1. Pojęcie gospodarki światowej i czynniki determinujące jej rozwój.

2. Istota i rodzaje komplementarności struktur gospodarczych.

3. Metody zwiększania komplementarności.

4. Bariery rozwoju gospodarki światowej.

5. Główne mierniki zaangażowania w gospodarkę światową.

6. Tendencje rozwojowe gospodarki światowej.

7. Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści zgodnie z teorią kosztów absolutnych.

8. Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści zgodnie z teorią kosztów względnych.

9. Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści zgodnie z teorią obfitości zasobów.

10. Opisz mechanizm wyrównywania się cen czynników wytwórczych na wskutek rozwoju specjalizacji i handlu zgodnie z teorią obfitości zasobów.

11. Jak postęp technologiczny może wpływać na rozwój handlu i osiągane z niego korzyści?

12. W jaki sposób czynniki popytowe wpływają na rozwój handlu i osiągane z niego korzyści?

13. Istota i skutki przepływu kapitału w skali międzynarodowej.

14. Czynniki wywołujące ruch kapitału w skali międzynarodowej.

15. Skutki międzynarodowych przepływów siły roboczej.

16. Czynniki determinujące ruch ludności w skali międzynarodowej.

17. Istota i kanały transferu wiedzy technicznej w skali międzynarodowej.

18. Wpływ handlu zagranicznego na efektywność gospodarowania.

19. Wpływ handlu zagranicznego na zmianę struktury dochodu narodowego.

20. Wpływ handlu zagranicznego na dynamikę dochodu narodowego.

21. Wzrost i rozwój gospodarczy krajów(regionów), a migracja siły roboczej.

22. Wzrost i rozwój gospodarczy krajów(regionów), a przepływy kapitału w skali międzynarodowej.

23. Istota, cele i rodzaje zagranicznej polityki ekonomicznej.

24. Argumenty na rzecz protekcjonizmu i na rzecz liberalizmu (zagranicznej polityce ekonomicznej).

25. Kurs walutowy jako instrument makroekonomicznej polityki zagranicznej.

26. Stopa procentowa makroekonomicznej polityki zagranicznej.

27. Podatki i polityka fiskalna

28. Mechanizm i efekty cła importowanego.

29. Subsydia eksportowe - mechanizm i skutki wprowadzenia.

30. Damping - istota i rodzaje.

31. Kontyngenty taryfowe, a kontyngenty ilościowe - podobieństwa i różnice.

32. Scharakteryzuj towary wymienione w skali międzynarodowej.

33. Wyjaśnij kształtowanie się cen towarów wystandaryzowanych w krótkim i długim okresie.

34. Wyjaśnij kształtowanie się cen towarów zindywidualizowanych w krótkim i długim okresie.

35. Pojęcie i rodzaje kursu walutowego.

36. Rodzaje i warunki wymienionych walut.

37. Istota i części składowe bilansu płatniczego.

38. Pojęcie równowagi i nierównowagi bilansu płatniczego.

39. Opisz wybrany mechanizm przywracania równowagi w bilansie płatniczym w krótkim okresie.

1.Gospodarka światowa i czynniki determinujące jej rozwój

Gospodarka światowa to sieć powiązań pomiędzy podmiotami na świecie. Powiązania te mogą być handlowe, produkcyjne, inwestycyjne, techniczne, walutowo-finansowe itp. To też zbiorowość wszelakich organizmów z różnych krajów współpracujących ze sobą.

Czynniki determinujące rozwój gospodarki światowej:

1 ekonomiczne: a)strukturalne ; b)koniunkturalne; c)techniczno-technologiczne (związane z postępem)

2 pozaekonomiczne: a) polityczne ( w przypadku Korei Płd..i Korei Pn. lub dawny nasz ustrój i współpraca tylko z Rosją); b)instytucjonalny( związany z przynależnością państwa do instytucji międzynarodowych UE, ETA…)).

2.Istota i rodzaje komplementarności struktur gospodarki.

Komplementarność struktur gospodarki to ich wzajemne dopasowanie w obrębie co najmniej dwóch krajów. Jest ona skutkiem i przyczyną międzynarodowego podziału pracy. Zachodzi stan i proces. Stan to dostosowanie gospodarcze w danym momencie, proces-zmiany zakresu komplementarności zachodzące pod wpływem czynników strukturalnych, koniunkturalnych. Komplementarność dzielimy na międzygałęziową i wewnątrzgałęziową. U podstaw tej pierwszej leżą różnice w zasobach czynników produkcji(bogactw naturalnych, pracy, kapitału). Ich przyczyną najczęściej bywa położenie geograficzne i różnice w warunkach naturalnych (rolnictwo-zbiory; przemysł tekstylny-tkaniny).

3.Metody zwiększania komplementarności.

a) specjalizacja; b) kooperacja-podpisywanie umów; c) produkcja na wielką skalę np. wymuszone warunki techniczne np. produkcja w hutach; d) współpraca w tworzeniu jednego celu np. samochodu z wielu części z różnych firm; e) produkcja wielkoseryjna.

Międzynarodowa specjalizacja w produkcji-ograniczenie asortymentu wytwarzanych produktów bądź też ograniczenie liczby realizowanych procesów technologicznych w celu zwiększenia efektywności czynników produkcji. Międzynarodowa kooperacja w produkcji specjalizacja uzgodnień z partnerami zagranicznymi, międzynarodowa produkcja. Partnerzy podpisują umowę gwarantującą zbyt towarów będących przedmiotem kooperacji. Produkcja na wielką skalę-następstwo do dążenia aby optymalnie osiągnąć oryginalność techniczną i ekonomiczną. Produkcja wielkoseryjna-wydłużenie serii produkowanych wyrobów.

4.Bariery rozwoju gospodarki światowej.

Dzielimy: 1) bariery naturalne tzn, że z natury rzeczy nie mogą one być przedmiotem obrotu międzynarodowego (np. nieprzenośność dróg, mostów, budynków, dobra o wysokich kosztach przemieszczania); 2) utrudnienia natury cywilizacyjno-kulturowej, odrębności językowe, odmienne obyczaje, które wpływają na wyniki negocjacji gospod.; 3) bariery instytucjonalno-instrumentalne (chodzi o oddzielenie polityki gospodarczej, i ustawodawczej).

5.Główne mierniki zaangażowania w gospodarkę światową.

Do podstawowych mierników zaang. zalicza się udziały w imporcie światowym oraz udziały w eksporcie światowym. Innymi miernikami stopnia zaang. W przepływach produktów (towarów i usług) są obroty na 1 mieszkańca per capita oraz stopy importu i eksportu.

PKB-suma dóbr i usług wytworzony w danym kraju.Y -wartość PKB.Oprócz importu i eksportu wyróżnia się krańcowe stopy importu i eksportu.Krańcowa stopa importu-współczynnik wskazujący jak zmienia się import przy zmianie poziomu produktu krajowego brutto o jednostkę. Krańcowa stopa eksportu -współczynnik wskazujący na udział przyrostu odpowiedniego wywozu przy zmianie produktu krajowego o jednostkę.Y=C+I+G w gospodarce zamkniętej. W gospod.otwartej Y=C+I+G+(X-Z).Handel zagraniczny wpływa na dynamikę.

6.Tendencje rozwojowe gospodarki światowej.

Wobec zmian obrazu świata ukształtowanego po II wojnie światowej i obowiązującego do końca lat osiemdziesiątych, a wyrażającego się zanikiem podziału na Wschód - Zachód (socjalizm - kapitalizm) oraz modyfikacją podziału na Północ - Południe (bogaci - biedni), z początkiem lat dziewięćdziesiątych rodzić zaczął się nowy, wielobiegunowy układ świata o wyraźnie zróżnicowanych potencjałach. Wobec kształtowania się nowego układu sił we współczesnym świecie, koniecznym staje się dokonanie innego ich podziału, odmiennego od powszechnie stosowanego przez różne organizacje międzynarodowe . Dla potrzeb podjętych rozważań, trafnym podziałem - przy odwołaniu się do kryteriów ekonomiczno-cywilizacyjnych i geograficznych - jest wyróżnienie czterech grup regionów świata:
pierwszej - wiodącej w rozwoju gospodarczym;
drugiej - przebudowującej swoją gospodarkę;
trzeciej - niestabilnego rozwoju; oraz
czwartej - zacofania gospodarczego . Nadanie międzynarodowemu handlowi większego tempa liberalizacji i większej przejrzystości. Nie wolno bowiem dopuścić do erozji otwartego handlu światowego na rzecz administrowania nim.2) Dalsze rozszerzenie rozwiązań polityki rolnej zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej.3) Zreformowanie rynku pracy, tak aby zmniejszyć wskaźnik bezrobocia, które ma przede wszystkim charakter strukturalny. Zmiany w tym obszarze należy dokonać w oparciu o politykę makroekonomiczną.4) Wystawienie na działanie konkurencji chronione dotychczas sektory gospodarki. Modernizacji tych sektorów oraz wzrostowi wydajności ich funkcjonowania winno sprzyjać urynkowienie sektora publicznego, prywatyzacja i decentralizacja.5) Wprowadzenie istotnych zmian w dziedzinie ochrony zdrowia i opieki społecznej, pod kątem ograniczenia przyrostu wydatków budżetowych.6) Zdynamizowanie działań na rzecz ochrony środowiska.

7.Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści zgodnie z teorią kosztów absolutnych.

Zasada prowadzenia handlu wg.Smitha były dwa kraje wymieniające dwa towary,brak kosztów transportu,wolny rynek i handel,koszty produkcji mierzy się nakładami pracy w ujęciu statycznym. Zgodnie z teorią kosztów absolutnych podstawą rozwoju specjalizacji międzyn. A zarazem żródła osiągania korzyści z handlu międz. Jest występowanie między różnymi krajami bezwzględnych różnic w kosztach wytwarzania,które można mierzyć nie tylko nakładami pracy.Zdaniem Smitha krajA jest bardziej efektywny w produkcji dobraX a zarazem jest mniej efektywny niż krajB w produkcji dobraY to oba te kraje mogą osiągać korzyść wskutek rozwoju międzyn. podziału pracy.

8.Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści z teorią kosztów względnych.

chodzi o to by w warunkach dysponowania przez kraj A absolutną przewagę nad krajem B w produkcji obydwu dóbr, specjalizował się on w produkcji i eksporcie tego towaru, który może wyprodukować stosunkowo taniej niż krajB tego towaru , którego jego przewaga nad krajem B mierzona jest nakładami pracy i jest największa. Jednocześnie kraj B powinien się specjalizować w produkcji i eksporcie towaru, którego niekorzystna pozycja tego kraju ujawnia się w najmniejszym stopniu. Zasada kosztów względnych wskazuje na to, jak uzyskać daną ilość określonego wyrobu przy minimalizacji nakładów lub jak uzyskać większy produkt przy danych nakładach.

9.Uzasadnij specjalizację i osiąganie korzyści z teorią obfitości zasobów.

Założenie teorii obfitości zasobów można podzielić na 3y grupy:1.założenia wyjściowe(dwa kraje ,dwa towary dwa czynniki wytwórcze-kapitał-praca,brak kosztów transportu,rózne wyposażenia krajów w czynniki wytwórcze)2.założenia dt.technicznych warunków produkcji i warunków wyboru konsumenta(czynniki produkcji są homogeniczne-jednorodne,doskonale podzielone,funkcje produkcji dla wszystkich wyrobów są stałe,preferencje konsumentów są takie same i nie zmieniają się w czasie w analizowanych krajach)3.założenia dt. systemu funkcjonowania gospodarki narodowej i rynku międzynarodowego(działanie rynków narodowych współpracujących ze sobą krajów wg.schematu wolnej konkurencji,przy pełnym zatrudnieniu czynników produkcji,brak przeszkód dla międzynarodowych przepływów produktów.

10.Opisz mechanizm wyrównania się cen czynników wytwórczych na skutek rozwoju specjalizacji i handlu zgodnie z teorią obfitości.

Czynniki wytwórcze: praca, kapitał, wiedza techniczna-czynniki te muszą występować jednocześnie.Jeżeli używamy więcej jednego czynnika to jego krańcowa prawność się zmniejsza i odwrotnie.Założymy że mamy do czynienia ze wzrostem zasobów pracy,wówczas obniża się realna cena tego czynnika,na korzyść realnej ceny kapitału.Mamy wtedy doczynienie z przesunięciem się pracy i kapitału.Przesuwanie się granic cen nie ma końca.Dlatego ważnym wyzwaniem rozwojowym jest kształtowanie się w tychże krajach,czy regionach najbardziej atrakcyjnymi dla własnych i zewnętrznych czynników wytwórczych.

11.Jak postęp techniczny może wpływać na rozwój handlu i osiągane z niego korzyści.

Ludzie migrują do tych krajów,które są na wyższym poziomie rozwoju(np.pracy).Napływ ludności może spowodować zasoby pracy i zwiększy się dochód narodowy, rozwija się również całość kapitału a przy tym gospodarka.Y=funkcja(Lpraca,Kkapitał,T-wiedza techniczna).Wiedza techniczna powoduje, że mamy nowe powiązania i możemy się rozwijać. Nośnikami wiedzy technicznej są:1.ludzie(poprzez migracje np. turystyczne, wymiany naukowe, sympozja)wyjazd wykształconych ludzi z kraju wpływa na postęp techniczny. 2.towary(handel międzynarodowy np.nabywanie towarów w celu ich kopiowania, sprzedaż patentów,licencje)3.dokumenty (wywiad gospodarczy) Handel jest substytucyjny.Gdzie intensywny jest ruch migracyjny również intensywny jest handel zagraniczny.Kraje które odznaczają się dużą innowacyjnością eksportuja przede wszystkim nowe rodzaje wiedzy technicznej oraz nowoczesne artykuły przemysłowe o wysokim stopniu przetworzenia !!!!

12.W jaki sposób czynniki popytowe wpływają na rozwój handlu i osiągane z niego korzyści.

Popyt to zapotrzebowanie na dobra i usługi zgłaszane przez nabywców przy danej cenie w danym czasie. Popyt odwrotna relacja między ceną dobra(usługi) a ich ilością, którą konsumenci są skłonni i są w stanie (ceteris paribus)nabyć w danym okresie. Czynniki wpływające na rozwój wymiany międzynarodowej możemy podzielić na 4y kategorie: techniczne, strukturalne, koniunkturalne, instytucjonalne(polityczno-systemowe).Czynniki techniczne najsilniej oddziaływują na rozwój wpółczesnej wymiany i rozwoju handlu, osiągnięcia nauk matematycznych, biologicznych, technicznych, fizycznych. Rozwój środków transportu, wykorzystywanie energii atomowej,rozwój telewizji satelitarnej,upowszechnienie telefonów kom.,rozwój w dziedzinie komputeryzacji,internetu..

13.Istota i skutki przepływu kapitału w skali międzynarodowej.

Wszelkie ruchy kapitału mogą wynikać zakupu towarów i usług za granicą, udzielanie zagranicznych kredytów handlowych i pożyczek finansowych, zakupu papierów wartościowych, zakładania przedsiębiorstw w jednym kraju przez rezydentów drugiego kraju. Kapitał-środki finansowe,kredyty,pożyczki.1.inwestycje bezpośrednie- inwestowanie w przedsiębiorstwa np. w budowę, inwestor przejmuje od podstaw budowę lub przejmuje w trakcie ale musi nabyć pakiet kontrolny,(siła robocza, zbyt przepisy prawa, warunki geograficzne, stabilne podłoże, nie ma konfliktów społecznych, politycznych, nawiązanie kooperacji z innymi firmami, wpływy z podatku przez przedsiębiorstwa i pracowników, wpływy podniesienienie kwalifikacji. Wady: Kraj z którego kapitał upływa: wzrost bezrobocia, spadek PKB, kredyty międzynarodowe.Korzyści:zyski wróca do przedsiębiorstwa kraju przy współpracy międzynarodowej to gdy powstaje nowe przedsiębiorstwo i uruchamia kooperację i zapełnia wyrobem gotowym.2.inwestycji portfelowych-posiadanie papierów wartościowych, zyski z posiadania akcji.

14 Czynniki wywołujące ruch kapitału w skali międzynarodowej

15.Skutki międzynarodowych przepływów siły roboczej-Przystosowanie się do nowych warunków geograficznych,, umocnienie stałego podłoża, konflikty społeczne, inne przepisy prawne(niestabilna sytuacja polityczna).Nawiazanie kooperacji z innymi firmami, wpływy podatku przez nowe przedsiębiorstwa i pracowników, wpływ również podniesienie kwalifikacji pracowników.Wady;bariera celna(handlowa)np. Toyta. W kraju w którym przepływa siła robocza, powstaja nowe przedsiebiorstwa przy wspólpracy międzynarodoerj, uruchamiana jest kooperacja zapełniona wyrobem gotowym.Inwestycje zastępuja handel międzynarod.Im wyższy handel tym prowadzi do identyfikacji.

16 Czynniki determinujące ruch ludności w skali międzynarodowej Czynniki wytwórcze to;praca, kapitał wiedza techniczna-czynniki te muszą występować jednocześnie. Praca- migracje ludzi mogą być: sezonowe, krótkookresowe-do 1-ego roku, długookresowe- na czas oznaczony-na 5ęć lat i na stałe.  jednej strony, na turystykę masową mogą sobie pozwolić społeczeństwa relatywnie bogate.

·Z drugiej strony turysta wybiera najczęściej kraj recepcji, który jest rozwinięty ekonomicznie, z odpowiednią infrastrukturą, która będzie w stanie zaspokoić jego potrzeby.Najważniejsze ekonomiczne czynniki ruchu turystycznego (odwiedziny znajomych i rodziny) toliczba rejestracji nowych samochodów poziom cen,koszt podróży, poziom PKB,wielkość handlu ,współczynnik zaufania konsumentów.Czynniki geograficzne rozwoju turystyki zagranicznejDo czynników geograficznych zalicza się położenie kraju oraz środowisko naturalne.Kreacja tych czynników jest utrudniona(trudno bowiem zmienić odległości do krajów recepcji czy diametralnie zmienić warunki naturalne). Możliwa jest natomiast właściwa pielęgnacja i wykorzystanie zasobów naturalnych. Można zatem ułatwić warunki podróżowania (nowe lotniska, zniesienie wiz itp..). Ważnym czynnikiem geograficznym powiązanym z położeniem geograficznym jest klimat i klęski żywiołowe. Na wielkość przyjazdowego ruchu turystycznego wpłynęło m.in. trzęsienie ziemi, które wywołało tsunami w Azji Południowo-Wschodniej w grudniu 2004 roku czy huragany w basenie Karaibów jesienią 2005 roku.Pozostałe czynniki determinujące wyjazdy zagraniczne.Do pozostałych czynników rozwoju turystyki zagranicznej należy zaliczyć zagrożenia dla życia i zdrowia turysty związane z: wybuchem epidemii,trudnymi warunkami życia w kraju recepcji (w tym także  brak wody pitnej)niski poziom usług medycznych,niebezpieczeństwo napaści na turystę, a nawet porwania. Motywami migracji mogą być; ruch przygraniczny,motyw ekonomiczny,polityczny, turystyczny,religijny i ideologiczny,na skutek wojen,kleski żywiołowe.Drenaż mózgów(wyjazd wykształconych z kraju). Marnotrastwo mózgów( nie wykorzystnie swojego wykształcenia).Migracje dt. ludzi młodych i starych.Kraj przyjmujący migrantów, przyjmuje noa kulturę, uzupełnia się z rodowitych na cudzoziemców, zyskuje wykwalifikowaną siłe roboczą, ponosi koszty dt.utrzymania przestepczości,oraz wzrasta PKB w kraju. Handel jest substytucyjny w stosunku do migracji.Tam gdzie jest intensywny ruch migracyjny taki jest również handel zagraniczny-jest uzupełnieniem.Kapitał-środki finansowe,formy-kredyty,pożyczki.1.inwestycje bezpośrednie-np.inwestowanie w przedsiebiorstwa,inwestor przejmuje od podstaw budowę lub w trakcie ale musi nabyć pakiet kontrolny.2.inwestycje portfelowe-posiadanie róznego rodaju papierów wartościowych,zyski z posiadanych akcji.Kraj z którego kapitał upływa-wzrost bezrobocia,spadek PKB,kredyty międzynarodowe.Korzyści-zyski wrócą do przedsiebiorstwa -kraju przy współpracy międzynarodowej.

17.Istota i kanały transferu wiedzy technicznej w skali miedzynarodowej

Przez transfer technologii rozumie się przepływ wiedzy i umiejętności technicznych, jakie można wykorzystać do procesów produkcyjnych określonych dóbr.Pojęcie technologii można rozpatrywać w dwóch ujęciach: w ujęciu ogólnym - technologia jest rozumiana szeroko jako ogólna wiedza z zakresu określonej gałęzi techniki; w ujęciu wąskim - technologia oznacza szczegółową wiedzę techniczną, która może być zastosowana w konkretnym procesie produkcji określonych dóbr.-zakup za granicą produktu, który planuje się produkować w danym państwie - poprzez stworzenie imitacji takiego wyrobu, a następnie jego stopniowe doskonalenie i dostosowywanie produkcji można poznać daną technikęi technologię wytwarzania i osiągnąć produkcję takiego wyrobu. Obecnie tego rodzaju działanie jest bardzo rzadkie; -przepływ osób, które posiadają wiedzę i umiejętności dotyczące danego procesu produkcji i mogą je przekazać w innym kraju; -tworzenie korporacji transnarodowych, zakładanie oddziałów i przenoszenie zakładów produkcyjnych do innych państw, a następnie uruchamianie w nich produkcji na bazie własnej technologii. Często jest to związane z przenoszeniem całego parku maszynowego i dostawami określonych materiałów i półproduktów. Ponadto przenoszeni są także specjaliści ds. technicznych, kadra zarządzająca oraz w miarę potrzeb wykwalifikowani pracownicy produkcyjni. W takiej sytuacji transfer technologii odbywa się kompleksowo, a poza tym jest to bezpieczne dla przedsiębiorstwa z punktu widzenia praw autorskich; -zakładanie spółek o kapitale mieszanym, czyli łączy się kapitał kraju, który posiada daną technologię z kapitałem państwa, któremu udostępnia się technologię. Rozwiązanie to także umożliwia utrzymanie "kontroli" przez właściciela technologii, ale stwarza jednak większe możliwości poznania jej przez miejscowych pracowników; -kooperacja przemysłowa - polega na nawiązaniu długotrwałej współpracy pomiędzy spółkami z różnych krajów. Współpraca taka polega najczęściej na udostępnianiu części technologii w celu produkcji i dostaw określonych elementów produktów (np. przedsiębiorstwo z jednego kraju produkuje półprodukty, a następnie dostarcza je do innej spółki w innym kraju, która z kolei robi gotowe wyroby). Kooperacja tego rodzaju stwarza dość duże bezpieczeństwo dla strony udostępniającej technologię, a ponadto pozwala na ustabilizowanie procesu produkcji; -sprzedaż patentów i licencji - dany kraj zdobywa technologie produkcji danego dobra poprzez nabycie praw w postaci licencji i patentów. Ten kanał transferu niesie za sobą możliwość udzielania porad i nadzorowanie wdrażania procesu produkcji ze strony kraju sprzedającego technologię; leasing - specyficzny sposób pozyskiwania wiedzy technologicznej. Leasing to jeden z nowszych instrumentów finansowania działalności i inwestycji przez przedsiębiorstwa; przypomina nieco instytucjędzierżawy czy najmu. Przedmiotem leasingu mogą być m. in. maszyny, urządzenia, nieruchomości, linie produkcyjne.

Wiedza powoduje, że mamy nowe rozwiazania i możemy się rozwijać.Wiedza zdobyta w sposób inny nie przez własne doswiadczenia.Nosnikami wiedzy technicznej są: 1.ludzie-poprzez różne migracje, wymiany naukowe,turystyczne,sympozja 2.towary-handel międzynarodowy(nabywanie towarów w celu ich kopiowania,sprzedaż patentów,licencji)3. Dokumenty;wywiad gospodarczy.

18 Wpływ handlu zagranicznego na efektywność gospodarowania.PKB=suma dóbr i usług wytworzonych w danym kraju.Ydochód wew.=Ykrajowy+Yeksport.Dodhód narodowy podzielony jest na Y=Ykraj.+Yimport. Handel zagraniczny pozwala nam na rezygnacje z branż drogich, a zatem sprowadzać taniej dany towar(dobro).Likwidowanie przedsiębiorstw nieefektywnych w konkurencji zasobu ludzkiego i majątkowego.Handel zagraniczny wpływa na dynamikę, zwiększenia Inwestycji zmniejszenia C(konsumpcji).W gospodarce otwartej Y=C+I+G+(X-I) w tej gospodarce nie musimy ograniczać I lub C. M-mnożnik mówi nam ile wzrośnie nam dochód narodowy.Handel zagraniczny może się przyczyniać do racjonalniejszego użytkowania posiadanego zasobu czynników produkcji.

Oddziaływanie handlu zagranicznego na efektywność gospodarowania odbywa się przede wszystkim  pośrednictwem specjalizacji międzynarodowej, polegającej  na tym, że każdy kraj produkuje jedynie część potrzebnych mu dóbr, lecz za to w ilościach pozwalających na pełne zaspokojenie potrzeb wewnętrznych oraz pokrycie popytu impor­towego innych państw. Specjalizacja międzynarodowa wymaga również, aby poszczególne kraje rezygnowały z wytwarzania niektórych towarów i zaspokajały swoje potrzeby w tej dziedzinie dostawami z zagranicy.

Warto jednak zauważyć, że w rzeczywistości eksport poszczególnych krajów nie zawsze jest zdominowany przez towary, do wytworzenia których zużywa się przede wszystkim czynniki produkcji względnie obfite w danym kraju, a import — przez towary, do wytworzenia których zużywa się czynniki względnie rzadkie.

Specjalizacja kraju w produkcji określonych towarów w różnoraki sposób wpływa na wzrost efektywności gospodarowania. Uczestnictwo w międzynarodowym podziale pracy pozwala przede  wszystkim zmniejszyć przecięt­ny koszt jednostkowy dóbr wytwarzanych w kraju. Dzieje się tak dlatego, że rezygnując z wytwarzania produktów względnie lub absolutnie droższych, a koncentrując się na produkcji wyrobów względnie lub absolutnie tańszych, obniża się przeciętny koszt jednostkowy w całej gospodarce.

Specjalizacja międzynarodowa wpływa także na obniżenie jednostko­wych kosztów wytwarzania przez zwiększenie skali produkcji możliwe dzięki powiększeniu rynku zbytu ponad możliwości rynku wewnętrznego. Obniżenie kosztów jednostkowych produkcji masowej następuje również na skutek rozłożenia się tzw. kosztów stałych (np. administracji). Produkcja masowa umożliwia wreszcie gromadzenie doświadczeń w wytwarzaniu określonych towarów i w ten sposób przyczynia się pośrednio zarówno do obniżenia kosztów jednostkowych, jak i podniesienia jakości produktu.

19 Wpływ handlu zagranicznego na zmianę struktury dochodu narodowego.W gospodarce zamkniętej w krótkim okresie istnieje stosunkowo niewielka możliwość zmiany struktury dochodu narodowego. Czynnikiem ograniczającym możliwości zarówno w dziedzinie konsumpcji jak i inwestycji jest zarówno  wielkość funduszy, jakie mogą zostać przeznaczone  na te cele, jak również możliwości produkcyjne tych działów i gałęzi gospodarki, które dostarczają dóbr przeznaczonych do spożycia oraz maszyn i urządzeń mogących powiększyć możliwości produkcyjne.Czynnikiem, który w znacznym stopniu może uniezależnić strukturę  dochodu narodowego podzielonego od struktury istniejącego w danym kraju aparatu wytwórczego, jest wymiana handlowa  z zagranicą. Nawet  niewielkie otwarcie gospodarki, ograniczone do tzw. importu niezbędnego, stwarza możliwości  takich zmian  w strukturze dochodu narodowego, których nie można byłoby osiągnąć w przypadku gospodarki zamkniętej . Import niezbędny, czyli przywóz z zagranicy surow­ców mineralnych i rolniczych niemożliwych do wytworzenia ze względu na warunki naturalne danego kraju, czasem bardzo istotnie wzbogaca strukturę podzielonego dochodu narodowego.Import towarów nie wytwarzanych w danym kraju ma duże znaczenie przede wszystkim dla krajów małych i średnich. Na ogół bowiem są one dość ubogie w surowce mineralne i mają słabo zróżnicowany klimat, a co za tym idzie także możliwości różnicowania upraw rolnych. Dlatego import niektórych surowców w ogóle w nich nie wytwarzanych lub wytwarzanych w niedostatecznych ilościach (np. ropy naftowej, rud metali) jest niejedno­krotnie warunkiem rozwoju gospodarczego

poszczególnych krajów.

20 Wzrost i rozwój gospodarczy krajów(regionów), a przepływy kapitału w skali międzynarodowej.

Rozwój gospodarczy krajów powoduje wzrost zamożności jego obywateli. W powiązaniu z prawem Engela powoduje to powstanie oszczędności a więc wolnego kapitału. Kapitał ten może być obecnie inwestowany w dowolnym miejscu. Rozróżniamy inwestycje bezpośrednie i portfelowe. Inwestycjami bezpośrednimi są fuzje z przedsiębiorstwami zagranicznymi, ich przejęcia w całości czy też przejęcie kontroli (poprzez udziały). Inwestycja bezpośrednia będzie też budowa. Inwestycjami portfelowymi będą inwestycje w zagraniczne papiery wartościowe (dla uzyskania odsetek, dywidend a nie dla przejęcia kontroli). Przepływ kapitału w formie inwestycji bezpośrednich powodować będzie w kraju docelowym spadek bezrobocia, rozwój infrastruktury, wzrost poziomu życia a także wzrost wpływów z tytułu podatków. Zagrożeniem może być degradacja środowiska związana z budową nowych zakładów produkcyjnych czy „brudnym przemysłem” jak również transfer zysków do kraju pochodzenia kapitału. Nie mniej pojawienie się kapitału obcego powoduje pozytywne efekty w kraju docelowym. W kraju pochodzenia jednocześnie następuje, co zrozumiałe, jego odpływ i negatywne skutki w postaci wzrostu bezrobocia, zmniejszenia PKB czy zubożenie społeczeństwa.

21 Wzrost i rozwój gospodarczy regionów (krajów) a migracje siły roboczej.

Napływ ludności może spowodować zasoby pracy i zwiekszy się dochód narodowy, gdy zwiększy się dochód narodowy rozwija się całość gospodarki. Jak również rozwija się gospodarka. Na podsatwie egzogeniczny i endogeniczny. Ludzie migrują do tych krajów które są na wyższym poziomie rozwoju.(np.praca)Wyróżniamy efekt rynku wewnętrznego, efekt cenowy, efekt deglomeracji. Kraje wysoko rozwinięte charakteryzują się wysoką stopą napływem kapitału i wysokim odpływem kapitału. Kraje słabo rozwinięte charakteryzują się wysokim napływem kapitału a słabym napływem kapitału. Koncepcja mnożnika(Keynssa) powstała w okresie międzywojennym. Zastosowano ją przy zmniejszeniu bezrobocia. Przeznaczono wtedy cele na infrastrukture(drogi a zrezygnowano z produkcji masła).

22 Wpływ handlu zagranicznego na dynamikę dochodu narodowego.

W gospodarce zamkniętej dochód narodowy jest równy dochodowi na konsumpcję, inwestycje i wydatki rządowe. Jednak tak naprawdę do dyspozycji społeczeństwa pozostaje tylko część konsumpcyjna, bowiem inwestycje mają zapewnić rozwój gospodarki i wspomóc przyszłe potrzeby. W rzeczywistości jednak gospodarka zamknięta nie istniej i każdy kraj, w większym lub mniejszym stopniu, dokonuje wymiany handlowej z zagranicą. Powiązania importu i eksportu z gospodarką narodową, a więc z dochodem narodowym są wielokierunkowe i wzajemnie na siebie oddziaływają. Zmiany eksportu mogą być przecież spowodowane zarówno wzrostem popytu na rynku krajowym jak i na rynkach zagranicznych. A to z kolei może być spowodowane wzrostem wydatków budżetowych lub wzrostem koniunktury na rynkach zagranicznych. Albo wzrostem konkurencyjności wywożonych towarów spowodowanej wzrostem wydajności pracy czy postępem technologicznym. Wzrost eksportu, a więc wzrost produkcji powoduje także wzrost zapotrzebowania na surowce a to może prowadzić do wzrostu importu.. Pożądaną relacją jest przewaga eksportu nad importem z uwagi na powstawanie dodatniego salda wymiany zagranicznej a co za tym idzie zwiększenie zatrudnienia, wzrost wydajności pracy a także nowe inwestycje w kraju (zarówno krajowe jak zagraniczne) i wzrost konsumpcji. A zatem zwiększenie dochodu narodowego. Jego dynamika zależna będzie od wielkości wspomnianego salda wymiany zagranicznej. Im będzie ono większe tym większy będzie dochód narodowy i większa jego część będzie mogła być przeznaczana na kolejne inwestycje..

PYTANIE 23

Zagraniczna polityka ekonomiczna to świadome oddziaływanie państwa na stosunki gospodarcze z zagranicą. Przedmiotem tego oddziaływania jest obrót towarowy i usługowy z zagranicą oraz przepływ czynników produkcji (pracy, kapitału, zasobów i bogactw naturalnych i technologii) między krajem a zagranicą.
CELE: 1. Ilościowe- osiągnięcie przez dany kraj pożądanych rozmiarów handlu zagranicznego lub pożądanego bilansu handlowego, zagwarantowanie dostaw surowców i energii niezbędnych z punktu widzenia potrzeb kraju, osiągnięcie określonej wielkości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kraju, bądź też własnych inwestycji za granicą;
2. Jakościowe- poprawa terms of trade w handlu zagranicznym wzrost wydajności pracy przez wydłużenie serii produkcji związanej z rozwojem eksportu, podniesienie poziomu technicznego produkcji poprzez import nowoczesnej technologii, zmiany strukturalne w gospodarce.

RODZAJE :

1. Okres krótki do 1 roku

2. Okres średni od 1 do 5 lat

3. Okres długi powyżej 5 lat

Pytanie 24

Protekcjonalizm:

1. Chronić rynek wewnętrzny państwa przed konkurencją ze strony towarów importowanych. Ma chronić nowo powstające gałęzi przemysłu, ochrona ta jest konieczna ponieważ zabezpiecza państwo przed napływem z zagranicy towarów dojrzałych technologicznie, tańszych i lepszych jakościowo. Bez takiej ochrony nowo powstająca gałąź przemysłu nie była by wstanie chronić się przed konkurencją towarów importowanych.

2. Służy do poprawy terms of trade w kraju importującym.

3. narzędziem ułatwiające zdobycie pozycji monopolistycznej i umożliwia uzyskanie nadzwyczajnych zysków, zwłaszcza z tytułu wielkiej skali produkcji.

4. Narzędzie korygujące niedoskonałości na współczesnym rynku. (Państwo, w tym procesie odgrywa znaczącą role, wspomaga przedsiębiorstwa, które zajmują dominującą rolę na rynku, a chroni przedsiębiorstwa małe przed wchłonięciem przez większe).

Liberalizm:

1.Niedopuszczenie do kraju środków zagranicznych utrzyma miejsca pracy dając przy tym możliwości poprawy sytuacji niewydolnego przemysłu krajowego i zmniejszając deficyt handlowy.

2. Polityka liberalizmu jest rozwiązaniem dla wielu trapiących nawet bogate kraje problemów. (Obniżenie cła, zniesienie innych przeszkód handlowych utrudniających dostęp do rynku rodzimego innym krajom).

Pytanie 25

Kurs walutowy decyduje o rozwoju stosunków handlowych i produkcyjnych z zagranicą. Wyznacza on poziom cen dewizowych w eksporcie i poziom cen krajowych w imporcie. Stwarza to Państwu możliwość oddziaływania na zmiany bilansu handlowego. Wyróżniamy 4 metody takiego oddziaływania: obniżkę kursu walutowego rozłożoną w czasie bądź jednorazową.

Jednorazową obniżkę nazywamy dewaluacją, a służy ona zwiększeniu konkurencyjności towarów eksportowanych i zmniejszeniu konkurencyjności towarów importowanych. Obniżka także jednorazowa zwana rewaloryzacja służy obniżeniu inflacji. Zmniejsza się konkurencyjność towarów krajowych na rynku międzynarodowym i wzrasta konkurencyjność towarów importowanych na rynku krajowym. Rozłożonymi w czasie obniżkami kursu są: deprecjacja i aprecjacja. Deprecjacja przywraca stopniowa równowagę bilansu handlowego przez potanienie eksportu i podrożenie importu. Aprecjacja służy zwalczaniu inflacji.

26 Stopa procentowa makroekonomicznej polityki zagranicznej.

Stopa procentowa to podstawowy koszt uzyskania kapitału. W gospodarce rynkowej kształtuje się pod wpływem relacji pomiędzy podażą funduszy pożyczkowych na rynkach finansowych (pieniężnym i kapitałowym) a popytem na te fundusze. Wysokość stóp procentowych jest dodatkowo zróżnicowana w zależności od terminu na jaki pożyczka jest udzielana, od związanego z nią ryzyka a także od przewidywanej stopy inflacji. Państwo, realizując zadania polityki ekonomicznej, oddziaływuje na stopę procentową za pomocą Banku Centralnego, który określa podstawową stopę - dyskontową na bazie której, banki komercyjne opierają koszty udzielanych przez siebie pożyczek i proponowanej stopy zwrotu od depozytów. Podnoszenie wysokości stopy dyskontowej powoduje wzrost kosztów kredytów ale także wzrost oprocentowania depozytów. Tym samym powodując napływ kapitału z zagranicy na lokaty. Jest to kapitał krótkookresowy. Obniżenie stóp powoduje sytuację odwrotną.

27 Podatki i polityka fiskalna jako instrument makroekonomicznej polityki zagranicznej

Podatki to przymusowe świadczenie pieniężne na rzecz państwa lub gminy. W polityce ekonomicznej pełnią 4 podstawowe funkcje:

• Fiskalną

• Redystrybucyjną

• Stabilizacyjną

• Stymulacyjną

Wszystkie wywierają wpływ na stosunki gospodarcze z zagranicą jako narzędzia parataryfowe. Poprzez zmianę stawek podatkowych państwo wpływa na strukturę dochodów i wydatków społeczeństwa a co za tym idzie na poziom importu i eksportu. Podnosząc stopy podatkowe ogranicza się popyt a tym samym import zwiększając eksport. Obniżka stóp działa odwrotnie. Zmiany takie mogą być prowadzone w stosunku do całej gospodarki lub też wybranych jej gałęzi czy też nawet poszczególnych towarów będących przedmiotem wymiany zagranicznej. Eksport do kraju, w którym obowiązują wyższe stopy podatkowe jest mniej opłacalny z uwagi na większe koszty. Tym samym kraj importera może wpływać na zwiększenie konkurencyjności towarów rodzimych na rynku wewnętrznym. Wiadomym jest, że obniżenie podatków działa pobudzająco na import.

28 Mechanizm i efekty cła importowanego.

Cło importowe nakładane jest na towary przywożone do kraju w celu ochrony krajowych producentów tych samych lub substytucyjnych dóbr, ochrony krajowego poziomu cen lub też bilansu handlowego. Mogą także służyć dyskryminacji partnerów handlowych lub realizowaniu dochodów budżetowych.

Bezpośrednim efektem wprowadzenia cła (lub też jego podwyższenia) jest wzrost ceny krajowej towaru importowanego. Sprawą drugorzędną jest to, kto płaci cło: dostawca zagraniczny czy importer. W obu przypadkach wyższa cena krajowa obciąża konsumenta krajowego. Skutki wzrostu ceny krajowej towaru importowanego mogą być różne w zależności od jego elastyczności popytu na ten towar oraz od możliwości zastąpienia go produktem krajowym. Wyrażać się będzie w mniejszym lub większym spadku popytu. Gdy w rozpatrywanym kraju istnieją warunki do rozwoju produkcji konkurencyjnej wobec importowanego towaru, po wprowadzeniu cła zmienią się proporcje zaopatrzenia rynku krajowego w towar importowany i produkcji krajowej. Zwiększy się udział tych drugich.

29 Subsydia eksportowe - mechanizm i skutki wprowadzenia.

Subsydia eksportowe to świadczenia państwa na rzecz przedsiębiorstw sprzedających swoje wyroby za granicą. Realizowane są poprzez dopłaty bezpośrednie, premie, ulgi i ułatwienia w celu obniżenia kosztów eksportu. Powoduje to niższą cenę na rynkach zagranicznych a co za tym idzie zwiększenie konkurencyjności towaru za granicą oraz zwiększenie wolumenu wywożonych towarów. Subsydiowanie umożliwia wyeksportowanie nadwyżek towarowych niemożliwych do sprzedaży na rynku krajowym (zapobiega ograniczeniu produkcji i wzrostowi bezrobocia), pobudza krajowa produkcję (wykorzystanie możliwości produkcyjnych i wzrost zatrudnienia) oraz przeciwdziała deficytowi w handlu zagranicznym. Subsydia zwiększają jednak inflację, ograniczają mechanizmy redukujące koszty produkcji i podnoszące jakość oraz hamują postęp technologiczny. Wpływają też na zmianę proporcji podziału PKB między grupy społeczne.

• Subsydia bezpośrednie

• wypłata premii zależnie od zrealizowanego eksportu,

• zwrot różnicy pomiędzy ceną krajową a światową

• finansowanie badań rynków zagranicznych, akwizycji, reklamy

• subsydia pośrednie

• ułatwienia fiskalne

• ulgi podatkowe

• zwrot cła

• strefy wolnocłowe (maszyny i urządzenia, materiały, półprodukty bez cła)

• ułatwienia kredytowe

• obniżki oprocentowania

• dopłaty do kredytów

• gwarancje

• ułatwienia marketingowe

• wystawy, targi, imprezy promocyjne finansowane przez państwo

• biura radcy handlowego (zajmującego się rozpoznaniem rynku i promocją)

30 Damping - istota i rodzaje.

Dumping to sprzedaż dobra za granicą po niższej cenie niż w kraju eksportera a w skrajnych przypadkach nawet niż koszty wytworzenia dobra w kraju. Jest czynnikiem zakłócającym handel międzynarodowy, powstaje głównie w wyniku działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo w celu utrzymania rynku lub pokonanie konkurentów.

Wyróżniamy:

• Dumping sporadyczny - gdy jest procesem przejściowym i krótkookresowym. Występuje, gdy w wyniku trudnych do przewidzenia okoliczności przedsiębiorstwo ma do dyspozycji więcej dobra niż przeciętnie i w celu uniknięcia strat decyduje się na sprzedaż posiadanej nadwyżki odbiorcom zagranicznym po cenie niższej niż krajowa. Taka sytuacja raczej nie wywołuje reakcji ze strony rządu

• Dumping łupieżczy - utrzymywana czasowo sprzedaż po cenie niższej niż uzyskiwana w kraju, lub też niższej niż koszty wytworzenia dobra w kraju w celu osiągnięcia pozycji monopolistycznej. Po osiągnięciu celu ceny oczywiście rosną umożliwiając realizację zysków.

• Dumping stały (międzynarodowa dyskryminacja cenowa) - wykorzystując pozycję monopolistyczną dane dobro jest ciągle sprzedawane przez przedsiębiorstwo po zaniżonych cenach. Możliwa reakcja rządu w celu obrony rodzimych producentów.

Na dumping stały reakcją mogą być cła antydumpingowe, których celem jest zniwelowanie różnicy pomiędzy ceną dumpingowej a ceną uznawaną za normalną. Postępowanie antydumpingowe może być wstrzymane jeśli:

• Cena jest mniej niż 2% niższa od kosztów produkcji

• Na produkt przypada mniej niż 3% podaży na rynku danego kraju

31 Kontyngenty taryfowe, a kontyngenty ilościowe - podobieństwa i różnice.

Kontyngent taryfowy polega na ograniczeniu lub zniesieniu ograniczeń celnych ustalonym eksporterom na określoną ilość. Pozostali eksporterzy oraz po przekroczeniu określonej ilości towaru powracają bariery celne.

Kontyngent ilościowy obejmuje wszystkich eksporterów (importerów) i dotyczy wolumenu importu lub eksportu , który nie może być przekroczony w określonym czasie. Po jego przekroczeniu obrót dobrem jest niedozwolony.

32 Scharakteryzuj towary wymieniane w skali międzynarodowej.

Towary wymieniane w skali międzynarodowej to towary wystandaryzowane i zindywidualizowane. Te charakteryzują się zbliżonymi walorami użytkowymi, są łatwo zastępowalne, zaspokajają potrzeby niższego rzędu (art. rolno-spożywcze) i produkowane są w większości przez kraje słabo rozwinięte. Towary zindywidualizowane charakteryzują się natomiast bardzo zróżnicowanymi walorami użytkowymi, zaspokajają potrzeby wyższego rzędu (np. telewizory, komputery), są zaawansowane technologicznie i pochodzą z krajów wysoko rozwiniętych

33 Wyjaśnij kształtowanie się cen towarów wystandaryzowanych w krótkim i długim okresie.

Towary wystandaryzowane to towary masowe o ile spełniają określone normy i standardy. Towary substytucyjne. Posiadając takie same właściwości dobra te podlegają takim samym procesom technologicznym i wytwarzane są z tych samych lub bardzo zbliżonych surowców, w związku z tym koszty ich produkcji są zbliżone. W krótkim okresie ceny tych towarów są mało stabilne z uwagi na specyficzne cechy tych towarów (głównie jest to żywność i surowce) oraz na niską elastyczność cenową podaży i wysoką popytu choć cena oscyluje wokół cen międzynarodowych. Duże wahania popytowe, niestabilność produkcji własnej oraz koszty transportu maja wpływ na krótkoterminową niestabilność cenową.

W długim okresie czynnikami kształtującymi ceny są:

• Zmiany w strukturze spożycia (zmniejszanie się zapotrzebowania na art. proste i tanie na rzecz przetworzonych

• Działanie prawa Engela

• Polityka samowystarczalności żywnościowej

• Postęp techniczny (oszczędność surowców)

34 Wyjaśnij kształtowanie się cen towarów zindywidualizowanych w krótkim i długim okresie.

Towary zindywidualizowane charakteryzują potrzeby indywidualnych odbiorców lub segmentów rynku. Są produkowane w krótkich seriach lub nawet sztukach. Z uwagi na zaspokajanie konkretnych potrzeb odbiorców są oni uzależnieni w znacznym stopniu od dostawców (a ci z kolei od odbiorców z uwagi na te same zależności)i nie można tu mówić o jednej cenie międzynarodowej. W krótkim okrasie ceny towarów zindywidualizowanych wykazują dużą stabilność a wpływ na nią maja przede wszystkim koszty produkcji, ogólna koniunktura czy też sytuacja polityczna.

W długim okresie na kształtowanie się cen maja wpływ:

• Zwiększanie się popytu na dobra wysoko wyspecjalizowane

• Działanie prawa Engela (w miarę wzrostu dochodów wzrasta popyt na towary przemysłowe i usługi)

• Poprawa warunków życia ludności świata

PYTANIE 35

POJĘCIE I RODZAJE KURSU WALUTOWEGO

Kurs walutowy to cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej lub cena jednostki waluty krajowej wyrażona w walucie obcej. Kurs walutowy umożliwia rozliczenie transakcji z zagranicą za pomocą pieniądza, służy do przeliczania dowolnej kwoty wyrażonej w walucie zagranicznej na walutę krajową i odwrotnie.
1.Kurs walutowy dzielimy:

*kurs arbitralny (sztywny)- jest to cena pieniądza danego kraju ustalona przez odpowiednie władze wobec pieniądza innego kraju i nie ulegająca zmianom w dłuższym okresie.
* kurs stały - cena pieniądza danego kraju wyrażona w pieniądzu innego kraju, przy czym odpowiednia władza monetarna (najczęściej Bank Centralny) jest zobowiązana utrzymywać wahania kursu w pewnych granicach(+/- 1%)
*kurs zmienny- to także cena pieniądza danego kraju wyrażona w pieniądzu innego kraju, przy czym odpowiednia władza monetarna kontroluje wahania tego kursu lub też pozostawia mu pełna swobodę.

* kurs efektywny - obliczany w stosunku do walut głównych partnerów handlowych danego kraju.
* realny efektywny kurs - kurs efektywny skorygowany o względne różnice w stopach inflacji poszczególnych krajach.

PYTANIE 36

WARUNKI WYMIENIALNOŚCI WALUT :

1. Swoboda płatności dotycząca zarówno rezydentów jak i nierezydentów
2. Stosowanie jednolitego kursu walutowego
3. Nieuczestniczenie w dyskryminujących inne kraje porozumieniach walutowych
RODZAJE WYMIENIALNOŚCI WALUT:

-wymienialność na złoto -wymienialność na wszystkie inne waluty
-wymienialność na określone walut -wymienialność zupełna
-wymienialność częściowa -wymienialność wewnętrzna
-wymienialność zewnętrzna -wymienialność pełna
-wymienialność ograniczona

37 Istota i części składowe bilansu płatniczego-co to jest bilans i na co się składa.

Bilans płatniczy jest zestawieniem wydatków i wpływów.Najczęściej uwzględnia się bilans roczny.Bilans płatniczy składa się z 4rech podstaw.części:I.Bilans obrotów bieżących.1.wpływy i wydatki obrotów towarowych-bilans handlowy 2.bilans usług(expotru i importu) 3.bilans procentów i dywident(wszelkie odsetki ujmowane są w bilansie )4.bilans transferów jednostronnych(ujmuje się składki,które płacimy na instytucje międzynarodowe,transfery jakie dokonują emigranci na członków swoich rodzin-jednorazowe płatności.II.Bilans obrotów kapitałowych(ujmuje cały kapitał zagraniczny w formie kredytów,pożyczek-ale odsetki będą znajdować się w bilansie procentów)III.Bilans obrotów finansowych-uwzględniane1,inwestycje bezpośrednie2.inwestycje portfelowe 3.inwestycje w instrumenty pochodne IV.Bilans transakcji wyrównawczych(dokonuje tylko Bank Centralny-zmiana stanu rezerw dewizowych i złota.Bank Centralny musi utrzymywać rezerwy. Bilans płatniczy z rachunkowego bilansu jest równoważny Saldo BOB+BOK+BOF+BOW=0

38 Pojęcie równowagi i nierównowagi bilansu płatniczego. W sensie ekonomicznym bilans płatniczy nie jest równoważny.W przypadku nadwyżki bank zmniejsza swoje rezerwy złota. Transakcje autonomiczne to transakcje, które są dokonywane bez względu na stan bilansowy-wszystkie transakcje z obrotów bieżących i instrumentów pochodnych.Przez inwestycje bezpośrednie można zmniejszyć napływ i dopływ kapitału. Krótkookresowe przyczyny równowagi: 1.wahania krajowego produktu brutto(oddaniem inwestycji lub zamknięciem,wahania na rynku pracy,gdy wchodzi wyż demograficzny)2.Wskaźnik Tend of trejd- zmiany okresowe cen towarów(gdy wskaźnik wyższy od 100% jest ma nasza korzyść,więc poprawa naszej sytuacji) 3. zmiany kursu walutowego(zwłaszcza płynnych) 4.zmiana stóp procentowych(wysokie stopy procen.ochładzają rynek). W długim okresie zmiany strukturalne: 1.struktura produkcji(struktura postępu technicznego np.stopy procentowe,inflacja)2.struktura eksportu,3.struktura importu. Aby bilans płatniczy był zrównoważony- Np. gdy inflacja w kraju wynosi 3% a zagraniczna 5% to na naszą korzyść, na zasadzie porównania wskaźników makroekonomicznych nawet stopa bezrobocia, bo jest związana z dochodem a on z popytem na dobra importowe i eksport, uwzględniamy płace, produktywność czynników wytwórczych z postępem technicznym.W długim okresie państwa podejmują działania, zwracając się do instytucji o pożyczki międzynarodowe.Organizacje i instytucje narodowe zwracają uwagę na co pieniądze są przeznaczone(bo gdy państwo przeznacz je na konsumpcje, takie działania prowadzą do niczego gdyż taka pomoc jest bezzwrotna).Środki przeznaczone na innowacje znacznie przynosi dochody. W długim okresie tylko innowacje mogą pobudzać gospodarkę międzynarodową.

39 Opisz wybrany mechanizm przywracania równowagi w bilansie płatniczym w krótkim okresie .

1.m.cenowy-deficyt w bilansie handlowym,więcej produkowaliśmy niż eksportowaliśmy. Jeżeli zasoby złota się zmniejszyły należy ograniczyć (mniej pieniędzy).Gdy następował spadek cen, deficyt musimy pozyskać walutą. Zwiększamy zapotrzebowanie na walutę obcą to cena produktu rośnie nasza waluta ulega deprecjacji. Z deficytu można przejść do nadwyżki.2.m.dochodowy-”wyciek popytu”-wzrost importu, krajowy popyt jest mały,zmniejszamy produkcję, odpływajacy popyt wywołuja niekorzystne zmiany zagranicą.Zwiększenie popytu zagranicą powoduje zwiększenie cen(zagranicznych).Zmnniejszenie dochodu zgłaszane jest na mniejszy popyt na towary zagraniczne(gospodarki zewnętrznej).3.m.stopy procentowej-gdy mamy środki chcemy je ulokować tam gdzie jest większa stopa %.Będziemy lokować środki tam,gdzie zagraniczny % będzie wyższy od krajowego, a jeżeli krajowy będzie wyższy, będziemy lokować w kraju.4.m.kursu walutowego-

Kurs walutowy to cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej. Innymi słowy, jest to informacja, ile jednostek pieniędzy krajowych trzeba wydać, aby zakupić jednostkę waluty obcej. Zazwyczaj interesuje nas to, jak kształtuje się cena walut obcych (dewiz) powszechnie akceptowanych w transakcjach handlowych na całym świecie,(rolę taką pełnią zwłaszcza dolar amerykański i euro).

Na krótką metę, jeśli kurs waluty określany jest przez rynek walutowy, o jego kształtowaniu się decyduje popyt na waluty obce i ich podaż. Jeśli popyt ten przewyższa podaż, waluta krajowa słabnie (deprecjacja), jeśli podaż przewyższa popyt - wzmacnia się (aprecjacja). W przypadku typowego kraju:

• główne źródła podaży dewiz to wpływy z eksportu, napływ walut obcych związany z lokowanymi w kraju inwestycjami zagranicznymi i kredyty udzielone podmiotom krajowym przez podmioty zagraniczne (w tym kredyty zaciągnięte przez rząd); 
• główne źródła popytu na dewizy to wydatki na import, odpływ walut obcych związany z inwestycjami podmiotów krajowych za granicą i kredyty udzielone podmiotom zagranicznym przez podmioty krajowe (w tym kredyty udzielone rządom innych krajów).

Na rynku walutowym ustala się cena równowagi, czyli taki kurs walutowy, przy którym podaż i popyt się równoważą. Kurs walutowy nie musi być jednak wyznaczany przez rynek. Może go również kształtować bank centralny, deklarując gotowość sprzedawania i kupowania walut obcych po określonej cenie. W takiej sytuacji nie ma jednak pewności, czy popyt na dewizy równoważy się z podażą, a ewentualna nadwyżka popytu lub podaży wpływa na poziom rezerw walutowych banku centralnego (jeśli bank centralny skupuje więcej walut, niż sprzedaje, rezerwy walutowe rosną - i odwrotnie).Generalnie rzecz biorąc, kształtowanie się kursu zależy więc w krótkim okresie od stosowanego mechanizmu kursu walutowego

---