniki socjometryczne* pozwalaj� bada� ma�e grupy.

Za ich pomoc� moşemy uzyska� wiele informacji o trudno uchwytnych zjawiskach

zachodz�cych wewn�trz grupy. Do najwaşniejszych naleş�: rola poszczególnych

jednostek w grupie,rodzaj i nat�şenie zwi�zków emocjonalnych mi�dzy

cz�onkami grupy, zmiany, jakim grupa ulega pod wp�ywem okre�lonych

czynników, róşnice mi�dzy grupami, ich natura i znaczenie wychowawcze,skutki

okre�lonych zabiegów wychowawczych,struktura wewn�trzna grupy.*Ilo�ciowa

analiza materia�u socjometrycznego**.*

Analiza ilo�ciowa wyników uzyskanych z badania socjometrycznego pozwala na

dokonywanie porówna� poszczególnych cz�onków grupy, jak i róşnych grup

mi�dzy sob�, czy teş tej samej grupy badanej kilkakrotnie. Analiza ta

sprowadza si� do obliczania szeregu wskaźników, st�d teş mówi si� niekiedy o

�analizie wskaźnikowej" czy �indeksowej".

Wskaźniki jakie opracowali róşni badacze daj� si� podzieli� na trzy

zasadnicze grupy:wskaźniki indywidualne � charakteryzuj�ce jednostk� na tle

grupy, wskaźniki grupowe � informuj�ce o cechach grupy jako

ca�o�ci,wskaźniki dla podgrup wy�aniaj�cych si� w badanej grupie.

Wskaźniki indywidualne dotycz� z jednej strony pozycji jednostki w grupie ze

wzgl�du na liczb� wyborów otrzymanych, a z drugiej ze wzgl�du na liczb�

wyborów dokonanych. O tych drugich mówimy, iş s� miar� spo�ecznej

ekspansywno�ci badanej osoby (niektórzy badacze mówi� o uczuciowej

ekspansywno�ci).

Stosuj�c techniki socjometryczne, warto pami�ta� o niektórych

ograniczeniach pod wzgl�dem ich warto�ci poznawczej. Przede wszystkim

odzwierciedlaj� one tylko i wy��cznie stosunki spo�eczne panuj�ce aktualnie

w danej grupie. Wprawdzie stosunki te nie zmieniaj� si� z godziny na

godzin�, lecz nie jest wykluczone, şe wskutek zaistnienia pewnych sytuacji,

o których nie zawsze nauczyciel musi wiedzie�, mog� wyst�pi� radykalne

zmiany pod tym wzgl�dem. Techniki socjometryczne nie informuj� równieş o

tym, jakimi naprawd� s� uczniowie zakwalifikowani w wyniku analizy danych

socjometrycznych do tzw. �gwiazd" lub osób izolowanych. Trudno by�oby na

pewno rozstrzyga� wy��cznie w oparciu o wyniki technik socjometrycznych czy

np. uczniowie odrzuceni s� uczniami rzeczywi�cie trudnymi, a uczniowie z

najwi�ksz� liczb� wyborów pozytywnych � uczniami o wyj�tkowych zdolno�ciach

lub wysokim stopniu uspo�ecznienia. Najmniej jednak badania socjometryczne

s� w stanie wskaza� na rozmaite problemy nurtuj�ce badan� grup�; s� to z

regu�y tylko pewne sygna�y w tym zakresie, wymagaj�ce sprawdzenia przy

pomocy innych bada�. Nie sposób zapomina�, iş ko�cowe wyniki bada�, zaleş�

nie tylko od poprawnie skonstruowanego testu socjometrycznego i sposobu jego

zastosowania, lecz równieş od róşnych nie przewidzianych warunków i

okoliczno�ci. St�d teş niekiedy opis uk�adu stosunków spo�ecznych klasy

szkolnej lub innych grup moşe daleko odbiega� od rzeczywistego obrazu jej

struktury spo�ecznej. Decyduj�cy wp�yw na taki stan rzeczy ma czasami np.

przej�ciowe podniecenie uczniów pod wp�ywem wielce znacz�cych dla nich

wiadomo�ci, zg�aszanych tuş przed rozpocz�ciem bada�. Wiadomo�ci takie mog�

dotyczy� planowanej wycieczki, rozegrania rozgrywek sportowych z uczniami

innej klasy, zapowiedzianej klasówki itp. Nie naleşy zapomina�, şe

odzwierciedlona w badaniach struktura klasy nie zawsze odpowiada typowym i

charakterystycznym jej w�a�ciwo�ciom. Na ogó� przedstawia ona uk�ad

stosunków spo�ecznych w�a�ciwy klasie w �ci�le okre�lonym czasie oraz

okre�lonych warunkach i okoliczno�ciach

*Ad5*

Znaczenie technik projekcyjnych w poznawaniu dziecka:

Proiectio (�ac.) � wyrzucenie

Rysunki projekcyjne to pewnego rodzaju sposoby badania osobowo�ci danej

osoby, szczególnie o jej motywach post�powania, celach, d�şeniach i

sposobach widzenia otaczaj�cego �wiata (spo�ecznego).

Projekcj� pojmujemy jako mechanizm psychiczny, dzi�ki któremu osoba przenosi

uczucia, postawy, w�a�ciwo�ci lub pragnienia na inne przedmioty �rodowiska

(osoby).

*Projekcyjna* metoda badania osobowo�ci polega na przedstawieniu badanemu

sytuacji bodźcowej , nie maj�cej dla� znaczenia arbitralnie ustalonego przez

eksperymentatora , ale zarazem takiej , która b�dzie mog�a nabra� znaczenia

przez to , iş osobowo�ci badanego narzucie jej indywidualne znaczenie i

organizacj� . Istotn� cech� technik projekcyjnych jest to ,iş odpowiedzi nie

s� traktowane zgodnie z ich brzmieniem , tj. w sposób . w który chcia�by je

pojmowa� badany , gdyby rozumia� wskazówki testu , lecz s� one

interpretowane zgodnie z pewn� teori� psychologiczn� . Dotycz� reakcji

podmiotu w sytuacjach testowych . W technikach projekcyjnych zadaniem

podmiotu jest organizowanie ( nadanie znaczenia lub zinterpretowanie )

pewnej sytuacji bodĹşcowej . ktĂłra nie ma w samej sobie jednoznacznej

narzucaj�cej si� struktury . Aby umoşliwi� ukrycie rzeczywistych celów

badacza stosuje si� metod� , która polega na tym , şe badany ujawnia swoje

potrzeby i rzeczywiste warto�ci za po�rednictwem innej osoby lub postaci

fizycznej , z któr� , jak s�dzimy utoşsamia si�.

Ad6

Czy rysunek moşe by� testem rozwojowym;

a. rysunki dzieci i m�odzieşy zawieraj� wielkie bogactwo róşnorodnych

elementów dotycz�cych formy, koloru i tre�ci

b. s� objawem ich rozwoju umys�owego niş estetycznego, s� uzaleşnione

bardziej od posiadanych spostrzeşe�, wyobraşe� i poj�� anişeli od wyobraźni

wzrokowej lub zr�czno�ci manualnej

c. rysunki dzieci wykorzystywane s� jako źród�o poznania ich osobowo�ci

d. odzwierciedlaj� jego zainteresowania, postawy, potrzeby, cechy

temperamentu, procesy motywacji, przeşycia emocjonalne, samoocen�

e. kszta�tuje si� pod wp�ywem do�wiadczenia

f. trzeba pami�ta�, şe rysunki s� zdeterminowane kulturowo (dziecko

wychowane w innej kulturze moşe mie� inne wyobraşenie o rodzinie)

Wi�kszo�� badaczy twierdzi , şe rysunek dziecka jest odbiciem rozwoju jego

procesów psychicznych wiedzy i do�wiadczenia jakie zdoby�o w sowim şyciu

.Faktycznie dziecko ujawnia swe przeĹźycia psychiczne w rysunku. Na podstawie

analizowanego rysunku moşna ustali� jakiego rodzaju s� to poj�cia i wiedza o

otaczaj�cej go rzeczywisto�ci , oraz w jaki sposób ukszta�towa�y si� one w

jego �wiadomo�ci. Na ogó� s�dzi si� , şe obraz postaci ludzkiej moşe by�

najbardziej adekwatnym wskaźnikiem badania rozwoju umys�owego i osobowo�ci

badanego dziecka. GOOdenough ,Szuman , Harris � wyrazili pogl�d , şe tre�� i

istota rysunków dzieci�cych zaleş� przed wszystkim od rozwoju umys�owego

Rysunki s� jedn� z ciekawszych form wypowiadania si� dziecka. W rysunku

ukazuje si� to o czym si� my�li i marzy , co pragnie osi�gn�� i przeşy� .

Rysunek jest wyrazem jego fantazji i ch�ci dzia�ania .

*Ad7*

Techniki projekcyjne:Rodzaje metod projekcyjnych:

1. projekcja w uj�ciu klasycznym2. projekcja w sensie atrybutowym3.

projekcja antyczna

4. projekcja racjonalna

*Rodzaje technik:*

1. techniki oparte na swobodnej s�ownej lub pisemnej asocjacji np., plamy

Roschacha, testy s�owne, rysunkowe

2. techniki konstrukcyjne, narzucaj�ce osobie badanej u�oşenie pewnej

historyjki lub opowiadania (obrazkowe)3. techniki uzupe�niaj�ce tre��

obrazka czy opowiadania, róşne wersje niedoko�czonych bajek, zdarze�,

opowiada�4. techniki wyboru; pozwalaj� one jednak na zbyt wielk�

spontaniczno�� reakcji osoby badanej5. techniki ekspresyjne; spe�niaj� waşn�

rol� w praktyce terapeutycznej; do tych technik zaliczaj� równieş

psychologowie swobodn� twórczo�� artystyczn� i swobodne zabawy dziecka

¡ klockowe¡ s�owne¡ obrazkowe

*1Test powinien by� dostosowany* do rozwoju psychicznego badanej osoby , ich

percepcji , ich sposobu my�lenia umiej�tno�ci komunikacji, my�lenia .

2.Warunki :kaşda praca jest zdeterminowana uwarunkowaniami kulturowymi (z�e

samopoczucie , ból,. Brzucha .Praca powstaje poprzez kszta�towanie si�

rozwoju dziecka .Powstaje na skutek róşnych spostrzeşe� � zaangaşowanie

osoby badanej jak i badaj�cej. � bezzw�ocznie zapozna� si� z instrukcja

testu .

*Testy projekcyjne*:

1. test *Buck'a*2. test *Diamond'a*3. test Rosenberga4. test Kocha5. test

Goodenough6. test Machover'a7. test Kohsa8. test Roschacha9. test

Murraye'a10. test Levy'ego11. test ellocka12. test DusTest Buck'a:Wyodr�bnia

si� 3 elementy:- dom (�rodowisko rodzinne)

- drzewo (stosunek do otoczenia)*roz�oşyste � szczero��, komunikatywno��*

szczup�e � nie�mia�o��- cz�owiek (stosunek do innych ludzi)Te trzy elementy

razem wzi�te wyraşaj� blisko�� lub odleg�o�� (to co dziecko czuje)

*TAT jest to test apercepcji tematycznej* , czyli odbioru z okre�lonych

sposobem nastawienia . Za pomoc� tego testu bada si� róşne dziedziny şycia

cz�owieka , takie jak şycie rodzinne , zawodowe , sfer� komunikacji

spo�ecznej i stosunków intymnych. Moşemy okre�li� , jakie tendencje

przewaşaj� w şyciu wewn�trznym badanej osoby � aktywno�� czy bierno�� , a

moşe agresja. Moşliwe ,şe cz�owiek jest w rodzinie pos�uszny i zgodny ,a w

pracy agresywny , albo na odwrót . TAT odkrywa �wiat warto�ci i motywacji

badanego , jego zainterseownia i ambicje .Widzimy , czy umie on wykorzysta�

wcze�niejsze do�wiadczenia i planowa� przysz�o�� , czy jego my�li i

uczucia s� uporz�dkowane TAT daje nam poj�cie takşe o tym , jak cz�owiek

sobie radzi z problemami .egzystencjalnymi .* Test Roschacha:*

Jest to swobodna interpretacja przypadkowych form (10 czarnych i 10

kolorowych plam atramentowych Z Testu �Plamy Roschacha , dowiadujemy si�

niczym przy prze�wietleniu promieniami rentgena .Po przeprowadzeniu testu

dowiadujemy si� o ze szkiców kim s� autorzy , jakie maj� zainteresowania ,

gdzie mieszkaj� , ucz� si� , gdzie najbardziej lubi� przebywa� , czasami

dowiadujemy si� czy kogo� lubi� . Dowiadujemy si� z nich o powi�zaniach

rodzinnych , wraşliwo�ci , wyobraźni , �cieşkach codziennego şycia .Szkice

wyobraşeniowe by�y i s� szeroko wykorzystywane .

*Test Diamond'a:*

To odmiana testu Buck'a, osoba badana ma napisa� opowiadanie, w którym

wyst�puj� 3 elementy: dom, drzewo i cz�owiek. Ujawniaj� si� pewne cechy

osobowo�ci, umiej�tno�ci wypowiadania si� i przekazywania swoich my�li innym

osobom.

*Test Rosenberga*:Polega na tym, Ĺźe pozwala na dokonanie dowolnych zmian w

wykonywanym rysunku. Osoba badana otrzymuje dwa arkusze papieru, pomi�dzy

którymi znajduje si� kalka. Na pierwszej kartce rysuje m�şczyzn�, jak

najlepiej potrafi. Po wykonaniu rysunku moşe na kopii dorysowa� takie zmiany

jakie tylko chce. Tak samo post�puje przy rysunku kobiety. Ujawniaj� si�

wtedy takie cechy osobowo�ciowe, jak postawa nieprzyjazna w stosunku do

siebie lub rodziców, sztywno��, plastyczno��, dynamizm osobowo�ciowy.

*Test Kohsa:*Jest to test bezs�owny. Naleşy u�oşy� w okre�lonym czasie i

porz�dku figury geometryczne od najprostszych do najtrudniejszych

*Technika ko�czenia zda� *Badanemu przedstawia si� szereg niedoko�czonych

zda� i prosi si� by je doko�czy� . Tre�� odpowiedzi moşe umoşliwi� nam

zdobycie wiedzy o badanym . Jeşeli jednak badani s� nam wyşszym poziomie

umys�owym istnieje ma�a szansa , şe cel badania uda si� dostatecznie ukry� ,

nawet je�li do��czymy zdania o charakterze neutralnym dla zagadnienia

.Technika ko�czenia historyjek i dyskusji .Badanemu przedstawia si� fragment

historyjki i prosi si� go aby doko�czy� j� .

*Kwestionariusz Levinsona* - sk�ada si� z 8 pyta� dotycz�cych niezwyk�ych

wydarze� lub przeşy�, wg którego mog�oby mie� duşe znaczenie emocjonalne

dla badanego. Odpowiedź jest kodowana wg zespo�u kategorii , o którym

zak�ada si� , şe obejmuje wskaźniki wysokiego lub teş niskiego

etnocentryzmu.

*Test tematycznego postrzegania*: Sk�ada si� z serii niejednoznacznych

obrazków . Badanego prosi si� aby opowiedzia� historyjk� na temat kaşdego

obrazka . ( co si� tam dzieje ? Jak do tego dosz�o ? Co b�dzie w przysz�o�ci

zak�ada si� , şe w ten sposób badany opowie nam co� o sobie Kaşda posta� w

tle moşe by� osob� któr� si� badany interesuje z któr� jak s�dzimy moşe si�

identyfikowa�.

*Metoda Test LEVY'Ego rysowaniezwierz�t m które symbolizuj� pe*wne cechy

biologiczne osobowo�ci cz�owieka .

*Metoda MARROWERA �rysowanie tego co dla osoby badanej jest najbardziej

nieprzyjemne* .

*Test WARTEGG'a polega *na uzupe�nianiu i doprowadzeniu do zadawalaj�cej

formy pewnych rozpocz�tych rysunków ,.Tre�� rysunków i rodzaj ich

uzupe�niania rzucaj� na charakter ich twórcy. W�ród kryteriów zwraca si�

uwag� na :a)uj�cie schematu rysunkowego, b) jako�� kresek. C) cechy formalne

d) ruch , e) g��bi� . f) uj�cie przestrzeni g) tonacj� h) tre�ci i)

oryginalno��.

Rysunki projekcyjne � ujawniaj� nastawienie danej osoby do �wiata

zewn�trznego , ukazuj� rozwój procesów poznawczych , stan napi�cia

emocjonalnego , inne negatywne postawy w rysunku do ludzi , �wiata , uraza

i Ĺźyczenia

* *

*Ad8*

*Charakterystyki dzielimy na:*1. indywidualne (możemy się odnieść do

indywidualnego przypadku)2. merytoryczne (ze względu na charakter

treściowy)- osobowości zachowania - funkcjonalna - przyczynowa 3. formalne (ze względu na zakres informacji)- swobodna - opisowa - całościowa - częściowa

*Charakterystyki wg. Skornego:*

1. zachowania2. osobowości 3. cząstkowa4. całoĹściowa5. swobodna 6. opracowana

wg. planu7. opisowe8. przyczynowe

*Ad9* Charakterystyki opracuje się w końcowym etapie procesu poznania

zachowania wychowanków . Stanowią one podsumowanie całokształtu zebranych

materiałów obserwacyjnych , uzupełnionych informacjami uzyskanymi z badań

przeprowadzonych za pomocą innych metod. Charakterystyki dotyczą: cech

osobowości , zdolności , zainteresowań, cech temperamentu , postaw ,

przekonań , potrzeb , ale też wiedzy , sprawności , umiejętności ,

zdyscyplinowania , stosunku do obowiązku szkolnego. Dobrze opracowana

charakterystyka umożliwia przewidywanie przyszłego zachowania się danej

jednostki , posiada więc nie tylko wartość diagnostyczną ,ale także

prognostyczną.

*Zasady opracowywania charakterystyk*:

1.obiektywizm � charakterystyka powinna odzwierciedla� rzeczywiste

w�a�ciwo�ci zachowania si� dziecka , powinna zawiera� prawdziwy obraz jego

cech osobowo�ci . Dlatego naleşy unika� nie sprawdzonych oraz subiektywnych

s�dów wi�ş�cych si� z osobistym stosunkiem osoby opracowuj�cej

charakterystyk� do badanego dziecka .

2. zebranie duşej ilo�ci materia�ów rzeczowych i oparcie si� na nich przy

opracowywaniu charakterystyk . Najlepiej , şeby materia�y te gromadzi� w

mair� moşliwo�ci za pomoc� róşnych metod , g�ównie przez obserwacj� , ale

takşe za pomoc� wywiadu , analizy wyników pracy , dokumentacj� szkoln� ,

wywiady za pomoc� testów i kwestionariuszy.

3. Porz�dkowanie zebranych materia�ów �etapy.

-wst�pna selekcja � eliminacja materia�ów zb�dnych bezwarto�ciowych .

- systematyzacja pozosta�ych materia�ów przy pomocy tzw. Inwentarzy

czynników (tabele) pomagaj�ce odpowiednio poszeregowa� fakty).

- okre�lenie rodzaju i cz�sto�� wyst�powania analizowanych faktów na bazie

uporz�dkowanych materia�ów.

- opracowanie wnioskĂłw do charakteryzowanych cech..

4.Ilusrtowanie odpowiednich przyk�adów omawianych cech . Przyk�ady z

przeprowadzonych obserwacji , wywiadów i innych zgromadzonych materia�ów.

5.Naleşy wyraźnie wyszuka� istotne cechy charakteryzowanego dziecka , ale

nie wolno pomija� cech drugorz�dnych.

6. Naleşy wskaza� na tkwi�ce w dziecku moşliwo�ci rozwojowe , şeby

zwalcza� cechy ujemne , a rozwija� dodatnie.

7. Wyraźnie oddziela� fakty stwierdzone od róşnych interpretacji , bo

interpretacje s� waşne , ale maj� charakter hipotetyczny , a fakty s�

stwierdzone a nie budz� şadnych w�tpliwo�ci.

*Rodzaje Charakterystyk:*

1. Ch. Grupowa (zbiorowa)- bada konflikty w grupie , odrzucenie dzieci

, u�atwia poznanie wychowanków , np. kto jest liderem , kto jest lubiany

(poprzez techniki Moreno)(kto jest kto , szeregowanie oraz plebiscyt

şyczliwo�ci i niech�ci)

2. Char. Indywidualna �przydatna kiedy dziecko przychodzi do palcówki

albo gdy pomagamy mu wybra� szko��

Podzia� charakterystyk indywidualnych

*a)ze wzgl�du na tre��* :

*-char. Osobowości schemat* : 1. Dane biograficzne dziecka (wiek płeć,

środowisko zamieszkania , sytuacja rodzinna (sierota , ma rodziców)

2.Sytuacja społeczno środowiskowa :sytuacja dziecka w rodzinie własnej , w

szkole w śród rówieśników .

3. Rozwój dziecka w poszczególnych sferach -rozwój fizyczny , rozwój

psychiczny , rozwój społeczny , rozwój kulturalny .

4. Zainteresowania i aspiracje dziecka według głównych wartości uznawanych w społeczeństwie , motywacji działania i dokonywanych przez dziecko wyborów.- zdrowie i

sprawności fizyczna , nauka i zainteresowania , kontakty rówieśnicze , dobro

własne i dobro innych., ideały itp.

5. Prognoza rozwoju dziecka .- g�ownie pozytywy u wychowanka , g�owne

trudno�ci wyst�puj�ce w pracy z nim.-wskazania dotycz�ce dalszego

post�powania wychowawczego i opieku�czego z wychowankiem.*:*Charakteryzujemy

dziecko za pomoc� cech osobowo�ci, charakterystyki takie wskazuj�, czy

dziecko jest inteligentne, pracowite, obowi�zkowe, staranne, aktywne,

agresywne, nie�mia�e, tchórzliwe, k�amliwe.

Charakterystyki osobowo�ci stanowi� uogólnienie i podsumowanie licznych

obserwacji dziecka oraz s� ko�cowym etapem poznawania go.

o operuje poj�ciami psychologicznymi s�uş�cymi do okre�lenia zasadniczych

cech osobowo�ci

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada

w�a�ciwo�ci

*- charakterystyka zachowania* si� jest ograniczona do podsumowania

zaobserwowanych faktów , okre�lenia ich rodzaju i cz�sto�ci wyst�powania.

Taka charakterystyka nie zawiera stwierdze� dotycz�cych cech

osobowo�ci charakteryzowanej

jednotki.Mówi ona , şe np. obserwowane dziecko cz�sto zg�asza si� do

odpowiedzi na lekcji , poprawnie wys�awia si� , uczestniczy w grze w pi�k�

wywo�uje kótnie kolegami zaatakowane ucieka czy p�acze. , poprawnie si�

wys�awia, uczestniczy w grach, zabawach ruchowych, czy wywo�uje k�ótnie, czy

atakowane reaguje p�aczem lub atakowane ucieka.

1. zawieraj� poj�cia, które maj� na celu dokonanie uogólnionego opisu

zachowania si� na podstawie obserwacji

*Podzia� charakterystyk zachowania:*

- przyczynowa �poszykuje si� genezy zachowa� np . przyczyn trudno�ci w

nauce.* *

*:*G�ówny nacisk jest po�oşony na wyja�nienie genezy kszta�towania si�

analizowanych cech. Punktem wyj�cia tej charakterystyki jest charakterystyka

opisowa, która dostarcza materia�ów stanowi�cych podstaw� analizy czynników

wp�ywaj�cych na powstanie opisywanych cech osobowo�ci

- funkcjonalna �diagnoza na podstawie zaobserwowanych zachowa� , jakie b�d�

skutki , je�li nie b�dziemy dzia�a� ( co si� stanie je�li?)

b)(wed�ug ) ze wzgl�du na form�:

- charakterystyki ca�o�ciowe � zawieraj� pe�ny obraz cech osobowo�ci

dziecka, jest obszerna , opiera si� na duşej ilo�ci materia�ów uwzgl�dniane

s� tu cechy jego umys�u , woli , şycia uczuciowego , posiadane przez niego

zdolno�ci , zainteresowania postawy , przekonania . cechy temperamentu i

charakteru.

- charakterystyka cz�stkowa (fragmentaryczna) dotycz� tylko niektórych cech

osobowo�ci dziecka , jego stosunku do pracy umiej�tno�ci wspó�şycia w grupie

, aktywno�ci spo�ecznej .

c) ze wzgl�du na sposób przygotowania � char. Swobodna �opracowana bez

ustalonego planu i ten brak planu , sprawuje pewna chaotyczno�� , şe nie

daje ona wyczerpuj�cego obrazu osobowo�ci dziecka i to obnişa jej warto��

.Zawiera opis cech osobowo�ci uznanych za szczególnie waşne dla danej

jednostki .

-charak. opracowywana wg planu.- gdzie rol� planu mog� pe�ni� arkusze

obserwacyjne lub karty indywidualne .jest szczegó�owy podaj�c dok�adniejszy

wykazarakteryzowanych cech .

- charakterystyka Opisowa . zawiera mniej lub bardziej szczegó�owy obraz

cech osobowo�ci charakteryzowanego dziecka , ich opis i analiz�

psychologiczn� .poprawnie opracowana charakterystyka opisowa nie powinna

ogranicza� si� do rejestracji okre�lonych cech , lecz ma ukaza� równieş ich

hierarchie , ma wyodr�bnia� cechy istotne i drugorz�dne..

* *

*Ad10*

*Charakterystyka osobowo�ci:*Charakteryzujemy dziecko za pomoc� cech

osobowo�ci, charakterystyki takie wskazuj�, czy dziecko jest inteligentne,

pracowite, obowi�zkowe, staranne, aktywne, agresywne, nie�mia�e, tchórzliwe,

k�amliwe.

Charakterystyki osobowo�ci stanowi� uogólnienie i podsumowanie licznych

obserwacji dziecka oraz s� ko�cowym etapem poznawania go.

o operuje poj�ciami psychologicznymi s�uş�cymi do okre�lenia zasadniczych

cech osobowo�ci

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada

w�a�ciwo�ci

*Ad11*

*Wychowaca *moşe spoşytkowa� schemat charakterystyki grupy zarówno do

opracowania ca�o�ciowej , pe�nej charakterystyki grupy , jak teş do

opracowa� cz�stkowych , tematycznych zaleşnie od potrzeb , jakie pod tym

wzgl�dem wyst�pi� mog� w palcówce opieku�czo �wychowawczej .Poznawanie

grupy i umiej�tno�ci jej charakterystyki s�uş� usprawnieniu pracy wychowawcy

, doskonali si� w ten sposób system pracy opieku�czo-wychowawczej.

*Charakterystyka grupy, poda� jej plan: *Sporz�dzamy je w celu poznania

struktury grupy a). liczebno�� grupy i sposób jej powstania (liczba

wychowanków, wiek, p�e�, sytuacja szkolna, czy jest formalna, czy

nieformalna, czy nowa)

b). rodzaj wi�zi i charakter wzajemnych kontaktów w grupie (czy jest wi�ź

sytuacyjna, formalna ,mieszana osobista)c) struktura, zwarto�ci i

stabilno�ci grupy (czy istniej� podzia�y wewn�trzne, uk�ad ról, pozycji w

grupie , przywódcy , sposób ich wy�aniania i charakter przywództwa,

s�uşebno�� wobec grupy, dominacja w grupie, charakter wi�zi wzajemnych grupy

z wychowawc� (czy wyst�puj� czynniki dezintegracji grupy) d). d�şenia i

aspiracje grupy (prawa i obowi�zki cz�onków grupy, sposób podejmowania

wspĂłlnych

decyzji, kszta�towanie si� norm obowi�zuj�cych w grupie)f). atrybuty

zewn�trzne i zwyczaje w grupie (elementy symboliki, zwyczajów i obyczajów

grupy, kszta�towanie si� tradycji grupowej wspólne przeşycia w

grupie(imprezy , �wi�ta )..

*Ad12*

*Co to jest postawa opieku�cza:*Postawa opieku�cza to sta�a organizacja o

charakterze poznawczym, uczuciowym i behawioralnym. Pierwszy postaw�

opieku�cz� zdefiniowa� ŝabicki. Twierdzi�, şe jest to jednolita linia

post�powania wynikaj�ca z zami�owania do opiekowania si� dzieckiem �

znajomo�� dziecka, jego potrzeb; na bazie tego powstaje wiedza o dziecku,

nast�pnie formu�ujemy zasady pracy z dzieckiem

Postawa opieku�cza, jej wyrazem jest podmiotowe traktowanie dziecka w

procesie oddzia�ywania wychowawczego, akceptacja dziecka takim, jakie ono

jest, szacunek dla jego osobowo�ci, rozumiany nie tylko w kategorii

şyczliwo�ci i gotowo�ci do wsparcia, lecz takşe stawiania rozumnych wymaga�,

stymuluj�cych nadw�tlone cz�sto si�y w�asne dziecka. Wychowankowie placówek

opieki ca�kowitej potrzebuj� przede wszystkim bliskich, serdecznych wi�zi

osobowych, niemoşliwych do osi�gni�cia przy formalnych tylko uk�adach

zaleşno�ci i powi�za�.

*Struktura postaw opieku�czych*:1. nastawienie spostrzeşeniowo � empatyczne

2. altruizm (wszechogarniaj�ca prawda)3. wiedza i zaspokajanie ludzkich

potrzeb

4. motywacje dzia�aniowe (uczucia altruistyczne)

*Ad13*

*Typy opiekunów � wychowawców (np. instruktora*):Postawa wychowawcy

wspó�czesnego Domu Dziecka:Przy doborze wychowawców do placówki warto wzi��

pod uwag� nie tylko wykszta�cenie (postuluje si�, aby kaşdy wychowawca by�

przeszkolony w zakresie pedagogiki opieku�czej, najlepiej, aby by�

absolwentem wyĹźszych studiĂłw magisterskich lub licencjackich w tej

dziedzinie), kwalifikacje zawodowe czy umiej�tno�ci psychologiczno �

pedagogiczne, ale równieş cechy osobowe czy w�asne zami�owania, którymi

mogliby zainteresowa� podopiecznych.

Kaşdy wychowawca zobowi�zany jest do podnoszenia swoich kwalifikacji poprzez

mi�dzy innymi indywidualne samokszta�cenie, udzia� w zespo�ach

samokszta�ceniowych organizowanych na terenie placówki, konsultacje z

doradc� metodycznym, kursy specjalistyczne (np. umiej�tno�ci wychowawczych,

treningu asertywno�ci, terapii pedagogicznej i in.), studia podyplomowe.

Najbardziej lubianych wychowawców cechuje: şyczliwo��, sympatia i

serdeczno�� w obcowaniu z dzieckiem, sprawiedliwo��, czu�o��, troska i

opieku�czo��, zdolno�� do przejmowania si� losem wychowanków, umiej�tno��

ich rozumienia, wyrozumia�o�� i tolerancja oraz dyskrecja

Typologia wychowawców dzia�aczy opieki nad dzieckiem moşna przeprowadzi� z

róşnych punktów widzenia. Kryterium zakresu podejmowanej dzia�alno�ci w

dziedzinie opieki nad dzieckiem moşna podzieli� na :

- teoretyków opieki nad dzieckiem i twórców polityki opieku�czej,

- wychowawców pracuj�cych bezpo�rednio z dzie�mi w róşnych formach

opieki,

- dzia�aczy organizacji spo�ecznych,

- wychowawców , którzy przeszli od bezpo�redniej pracy z dzie�mi do

dzia�alno�ci organizatorskiej w administracji pa�stwowej i organizacjach

spo�ecznych oraz do dzia�alno�ci naukowej.

*Ad14*

*Proces opieku�czo � wychowawczy i jego zmienne*:

Proces opieku�czo � wychowawczy to cykl zmian, które po sobie nast�puj� i

wzajemnie si� warunkuj�cych, które s� adekwatne do zaznaczaj�cych si�

kolejno etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielno�ci i

niezaleşno�ci şyciowej (proces ewolucyjny)

*¡ Proces globalny (ca�o�ciowy) - okre�lone cykle zmian od stanu wyj�ciowego

do ko�ca*

*¡ Proces parcjalny* � zmiany w czynno�ciach i zaleşno�ciach opieku�czych,

ale tylko niektórych elementów sk�adowych Przebieg procesu:

1. Proces ewolucyjny- normalny- nadzwyczajny

2. Proces opieku�czo � wychowawczy- inwolucyjny- nadzwyczajny¡ globalny¡

parcjalny

*Ad15*

*Zasady opieki wychowawczej (procesu opieku�czo � wychowawczego):*

*1. Zasada opieki sprawiedliwej � ta zasada ma 3 odmiany:*- równe

traktowanie dzieci

- sprawiedliwo�� w moralnym traktowaniu dzieci- równa gratyfikacja i

oczekiwanie wdzi�czno�ci2. Zasada optymalizacji opieki � nadmiar i

niedostatek dzia�a� jest negatywy

3. Zasada aktywno�ci podopiecznych w zaspakajaniu ich potrzeb4. Zasada

wychowawczego charakteru opieki- wychowawcza modyfikacja opieki

- osobo twórcze skutki zaspokojenia potrzeb5. Zasada oddzia�ywania

wychowawczego na potrzeby6. Zasada w�a�ciwego ��czenia �wiadcze�

opieku�czych z wymaganiami

*Ad16*

*Funkcje wychowania opieku�czego:*

W odniesieniu do DomĂłw Dziecka:

1. bezpo�rednio wychowawcza:- funkcja diagnostyczna- funkcja adaptacyjna-

funkcja wyrównawcza- funkcja inspiracyjna- funkcja samokszta�ceniowa

2. po�rednio procesu opieku�czo � wychowawczego wychowanka- funkcja

opieku�cza

- funkcja wychowawcza

W odniesieniu do instytucji kszta�cenia:1. bezpo�rednio wyk�adowców i tre�ci

kszta�cenia

- funkcja instrumentalna- funkcja kreatywna2. bezpo�rednio i po�rednio

s�uchaczy- funkcja informacyjna

- funkcja kszta�c�ca

*Funkcja samokszta�ceniowa:*Obejmuje poszerzenie i pog��bianie zasobu

wiedzy, kszta�towanie w�a�ciwych postaw i przekona� zw�aszcza opieku�czych i

wychowawczych; podnoszenie poziomu kultury pedagogicznej i zaangaĹźowania

ideowego w prac�, a takşe dorabiania si� w�asnego, zgodnego z idea�ami

opieki i wychowania systemu warto�ci.*Funkcja adaptacyjna:*

Wielu wychowawcĂłw w domach dziecka jest po studiach lub po przeniesieniu z

innej placówki. Potrzebuj� oni zarówno do�wiadczonych wspó�pracowników, jak

i pos�ugiwania si� opracowaniem, które dostarczy im pewnych wskaza�,

dyrektyw i wyja�nie� odpowiadaj�cych na pytanie: co? jak? i dlaczego? maj�

czyni�, aby zaktualizowa� i przystosowa� swe umiej�tno�ci do specyficznych

wymaga� procesu opieku�czo � wychowawczego w tej placówce.*Funkcje

wychowawcze:*

1. Homeostatyczna � najbardziej pierwotna, fundamentalna, a jednocze�nie

kreatywna; nast�pstwa dokonuj�ce si� w osobie podopiecznego- obiektywne �

osi�galny stan zaspokajania potrzeb i równowagi zw�aszcza biochemicznej-

subiektywne hedonistyczne) � emocjonalne doznania, sk�adaj� si� na ni�

odrzucenia, przyjemno�ci, b�ogo��, zadowolenie z tendencj� narastaj�c�2.

Egzystencjalna � w rezultacie spe�nienia funkcji homeostatycznej dochodzi do

zachowania şycia i zdrowia z ich okre�lonymi jako�ciami wielostronnego

rozwoju, okre�lonego poziomu normalno�ci funkcjonowania oraz umoşliwiania

wychowania. Moşna powiedzie�, şe funkcja egzystencjalna jest funkcj� funkcji

homeostatycznej. Od okre�lonego stanu zaspokojenia potrzeb zaleşy:

- Ĺźycie kaĹźdej ludzkiej jednostki zostaje zachowane p/w w rezultacie

roztoczonej nad ni� opieki- zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa

warunkuje zachowanie gatunku- stan zdrowia kaĹźdej ludzkiej jednostki

zaspokojenie potrzeb ponadpodmiotowych p/w biologicznych i bezpiecze�stwa

- wielostronny rozwĂłj

3*. Regulacyjna* � to rozbudzenie i regulowanie potrzeb oraz granic, norm i

sposobĂłw ich zaspokajania

4. *Usamodzielniaj�c*a � doprowadzenie do wzgl�dnie pe�nej samodzielno�ci i

niezaleşno�ci şyciowej (chodzi o uzaleşnienie podopiecznego od opiekuna

placówki), trzeba doprowadzi� do usamodzielnienia podopiecznego

5*. Socjalizacyjna* � uspo�ecznienia, ukulturalnienia potrzeb oraz ich

zaspokajanie. Socjalizacyjne nast�pstwa opieki moşna rozpatrywa� w dwóch

podstawowych zakresach:

- przekszta�cenia si� ról podopiecznego w rol� opiekuna

- podporz�dkowanie warto�ciom spo�ecznym rozmiarów form i sposobów

zaspokajania potrzeb

Dokonuje si� ona p/w po�rednio poprzez osob� opiekuna przyjmuj�cego,

realizuj�cego te warto�ci w sprawowanej opiece oraz bezpo�rednio w ich

oddzia�ywaniu na podopiecznego, zdolnego do reakcji przystosowawczych.

* Ad17*

*Instytucje wspomagaj�ce rodzin�* :

-charakter materialny :

MOPS MOPR OIK PCPR Krajowy komitet z Funduszem na rzecz dzieci 1981r.

Caritas Towarzystwo Brata Alberta Zgromadzenie Matki Boşej Mi�osnej

Albertynki Misjonarki Mi�o�ci Wspólnota Chleb Boşy

- charakter zdrowotny :przychodnie o róşnym profilu . poradnie , szpitale

dla dzieci, sanatoria , wczasy dla dzieci i m�odzieşy , poradnie

psychologiczne pedagogiczne , poradnie zdrowia psychicznego

Podnoszenie kultury pedagogicznej rodzicĂłw

- Prawna Korczak i idee nowego wychowania , Konstytucja

Kodeks rodzinn0- opieku�czy

Kodeks KARNY Kodeks cywilny Rzecznik Praw dziecka

Konwencja o prawach dziecka deklaracja praw dziecka Genewska Deklaracja

Praw dziecka , Pakt

*Ad18*

*Instytucje zast�puj�ce rodzin�*

-charakter instytucjonalny :Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej Domy

ma�ego dziecka , O�rodki szkolno wychowawcze Policyjna Izba dziecka Pa�stwowe

Pogotowia Opieku�cze, internaty

- zast�puj�ce rodzin� :

Rodzina adopcyjna , rodziny zast�pcze , rodzinne domy dziecka , wioski

dzieci�ce

Proces opieku�czo wychowawczy globalny �s� to okre�lone cykle zmian od

pocz�tku do ko�ca.

Parcjalny � cz��ciowy tylko w niektórych jego czynno�ciach i zaleşno�ciach

opieku�czych.

Instytucje uzupe�niaj�ce rodzin� :

Szko�y �wietlice szkolne ,Internaty, bursy , ş�obki , przedszkola

Zadania:zapewnienie wychowankom bezpiecze�stw osobistego oraz ochorna ich

zdrowia fizycznego i psychicznego ( w tym warunkĂłw do tworzenia bliskich

wi�zi osobistych i zaspokajania potrzeb emocjonalnych

-zaspokajanie potrzeb materialnych .

-zapewnienie warunków nauki w�asnej i ewentualnie zdobycia zawodu,

- rozwój zainteresowa� i zaspokajanie potrzeb kulturalnych ,

- wdraşanie do şycia spo�ecznego ( w tym kszta�towanie postaw

ideowych i spo�eczno � moralnych)

- przygotowanie do şycia w przysz�ej rodzinie w�asnej.

We wszytskich zak�adach opieku�czych wyst�puj� te zadania natomiast w

niektórych np. takim jak w specjlanym zak�adzie opieku�czo � wychowawczym

*Ad 22*

*CO TO JEST MODELOWANIE DZIA�A� OPIEKU�CZO � WYCHOWAWCZYCH*

-modelowanie (dostarczenie wychowankowi sposobno�ci do obserwacji

okre�lonego zachowania innych. Metod� t� moşna stosowa� przy modyfikacji

róşnych czynno�ci poznawczych, motorycznych, a nawet ocen moralnych czy

spo�ecznych). Model winien zawiera�: -problem potrzeb spo�ecznych, -podstawy

teoretyczne systemu, -podstawy organizacyjno - prawne, -formy opieki (ilo��,

jako��, stosownie do potrzeb),-kadra(odpowiednia wiedza, cechy

osobowo�ciowe, itp.),-�rodki masowego przekazu.

1. *OM�W MODEL ZA�OŝONY, RZECZYWISTY, PROGNOSTYCZNY*

Wspó�czesny model funkcjonowania systemu to 1.model za�oşony (koncepcje

powstaj�ce przedwcze�nie , poprzez praktyk�),2.model rzeczywisty osi�gany

wypadkowo (tj. wypadkowa modelu za�oşonego),3.model prognostyczny (opiera

si� na zweryfikowaniu praktycznym, przysz�o�ciowy moşe by� podobny do

za�oşonego)

*Ad23*

*Podmioty realizuj�ce funkcje opieku�czo � wychowawcze szko�y:*

*a. �wietlice szkolne*b. klubyc. �wietlice specjalned. �wietlice

socjoterapeutyczne

e. �wietlice profilaktyczno � terapeutycznef. �wietlice �rodowiskoweg.

internatyh. bursy

*�wietlica szkolna:*Placówka opieku�czo � wychowawcza prowadzona przez

szko��, umoşliwiaj�ca uczniom uczestniczenie w interesuj�cych ich zaj�ciach

oraz wykonywanie prac domowych. Jest to jedyna komórka wychowawcza, pe�ni�ca

na terenie szko�y podstawowej funkcje opieku�cze, wychowawcze i dydaktyczne

w sposób ci�g�y i zorganizowany, z której korzysta zwykle sta�a liczba

uczniów, g�ównie klas najm�odszych. Ustala si�, şe pierwsze�stwo korzystania

ze �wietlicy szkolnej powinni mie� uczniowie zaniedbani wychowawczo i o

s�abych post�pach w nauce, ale cele, jakie realizuje prawid�owo

funkcjonuj�ca �wietlica szkolna, nie ograniczaj� si� jedynie do tej grupy

wychowankĂłw.

*Funkcje �wietlicy szkolnej*:- opieku�cza - �wietlica powinna czuwa� nad

zdrowiem, bezpiecze�stwem i prawid�owym rozwojem dzieci- profilaktyczna,

polegaj�ca na dzia�alno�ci stymuluj�cej procesy rozwojowe dziecka, przez

wykorzystanie ich w�asnej inicjatywy i aktywno�ci;- reedukacyjna, polegaj�ca

na podejmowaniu dzia�a� maj�cych na celu wyrównywanie braków, skoordynowaniu

wad i nieprawid�owo�ci rozwojowych powsta�ych we wcze�niejszych latach şycia

dziecka;- kompensacyjna, polegaj�ca na wyrównywaniu niedoborów �rodowiska

rodzinnego

*Zasady pracy �wietlicowej*:1. Zasada motywacji - dzieci maj�ce motywacj� do

udzia�u w atrakcyjnych i ciekawych zaj�ciach zaspokajaj� potrzeb� swoich

dozna� emocjonalnych. Nie trzeba ich namawia� do obejrzenia filmu, pój�cia

na spacer czy wycieczk�, obejrzenia teatrzyku , wzi�cia udzia�u w

inscenizacji czy recytacji.2. Zasada aktywno�ci - zasada ta ma wywo�ywa�

przejawy w�asnej inicjatywy wychowanków. Wszelkie metody oparte na

dzia�aniu, na samodzielnym angaşowaniu zawsze mobilizuj� do aktywno�ci

my�lenia i dzia�ania.3. Zasada indywidualizacji - szczególne znaczenie w

pracy w �wietlicy ma indywidualne poznanie dziecka. Wychowawca powinien zna�

jego w�a�ciwo�ci i potrzeby, jego uzdolnienia i zainteresowania. Kaşde

oddzia�ywanie wychowawcze powinno by� dostosowane do moşliwo�ci dziecka i do

ca�ego zespo�u. Zaj�cia indywidualne prowadzi si�, gdy wychowanek wymaga

opieki lub pomocy.

4. Zasada pogl�dowo�ci - do �rodków pogl�dowych zaliczy� naleşy filmy,

obrazy, ilustracje, okazy, obserwacje �rodowiska. Czynnikami wiod�cymi w

poznawaniu s� najcz��ciej wzrok i dotyk, s�uch i w�ch.5. Zasada

systematyczno�ci - kaşda praca i zaj�cia powinny by� planowane i prowadzone

w logiczny powi�zaniu.6. Zasada swobody - w my�l tej zasady kaşdy wychowawca

powinien cz�sto inicjowa� i zach�ca� do zaj�� w taki sposób , aby dziecko

podejmowa�o je ch�tnie, z w�asnej woli a nie z obowi�zku. Dzieciom naleşy

pomóc korzysta� ze swobody, dysponowania czasem wolnym. Trzeba jednak

stworzy� warunki rozwijania si� ich indywidualnych zainteresowa� i potrzeb.

7. Zasada atrakcyjno�ci - zobowi�zuje wychowawców do wzbogacania swojego

warsztatu pracy w nowe, róşnorodne i atrakcyjne formy zaj��, poszukiwania

nowych �rodków , aby zapewni� odmienno�� i atrakcyjno�� zaj�� w czasie

wolnym.8. Zasada higieny i bezpiecze�stwa - wychowawcy �wietlicy ponosz�

pe�n� odpowiedzialno�� za zdrowie , warunki higieniczne i bezpiecze�stwo

zaj�� z dzie�mi.

*Metody pracy �wietlicowej*:- indywidualna praca z dzieckiem- grupowa-

masowa

Zaj�cia masowe obejmuj� wszystkich uczestników �wietlicy na zaj�ciach

organizowanych dla wspólnych celów wychowawczych i kszta�c�cych, np. udzia�

dzieci w imprezie �rodowiskowej, koncertach, rozgrywkach sportowych,

konkursach, turniejach, spotkaniach z ciekawymi ludźmi.Zaj�cia w grupach

�wietlicowych stwarzaj� najlepsze warunki do uaktywnienia dzieci. Praca w

zespo�ach angaşuje wszystkich uczestników, daje im moşliwo�� wyşycia si�

oraz wykazania swoich uzdolnie� i umiej�tno�ci.

Zaj�cia indywidualne to takie, w których dziecko pracuje indywidualnie,

wybiera dla siebie zadanie i samo je wykonuje. W wyborze i w czasie

wykonywania cz�sto pomaga mu wychowawca. Przyk�adem moşe by�:

kolekcjonowanie, wykonywanie elementów dekoracyjnych, czytanie ksi�şek,

czasopism, opieka nad k�cikami (przyrodniczym , czytelniczym).Wg. A. i Z.

Wiechów:1. Metody zaj�� praktycznych, stosowane we wszystkich formach pracy

�wietlicowej, maj�ce róşnorodny charakter i zaleşne od wysuni�tych celów

np.:- techniki plastyczne, teatry lalek oraz udzia� w �wietlicowym zespole

tanecznym sprzyjaj� rozwojowi wraşliwo�ci estetycznej- zabawy i gry

dydaktyczne, gry �wietlicowe, konkursy i zgaduj � zgadule pomagaj�

kszta�towa� zdolno�ci umys�owe dziecka- imprezy i uroczysto�ci oraz

dzia�alno�� spo�ecznie uşyteczna kszta�tuj� uczucia patriotyczne- �wiczenia,

sporty i wycieczki rozwijaj� sprawno��2. Metody ogl�dowe, wykorzystywane

cz�sto do pog��bienia i utrwalenia wiadomo�ci. Wychowawca stosuje tu pokaz

przedmiotów, fotografii, map, tablic, cz�sto pos�uguje si� przeźroczami i

projektorem.

3. Metody s�owne, do których zalicza si�: pogadank�, opowiadanie ba�ni,

bajek, przygód, wraşe� oraz lektury uzupe�niaj�ce.

*Zadania �wietlicy szkolnej:- organizowanie pomocy w nauce*, tworzenie

warunków do nauki w�asnej i przyzwyczajanie do samodzielnej pracy umys�owej-

organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej, w

pomieszczeniach i na powietrzu maj�cych na celu prawid�owy rozwój fizyczny-

ujawnianie i rozwijanie zainteresowa�, zami�owa� i uzdolnie�, organizowanie

zaj�� w tym zakresie - stwarzanie warunków do uczestnictwa w kulturze,

organizowanie kulturalnej rozrywki oraz kszta�towanie nawyków kultury şycia

codziennego- upowszechnianie zasad kultury zdrowotnej , kszta�towanie

nawyków higieny i czysto�ci oraz dba�o�ci o zachowanie zdrowia

- rozwijanie samodzielno�ci i samorz�dno�ci oraz spo�ecznej aktywno�ci-

wspó�dzia�anie z rodzicami i nauczycielami uczestników �wietlic, a w miar�

potrzeby z placĂłwkami upowszechniania kultury, sportu i rekreacji oraz

innymi instytucjami i stowarzyszeniami funkcjonuj�cymi w �rodowisku

*Ad28*

*STRUKTURA LOKALNEGO SYSTEMU OPIEKU�CZO � WYCHOWAWCZEGO***

�rodowisko lokalne stanowi obok rodziny najwaşniejszy czynnik socjalizacji,

gdyş jest ono nieod��cznym elementem şycia jednostki. Donios�� rol� w

organizacji pomocy dziecku i rodzinie w �rodowisku lokalnym odgrywa zarówno

struktura lokalnego systemu opieku�czo � wychowawczego jak i równieş

polityka socjalna pa�stwa, winna zapewni�:* **wysoki poziom şycia poprzez

zrównowaşony rozwój gospodarczy, profesjonaln� pomoc spo�eczn�, nowoczesn�

edukacj�, *dobr� opiek� medyczn� i socjaln�, integracj� spo�eczno�ci

lokalnej

Struktura systemu lokalnego �rodowiskowe instytucje wychowania naturalnego

:1rodzina , 2 �rodowisko s�siadów,3. grupa rówie�nicza. 4.Szko�a : �wietlica

szkolna , pó�internat , bursa , grupy profilaktyczne , kluby zainteresowa�

5. Instytucje opieki i wychowania pozaszkolnego : o�rodki adopcyjne ,

placówki opieki cz��ciowej (charakter rekreacyjny ''ogrody jordanowski''

placówki profilaktyczno wychowawcze , pa�ace m�odzieşy , placówki opieki

ca�kowitej (instytucjonalne rodzinne) (rodzinne � rodziny adopcyjne )

zast�pcze , rodzinne domy dziecka , pa�stwowe domy dziecka , pogotowia

opieku�cze .policyjne

*Ad29*

*System opieku�czo wychowawczy *w *uj�ciu globalnym* oraz w uj�ciu

parcjalnym ( instytucjonalnym) Proces opieku�czo wychowawczy trwa przez ca�e

şycie od okresu niemowl�cego .System opieki nad dzie�mi w Polsce. poziomy

dzia�alno�ci globalnego systemu opiek.wychowawczego

1.ystawowdaczwy-dzi�anieresortu(nadrz�dny � regulacyjny , przez ustawy

, uchwa�y).2.resortowy �

ministerialny (polega na nadzorowaniu przez Ministerstwo Sprawiedliwo�ci ,S�d

Rodzinny , O�rodek Diagnostyczny , Kuratorzy S�dowi , O�rodki Kuratorskie

Ministerstwo Zdrowia i Opieki Spo�ecznej , ŝ�obki Sanatoria Do 1992 Dom

Ma�ego Dziecka Po 1999 Dom Dziecka Resort Spraw Wewn�trznych , Policyjne

Izby Dziecka .Instytucjonalny �Siatka wszystkich instytucji mikrosystem

placówka opieku�czo � wychowawcza1. kadra wykwalifikowana2. wychowankowie

kryteria kwalifikowanie do placĂłwek.

Proces ewolucyjno � normalny (wszystko przebiega zgodnie z normami)

Proces opieku�czo wychowawczy globalny �s� to okre�lone cykle zmian od

pocz�tku do ko�ca.

Parcjalny � cz��ciowy tylko w niektórych jego czynno�ciach i zaleşno�ciach

opieku�czych.

Proces opieku�czo � wychowawczy jest to cykl zmian nast�puj�cych po sobie i

wzajemnie si� warunkuj�cych od pocz�tku aş do ko�ca , które s� adekwatne do

kolejno zaznaczaj�cych si� etapów uzyskiwania przez podopiecznego

samodzielno�ci i niezaleşno�ci şyciowej .

Proces inwolucyjny � m�odo�ci do staro�ci.

*Ad30 założenia prorodzinnego systemu opiekuńczo wychowawczego*

Oświatowe instytucje opiekuńcze są niejako „przyzwyczajone" do skupiania się

na problemach dziecka, a nie rodziny i próbują im zapobiegać i redukować je jedynie na bazie szkoły (a nie rodziny), czyniąc z niej głółwnie ogniwo oświatowego systemu opieki. Podczas gdy dziecko wyrasta z rodziny i tam przeważnie tkwią korzenie problemów. Dlatego też reformie systemu opieki nadano charakter prorodzinny. Główne cele tej reformy to:

- Zamiast zastępować rodzinę przez instytucje oświatowe dąży się do wspierania jej przez cały system profilaktyki i opieki o cechach ponad resortowych.

- Prowadzi się starania w celu odtworzenia naturalnej odpowiedzialności za los dziecka, którą ponosić powinni: rodzice, bliższa i dalsza rodzina, ciała społeczne, instytucje lokalne, w razie konieczności- przedstawiciele administracji publicznej możliwie najniższego szczebla, a nie ponad lokalne organy i instytucje rządowe.

- Dąży się także do zwiększenia oddziaływań najtańszych form profilaktyki np. zajęć pozaszkolnych, poradnictwa rodzinnego i młodzieżowego.

- Reforma ma też na celu podniesienie jakości usług profilaktycznych i opiekuńczych w tym m. in. rozszerzenie i wprowadzenie nowych rodzinnych form opieki oraz form wychowania integracyjnego.

- Oprócz tego pragnie ograniczyć dysproporcje w rozwoju sieci instytucji profilaktycznych i opiekuńczych.

Zaistniało kilka propozycji zmian w systemie opieki nad dzieckiem, jednak

wszystkie pozostają ze sobą w dialogu. Ciekawą propozycją złożył W.

Ciczkowski. Mówi on o standardach usług profilaktyczno-opiekuńczych, które

określa jako modele lub wzorce i traktuje jako usługi terapeutyczne

skierowane do dziecka i rodziny, mające przezwyciężać kryzysy. Autor

wyróżnia cztery poziomy tych oddziaływań:

I- interwencja i terapia w rodzinie

II- objęcie dziecka terapią� częściowa w ośrodkach socjoterapeutycznych...

III- następuje organizowanie zastępczej opieki rodzinnej

IV- występuje wtedy, gdy nie można dziecku znaleść zastępczej rodziny i

wtedy skierowuje się je do instytucji opiekuńczo- wychowawczej.

Koncepcja reformy oświaty o charakterze prorodzinnym za główne zasady

organizacji opieki przyjmuje:

- BLIżEJ- środowiska naturalnego dziecka, unikając zwłaszcza jego izolacji;

- WCZEśNIEJ- zanim narosną problemy dziecka i rodziny;

- KRóCEJ- by rodziców i dziecka nie uzależniać od pomocy i opieki;

- TANIEJ- niż w tradycyjnych, zwłaszcza zakładowych, formach opieki.

Uznano więc, zresztą zgodnie z propozycją� W. Ciczkowskiego, że rodzina

dysfunkcyjna pod względem opiekuńczym i wychowawczym powinna być wspierana,

by nie pozbawiać dzieci ich naturalnego środowiska rodzinnego i nie

powodować� ich „osierocenia". Tyko w momencie gdy stosowane Ĺ�środki nie będą

skuteczne i wyczerpie się ich asortyment może być mowa o kierowaniu dzieci

do zastępczych środowisk rodzinnych (adopcyjnych, zastępczych- tradycyjnych

i nowego typu, rodzinnych domów dziecka).

Sprawny system prorodzinny powinien jak najliczniej utrzymywaćdzieci w

kręgu rodziny (naturalnej lub zastępczej) i tylko w ostateczności kierować�

młodzież do placówek, które powinny być również tworzone na wzór rodziny (i

sytuowane np. w zwykłych mieszkaniach).

Najważniejsze zadania prorodzinnego systemu opieki rozpisano uwzględniając

kategorie wiekowe dzieci i młodzieży.

I tak priorytetowym zadaniem reformy uczyniono pomoc rodzinie wychowującej

ma�e

*Ad31Przemoc wobec dziecka:*�..kaşde zamierzone i niezamierzone dzia�anie

osoby doros�ej, spo�ecze�stwa lub pa�stwa, które ujemnie wp�ywa na zdrowie,

rozwój fizyczny lub psychospo�eczny dziecka.." (wg. WHO)

Czynniki krzywdzenia dziecka w rodzinie, przyczyny przemocy:

*Tkwi�ce w osobie dopuszczaj�cej si� przemocy:1. Do�wiadczenia wczesnego

dzieci�stwa2. Czynniki oko�oporodowe (np. dziecko niechciane)3.

Nieprzystosowanie spo�eczne*Czynniki, które wyst�puj� w mikrosystemie

rodziny:1. Problem dziecka z innego ma�şe�stwa2. W�tki materialne3.

Patologie rodzinne4. Wielodzietno�� rodziny

5. Stosunek kobiet do swoich dzieci (zbytni liberalizm dla syna)6. Pozycja

spo�eczna rodziców*Te, które tkwi� w exosystemie (tzn. kr�g znajomych):1.

Izolacja rodziny od �rodowiska i znajomych2. Problem nieumiej�tno�ci

korzystania z róşnych form profilaktyki i pomocy �rodowiskowej*Czynniki w

makrosystemie:

1. Postawy rodzicĂłw wobec karania wykreowane przez media

*Ad32*

*Formy pomocy dzieciom krzywdzonym:Dzia�ania interwencyjne:- zapewnienie

wsparcia emocjonalnego* i poczucia bezpiecze�stwa Interwencyjne- to takie ,

które s� podejmowane przez instytucje lub pojedyncze osoby w �rodowisku

lokalnym na okoliczno�� krzywdzenia dziecka.1.o�rodki interwencji kryzysowej

pierwszy w Krakowie w 1991r2. Fundacja Dzieci Niczyje � Trójmiasto �

3.NIEBIESKA LINIA (od 3 lipca 1995)-(s�uchanie , zaprzyjaźnianie , pomoc) 4.

Dyşury interwencyjne , Poradni twa � psychologii szkolenie specjalistów,

Grupy wsparcia , kluby , ambulatoria , diagnoza problemu 4. Komitet Ochrony

Praw Dziecka , Maria �opatkowa 1981 r za�oşono. Uniemoşliwienie dalszego

krzywdzenia dziecka i udzielenie mu pierwszej pomocy.

Dzia�ania terapeutyczno � lecznicze:przy pomocy róşnych �rodków

(zapobieganie przemocy w rodzinie) Etapy 1.w��czenie 3 m-ce wzbudza si�

zaufanie 2.4-12 m-cy rozwini�cie niektórych zachowa� prorodzinnych. 3.

13-m-ca do 2 lat obserwowanie efektĂłw , mĂłwienie o swoich problemach) 4.

kontrola � po zako�czenie terapii- zminimalizowanie i usuni�cie doznanych

urazów i krzywd- o�rodki interwencji kryzysowej z funkcj� terapeutyczn� (np.

Wojewódzki O�rodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie � 1991, pierwszy w

Polsce)

Dzia�alno�� profilaktyczna:- pierwotna � dotycz�ca przemocy wobec dziecka

wi�şe si� z promowaniem zdrowia, popraw� samopoczucia spo�ecznego oraz

eliminowaniem patologii spo�ecznej, która wi�şe si� z przemoc� w rodzinie

wzmacnianie pozytywnych cech- wtórna � ma na celu wczesne wykrycie objawów

maltretowania dziecka, zanim ujawni� si� powaşne lub trwa�e zmiany polega ,

şe zmiany zasz�y niekorzystne , ale jeszcze nie s� takie z�e aby zapobiec

powaşniejszym .Moşe by� utoşsamiana z dzia�aniami o charakterze eliminuj�co

- objawowe .

- trzeciorz�dowa � ma na celu uchronienie dziecka przed kolejnym

wykorzystaniem; w razie potrzeby dziecko naleşy umie�ci� w szpitalu, o�rodku

wychowawczym, podj�� terapi� rodziny eliminacja takich aby nie powstawa�y

takie , z których nie da si� juş wyj��.

*Ad33*

*Funkcja opieku�czo � wychowawcza wspó�czesnej rodziny*:

Cechy rodziny jako grupy spo�ecznie , wychowanie �wi�zi osobiste (

pierwotna) � stopie� trwa�o�ci mi�dzypokoleniowa , - wielko�� jako grupy �

charakter cz�onkostwa.

Rodzina jako grupa uspo�eczniona . Odmiany oddzia�ywa� wychowawczych ze

wzgl�du na otwarto�� rodziny . Mówimy o kilku wp�ywach oddzia�ywa�

wychowawczych :- niezamierzone i oboj�tne wychowawczo.- niezamierzone ale

nie oboj�tne wychowawczo. � zamierzone oboj�tne wychowawczo , - zamierzone

ale nie oboj�tne wychowawczo .

W kaşdej rodzinie moşna wyróşni� kilka typów dzia�a� opieku�czo �

wychowawczych, które b�d� okre�la�y cele (kierunki):1. Kierunek dzia�a�

podstawowy � umoşliwienie realizowania wszystkim cz�onkom rodziny

korzystania z niezb�dnych dóbr

2. Kierunek dzia�alno�ci stymulacyjnej � wynika z sytuacji indywidualnych

rodziny � stymulowanie aspiracji3. Kierunek dzia�a� asekuracyjnych � wynika

z u�wiadomienia sobie przez cz�onków rodziny pewnych deficytów (diagnoza,

badania kontrolne

4. Kierunek o charakterze kompensacyjnym � wyrównywanie wszelkich niedoborów

, reedukacja , resocjalizacja , rehabilitacja

5. Kierunek dzia�a� ratowniczych � podejmowany, gdy s� juş deformacje

rodzinne

Dzia�ania opieku�czo � wychowawcze odnosz� si� do ca�okszta�tu şycia,

natomiast ich granica przebiega po linii obiektywnych moşliwo�ci

samodzielnego zaspokajania potrzeb przez jednostki lub grupy. NiezaleĹźnie od

przemian rodzina stanowi�a i stanowi grup� wychowawcz�.- typ wi�zi

(osobista, pierwotna)- stopie� trwa�o�ci (mi�dzypokoleniowa)

- wielko�� grupy (ma�a)- charakter cz�onkostwa (autentyczna, nierozerwalna,

dobrowolna)- grupa otwarta (kszta�tuje w�asny model warto�ci, uczu�)

- instytucja wychowania naturalnego.

Wzory dzia�a� wychowawczych realizowanych przez rodzin� :

- wzory dzia�a� wewn�trznych o skutkach wewn�trznych . � wzory dzia�a�

wewn�trznych , ale o skutkach na zewn�trz, - wzory dzia�a� zewn�trznych o

ksywkach wewn�trznych , - wzory dzia�a� zewn�trznych o skutkach

zewn�trznych.

*Zadania opieku�czo � wychowawcze rodziny w zaspokajaniu potrzeb dziecka:*

1. *RozwĂłj fizyczny- przestrzeganie* zasad higieny osobistej oraz higieny

otoczenia, zw�aszcza mieszkania- prawid�owe odşywianie, w tym higiena

przygotowywania oraz spoşywania posi�ków- racjonalny tryb şycia, czyli

w�a�ciwe dla wieku proporcje nauki, pracy, zabawy i wypoczynku z

uwzgl�dnieniem aktywno�ci ruchowej

- ochrona przed chorobami , wypadkami i innymi czynnikami zagroĹźenia zdrowia

- opieka nad dzieckiem chorym oraz pomoc w przezwyci�şaniu skutków chorob

lub zaburze� i funkcjonowaniu organizmu- zapobieganie powstaniu na�ogów:

palenia tytoniu, picia alkoholu2*. RozwĂłj psychiczny-

organizowanie*do�wiadcze� poznawczych dziecka, sprzyjaj�cych

doskonaleniu spostrzegania i

�wiczeniu uwagi

- rozwijanie wyobraźni i pami�ci- stwarzanie sprzyjaj�cych warunków rozwoju

mowy i my�lenia- kszta�towanie wraşliwo�ci uczuciowej, umiej�tno�ci

okazywania i odwzajemniania uczu�- �wiczenie i hartowanie woli w tym sztuki

panowania nad sob� i nieulegania trudno�ciom- ochrona przed wstrz�sami

psychicznymi, zak�ócaj�cymi przebieg procesów psychicznych- stwarzanie

klimatu şyczliwo�ci i zaufania, wzmacniaj�cego poczucie bezpiecze�stwa i

wi�zi uczuciowej z rodzin�

3. *Rozwój spo�eczny- kszta�towanie* pozytywnej motywacji i pozytywnego

stosunku do pracy, czuwaj�c nad bezpo�rednim udzia�em w podejmowaniu i

rzetelnym wype�nianiu zada�: w rodzinie, w szkole, w organizacji dzieci�cej

i w innych kr�gach �rodowiskowych

- zapewnienie dziecku przygotowania zawodowego do pracy zgodnie ze

zdolno�ciami, zainteresowaniami i rzeczywistymi moşliwo�ciami- rozwijanie

umiej�tno�ci wspó�dzia�ania oraz gotowo�ci pomocy innym- wdraşanie do

spo�ecznej dyscypliny i odpowiedzialno�ci za przestrzeganie obowi�zuj�cych w

spo�ecze�stwie praw

- �wiczenie w dokonywaniu obiektywnej i krytycznej oceny post�powania

w�asnego i post�powania innych- zaszczepienie wzorów şycia rodzinnego

zgodnych a potrzebami wspó�czesnej rodziny, w tym równego udzia�u dziewcz�t

i ch�opców w pracach domowych4*. Rozwój kulturalny*- bierne spoşytkowanie

dóbr kultury juş wytworzonych w róşnych dziedzinach jak: literatura, film,

teatr, taniec, muzyka, plastyka, fotografika itp.

- Korzystanie czynne, uczestniczenie w dzia�alno�ci zespo�ów artystycznych,

sportowych, turystycznych oraz w pracy róşnych kó� zainteresowa�

- Wspó�udzia� w tworzeniu dóbr kultury w róşnych dziedzinach jak w plastyce,

prĂłby pisarskie, kompozycje, inscenizacje, modelarstwo itp.

*Kryteria podzia�u rodzin (czynniki*):

1. Czynniki ekonomiczno � spo�eczne

2. Czynniki kulturalne

3. Czynniki psychospo�eczne

*Rodzina normalna:*

Mi�dzy cz�onkami rodziny powinny by� jasne i zdecydowane relacje. Nie naleşy

mie� przed sob� tematów tabu i czegokolwiek przed sob� ukrywa�. Waşna jest

szczero�� i umiej�tno�� rozmowy o problemach, niepowodzeniach, smutkach i

troskach. I odwrotnie - razem powinni�my cieszy� si� ze wspólnego szcz��cia.

Rodzina powinna obdarza� siebie zaufaniem i wyrozumia�o�ci�.

Rodziny moşna podzieli� na: normalne, wzorowe, wydolne wychowawczo i

patologiczne. W rodzinie normalnej wspólnie rozwi�zuje si� problemy oraz

zapobiega im, cieszy si� ze szcz��cia drugiej osoby. Rodzina wzorowa oprócz

tego d�şy do podnoszenia poziomu w nauczaniu, wychowaniu. Rodzina wydolna

wychowawczo to ta, która jeszcze nie potrzebuje pomocy finansowej pa�stwa,

radzi sobie w miar� swoich moşliwo�ci, ale w której relacje mi�dzy jej

cz�onkami s� zaburzone. W rodzinie patologicznej wyst�puje trwa�y rozpad

poşycia i wi�zi emocjonalnej. Warto przypomnie�, şe rodzice i ma�şonkowie w

kaşdej z tych rodzin s� wzorem dla swoich dzieci.

Kaşda normalnie funkcjonuj�ca rodzina potrzebuje wi�zi, kontaktu

emocjonalnego, bezpiecze�stwa, wzajemnego wspierania si�, mi�o�ci,

akceptacji i szacunku, okazywania uczu� i zaufania. Waşna jest równieş

potrzeba wypoczynku i rekreacji, czyli wspólne sp�dzanie czasu, oderwanie

si� od codzienno�ci, poprzez np. chodzenie na spacery, wyjazdy w wolnej

chwili za miasto.

*Ad34*

*Wspó�czesne zagroşenia rozwojowe dziecka w rodzinie i ich uwarunkowania* :

Do takich zjawisk naleşy zw�aszcza:

-pozbawienie opieki(sieroctwo spo�eczne , naturalne , okresowe pozbawienie

dziecka opieki z powodu choroby lub wyjazdu

- skrajny niedostatek , w tym brak elementarnych warunkĂłw higieny oraz stan

mieszkania uniemoşliwiaj�cy normalne şycie i funkcjonowanie rodziny,

- maltretowanie fizyczne i psychiczne dziecka powoduje bezpo�rednie

zagroĹźenie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz naduĹźywanie kar,

-na�ogowy alkoholizm jednego , z zw�aszcza obojga rodziców

- narkomania jednego lub obojga opiekunĂłw,

- zaburzenia i choroby psychiczne rodziców uniemoşliwiaj�ce faktyczne

sprawowanie opieki,

-przest�pczy tryb şycia opiekunów.

-brak kultury osobistej , wulgarne s�ownictwo i ha�a�liwe zachowanie

utrudniaj�ce i zak�ócaj�ce spokój şycia rodziny oraz s�siedztwa.

-powaşne b�edy wychowacze i utrata wi�zi rodziców zast�pczych z dzieckiem

powoduje m.in. stany l�kowe i jego niech�� do opiekunów .

- zupe�na niewydolno�c wychowawcza utrata przez rodziców autorytetu i

moşliwo�ci wp�ywu na dziecko.

Czynniki wywo�uj�ce �naruszenie praw dziecka , osamotnienie dziecka , brak

wi�zi emocjonalnych , przemoc fizyczna , psychiczna , emocjonalno �

seksualna(przemoc wobec ma�şonka , ludzi starszych)

Czynniki:

1.które tkwi� w osobie karz�cej (agresora) nieprawid�owy rozwój cz�owieka

do�wiadczenie wczesnego dzieci�stwa , do�wiadczenie karanie w dzieci�stwie ,

przemoc seksualna , oko�oporodowe procesy hormonalne nie przebiegaj�

normalnie nie przebiegaj� w czasie ci�şy , poporodowe odrzucenie ,

niechciane ci�şe �negatywne bodşce na ci�şe �wczesny kontakt po urodzeniu

dziecka redukuje to 2. Te które nie s� czynnikami bezpo�rednio tkwi� w

makrosystemie rodziny dzia�aj� po�rednio.-problem akceptacji dziecka

drugiego wspó�ma�şonka z rodzin zrekonstruowanych �trudne warunki materialne

�przemoc �niew�a�ciwy stosunek dzieci przedwczesnie urodzonych do 4 roku

zycia �spóleczna pozycja rodziców (kary psychiczne) � dzietno�� rodziny

(ilo�� dzieci)

Czynniki , które tkwi� w ekosystemie rodziny � izolowanie si� rodziny od

kr�gów s�siedzkich , przyzwalanie s�siadów na przemoc.- brak praktyki

umiej�tno�ci korzystania z pomocy oferowanej rodzinie w �rodowisku

rodzinnym .

Makrosystem - -ogl�danie telewizji , filmów z przemoc� (l�k przed agresj� )-

wzruszanie � ogl�danie wzmacnia t� sytuacj� � stymuluj�ca � ogl�danie

agresji przyczynia si� do ro�ni�cia agresji � problem przekonania o

potrzebie karanie.To wywo�uje syndrom dziecka maltretowanego , jako zespó�

objawów klinicznych , które s� konsekwencj� stosowania przemocy , reakcje :

charakter fizyczny , psychiczny , bezpo�redni � karanie �zaraz , odroczony �

odleg�y, agresywny � regresywny �po do�wiadczeniu zepchni�cie ,

zoboj�tnienie stoper emocjonalny w psychologii.

Grpy czynnikĂłw :

- te które wyst�puj� w osobie dopuszczaj�cej si� . � do�wiadczenia wczesnego

dzieci�stwa.

Formy pomocy dzieciom krzywdzonym :

-interwencja . � profilaktyka , - terapia.

*Ad35*

*Typy rodzin:*

*Typologia ze wzgl�du na stopie� zagroşenia:1. Rodzina normalna*2. Rodzina

wzorowa

1. Rodzina jeszcze wydolna4. rodzina niewydolna5. Rodzina patologiczna

Trzy czynniki grupy � ekonomiczno 0spo�eczne . � kulturalne, - czynniki

psychospo�eczne.

Rodzaj i si�a wi�zi , uznawane i realizowane wzory. R. normalna , jest to

taki rodzaj rodziny , która przejawia wi�kszo�� cech okre�lonych przez te

trzy czynniki grupy . Musi by� ona rodzin� wzgl�dnie zintegrowana do tych

trzech grup w sensie spo�ecznym musi ona spe�nia� warunki i normy

spo�eczne.

RODZINA WZOROWA to taki model za�oşony jest dobrze ale moşe przejawia�

tendencje doskonalenia , podnoszenia poziomu w nauczniu .

*Ad 36 W rodzinie dysfunkcyjnej*zaburzona jest komunikacja mi�dzy jej

cz�onkami , co wp�ywa na nieprawid�owe kszta�towanie si� obrazu w�asnej

osoby i poczucia warto�ci jej cz�onków, zw�aszcza dzieci .Dziecko nie ma

zaspokojonej potrzeby bezpiecze�stwa , mi�o�ci , akceptacji, szacunku . Nie

przekazuje mu si� spójnego systemu warto�ci , �amie si� jego poczucie

godno�ci , zabrania si� ujawnia� emocje i my�li . Wszystko to wyzwala

poczucie wstydu , z�o�� i strach , które s� przenoszone na sposób

funkcjonowania dziecka w innych �rodowiskach .Zaburzona jest równieş

struktura. Uwaga jej cz�onków skupiona nie jest na dziecku , ale na rodzicu

, który jest przyczyn� dysfunkcji :alkoholiku , sprawcy przemocy , tyranie

rodzinnym itp. Ca�y system dzia�a tak , aby to jego potrzeby zosta�y

zaspokojone . Dziecko stosuje wi�c róşne mechanizmy obronne , które

pozwalaj� mu przetrwa� , jednocze�nie nie chce popu�ci� do zdemaskowania

istniej�cego systemu .W rodzinach dysfunkcyjnych panuj� pewne şelazne

regu�y:kontrola , perfekcjonizm , oskarşanie , zaprzeczanie , milczenie

iluzja niedoko�czenie , brak zaufania.. W tych rodzinach dzieci cz�sto

przejmuj� róşne okre�lone role zaleşnie od wieku i cech psychofizycznych .S�

to takie role :bohater rodziny , kozio� ofiarny , nieobecne dziecko , czy

maskotka rodzinna .*Rodzina uzaleĹźniona to rodzina patologiczna Ĺźadne

nadzieje na popraw� şycia , a nawet nie rokuje si� şadnych nadzieii na

poprawienie si� w jak�kolwiek inn� rodzin�. *Podstawowe funkcje

rodzicielskie zostaj� naruszone zaburzeniu ulegaj� takşe procesy

socjalizacyjne .Zamiast wzorów zachowa� spo�ecznie poş�danych rodzina

dostarcza wzorów zachowa� aspo�ecznych b�dź wprost przest�pczych. Wszystko to

sprawia , şe dzieci alkoholików prezentuj� wyşszy poziom niedostosowania

spo�ecznego

Dzieci uzaleşnionych s� bardziej agresywne wobec otoczenia .Wielu trudno�ci

przysparza dzieciom brak umiej�tno�ci koncentracji uwagi , nadpobudliwo��

psychoruchowa , zaburzenia pami�ci oraz zachowania aspo�eczne. Niepowodzenia

szkolne i niska pozycja w strukturze klasy pog��biaj� ma�e poczucie w�asnej

warto�ci oraz brak wiary we w�asne si�y , a tym samym nasilaj� przezywane

przez dziecko i utrwalaj� ukszta�towane w domu patologiczne wzory reagowania

i cechy osobowo�ci. Dzieci z rodzin alkoholowych wyrastaj� w atmosferze l�ku

i obco�ci psychicznej , nasilanej przez krzywdy moralne i fizyczne , brak

oparcia w najblişszych , z�e warunki bytowe .Typowe dla tych dzieci stany

emocjonalne to :niepokój , rozdraşnienie , przygn�bienie , stany l�kowe ,

natr�tne my�li , dolegliwo�ci psycho - somatyczne bóle g�owy , bóle serca ,

bolesne skurcze jelit .Patologia rodziny wp�ywa na jej istotny element �

obraz w�asnej osoby i jego samoocen� .Dzieci alkoholików wymagaj�

szczególnego zainteresowania i pomocy .Naleşy im wyja�ni� na czym polega

alkoholizm którego� z rodziców Powinny wiedzie� , ze jest to choroba ,

naleşy im u�wiadomi� , şe nie ponosz� şadnej winy za picie rodzica .Dzieci z

takich rodzin potrzebuj� pomocy i wsparcia spoza rodziny. Moşe to by�

terapia indywidualna lub grupowa b�dź uczestnictwo w zaj�ciach �wietlic

terapeutycznych .

*Konwencja o Prawach Dziecka zmiany: 1999-09-02; Dz.U.2000.2.11*

*KONWENCJA*

*O PRAWACH *DZIECKA przyj�ta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

dnia 20 listopada 1989 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomo�ci dniu 20 listopada 1989 r. zosta�a przyj�ta

przez Zgromadzenie OgĂłlne NarodĂłw Zjednoczonych Konwencja o prawach dziecka

w nast�puj�cym brzmieniu :Przek�ad KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA PREAMBU�A

Pa�stwa-Strony niniejszej konwencji,

uwaşaj�c, şe zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych

uznanie wrodzonej godno�ci oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich

cz�onków rodziny ludzkiej jest podstaw� wolno�ci, sprawiedliwo�ci oraz

pokoju na �wiecie .Potrzeba otoczenia dziecka szczególn� trosk� zosta�a

wyraĹźona w Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. oraz Deklaracji Praw

Dziecka przyj�tej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r. i uznanej w

Ogólnej Deklaracji Praw Cz�owieka, w Mi�dzynarodowym Pakcie Praw

Obywatelskich i Politycznych (w szczególno�ci w artyku�ach 23 i 24), w

Mi�dzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Spo�ecznych i Kulturalnych (w

szczególno�ci w artykule 10), jak równieş w statutach i stosownych

dokumentach wyspecjalizowanych agencji i mi�dzynarodowych organizacji

zajmuj�cych si� zapewnieniem dobrobytu dzieciom maj�c na uwadze, şe - jak

wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - �dziecko, z uwagi na swoj�

niedojrza�o�� fizyczn� oraz umys�ow�, wymaga szczególnej opieki i troski, w

tym w�a�ciwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu

przypominaj�c postanowienia Deklaracji Zasad Spo�ecznych i Prawnych

odnosz�cych si� do ochrony i dobra dziecka ze szczególnym odniesieniem do

umieszczania w rodzinie zast�pczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i

mi�dzynarodowym, podstawowe minimum zasad Narodów Zjednoczonych odno�nie do

wymierzania sprawiedliwo�ci wobec nieletnich (�Zasady Peki�skie" ) oraz

Deklaracj� o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie

konfliktów zbrojnych, uznaj�c, şe we wszystkich krajach �wiata s� dzieci

şyj�ce w wyj�tkowo trudnych warunkach i şe wymagaj� one szczególnej troski

bior�c w naleşyty sposób pod uwag� znaczenie tradycji i warto�ci kulturowych

kaşdego narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka uznaj�c wag�

mi�dzynarodowej wspó�pracy dla poprawy warunków şycia dzieci w kaşdym kraju,

szczególnie w krajach rozwijaj�cych si�.

Konstytucja Art.72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochron� praw dziecka. Kaşdy ma

prawo ş�da� od organów w�adzy publicznej ochrony dziecka przed przemoc�,

okrucie�stwem, wyzyskiem i demoralizacj�.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy

w�adz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy w�adzy publicznej oraz osoby

odpowiedzialne za dziecko s� obowi�zane do wys�uchania i w miar� moşliwo�ci

uwzgl�dnienia zdania dziecka.

4. Ustawa okre�la kompetencje i sposób powo�ywania Rzecznika Praw Dziecka.

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r.o Rzeczniku Praw Dziecka.

Art. 1. 1. Ustanawia si� Rzecznika Praw Dziecka.

2. Rzecznik Praw Dziecka, zwany dalej Rzecznikiem, stoi na straĹźy praw

dziecka okre�lonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o

prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem

odpowiedzialno�ci, praw i obowi�zków rodziców.

3. Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnie� kieruje si� dobrem dziecka

oraz bierze pod uwag�, şe naturalnym �rodowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Art. 2. 1. W rozumieniu ustawy dzieckiem jest kaĹźda istota ludzka od

pocz�cia do osi�gni�cia pe�noletno�ci.

2. Uzyskanie pe�noletno�ci okre�laj� odr�bne przepisy.

Art. 3. 1. Rzecznik, w sposób okre�lony w niniejszej ustawie, podejmuje

dzia�ania maj�ce na celu zapewnienie dziecku pe�nego i harmonijnego rozwoju,

z poszanowaniem jego godno�ci i podmiotowo�ci.

2. Rzecznik dzia�a na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególno�ci:

1) prawa do Ĺźycia i ochrony zdrowia,

2) prawa do wychowania w rodzinie,

3) prawa do godziwych warunkĂłw socjalnych,

4) prawa do nauki.

3. Rzecznik podejmuje dzia�ania zmierzaj�ce do ochrony dziecka przed

przemoc�, okrucie�stwem, wyzyskiem, demoralizacj�, zaniedbaniem oraz innym

z�ym traktowaniem.

4. Rzecznik szczególn� trosk� i pomoc� otacza dzieci niepe�nosprawne.

KARTA PRAW DZIECKA

Przeczytaj teĹź

Moje Prawa czyli Konwencja o Prawach Dzieci dla dzieci

� Mam prawo nie tylko do egzystencji, ale i do şycia.

� Mam prawo do w�asnej osobowo�ci. Nie jestem niczyj� w�asno�ci�.

� Mam prawo by� równym kaşdej innej istocie ludzkiej bez wzgl�du na

wiek.

� Mam prawo oczekiwa� szacunku.

� Mam prawo by� sob�, posiada� w�asn� toşsamo��.

� Mam prawo wyraşa� moje my�li i uczucia, a takşe by� wys�uchanym.

� Mam prawo pyta� "dlaczego" i otrzymywa� odpowiedź.

� Mam prawo by� wychowywanym bez krzyku, bez lekcewaşenia czy

poniĹźania.

� Mam prawo dorasta� w swoim w�asnym tempie i oczekiwa� akceptacji

dla tego tempa.

� Mam prawo nie doznawa� bólu fizycznego ze strony zagniewanych

ludzi.

� Mam prawo by� kochanym takim, jakim jestem.

� Mam prawo pod rozwaşnym kierownictwem, do my�lenia we w�asnym

imieniu i do podejmowania decyzji.

� Mam prawo do odpowiedzialno�ci za siebie.

� Mam prawo do odczuwania rado�ci, szcz��cia, smutku, opuszczenia,

z�o�ci i bólu.

� Mam prawo do wygrywania.

� Mam prawo troszczy� si� i by� przedmiotem troski, wychowywa� i

by� wychowywanym, dawa� i otrzymywa�.

� Mam prawo sam kszta�towa� swoje przekonania, wierzenia i normy.

� Mam prawo do wolno�ci.

� Mam prawo uznawa� i akceptowa� prawa innych wynikaj�ce z karty

praw.

Deklaracja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, 1959 r. to dziesi�ciopunktowy

dokument. Dokument odnosz�cy prawa cz�owieka do dzieci. Dopiero 30 lat

później 1989 r. Narody Zjednoczone przyzna�y dzieciom ochron� traktatow�.

Krajowa Rada Swobód Obywatelskich z siedzib� w Londynie opublikowa�a szereg

dokumentów dotycz�cych praw dziecka m.in. " Prawa dzieci; raport z pierwszej

krajowej konferencji po�wi�conej prawom dzieci ", 1972 r. W Polsce Konwencja

o prawach dziecka obowi�zuje od 1991 r.

Wybrane organizacje i fundacje dzia�aj�ce na rzecz dzieci w Polsce :

Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dzieci�ca Listy do �wiata - Kraków

Fundacja Dzieci Niczyje - Warszawa

Towarzystwo Ochrony Praw i Godno�ci Dzieci WYSPA - Chorzów

Instytucje:

Poradnie psychologiczno - pedagogiczne

Rodzinne O�rodki Diagnostyczno - Konsultacyjne

Poradnie Zdrowia Psychicznego

S�dy Rodzinne i Opieku�czy

O�rodki Pomocy Spo�ecznej

*Instytucje, organizacje i fundacje*

Wybrane organizacje i fundacje dzia�aj�ce na rzecz dzieci w Polsce :

Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dzieci�ce listy do �wiata, Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw

Dziecka - KrakĂłw

Fundacja Dzieci Niczyje � Warszawa ,Caritas Polska , Fundacja Jolanty

Kwa�niewskiej Porozumienie bez barier Pomocy moşesz szuka� teş w najblişszej

placĂłwce:

Poradnie psychologiczno pedagogiczne , Rodzinne O�rodki Diagnostyczno -

onsultacyjne Poradnie Zdrowia Psychicznego , S�dy Rodzinne i Opieku�czy ,

O�rodki Pomocy Spo�ecznej

Organizacje harcerskie : ZHP Zwi�zek Harcerstwa Rzeczpospolitej ,

Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego � Zawisza" Federacja

Ad 1Plan:

Pewien opis , rozumiany jako wytwór zmys�owo uchwytny, pewien znak z�oşony, zbudowany ze znaków; np. uk�ad wypisanych zda� albo wykres graficzny. Okazuje, jakie b�dzie to co zamierzone jeşeli b�dzie takie jakim zamierzamy je mie�.

Cykl (etapy) planowania:

1. Ustali� cel nadrz�dny i operacyjny (szczegó�owy)

2. Koncepcja (etap obmy�lania zasobów i �rodków)

- ogniwo podstawowe w planowaniu

- zestrajanie wytycznych (co� co jest nowego w przepisach)

- alternatywne planowanie

3. Pozyskiwanie zasobów i �rodków (takşe kadr�)

4. Wdroşenie planu (dzia�anie)

5. Kontrola i  nadzĂłr

Warunki dobrego planowania:

Aby u�oşy� dobry plan trzeba wiedzie�

1. Zna� podstawy planowania (prawne, statut szko�y, regulamin, kodeks ucznia, dokumenty, rozporz�dzenia)

2. Śród�a rozwi�zania (eksperymenty)

3. Wiadomo�ci na temat charakteru, perspektyw� rozwojow� danej placówki (tradycje, do�wiadczenia, problemy, trudno�ci, sukcesy)

4. �rodowisko wychowawcze (nauczyciele, dzieci, rodzice, rozwój intelektualny, spo�eczny)

Cechy dobrego planu:

1. Celowy � trafne ocenianie celu dzia�ania i �rodków

2. Wykonalny � realistycznie zak�adaj�cy osi�gni�cia celów w przewidywalnym terminie

3. Zgodny wewn�trznie (konsekwentny) tzn., şe w planie nie mog� zamierzenia wzajemnie si� wyklucza�

4. Operacyjny � �atwy do zastosowania w konkretnym dzia�aniu

5. Elastyczny � uzasadniona moşliwo�� wycofania si�

6. Dostatecznie szczegó�owy tzn. zawieraj�cy zadania zrozumia�e dla realizuj�cego

7. D�ugodystansowy � wybiegaj�cy w przysz�o��

8. Terminowy � granice czasowe

9. Kompletny � uwzgl�dniaj�cy ca�okszta�t dzia�a� zwi�zanych z realizacj� celów

10. Racjonalny � uwzgl�dniaj�cy aktualne potrzeby, warunki i moşliwo�ci realizacji przyj�tych zada�

11,Komuniaktywny

12,czytelny.

Ad2

Struktura planu miesi�cznego (rocznego) tzn. okresowego:

Roczny plan jest podstaw� do opracowania planów okresowych. Obejmuje on ca�okszta�t najwaşniejszych zada� przewidzianych do realizacji w danym roku.

A. Diagnostyczno � wnioskowa: pierwsz� cz��ci� planu rocznego jest wst�p, który stanowi uzasadnienie planowanych celów pracy, zada� wychowawczych i form realizacji, aktualna sytuacja placówki oraz program potrzeb i moşliwo�ci wychowanków, kadry, zapewnienie �rodków materialnych

B. Opieku�cza: druga cz��� obejmuje sprawy opieki i wychowania, cele dzia�alno�ci opieku�czo � wychowawczej w danym roku. Ustala si� teş terminy i osoby odpowiedzialne za realizacj� tych zada�. Jest to zasadnicza cz��� planu rocznego.

C. Wychowawcza i doskonalenia pracy: trzeci� cz��� planu stanowi� zamierzenia zwi�zane z doskonaleniem pracy zespo�u pedagogicznego.

1. Has�o tygodnia � cele i formy, nazwa cyklu (zaj�cia opieku�czo � wychowawcze, dydaktyczne, literackie, kulturalno � rozrywkowe, plastyczno � techniczne, rekreacyjno � turystyczne, gry i zabawy, zaj�cia muzyczne)

2. Pozycje dnia � sta�e i zmienne

- konspekt pracy opieku�czo � wychowawczej- temat zaj��- cele:� kszta�c�cy (strefa poznawcza)� wychowawczy (strefa moralna)� poznawczy (nowe elementy)

� uniwersalny- osoba prowadz�ca: jednostka metodycznie zmienna

Ad3

STRUKTURA KONSPEKTU PRACY WYCHOWAWCZEJ

struktura niniejszego konspektu opiera si� na zasadniczych filarach: cel g�ówny strategii pracy wychowawczej, cele szczegó�owe( dzia�ania/zadania, harmonogram realizacji, poniesione nak�ady, wskaźniki osi�gania celu/minimum realizacyjne, źród�a danych).

Ad4Socjometria jest zespo�em czynno�ci werbalnych i manipulacyjnych, maj�cych na celu poznanie uwarunkowa�, istoty i przemian nieformalnych zwi�zków mi�dzyosobowych w grupach rówie�niczych. Okre�lenie powyşsze nie jest w pe�ni precyzyjne, ale teş w odniesieniu do şadnej techniki bada� w pedagogice nie moşna stworzy� ca�kowicie poprawnej definicji. Bierze si� to st�d, şe kaşda badana sytuacja jest odr�bna pod wzgl�dem w�a�ciwo�ci, kaşda wymaga innego poniek�d sposobu poznawania, innego narz�dzia. Podobie�stwo sytuacji sprowadza si� do analogii strukturalnych i funkcjonalnych.

            Socjometria posĹ�uguje siÄ� kilkoma technikami, z ktĂłrych wiÄ�kszoĹ�Ä� nadaje siÄ� do badaĹ� grupowych. PodstawowÄ� technikÄ� jest test socjometryczny, zwany takĹźe klasycznÄ� technikÄ� Moreno. Polega ona na podaniu wszystkim czĹ�onkom danej grupy starannie przemyĹ�lanych i specjalnie sformuĹ�owanych uprzednio pytaĹ�, dotyczÄ�cych badanego problemu. W odpowiedzi na kaĹźde pytanie osoby badane wymieniajÄ� nazwiska czĹ�onkĂłw grupy, ktĂłrzy ich zdaniem speĹ�niajÄ� wymagania  sugerowane w pytaniu.. Obok testu socjometrycznego stosuje siÄ� technikÄ� â��Zgadnij kto?". Polega ona na wypisywaniu przez poszczegĂłlnych uczniĂłw danej klasy nazwisk tych kolegĂłw (koleĹźanek), ktĂłrych zachowanie odpowiada przedstawionej charakterystyce zachowaĹ�. Róşni siÄ� ona od opisanej wyĹźej techniki Moreno tym, Ĺźe wymaga dokonania wyboru nie na podstawie Ĺźywionych przez osobÄ� badanÄ� uczuÄ� sympatii czy antypatii, lecz w wyniku ogĂłlnego jej rozeznania w  sytuacji spoĹ�ecznej klasy. PopularnÄ� technikÄ� socjometrycznÄ� jest tzw. â��Plebiscyt ĹźyczliwoĹ�ci i niechÄ�ci". Polega on na ustaleniu skali, ktĂłrÄ� badany ocenia swĂłj stosunek do pozostaĹ�ych czĹ�onkĂłw grupy. Skala moĹźe posiadaÄ� dowolnÄ� liczbÄ� stopni. OprĂłcz wymienionych wystÄ�puje jeszcze technika â��Szeregowania rangowego".            Techniki socjometryczne pozwalajÄ� badaÄ� maĹ�e grupy. Za ich pomocÄ� moĹźemy uzyskaÄ� wiele informacji o trudno uchwytnych zjawiskach zachodzÄ�cych wewnÄ�trz grupy. Do najwaĹźniejszych naleĹźÄ�: rola poszczegĂłlnych jednostek w grupie,rodzaj i natÄ�Ĺźenie zwiÄ�zkĂłw emocjonalnych miÄ�dzy czĹ�onkami grupy, zmiany, jakim grupa ulega pod wpĹ�ywem okreĹ�lonych czynnikĂłw, róşnice miÄ�dzy grupami, ich natura i znaczenie wychowawcze,skutki okreĹ�lonych zabiegĂłw wychowawczych,struktura wewnÄ�trzna grupy.IloĹ�ciowa analiza materiaĹ�u socjometrycznego.

Analiza ilo�ciowa wyników uzyskanych z badania socjometrycznego pozwala na dokonywanie porówna� poszczególnych cz�onków grupy, jak i róşnych grup mi�dzy sob�, czy teş tej samej grupy badanej kilkakrotnie. Analiza ta sprowadza si� do obliczania szeregu wskaźników, st�d teş mówi si� niekiedy o �analizie wskaźnikowej" czy �indeksowej".

Wskaźniki jakie opracowali róşni badacze daj� si� podzieli� na trzy zasadnicze grupy:wskaźniki indywidualne � charakteryzuj�ce jednostk� na tle grupy, wskaźniki grupowe � informuj�ce o cechach grupy jako ca�o�ci,wskaźniki dla podgrup wy�aniaj�cych si� w badanej grupie.

Wskaźniki indywidualne dotycz� z jednej strony pozycji jednostki w grupie ze wzgl�du na liczb� wyborów otrzymanych, a z drugiej ze wzgl�du na liczb� wyborów dokonanych. O tych drugich mówimy, iş s� miar� spo�ecznej ekspansywno�ci badanej osoby (niektórzy badacze mówi� o uczuciowej ekspansywno�ci).

        StosujÄ�c techniki socjometryczne, warto pamiÄ�taÄ� o niektĂłrych ograniczeniach pod wzglÄ�dem ich wartoĹ�ci poznawczej. Przede wszystkim odzwierciedlajÄ� one tylko i wyĹ�Ä�cznie stosunki spoĹ�eczne panujÄ�ce aktualnie w danej grupie. Wprawdzie stosunki te nie zmieniajÄ� siÄ� z godziny na godzinÄ�, lecz nie jest wykluczone, Ĺźe wskutek zaistnienia pewnych sytuacji, o ktĂłrych nie zawsze nauczyciel musi wiedzieÄ�, mogÄ� wystÄ�piÄ� radykalne zmiany pod tym wzglÄ�dem. Techniki socjometryczne nie informujÄ� rĂłwnieĹź o tym, jakimi naprawdÄ� sÄ� uczniowie zakwalifikowani w wyniku analizy danych socjometrycznych do tzw. â��gwiazd" lub osĂłb izolowanych. Trudno byĹ�oby na pewno rozstrzygaÄ� wyĹ�Ä�cznie w oparciu o wyniki technik socjometrycznych czy np. uczniowie odrzuceni sÄ� uczniami rzeczywiĹ�cie trudnymi, a uczniowie z najwiÄ�kszÄ� liczbÄ� wyborĂłw pozytywnych â�� uczniami o wyjÄ�tkowych zdolnoĹ�ciach lub wysokim stopniu uspoĹ�ecznienia. Najmniej jednak badania socjometryczne sÄ� w stanie wskazaÄ� na rozmaite problemy nurtujÄ�ce badanÄ� grupÄ�; sÄ� to z reguĹ�y tylko pewne sygnaĹ�y w tym zakresie, wymagajÄ�ce sprawdzenia przy pomocy innych badaĹ�. Nie sposĂłb zapominaÄ�, iĹź koĹ�cowe wyniki badaĹ�, zaleĹźÄ� nie tylko od poprawnie skonstruowanego testu socjometrycznego i sposobu jego zastosowania, lecz rĂłwnieĹź od róşnych nie przewidzianych warunkĂłw i okolicznoĹ�ci. StÄ�d teĹź niekiedy opis ukĹ�adu stosunkĂłw spoĹ�ecznych klasy szkolnej lub innych grup moĹźe daleko odbiegaÄ� od rzeczywistego obrazu jej struktury spoĹ�ecznej. DecydujÄ�cy wpĹ�yw na taki stan rzeczy ma czasami np. przejĹ�ciowe podniecenie uczniĂłw pod wpĹ�ywem wielce znaczÄ�cych dla nich wiadomoĹ�ci, zgĹ�aszanych tuĹź przed rozpoczÄ�ciem badaĹ�. WiadomoĹ�ci takie mogÄ� dotyczyÄ� planowanej wycieczki, rozegrania rozgrywek sportowych z uczniami innej klasy, zapowiedzianej klasĂłwki itp. Nie naleĹźy zapominaÄ�, Ĺźe odzwierciedlona w badaniach struktura klasy nie zawsze odpowiada typowym i charakterystycznym jej wĹ�aĹ�ciwoĹ�ciom. Na ogĂłĹ� przedstawia ona ukĹ�ad stosunkĂłw spoĹ�ecznych wĹ�aĹ�ciwy klasie w Ĺ�ciĹ�le okreĹ�lonym czasie oraz okreĹ�lonych warunkach i okolicznoĹ�ciach

Ad5

Znaczenie technik projekcyjnych w poznawaniu dziecka:

Proiectio (�ac.) � wyrzucenie

Rysunki projekcyjne to pewnego rodzaju sposoby badania osobowo�ci danej osoby, szczególnie o jej motywach post�powania, celach, d�şeniach i sposobach widzenia otaczaj�cego �wiata (spo�ecznego).

Projekcj� pojmujemy jako mechanizm psychiczny, dzi�ki któremu osoba przenosi uczucia, postawy, w�a�ciwo�ci lub pragnienia na inne przedmioty �rodowiska (osoby).

Projekcyjna metoda badania osobowoĹ�ci polega na przedstawieniu badanemu sytuacji bodĹşcowej , nie majÄ�cej dlaĹ� znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora , ale zarazem takiej , ktĂłra bÄ�dzie  mogĹ�a nabraÄ� znaczenia  przez to , iĹź osobowoĹ�ci badanego narzucie jej indywidualne znaczenie i organizacjÄ� . IstotnÄ� cechÄ� technik projekcyjnych jest to ,iĹź odpowiedzi nie sÄ� traktowane zgodnie z ich brzmieniem  , tj. w sposĂłb . w ktĂłry chciaĹ�by je pojmowaÄ� badany , gdyby rozumiaĹ� wskazĂłwki testu , lecz  sÄ� one interpretowane zgodnie z pewnÄ� teoriÄ� psychologicznÄ� . DotyczÄ� reakcji podmiotu w sytuacjach testowych . W technikach projekcyjnych zadaniem podmiotu jest organizowanie ( nadanie znaczenia lub zinterpretowanie  ) pewnej sytuacji bodĹşcowej . ktĂłra nie ma w samej sobie jednoznacznej narzucajÄ�cej siÄ� struktury . Aby umoĹźliwiÄ� ukrycie rzeczywistych celĂłw badacza stosuje siÄ� metodÄ� , ktĂłra polega na tym , Ĺźe badany ujawnia swoje potrzeby i rzeczywiste wartoĹ�ci za poĹ�rednictwem innej osoby lub postaci  fizycznej  , z ktĂłrÄ� , jak sÄ�dzimy utoĹźsamia siÄ�.  

 

 

Ad6

Czy rysunek moşe by� testem rozwojowym;

a. rysunki dzieci i m�odzieşy zawieraj� wielkie bogactwo róşnorodnych elementów dotycz�cych formy, koloru i tre�ci

b. s� objawem ich rozwoju umys�owego niş estetycznego, s� uzaleşnione bardziej od posiadanych spostrzeşe�, wyobraşe� i poj�� anişeli od wyobraźni wzrokowej lub zr�czno�ci manualnej

c. rysunki dzieci wykorzystywane s� jako źród�o poznania ich osobowo�ci

d. odzwierciedlaj� jego zainteresowania, postawy, potrzeby, cechy temperamentu, procesy motywacji, przeşycia emocjonalne, samoocen�

e. kszta�tuje si� pod wp�ywem do�wiadczenia

f. trzeba pami�ta�, şe rysunki s� zdeterminowane kulturowo (dziecko wychowane w innej kulturze moşe mie� inne wyobraşenie o rodzinie)

WiÄ�kszoĹ�Ä� badaczy twierdzi , Ĺźe rysunek dziecka jest odbiciem rozwoju jego procesĂłw psychicznych wiedzy i doĹ�wiadczenia jakie zdobyĹ�o w sowim Ĺźyciu .Faktycznie dziecko ujawnia swe przeĹźycia psychiczne w rysunku. Na podstawie analizowanego rysunku moĹźna ustaliÄ� jakiego rodzaju sÄ� to pojÄ�cia i wiedza o otaczajÄ�cej  go rzeczywistoĹ�ci , oraz w jaki sposĂłb uksztaĹ�towaĹ�y siÄ� one w jego Ĺ�wiadomoĹ�ci. Na ogĂłĹ� sÄ�dzi siÄ� , Ĺźe obraz postaci ludzkiej moĹźe byÄ� najbardziej adekwatnym wskaĹşnikiem badania rozwoju umysĹ�owego i osobowoĹ�ci badanego dziecka. GOOdenough ,Szuman , Harris â�� wyrazili poglÄ�d , Ĺźe treĹ�Ä�  i istota rysunkĂłw dzieciÄ�cych zaleĹźÄ� przed wszystkim od rozwoju umysĹ�owego Rysunki sÄ� jednÄ� z ciekawszych form wypowiadania siÄ� dziecka. W rysunku ukazuje siÄ� to o czym siÄ� myĹ�li i marzy , co pragnie osiÄ�gnÄ�Ä� i przeĹźyÄ� . Rysunek jest wyrazem jego fantazji i chÄ�ci dziaĹ�ania .

Ad7

Techniki projekcyjne:Rodzaje metod projekcyjnych:

1. projekcja w uj�ciu klasycznym2. projekcja w sensie atrybutowym3. projekcja antyczna

4. projekcja racjonalna

Rodzaje technik:

1. techniki oparte na swobodnej s�ownej lub pisemnej asocjacji np., plamy Roschacha, testy s�owne, rysunkowe

2. techniki konstrukcyjne, narzucaj�ce osobie badanej u�oşenie pewnej historyjki lub opowiadania (obrazkowe)3. techniki uzupe�niaj�ce tre�� obrazka czy opowiadania, róşne wersje niedoko�czonych bajek, zdarze�, opowiada�4. techniki wyboru; pozwalaj� one jednak na zbyt wielk� spontaniczno�� reakcji osoby badanej5. techniki ekspresyjne; spe�niaj� waşn� rol� w praktyce terapeutycznej; do tych technik zaliczaj� równieş psychologowie swobodn� twórczo�� artystyczn� i swobodne zabawy dziecka

¡ klockowe¡ s�owne¡ obrazkowe

1Test powinien by� dostosowany do rozwoju psychicznego badanej osoby , ich percepcji , ich sposobu my�lenia umiej�tno�ci komunikacji, my�lenia .

2.Warunki :kaşda praca jest zdeterminowana uwarunkowaniami kulturowymi (z�e samopoczucie , ból,. Brzucha .Praca powstaje poprzez kszta�towanie si� rozwoju dziecka .Powstaje na skutek róşnych spostrzeşe� � zaangaşowanie osoby badanej jak i badaj�cej. � bezzw�ocznie zapozna� si� z instrukcja testu .

Testy projekcyjne:

1. test Buck'a2. test Diamond'a3. test Rosenberga4. test Kocha5. test Goodenough6. test Machover'a7. test Kohsa8. test Roschacha9. test Murraye'a10. test Levy'ego11. test ellocka12. test DusTest Buck'a:Wyodr�bnia si� 3 elementy:- dom (�rodowisko rodzinne)

- drzewo (stosunek do otoczenia)*roz�oşyste � szczero��, komunikatywno��* szczup�e � nie�mia�o��- cz�owiek (stosunek do innych ludzi)Te trzy elementy razem wzi�te wyraşaj� blisko�� lub odleg�o�� (to co dziecko czuje)

TAT jest to test apercepcji tematycznej , czyli odbioru z okreĹ�lonych sposobem nastawienia . Za  pomocÄ� tego testu bada siÄ� róşne dziedziny Ĺźycia czĹ�owieka , takie jak Ĺźycie rodzinne , zawodowe , sferÄ� komunikacji spoĹ�ecznej i stosunkĂłw intymnych. MoĹźemy okreĹ�liÄ� , jakie tendencje przewaĹźajÄ� w Ĺźyciu wewnÄ�trznym badanej osoby â�� aktywnoĹ�Ä� czy biernoĹ�Ä� , a moĹźe agresja. MoĹźliwe ,Ĺźe czĹ�owiek jest w rodzinie posĹ�uszny i zgodny ,a w pracy agresywny , albo na odwrĂłt . TAT odkrywa Ĺ�wiat wartoĹ�ci i motywacji badanego , jego zainterseownia i ambicje .Widzimy , czy umie on wykorzystaÄ� wczeĹ�niejsze doĹ�wiadczenia  i planowaÄ�  przyszĹ�oĹ�Ä� , czy jego myĹ�li i uczucia sÄ�  uporzÄ�dkowane  TAT daje nam pojÄ�cie takĹźe o tym , jak czĹ�owiek sobie radzi z  problemami .egzystencjalnymi . Test Roschacha:

Jest to swobodna interpretacja przypadkowych form (10 czarnych i 10 kolorowych plam atramentowych Z Testu �Plamy Roschacha , dowiadujemy si� niczym przy prze�wietleniu promieniami rentgena .Po przeprowadzeniu testu dowiadujemy si� o ze szkiców kim s� autorzy , jakie maj� zainteresowania , gdzie mieszkaj� , ucz� si� , gdzie najbardziej lubi� przebywa� , czasami dowiadujemy si� czy kogo� lubi� . Dowiadujemy si� z nich o powi�zaniach rodzinnych , wraşliwo�ci , wyobraźni , �cieşkach codziennego şycia .Szkice wyobraşeniowe by�y i s� szeroko wykorzystywane .

Test Diamond'a:

To odmiana testu Buck'a, osoba badana ma napisa� opowiadanie, w którym wyst�puj� 3 elementy: dom, drzewo i cz�owiek. Ujawniaj� si� pewne cechy osobowo�ci, umiej�tno�ci wypowiadania si� i przekazywania swoich my�li innym osobom.

Test Rosenberga:Polega na tym, şe pozwala na dokonanie dowolnych zmian w wykonywanym rysunku. Osoba badana otrzymuje dwa arkusze papieru, pomi�dzy którymi znajduje si� kalka. Na pierwszej kartce rysuje m�şczyzn�, jak najlepiej potrafi. Po wykonaniu rysunku moşe na kopii dorysowa� takie zmiany jakie tylko chce. Tak samo post�puje przy rysunku kobiety. Ujawniaj� si� wtedy takie cechy osobowo�ciowe, jak postawa nieprzyjazna w stosunku do siebie lub rodziców, sztywno��, plastyczno��, dynamizm osobowo�ciowy.

Test Kohsa:Jest to test bezs�owny. Naleşy u�oşy� w okre�lonym czasie i porz�dku figury geometryczne od najprostszych do najtrudniejszych

Technika ko�czenia zda� Badanemu przedstawia si� szereg niedoko�czonych zda� i prosi si� by je doko�czy� . Tre�� odpowiedzi moşe umoşliwi� nam zdobycie wiedzy o badanym . Jeşeli jednak badani s� nam wyşszym poziomie umys�owym istnieje ma�a szansa , şe cel badania uda si� dostatecznie ukry� , nawet je�li do��czymy zdania o charakterze neutralnym dla zagadnienia .Technika ko�czenia historyjek i dyskusji .Badanemu przedstawia si� fragment historyjki i prosi si� go aby doko�czy� j� .

Kwestionariusz  Levinsona  - skĹ�ada siÄ� z 8 pytaĹ� dotyczÄ�cych niezwykĹ�ych wydarzeĹ� lub przeĹźyÄ�, wg ktĂłrego mogĹ�oby mieÄ� duĹźe  znaczenie emocjonalne dla badanego. OdpowiedĹş jest kodowana wg zespoĹ�u kategorii , o ktĂłrym zakĹ�ada siÄ� , Ĺźe obejmuje wskaĹşniki wysokiego lub teĹź niskiego etnocentryzmu.

Test tematycznego postrzegania: SkĹ�ada siÄ� z serii niejednoznacznych obrazkĂłw . Badanego prosi siÄ� aby opowiedziaĹ� historyjkÄ� na temat kaĹźdego obrazka . ( co siÄ� tam dzieje ? Jak do tego doszĹ�o ? Co bÄ�dzie w przyszĹ�oĹ�ci zakĹ�ada siÄ� , Ĺźe  w ten sposĂłb badany opowie nam coĹ� o sobie KaĹźda postaÄ� w tle  moĹźe byÄ� osobÄ� ktĂłrÄ� siÄ� badany interesuje z ktĂłrÄ� jak sÄ�dzimy moĹźe siÄ� identyfikowaÄ�.

Metoda Test LEVY'Ego  rysowaniezwierzÄ�t m ktĂłre symbolizujÄ� pewne cechy biologiczne osobowoĹ�ci czĹ�owieka .

Metoda MARROWERA �rysowanie tego co dla osoby badanej jest najbardziej nieprzyjemne .

Test WARTEGG'a  polega na uzupeĹ�nianiu i doprowadzeniu do zadawalajÄ�cej formy pewnych rozpoczÄ�tych rysunkĂłw ,.TreĹ�Ä� rysunkĂłw i rodzaj ich uzupeĹ�niania rzucajÄ� na charakter ich twĂłrcy. WĹ�rĂłd kryteriĂłw zwraca siÄ� uwagÄ� na :a)ujÄ�cie schematu rysunkowego, b) jakoĹ�Ä� kresek. C) cechy formalne d) ruch , e) gĹ�Ä�biÄ� . f) ujÄ�cie przestrzeni g) tonacjÄ� h) treĹ�ci i) oryginalnoĹ�Ä�.

Rysunki projekcyjne â�� ujawniajÄ� nastawienie danej osoby do Ĺ�wiata zewnÄ�trznego , ukazujÄ� rozwĂłj procesĂłw poznawczych , stan napiÄ�cia emocjonalnego , inne negatywne postawy w rysunku do ludzi , Ĺ�wiata  , uraza i Ĺźyczenia

 

 

Ad8

Charakterystyki dzielimy na:1. indywidualne (moşemy si� odnie�� do indywidualnego przypadku)2. merytoryczne (ze wzgl�du na charakter tre�ciowy)¡ osobowo�ci ¡zachowania

¡ funkcjonalna ¡ przyczynowa3. formalne (ze wzgl�du na zakres informacji)¡ swobodna

¡ opisowa¡ ca�o�ciowa¡ cz��ciowa

Charakterystyki wg. Skornego:

1. zachowania2. osobowo�ci3. cz�stkowa4. ca�o�ciowa5. swobodna6. opracowana wg. planu7. opisowe8. przyczynowe

Ad9 Charakterystyki opracuje siÄ�  w koĹ�cowym etapie procesu poznania zachowania wychowankĂłw . StanowiÄ� one podsumowanie caĹ�oksztaĹ�tu zebranych materiaĹ�Ăłw  obserwacyjnych , uzupeĹ�nionych informacjami uzyskanymi z badaĹ� przeprowadzonych za pomocÄ� innych metod. Charakterystyki dotyczÄ�: cech osobowoĹ�ci , zdolnoĹ�ci , zainteresowaĹ� , cech temperamentu , postaw , przekonaĹ�  , potrzeb , ale teĹź wiedzy , sprawnoĹ�ci , umiejÄ�tnoĹ�ci , zdyscyplinowania , stosunku do obowiÄ�zku szkolnego. Dobrze opracowana charakterystyka umoĹźliwia przewidywanie przyszĹ�ego zachowania siÄ� danej jednostki , posiada wiÄ�c nie tylko wartoĹ�Ä� diagnostycznÄ� ,ale takĹźe  prognostycznÄ�.

Zasady opracowywania charakterystyk:

1.obiektywizm � charakterystyka powinna odzwierciedla� rzeczywiste w�a�ciwo�ci zachowania si� dziecka , powinna zawiera� prawdziwy obraz jego cech osobowo�ci . Dlatego naleşy unika� nie sprawdzonych oraz subiektywnych s�dów wi�ş�cych si� z osobistym stosunkiem osoby opracowuj�cej charakterystyk� do badanego dziecka .

2. zebranie duşej ilo�ci materia�ów rzeczowych i oparcie si� na nich przy opracowywaniu charakterystyk . Najlepiej , şeby materia�y te gromadzi� w mair� moşliwo�ci za pomoc� róşnych metod , g�ównie przez obserwacj� , ale takşe za pomoc� wywiadu , analizy wyników pracy , dokumentacj� szkoln� , wywiady za pomoc� testów i kwestionariuszy.

3. Porz�dkowanie zebranych materia�ów �etapy.

-wst�pna selekcja � eliminacja materia�ów zb�dnych bezwarto�ciowych .

- systematyzacja pozosta�ych materia�ów przy pomocy tzw. Inwentarzy czynników (tabele) pomagaj�ce odpowiednio poszeregowa� fakty).

- okre�lenie rodzaju i cz�sto�� wyst�powania analizowanych faktów na bazie uporz�dkowanych materia�ów.

- opracowanie wnioskĂłw do charakteryzowanych cech..

4.Ilusrtowanie odpowiednich przykĹ�adĂłw omawianych cech . PrzykĹ�ady z przeprowadzonych obserwacji , wywiadĂłw  i innych zgromadzonych materiaĹ�Ăłw.

5.Naleşy wyraźnie wyszuka� istotne cechy charakteryzowanego dziecka , ale nie wolno pomija� cech drugorz�dnych.

6. NaleĹźy wskazaÄ� na tkwiÄ�ce  w dziecku moĹźliwoĹ�ci  rozwojowe , Ĺźeby zwalczaÄ� cechy ujemne , a rozwijaÄ� dodatnie.

7. Wyraźnie oddziela� fakty stwierdzone od róşnych interpretacji , bo interpretacje s� waşne , ale maj� charakter hipotetyczny , a fakty s� stwierdzone a nie budz� şadnych w�tpliwo�ci.

Rodzaje Charakterystyk:

1. Ch. Grupowa (zbiorowa)- bada konflikty w grupie , odrzucenie dzieci , u�atwia poznanie wychowanków , np. kto jest liderem , kto jest lubiany (poprzez techniki Moreno)(kto jest kto , szeregowanie oraz plebiscyt şyczliwo�ci i niech�ci)

2. Char. Indywidualna �przydatna kiedy dziecko przychodzi do palcówki albo gdy pomagamy mu wybra� szko��

Podzia� charakterystyk indywidualnych

a)ze wzgl�du na tre�� :

-char. Osobowo�ci �schemat : 1. Dane biograficzne dziecka (wiek p�e�, �rodowisko zamieszkania , sytuacja rodzinna (sierota , ma rodziców)2. Sytuacja spo�eczno ��rodowiskowa :sytuacja dziecka w rodzinie w�asnej , w szkole w �ród rówie�ników .

3. Rozwój dziecka w poszczególnych sferach �rozwój fizyczny , rozwój psychiczny , rozwój spo�eczny , rozwój kulturalny .4. Zaingerowania i aspiracje dziecka wed�ug g�ównych warto�ci uznawanych w spo�ecze�stwie , motywacji dzia�ania i dokonywanych przez dziecko wyborów.- zdrowie i sprawno�ci fizyczna , nauka i zainteresowania , kontakty rówie�nicze , dobro w�asne i dobro innych., idea�y itp.

5. Prognoza rozwoju dziecka .- g�ownie pozytywy u wychowanka , g�owne trudno�ci wyst�puj�ce w pracy z nim.-wskazania dotycz�ce dalszego post�powania wychowawczego i opieku�czego z wychowankiem.:Charakteryzujemy dziecko za pomoc� cech osobowo�ci, charakterystyki takie wskazuj�, czy dziecko jest inteligentne, pracowite, obowi�zkowe, staranne, aktywne, agresywne, nie�mia�e, tchórzliwe, k�amliwe.

Charakterystyki osobowo�ci stanowi� uogólnienie i podsumowanie licznych obserwacji dziecka oraz s� ko�cowym etapem poznawania go.

o operuje poj�ciami psychologicznymi s�uş�cymi do okre�lenia zasadniczych cech osobowo�ci

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada w�a�ciwo�ci

- charakterystyka zachowania siÄ� jest ograniczona do podsumowania zaobserwowanych faktĂłw , okreĹ�lenia ich rodzaju i czÄ�stoĹ�ci wystÄ�powania. Taka charakterystyka nie zawiera stwierdzeĹ� dotyczÄ�cych cech osobowoĹ�ci  charakteryzowanej jednotki.MĂłwi ona , Ĺźe np. obserwowane dziecko czÄ�sto zgĹ�asza siÄ� do odpowiedzi  na lekcji , poprawnie wysĹ�awia siÄ� , uczestniczy w grze w piĹ�kÄ� wywoĹ�uje kĂłtnie kolegami zaatakowane ucieka czy pĹ�acze. , poprawnie siÄ� wysĹ�awia, uczestniczy w grach, zabawach ruchowych, czy wywoĹ�uje kĹ�Ăłtnie, czy atakowane reaguje pĹ�aczem lub atakowane ucieka.

1. zawieraj� poj�cia, które maj� na celu dokonanie uogólnionego opisu zachowania si� na podstawie obserwacji

 PodziaĹ� charakterystyk zachowania:

- przyczynowa �poszykuje si� genezy zachowa� np . przyczyn trudno�ci w nauce.

:G�ówny nacisk jest po�oşony na wyja�nienie genezy kszta�towania si� analizowanych cech. Punktem wyj�cia tej charakterystyki jest charakterystyka opisowa, która dostarcza materia�ów stanowi�cych podstaw� analizy czynników wp�ywaj�cych na powstanie opisywanych cech osobowo�ci

- funkcjonalna �diagnoza na podstawie zaobserwowanych zachowa� , jakie b�d� skutki , je�li nie b�dziemy dzia�a� ( co si� stanie je�li?)

b)(wed�ug ) ze wzgl�du na form�:

- charakterystyki caĹ�oĹ�ciowe â�� zawierajÄ� peĹ�ny obraz cech osobowoĹ�ci dziecka, jest obszerna , opiera siÄ� na duĹźej iloĹ�ci materiaĹ�Ăłw uwzglÄ�dniane sÄ� tu cechy jego umysĹ�u , woli , Ĺźycia uczuciowego , posiadane przez  niego zdolnoĹ�ci , zainteresowania  postawy , przekonania . cechy temperamentu i charakteru.

- charakterystyka cz�stkowa (fragmentaryczna) dotycz� tylko niektórych cech osobowo�ci dziecka , jego stosunku do pracy umiej�tno�ci wspó�şycia w grupie , aktywno�ci spo�ecznej .

c) ze wzglÄ�du na sposĂłb przygotowania â�� char. Swobodna â��opracowana bez ustalonego planu i ten brak planu , sprawuje pewna chaotycznoĹ�Ä� , Ĺźe nie daje ona wyczerpujÄ�cego obrazu osobowoĹ�ci dziecka i to obniĹźa jej wartoĹ�Ä� .Zawiera opis cech osobowoĹ�ci uznanych za szczegĂłlnie waĹźne dla danej jednostki   .

-charak. opracowywana wg planu.- gdzie rol� planu mog� pe�ni� arkusze obserwacyjne lub karty indywidualne .jest szczegó�owy podaj�c dok�adniejszy wykazarakteryzowanych cech .

- charakterystyka Opisowa . zawiera mniej lub bardziej szczegĂłĹ�owy obraz cech osobowoĹ�ci charakteryzowanego dziecka , ich opis i analizÄ� psychologicznÄ� .poprawnie opracowana charakterystyka opisowa  nie powinna ograniczaÄ� siÄ� do rejestracji okreĹ�lonych cech , lecz ma ukazaÄ� rĂłwnieĹź ich hierarchie , ma wyodrÄ�bniaÄ� cechy istotne i drugorzÄ�dne..

 

Ad10

Charakterystyka osobowo�ci:Charakteryzujemy dziecko za pomoc� cech osobowo�ci, charakterystyki takie wskazuj�, czy dziecko jest inteligentne, pracowite, obowi�zkowe, staranne, aktywne, agresywne, nie�mia�e, tchórzliwe, k�amliwe.

Charakterystyki osobowo�ci stanowi� uogólnienie i podsumowanie licznych obserwacji dziecka oraz s� ko�cowym etapem poznawania go.

o operuje poj�ciami psychologicznymi s�uş�cymi do okre�lenia zasadniczych cech osobowo�ci

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada w�a�ciwo�ci

Ad11

Wychowaca moĹźe spoĹźytkowaÄ� schemat  charakterystyki grupy zarĂłwno do opracowania caĹ�oĹ�ciowej , peĹ�nej charakterystyki grupy , jak teĹź do opracowaĹ� czÄ�stkowych , tematycznych zaleĹźnie od potrzeb  , jakie pod tym wzglÄ�dem wystÄ�piÄ� mogÄ� w palcĂłwce opiekuĹ�czo â��wychowawczej  .Poznawanie grupy i umiejÄ�tnoĹ�ci jej charakterystyki sĹ�uĹźÄ� usprawnieniu pracy wychowawcy , doskonali siÄ� w ten sposĂłb system pracy  opiekuĹ�czo-wychowawczej.

Charakterystyka grupy, poda� jej plan: Sporz�dzamy je w celu poznania struktury grupy a). liczebno�� grupy i sposób jej powstania (liczba wychowanków, wiek, p�e�, sytuacja szkolna, czy jest formalna, czy nieformalna, czy nowa)

b). rodzaj wiÄ�zi i charakter wzajemnych kontaktĂłw w grupie (czy jest wiÄ�Ĺş sytuacyjna, formalna ,mieszana   osobista)c) struktura, zwartoĹ�ci i stabilnoĹ�ci grupy (czy istniejÄ� podziaĹ�y wewnÄ�trzne, ukĹ�ad rĂłl, pozycji w grupie , przywĂłdcy , sposĂłb ich wyĹ�aniania i charakter przywĂłdztwa, sĹ�uĹźebnoĹ�Ä� wobec grupy, dominacja w grupie, charakter wiÄ�zi wzajemnych grupy z wychowawcÄ� (czy wystÄ�pujÄ� czynniki dezintegracji grupy) d). dÄ�Ĺźenia i aspiracje grupy (prawa i obowiÄ�zki czĹ�onkĂłw grupy, sposĂłb podejmowania  wspĂłlnych decyzji, ksztaĹ�towanie siÄ� norm obowiÄ�zujÄ�cych w grupie)f). atrybuty zewnÄ�trzne i zwyczaje w grupie (elementy symboliki, zwyczajĂłw i obyczajĂłw grupy, ksztaĹ�towanie siÄ� tradycji grupowej wspĂłlne przeĹźycia w grupie(imprezy , Ĺ�wiÄ�ta )..

Ad12

Co to jest postawa opieku�cza:Postawa opieku�cza to sta�a organizacja o charakterze poznawczym, uczuciowym i behawioralnym. Pierwszy postaw� opieku�cz� zdefiniowa� ŝabicki. Twierdzi�, şe jest to jednolita linia post�powania wynikaj�ca z zami�owania do opiekowania si� dzieckiem � znajomo�� dziecka, jego potrzeb; na bazie tego powstaje wiedza o dziecku, nast�pnie formu�ujemy zasady pracy z dzieckiem

Postawa opieku�cza, jej wyrazem jest podmiotowe traktowanie dziecka w procesie oddzia�ywania wychowawczego, akceptacja dziecka takim, jakie ono jest, szacunek dla jego osobowo�ci, rozumiany nie tylko w kategorii şyczliwo�ci i gotowo�ci do wsparcia, lecz takşe stawiania rozumnych wymaga�, stymuluj�cych nadw�tlone cz�sto si�y w�asne dziecka. Wychowankowie placówek opieki ca�kowitej potrzebuj� przede wszystkim bliskich, serdecznych wi�zi osobowych, niemoşliwych do osi�gni�cia przy formalnych tylko uk�adach

zaleşno�ci i powi�za�.

Struktura postaw opieku�czych:1. nastawienie spostrzeşeniowo � empatyczne

2. altruizm (wszechogarniaj�ca prawda)3. wiedza i zaspokajanie ludzkich potrzeb

4. motywacje dzia�aniowe (uczucia altruistyczne)

Ad13

Typy opiekunów � wychowawców (np. instruktora):Postawa wychowawcy wspó�czesnego Domu Dziecka:Przy doborze wychowawców do placówki warto wzi�� pod uwag� nie tylko wykszta�cenie (postuluje si�, aby kaşdy wychowawca by� przeszkolony w zakresie pedagogiki opieku�czej, najlepiej, aby by� absolwentem wyşszych studiów magisterskich lub licencjackich w tej dziedzinie), kwalifikacje zawodowe czy umiej�tno�ci psychologiczno � pedagogiczne, ale równieş cechy osobowe czy w�asne zami�owania, którymi mogliby zainteresowa� podopiecznych.

Kaşdy wychowawca zobowi�zany jest do podnoszenia swoich kwalifikacji poprzez mi�dzy innymi indywidualne samokszta�cenie, udzia� w zespo�ach samokszta�ceniowych organizowanych na terenie placówki, konsultacje z doradc� metodycznym, kursy specjalistyczne (np. umiej�tno�ci wychowawczych, treningu asertywno�ci, terapii pedagogicznej i in.), studia podyplomowe.

Najbardziej lubianych wychowawców cechuje: şyczliwo��, sympatia i serdeczno�� w obcowaniu z dzieckiem, sprawiedliwo��, czu�o��, troska i opieku�czo��, zdolno�� do przejmowania si� losem wychowanków, umiej�tno�� ich rozumienia, wyrozumia�o�� i tolerancja oraz dyskrecja

Typologia wychowawcĂłw dziaĹ�aczy opieki nad dzieckiem moĹźna przeprowadziÄ� z róşnych punktĂłw  widzenia. Kryterium zakresu podejmowanej dziaĹ�alnoĹ�ci  w dziedzinie opieki nad dzieckiem moĹźna podzieliÄ� na :

-          teoretykĂłw opieki nad dzieckiem i twĂłrcĂłw polityki opiekuĹ�czej,

-          wychowawcĂłw pracujÄ�cych bezpoĹ�rednio z dzieÄ�mi w róşnych formach opieki,

-          dziaĹ�aczy organizacji spoĹ�ecznych,

-          wychowawcĂłw , ktĂłrzy przeszli od bezpoĹ�redniej pracy z dzieÄ�mi do dziaĹ�alnoĹ�ci organizatorskiej w administracji paĹ�stwowej i organizacjach spoĹ�ecznych oraz do dziaĹ�alnoĹ�ci naukowej.

Ad14

Proces opieku�czo � wychowawczy i jego zmienne:

Proces opieku�czo � wychowawczy to cykl zmian, które po sobie nast�puj� i wzajemnie si� warunkuj�cych, które s� adekwatne do zaznaczaj�cych si� kolejno etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielno�ci i niezaleşno�ci şyciowej (proces ewolucyjny)

¡ Proces globalny (ca�o�ciowy) - okre�lone cykle zmian od stanu wyj�ciowego do ko�ca

¡ Proces parcjalny � zmiany w czynno�ciach i zaleşno�ciach opieku�czych, ale tylko niektórych elementów sk�adowych Przebieg procesu:

1. Proces ewolucyjny- normalny- nadzwyczajny

2. Proces opieku�czo � wychowawczy- inwolucyjny- nadzwyczajny¡ globalny¡ parcjalny

Ad15

Zasady opieki wychowawczej (procesu opieku�czo � wychowawczego):

1. Zasada opieki sprawiedliwej � ta zasada ma 3 odmiany:- równe traktowanie dzieci

- sprawiedliwo�� w moralnym traktowaniu dzieci- równa gratyfikacja i oczekiwanie wdzi�czno�ci2. Zasada optymalizacji opieki � nadmiar i niedostatek dzia�a� jest negatywy

3. Zasada aktywno�ci podopiecznych w zaspakajaniu ich potrzeb4. Zasada wychowawczego charakteru opieki- wychowawcza modyfikacja opieki

- osobo twórcze skutki zaspokojenia potrzeb5. Zasada oddzia�ywania wychowawczego na potrzeby6. Zasada w�a�ciwego ��czenia �wiadcze� opieku�czych z wymaganiami

Ad16

Funkcje wychowania opieku�czego:

W odniesieniu do DomĂłw Dziecka:

1. bezpo�rednio wychowawcza:- funkcja diagnostyczna- funkcja adaptacyjna- funkcja wyrównawcza- funkcja inspiracyjna- funkcja samokszta�ceniowa

2. po�rednio procesu opieku�czo � wychowawczego wychowanka- funkcja opieku�cza

- funkcja wychowawcza

W odniesieniu do instytucji kszta�cenia:1. bezpo�rednio wyk�adowców i tre�ci kszta�cenia

- funkcja instrumentalna- funkcja kreatywna2. bezpo�rednio i po�rednio s�uchaczy- funkcja informacyjna

- funkcja kszta�c�ca

Funkcja samokszta�ceniowa:Obejmuje poszerzenie i pog��bianie zasobu wiedzy, kszta�towanie w�a�ciwych postaw i przekona� zw�aszcza opieku�czych i wychowawczych; podnoszenie poziomu kultury pedagogicznej i zaangaşowania ideowego w prac�, a takşe dorabiania si� w�asnego, zgodnego z idea�ami opieki i wychowania systemu warto�ci.Funkcja adaptacyjna:

Wielu wychowawców w domach dziecka jest po studiach lub po przeniesieniu z innej placówki. Potrzebuj� oni zarówno do�wiadczonych wspó�pracowników, jak i pos�ugiwania si� opracowaniem, które dostarczy im pewnych wskaza�, dyrektyw i wyja�nie� odpowiadaj�cych na pytanie: co? jak? i dlaczego? maj� czyni�, aby zaktualizowa� i przystosowa� swe umiej�tno�ci do specyficznych wymaga� procesu opieku�czo � wychowawczego w tej placówce.Funkcje wychowawcze:

1. Homeostatyczna � najbardziej pierwotna, fundamentalna, a jednocze�nie kreatywna; nast�pstwa dokonuj�ce si� w osobie podopiecznego- obiektywne � osi�galny stan zaspokajania potrzeb i równowagi zw�aszcza biochemicznej- subiektywne hedonistyczne) � emocjonalne doznania, sk�adaj� si� na ni� odrzucenia, przyjemno�ci, b�ogo��, zadowolenie z tendencj� narastaj�c�2. Egzystencjalna � w rezultacie spe�nienia funkcji homeostatycznej dochodzi do zachowania şycia i zdrowia z ich okre�lonymi jako�ciami wielostronnego rozwoju, okre�lonego poziomu normalno�ci funkcjonowania oraz umoşliwiania wychowania. Moşna powiedzie�, şe funkcja egzystencjalna jest funkcj� funkcji homeostatycznej. Od okre�lonego stanu zaspokojenia potrzeb zaleşy:

- şycie kaşdej ludzkiej jednostki zostaje zachowane p/w w rezultacie roztoczonej nad ni� opieki- zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa warunkuje zachowanie gatunku- stan zdrowia kaşdej ludzkiej jednostki zaspokojenie potrzeb ponadpodmiotowych p/w biologicznych i bezpiecze�stwa

- wielostronny rozwĂłj

3. Regulacyjna � to rozbudzenie i regulowanie potrzeb oraz granic, norm i sposobów ich zaspokajania

4. Usamodzielniaj�ca � doprowadzenie do wzgl�dnie pe�nej samodzielno�ci i niezaleşno�ci şyciowej (chodzi o uzaleşnienie podopiecznego od opiekuna placówki), trzeba doprowadzi� do usamodzielnienia podopiecznego

5. Socjalizacyjna � uspo�ecznienia, ukulturalnienia potrzeb oraz ich zaspokajanie. Socjalizacyjne nast�pstwa opieki moşna rozpatrywa� w dwóch podstawowych zakresach:

- przekszta�cenia si� ról podopiecznego w rol� opiekuna

- podporz�dkowanie warto�ciom spo�ecznym rozmiarów form i sposobów zaspokajania potrzeb

Dokonuje si� ona p/w po�rednio poprzez osob� opiekuna przyjmuj�cego, realizuj�cego te warto�ci w sprawowanej opiece oraz bezpo�rednio w ich oddzia�ywaniu na podopiecznego, zdolnego do reakcji przystosowawczych.

 Ad17

Instytucje wspomagaj�ce rodzin� :

-charakter materialny :

MOPS MOPR OIK PCPR Krajowy komitet z Funduszem na rzecz dzieci 1981r. Caritas Towarzystwo Brata Alberta Zgromadzenie Matki BoĹźej MiĹ�osnej Albertynki  Misjonarki MiĹ�oĹ�ci WspĂłlnota Chleb BoĹźy

- charakter zdrowotny :przychodnie o róşnym profilu . poradnie , szpitale dla dzieci, sanatoria , wczasy dla dzieci i m�odzieşy , poradnie psychologiczne pedagogiczne , poradnie zdrowia psychicznego

Podnoszenie kultury pedagogicznej rodzicĂłw

- Prawna  Korczak i idee nowego wychowania , Konstytucja

Kodeks rodzinn0- opieku�czy

Kodeks KARNY  Kodeks cywilny Rzecznik Praw dziecka

Konwencja o prawach dziecka  deklaracja praw dziecka Genewska Deklaracja Praw dziecka , Pakt

 

Ad18

Instytucje zast�puj�ce rodzin�

-charakter instytucjonalny :Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej  Domy maĹ�ego dziecka , OĹ�rodki szkolno wychowawcze Policyjna Izba dziecka  PaĹ�stwowe Pogotowia OpiekuĹ�cze, internaty

- zast�puj�ce rodzin� :

Rodzina adopcyjna , rodziny zast�pcze , rodzinne domy dziecka , wioski dzieci�ce

Proces opieku�czo wychowawczy globalny �s� to okre�lone cykle zmian od pocz�tku do ko�ca.

Parcjalny � cz��ciowy tylko w niektórych jego czynno�ciach i zaleşno�ciach opieku�czych.

Instytucje uzupe�niaj�ce rodzin� :

SzkoĹ�y Ĺ�wietlice szkolne ,Internaty, bursy , ĹźĹ�obki , przedszkola 

Zadania:zapewnienie wychowankom bezpiecze�stw osobistego oraz ochorna ich zdrowia fizycznego i psychicznego ( w tym warunków do tworzenia bliskich wi�zi osobistych i zaspokajania potrzeb emocjonalnych

-zaspokajanie potrzeb materialnych .

-zapewnienie warunków nauki w�asnej i ewentualnie zdobycia zawodu,

-          rozwĂłj  zainteresowaĹ� i zaspokajanie potrzeb kulturalnych ,

-          wdraĹźanie do Ĺźycia spoĹ�ecznego ( w tym ksztaĹ�towanie postaw ideowych i spoĹ�eczno â�� moralnych)

-          przygotowanie do Ĺźycia w przyszĹ�ej rodzinie wĹ�asnej.

We wszytskich zak�adach opieku�czych wyst�puj� te zadania natomiast w niektórych np. takim jak w specjlanym zak�adzie opieku�czo � wychowawczym

 

Ad 22

CO TO JEST MODELOWANIE DZIA�A� OPIEKU�CZO � WYCHOWAWCZYCH

-modelowanie (dostarczenie wychowankowi sposobno�ci do obserwacji okre�lonego zachowania innych. Metod� t� moşna stosowa� przy modyfikacji róşnych czynno�ci poznawczych, motorycznych, a nawet ocen moralnych czy spo�ecznych). Model winien zawiera�: -problem potrzeb spo�ecznych, -podstawy teoretyczne systemu, -podstawy organizacyjno - prawne, -formy opieki (ilo��, jako��, stosownie do potrzeb),-kadra(odpowiednia wiedza, cechy osobowo�ciowe, itp.),-�rodki masowego przekazu.

1. OM�W MODEL ZA�OŝONY, RZECZYWISTY, PROGNOSTYCZNY

Wspó�czesny model funkcjonowania systemu to 1.model za�oşony (koncepcje powstaj�ce przedwcze�nie , poprzez praktyk�),2.model rzeczywisty osi�gany wypadkowo (tj. wypadkowa modelu za�oşonego),3.model prognostyczny (opiera si� na zweryfikowaniu praktycznym, przysz�o�ciowy moşe by� podobny do za�oşonego)

Ad23

Podmioty realizuj�ce funkcje opieku�czo � wychowawcze szko�y:

a. �wietlice szkolneb. klubyc. �wietlice specjalned. �wietlice socjoterapeutyczne

e. �wietlice profilaktyczno � terapeutycznef. �wietlice �rodowiskoweg. internatyh. bursy

�wietlica szkolna:Placówka opieku�czo � wychowawcza prowadzona przez szko��, umoşliwiaj�ca uczniom uczestniczenie w interesuj�cych ich zaj�ciach oraz wykonywanie prac domowych. Jest to jedyna komórka wychowawcza, pe�ni�ca na terenie szko�y podstawowej funkcje opieku�cze, wychowawcze i dydaktyczne w sposób ci�g�y i zorganizowany, z której korzysta zwykle sta�a liczba uczniów, g�ównie klas najm�odszych. Ustala si�, şe pierwsze�stwo korzystania ze �wietlicy szkolnej powinni mie� uczniowie zaniedbani wychowawczo i o s�abych post�pach w nauce, ale cele, jakie realizuje prawid�owo funkcjonuj�ca �wietlica szkolna, nie ograniczaj� si� jedynie do tej grupy wychowanków.

Funkcje �wietlicy szkolnej:- opieku�cza - �wietlica powinna czuwa� nad zdrowiem, bezpiecze�stwem i prawid�owym rozwojem dzieci- profilaktyczna, polegaj�ca na dzia�alno�ci stymuluj�cej procesy rozwojowe dziecka, przez wykorzystanie ich w�asnej inicjatywy i aktywno�ci;- reedukacyjna, polegaj�ca na podejmowaniu dzia�a� maj�cych na celu wyrównywanie braków, skoordynowaniu wad i nieprawid�owo�ci rozwojowych powsta�ych we wcze�niejszych latach şycia dziecka;- kompensacyjna, polegaj�ca na wyrównywaniu niedoborów �rodowiska rodzinnego

Zasady pracy �wietlicowej:1. Zasada motywacji - dzieci maj�ce motywacj� do udzia�u w atrakcyjnych i ciekawych zaj�ciach zaspokajaj� potrzeb� swoich dozna� emocjonalnych. Nie trzeba ich namawia� do obejrzenia filmu, pój�cia na spacer czy wycieczk�, obejrzenia teatrzyku , wzi�cia udzia�u w inscenizacji czy recytacji.2. Zasada aktywno�ci - zasada ta ma wywo�ywa� przejawy w�asnej inicjatywy wychowanków. Wszelkie metody oparte na dzia�aniu, na samodzielnym angaşowaniu zawsze mobilizuj� do aktywno�ci my�lenia i dzia�ania.3. Zasada indywidualizacji - szczególne znaczenie w pracy w �wietlicy ma indywidualne poznanie dziecka. Wychowawca powinien zna� jego w�a�ciwo�ci i potrzeby, jego uzdolnienia i zainteresowania. Kaşde oddzia�ywanie wychowawcze powinno by� dostosowane do moşliwo�ci dziecka i do ca�ego zespo�u. Zaj�cia indywidualne prowadzi si�, gdy wychowanek wymaga opieki lub pomocy.

4. Zasada pogl�dowo�ci - do �rodków pogl�dowych zaliczy� naleşy filmy, obrazy, ilustracje, okazy, obserwacje �rodowiska. Czynnikami wiod�cymi w poznawaniu s� najcz��ciej wzrok i dotyk, s�uch i w�ch.5. Zasada systematyczno�ci - kaşda praca i zaj�cia powinny by� planowane i prowadzone w logiczny powi�zaniu.6. Zasada swobody - w my�l tej zasady kaşdy wychowawca powinien cz�sto inicjowa� i zach�ca� do zaj�� w taki sposób , aby dziecko podejmowa�o je ch�tnie, z w�asnej woli a nie z obowi�zku. Dzieciom naleşy pomóc korzysta� ze swobody, dysponowania czasem wolnym. Trzeba jednak stworzy� warunki rozwijania si� ich indywidualnych zainteresowa� i potrzeb.

7. Zasada atrakcyjno�ci - zobowi�zuje wychowawców do wzbogacania swojego warsztatu pracy w nowe, róşnorodne i atrakcyjne formy zaj��, poszukiwania nowych �rodków , aby zapewni� odmienno�� i atrakcyjno�� zaj�� w czasie wolnym.8. Zasada higieny i bezpiecze�stwa - wychowawcy �wietlicy ponosz� pe�n� odpowiedzialno�� za zdrowie , warunki higieniczne i bezpiecze�stwo zaj�� z dzie�mi.

Metody pracy �wietlicowej:- indywidualna praca z dzieckiem- grupowa- masowa

Zaj�cia masowe obejmuj� wszystkich uczestników �wietlicy na zaj�ciach organizowanych dla wspólnych celów wychowawczych i kszta�c�cych, np. udzia� dzieci w imprezie �rodowiskowej, koncertach, rozgrywkach sportowych, konkursach, turniejach, spotkaniach z ciekawymi ludźmi.Zaj�cia w grupach �wietlicowych stwarzaj� najlepsze warunki do uaktywnienia dzieci. Praca w zespo�ach angaşuje wszystkich uczestników, daje im moşliwo�� wyşycia si� oraz wykazania swoich uzdolnie� i umiej�tno�ci.

Zaj�cia indywidualne to takie, w których dziecko pracuje indywidualnie, wybiera dla siebie zadanie i samo je wykonuje. W wyborze i w czasie wykonywania cz�sto pomaga mu wychowawca. Przyk�adem moşe by�: kolekcjonowanie, wykonywanie elementów dekoracyjnych, czytanie ksi�şek, czasopism, opieka nad k�cikami (przyrodniczym , czytelniczym).Wg. A. i Z. Wiechów:1. Metody zaj�� praktycznych, stosowane we wszystkich formach pracy �wietlicowej, maj�ce róşnorodny charakter i zaleşne od wysuni�tych celów np.:- techniki plastyczne, teatry lalek oraz udzia� w �wietlicowym zespole tanecznym sprzyjaj� rozwojowi wraşliwo�ci estetycznej- zabawy i gry dydaktyczne, gry �wietlicowe, konkursy i zgaduj � zgadule pomagaj� kszta�towa� zdolno�ci umys�owe dziecka- imprezy i uroczysto�ci oraz dzia�alno�� spo�ecznie uşyteczna kszta�tuj� uczucia patriotyczne- �wiczenia, sporty i wycieczki rozwijaj� sprawno��2. Metody ogl�dowe, wykorzystywane cz�sto do pog��bienia i utrwalenia wiadomo�ci. Wychowawca stosuje tu pokaz przedmiotów, fotografii, map, tablic, cz�sto pos�uguje si� przeźroczami i projektorem.

3. Metody s�owne, do których zalicza si�: pogadank�, opowiadanie ba�ni, bajek, przygód, wraşe� oraz lektury uzupe�niaj�ce.

Zadania �wietlicy szkolnej:- organizowanie pomocy w nauce, tworzenie warunków do nauki w�asnej i przyzwyczajanie do samodzielnej pracy umys�owej- organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej, w pomieszczeniach i na powietrzu maj�cych na celu prawid�owy rozwój fizyczny- ujawnianie i rozwijanie zainteresowa�, zami�owa� i uzdolnie�, organizowanie zaj�� w tym zakresie - stwarzanie warunków do uczestnictwa w kulturze, organizowanie kulturalnej rozrywki oraz kszta�towanie nawyków kultury şycia codziennego- upowszechnianie zasad kultury zdrowotnej , kszta�towanie nawyków higieny i czysto�ci oraz dba�o�ci o zachowanie zdrowia

- rozwijanie samodzielno�ci i samorz�dno�ci oraz spo�ecznej aktywno�ci- wspó�dzia�anie z rodzicami i nauczycielami uczestników �wietlic, a w miar� potrzeby z placówkami upowszechniania kultury, sportu i rekreacji oraz innymi instytucjami i stowarzyszeniami funkcjonuj�cymi w �rodowisku

Ad28

STRUKTURA LOKALNEGO SYSTEMU OPIEKU�CZO � WYCHOWAWCZEGO

�rodowisko lokalne stanowi obok rodziny najwaşniejszy czynnik socjalizacji, gdyş jest ono nieod��cznym elementem şycia jednostki. Donios�� rol� w organizacji pomocy dziecku i rodzinie w �rodowisku lokalnym odgrywa zarówno struktura lokalnego systemu opieku�czo � wychowawczego jak i równieş polityka socjalna pa�stwa, winna zapewni�: wysoki poziom şycia poprzez zrównowaşony rozwój gospodarczy, profesjonaln� pomoc spo�eczn�, nowoczesn� edukacj�, dobr� opiek� medyczn� i socjaln�, integracj� spo�eczno�ci lokalnej

Struktura systemu lokalnego  Ĺ�rodowiskowe instytucje wychowania naturalnego :1rodzina , 2 Ĺ�rodowisko sÄ�siadĂłw,3. grupa rĂłwieĹ�nicza. 4.SzkoĹ�a : Ĺ�wietlica szkolna , pĂłĹ�internat , bursa , grupy profilaktyczne , kluby zainteresowaĹ� 5. Instytucje opieki i wychowania pozaszkolnego : oĹ�rodki adopcyjne , placĂłwki opieki czÄ�Ĺ�ciowej (charakter rekreacyjny ''ogrody jordanowski'' placĂłwki profilaktyczno wychowawcze , paĹ�ace mĹ�odzieĹźy , placĂłwki opieki caĹ�kowitej (instytucjonalne rodzinne) (rodzinne â�� rodziny adopcyjne  ) zastÄ�pcze , rodzinne domy dziecka , paĹ�stwowe domy dziecka , pogotowia opiekuĹ�cze .policyjne

Ad29

System opiekuĹ�czo wychowawczy w ujÄ�ciu globalnym oraz w ujÄ�ciu parcjalnym ( instytucjonalnym) Proces opiekuĹ�czo wychowawczy trwa przez caĹ�e Ĺźycie od okresu niemowlÄ�cego .System opieki nad dzieÄ�mi w Polsce. poziomy dziaĹ�alnoĹ�ci globalnego systemu opiek.wychowawczego 1.ystawowdaczwy-dziĹ�anie resortu(nadrzÄ�dny â�� regulacyjny , przez ustawy , uchwaĹ�y).2.resortowy â�� ministerialny (polega na nadzorowaniu przez Ministerstwo SprawiedliwoĹ�ci  ,SÄ�d Rodzinny , OĹ�rodek Diagnostyczny , Kuratorzy SÄ�dowi , OĹ�rodki Kuratorskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki SpoĹ�ecznej , ĹťĹ�obki Sanatoria Do 1992 Dom MaĹ�ego Dziecka Po 1999 Dom Dziecka Resort Spraw WewnÄ�trznych , Policyjne Izby Dziecka .Instytucjonalny â��Siatka wszystkich instytucji mikrosystem placĂłwka opiekuĹ�czo â�� wychowawcza1. kadra  wykwalifikowana2. wychowankowie kryteria kwalifikowanie do placĂłwek.

Proces ewolucyjno â�� normalny (wszystko przebiega  zgodnie z normami)

Proces opieku�czo wychowawczy globalny �s� to okre�lone cykle zmian od pocz�tku do ko�ca.

Parcjalny � cz��ciowy tylko w niektórych jego czynno�ciach i zaleşno�ciach opieku�czych.

Proces opieku�czo � wychowawczy jest to cykl zmian nast�puj�cych po sobie i wzajemnie si� warunkuj�cych od pocz�tku aş do ko�ca , które s� adekwatne do kolejno zaznaczaj�cych si� etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielno�ci i niezaleşno�ci şyciowej .

Proces inwolucyjny â�� mĹ�odoĹ�ci  do staroĹ�ci.

Ad30zaĹ�oĹźenia  prorodzinnego systemu opiekuĹ�czo wychowawczego

O�wiatowe instytucje opieku�cze s� niejako �przyzwyczajone" do skupiania si� na problemach dziecka, a nie rodziny i próbuj� im zapobiega� i redukowa� je jedynie na bazie szko�y (a nie rodziny), czyni�c z niej g�ówne ogniwo o�wiatowego systemu opieki. Podczas gdy dziecko wyrasta z rodziny i tam przewaşnie tkwi� korzenie problemów. Dlatego teş reformie systemu opieki nadano charakter prorodzinny. G�ówne cele tej reformy to:

� Zamiast zast�powa� rodzin� przez instytucje o�wiatowe d�şy si� do wspierania jej przez ca�y system profilaktyki i opieki o cechach ponadresortowych.

� Prowadzi si� starania w celu odtworzenia naturalnej odpowiedzialno�ci za los dziecka, któr� ponosi� powinni: rodzice, blişsza i dalsza rodzina, cia�a spo�eczne, instytucje lokalne, w razie konieczno�ci- przedstawiciele administracji publicznej moşliwie najnişszego szczebla, a nie ponadlokalne organy i instytucje rz�dowe.

� D�şy si� takşe do zwi�kszenia oddzia�ywa� najta�szych form profilaktyki np. zaj�� pozaszkolnych, poradnictwa rodzinnego i m�odzieşowego.

� Reforma ma teş na celu podniesienie jako�ci us�ug profilaktycznych i opieku�czych w tym m. in. rozszerzenie i wprowadzenie nowych rodzinnych form opieki oraz form wychowania integracyjnego.

� Oprócz tego pragnie ograniczy� dysproporcje w rozwoju sieci instytucji profilaktycznych i opieku�czych.

Zaistnia�o kilka propozycji zmian w systemie opieki nad dzieckiem, jednak wszystkie pozostaj� ze sob� w dialogu. Ciekaw� propozycj� z�oşy� W. Ciczkowski. Mówi on o standardach us�ug profilaktyczno-opieku�czych, które okre�la jako modele lub wzorce i traktuje jako us�ugi terapeutyczne skierowane do dziecka i rodziny, maj�ce przezwyci�şa� kryzysy. Autor wyróşnia cztery poziomy tych oddzia�ywa�:

I- interwencja i terapia w rodzinie

II- obj�cie dziecka terapi� cz��ciow� w o�rodkach socjoterapeutycznych...

III- nast�puje organizowanie zast�pczej opieki rodzinnej

IV- wyst�puje wtedy, gdy nie moşna dziecku znaleź� zast�pczej rodziny i wtedy skierowuje si� je do instytucji opieku�czo- wychowawczej.

Koncepcja reformy o�wiaty o charakterze prorodzinnym za g�ówne zasady organizacji opieki przyjmuje:

- BLIŝEJ- �rodowiska naturalnego dziecka, unikaj�c zw�aszcza jego izolacji;

- WCZE�NIEJ- zanim narosn� problemy dziecka i rodziny;

- KR�CEJ- by rodziców i dziecka nie uzaleşnia� od pomocy i opieki;

- TANIEJ- niş w tradycyjnych, zw�aszcza zak�adowych, formach opieki.

Uznano wi�c, zreszt� zgodnie z propozycj� W. Ciczkowskiego, şe rodzina dysfunkcyjna pod wzgl�dem opieku�czym i wychowawczym powinna by� wspierana, by nie pozbawia� dzieci ich naturalnego �rodowiska rodzinnego i nie powodowa� ich �osierocenia". Tyko w momencie gdy stosowane �rodki nie b�d� skuteczne i wyczerpie si� ich asortyment moşe by� mowa o kierowaniu dzieci do zast�pczych �rodowisk rodzinnych (adopcyjnych, zast�pczych- tradycyjnych i nowego typu, rodzinnych domów dziecka).

Sprawny system prorodzinny powinien jak najliczniej utrzymywa� dzieci w kr�gu rodziny (naturalnej lub zast�pczej) i tylko w ostateczno�ci kierowa� m�odzieş do placówek, które powinny by� równieş tworzone na wzór rodziny (i sytuowane np. w zwyk�ych mieszkaniach).

Najwaşniejsze zadania prorodzinnego systemu opieki rozpisano uwzgl�dniaj�c kategorie wiekowe dzieci i m�odzieşy.

I tak priorytetowym zadaniem reformy uczyniono pomoc rodzinie wychowuj�cej ma�e

Ad31Przemoc wobec dziecka:�..kaşde zamierzone i niezamierzone dzia�anie osoby doros�ej, spo�ecze�stwa lub pa�stwa, które ujemnie wp�ywa na zdrowie, rozwój fizyczny lub psychospo�eczny dziecka.." (wg. WHO)

Czynniki krzywdzenia dziecka w rodzinie, przyczyny przemocy:

*Tkwi�ce w osobie dopuszczaj�cej si� przemocy:1. Do�wiadczenia wczesnego dzieci�stwa2. Czynniki oko�oporodowe (np. dziecko niechciane)3. Nieprzystosowanie spo�eczne*Czynniki, które wyst�puj� w mikrosystemie rodziny:1. Problem dziecka z innego ma�şe�stwa2. W�tki materialne3. Patologie rodzinne4. Wielodzietno�� rodziny

5. Stosunek kobiet do swoich dzieci (zbytni liberalizm dla syna)6. Pozycja spo�eczna rodziców*Te, które tkwi� w exosystemie (tzn. kr�g znajomych):1. Izolacja rodziny od �rodowiska i znajomych2. Problem nieumiej�tno�ci korzystania z róşnych form profilaktyki i pomocy �rodowiskowej*Czynniki w makrosystemie:

1. Postawy rodzicĂłw wobec karania wykreowane przez media

Ad32

Formy pomocy dzieciom krzywdzonym:DziaĹ�ania interwencyjne:- zapewnienie wsparcia emocjonalnego i poczucia bezpieczeĹ�stwa Interwencyjne- to takie , ktĂłre sÄ� podejmowane przez instytucje lub pojedyncze osoby w Ĺ�rodowisku lokalnym na okolicznoĹ�Ä� krzywdzenia dziecka.1.oĹ�rodki interwencji kryzysowej pierwszy w Krakowie w 1991r2. Fundacja Dzieci Niczyje â�� TrĂłjmiasto â�� 3.NIEBIESKA LINIA (od 3 lipca 1995)-(sĹ�uchanie , zaprzyjaĹşnianie , pomoc) 4. DyĹźury interwencyjne  , Poradni twa â�� psychologii szkolenie specjalistĂłw, Grupy wsparcia , kluby , ambulatoria , diagnoza problemu 4. Komitet Ochrony Praw Dziecka , Maria Ĺ�opatkowa 1981 r zaĹ�oĹźono. UniemoĹźliwienie dalszego krzywdzenia dziecka i udzielenie mu pierwszej pomocy.

Dzia�ania terapeutyczno � lecznicze:przy pomocy róşnych �rodków (zapobieganie przemocy w rodzinie) Etapy 1.w��czenie 3 m-ce wzbudza si� zaufanie 2.4-12 m-cy rozwini�cie niektórych zachowa� prorodzinnych. 3. 13-m-ca do 2 lat obserwowanie efektów , mówienie o swoich problemach) 4. kontrola � po zako�czenie terapii- zminimalizowanie i usuni�cie doznanych urazów i krzywd- o�rodki interwencji kryzysowej z funkcj� terapeutyczn� (np. Wojewódzki O�rodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie � 1991, pierwszy w Polsce)

Dzia�alno�� profilaktyczna:- pierwotna � dotycz�ca przemocy wobec dziecka wi�şe si� z promowaniem zdrowia, popraw� samopoczucia spo�ecznego oraz eliminowaniem patologii spo�ecznej, która wi�şe si� z przemoc� w rodzinie wzmacnianie pozytywnych cech- wtórna � ma na celu wczesne wykrycie objawów maltretowania dziecka, zanim ujawni� si� powaşne lub trwa�e zmiany polega , şe zmiany zasz�y niekorzystne , ale jeszcze nie s� takie z�e aby zapobiec powaşniejszym .Moşe by� utoşsamiana z dzia�aniami o charakterze eliminuj�co - objawowe .

- trzeciorzÄ�dowa â�� ma na celu uchronienie dziecka przed kolejnym wykorzystaniem; w razie potrzeby dziecko naleĹźy umieĹ�ciÄ� w szpitalu, oĹ�rodku wychowawczym, podjÄ�Ä� terapiÄ� rodziny  eliminacja takich aby nie powstawaĹ�y takie , z ktĂłrych nie da siÄ� juĹź wyjĹ�Ä�.

Ad33

Funkcja opieku�czo � wychowawcza wspó�czesnej rodziny:

Cechy rodziny jako grupy spo�ecznie , wychowanie �wi�zi osobiste ( pierwotna) � stopie� trwa�o�ci mi�dzypokoleniowa , - wielko�� jako grupy � charakter cz�onkostwa.

Rodzina jako grupa uspo�eczniona . Odmiany oddzia�ywa� wychowawczych ze wzgl�du na otwarto�� rodziny . Mówimy o kilku wp�ywach oddzia�ywa� wychowawczych :- niezamierzone i oboj�tne wychowawczo.- niezamierzone ale nie oboj�tne wychowawczo. � zamierzone oboj�tne wychowawczo , - zamierzone ale nie oboj�tne wychowawczo .

W kaşdej rodzinie moşna wyróşni� kilka typów dzia�a� opieku�czo � wychowawczych, które b�d� okre�la�y cele (kierunki):1. Kierunek dzia�a� podstawowy � umoşliwienie realizowania wszystkim cz�onkom rodziny korzystania z niezb�dnych dóbr

2. Kierunek dzia�alno�ci stymulacyjnej � wynika z sytuacji indywidualnych rodziny � stymulowanie aspiracji3. Kierunek dzia�a� asekuracyjnych � wynika z u�wiadomienia sobie przez cz�onków rodziny pewnych deficytów (diagnoza, badania kontrolne

4. Kierunek o charakterze kompensacyjnym � wyrównywanie wszelkich niedoborów , reedukacja , resocjalizacja , rehabilitacja

5. Kierunek dzia�a� ratowniczych � podejmowany, gdy s� juş deformacje rodzinne

Dzia�ania opieku�czo � wychowawcze odnosz� si� do ca�okszta�tu şycia, natomiast ich granica przebiega po linii obiektywnych moşliwo�ci samodzielnego zaspokajania potrzeb przez jednostki lub grupy. Niezaleşnie od przemian rodzina stanowi�a i stanowi grup� wychowawcz�.- typ wi�zi (osobista, pierwotna)- stopie� trwa�o�ci (mi�dzypokoleniowa)

- wielko�� grupy (ma�a)- charakter cz�onkostwa (autentyczna, nierozerwalna, dobrowolna)- grupa otwarta (kszta�tuje w�asny model warto�ci, uczu�)

- instytucja wychowania naturalnego.

Wzory dzia�a� wychowawczych realizowanych przez rodzin� :

- wzory dziaĹ�aĹ� wewnÄ�trznych o skutkach wewnÄ�trznych . â�� wzory dziaĹ�aĹ� wewnÄ�trznych , ale o skutkach na zewnÄ�trz, - wzory dziaĹ�aĹ� zewnÄ�trznych  o ksywkach wewnÄ�trznych , - wzory dziaĹ�aĹ� zewnÄ�trznych o skutkach zewnÄ�trznych.

Zadania opieku�czo � wychowawcze rodziny w zaspokajaniu potrzeb dziecka:

1. Rozwój fizyczny- przestrzeganie zasad higieny osobistej oraz higieny otoczenia, zw�aszcza mieszkania- prawid�owe odşywianie, w tym higiena przygotowywania oraz spoşywania posi�ków- racjonalny tryb şycia, czyli w�a�ciwe dla wieku proporcje nauki, pracy, zabawy i wypoczynku z uwzgl�dnieniem aktywno�ci ruchowej

- ochrona przed chorobami , wypadkami i innymi czynnikami zagroĹźenia zdrowia

- opieka nad dzieckiem chorym oraz pomoc w przezwyci�şaniu skutków chorob lub zaburze� i funkcjonowaniu organizmu- zapobieganie powstaniu na�ogów: palenia tytoniu, picia alkoholu2. Rozwój psychiczny- organizowanie do�wiadcze� poznawczych dziecka, sprzyjaj�cych doskonaleniu spostrzegania i �wiczeniu uwagi

- rozwijanie wyobraźni i pami�ci- stwarzanie sprzyjaj�cych warunków rozwoju mowy i my�lenia- kszta�towanie wraşliwo�ci uczuciowej, umiej�tno�ci okazywania i odwzajemniania uczu�- �wiczenie i hartowanie woli w tym sztuki panowania nad sob� i nieulegania trudno�ciom- ochrona przed wstrz�sami psychicznymi, zak�ócaj�cymi przebieg procesów psychicznych- stwarzanie klimatu şyczliwo�ci i zaufania, wzmacniaj�cego poczucie bezpiecze�stwa i wi�zi uczuciowej z rodzin�

3. Rozwój spo�eczny- kszta�towanie pozytywnej motywacji i pozytywnego stosunku do pracy, czuwaj�c nad bezpo�rednim udzia�em w podejmowaniu i rzetelnym wype�nianiu zada�: w rodzinie, w szkole, w organizacji dzieci�cej i w innych kr�gach �rodowiskowych

- zapewnienie dziecku przygotowania zawodowego do pracy zgodnie ze zdolno�ciami, zainteresowaniami i rzeczywistymi moşliwo�ciami- rozwijanie umiej�tno�ci wspó�dzia�ania oraz gotowo�ci pomocy innym- wdraşanie do spo�ecznej dyscypliny i odpowiedzialno�ci za przestrzeganie obowi�zuj�cych w spo�ecze�stwie praw

- �wiczenie w dokonywaniu obiektywnej i krytycznej oceny post�powania w�asnego i post�powania innych- zaszczepienie wzorów şycia rodzinnego zgodnych a potrzebami wspó�czesnej rodziny, w tym równego udzia�u dziewcz�t i ch�opców w pracach domowych4. Rozwój kulturalny- bierne spoşytkowanie dóbr kultury juş wytworzonych w róşnych dziedzinach jak: literatura, film, teatr, taniec, muzyka, plastyka, fotografika itp.

- Korzystanie czynne, uczestniczenie w dzia�alno�ci zespo�ów artystycznych, sportowych, turystycznych oraz w pracy róşnych kó� zainteresowa�

- Wspó�udzia� w tworzeniu dóbr kultury w róşnych dziedzinach jak w plastyce, próby pisarskie, kompozycje, inscenizacje, modelarstwo itp.

Kryteria podzia�u rodzin (czynniki):

1. Czynniki ekonomiczno � spo�eczne

2. Czynniki kulturalne

3. Czynniki psychospo�eczne

Rodzina normalna:

Mi�dzy cz�onkami rodziny powinny by� jasne i zdecydowane relacje. Nie naleşy mie� przed sob� tematów tabu i czegokolwiek przed sob� ukrywa�. Waşna jest szczero�� i umiej�tno�� rozmowy o problemach, niepowodzeniach, smutkach i troskach. I odwrotnie - razem powinni�my cieszy� si� ze wspólnego szcz��cia. Rodzina powinna obdarza� siebie zaufaniem i wyrozumia�o�ci�.

Rodziny moşna podzieli� na: normalne, wzorowe, wydolne wychowawczo i patologiczne. W rodzinie normalnej wspólnie rozwi�zuje si� problemy oraz zapobiega im, cieszy si� ze szcz��cia drugiej osoby. Rodzina wzorowa oprócz tego d�şy do podnoszenia poziomu w nauczaniu, wychowaniu. Rodzina wydolna wychowawczo to ta, która jeszcze nie potrzebuje pomocy finansowej pa�stwa, radzi sobie w miar� swoich moşliwo�ci, ale w której relacje mi�dzy jej cz�onkami s� zaburzone. W rodzinie patologicznej wyst�puje trwa�y rozpad poşycia i wi�zi emocjonalnej. Warto przypomnie�, şe rodzice i ma�şonkowie w kaşdej z tych rodzin s� wzorem dla swoich dzieci.

Kaşda normalnie funkcjonuj�ca rodzina potrzebuje wi�zi, kontaktu emocjonalnego, bezpiecze�stwa, wzajemnego wspierania si�, mi�o�ci, akceptacji i szacunku, okazywania uczu� i zaufania. Waşna jest równieş potrzeba wypoczynku i rekreacji, czyli wspólne sp�dzanie czasu, oderwanie si� od codzienno�ci, poprzez np. chodzenie na spacery, wyjazdy w wolnej chwili za miasto.

Ad34

Wspó�czesne zagroşenia rozwojowe dziecka w rodzinie i ich uwarunkowania :

Do takich zjawisk naleşy zw�aszcza:

-pozbawienie opieki(sieroctwo spoĹ�eczne , naturalne  , okresowe pozbawienie dziecka opieki z powodu choroby lub wyjazdu

- skrajny niedostatek , w tym brak elementarnych warunków higieny oraz stan mieszkania uniemoşliwiaj�cy normalne şycie i funkcjonowanie rodziny,

- maltretowanie fizyczne i psychiczne dziecka powoduje bezpo�rednie zagroşenie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz naduşywanie kar,

-na�ogowy alkoholizm jednego , z zw�aszcza obojga rodziców

- narkomania jednego lub obojga opiekunĂłw,

- zaburzenia i choroby psychiczne rodziców uniemoşliwiaj�ce faktyczne sprawowanie opieki,

-przestÄ�pczy tryb  Ĺźycia opiekunĂłw.

-brak kultury osobistej , wulgarne sĹ�ownictwo i haĹ�aĹ�liwe zachowanie utrudniajÄ�ce i zakĹ�ĂłcajÄ�ce spokĂłj Ĺźycia rodziny  oraz sÄ�siedztwa.

-powaşne b�edy wychowacze i utrata wi�zi rodziców zast�pczych z dzieckiem powoduje m.in. stany l�kowe i jego niech�� do opiekunów .

- zupe�na niewydolno�c wychowawcza utrata przez rodziców autorytetu i moşliwo�ci wp�ywu na dziecko.

Czynniki wywo�uj�ce �naruszenie praw dziecka , osamotnienie dziecka , brak wi�zi emocjonalnych , przemoc fizyczna , psychiczna , emocjonalno � seksualna(przemoc wobec ma�şonka , ludzi starszych)

Czynniki:

1.które tkwi� w osobie karz�cej (agresora) nieprawid�owy rozwój cz�owieka do�wiadczenie wczesnego dzieci�stwa , do�wiadczenie karanie w dzieci�stwie , przemoc seksualna , oko�oporodowe procesy hormonalne nie przebiegaj� normalnie nie przebiegaj� w czasie ci�şy , poporodowe odrzucenie , niechciane ci�şe �negatywne bodşce na ci�şe �wczesny kontakt po urodzeniu dziecka redukuje to 2. Te które nie s� czynnikami bezpo�rednio tkwi� w makrosystemie rodziny dzia�aj� po�rednio.-problem akceptacji dziecka drugiego wspó�ma�şonka z rodzin zrekonstruowanych �trudne warunki materialne �przemoc �niew�a�ciwy stosunek dzieci przedwczesnie urodzonych do 4 roku zycia �spóleczna pozycja rodziców (kary psychiczne) � dzietno�� rodziny (ilo�� dzieci)

Czynniki , ktĂłre tkwiÄ� w ekosystemie rodziny â�� izolowanie siÄ� rodziny od krÄ�gĂłw sÄ�siedzkich , przyzwalanie sÄ�siadĂłw na przemoc.- brak praktyki umiejÄ�tnoĹ�ci  korzystania z pomocy oferowanej rodzinie w Ĺ�rodowisku rodzinnym .

Makrosystem - -oglÄ�danie telewizji , filmĂłw z przemocÄ� (lÄ�k przed agresjÄ� )- wzruszanie â�� oglÄ�danie wzmacnia tÄ� sytuacjÄ� â�� stymulujÄ�ca â�� oglÄ�danie agresji przyczynia siÄ� do roĹ�niÄ�cia agresji â�� problem przekonania o potrzebie karanie.To wywoĹ�uje syndrom dziecka maltretowanego , jako zespĂłĹ� objawĂłw klinicznych , ktĂłre sÄ� konsekwencjÄ� stosowania przemocy , reakcje : charakter fizyczny , psychiczny , bezpoĹ�redni â�� karanie â��zaraz , odroczony â�� odlegĹ�y, agresywny â�� regresywny â��po doĹ�wiadczeniu  zepchniÄ�cie , zobojÄ�tnienie stoper emocjonalny w psychologii.

Grpy czynnikĂłw :

- te które wyst�puj� w osobie dopuszczaj�cej si� . � do�wiadczenia wczesnego dzieci�stwa.

Formy pomocy dzieciom krzywdzonym :

-interwencja . � profilaktyka , - terapia.

Ad35

Typy rodzin:

Typologia ze wzgl�du na stopie� zagroşenia:1. Rodzina normalna2. Rodzina wzorowa

2. Rodzina jeszcze wydolna4. rodzina niewydolna5. Rodzina patologiczna

Trzy czynniki  grupy â�� ekonomiczno 0spoĹ�eczne . â�� kulturalne, - czynniki psychospoĹ�eczne.

Rodzaj i siĹ�a wiÄ�zi , uznawane i realizowane wzory. R. normalna , jest to taki rodzaj rodziny , ktĂłra przejawia wiÄ�kszoĹ�Ä� cech okreĹ�lonych przez te trzy czynniki grupy . Musi byÄ� ona rodzinÄ� wzglÄ�dnie zintegrowana do tych trzech grup  w sensie spoĹ�ecznym musi ona speĹ�niaÄ� warunki i normy spoĹ�eczne.

RODZINA WZOROWA  to taki model zaĹ�oĹźony jest  dobrze ale moĹźe przejawiaÄ� tendencje doskonalenia , podnoszenia poziomu w nauczniu .

 

Ad 36 W rodzinie dysfunkcyjnejzaburzona jest komunikacja miÄ�dzy jej czĹ�onkami , co wpĹ�ywa na nieprawidĹ�owe ksztaĹ�towanie siÄ� obrazu wĹ�asnej osoby i poczucia wartoĹ�ci jej czĹ�onkĂłw, zwĹ�aszcza dzieci .Dziecko nie ma zaspokojonej potrzeby bezpieczeĹ�stwa , miĹ�oĹ�ci , akceptacji, szacunku . Nie przekazuje mu siÄ� spĂłjnego systemu wartoĹ�ci , Ĺ�amie siÄ� jego poczucie godnoĹ�ci , zabrania siÄ� ujawniaÄ� emocje i myĹ�li . Wszystko to wyzwala poczucie wstydu , zĹ�oĹ�Ä� i strach , ktĂłre sÄ� przenoszone na sposĂłb funkcjonowania dziecka w innych Ĺ�rodowiskach .Zaburzona jest rĂłwnieĹź struktura. Uwaga jej czĹ�onkĂłw  skupiona nie jest na dziecku , ale na rodzicu , ktĂłry jest przyczynÄ� dysfunkcji :alkoholiku , sprawcy przemocy , tyranie rodzinnym itp. CaĹ�y system dziaĹ�a tak , aby to jego potrzeby zostaĹ�y zaspokojone . Dziecko stosuje wiÄ�c róşne mechanizmy obronne , ktĂłre pozwalajÄ� mu przetrwaÄ� , jednoczeĹ�nie nie chce popuĹ�ciÄ� do  zdemaskowania istniejÄ�cego systemu  .W rodzinach dysfunkcyjnych panujÄ� pewne Ĺźelazne reguĹ�y:kontrola , perfekcjonizm , oskarĹźanie , zaprzeczanie , milczenie iluzja niedokoĹ�czenie , brak zaufania.. W tych rodzinach dzieci czÄ�sto przejmujÄ� róşne okreĹ�lone role zaleĹźnie od wieku i cech psychofizycznych .SÄ� to takie role :bohater rodziny , kozioĹ� ofiarny , nieobecne dziecko , czy maskotka rodzinna .Rodzina uzaleĹźniona to rodzina patologiczna Ĺźadne nadzieje na poprawÄ� Ĺźycia , a nawet nie rokuje siÄ� Ĺźadnych nadzieii na poprawienie siÄ� w jakÄ�kolwiek innÄ� rodzinÄ�. Podstawowe funkcje rodzicielskie zostajÄ� naruszone zaburzeniu ulegajÄ� takĹźe procesy socjalizacyjne .Zamiast wzorĂłw zachowaĹ� spoĹ�ecznie poĹźÄ�danych rodzina dostarcza wzorĂłw zachowaĹ� aspoĹ�ecznych bÄ�dĹş wprost przestÄ�pczych. Wszystko  to sprawia , Ĺźe dzieci alkoholikĂłw prezentujÄ� wyĹźszy poziom niedostosowania spoĹ�ecznego

Dzieci uzaleĹźnionych sÄ� bardziej agresywne wobec otoczenia .Wielu trudnoĹ�ci przysparza dzieciom brak umiejÄ�tnoĹ�ci koncentracji uwagi , nadpobudliwoĹ�Ä� psychoruchowa , zaburzenia pamiÄ�ci oraz zachowania aspoĹ�eczne. Niepowodzenia szkolne i niska pozycja w strukturze klasy pogĹ�Ä�biajÄ� maĹ�e poczucie wĹ�asnej wartoĹ�ci oraz brak wiary we wĹ�asne siĹ�y , a tym samym nasilajÄ� przezywane przez dziecko i utrwalajÄ� uksztaĹ�towane w domu patologiczne wzory reagowania i cechy osobowoĹ�ci. Dzieci z rodzin alkoholowych wyrastajÄ� w atmosferze lÄ�ku i obcoĹ�ci psychicznej , nasilanej przez krzywdy moralne i fizyczne , brak oparcia w najbliĹźszych , zĹ�e warunki bytowe .Typowe dla tych dzieci stany emocjonalne to :niepokĂłj , rozdraĹźnienie , przygnÄ�bienie , stany lÄ�kowe , natrÄ�tne myĹ�li , dolegliwoĹ�ci  psycho - somatyczne bĂłle gĹ�owy , bĂłle serca , bolesne skurcze jelit .Patologia rodziny wpĹ�ywa na jej istotny element â�� obraz wĹ�asnej osoby i jego samoocenÄ� .Dzieci alkoholikĂłw wymagajÄ� szczegĂłlnego zainteresowania i pomocy .NaleĹźy im wyjaĹ�niÄ� na czym polega alkoholizm ktĂłregoĹ� z rodzicĂłw Powinny wiedzieÄ� , ze jest to choroba , naleĹźy im uĹ�wiadomiÄ� , Ĺźe nie ponoszÄ� Ĺźadnej winy za picie rodzica .Dzieci z takich rodzin potrzebujÄ� pomocy i wsparcia spoza rodziny. MoĹźe to byÄ� terapia indywidualna lub grupowa bÄ�dĹş uczestnictwo w zajÄ�ciach Ĺ�wietlic terapeutycznych .

Konwencja o Prawach Dziecka zmiany: 1999-09-02; Dz.U.2000.2.11

KONWENCJA

O PRAWACH DZIECKA przyj�ta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

dnia 20 listopada 1989 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ podaje do powszechnej wiadomo�ci dniu 20 listopada 1989 r. zosta�a przyj�ta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Konwencja o prawach dziecka w nast�puj�cym brzmieniu :Przek�ad KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA PREAMBU�A

Pa�stwa-Strony niniejszej konwencji,

uwaşaj�c, şe zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych uznanie wrodzonej godno�ci oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich cz�onków rodziny ludzkiej jest podstaw� wolno�ci, sprawiedliwo�ci oraz pokoju na �wiecie .Potrzeba otoczenia dziecka szczególn� trosk� zosta�a wyraşona w Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. oraz Deklaracji Praw Dziecka przyj�tej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r. i uznanej w Ogólnej Deklaracji Praw Cz�owieka, w Mi�dzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (w szczególno�ci w artyku�ach 23 i 24), w Mi�dzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Spo�ecznych i Kulturalnych (w szczególno�ci w artykule 10), jak równieş w statutach i stosownych dokumentach wyspecjalizowanych agencji i mi�dzynarodowych organizacji zajmuj�cych si� zapewnieniem dobrobytu dzieciom maj�c na uwadze, şe - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - �dziecko, z uwagi na swoj� niedojrza�o�� fizyczn� oraz umys�ow�, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym w�a�ciwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu przypominaj�c postanowienia Deklaracji Zasad Spo�ecznych i Prawnych odnosz�cych si� do ochrony i dobra dziecka ze szczególnym odniesieniem do umieszczania w rodzinie zast�pczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i mi�dzynarodowym, podstawowe minimum zasad Narodów Zjednoczonych odno�nie do wymierzania sprawiedliwo�ci wobec nieletnich (�Zasady Peki�skie" ) oraz Deklaracj� o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbrojnych, uznaj�c, şe we wszystkich krajach �wiata s� dzieci şyj�ce w wyj�tkowo trudnych warunkach i şe wymagaj� one szczególnej troski bior�c w naleşyty sposób pod uwag� znaczenie tradycji i warto�ci kulturowych kaşdego narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka uznaj�c wag� mi�dzynarodowej wspó�pracy dla poprawy warunków şycia dzieci w kaşdym kraju, szczególnie w krajach rozwijaj�cych si�.

Konstytucja Art.72  Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

1.         Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronÄ� praw dziecka. KaĹźdy ma prawo ĹźÄ�daÄ� od organĂłw wĹ�adzy publicznej ochrony dziecka przed przemocÄ�, okrucieĹ�stwem, wyzyskiem i demoralizacjÄ�.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy w�adz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy w�adzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko s� obowi�zane do wys�uchania i w miar� moşliwo�ci uwzgl�dnienia zdania dziecka.

4. Ustawa okre�la kompetencje i sposób powo�ywania Rzecznika Praw Dziecka.

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r.o Rzeczniku Praw Dziecka.

Art. 1. 1. Ustanawia si� Rzecznika Praw Dziecka.

2. Rzecznik Praw Dziecka, zwany dalej Rzecznikiem, stoi na straşy praw dziecka okre�lonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialno�ci, praw i obowi�zków rodziców.

3. Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnie� kieruje si� dobrem dziecka oraz bierze pod uwag�, şe naturalnym �rodowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Art. 2. 1. W rozumieniu ustawy dzieckiem jest kaşda istota ludzka od pocz�cia do osi�gni�cia pe�noletno�ci.

2. Uzyskanie pe�noletno�ci okre�laj� odr�bne przepisy.

Art. 3. 1. Rzecznik, w sposób okre�lony w niniejszej ustawie, podejmuje dzia�ania maj�ce na celu zapewnienie dziecku pe�nego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godno�ci i podmiotowo�ci.

2. Rzecznik dzia�a na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególno�ci:

1) prawa do Ĺźycia i ochrony zdrowia,

2) prawa do wychowania w rodzinie,

3) prawa do godziwych warunkĂłw socjalnych,

4) prawa do nauki.

3. Rzecznik podejmuje dzia�ania zmierzaj�ce do ochrony dziecka przed przemoc�, okrucie�stwem, wyzyskiem, demoralizacj�, zaniedbaniem oraz innym z�ym traktowaniem.

4. Rzecznik szczególn� trosk� i pomoc� otacza dzieci niepe�nosprawne.

KARTA PRAW DZIECKA

Przeczytaj teĹź

Moje Prawa czyli Konwencja o Prawach Dzieci dla dzieci

â�˘          Mam prawo nie tylko do egzystencji, ale i do Ĺźycia.

â�˘          Mam prawo do wĹ�asnej osobowoĹ�ci. Nie jestem niczyjÄ� wĹ�asnoĹ�ciÄ�.

â�˘          Mam prawo byÄ� rĂłwnym kaĹźdej innej istocie ludzkiej bez wzglÄ�du na wiek.

â�˘          Mam prawo oczekiwaÄ� szacunku.

â�˘          Mam prawo byÄ� sobÄ�, posiadaÄ� wĹ�asnÄ� toĹźsamoĹ�Ä�.

â�˘          Mam prawo wyraĹźaÄ� moje myĹ�li i uczucia, a takĹźe byÄ� wysĹ�uchanym.

â�˘          Mam prawo pytaÄ� "dlaczego" i otrzymywaÄ� odpowiedĹş.

â�˘          Mam prawo byÄ� wychowywanym bez krzyku, bez lekcewaĹźenia czy poniĹźania.

â�˘          Mam prawo dorastaÄ� w swoim wĹ�asnym tempie i oczekiwaÄ� akceptacji dla tego tempa.

â�˘          Mam prawo nie doznawaÄ� bĂłlu fizycznego ze strony zagniewanych ludzi.

â�˘          Mam prawo byÄ� kochanym takim, jakim jestem.

â�˘          Mam prawo pod rozwaĹźnym kierownictwem, do myĹ�lenia we wĹ�asnym imieniu i do podejmowania decyzji.

â�˘          Mam prawo do odpowiedzialnoĹ�ci za siebie.

â�˘          Mam prawo do odczuwania radoĹ�ci, szczÄ�Ĺ�cia, smutku, opuszczenia, zĹ�oĹ�ci i bĂłlu.

â�˘          Mam prawo do wygrywania.

â�˘          Mam prawo troszczyÄ� siÄ� i byÄ� przedmiotem troski, wychowywaÄ� i byÄ� wychowywanym, dawaÄ� i otrzymywaÄ�.

â�˘          Mam prawo sam ksztaĹ�towaÄ� swoje przekonania, wierzenia i normy.

â�˘          Mam prawo do wolnoĹ�ci.

â�˘          Mam prawo uznawaÄ� i akceptowaÄ� prawa innych wynikajÄ�ce z karty praw.

Deklaracja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, 1959 r. to dziesi�ciopunktowy dokument. Dokument odnosz�cy prawa cz�owieka do dzieci. Dopiero 30 lat później 1989 r. Narody Zjednoczone przyzna�y dzieciom ochron� traktatow�. Krajowa Rada Swobód Obywatelskich z siedzib� w Londynie opublikowa�a szereg dokumentów dotycz�cych praw dziecka m.in. " Prawa dzieci; raport z pierwszej krajowej konferencji po�wi�conej prawom dzieci ", 1972 r. W Polsce Konwencja o prawach dziecka obowi�zuje od 1991 r.

Wybrane organizacje i fundacje dzia�aj�ce na rzecz dzieci w Polsce :

 Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dzieci�ca Listy do �wiata - Kraków

Fundacja Dzieci Niczyje - Warszawa

Towarzystwo Ochrony Praw i Godno�ci Dzieci WYSPA - Chorzów

Instytucje:

Poradnie psychologiczno - pedagogiczne

Rodzinne O�rodki Diagnostyczno - Konsultacyjne

Poradnie Zdrowia Psychicznego

S�dy Rodzinne i Opieku�czy

O�rodki Pomocy Spo�ecznej

Instytucje, organizacje i fundacje

Wybrane organizacje i fundacje dzia�aj�ce na rzecz dzieci w Polsce :

Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dzieci�ce listy do �wiata, Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw Dziecka - Kraków

Fundacja Dzieci Niczyje � Warszawa ,Caritas Polska , Fundacja Jolanty Kwa�niewskiej Porozumienie bez barier Pomocy moşesz szuka� teş w najblişszej placówce:

Poradnie psychologiczno pedagogiczne , Rodzinne O�rodki Diagnostyczno - onsultacyjne Poradnie Zdrowia Psychicznego , S�dy Rodzinne i Opieku�czy , O�rodki Pomocy Spo�ecznej

Organizacje harcerskie : ZHP Zwi�zek Harcerstwa Rzeczpospolitej , Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego � Zawisza" Federacja

Ad 1Plan:

Pewien opis , rozumiany jako wytwór zmysłowo uchwytny, pewien znak złożony, zbudowany ze znaków; np. układ wypisanych zdań albo wykres graficzny. Okazuje, jakie będzie to co zamierzone jeżeli będzie takie jakim zamierzamy je mieć.

Cykl (etapy) planowania:

1. Ustalić cel nadrzędny i operacyjny (szczegółowy)

2. Koncepcja (etap obmyślania zasobów i środków)

- ogniwo podstawowe w planowaniu

- zestrajanie wytycznych (coś co jest nowego w przepisach)

- alternatywne planowanie

3. Pozyskiwanie zasobów i środków (także kadrę)

4. Wdrożenie planu (działanie)

5. Kontrola i  nadzór

Warunki dobrego planowania:

Aby ułożyć dobry plan trzeba wiedzieć

1. Znać podstawy planowania (prawne, statut szkoły, regulamin, kodeks ucznia, dokumenty, rozporządzenia)

2. Źródła rozwiązania (eksperymenty)

3. Wiadomości na temat charakteru, perspektywę rozwojową danej placówki (tradycje, doświadczenia, problemy, trudności, sukcesy)

4. Ĺ�rodowisko wychowawcze (nauczyciele, dzieci, rodzice, rozwój intelektualny, społeczny)

Cechy dobrego planu:

1. Celowy â�� trafne ocenianie celu działania i środków

2. Wykonalny â�� realistycznie zakładający osiągnięcia celów w przewidywalnym terminie

3. Zgodny wewnętrznie (konsekwentny) tzn., że w planie nie mogą zamierzenia wzajemnie się wykluczać

4. Operacyjny â�� łatwy do zastosowania w konkretnym działaniu

5. Elastyczny â�� uzasadniona możliwość wycofania się

6. Dostatecznie szczegółowy tzn. zawierający zadania zrozumiałe dla realizującego

7. Długodystansowy â�� wybiegający w przyszłość

8. Terminowy � granice czasowe

9. Kompletny â�� uwzględniający całokształt działań związanych z realizacją celów

10. Racjonalny â�� uwzględniający aktualne potrzeby, warunki i możliwości realizacji przyjętych zadań

11,Komuniaktywny

12,czytelny.

Ad2

Struktura planu miesięcznego (rocznego) tzn. okresowego:

Roczny plan jest podstawą do opracowania planów okresowych. Obejmuje on całokształt najważniejszych zadań przewidzianych do realizacji w danym roku.

A. Diagnostyczno â�� wnioskowa: pierwszą częścią planu rocznego jest wstęp, który stanowi uzasadnienie planowanych celów pracy, zadań wychowawczych i form realizacji, aktualna sytuacja placówki oraz program potrzeb i możliwości wychowanków, kadry, zapewnienie środków materialnych

B. Opiekuńcza: druga część obejmuje sprawy opieki i wychowania, cele działalności opiekuńczo â�� wychowawczej w danym roku. Ustala się też terminy i osoby odpowiedzialne za realizację tych zadań. Jest to zasadnicza część planu rocznego.

C. Wychowawcza i doskonalenia pracy: trzecią część planu stanowią zamierzenia związane z doskonaleniem pracy zespołu pedagogicznego.

1. Hasło tygodnia â�� cele i formy, nazwa cyklu (zajęcia opiekuńczo â�� wychowawcze, dydaktyczne, literackie, kulturalno â�� rozrywkowe, plastyczno â�� techniczne, rekreacyjno â�� turystyczne, gry i zabawy, zajęcia muzyczne)

2. Pozycje dnia â�� stałe i zmienne

- konspekt pracy opiekuńczo â�� wychowawczej- temat zajęć- cele:â�� kształcący (strefa poznawcza)â�� wychowawczy (strefa moralna)â�� poznawczy (nowe elementy)

â�� uniwersalny- osoba prowadząca: jednostka metodycznie zmienna

Ad3

STRUKTURA KONSPEKTU PRACY WYCHOWAWCZEJ

struktura niniejszego konspektu opiera się na zasadniczych filarach: cel główny strategii pracy wychowawczej, cele szczegółowe( działania/zadania, harmonogram realizacji, poniesione nakłady, wskaźniki osiągania celu/minimum realizacyjne, źródła danych).

Ad4Socjometria jest zespołem czynności werbalnych i manipulacyjnych, mających na celu poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w grupach rówieśniczych. Określenie powyższe nie jest w pełni precyzyjne, ale też w odniesieniu do żadnej techniki badań w pedagogice nie można stworzyć całkowicie poprawnej definicji. Bierze się to stąd, że każda badana sytuacja jest odrębna pod względem właściwości, każda wymaga innego poniekąd sposobu poznawania, innego narzędzia. Podobieństwo sytuacji sprowadza się do analogii strukturalnych i funkcjonalnych.

            Socjometria posługuje się kilkoma technikami, z których większość nadaje się do badań grupowych. Podstawową techniką jest test socjometryczny, zwany także klasyczną techniką Moreno. Polega ona na podaniu wszystkim członkom danej grupy starannie przemyślanych i specjalnie sformułowanych uprzednio pytań, dotyczących badanego problemu. W odpowiedzi na każde pytanie osoby badane wymieniają nazwiska członków grupy, którzy ich zdaniem spełniają wymagania  sugerowane w pytaniu.. Obok testu socjometrycznego stosuje się technikę â��Zgadnij kto?". Polega ona na wypisywaniu przez poszczególnych uczniów danej klasy nazwisk tych kolegów (koleżanek), których zachowanie odpowiada przedstawionej charakterystyce zachowań. Różni się ona od opisanej wyżej techniki Moreno tym, że wymaga dokonania wyboru nie na podstawie żywionych przez osobę badaną uczuć sympatii czy antypatii, lecz w wyniku ogólnego jej rozeznania w  sytuacji społecznej klasy. Popularną techniką socjometryczną jest tzw. â��Plebiscyt życzliwości i niechęci". Polega on na ustaleniu skali, którą badany ocenia swój stosunek do pozostałych członków grupy. Skala może posiadać dowolną liczbę stopni. Oprócz wymienionych występuje jeszcze technika â��Szeregowania rangowego".            Techniki socjometryczne pozwalają badać małe grupy. Za ich pomocą możemy uzyskać wiele informacji o trudno uchwytnych zjawiskach zachodzących wewnątrz grupy. Do najważniejszych należą: rola poszczególnych jednostek w grupie,rodzaj i natężenie związków emocjonalnych między członkami grupy, zmiany, jakim grupa ulega pod wpływem określonych czynników, różnice między grupami, ich natura i znaczenie wychowawcze,skutki określonych zabiegów wychowawczych,struktura wewnętrzna grupy.Ilościowa analiza materiału socjometrycznego.

Analiza ilościowa wyników uzyskanych z badania socjometrycznego pozwala na dokonywanie porównań poszczególnych członków grupy, jak i różnych grup między sobą, czy też tej samej grupy badanej kilkakrotnie. Analiza ta sprowadza się do obliczania szeregu wskaźników, stąd też mówi się niekiedy o â��analizie wskaźnikowej" czy â��indeksowej".

Wskaźniki jakie opracowali różni badacze dają się podzielić na trzy zasadnicze grupy:wskaźniki indywidualne â�� charakteryzujące jednostkę na tle grupy, wskaźniki grupowe â�� informujące o cechach grupy jako całości,wskaźniki dla podgrup wyłaniających się w badanej grupie.

Wskaźniki indywidualne dotyczą z jednej strony pozycji jednostki w grupie ze względu na liczbę wyborów otrzymanych, a z drugiej ze względu na liczbę wyborów dokonanych. O tych drugich mówimy, iż są miarą społecznej ekspansywności badanej osoby (niektórzy badacze mówią o uczuciowej ekspansywności).

        Stosując techniki socjometryczne, warto pamiętać o niektórych ograniczeniach pod względem ich wartości poznawczej. Przede wszystkim odzwierciedlają one tylko i wyłącznie stosunki społeczne panujące aktualnie w danej grupie. Wprawdzie stosunki te nie zmieniają się z godziny na godzinę, lecz nie jest wykluczone, że wskutek zaistnienia pewnych sytuacji, o których nie zawsze nauczyciel musi wiedzieć, mogą wystąpić radykalne zmiany pod tym względem. Techniki socjometryczne nie informują również o tym, jakimi naprawdę są uczniowie zakwalifikowani w wyniku analizy danych socjometrycznych do tzw. â��gwiazd" lub osób izolowanych. Trudno byłoby na pewno rozstrzygać wyłącznie w oparciu o wyniki technik socjometrycznych czy np. uczniowie odrzuceni są uczniami rzeczywiście trudnymi, a uczniowie z największą liczbą wyborów pozytywnych â�� uczniami o wyjątkowych zdolnościach lub wysokim stopniu uspołecznienia. Najmniej jednak badania socjometryczne są w stanie wskazać na rozmaite problemy nurtujące badaną grupę; są to z reguły tylko pewne sygnały w tym zakresie, wymagające sprawdzenia przy pomocy innych badań. Nie sposób zapominać, iż końcowe wyniki badań, zależą nie tylko od poprawnie skonstruowanego testu socjometrycznego i sposobu jego zastosowania, lecz również od różnych nie przewidzianych warunków i okoliczności. Stąd też niekiedy opis układu stosunków społecznych klasy szkolnej lub innych grup może daleko odbiegać od rzeczywistego obrazu jej struktury społecznej. Decydujący wpływ na taki stan rzeczy ma czasami np. przejściowe podniecenie uczniów pod wpływem wielce znaczących dla nich wiadomości, zgłaszanych tuż przed rozpoczęciem badań. Wiadomości takie mogą dotyczyć planowanej wycieczki, rozegrania rozgrywek sportowych z uczniami innej klasy, zapowiedzianej klasówki itp. Nie należy zapominać, że odzwierciedlona w badaniach struktura klasy nie zawsze odpowiada typowym i charakterystycznym jej właściwościom. Na ogół przedstawia ona układ stosunków społecznych właściwy klasie w ściśle określonym czasie oraz określonych warunkach i okolicznościach

Ad5

Znaczenie technik projekcyjnych w poznawaniu dziecka:

Proiectio (łac.) â�� wyrzucenie

Rysunki projekcyjne to pewnego rodzaju sposoby badania osobowości danej osoby, szczególnie o jej motywach postępowania, celach, dążeniach i sposobach widzenia otaczającego świata (społecznego).

Projekcję pojmujemy jako mechanizm psychiczny, dzięki któremu osoba przenosi uczucia, postawy, właściwości lub pragnienia na inne przedmioty środowiska (osoby).

Projekcyjna metoda badania osobowości polega na przedstawieniu badanemu sytuacji bodźcowej , nie mającej dlań znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora , ale zarazem takiej , która będzie  mogła nabrać znaczenia  przez to , iż osobowości badanego narzucie jej indywidualne znaczenie i organizację . Istotną cechą technik projekcyjnych jest to ,iż odpowiedzi nie są traktowane zgodnie z ich brzmieniem  , tj. w sposób . w który chciałby je pojmować badany , gdyby rozumiał wskazówki testu , lecz  są one interpretowane zgodnie z pewną teorią psychologiczną . Dotyczą reakcji podmiotu w sytuacjach testowych . W technikach projekcyjnych zadaniem podmiotu jest organizowanie ( nadanie znaczenia lub zinterpretowanie  ) pewnej sytuacji bodźcowej . która nie ma w samej sobie jednoznacznej narzucającej się struktury . Aby umożliwić ukrycie rzeczywistych celów badacza stosuje się metodę , która polega na tym , że badany ujawnia swoje potrzeby i rzeczywiste wartości za pośrednictwem innej osoby lub postaci  fizycznej  , z którą , jak sądzimy utożsamia się.  

 

 

Ad6

Czy rysunek może być testem rozwojowym;

a. rysunki dzieci i młodzieży zawierają wielkie bogactwo różnorodnych elementów dotyczących formy, koloru i treści

b. są objawem ich rozwoju umysłowego niż estetycznego, są uzależnione bardziej od posiadanych spostrzeżeń, wyobrażeń i pojęć aniżeli od wyobraźni wzrokowej lub zręczności manualnej

c. rysunki dzieci wykorzystywane są jako źródło poznania ich osobowości

d. odzwierciedlają jego zainteresowania, postawy, potrzeby, cechy temperamentu, procesy motywacji, przeżycia emocjonalne, samoocenę

e. kształtuje się pod wpływem doświadczenia

f. trzeba pamiętać, że rysunki są zdeterminowane kulturowo (dziecko wychowane w innej kulturze może mieć inne wyobrażenie o rodzinie)

Większość badaczy twierdzi , że rysunek dziecka jest odbiciem rozwoju jego procesów psychicznych wiedzy i doświadczenia jakie zdobyło w sowim życiu .Faktycznie dziecko ujawnia swe przeżycia psychiczne w rysunku. Na podstawie analizowanego rysunku można ustalić jakiego rodzaju są to pojęcia i wiedza o otaczającej  go rzeczywistości , oraz w jaki sposób ukształtowały się one w jego świadomości. Na ogół sądzi się , że obraz postaci ludzkiej może być najbardziej adekwatnym wskaźnikiem badania rozwoju umysłowego i osobowości badanego dziecka. GOOdenough ,Szuman , Harris â�� wyrazili pogląd , że treść  i istota rysunków dziecięcych zależą przed wszystkim od rozwoju umysłowego Rysunki są jedną z ciekawszych form wypowiadania się dziecka. W rysunku ukazuje się to o czym się myśli i marzy , co pragnie osiągnąć i przeżyć . Rysunek jest wyrazem jego fantazji i chęci działania .

Ad7

Techniki projekcyjne:Rodzaje metod projekcyjnych:

1. projekcja w ujęciu klasycznym2. projekcja w sensie atrybutowym3. projekcja antyczna

4. projekcja racjonalna

Rodzaje technik:

1. techniki oparte na swobodnej słownej lub pisemnej asocjacji np., plamy Roschacha, testy słowne, rysunkowe

2. techniki konstrukcyjne, narzucające osobie badanej ułożenie pewnej historyjki lub opowiadania (obrazkowe)3. techniki uzupełniające treść obrazka czy opowiadania, różne wersje niedokończonych bajek, zdarzeń, opowiadań4. techniki wyboru; pozwalają one jednak na zbyt wielką spontaniczność reakcji osoby badanej5. techniki ekspresyjne; spełniają ważną rolę w praktyce terapeutycznej; do tych technik zaliczają również psychologowie swobodną twórczość artystyczną i swobodne zabawy dziecka

¡ klockowe¡ słowne¡ obrazkowe

1Test powinien być dostosowany do rozwoju psychicznego badanej osoby , ich percepcji , ich sposobu myślenia umiejętności komunikacji, myślenia .

2.Warunki :każda praca jest zdeterminowana uwarunkowaniami kulturowymi (złe samopoczucie , ból,. Brzucha .Praca powstaje poprzez kształtowanie się rozwoju dziecka .Powstaje na skutek różnych spostrzeżeń â�� zaangażowanie osoby badanej jak i badającej. â�� bezzwłocznie zapoznać się z instrukcja testu .

Testy projekcyjne:

1. test Buck'a2. test Diamond'a3. test Rosenberga4. test Kocha5. test Goodenough6. test Machover'a7. test Kohsa8. test Roschacha9. test Murraye'a10. test Levy'ego11. test ellocka12. test DusTest Buck'a:Wyodrębnia się 3 elementy:- dom (środowisko rodzinne)

- drzewo (stosunek do otoczenia)*rozłożyste â�� szczerość, komunikatywność* szczupłe â�� nieśmiałość- człowiek (stosunek do innych ludzi)Te trzy elementy razem wzięte wyrażają bliskość lub odległość (to co dziecko czuje)

TAT jest to test apercepcji tematycznej , czyli odbioru z określonych sposobem nastawienia . Za  pomocą tego testu bada się różne dziedziny życia człowieka , takie jak życie rodzinne , zawodowe , sferę komunikacji społecznej i stosunków intymnych. Możemy określić , jakie tendencje przeważają w życiu wewnętrznym badanej osoby â�� aktywność czy bierność , a może agresja. Możliwe ,że człowiek jest w rodzinie posłuszny i zgodny ,a w pracy agresywny , albo na odwrót . TAT odkrywa świat wartości i motywacji badanego , jego zainterseownia i ambicje .Widzimy , czy umie on wykorzystać wcześniejsze doświadczenia  i planować  przyszłość , czy jego myśli i uczucia są  uporządkowane  TAT daje nam pojęcie także o tym , jak człowiek sobie radzi z  problemami .egzystencjalnymi . Test Roschacha:

Jest to swobodna interpretacja przypadkowych form (10 czarnych i 10 kolorowych plam atramentowych Z Testu â��Plamy Roschacha , dowiadujemy się niczym przy prześwietleniu promieniami rentgena .Po przeprowadzeniu testu dowiadujemy się o ze szkiców kim są autorzy , jakie mają zainteresowania , gdzie mieszkają , uczą się , gdzie najbardziej lubią przebywać , czasami dowiadujemy się czy kogoś lubią . Dowiadujemy się z nich o powiązaniach rodzinnych , wrażliwości , wyobraźni , ścieżkach codziennego życia .Szkice wyobrażeniowe były i są szeroko wykorzystywane .

Test Diamond'a:

To odmiana testu Buck'a, osoba badana ma napisać opowiadanie, w którym występują 3 elementy: dom, drzewo i człowiek. Ujawniają się pewne cechy osobowości, umiejętności wypowiadania się i przekazywania swoich myśli innym osobom.

Test Rosenberga:Polega na tym, że pozwala na dokonanie dowolnych zmian w wykonywanym rysunku. Osoba badana otrzymuje dwa arkusze papieru, pomiędzy którymi znajduje się kalka. Na pierwszej kartce rysuje mężczyznę, jak najlepiej potrafi. Po wykonaniu rysunku może na kopii dorysować takie zmiany jakie tylko chce. Tak samo postępuje przy rysunku kobiety. Ujawniają się wtedy takie cechy osobowościowe, jak postawa nieprzyjazna w stosunku do siebie lub rodziców, sztywność, plastyczność, dynamizm osobowościowy.

Test Kohsa:Jest to test bezsłowny. Należy ułożyć w określonym czasie i porządku figury geometryczne od najprostszych do najtrudniejszych

Technika kończenia zdań Badanemu przedstawia się szereg niedokończonych zdań i prosi się by je dokończył . Treść odpowiedzi może umożliwić nam zdobycie wiedzy o badanym . Jeżeli jednak badani są nam wyższym poziomie umysłowym istnieje mała szansa , że cel badania uda się dostatecznie ukryć , nawet jeśli dołączymy zdania o charakterze neutralnym dla zagadnienia .Technika kończenia historyjek i dyskusji .Badanemu przedstawia się fragment historyjki i prosi się go aby dokończył ją .

Kwestionariusz  Levinsona  - składa się z 8 pytań dotyczących niezwykłych wydarzeń lub przeżyć, wg którego mogłoby mieć duże  znaczenie emocjonalne dla badanego. Odpowiedź jest kodowana wg zespołu kategorii , o którym zakłada się , że obejmuje wskaźniki wysokiego lub też niskiego etnocentryzmu.

Test tematycznego postrzegania: Składa się z serii niejednoznacznych obrazków . Badanego prosi się aby opowiedział historyjkę na temat każdego obrazka . ( co się tam dzieje ? Jak do tego doszło ? Co będzie w przyszłości zakłada się , że  w ten sposób badany opowie nam coś o sobie Każda postać w tle  może być osobą którą się badany interesuje z którą jak sądzimy może się identyfikować.

Metoda Test LEVY'Ego  rysowaniezwierząt m które symbolizują pewne cechy biologiczne osobowości człowieka .

Metoda MARROWERA �rysowanie tego co dla osoby badanej jest najbardziej nieprzyjemne .

Test WARTEGG'a  polega na uzupełnianiu i doprowadzeniu do zadawalającej formy pewnych rozpoczętych rysunków ,.Treść rysunków i rodzaj ich uzupełniania rzucają na charakter ich twórcy. Wśród kryteriów zwraca się uwagę na :a)ujęcie schematu rysunkowego, b) jakość kresek. C) cechy formalne d) ruch , e) głębię . f) ujęcie przestrzeni g) tonację h) treści i) oryginalność.

Rysunki projekcyjne â�� ujawniają nastawienie danej osoby do świata zewnętrznego , ukazują rozwój procesów poznawczych , stan napięcia emocjonalnego , inne negatywne postawy w rysunku do ludzi , świata  , uraza i życzenia

 

 

Ad8

Charakterystyki dzielimy na:1. indywidualne (możemy się odnieść do indywidualnego przypadku)2. merytoryczne (ze względu na charakter treściowy)¡ osobowości ¡zachowania

¡ funkcjonalna ¡ przyczynowa3. formalne (ze względu na zakres informacji)¡ swobodna

¡ opisowa¡ całościowa¡ częściowa

Charakterystyki wg. Skornego:

1. zachowania2. osobowości3. cząstkowa4. całościowa5. swobodna6. opracowana wg. planu7. opisowe8. przyczynowe

Ad9 Charakterystyki opracuje się  w końcowym etapie procesu poznania zachowania wychowanków . Stanowią one podsumowanie całokształtu zebranych materiałów  obserwacyjnych , uzupełnionych informacjami uzyskanymi z badań przeprowadzonych za pomocą innych metod. Charakterystyki dotyczą: cech osobowości , zdolności , zainteresowań , cech temperamentu , postaw , przekonań  , potrzeb , ale też wiedzy , sprawności , umiejętności , zdyscyplinowania , stosunku do obowiązku szkolnego. Dobrze opracowana charakterystyka umożliwia przewidywanie przyszłego zachowania się danej jednostki , posiada więc nie tylko wartość diagnostyczną ,ale także  prognostyczną.

Zasady opracowywania charakterystyk:

1.obiektywizm â�� charakterystyka powinna odzwierciedlać rzeczywiste właściwości zachowania się dziecka , powinna zawierać prawdziwy obraz jego cech osobowości . Dlatego należy unikać nie sprawdzonych oraz subiektywnych sądów wiążących się z osobistym stosunkiem osoby opracowującej charakterystykę do badanego dziecka .

2. zebranie dużej ilości materiałów rzeczowych i oparcie się na nich przy opracowywaniu charakterystyk . Najlepiej , żeby materiały te gromadzić w mairę możliwości za pomocą różnych metod , głównie przez obserwację , ale także za pomocą wywiadu , analizy wyników pracy , dokumentację szkolną , wywiady za pomocą testów i kwestionariuszy.

3. Porządkowanie zebranych materiałów â��etapy.

-wstępna selekcja â�� eliminacja materiałów zbędnych bezwartościowych .

- systematyzacja pozostałych materiałów przy pomocy tzw. Inwentarzy czynników (tabele) pomagające odpowiednio poszeregować fakty).

- określenie rodzaju i częstość występowania analizowanych faktów na bazie uporządkowanych materiałów.

- opracowanie wniosków do charakteryzowanych cech..

4.Ilusrtowanie odpowiednich przykładów omawianych cech . Przykłady z przeprowadzonych obserwacji , wywiadów  i innych zgromadzonych materiałów.

5.Należy wyraźnie wyszukać istotne cechy charakteryzowanego dziecka , ale nie wolno pomijać cech drugorzędnych.

6. Należy wskazać na tkwiące  w dziecku możliwości  rozwojowe , żeby zwalczać cechy ujemne , a rozwijać dodatnie.

7. Wyraźnie oddzielać fakty stwierdzone od różnych interpretacji , bo interpretacje są ważne , ale mają charakter hipotetyczny , a fakty są stwierdzone a nie budzą żadnych wątpliwości.

Rodzaje Charakterystyk:

1. Ch. Grupowa (zbiorowa)- bada konflikty w grupie , odrzucenie dzieci , ułatwia poznanie wychowanków , np. kto jest liderem , kto jest lubiany (poprzez techniki Moreno)(kto jest kto , szeregowanie oraz plebiscyt życzliwości i niechęci)

2. Char. Indywidualna â��przydatna kiedy dziecko przychodzi do palcówki albo gdy pomagamy mu wybrać szkołę

Podział charakterystyk indywidualnych

a)ze względu na treść :

-char. Osobowości â��schemat : 1. Dane biograficzne dziecka (wiek płeć, środowisko zamieszkania , sytuacja rodzinna (sierota , ma rodziców)2. Sytuacja społeczno â��środowiskowa :sytuacja dziecka w rodzinie własnej , w szkole w śród rówieśników .

3. Rozwój dziecka w poszczególnych sferach â��rozwój fizyczny , rozwój psychiczny , rozwój społeczny , rozwój kulturalny .4. Zaingerowania i aspiracje dziecka według głównych wartości uznawanych w społeczeństwie , motywacji działania i dokonywanych przez dziecko wyborów.- zdrowie i sprawności fizyczna , nauka i zainteresowania , kontakty rówieśnicze , dobro własne i dobro innych., ideały itp.

5. Prognoza rozwoju dziecka .- głownie pozytywy u wychowanka , głowne trudności występujące w pracy z nim.-wskazania dotyczące dalszego postępowania wychowawczego i opiekuńczego z wychowankiem.:Charakteryzujemy dziecko za pomocą cech osobowości, charakterystyki takie wskazują, czy dziecko jest inteligentne, pracowite, obowiązkowe, staranne, aktywne, agresywne, nieśmiałe, tchórzliwe, kłamliwe.

Charakterystyki osobowości stanowią uogólnienie i podsumowanie licznych obserwacji dziecka oraz są końcowym etapem poznawania go.

o operuje pojęciami psychologicznymi służącymi do określenia zasadniczych cech osobowości

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada właściwości

- charakterystyka zachowania się jest ograniczona do podsumowania zaobserwowanych faktów , określenia ich rodzaju i częstości występowania. Taka charakterystyka nie zawiera stwierdzeń dotyczących cech osobowości  charakteryzowanej jednotki.Mówi ona , że np. obserwowane dziecko często zgłasza się do odpowiedzi  na lekcji , poprawnie wysławia się , uczestniczy w grze w piłkę wywołuje kótnie kolegami zaatakowane ucieka czy płacze. , poprawnie się wysławia, uczestniczy w grach, zabawach ruchowych, czy wywołuje kłótnie, czy atakowane reaguje płaczem lub atakowane ucieka.

1. zawierają pojęcia, które mają na celu dokonanie uogólnionego opisu zachowania się na podstawie obserwacji

 Podział charakterystyk zachowania:

- przyczynowa â��poszykuje się genezy zachowań np . przyczyn trudności w nauce.

:Główny nacisk jest położony na wyjaśnienie genezy kształtowania się analizowanych cech. Punktem wyjścia tej charakterystyki jest charakterystyka opisowa, która dostarcza materiałów stanowiących podstawę analizy czynników wpływających na powstanie opisywanych cech osobowości

- funkcjonalna â��diagnoza na podstawie zaobserwowanych zachowań , jakie będą skutki , jeśli nie będziemy działać ( co się stanie jeśli?)

b)(według ) ze względu na formę:

- charakterystyki całościowe â�� zawierają pełny obraz cech osobowości dziecka, jest obszerna , opiera się na dużej ilości materiałów uwzględniane są tu cechy jego umysłu , woli , życia uczuciowego , posiadane przez  niego zdolności , zainteresowania  postawy , przekonania . cechy temperamentu i charakteru.

- charakterystyka cząstkowa (fragmentaryczna) dotyczą tylko niektórych cech osobowości dziecka , jego stosunku do pracy umiejętności współżycia w grupie , aktywności społecznej .

c) ze względu na sposób przygotowania â�� char. Swobodna â��opracowana bez ustalonego planu i ten brak planu , sprawuje pewna chaotyczność , że nie daje ona wyczerpującego obrazu osobowości dziecka i to obniża jej wartość .Zawiera opis cech osobowości uznanych za szczególnie ważne dla danej jednostki   .

-charak. opracowywana wg planu.- gdzie rolę planu mogą pełnić arkusze obserwacyjne lub karty indywidualne .jest szczegółowy podając dokładniejszy wykazarakteryzowanych cech .

- charakterystyka Opisowa . zawiera mniej lub bardziej szczegółowy obraz cech osobowości charakteryzowanego dziecka , ich opis i analizę psychologiczną .poprawnie opracowana charakterystyka opisowa  nie powinna ograniczać się do rejestracji określonych cech , lecz ma ukazać również ich hierarchie , ma wyodrębniać cechy istotne i drugorzędne..

 

Ad10

Charakterystyka osobowości:Charakteryzujemy dziecko za pomocą cech osobowości, charakterystyki takie wskazują, czy dziecko jest inteligentne, pracowite, obowiązkowe, staranne, aktywne, agresywne, nieśmiałe, tchórzliwe, kłamliwe.

Charakterystyki osobowości stanowią uogólnienie i podsumowanie licznych obserwacji dziecka oraz są końcowym etapem poznawania go.

o operuje pojęciami psychologicznymi służącymi do określenia zasadniczych cech osobowości

o jej celem jest stwierdzenie, jakie jest dane dziecko, jakie posiada właściwości

Ad11

Wychowaca może spożytkować schemat  charakterystyki grupy zarówno do opracowania całościowej , pełnej charakterystyki grupy , jak też do opracowań cząstkowych , tematycznych zależnie od potrzeb  , jakie pod tym względem wystąpić mogą w palcówce opiekuńczo â��wychowawczej  .Poznawanie grupy i umiejętności jej charakterystyki służą usprawnieniu pracy wychowawcy , doskonali się w ten sposób system pracy  opiekuńczo-wychowawczej.

Charakterystyka grupy, podać jej plan: Sporządzamy je w celu poznania struktury grupy a). liczebność grupy i sposób jej powstania (liczba wychowanków, wiek, płeć, sytuacja szkolna, czy jest formalna, czy nieformalna, czy nowa)

b). rodzaj więzi i charakter wzajemnych kontaktów w grupie (czy jest więź sytuacyjna, formalna ,mieszana   osobista)c) struktura, zwartości i stabilności grupy (czy istnieją podziały wewnętrzne, układ ról, pozycji w grupie , przywódcy , sposób ich wyłaniania i charakter przywództwa, służebność wobec grupy, dominacja w grupie, charakter więzi wzajemnych grupy z wychowawcą (czy występują czynniki dezintegracji grupy) d). dążenia i aspiracje grupy (prawa i obowiązki członków grupy, sposób podejmowania  wspólnych decyzji, kształtowanie się norm obowiązujących w grupie)f). atrybuty zewnętrzne i zwyczaje w grupie (elementy symboliki, zwyczajów i obyczajów grupy, kształtowanie się tradycji grupowej wspólne przeżycia w grupie(imprezy , święta )..

Ad12

Co to jest postawa opiekuńcza:Postawa opiekuńcza to stała organizacja o charakterze poznawczym, uczuciowym i behawioralnym. Pierwszy postawę opiekuńczą zdefiniował Żabicki. Twierdził, że jest to jednolita linia postępowania wynikająca z zamiłowania do opiekowania się dzieckiem â�� znajomość dziecka, jego potrzeb; na bazie tego powstaje wiedza o dziecku, następnie formułujemy zasady pracy z dzieckiem

Postawa opiekuńcza, jej wyrazem jest podmiotowe traktowanie dziecka w procesie oddziaływania wychowawczego, akceptacja dziecka takim, jakie ono jest, szacunek dla jego osobowości, rozumiany nie tylko w kategorii życzliwości i gotowości do wsparcia, lecz także stawiania rozumnych wymagań, stymulujących nadwątlone często siły własne dziecka. Wychowankowie placówek opieki całkowitej potrzebują przede wszystkim bliskich, serdecznych więzi osobowych, niemożliwych do osiągnięcia przy formalnych tylko układach

zależności i powiązań.

Struktura postaw opiekuńczych:1. nastawienie spostrzeżeniowo â�� empatyczne

2. altruizm (wszechogarniająca prawda)3. wiedza i zaspokajanie ludzkich potrzeb

4. motywacje działaniowe (uczucia altruistyczne)

Ad13

Typy opiekunów â�� wychowawców (np. instruktora):Postawa wychowawcy współczesnego Domu Dziecka:Przy doborze wychowawców do placówki warto wziąć pod uwagę nie tylko wykształcenie (postuluje się, aby każdy wychowawca był przeszkolony w zakresie pedagogiki opiekuńczej, najlepiej, aby był absolwentem wyższych studiów magisterskich lub licencjackich w tej dziedzinie), kwalifikacje zawodowe czy umiejętności psychologiczno â�� pedagogiczne, ale również cechy osobowe czy własne zamiłowania, którymi mogliby zainteresować podopiecznych.

Każdy wychowawca zobowiązany jest do podnoszenia swoich kwalifikacji poprzez między innymi indywidualne samokształcenie, udział w zespołach samokształceniowych organizowanych na terenie placówki, konsultacje z doradcą metodycznym, kursy specjalistyczne (np. umiejętności wychowawczych, treningu asertywności, terapii pedagogicznej i in.), studia podyplomowe.

Najbardziej lubianych wychowawców cechuje: życzliwość, sympatia i serdeczność w obcowaniu z dzieckiem, sprawiedliwość, czułość, troska i opiekuńczość, zdolność do przejmowania się losem wychowanków, umiejętność ich rozumienia, wyrozumiałość i tolerancja oraz dyskrecja

Typologia wychowawców działaczy opieki nad dzieckiem można przeprowadzić z różnych punktów  widzenia. Kryterium zakresu podejmowanej działalności  w dziedzinie opieki nad dzieckiem można podzielić na :

-          teoretyków opieki nad dzieckiem i twórców polityki opiekuńczej,

-          wychowawców pracujących bezpośrednio z dziećmi w różnych formach opieki,

-          działaczy organizacji społecznych,

-          wychowawców , którzy przeszli od bezpośredniej pracy z dziećmi do działalności organizatorskiej w administracji państwowej i organizacjach społecznych oraz do działalności naukowej.

Ad14

Proces opiekuńczo â�� wychowawczy i jego zmienne:

Proces opiekuńczo â�� wychowawczy to cykl zmian, które po sobie następują i wzajemnie się warunkujących, które są adekwatne do zaznaczających się kolejno etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielności i niezależności życiowej (proces ewolucyjny)

¡ Proces globalny (całościowy) - określone cykle zmian od stanu wyjściowego do końca

¡ Proces parcjalny â�� zmiany w czynnościach i zależnościach opiekuńczych, ale tylko niektórych elementów składowych Przebieg procesu:

1. Proces ewolucyjny- normalny- nadzwyczajny

2. Proces opiekuńczo â�� wychowawczy- inwolucyjny- nadzwyczajny¡ globalny¡ parcjalny

Ad15

Zasady opieki wychowawczej (procesu opiekuńczo â�� wychowawczego):

1. Zasada opieki sprawiedliwej â�� ta zasada ma 3 odmiany:- równe traktowanie dzieci

- sprawiedliwość w moralnym traktowaniu dzieci- równa gratyfikacja i oczekiwanie wdzięczności2. Zasada optymalizacji opieki â�� nadmiar i niedostatek działań jest negatywy

3. Zasada aktywności podopiecznych w zaspakajaniu ich potrzeb4. Zasada wychowawczego charakteru opieki- wychowawcza modyfikacja opieki

- osobo twórcze skutki zaspokojenia potrzeb5. Zasada oddziaływania wychowawczego na potrzeby6. Zasada właściwego łączenia świadczeń opiekuńczych z wymaganiami

Ad16

Funkcje wychowania opiekuńczego:

W odniesieniu do Domów Dziecka:

1. bezpośrednio wychowawcza:- funkcja diagnostyczna- funkcja adaptacyjna- funkcja wyrównawcza- funkcja inspiracyjna- funkcja samokształceniowa

2. pośrednio procesu opiekuńczo â�� wychowawczego wychowanka- funkcja opiekuńcza

- funkcja wychowawcza

W odniesieniu do instytucji kształcenia:1. bezpośrednio wykładowców i treści kształcenia

- funkcja instrumentalna- funkcja kreatywna2. bezpośrednio i pośrednio słuchaczy- funkcja informacyjna

- funkcja kształcąca

Funkcja samokształceniowa:Obejmuje poszerzenie i pogłębianie zasobu wiedzy, kształtowanie właściwych postaw i przekonań zwłaszcza opiekuńczych i wychowawczych; podnoszenie poziomu kultury pedagogicznej i zaangażowania ideowego w pracę, a także dorabiania się własnego, zgodnego z ideałami opieki i wychowania systemu wartości.Funkcja adaptacyjna:

Wielu wychowawców w domach dziecka jest po studiach lub po przeniesieniu z innej placówki. Potrzebują oni zarówno doświadczonych współpracowników, jak i posługiwania się opracowaniem, które dostarczy im pewnych wskazań, dyrektyw i wyjaśnień odpowiadających na pytanie: co? jak? i dlaczego? mają czynić, aby zaktualizować i przystosować swe umiejętności do specyficznych wymagań procesu opiekuńczo â�� wychowawczego w tej placówce.Funkcje wychowawcze:

1. Homeostatyczna â�� najbardziej pierwotna, fundamentalna, a jednocześnie kreatywna; następstwa dokonujące się w osobie podopiecznego- obiektywne â�� osiągalny stan zaspokajania potrzeb i równowagi zwłaszcza biochemicznej- subiektywne hedonistyczne) â�� emocjonalne doznania, składają się na nią odrzucenia, przyjemności, błogość, zadowolenie z tendencją narastającą2. Egzystencjalna â�� w rezultacie spełnienia funkcji homeostatycznej dochodzi do zachowania życia i zdrowia z ich określonymi jakościami wielostronnego rozwoju, określonego poziomu normalności funkcjonowania oraz umożliwiania wychowania. Można powiedzieć, że funkcja egzystencjalna jest funkcją funkcji homeostatycznej. Od określonego stanu zaspokojenia potrzeb zależy:

- życie każdej ludzkiej jednostki zostaje zachowane p/w w rezultacie roztoczonej nad nią opieki- zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa warunkuje zachowanie gatunku- stan zdrowia każdej ludzkiej jednostki zaspokojenie potrzeb ponadpodmiotowych p/w biologicznych i bezpieczeństwa

- wielostronny rozwój

3. Regulacyjna â�� to rozbudzenie i regulowanie potrzeb oraz granic, norm i sposobów ich zaspokajania

4. Usamodzielniająca â�� doprowadzenie do względnie pełnej samodzielności i niezależności życiowej (chodzi o uzależnienie podopiecznego od opiekuna placówki), trzeba doprowadzić do usamodzielnienia podopiecznego

5. Socjalizacyjna â�� uspołecznienia, ukulturalnienia potrzeb oraz ich zaspokajanie. Socjalizacyjne następstwa opieki można rozpatrywać w dwóch podstawowych zakresach:

- przekształcenia się ról podopiecznego w rolę opiekuna

- podporządkowanie wartościom społecznym rozmiarów form i sposobów zaspokajania potrzeb

Dokonuje się ona p/w pośrednio poprzez osobę opiekuna przyjmującego, realizującego te wartości w sprawowanej opiece oraz bezpośrednio w ich oddziaływaniu na podopiecznego, zdolnego do reakcji przystosowawczych.

 Ad17

Instytucje wspomagające rodzinę :

-charakter materialny :

MOPS MOPR OIK PCPR Krajowy komitet z Funduszem na rzecz dzieci 1981r. Caritas Towarzystwo Brata Alberta Zgromadzenie Matki Bożej Miłosnej Albertynki  Misjonarki Miłości Wspólnota Chleb Boży

- charakter zdrowotny :przychodnie o różnym profilu . poradnie , szpitale dla dzieci, sanatoria , wczasy dla dzieci i młodzieży , poradnie psychologiczne pedagogiczne , poradnie zdrowia psychicznego

Podnoszenie kultury pedagogicznej rodziców

- Prawna  Korczak i idee nowego wychowania , Konstytucja

Kodeks rodzinn0- opiekuńczy

Kodeks KARNY  Kodeks cywilny Rzecznik Praw dziecka

Konwencja o prawach dziecka  deklaracja praw dziecka Genewska Deklaracja Praw dziecka , Pakt

 

Ad18

Instytucje zastępujące rodzinę

-charakter instytucjonalny :Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej  Domy małego dziecka , Ośrodki szkolno wychowawcze Policyjna Izba dziecka  Państwowe Pogotowia Opiekuńcze, internaty

- zastępujące rodzinę :

Rodzina adopcyjna , rodziny zastępcze , rodzinne domy dziecka , wioski dziecięce

Proces opiekuńczo wychowawczy globalny â��są to określone cykle zmian od początku do końca.

Parcjalny â�� częściowy tylko w niektórych jego czynnościach i zależnościach opiekuńczych.

Instytucje uzupełniające rodzinę :

Szkoły Ĺ�wietlice szkolne ,Internaty, bursy , żłobki , przedszkola 

Zadania:zapewnienie wychowankom bezpieczeństw osobistego oraz ochorna ich zdrowia fizycznego i psychicznego ( w tym warunków do tworzenia bliskich więzi osobistych i zaspokajania potrzeb emocjonalnych

-zaspokajanie potrzeb materialnych .

-zapewnienie warunków nauki własnej i ewentualnie zdobycia zawodu,

-          rozwój  zainteresowań i zaspokajanie potrzeb kulturalnych ,

-          wdrażanie do życia społecznego ( w tym kształtowanie postaw ideowych i społeczno â�� moralnych)

-          przygotowanie do życia w przyszłej rodzinie własnej.

We wszytskich zakładach opiekuńczych występują te zadania natomiast w niektórych np. takim jak w specjlanym zakładzie opiekuńczo â�� wychowawczym

 

Ad 22

CO TO JEST MODELOWANIE DZIAŁAŃ OPIEKUŃCZO â�� WYCHOWAWCZYCH

-modelowanie (dostarczenie wychowankowi sposobności do obserwacji określonego zachowania innych. Metodę tą można stosować przy modyfikacji różnych czynności poznawczych, motorycznych, a nawet ocen moralnych czy społecznych). Model winien zawierać: -problem potrzeb społecznych, -podstawy teoretyczne systemu, -podstawy organizacyjno - prawne, -formy opieki (ilość, jakość, stosownie do potrzeb),-kadra(odpowiednia wiedza, cechy osobowościowe, itp.),-środki masowego przekazu.

1. OMÓW MODEL ZAŁOŻONY, RZECZYWISTY, PROGNOSTYCZNY

Współczesny model funkcjonowania systemu to 1.model założony (koncepcje powstające przedwcześnie , poprzez praktykę),2.model rzeczywisty osiągany wypadkowo (tj. wypadkowa modelu założonego),3.model prognostyczny (opiera się na zweryfikowaniu praktycznym, przyszłościowy może być podobny do założonego)

Ad23

Podmioty realizujące funkcje opiekuńczo â�� wychowawcze szkoły:

a. świetlice szkolneb. klubyc. świetlice specjalned. świetlice socjoterapeutyczne

e. świetlice profilaktyczno â�� terapeutycznef. świetlice środowiskoweg. internatyh. bursy

Ĺ�wietlica szkolna:Placówka opiekuńczo â�� wychowawcza prowadzona przez szkołę, umożliwiająca uczniom uczestniczenie w interesujących ich zajęciach oraz wykonywanie prac domowych. Jest to jedyna komórka wychowawcza, pełniąca na terenie szkoły podstawowej funkcje opiekuńcze, wychowawcze i dydaktyczne w sposób ciągły i zorganizowany, z której korzysta zwykle stała liczba uczniów, głównie klas najmłodszych. Ustala się, że pierwszeństwo korzystania ze świetlicy szkolnej powinni mieć uczniowie zaniedbani wychowawczo i o słabych postępach w nauce, ale cele, jakie realizuje prawidłowo funkcjonująca świetlica szkolna, nie ograniczają się jedynie do tej grupy wychowanków.

Funkcje świetlicy szkolnej:- opiekuńcza - świetlica powinna czuwać nad zdrowiem, bezpieczeństwem i prawidłowym rozwojem dzieci- profilaktyczna, polegająca na działalności stymulującej procesy rozwojowe dziecka, przez wykorzystanie ich własnej inicjatywy i aktywności;- reedukacyjna, polegająca na podejmowaniu działań mających na celu wyrównywanie braków, skoordynowaniu wad i nieprawidłowości rozwojowych powstałych we wcześniejszych latach życia dziecka;- kompensacyjna, polegająca na wyrównywaniu niedoborów środowiska rodzinnego

Zasady pracy świetlicowej:1. Zasada motywacji - dzieci mające motywację do udziału w atrakcyjnych i ciekawych zajęciach zaspokajają potrzebę swoich doznań emocjonalnych. Nie trzeba ich namawiać do obejrzenia filmu, pójścia na spacer czy wycieczkę, obejrzenia teatrzyku , wzięcia udziału w inscenizacji czy recytacji.2. Zasada aktywności - zasada ta ma wywoływać przejawy własnej inicjatywy wychowanków. Wszelkie metody oparte na działaniu, na samodzielnym angażowaniu zawsze mobilizują do aktywności myślenia i działania.3. Zasada indywidualizacji - szczególne znaczenie w pracy w świetlicy ma indywidualne poznanie dziecka. Wychowawca powinien znać jego właściwości i potrzeby, jego uzdolnienia i zainteresowania. Każde oddziaływanie wychowawcze powinno być dostosowane do możliwości dziecka i do całego zespołu. Zajęcia indywidualne prowadzi się, gdy wychowanek wymaga opieki lub pomocy.

4. Zasada poglądowości - do środków poglądowych zaliczyć należy filmy, obrazy, ilustracje, okazy, obserwacje środowiska. Czynnikami wiodącymi w poznawaniu są najczęściej wzrok i dotyk, słuch i węch.5. Zasada systematyczności - każda praca i zajęcia powinny być planowane i prowadzone w logiczny powiązaniu.6. Zasada swobody - w myśl tej zasady każdy wychowawca powinien często inicjować i zachęcać do zajęć w taki sposób , aby dziecko podejmowało je chętnie, z własnej woli a nie z obowiązku. Dzieciom należy pomóc korzystać ze swobody, dysponowania czasem wolnym. Trzeba jednak stworzyć warunki rozwijania się ich indywidualnych zainteresowań i potrzeb.

7. Zasada atrakcyjności - zobowiązuje wychowawców do wzbogacania swojego warsztatu pracy w nowe, różnorodne i atrakcyjne formy zajęć, poszukiwania nowych środków , aby zapewnić odmienność i atrakcyjność zajęć w czasie wolnym.8. Zasada higieny i bezpieczeństwa - wychowawcy świetlicy ponoszą pełną odpowiedzialność za zdrowie , warunki higieniczne i bezpieczeństwo zajęć z dziećmi.

Metody pracy świetlicowej:- indywidualna praca z dzieckiem- grupowa- masowa

Zajęcia masowe obejmują wszystkich uczestników świetlicy na zajęciach organizowanych dla wspólnych celów wychowawczych i kształcących, np. udział dzieci w imprezie środowiskowej, koncertach, rozgrywkach sportowych, konkursach, turniejach, spotkaniach z ciekawymi ludźmi.Zajęcia w grupach świetlicowych stwarzają najlepsze warunki do uaktywnienia dzieci. Praca w zespołach angażuje wszystkich uczestników, daje im możliwość wyżycia się oraz wykazania swoich uzdolnień i umiejętności.

Zajęcia indywidualne to takie, w których dziecko pracuje indywidualnie, wybiera dla siebie zadanie i samo je wykonuje. W wyborze i w czasie wykonywania często pomaga mu wychowawca. Przykładem może być: kolekcjonowanie, wykonywanie elementów dekoracyjnych, czytanie książek, czasopism, opieka nad kącikami (przyrodniczym , czytelniczym).Wg. A. i Z. Wiechów:1. Metody zajęć praktycznych, stosowane we wszystkich formach pracy świetlicowej, mające różnorodny charakter i zależne od wysuniętych celów np.:- techniki plastyczne, teatry lalek oraz udział w świetlicowym zespole tanecznym sprzyjają rozwojowi wrażliwości estetycznej- zabawy i gry dydaktyczne, gry świetlicowe, konkursy i zgaduj â�� zgadule pomagają kształtować zdolności umysłowe dziecka- imprezy i uroczystości oraz działalność społecznie użyteczna kształtują uczucia patriotyczne- ćwiczenia, sporty i wycieczki rozwijają sprawność2. Metody oglądowe, wykorzystywane często do pogłębienia i utrwalenia wiadomości. Wychowawca stosuje tu pokaz przedmiotów, fotografii, map, tablic, często posługuje się przeźroczami i projektorem.

3. Metody słowne, do których zalicza się: pogadankę, opowiadanie baśni, bajek, przygód, wrażeń oraz lektury uzupełniające.

Zadania świetlicy szkolnej:- organizowanie pomocy w nauce, tworzenie warunków do nauki własnej i przyzwyczajanie do samodzielnej pracy umysłowej- organizowanie gier i zabaw ruchowych oraz innych form kultury fizycznej, w pomieszczeniach i na powietrzu mających na celu prawidłowy rozwój fizyczny- ujawnianie i rozwijanie zainteresowań, zamiłowań i uzdolnień, organizowanie zajęć w tym zakresie - stwarzanie warunków do uczestnictwa w kulturze, organizowanie kulturalnej rozrywki oraz kształtowanie nawyków kultury życia codziennego- upowszechnianie zasad kultury zdrowotnej , kształtowanie nawyków higieny i czystości oraz dbałości o zachowanie zdrowia

- rozwijanie samodzielności i samorządności oraz społecznej aktywności- współdziałanie z rodzicami i nauczycielami uczestników świetlic, a w miarę potrzeby z placówkami upowszechniania kultury, sportu i rekreacji oraz innymi instytucjami i stowarzyszeniami funkcjonującymi w środowisku

Ad28

STRUKTURA LOKALNEGO SYSTEMU OPIEKUŃCZO â�� WYCHOWAWCZEGO

Ĺ�rodowisko lokalne stanowi obok rodziny najważniejszy czynnik socjalizacji, gdyż jest ono nieodłącznym elementem życia jednostki. Doniosłą rolę w organizacji pomocy dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym odgrywa zarówno struktura lokalnego systemu opiekuńczo â�� wychowawczego jak i również polityka socjalna państwa, winna zapewnić: wysoki poziom życia poprzez zrównoważony rozwój gospodarczy, profesjonalną pomoc społeczną, nowoczesną edukację, dobrą opiekę medyczną i socjalną, integrację społeczności lokalnej

Struktura systemu lokalnego  środowiskowe instytucje wychowania naturalnego :1rodzina , 2 środowisko sąsiadów,3. grupa rówieśnicza. 4.Szkoła : świetlica szkolna , półinternat , bursa , grupy profilaktyczne , kluby zainteresowań 5. Instytucje opieki i wychowania pozaszkolnego : ośrodki adopcyjne , placówki opieki częściowej (charakter rekreacyjny ''ogrody jordanowski'' placówki profilaktyczno wychowawcze , pałace młodzieży , placówki opieki całkowitej (instytucjonalne rodzinne) (rodzinne â�� rodziny adopcyjne  ) zastępcze , rodzinne domy dziecka , państwowe domy dziecka , pogotowia opiekuńcze .policyjne

Ad29

System opiekuńczo wychowawczy w ujęciu globalnym oraz w ujęciu parcjalnym ( instytucjonalnym) Proces opiekuńczo wychowawczy trwa przez całe życie od okresu niemowlęcego .System opieki nad dziećmi w Polsce. poziomy działalności globalnego systemu opiek.wychowawczego 1.ystawowdaczwy-dziłanie resortu(nadrzędny â�� regulacyjny , przez ustawy , uchwały).2.resortowy â�� ministerialny (polega na nadzorowaniu przez Ministerstwo Sprawiedliwości  ,Sąd Rodzinny , Ośrodek Diagnostyczny , Kuratorzy Sądowi , Ośrodki Kuratorskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej , Żłobki Sanatoria Do 1992 Dom Małego Dziecka Po 1999 Dom Dziecka Resort Spraw Wewnętrznych , Policyjne Izby Dziecka .Instytucjonalny â��Siatka wszystkich instytucji mikrosystem placówka opiekuńczo â�� wychowawcza1. kadra  wykwalifikowana2. wychowankowie kryteria kwalifikowanie do placówek.

Proces ewolucyjno â�� normalny (wszystko przebiega  zgodnie z normami)

Proces opiekuńczo wychowawczy globalny â��są to określone cykle zmian od początku do końca.

Parcjalny â�� częściowy tylko w niektórych jego czynnościach i zależnościach opiekuńczych.

Proces opiekuńczo â�� wychowawczy jest to cykl zmian następujących po sobie i wzajemnie się warunkujących od początku aż do końca , które są adekwatne do kolejno zaznaczających się etapów uzyskiwania przez podopiecznego samodzielności i niezależności życiowej .

Proces inwolucyjny â�� młodości  do starości.

Ad30założenia  prorodzinnego systemu opiekuńczo wychowawczego

Oświatowe instytucje opiekuńcze są niejako â��przyzwyczajone" do skupiania się na problemach dziecka, a nie rodziny i próbują im zapobiegać i redukować je jedynie na bazie szkoły (a nie rodziny), czyniąc z niej główne ogniwo oświatowego systemu opieki. Podczas gdy dziecko wyrasta z rodziny i tam przeważnie tkwią korzenie problemów. Dlatego też reformie systemu opieki nadano charakter prorodzinny. Główne cele tej reformy to:

â�˘ Zamiast zastępować rodzinę przez instytucje oświatowe dąży się do wspierania jej przez cały system profilaktyki i opieki o cechach ponadresortowych.

â�˘ Prowadzi się starania w celu odtworzenia naturalnej odpowiedzialności za los dziecka, którą ponosić powinni: rodzice, bliższa i dalsza rodzina, ciała społeczne, instytucje lokalne, w razie konieczności- przedstawiciele administracji publicznej możliwie najniższego szczebla, a nie ponadlokalne organy i instytucje rządowe.

â�˘ Dąży się także do zwiększenia oddziaływań najtańszych form profilaktyki np. zajęć pozaszkolnych, poradnictwa rodzinnego i młodzieżowego.

â�˘ Reforma ma też na celu podniesienie jakości usług profilaktycznych i opiekuńczych w tym m. in. rozszerzenie i wprowadzenie nowych rodzinnych form opieki oraz form wychowania integracyjnego.

â�˘ Oprócz tego pragnie ograniczyć dysproporcje w rozwoju sieci instytucji profilaktycznych i opiekuńczych.

Zaistniało kilka propozycji zmian w systemie opieki nad dzieckiem, jednak wszystkie pozostają ze sobą w dialogu. Ciekawą propozycję złożył W. Ciczkowski. Mówi on o standardach usług profilaktyczno-opiekuńczych, które określa jako modele lub wzorce i traktuje jako usługi terapeutyczne skierowane do dziecka i rodziny, mające przezwyciężać kryzysy. Autor wyróżnia cztery poziomy tych oddziaływań:

I- interwencja i terapia w rodzinie

II- objęcie dziecka terapią częściową w ośrodkach socjoterapeutycznych...

III- następuje organizowanie zastępczej opieki rodzinnej

IV- występuje wtedy, gdy nie można dziecku znaleźć zastępczej rodziny i wtedy skierowuje się je do instytucji opiekuńczo- wychowawczej.

Koncepcja reformy oświaty o charakterze prorodzinnym za główne zasady organizacji opieki przyjmuje:

- BLIŻEJ- środowiska naturalnego dziecka, unikając zwłaszcza jego izolacji;

- WCZEĹ�NIEJ- zanim narosną problemy dziecka i rodziny;

- KRÓCEJ- by rodziców i dziecka nie uzależniać od pomocy i opieki;

- TANIEJ- niż w tradycyjnych, zwłaszcza zakładowych, formach opieki.

Uznano więc, zresztą zgodnie z propozycją W. Ciczkowskiego, że rodzina dysfunkcyjna pod względem opiekuńczym i wychowawczym powinna być wspierana, by nie pozbawiać dzieci ich naturalnego środowiska rodzinnego i nie powodować ich â��osierocenia". Tyko w momencie gdy stosowane środki nie będą skuteczne i wyczerpie się ich asortyment może być mowa o kierowaniu dzieci do zastępczych środowisk rodzinnych (adopcyjnych, zastępczych- tradycyjnych i nowego typu, rodzinnych domów dziecka).

Sprawny system prorodzinny powinien jak najliczniej utrzymywać dzieci w kręgu rodziny (naturalnej lub zastępczej) i tylko w ostateczności kierować młodzież do placówek, które powinny być również tworzone na wzór rodziny (i sytuowane np. w zwykłych mieszkaniach).

Najważniejsze zadania prorodzinnego systemu opieki rozpisano uwzględniając kategorie wiekowe dzieci i młodzieży.

I tak priorytetowym zadaniem reformy uczyniono pomoc rodzinie wychowującej małe

Ad31Przemoc wobec dziecka:â��..każde zamierzone i niezamierzone działanie osoby dorosłej, społeczeństwa lub państwa, które ujemnie wpływa na zdrowie, rozwój fizyczny lub psychospołeczny dziecka.." (wg. WHO)

Czynniki krzywdzenia dziecka w rodzinie, przyczyny przemocy:

*Tkwiące w osobie dopuszczającej się przemocy:1. Doświadczenia wczesnego dzieciństwa2. Czynniki okołoporodowe (np. dziecko niechciane)3. Nieprzystosowanie społeczne*Czynniki, które występują w mikrosystemie rodziny:1. Problem dziecka z innego małżeństwa2. Wątki materialne3. Patologie rodzinne4. Wielodzietność rodziny

5. Stosunek kobiet do swoich dzieci (zbytni liberalizm dla syna)6. Pozycja społeczna rodziców*Te, które tkwią w exosystemie (tzn. krąg znajomych):1. Izolacja rodziny od środowiska i znajomych2. Problem nieumiejętności korzystania z różnych form profilaktyki i pomocy środowiskowej*Czynniki w makrosystemie:

1. Postawy rodziców wobec karania wykreowane przez media

Ad32

Formy pomocy dzieciom krzywdzonym:Działania interwencyjne:- zapewnienie wsparcia emocjonalnego i poczucia bezpieczeństwa Interwencyjne- to takie , które są podejmowane przez instytucje lub pojedyncze osoby w środowisku lokalnym na okoliczność krzywdzenia dziecka.1.ośrodki interwencji kryzysowej pierwszy w Krakowie w 1991r2. Fundacja Dzieci Niczyje â�� Trójmiasto â�� 3.NIEBIESKA LINIA (od 3 lipca 1995)-(słuchanie , zaprzyjaźnianie , pomoc) 4. Dyżury interwencyjne  , Poradni twa â�� psychologii szkolenie specjalistów, Grupy wsparcia , kluby , ambulatoria , diagnoza problemu 4. Komitet Ochrony Praw Dziecka , Maria Łopatkowa 1981 r założono. Uniemożliwienie dalszego krzywdzenia dziecka i udzielenie mu pierwszej pomocy.

Działania terapeutyczno â�� lecznicze:przy pomocy różnych środków (zapobieganie przemocy w rodzinie) Etapy 1.włączenie 3 m-ce wzbudza się zaufanie 2.4-12 m-cy rozwinięcie niektórych zachowań prorodzinnych. 3. 13-m-ca do 2 lat obserwowanie efektów , mówienie o swoich problemach) 4. kontrola â�� po zakończenie terapii- zminimalizowanie i usunięcie doznanych urazów i krzywd- ośrodki interwencji kryzysowej z funkcją terapeutyczną (np. Wojewódzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie â�� 1991, pierwszy w Polsce)

Działalność profilaktyczna:- pierwotna â�� dotycząca przemocy wobec dziecka wiąże się z promowaniem zdrowia, poprawą samopoczucia społecznego oraz eliminowaniem patologii społecznej, która wiąże się z przemocą w rodzinie wzmacnianie pozytywnych cech- wtórna â�� ma na celu wczesne wykrycie objawów maltretowania dziecka, zanim ujawnią się poważne lub trwałe zmiany polega , że zmiany zaszły niekorzystne , ale jeszcze nie są takie złe aby zapobiec poważniejszym .Może być utożsamiana z działaniami o charakterze eliminująco - objawowe .

- trzeciorzędowa â�� ma na celu uchronienie dziecka przed kolejnym wykorzystaniem; w razie potrzeby dziecko należy umieścić w szpitalu, ośrodku wychowawczym, podjąć terapię rodziny  eliminacja takich aby nie powstawały takie , z których nie da się już wyjść.

Ad33

Funkcja opiekuńczo â�� wychowawcza współczesnej rodziny:

Cechy rodziny jako grupy społecznie , wychowanie â��więzi osobiste ( pierwotna) â�� stopień trwałości międzypokoleniowa , - wielkość jako grupy â�� charakter członkostwa.

Rodzina jako grupa uspołeczniona . Odmiany oddziaływań wychowawczych ze względu na otwartość rodziny . Mówimy o kilku wpływach oddziaływań wychowawczych :- niezamierzone i obojętne wychowawczo.- niezamierzone ale nie obojętne wychowawczo. â�� zamierzone obojętne wychowawczo , - zamierzone ale nie obojętne wychowawczo .

W każdej rodzinie można wyróżnić kilka typów działań opiekuńczo â�� wychowawczych, które będą określały cele (kierunki):1. Kierunek działań podstawowy â�� umożliwienie realizowania wszystkim członkom rodziny korzystania z niezbędnych dóbr

2. Kierunek działalności stymulacyjnej â�� wynika z sytuacji indywidualnych rodziny â�� stymulowanie aspiracji3. Kierunek działań asekuracyjnych â�� wynika z uświadomienia sobie przez członków rodziny pewnych deficytów (diagnoza, badania kontrolne

4. Kierunek o charakterze kompensacyjnym â�� wyrównywanie wszelkich niedoborów , reedukacja , resocjalizacja , rehabilitacja

5. Kierunek działań ratowniczych â�� podejmowany, gdy są już deformacje rodzinne

Działania opiekuńczo â�� wychowawcze odnoszą się do całokształtu życia, natomiast ich granica przebiega po linii obiektywnych możliwości samodzielnego zaspokajania potrzeb przez jednostki lub grupy. Niezależnie od przemian rodzina stanowiła i stanowi grupę wychowawczą.- typ więzi (osobista, pierwotna)- stopień trwałości (międzypokoleniowa)

- wielkość grupy (mała)- charakter członkostwa (autentyczna, nierozerwalna, dobrowolna)- grupa otwarta (kształtuje własny model wartości, uczuć)

- instytucja wychowania naturalnego.

Wzory działań wychowawczych realizowanych przez rodzinę :

- wzory działań wewnętrznych o skutkach wewnętrznych . â�� wzory działań wewnętrznych , ale o skutkach na zewnątrz, - wzory działań zewnętrznych  o ksywkach wewnętrznych , - wzory działań zewnętrznych o skutkach zewnętrznych.

Zadania opiekuńczo â�� wychowawcze rodziny w zaspokajaniu potrzeb dziecka:

1. Rozwój fizyczny- przestrzeganie zasad higieny osobistej oraz higieny otoczenia, zwłaszcza mieszkania- prawidłowe odżywianie, w tym higiena przygotowywania oraz spożywania posiłków- racjonalny tryb życia, czyli właściwe dla wieku proporcje nauki, pracy, zabawy i wypoczynku z uwzględnieniem aktywności ruchowej

- ochrona przed chorobami , wypadkami i innymi czynnikami zagrożenia zdrowia

- opieka nad dzieckiem chorym oraz pomoc w przezwyciężaniu skutków chorob lub zaburzeń i funkcjonowaniu organizmu- zapobieganie powstaniu nałogów: palenia tytoniu, picia alkoholu2. Rozwój psychiczny- organizowanie doświadczeń poznawczych dziecka, sprzyjających doskonaleniu spostrzegania i ćwiczeniu uwagi

- rozwijanie wyobraźni i pamięci- stwarzanie sprzyjających warunków rozwoju mowy i myślenia- kształtowanie wrażliwości uczuciowej, umiejętności okazywania i odwzajemniania uczuć- ćwiczenie i hartowanie woli w tym sztuki panowania nad sobą i nieulegania trudnościom- ochrona przed wstrząsami psychicznymi, zakłócającymi przebieg procesów psychicznych- stwarzanie klimatu życzliwości i zaufania, wzmacniającego poczucie bezpieczeństwa i więzi uczuciowej z rodziną

3. Rozwój społeczny- kształtowanie pozytywnej motywacji i pozytywnego stosunku do pracy, czuwając nad bezpośrednim udziałem w podejmowaniu i rzetelnym wypełnianiu zadań: w rodzinie, w szkole, w organizacji dziecięcej i w innych kręgach środowiskowych

- zapewnienie dziecku przygotowania zawodowego do pracy zgodnie ze zdolnościami, zainteresowaniami i rzeczywistymi możliwościami- rozwijanie umiejętności współdziałania oraz gotowości pomocy innym- wdrażanie do społecznej dyscypliny i odpowiedzialności za przestrzeganie obowiązujących w społeczeństwie praw

- ćwiczenie w dokonywaniu obiektywnej i krytycznej oceny postępowania własnego i postępowania innych- zaszczepienie wzorów życia rodzinnego zgodnych a potrzebami współczesnej rodziny, w tym równego udziału dziewcząt i chłopców w pracach domowych4. Rozwój kulturalny- bierne spożytkowanie dóbr kultury już wytworzonych w różnych dziedzinach jak: literatura, film, teatr, taniec, muzyka, plastyka, fotografika itp.

- Korzystanie czynne, uczestniczenie w działalności zespołów artystycznych, sportowych, turystycznych oraz w pracy różnych kół zainteresowań

- Współudział w tworzeniu dóbr kultury w różnych dziedzinach jak w plastyce, próby pisarskie, kompozycje, inscenizacje, modelarstwo itp.

Kryteria podziału rodzin (czynniki):

1. Czynniki ekonomiczno â�� społeczne

2. Czynniki kulturalne

3. Czynniki psychospołeczne

Rodzina normalna:

Między członkami rodziny powinny być jasne i zdecydowane relacje. Nie należy mieć przed sobą tematów tabu i czegokolwiek przed sobą ukrywać. Ważna jest szczerość i umiejętność rozmowy o problemach, niepowodzeniach, smutkach i troskach. I odwrotnie - razem powinniśmy cieszyć się ze wspólnego szczęścia. Rodzina powinna obdarzać siebie zaufaniem i wyrozumiałością.

Rodziny można podzielić na: normalne, wzorowe, wydolne wychowawczo i patologiczne. W rodzinie normalnej wspólnie rozwiązuje się problemy oraz zapobiega im, cieszy się ze szczęścia drugiej osoby. Rodzina wzorowa oprócz tego dąży do podnoszenia poziomu w nauczaniu, wychowaniu. Rodzina wydolna wychowawczo to ta, która jeszcze nie potrzebuje pomocy finansowej państwa, radzi sobie w miarę swoich możliwości, ale w której relacje między jej członkami są zaburzone. W rodzinie patologicznej występuje trwały rozpad pożycia i więzi emocjonalnej. Warto przypomnieć, że rodzice i małżonkowie w każdej z tych rodzin są wzorem dla swoich dzieci.

Każda normalnie funkcjonująca rodzina potrzebuje więzi, kontaktu emocjonalnego, bezpieczeństwa, wzajemnego wspierania się, miłości, akceptacji i szacunku, okazywania uczuć i zaufania. Ważna jest również potrzeba wypoczynku i rekreacji, czyli wspólne spędzanie czasu, oderwanie się od codzienności, poprzez np. chodzenie na spacery, wyjazdy w wolnej chwili za miasto.

Ad34

Współczesne zagrożenia rozwojowe dziecka w rodzinie i ich uwarunkowania :

Do takich zjawisk należy zwłaszcza:

-pozbawienie opieki(sieroctwo społeczne , naturalne  , okresowe pozbawienie dziecka opieki z powodu choroby lub wyjazdu

- skrajny niedostatek , w tym brak elementarnych warunków higieny oraz stan mieszkania uniemożliwiający normalne życie i funkcjonowanie rodziny,

- maltretowanie fizyczne i psychiczne dziecka powoduje bezpośrednie zagrożenie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz nadużywanie kar,

-nałogowy alkoholizm jednego , z zwłaszcza obojga rodziców

- narkomania jednego lub obojga opiekunów,

- zaburzenia i choroby psychiczne rodziców uniemożliwiające faktyczne sprawowanie opieki,

-przestępczy tryb  życia opiekunów.

-brak kultury osobistej , wulgarne słownictwo i hałaśliwe zachowanie utrudniające i zakłócające spokój życia rodziny  oraz sąsiedztwa.

-poważne błedy wychowacze i utrata więzi rodziców zastępczych z dzieckiem powoduje m.in. stany lękowe i jego niechęć do opiekunów .

- zupełna niewydolnośc wychowawcza utrata przez rodziców autorytetu i możliwości wpływu na dziecko.

Czynniki wywołujące â��naruszenie praw dziecka , osamotnienie dziecka , brak więzi emocjonalnych , przemoc fizyczna , psychiczna , emocjonalno â�� seksualna(przemoc wobec małżonka , ludzi starszych)

Czynniki:

1.które tkwią w osobie karzącej (agresora) nieprawidłowy rozwój człowieka doświadczenie wczesnego dzieciństwa , doświadczenie karanie w dzieciństwie , przemoc seksualna , okołoporodowe procesy hormonalne nie przebiegają normalnie nie przebiegają w czasie ciąży , poporodowe odrzucenie , niechciane ciąże â��negatywne bodżce na ciąże â��wczesny kontakt po urodzeniu dziecka redukuje to 2. Te które nie są czynnikami bezpośrednio tkwią w makrosystemie rodziny działają pośrednio.-problem akceptacji dziecka drugiego współmałżonka z rodzin zrekonstruowanych â��trudne warunki materialne â��przemoc â��niewłaściwy stosunek dzieci przedwczesnie urodzonych do 4 roku zycia â��spóleczna pozycja rodziców (kary psychiczne) â�� dzietność rodziny (ilość dzieci)

Czynniki , które tkwią w ekosystemie rodziny â�� izolowanie się rodziny od kręgów sąsiedzkich , przyzwalanie sąsiadów na przemoc.- brak praktyki umiejętności  korzystania z pomocy oferowanej rodzinie w środowisku rodzinnym .

Makrosystem - -oglądanie telewizji , filmów z przemocą (lęk przed agresją )- wzruszanie â�� oglądanie wzmacnia tę sytuację â�� stymulująca â�� oglądanie agresji przyczynia się do rośnięcia agresji â�� problem przekonania o potrzebie karanie.To wywołuje syndrom dziecka maltretowanego , jako zespół objawów klinicznych , które są konsekwencją stosowania przemocy , reakcje : charakter fizyczny , psychiczny , bezpośredni â�� karanie â��zaraz , odroczony â�� odległy, agresywny â�� regresywny â��po doświadczeniu  zepchnięcie , zobojętnienie stoper emocjonalny w psychologii.

Grpy czynników :

- te które występują w osobie dopuszczającej się . â�� doświadczenia wczesnego dzieciństwa.

Formy pomocy dzieciom krzywdzonym :

-interwencja . � profilaktyka , - terapia.

Ad35

Typy rodzin:

Typologia ze względu na stopień zagrożenia:1. Rodzina normalna2. Rodzina wzorowa

2. Rodzina jeszcze wydolna4. rodzina niewydolna5. Rodzina patologiczna

Trzy czynniki  grupy â�� ekonomiczno 0społeczne . â�� kulturalne, - czynniki psychospołeczne.

Rodzaj i siła więzi , uznawane i realizowane wzory. R. normalna , jest to taki rodzaj rodziny , która przejawia większość cech określonych przez te trzy czynniki grupy . Musi być ona rodziną względnie zintegrowana do tych trzech grup  w sensie społecznym musi ona spełniać warunki i normy społeczne.

RODZINA WZOROWA  to taki model założony jest  dobrze ale może przejawiać tendencje doskonalenia , podnoszenia poziomu w nauczniu .

 

Ad 36 W rodzinie dysfunkcyjnejzaburzona jest komunikacja między jej członkami , co wpływa na nieprawidłowe kształtowanie się obrazu własnej osoby i poczucia wartości jej członków, zwłaszcza dzieci .Dziecko nie ma zaspokojonej potrzeby bezpieczeństwa , miłości , akceptacji, szacunku . Nie przekazuje mu się spójnego systemu wartości , łamie się jego poczucie godności , zabrania się ujawniać emocje i myśli . Wszystko to wyzwala poczucie wstydu , złość i strach , które są przenoszone na sposób funkcjonowania dziecka w innych środowiskach .Zaburzona jest również struktura. Uwaga jej członków  skupiona nie jest na dziecku , ale na rodzicu , który jest przyczyną dysfunkcji :alkoholiku , sprawcy przemocy , tyranie rodzinnym itp. Cały system działa tak , aby to jego potrzeby zostały zaspokojone . Dziecko stosuje więc różne mechanizmy obronne , które pozwalają mu przetrwać , jednocześnie nie chce popuścić do  zdemaskowania istniejącego systemu  .W rodzinach dysfunkcyjnych panują pewne żelazne reguły:kontrola , perfekcjonizm , oskarżanie , zaprzeczanie , milczenie iluzja niedokończenie , brak zaufania.. W tych rodzinach dzieci często przejmują różne określone role zależnie od wieku i cech psychofizycznych .Są to takie role :bohater rodziny , kozioł ofiarny , nieobecne dziecko , czy maskotka rodzinna .Rodzina uzależniona to rodzina patologiczna żadne nadzieje na poprawę życia , a nawet nie rokuje się żadnych nadzieii na poprawienie się w jakąkolwiek inną rodzinę. Podstawowe funkcje rodzicielskie zostają naruszone zaburzeniu ulegają także procesy socjalizacyjne .Zamiast wzorów zachowań społecznie pożądanych rodzina dostarcza wzorów zachowań aspołecznych bądź wprost przestępczych. Wszystko  to sprawia , że dzieci alkoholików prezentują wyższy poziom niedostosowania społecznego

Dzieci uzależnionych są bardziej agresywne wobec otoczenia .Wielu trudności przysparza dzieciom brak umiejętności koncentracji uwagi , nadpobudliwość psychoruchowa , zaburzenia pamięci oraz zachowania aspołeczne. Niepowodzenia szkolne i niska pozycja w strukturze klasy pogłębiają małe poczucie własnej wartości oraz brak wiary we własne siły , a tym samym nasilają przezywane przez dziecko i utrwalają ukształtowane w domu patologiczne wzory reagowania i cechy osobowości. Dzieci z rodzin alkoholowych wyrastają w atmosferze lęku i obcości psychicznej , nasilanej przez krzywdy moralne i fizyczne , brak oparcia w najbliższych , złe warunki bytowe .Typowe dla tych dzieci stany emocjonalne to :niepokój , rozdrażnienie , przygnębienie , stany lękowe , natrętne myśli , dolegliwości  psycho - somatyczne bóle głowy , bóle serca , bolesne skurcze jelit .Patologia rodziny wpływa na jej istotny element â�� obraz własnej osoby i jego samoocenę .Dzieci alkoholików wymagają szczególnego zainteresowania i pomocy .Należy im wyjaśnić na czym polega alkoholizm któregoś z rodziców Powinny wiedzieć , ze jest to choroba , należy im uświadomić , że nie ponoszą żadnej winy za picie rodzica .Dzieci z takich rodzin potrzebuję pomocy i wsparcia spoza rodziny. Może to być terapia indywidualna lub grupowa bądź uczestnictwo w zajęciach świetlic terapeutycznych .

Konwencja o Prawach Dziecka zmiany: 1999-09-02; Dz.U.2000.2.11

KONWENCJA

O PRAWACH DZIECKA przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

dnia 20 listopada 1989 r.

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ podaje do powszechnej wiadomości dniu 20 listopada 1989 r. została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Konwencja o prawach dziecka w następującym brzmieniu :Przekład KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA PREAMBUŁA

Państwa-Strony niniejszej konwencji,

uważając, że zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych uznanie wrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków rodziny ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości oraz pokoju na świecie .Potrzeba otoczenia dziecka szczególną troską została wyrażona w Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. oraz Deklaracji Praw Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r. i uznanej w Ogólnej Deklaracji Praw Człowieka, w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (w szczególności w artykułach 23 i 24), w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (w szczególności w artykule 10), jak również w statutach i stosownych dokumentach wyspecjalizowanych agencji i międzynarodowych organizacji zajmujących się zapewnieniem dobrobytu dzieciom mając na uwadze, że - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - â��dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu przypominając postanowienia Deklaracji Zasad Społecznych i Prawnych odnoszących się do ochrony i dobra dziecka ze szczególnym odniesieniem do umieszczania w rodzinie zastępczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i międzynarodowym, podstawowe minimum zasad Narodów Zjednoczonych odnośnie do wymierzania sprawiedliwości wobec nieletnich (â��Zasady Pekińskie" ) oraz Deklarację o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbrojnych, uznając, że we wszystkich krajach świata są dzieci żyjące w wyjątkowo trudnych warunkach i że wymagają one szczególnej troski biorąc w należyty sposób pod uwagę znaczenie tradycji i wartości kulturowych każdego narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka uznając wagę międzynarodowej współpracy dla poprawy warunków życia dzieci w każdym kraju, szczególnie w krajach rozwijających się.

Konstytucja Art.72  Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

1.         Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.

4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r.o Rzeczniku Praw Dziecka.

Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika Praw Dziecka.

2. Rzecznik Praw Dziecka, zwany dalej Rzecznikiem, stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców.

3. Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnień kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Art. 2. 1. W rozumieniu ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.

2. Uzyskanie pełnoletności określają odrębne przepisy.

Art. 3. 1. Rzecznik, w sposób określony w niniejszej ustawie, podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości.

2. Rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności:

1) prawa do życia i ochrony zdrowia,

2) prawa do wychowania w rodzinie,

3) prawa do godziwych warunków socjalnych,

4) prawa do nauki.

3. Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.

4. Rzecznik szczególną troską i pomocą otacza dzieci niepełnosprawne.

KARTA PRAW DZIECKA

Przeczytaj też

Moje Prawa czyli Konwencja o Prawach Dzieci dla dzieci

â�˘          Mam prawo nie tylko do egzystencji, ale i do życia.

â�˘          Mam prawo do własnej osobowości. Nie jestem niczyją własnością.

â�˘          Mam prawo być równym każdej innej istocie ludzkiej bez względu na wiek.

â�˘          Mam prawo oczekiwać szacunku.

â�˘          Mam prawo być sobą, posiadać własną tożsamość.

â�˘          Mam prawo wyrażać moje myśli i uczucia, a także być wysłuchanym.

â�˘          Mam prawo pytać "dlaczego" i otrzymywać odpowiedź.

â�˘          Mam prawo być wychowywanym bez krzyku, bez lekceważenia czy poniżania.

â�˘          Mam prawo dorastać w swoim własnym tempie i oczekiwać akceptacji dla tego tempa.

â�˘          Mam prawo nie doznawać bólu fizycznego ze strony zagniewanych ludzi.

â�˘          Mam prawo być kochanym takim, jakim jestem.

â�˘          Mam prawo pod rozważnym kierownictwem, do myślenia we własnym imieniu i do podejmowania decyzji.

â�˘          Mam prawo do odpowiedzialności za siebie.

â�˘          Mam prawo do odczuwania radości, szczęścia, smutku, opuszczenia, złości i bólu.

â�˘          Mam prawo do wygrywania.

â�˘          Mam prawo troszczyć się i być przedmiotem troski, wychowywać i być wychowywanym, dawać i otrzymywać.

â�˘          Mam prawo sam kształtować swoje przekonania, wierzenia i normy.

â�˘          Mam prawo do wolności.

â�˘          Mam prawo uznawać i akceptować prawa innych wynikające z karty praw.

Deklaracja Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych, 1959 r. to dziesięciopunktowy dokument. Dokument odnoszący prawa człowieka do dzieci. Dopiero 30 lat później 1989 r. Narody Zjednoczone przyznały dzieciom ochronę traktatową. Krajowa Rada Swobód Obywatelskich z siedzibą w Londynie opublikowała szereg dokumentów dotyczących praw dziecka m.in. " Prawa dzieci; raport z pierwszej krajowej konferencji poświęconej prawom dzieci ", 1972 r. W Polsce Konwencja o prawach dziecka obowiązuje od 1991 r.

Wybrane organizacje i fundacje działające na rzecz dzieci w Polsce :

 Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dziecięca Listy do Ĺ�wiata - Kraków

Fundacja Dzieci Niczyje - Warszawa

Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Dzieci WYSPA - Chorzów

Instytucje:

Poradnie psychologiczno - pedagogiczne

Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno - Konsultacyjne

Poradnie Zdrowia Psychicznego

Sądy Rodzinne i Opiekuńczy

Ośrodki Pomocy Społecznej

Instytucje, organizacje i fundacje

Wybrane organizacje i fundacje działające na rzecz dzieci w Polsce :

Komitet Ochrony Praw Dziecka - Warszawa

Fundacja Dziecięce listy do świata, Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw Dziecka - Kraków

Fundacja Dzieci Niczyje â�� Warszawa ,Caritas Polska , Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej Porozumienie bez barier Pomocy możesz szukać też w najbliższej placówce:

Poradnie psychologiczno pedagogiczne , Rodzinne Ośrodki Diagnostyczno - onsultacyjne Poradnie Zdrowia Psychicznego , Sądy Rodzinne i Opiekuńczy , Ośrodki Pomocy Społecznej

Organizacje harcerskie : ZHP Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej , Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego â�� Zawisza" Federacja

---