OPRACOWANIE PRODUKTÓW KOŃCOWYCH BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

• Prace zakończeniowe w opracowaniu produktów końcowych badania sprawozdań finansowych

ETAP 1

W celu wykrycia niepewnych zobowiązań używa się określonych procedur rewizji jak na przykład:

• zapytania kierowane do zarządu (zarówno ustnie jak i pisemnie) odnośnie możliwości istnienia nieudokumentowanych niepewnych zobowiązań,

• przegląd raportów ze sprawozdań podatkowych bieżącego i przeszłych lat,

• przegląd zapisków ze spotkań kierowników oraz akcjonariuszy w poszukiwaniu wyjaśnień niepewności,

• analiza wydatków okresu badanego oraz przegląd faktur oraz opinii adwokatów w poszukiwaniu niepewnych zobowiązań, głównie opłat sądowych,

• zyskanie opinii od prawników,

• przegląd dokumentów w celu uzyskania informacji wskazujących potencjalne wątpliwości.

ETAP 2

Istnieją dwa rodzaje zdarzeń pozabilansowych:

1. zdarzenia korygujące:

• ogłoszenie upadłości głównych odbiorców jednostki,

• sprzedaż wyposażenia nie wykorzystanego w działalności operacyjnej po cenach niższych od wartości księgowej,

• sprzedaż inwestycji poniżej zaksięgowanego kosztu,

2. zdarzenia nie korygujące:

• obniżenie wartości rynkowej papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu,

• emisję akcji lub innych papierów wartościowych,

• spadek wartości rynkowej środków trwałych jako konsekwencji działania rządu w przypadku zaprzestania dalszej sprzedaży,

• nie ubezpieczoną stratę środków trwałych w wyniku pożaru,

• pozyskanie nowych technologii.

Procedury rewizyjne w obszarze zdarzeń następujących po dacie bilansu można podzielić na dwie kategorie:

1. procedury stanowiące integralną część procesu weryfikacji sald kont na koniec roku,

2. procedury mające na celu identyfikację zdarzeń i transakcji, które muszą być ocenione jako zdarzenia następujące po dacie bilansu. Do tych procedur zaliczamy na przykład:

• zapytania do zarządu,

• korespondencja z prawnikami,

• przegląd wewnętrznych sprawozdań przygotowanych po dacie sporządzenia bilansu,

• przegląd zapisów i not sporządzonych po dacie bilansu,

• pisemne oświadczenie kierownictwa jednostki skierowane do biegłego rewidenta, w którym informuje on o wydarzeniach zaistniałych po sporządzeniu bilansu i o innych ważnych kwestiach związanych z działalnością jednostki.

ETAP 3

To pozyskiwanie ostatecznych danych finansowych, na które składają się następujące czynności:

• przeprowadzenie analizy finansowej,

• ocenę zdolności jednostki do kontynuacji działalności,

• pozyskanie przez audytora listu od zarządu firmy.

ETAP 4

Istnieje pięć aspektów oceny wyników:

1. wystarczalność dowodów,

2. dowody popierające opinię audytora,

3. ujawnienie danych w sprawozdaniach finansowych,

4. przegląd dokumentacji roboczej,

5. podsumowanie oceny dowodów.

Sposób przeprowadzania prac zakończeniowych, nie jest do końca nigdzie regulowany prawnie, a charakter przeprowadzania tych prac zależy od wypracowanej własnej praktyki przez podmiot uprawniony do badania.

Na przykład Z. Fedak podaje, iż na prace zakończeniowe składają się następujące pozycje, nie następujące zawsze w następującej kolejności:

• przegląd zdarzeń, które nastąpiły po dacie bilansu oraz przyszłych i warunkowych zobowiązań,

• ocena kompletności badania i jego wyników, połączona z końcową analizą finansową rocznego sprawozdania finansowego badanej jednostki i rozważeniem, czy zagrożona jest kontynuacja jej działalności, a dalej spotkaniem z kierownictwem badanej jednostki,

• przegląd zebranej dokumentacji rewizyjnej, sprawdzenie jej kompletności,

• sporządzenie raportu, opinii i - w miarę potrzeby - pisma do zarządu.

• Formy i struktura sprawozdań z badania

W praktyce międzynarodowej spotkać można dwa rozwiązania co do formy sprawozdania z badania, a mianowicie:

• krótkie sprawozdanie (short report),

• długie sprawozdanie (long report).

Krótkie sprawozdanie zawiera wyłącznie zwięzłą opinię o zbadanym sprawozdaniu finansowym, poszerzoną o dodatkowe wyjaśnienia (noty) do niektórych pozycji sprawozdania. Jest ono stosowane przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych - o czym będzie mowa w odrębnym podrozdziale - oraz w Wielkiej Brytanii.

Długie sprawozdanie zawiera, oprócz opinii, informacje o statusie badanej jednostki, jej rachunkowości, treści poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego, elementy analizy finansowej itp. Obowiązuje ono przede wszystkim w Niemczech.

Bez względu na formę i zakres sprawozdania sporządzanego przez biegłego rewidenta:

• dotyczy ono wyłącznie ostatecznej wersji sprawozdania finansowego,

• jest ono formułowane według zasady wyjątków, tzn. podkreśla się w nim to, co odbiega od stanu poprawnego,

• ogólnie przedstawia się w nim metody i zakres przeprowadzonych przez biegłego rewidenta badań,

• jest ono przedstawione w języku polskim, a każda strona opinii powinna być przez biegłego rewidenta w rogu cyfrowana, aby uniemożliwić ewentualne podmiany stron.

W Polsce przyjęto rozwiązanie pośrednie: biegły rewident sporządza krótką opinię i oddzielnie raport zawierający informacje podobne do zasad przyjętych w Niemczech. Biegły rewident formułuje rezultaty dokonanej oceny w pisemnej opinii i uzasadniającym ją raporcie, a opinia i raport powinny być przedstawiane łącznie.

Norma nr 1 wyraźnie określa, iż sprawozdanie z badania powinno w sposób bezstronny, kompletny, rzetelny i jasny przedstawiać wyniki badania sprawozdania finansowego.

Wymóg bezstronności oznacza obiektywne naświetlenie w opinii i raporcie stanu faktycznego, przy uwzględnieniu wszystkich dostępnych biegłemu rewidentowi informacji.

Wymóg kompletności jest spełniony, gdy opinia i raport zawierają stwierdzenia przewidziane ustawą o rachunkowości oraz normami wykonywania zawodu biegłego rewidenta.

Natomiast wymóg rzetelności jest spełniony, gdy treść opinii i raportu odzwierciedla - w przekonaniu biegłego rewidenta - stan rzeczywisty.

Wymóg jasności jest uwzględniony, jeżeli sposób przedstawienia zagadnień jest zrozumiały i jednoznaczny.

BUDOWA SPRAWOZDANIA BIEGŁEGO REWIDENTA
Sprawozdanie wg MSRF 700 ( zawiera poniższe podstawowe elementy)	Opinia wg Normy nr 1 (zawiera co najmniej poniższe elementy)
tytuł	tytuł wraz z adresatem
adresat
	b) nazwa, określenie formy prawnej oraz siedziby jednostki
akapit wstępny lub wprowadzający	c) akapit określający przedmiot
	d) akapit określający odpowiedzialność podmiotu sporządzającego sprawozdanie finansowe
akapit określający zakres	e) określenie zasad według których przeprowadzono badanie
akapit opiniujący	f) opinia właściwa
data sprawozdania
	g) podpis biegłego rewidenta
adres biegłego rewidenta
podpis biegłego rewidenta
	h) data sprawozdania i adres biegłego rewidenta

Na opinię składają się, co najmniej w poniższej kolejności:

• tytuł wraz z adresatem, tytuł wskazuje na odpowiedzialność audytora za wyrażenie opinii, natomiast adresatem jest organ powołujący podmiot uprawniony do badania;

• określenie nazwy jednostki badanej, formy prawnej oraz siedziby;

• wstęp identyfikujący elementy sprawozdania finansowego, datę na którą bilans sporządzono i okres trwania roku obrotowego, jak również stwierdzenie o odpowiedzialności kierownika jednostki za sprawozdanie finansowe, a biegłego rewidenta za wyrażenie opinii o rzetelności i prawidłowości i jasności tego sprawozdania finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych;

• określenie zasad według których przeprowadzono badanie, po zaplanowaniu obejmującym zbadanie poprawności przyjętych i stosowanych zasad (polityki) rachunkowości, ocenę szacunków, sprawdzenie dowodów i zapisów księgowych w sposób wyrywkowy, całościową ocenę sprawozdania finansowego;

• opinia właściwa określająca przyjęte do oceny kryteria, jednoznacznie stwierdzająca czy badane sprawozdanie finansowe obejmuje dane liczbowe oraz czy: przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacje, sporządzono je zgodnie z określonymi w Ustawie o rachunkowości i przepisach szczególnych zasad, sporządzono na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, jest zgodne z przepisami prawa, statutem lub umową spółki;

• kończące opinię podpisy osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu uprawnionego, osób przeprowadzających badanie wraz z ich numerem ewidencyjnym biegłego rewidenta, miejscowość oraz datę.

• Czynniki kształtujące formy prezentacji wyników z badania sprawozdań finansowych w Polsce

Opinia biegłego rewidenta zawiera według polskich przepisów ogólny wniosek (konkluzję) wynikający z przeprowadzonego badania, potwierdzający prawidłowość, rzetelność i jasność informacji zawartych w rocznym sprawozdaniu finansowym. Podlega ona publikacji wraz ze sprawozdaniem finansowym w Monitorze Polskim B, przedkładana jest organowi zatwierdzającymi roczne sprawozdanie finansowe, dostarczana sądowi rejestrowemu lub innemu organowi prowadzącemu ewidencję badanej jednostki.

Zarówno międzynarodowa tradycja jak i uwzględniająca ten dorobek polska ustawa o rachunkowości dość ściśle określają postać i treść opinii. Ogranicza to swobodę manewru biegłego rewidenta przy formułowaniu jej tekstu. Wzór opinii został przedstawiony w załączniku 1. Krajowe normy wskazują, iż jest możliwe wystąpienie innych jej rodzajów:

• opinia z zastrzeżeniami, co oznacza- że mimo ogólnie pozytywnej opinii pewne wielkości zawarte w rocznym sprawozdaniu finansowym budzą zastrzeżenia,

• opinia negatywna o rzetelności i/lub prawidłowości zbadanego rocznego sprawozdania finansowego,

• odmowa wyrażenia opinii, świadcząca o znacznej niepewności i wątpliwości, jakie wywołuje obraz zarysowany w rocznym sprawozdaniu finansowym.

Przyczyną wydania opinii innej niż bez zastrzeżeń może być:

1. ograniczenie - z przyczyn zawinionych lub niezawinionych - zakresu badań, których przeprowadzenie biegły rewident uważa za niezbędne, by mógł z całą pewnością wypowiedzieć się na temat poprawności badanego rocznego sprawozdania finansowego,

2. niezgodność badanego rocznego sprawozdania finansowego lub ksiąg rachunkowych z prawdą lub przepisami o rachunkowości. Niezgodność z przepisami może ona polegać na:

• różnych nieprawidłowościach ksiąg rachunkowych,

• naruszeniu przepisów dotyczących wyceny,

• nie wykonaniu uchwal zgromadzenia wspólników, dotyczących np. podziału wyniku,

• niekompletnym wykazaniu danych w informacji dodatkowej.

Zależnie od tego, jak znaczny wpływ na obraz przekazywany przez zbadane roczne sprawozdanie finansowe, a wiec na obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wynik i rentowność jednostki wywierają:

• ograniczenia zakresu badania, wywołując brak pewności biegłego rewidenta co do stanu rzeczywistego - wydaje on opinię z zastrzeżeniami lub odmawia wyrażenia opinii,

• niezgodność z przepisami lub prawdą - biegły rewident wydaje opinię z zastrzeżeniem lub wydaje opinię negatywną.

PRZYCZYNA	Nieznacząca	Znacząca, ale nie determinuje sprawozdania finansowego jako całości, wpływa tylko na określoną pozycję	Znacząca, determinująca sprawozdanie finansowe jako całość
Ograniczenie zakresu badania (niepewność)	bez zastrzeżeń	z zastrzeżeniami - „po uwzględnieniu”	odmowa wyrażenia opinii
Niezgodność z przepisami lub prawdą	bez zastrzeżeń	z zastrzeżeniami - „z wyjątkiem”	negatywna - „nie zapewnia”

Opinia negatywna stwierdza, że sprawozdanie finansowe nie jest prawidłowo sporządzone. W praktyce, wydanie opinii negatywnej rzadko ma miejsce, ponieważ opinia taka jest mało przydatna dla klienta. Jeśli sprawozdanie finansowe zawiera takie istotne odstępstwa od powszechnie przyjętych zasad rachunkowości, które powodowałyby wyrażenie opinii negatywnej, to jest to przedmiotem dyskusji między zarządem klienta a biegłymi rewidentami.

Wydanie opinii z zastrzeżeniami powoduje zmianę tekstu opinii. Po części trzeciej, a przed czwartą włącza się nowy akapit wyjaśniający istotę i powód zastrzeżenia oraz określa liczbowy jego ciężar gatunkowy. Czwarta część ulega wówczas zmianie, polegającej na nadaniu jej następującego brzmienia: „naszym zdaniem, po uwzględnieniu (dotyczy ograniczeń) lub z wyjątkiem (dotyczy naruszeń przepisów lub niezgodności z prawdą) skutków opisanego w poprzednim akapicie zdarzenia, sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie ...”.

|Tabela: Rodzaje informacji występujących w akapicie objaśniającym

RODZAJ INFORMACJI	PRZYKŁADY
Odstąpienie od określonego przepisu ustawy o rachunkowości	niemożność zbadania wartości rynkowej aktywów finansowych,
RODZAJ INFORMACJI	PRZYKŁADY
Odstąpienie od zasady ciągłości	dostosowanie się do zmienionych przepisów prawa, statutu lub umowy, dostosowanie się do wskazań biegłego rewidenta, kontroli skarbowej, itp., dostosowanie się do zasad obowiązujących w grupie kapitałowej, istotne zmiany struktury organizacyjnej jednostki, przedmiotu jej działalności, itp., chęć korzystania z dopuszczonych prawem uproszczeń.
Niepewność co do skutków określonego zdarzenia niezakończonego przed datą wydania opinii	toczący się proces przeciwko jednostce
Niepewność co do możliwości kontynuowania działalności	ujemny kapitał obrotowy, możliwość wycofania zasilania finansowego na przykład przez bank lub dostawców, niemożność sfinansowania uruchomienia produkcji, niedostatki ważnych surowców, odejście osób ze stanowisk kierowniczych, itp.

Raport zawiera przesłanki leżące u podstaw wydanej opinii.

Zawiera minimum informacji o badanej jednostce, zwięźle przedstawia dane istotne dla oceny zawartych w sprawozdaniu finansowym wielkości oraz elementy ich analizy, jednak bez powtarzania tego, co zawiera informacja dodatkowa. Wyjątek stanowią stwierdzenia szczególnie istotne, które wymagają przytoczenia także w raporcie.

Raport jest przedkładany organowi nadzorującemu bieżąco działalność jednostki. Mimo, że nie podlega on publikacji, nie powinien zawierać informacji stanowiących tajemnicę handlową.

Raport (pełna nazwa - Raport uzupełniający opinię z badania sprawozdania finansowego - wskazanie jednostki - za rok obrotowy...) powinien, zgodnie z postanowieniami art. 65 ust. 5 ustawy o rachunkowości, zawierać co najmniej:

• dane identyfikujące badaną jednostkę,

• informacje o sprawozdaniu finansowym za rok poprzedzający,

• dane identyfikujące podmiot uprawniony i biegłego rewidenta przeprowadzającego w jego imieniu badanie jednostki,

• stwierdzenie, że nie nastąpiły ograniczenia zakresu badania,

• przedstawienie kluczowych, specyficznych dla jednostki wielkości bezwzględnych i wskaźników,

• ocenę prawidłowości stosowanego systemu księgowości i kontroli wewnętrznej,

• informację o niektórych, istotnych pozycjach sprawozdania finansowego,

• informacje o wyniku zbadania kompletności i poprawności sporządzenia wprowadzenia do sprawozdania finansowego, dodatkowych informacji i objaśnień, sprawozdania z działalności jednostki informacji o istotnych naruszeniach prawa,

• imię, nazwisko, numer ewidencyjny i własnoręczny podpis biegłego rewidenta przeprowadzającego lub kierującego badaniem oraz nazwę i dane identyfikujące oraz imię, nazwisko, numer ewidencyjny i własnoręczny podpis biegłego rewidenta reprezentującego podmiot uprawniony, w imieniu którego biegły rewident przeprowadzał badanie,

• siedzibę podmiotu uprawnionego i datę raportu.

Dane identyfikujące badaną jednostkę to informacje o: nazwie, formie prawnej, adresie siedziby, zarejestrowanym i rzeczywistym przedmiocie działalności jednostki, podstawie prawnej działalności, rejestracji podatkowej i statystycznej jednostki, kapitale (funduszu) podstawowym i własnym jednostki na dzień bilansowy; jej właścicielach i zmianach struktury własności, jakie nastąpiły w badanym roku obrotowym oraz do dnia zakończenia badania; jednostkach powiązanych z badaną jednostką, kierowniku jednostki (skład zarządu) i zmianach, jakie nastąpiły w tym zakresie w badanym roku obrotowym oraz do dnia zakończenia badania.

Informacje o sprawozdaniu finansowym za rok poprzedzający to na przykład: czy i przez kogo było badane, rodzaju opinii, dacie zatwierdzenia, sposobie podziału zysku (pokrycia straty), dacie jego ogłoszenia (złożenia do ogłoszenia) z podaniem numeru "Monitora Polskiego B" lub "Monitora Spółdzielczego" oraz złożenia w Krajowym Rejestrze Sądowym; jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone, należy to zaznaczyć wraz z podaniem tego przyczyn.

Dane identyfikujące podmiot uprawniony i biegłego rewidenta przeprowadzającego w jego imieniu badanie jednostki to miedzy innymi: nazwa, adres siedziby oraz numer rejestracyjny podmiotu uprawnionego, imię, nazwisko i numer ewidencyjny biegłego rewidenta, powołanie na umowę o badanie ze wskazaniem daty jej zawarcia oraz organu, który wybrał do badania podmiot uprawniony, okres przeprowadzania badania w siedzibie jednostki oraz jej oddziałach, - deklaracja niezależności od badanej jednostki podmiotu uprawnionego i biegłego rewidenta - w rozumieniu art. 66 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Stwierdzenie, że nie nastąpiły ograniczenia zakresu badania (względnie jakie miały miejsce), zaś kierownik jednostki złożył wszystkie żądane przez biegłego rewidenta oświadczenia, wyjaśnienia i informacje, względnie stwierdzenie jakich danych odmówił.

Przedstawienie kluczowych, specyficznych dla jednostki, wielkości bezwzględnych i wskaźników charakteryzujących jej wynik finansowy oraz sytuację majątkową i finansową za rok obrotowy i - w miarę możliwości - dwa lata poprzedzające, ze wskazaniem tych czynników, które istotnie negatywnie wpływają na wyniki i sytuację jednostki, a zwłaszcza poważnie zagrażają możliwości kontynuowania przez nią działalności w niezmienionym istotnie zakresie.

Ocena prawidłowości stosowanego systemu księgowości i działania powiązanej z nim kontroli wewnętrznej obejmuje stwierdzenie, czy jednostka posiada aktualną dokumentację opisującą przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, ocenę zasadności i ciągłości stosowanych zasad (polityki) rachunkowości, w tym prawidłowości otwarcia ksiąg rachunkowych, ocenę prawidłowości dokumentacji operacji gospodarczych, ocenę rzetelności, bezbłędności i sprawdzalności ksiąg rachunkowych, w tym także prowadzonych za pomocą komputera, powiązania dokonanych w nich zapisów z dowodami księgowymi oraz sprawozdaniem finansowym, ocenę stosowanych metod zabezpieczania dostępu do danych i systemu ich przetwarzania za pomocą komputera, stwierdzenie przeprowadzenia, zgodnie z ustawą o rachunkowości, inwentaryzacji aktywów i pasywów oraz rozliczenia i ujęcia w księgach jej wyników, ocenę właściwej ochrony dokumentacji księgowej, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych.

Informacje o niektórych, istotnych pozycjach sprawozdania finansowego, wymagające, zdaniem biegłego rewidenta, zamieszczenia przykładowo mogą być to informacje: o strukturze rzeczowej i własnościowej środków trwałych (własne, przyjęte w leasing, wynajęte), stopniu ich zużycia i zmianach w tym zakresie, o relacji cen nabycia (zakupu) papierów wartościowych do ich wyższej wartości rynkowej, itp. W tej pozycji raportu szczegółowo omawia się zagadnienia stanowiące powód wyrażenia innej opinii aniżeli bez zastrzeżeń. Nie jest celowe powtarzanie danych liczbowych i informacji zawartych w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.

W zakończeniu powyższych rozważań należy jeszcze wymienić pismo do zarządu, które jest sporządzane niezależnie od opinii i raportu. W odróżnieniu od opinii i raportu:

• sporządzenie takiego pisma nie jest obowiązkowe,

• stanowi formę doradczą, nie służy realizacji funkcji atestacyjnej,

• jest kierowane do kierownictwa odpowiedzialnego za bieżącą działalność jednostki, a więc do zarządu.

Jest ono wysyłane w razie wykrycia słabości w systemie księgowości i kontroli wewnętrznej jednostki, a także w gospodarce jednostki. Jest ono zazwyczaj poufne.

Przedstawiając określone zagadnienie należy oddzielnie ująć:

• istotę sprawy (ze wskazaniem przyczyn i skutków dla badanej jednostki),

• zalecenia dostosowane do warunków i możliwości jednostki (inaczej pismo do zarządu traci na wiarygodności),

• zalety i wady realizacji zalecenia dla jednostki; wskazanie, jakie powoduje koszty.

Pismo do zarządu jest składane możliwie szybko po ukończeniu badania, ale jeżeli ujawnione zostały istotne niedociągnięcia, których usunięcie jest pilne, to jest ono kierowane do zarządu niezwłocznie po rozpoznaniu sprawy. Zazwyczaj wystosowanie pisma do zarządu poprzedza wstępne omówienie jego treści z zarządem.

Tabela: Budowa opinii w świetle uregulowań prawnych

Uregulowania prawne	Norma 1		MSRF		GAAS
Element opinii
Tytuł	Brak różnic		Brak różnic		Brak różnic
Akapit identyfikacyjny (drugi z rzędu)	Zawiera określenie jednostki, której sprawozdanie stanowiło przedmiot badania jak i samego sprawozdania finansowego, czemu służą nazwy wzorów, kwoty i określenie, na jaką datę został sporządzony bilans, itp.
		Brak różnic		Brak różnic		Brak różnic
	Wzorce (trzeci akapit)	Przepisy, normy, standardy, które wyznaczają zadania i zasady przeprowadzania przez biegłego rewidenta badania rocznego sprawozdania finansowego.
		Brak różnic	Brak różnic		Brak różnic
	Konkluzja (czwarty akapit)	Zawiera właściwy rezultat badania. Składa się ona z dwóch elementów: a) kryteria opinii - rzetelność, jasność oraz prawidłowość. Określenie „w istotnych aspektach" wskazuje na poprawność sprawozdania finansowego jako całości. Jako szczególnie ważne podkreśla się dotrzymanie zasady ciągłości. b) informacje odpowiadające w/w kryteriom oraz wynikająca stąd sytuacja majątkowa, finansowa oraz wynik finansowy jednostki.
		Brak różnic	Brak różnic		Brak różnic

Uregulowania prawne	Norma 1	MSRF		GAAS
Element opinii
Elementy zamykające opinię	Podpisy wraz z podaniem nazwisk i imion osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu uprawnionego, podpisy wraz z podaniem imienia i nazwiska oraz numeru ewidencyjnego biegłego rewidenta, który badał jednostkę z ramienia podmiotu uprawnionego
		Brak różnic		Brak różnic	Brak różnic

Tabela: Zasadnicze różnice w zakresie sprawozdania badania

RÓŻNICE	Charakter różnic
Zakres badania	MSRF i GASS nie regulują zakresu odpowiedzialności biegłego rewidenta oraz interpretacji treści raportu w sytuacji gdy badanie przeprowadzane jest zgodnie ze standardami międzynarodowymi, jak i krajowymi.
Dodatkowe elementy sprawozdania	MSRF jak GAAS nie regulują sposobu uwzględniania informacji dodatkowych w sprawozdaniu z badania, jakie zawiera np. polski raport (prawidłowość funkcjonowania kontroli wewnętrznej, kompletności ujęcia transakcji w księgach rachunkowych itp.
Sformułowania	Jedynie SAS dokładnie określają sposób wyróżnienia informacji, które prezentują prawdziwy i rzetelny obraz.
Zasady rachunkowości	Wszystkie standardy odnoszą się do obowiązku określenia na jakich standardach rachunkowości badana jednostka się opierała. Brak natomiast obowiązku przedstawienia tych standardów w sytuacji, gdy badanie wykracza poza konkretny kraj, gdzie nie są stosowane te same reguły. Na przykład Polska - MSSF, a Ustawa o Rachunkowości.

RÓŻNICE

Charakter różnic

Data sprawozdania biegłego rewidenta

MSRF 700 wskazuje, ze datą raportu jest data zakończenia badania, przy czym nie powinna być ona wcześniejsza od daty akceptacji i podpisania sprawozdania przez kierownictwo. W Normie 1 za datę przyjmuję się jedynie datę zakończenia badania, co oznaczałoby, że data zakończenia nie jest równoznaczna z datą podpisania sprawozdania. SAS nie przedstawiają wymogu co do zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez kierownictwo jednostki. Jest to ważne z punktu widzenia odpowiedzialności biegłego rewidenta.

Zwrot „po uwzględnieniu" oznacza odmowę oceny określonego

Zwrot „z wyjątkiem" wskazuje na nieprawidłowość, zniekształcenia lub opuszczenia informacji w rocznym sprawozdaniu finansowym.

7

PRACE ZAKOŃCZENIOWE

ETAP I

przegląd wątpliwych zobowiązań i należności

ETAP II

badanie zdarzeń po dniu bilansowym

ETAP III

pozyskiwanie ostatecznych danych finansowych

ETAP IV

ocena wyników przeprowadzonych badań

ETAP V

komunikacja z kierownictwem badanej jednostki

---