455


INSTRUKCJA EKSPLOATACJI

INSTALACJI I URZĄDZEŃ ELEKTROENERGETYCZNYCH

Instrukcję opracował: Adam Strach

Instrukcję zatwierdził

do użytku służbowego:

1. Spis zawartości instrukcji eksploatacji

L.p.

Tytuł

Strona

0.

Strona tytułowa instrukcji eksploatacji

1

1.

Spis zawartości instrukcji eksploatacji

2

2.

Zmiany do instrukcji eksploatacji

4

3.

Osoby upoważnione do wydawania poleceń pisemnych

5

4.

Właściciel instrukcji eksploatacji

5

5.

Zbiór aktów prawnych

6

6.

Przedmiot instrukcji eksploatacji

7

7.

Zakres stosowania instrukcji eksploatacji

8

8.

Ważność instrukcji eksploatacji

8

9.

Dokumentacja techniczna urządzeń elektroenergetycznych

9

10.

Przejmowanie urządzeń elektroenergetycznych

do eksploatacji

10

11.

Prowadzenie eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych

10

12.

Przekazanie do remontu lub wycofania

z eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych

11

13.

Organizacja pracy przy urządzeniach

i instalacjach elektroenergetycznych

11

14.

Stacja transformatorowa 15/0,4kV

23

14.1

Rozdzielnica 15kV

23

14.2

Transformatory 15/0,4kV

25

14.3

Rozdzielnica główna 0,4kV

25

14.4

Baterie kondensatorów 0,4kV

29

15.

Obsługa

31

15.1

Rozdzielnica 15kV

31

15.2

Rozdzielnica główna 0,4kV

38

16.

Obowiązki służb eksploatacyjnych

42

16.1

Oględziny

43

16.2

Przeglądy

44

16.3

Pomiary i próby

45

16.4

Konserwacja

50

17

Ogólne zasady postępowania w przypadku awarii, pożaru

lub zakłóceń w pracy urządzeń elektroenergetycznych

50

17.1

Ogólne zasady postępowania

50

17.2

Gaszenie pożaru

51

18

Rysunki

52

1

Schemat stacji transformatorowej 15/0,4kV

2

Schemat rozdzielnicy 15kV

3

Schemat rozdzielnicy 0,4kV. Sekcja A03

4

Schemat rozdzielnicy 0,4kV. Sekcja A01

5

Schemat rozdzielnicy 0,4kV. Sekcja A02

6

Rozmieszczenie szynoprzewodów na hali produkcyjnej

7

Rozmieszczenie rozdzielnic 0,4kV

19

Załączniki

53

1

Wzór druku polecenia pisemnego

2

Lista osób upoważnionych do pobierania kluczy

do pomieszczeń ruchu elektrycznego

2. Zmiany do instrukcji eksploatacji

L.p.

Treść zmiany

Data

Podpis osoby

dokonującej

zmiany

3. Osoby upoważnione do wydania poleceń pisemnych

Polecenie pisemne na prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla życia ludzkiego wydawać mogą pracownicy kierownictwa i dozoru zakładu Valeo Electric and Electronics System w skrócie VES na zasadach zawartych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17.09.1999r. (Dz.U. z 1999r., Nr 80, poz. 912 z późn. zm.).

Lista osób upoważnionych do wydawania poleceń pisemnych

L.p.

Imię i nazwisko

Stanowisko służbowe

4. Właściciel instrukcji eksploatacji

Właścicielem instrukcji eksploatacji jest:

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

5. Zbiór aktów prawnych

Przy eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych na terenie zakładu VES w Czechowicach Dziedzicach należy przestrzegać poniższych przepisów ogólnych i szczegółowych:

  1. Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994r.

(Dz.U. z 1994r., Nr 89, poz. 414 z późn. zm.),

  1. Ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997r.

(Dz.U. z 1997r., Nr 54, poz. 348 z późn. zm.),

  1. Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974r.

(Dz.U. z 1998r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.),

  1. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991r.

(Dz.U. z 2002r., Nr 147, poz. 1129 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

(Dz.U z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 marca 1998r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją , urządzeń , instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji , rodzajów instalacji i urządzeń , przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji , jednostek organizacyjnych , przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne , oraz wysokości opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji

(Dz.U. z 1998r., Nr 59, poz. 377z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych

(Dz.U. z 1999r., Nr 80, poz. 912 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Min. Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(Dz.U. z 2003r., Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Min. Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996r. w sprawie

rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby

(Dz.U. z 1996r., Nr 62, poz. 288 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 2002r. w sprawie wymagań zasadniczych dla środków ochrony indywidualnej

(Dz.U. z 2002r., Nr 4, poz. 37 z późn. zm.),

  1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 października 1998r. w sprawie książki obiektu budowlanego

(Dz.U. z 1998r., Nr 135, poz. 882 z późn. zm.),

  1. PN-EN 501110-1:2001 Eksploatacja urządzeń elektrycznych,

  2. PN-81/E-04070 Transformatory. Metody badań,

  3. PN-83/E-06040 Transformatory. Wymagania ogólne,

  4. PN-84/E-02035 Oświetlenie elektryczne obiektów energetycznych,

  1. PN-IEC 61024-1-2:2002 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. Przewodnik B - Projektowanie, montaż, konserwacja i sprawdzanie urządzeń piorunochronnych,

  2. PN-88/E-08501 Urządzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczeństwa,

  3. Instrukcja przejmowania urządzeń elektroenergetycznych do eksploatacji,
    część I, PTPiREE Poznań 2001,

  4. Instrukcja badań odbiorczych urządzeń elektroenergetycznych
    część II, PTPIREE Poznań 2001.

6. Przedmiot instrukcji eksploatacji

Niniejsza instrukcja eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych obejmuje swym zakresem następujące obiekty:

  1. budynek zakładu VES (hala produkcyjna z częścią biurowo-socjalną,

  2. magazyn materiałów niebezpiecznych,

  3. pompownie wody przeciwpożarowej,

  4. wartownie - strażnicę.

Przedmiotem niniejszej instrukcji eksploatacji jest:

  1. ustalenie zasad organizacyjnych eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych znajdujących się z zakładzie VES w Czechowicach Dziedzicach,

  2. ustalenie zakresu praw, obowiązków i odpowiedzialności osób kierownictwa, personelu związanego z dozorem, obsługą i konserwacją tych urządzeń,

  3. ułatwienie zapoznania się personelowi eksploatacyjnemu z urządzeniami i ich działaniem,

  4. określenie właściwego przebiegu czynności łączeniowych,

  5. określenie sposobu postępowania w normalnych i awaryjnych warunkach ruchu,

  6. określenie środków zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa przy obsłudze urządzeń czynnych i przy wykonywaniu robót związanych z ich eksploatacją,

  7. określenie czynności konserwacyjnych i eksploatacyjnych oraz czasookresów oględzin, przeglądów, pomiarów i prób urządzeń,

  8. określenie ogólnych zasad postępowania w przypadku awarii, pożaru lub zakłócenia w pracy instalacji i urządzeń elektroenergetycznych.

7. Zakres stosowania instrukcji eksploatacji

Postanowienia niniejsze instrukcji eksploatacji maja zastosowanie przy eksploatacji, konserwacji i remoncie rozdzielnicy 15kV, transformatorów 15/0,4kV ozn. TR-V1, TR-V2, TR-V3, rozdzielnicy głównej 0,4kV, baterii kondensatorów 0,4kV ozn. A01/C1, A02/C1 i A03/C1, rozdzielnic 0,4kV rozmieszczonych na terenie zakładu oraz szynoprzewodów siłowych rozmieszczonych na hali produkcyjnej zakładu.

Instrukcje stanowiskowe poszczególnych maszyn znajdują się w zarządzie i dyspozycji Głównego Energetyka zakładu VES.

Niniejszej instrukcji przeznaczona jest dla osób sprawujących kierownictwo i dozór nad eksploatacją w/w urządzeń elektroenergetycznych oraz osób bezpośrednio zatrudnionych przy eksploatacji.

8. Ważność instrukcji eksploatacji

Niniejsza instrukcja eksploatacyjna jest ważna od dnia jej zatwierdzenia przez Dyrektora zakładu VES aż do odwołania.

Instrukcja eksploatacyjna powinna być aktualizowana każdorazowo po wprowadzeniu zmian w instalacja i urządzeniach elektroenergetycznych oraz po wprowadzeniu do stosowania nowych przepisów, instrukcji i wytycznych rangi wyższej.

Wszystkie zmiany i uzupełnienia wprowadzone do instrukcji powinny być zatwierdzone przez Dyrektora zakładu VES. Każdą aktualizację należy odnotować w tabelce umieszczonej w punkcie 2 niniejszej instrukcji eksploatacji.

Wprowadzone zmiany i uzupełnienia winny być podane do wiadomości personelu, którego obowiązuje znajomość niniejszej instrukcji.

Obowiązek dopilnowania aktualizacji instrukcji spoczywa na osobie wyznaczonej przez Głównego Energetyka zakładu VES.

9. Dokumentacja techniczna urządzeń elektroenergetycznych

Dla każdego urządzenia elektroenergetycznego należy prowadzić dokumentację techniczną, która powinna być na bieżąco aktualizowana. Główny Energetyk zakładu VES określa zakres i tryb prowadzenia dokumentacji technicznej w sposób zapewniający w szczególności:

  1. prawidłowe prowadzenie ruchu urządzeń elektroenergetycznych,

  2. dokonywanie bieżącej oceny stanu wykorzystania urządzeń elektroenergetycznych,

  3. dokonywanie oceny stanu technicznego urządzeń elektroenergetycznych,

  4. prawidłowe określenie terminów i zakresów wykonywania prac konserwacyjno-remontowych dotyczących urządzeń elektroenergetycznych.

Do dokumentacji technicznej w zależności od rodzaju urządzenia elektroenergetycznego, zalicza się w szczególności:

  1. projekt techniczny z wszystkimi rysunkami zamiennymi lub z naniesionymi zmianami wprowadzonymi w toku realizacji,

  2. w zależności od potrzeb, protokół zakwalifikowania pomieszczeń i ich stref lub przestrzeni zewnętrznych w miejscu zainstalowania urządzeń elektroenergetycznych do właściwej kategorii niebezpieczeństwa pożarowego i zagrożenia wybuchem,

  3. dokumentację fabryczną dostarczoną przez dostawcę urządzeń energetycznych,

obejmującą w szczególności:

    1. świadectwa,

    2. karty gwarancyjne,

    3. fabryczne instrukcje obsługi,

    4. opisy techniczne i rysunki konstrukcyjne,

    5. rysunki montażowe i zestawienia materiałów.

  1. dokumentację eksploatacyjną obejmującą:

    1. dokumenty przyjęcia urządzeń energetycznych do eksploatacji,
      w tym protokoły z przeprowadzonych prób oraz protokoły z rozruchu
      i ruchu próbnego tych urządzeń,

    2. instrukcje eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych,

    3. książki i protokoły prac urządzeń, obejmujące parametry i ich zapisy
      w określonym czasie umożliwiające ocenę sprawności energetycznej urządzeń i instalacji bądź poboru mocy i energii elektrycznej,

    4. dokumenty dotyczące oględzin, przeglądów, konserwacji, napraw
      i remontów urządzeń,

    5. protokoły zawierające wyniki prób i pomiarów,

    6. dokumenty dotyczące rodzaju i zakresu uszkodzeń i napraw,

    7. wykaz sprzętu specjalnego i narządzi specjalnych lub nietypowych,
      niezbędnych do wykonania prac eksploatacyjnych, napraw i remontów urządzeń,

    8. wykaz niezbędnych części zamiennych.

10. Przejmowanie urządzeń elektroenergetycznych do eksploatacji

Główny Energetyk zakładu VES z udziałem osób zajmujących się eksploatacją dokonuje przyjęcia do eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych nowych, przebudowanych lub po remoncie.

W przeprowadzaniu prób i pomiarów oraz rozruchu i ruchu próbnym urządzenia elektroenergetycznego powinny brać udział osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń w zakładzie.

Urządzenia elektroenergetyczne może zostać przyjęte do eksploatacji po stwierdzeniu:

  1. kompletności dokumentacji technicznej,

  2. gotowości urządzenia elektroenergetycznego do eksploatacji zgodnie z wymaganiami ustalonymi w założeniach techniczno-ekonomicznych i projekcie technicznej,

  3. przygotowania urządzenia elektroenergetycznego do eksploatacji i jego miejsca pracy zgodnie z określonymi warunkami technicznymi oraz wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowymi i ochrony środowiska,

  4. uzyskania pozytywnych wyników z przeprowadzonych prób i pomiarów parametrów technicznych oraz sprawdzenia działania i poprawnej pracy poszczególnych urządzeń i ich zespołów,

  5. uzyskania pozytywnych wyników z pomiarów kontrolnych oraz rozruchu i ruchu próbnego,

  6. spełnienia warunków sanitarnych, socjalno-bytowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,

  7. zapewnienia odpowiedniej liczby osób zajmujących się eksploatacją oraz środków i materiałów niezbędnych do prowadzenia eksploatacji określonego urządzenia energetycznego.

Przyjęcie urządzenia elektroenergetycznego do eksploatacji powinno być potwierdzone protokołem, po ustaleniu, że nie zawiera ono żadnych braków lub usterek. Protokół powinien być podpisany przez Głównego Energetyka zakładu przejmującego urządzenie.

11. Prowadzenie eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych

W czasie prowadzenia eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych powinny być w niezbędnym zakresie zapisywane zdarzenia ruchowe, wskazania aparatury kontrolno-pomiarowej, obejmujące w szczególności wielkości zużycia energii oraz obciążenia urządzeń elektroenergetycznych i inne parametry decydujące o ich pracy.

Zapisy powinny być w ustalonych okresach poddawane analizie, a wyniki wykorzystywane do podejmowania przedsięwzięć zmierzających do usprawnienia gospodarki energetycznej oraz uwzględniane przy ocenie stanu technicznego urządzenia elektroenergetycznego.

Analiza powinna zawierać ocenę, czy stosowanie urządzenia elektroenergetycznego jest racjonalne oraz oceną stopnia ich wykorzystania i osiąganej przez nie sprawności, a także niezawodności.

Jeżeli ruch urządzenia elektroenergetycznego stwarza zagrożenie bezpieczeństwa obsługi lub otoczenia albo może spowodować zniszczenie tego urządzenia, osoba obsługująca urządzenie elektroenergetyczne powinna wstrzymać jego ruch, zawiadamiając o tym właściwą osobę sprawującą nadzór nad eksploatacją urządzenia elektroenergetycznego.

Ponowne uruchomienie urządzenia elektroenergetycznego może nastąpić po usunięciu zagrożenia i po wyrażeniu zgody osoby sprawującej nadzór nad jego eksploatacją.

Oględziny i przeglądy urządzeń elektroenergetycznych oraz próby i pomiary przeprowadza się w zakresie i terminach ustalonych zgodnie z niniejszą instrukcja eksploatacji.

12. Przekazanie do remontu lub wycofanie z eksploatacji
urządzeń eletroenergetycznych

Przekazanie urządzenia elektroenergetycznego do remontu lub wycofanie z eksploatacji powinno nastąpić na podstawie wyników oceny stanu technicznego tego urządzenia.

Urządzenie elektroenergetyczne powinno być przekazane do remontu lub wycofania z eksploatacji, jeżeli zostanie stwierdzone:

  1. pogorszenie stanu technicznego poniżej wartości dopuszczalnych dla tego urządzenia, określonych w stanowiskowej instrukcji eksploatacji,

  2. uszkodzenia urządzenia elektroenergetycznego zagrażającego niezawodności ruchu lub uniemożliwiającego dalszą jego pracę, a zwłaszcza zagrażające bezpieczeństwu obsługi i otoczenia.

Decyzję o przekazaniu urządzenia do remontu lub do wycofania z eksploatacji podejmuje Główny Energetyk zakładu VES na wniosek osoby zajmującej się eksploatacją urządzenia.

W toku remontu urządzenia elektroenergetycznego celowe jest dokonanie jego modernizacji dla poprawienia parametrów techniczno-ekonomicznych lub przystosowania do nowych warunków pracy.

13. Organizacja pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych

Postanowienia ogólne

Obowiązki pracowników

Obowiązki pracowników zakładu VES w zakresie przestrzegania instrukcji eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych i BHP należy wykonać zgodnie z postanowieniem działu IV, rozdział II art. 100 §1 oraz działu X rozdział II art. 211 Kodeksu Pracy.

Każdy pracownik zatrudniony przy eksploatacji instalacji i urządzeń elektroenergetycznych zobowiązany jest:

Kwalifikacje pracowników

Kwalifikacje osób sprawujących dozór nad eksploatacją instalacji i urządzeń elektroenergetycznych oraz osób zatrudnionych przy ich eksploatacji powinny być zgodne z ustawą Prawo Energetyczne oraz rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 16 marca 1998r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzenia tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urządzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, oraz wysokości opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji.

Eksploatacją instalacji i urządzeń elektroenergetycznych na terenie zakładu VES mogą się zajmować osoby które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących stanowisk:

Dozoru:

do których wyżej cytowane rozporządzenie na wstępie zalicza stanowiska pracowników technicznych i innych osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowych i montażu oraz osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń instalacji i sieci,

Eksploatacji:

do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowych i montażu oraz osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci

Określenia

  1. Poleceniodawca - należy przez to rozumieć pracownika, upoważnionego pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych do wydawania poleceń na wykonanie pracy, posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru,

  2. Koordynującym - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę pracownika komórki organizacyjnej sprawującej dozór nad eksploatacją urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca, posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru,

  3. Dopuszczającym - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę pracownika posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji i upoważnionego pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych do wykonywania czynności łączeniowych w celu przygotowania miejsca pracy,

  4. Nadzorującym - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę pracownika posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru lub eksploatacji, wykonującego wyłącznie czynności nadzoru,

  5. Kierującym zespołem pracowników - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę pracownika posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji, kierującego zespołem pracowników,

  6. Kierowniku robót - należy przez to rozumieć wyznaczonego przez poleceniodawcę pracownika posiadającego ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru, do koordynacji prac, gdy w jednym obiekcie energetycznym jednocześnie pracuje więcej niż jeden zespół pracowników,

  7. Pracownikach uprawnionych - należy przez to rozumieć pracowników posiadających sprawdzone i właściwe kwalifikacje w zakresie eksploatacji danego rodzaju urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym,

  8. Pracownikach upoważnionych - należy przez to rozumieć pracowników, którzy w ramach swoich obowiązków służbowych lub na podstawie polecenia służbowego wykonują określone prace,

  9. Zespole pracowników - należy przez to rozumieć grupę pracowników, w której skład wchodzą co najmniej dwie osoby wykonujące pracę,

  10. Zespole pracowników kwalifikowanych - należy przez to rozumieć grupę pracowników, w której co najmniej połowa, lecz nie mniej niż dwie osoby, posiada ważne świadectwa kwalifikacyjne,

  11. Miejscu pracy - należy przez to rozumieć odpowiednio przygotowane stanowisko pracy lub określoną strefę pracy w zakresie niezbędnym dla bezpiecznego wykonywania pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych,

  12. Prace na czynnych urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych mogą być wykonywane na polecenie pisemne, ustne lub bez polecenia,

  13. Polecenia, o których mowa w punkcie 12, wydaje poleceniodawca,

  14. Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia pisemnego, przy zastosowaniu odpowiednich środków zabezpieczających zdrowie i życie ludzkie,

  15. Pracownicy nie będący pracownikami zakładu prowadzącego eksploatację danego urządzenia i instalacji powinni wykonywać prace wyłącznie na podstawie polecenia pisemnego, z wyjątkiem prac, dla których czynności związane z dopuszczeniem do pracy ustalono odrębnie na piśmie,

  16. Bez poleceń, o których mowa w punkcie 14, dozwolone jest wykonywanie:

    1. czynności związanych z ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego,

    2. zabezpieczenia urządzeń i instalacji przed zniszczeniem,

    3. przez uprawnione i upoważnione osoby prac eksploatacyjnych

określonych w instrukcji,

  1. Wydawanie poleceń i dopuszczenie pracowników do wykonywania pracy należy do obowiązków prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,

  2. W okresie wykonywania prac rozruchowych obowiązki określone w punkcie 17 spoczywają na wykonawcy rozruchu lub przyszłym użytkowniku, jeżeli została zawarta między nimi umowa na piśmie,

  3. Na czas wykonywania prac remontowych lub modernizacyjnych przy nieczynnych urządzeniach i instalacjach energetycznych obowiązki określone w punkcie 17 mogą być przekazane wykonawcy tych prac, o ile obowiązki te określono w zawartej z nim umowie na piśmie,

  4. pomieszczenie ruchu elektrycznego - wydzielone pomieszczenie lub część pomieszczenia w budynkach w których instalowane są urządzenia elektroenergetyczne dostępne tylko dla pracowników uprawnionych,

  5. w pobliżu urządzenia - należy rozumieć przestrzeń otaczającą urządzenie elektroenergetyczne przed napięciem stanowiąca przestrzeń szczególnego zagrożenia,

  6. aparatura rozdzielcza i sterownicza - ogólna nazwa aparatów elektrycznych, a także zespołów tych aparatów ze związanym wyposażeniem, wewnętrznymi połączeniami, osprzętem, obudowami i konstrukcjami wsporczymi - służącymi do łączenia, sterowania, pomiaru, zabezpieczeń i regulacji obwodów elektrycznych,

  7. część czynna - przewód lub część przewodząca instalacji elektrycznej mogąca znaleźć się pod napięciem w warunkach normalnej pracy instalacji oraz przewodem neutralnym N, lecz z wyłączeniem przewodu ochronno-neutralnego PEN,

  8. część przewodząca dostępna - cześć przewodząca instalacji elektrycznej, która może być dotknięta i w warunkach normalnej pracy instalacji nie znajduje się, lecz może się znaleźć pod napięciem w wyniku uszkodzenia,

  9. czynności łączeniowe w instalacji - czynności wykonywane ręcznie lub automatycznie, których celem jest włączanie lub wyłącznie prądu lub napięcia w obwodach elektrycznych: odbiorczych, zabezpieczeniowych, sterowniczych i pomiarowych; czynności te wykonywane są przy pomocy aparatury łączeniowo - rozdzielczej i zabezpieczeniowej (np. styczniki, przekaźniki, wyłączniki, urządzenia przeciwporażeniowe różnicowoprądowe, bezpieczniki i inne),

  10. dotyk bezpośredni - dotknięcie przez człowieka lub zwierze części czynnych,

  11. dotyk pośredni - dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych, które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji,

  12. główna szyna uziemiająca - szyna przeznaczona do przyłączania do uziomu przewodów ochronnych, w tym przewodów połączeń wyrównawczych oraz przewodów uziemień roboczych, jeśli one występują,

  13. instalacja elektryczna - zespół odpowiednio połączonych przewodów i kabli wraz ze sprzętem elektroinstalacyjnym (np. elementami mocującymi i izolacyjnymi), a także urządzeniami oraz aparatami - przeznaczony do przesyłu, rozdziału, zabezpieczenia i zasilania odbiorników energii elektrycznej,

  14. instalacja odbiorcza - część instalacji elektrycznej, znajdująca się za układem pomiarowym służącym do rozliczeń pomiędzy dostawcą i odbiorcą energii elektrycznej, a w przypadku braku takiego układu pomiarowego, za wyjściowymi zaciskami pierwszego urządzenia zabezpieczającego instalacje odbiorcy od strony zasilania,

  15. kabel (kabel elektryczny) - przewód jedno lub wielożyłowy z oddzielną izolacją każdej żyły, przeznaczony do przewodzenia prądu elektrycznego, zaopatrzony w powłokę ochronną i pancerz uzależniony od środowiska, w jakim ma być ułożony (ziemia, woda, kanały podziemne, powietrze itp.),

  16. klasa ochronności urządzenia - klasyfikacja (podział) urządzeń elektrycznych z punktu widzenia zastosowania środków ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym; rozróżnia się cztery klasy ochronności (0, I, II, III),

  17. łącznik izolacyjny - łącznik umożliwiający w stanie otwarcia utworzenie przerw izolacyjnych między rozłączonymi częściami poszczególnych biegunów o wytrzymałości elektrycznej i innych właściwościach zapewniających bezpieczeństwo ludzi i urządzeń,

  18. napięcie dotykowe - napięcie pojawiające się między częściami jednocześnie dostępnymi w przypadku uszkodzenia izolacji,

  19. napięcie znamionowe instalacji - napięcie, na które instalacja elektryczna lub jej część została zaprojektowana (zabudowana),

  20. obciążalność instalacji elektrycznej - stan pracy instalacji, w którym część bądź wszystkie odbiorniki energii elektrycznej w poszczególnych obwodach odbiorczych są włączone i pobierają energię; rozróżnia się obciążenie instalacji prądem lub mocą,

  21. obwód (instalacji elektrycznej) - zespół elementów (np. odbiorniki, aparaty elektryczne, łączniki) odpowiednio połączonych ze sobą przewodami elektrycznymi i pośrednio lub bezpośrednio ze źródłem energii (złącze, źródło awaryjne),

  22. obwód odbiorczy (obwód końcowy) - obwód, do którego są przyłączone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe,

  23. obwód rozdzielczy - wewnętrzna linia zasilająca wzl (obiektu budowlanego) - obwód elektryczny zasilający tablicę rozdzielczą (rozdzielnicę),

  24. odbiornik energii elektrycznej - urządzenie przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej w inną formę energii, np. światło, ciepło, energię mechaniczną,

  25. odbiory administracyjne budynku - wywołujące obciążenie odbiorniki energii elektrycznej znajdujące się w pomieszczeniach gospodarczych i technicznej oraz w pomieszczeniach wydzielonych i ogólnie dostępnych, a także w bezpośrednim otoczeniu budynku,

  26. odłączenie izolacyjne - odłączenie od napięcia ( z każdej strony zasilania) wszystkich przewodów fazowych i przewodu neutralnego, umożliwiające bezpieczne prowadzenie prac remontowo-konserwacyjnych i naprawczych instalacji elektrycznej; odłączenie izolacyjne może nastąpić przez otwarcie łączników izolacyjnych, wyjęcie wkładek bezpieczników topikowych lub nawet demontaż obwodów zasilających,

  27. prąd zwarcia - prąd o wartości przekraczającej dopuszczalne obciążenie instalacji, pojawiający się w obwodzie elektrycznym na skutek wystąpienia zwarcia,

  28. przetężenie - stan zwarcia lub przeciążenia instalacji elektrycznej, w której natężenie prądu płynącego w obwodach elektrycznych długotrwale przekracza wartość dopuszczalną,

  29. przewód neutralny (N) - przewód elektryczny mający służyć do przesyłania energii elektrycznej, połączony bezpośrednio z punktem neutralnym źródła zasilania lub ze sztucznym punktem neutralnym,

  30. przewód ochronno-neutralny (PEN) - uziemiony przewód (żyła przewodu) spełniający jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i przewodu neutralnego,

  31. przewód ochronny (PE) - przewód elektryczny (żyła przewodu) przeznaczony do połączenia: części objętych połączeniem wyrównawczym, głównej szyny uziemiającej, uziomu oraz uziemionego punktu neutralnego źródła zasilania lub punktu neutralnego sztucznego,

  32. przewód uziemiający - przewód ochronny łączący główną szynę (zacisk) uziemiającą z uziomem,

  33. przewód wyrównawczy - przewód ochronny spełniający wyrównanie potencjałów,

  34. przyłącze elektryczne - odcinek podziemnej lub napowietrznej linii elektrycznej, łączący zewnętrzną sieć zasilającą ze złączem znajdującym się w budynku,

  35. rozdzielnica (główna tablica zasilająca) - zespół odpowiednio dobranej i wzajemnie połączonej aparatury rozdzielczej, zabezpieczeniowej, łączeniowej i pomiarowo-kontrolnej, usytuowany w szafce wolno stojącej, Przyściennej lub wnękowej (często wraz ze sterownicą) - z jednej strony połączony ze złączem doprowadzającym energię elektryczną z sieci, a z drugiej - z wewnętrznymi liniami zasilającymi (wzl),

  36. rozdzielnice i sterownice; aparatura rozdzielcza i sterownicza - urządzenia przeznaczone do włączenia w obwody elektryczne, spełniających jedną lub więcej z następujących funkcji: zabezpieczanie, sterowanie, odłącznie, łączenie,

  37. sieć elektryczna - zespół linii napowietrznych i kablowych wraz ze stacjami rozdzielczymi, łącznikami i innymi urządzeniami służącymi do przesyłania i rozdziału energii elektrycznej,

  38. stacja transformatorowa (stacja elektroenergetyczna) - zespół urządzeń w tym przede wszystkim transformator, znajdujący się we wspólnym pomieszczeniu lub innym miejscu niedostępnym dla osób postronnych - przeznaczony do przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej,

  39. stopień ochrony IP (stopień ochrony urządzenia elektrycznego) - miara (stopień) zapewnienia przez obudowę urządzenia elektrycznego ochrony przed: dotknięciem do części czynnych i ruchomych oraz przedostawaniem się do wnętrza obudowy ciał stałych i wody, sprawdzona znormalizowanymi metodami prób; umieszczany na tabliczce znamionowej stopień ochrony IP urządzenia składa się z dwóch liter: IP (International Protection) oraz dwóch cyfr, z których pierwsza oznacza zabezpieczenie przed dostaniem się obcych ciał, a druga - przed wnikaniem wody i szkodliwymi jej skutkami,

  40. urządzenie elektryczne - wszystkie urządzenia i elementy instalacji elektrycznej przeznaczone do takich celów jak: wytwarzanie, przekształcanie, przesyłanie, rozdział lub wykorzystywanie energii elektrycznej; są to np. maszyny, transformatory, aparaty, przyrządy pomiarowe, urządzenia zabezpieczające, oprzewodowanie, odbiorniki,

  41. uziemienie - połączenie bezpośrednie lub pośrednie określonego punktu obwodu elektrycznego z ziemią w celu zapewnienia bezpiecznej i prawidłowej pracy urządzeń elektrycznych,

  42. uziom - przedmiot lub zespół przedmiotów umieszczonych w gruncie (ziemi), tworzący elektryczne połączenie przewodzące z tym gruntem (ziemią),

  43. wyłącznik przeciwporażeniowy różnicowoprądowy - wyłącznik samoczynny, wyposażony w człon pomiarowy i wyzwalający, wywołujące w przypadku wystąpienia prądów różnicowych większych od znamionowego prądu wyzwalającego wyłączenie z zasilania wszystkich biegunów instalacji chronionej, co ma miejsce w stanach zakłóceń powodowanych np. prądem rażenia lub zwiększeniem prądu upływowego.

Osoby zatrudnione przy eksploatacji urządzeń energetycznych

Prowadzący

  1. prowadzący eksploatację urządzeń i instalacji elektroenergetycznych jest obowiązany prowadzić wykazy poleceniodawców, określające zakres udzielonego im upoważnienia,

  2. polecenie wykonania pracy powinno w szczególności określać:

    1. zakres, rodzaj, miejsce i termin,

    2. środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy,

    3. liczbę pracowników skierowanych do pracy,

    4. pracowników odpowiedzialnych za organizację
      i wykonanie pracy, pełniących funkcję:

d1) koordynującego lub dopuszczającego, przez podanie stanowiska służbowego lub imiennie,

d2) kierownika robót, nadzorującego lub kierującego zespołem,

    1. pracowników - imiennie,

    2. planowane przerwy w czasie pracy.

Koordynujący

  1. koordynującym powinien być pracownik komórki organizacyjnej sprawującej dozór nad ruchem urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca,

  2. w przypadku gdy dozór nad ruchem urządzeń lub instalacji elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca, jest prowadzony przez różne komórki organizacyjne zakładu, koordynującym powinna być osoba z kierownictwa jednej z tych komórek,

  3. jeżeli dozór nad ruchem urządzeń lub instalacji elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca, jest sprawowany przez poleceniodawcę, koordynującym powinien być sam poleceniodawca,

  4. do obowiązków koordynującego w szczególności należy:

    1. koordynowanie wykonania prac, określonych w poleceniu,
      z ruchem urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,

    2. określenie czynności łączeniowych związanych z przygotowaniem miejsca pracy,

    3. wydanie zezwolenia na przygotowanie miejsca pracy, dopuszczenie do pracy
      i likwidację miejsca pracy,

    4. podjęcie decyzji o uruchomieniu urządzeń i instalacji elektroenergetycznych,
      przy których była wykonywana praca,

    5. zapisanie w dokumentacji eksploatacji ustaleń wynikających z pkt. a-d.

Dopuszczający

  1. dopuszczający powinien być wyznaczony przez poleceniodawcę do każdej pracy wykonywanej na polecenie,

  2. do obowiązków dopuszczającego należy:

    1. przygotowanie miejsca pracy,

    2. dopuszczenie do wykonania pracy,

    3. sprawdzenie wykonania pracy,

    4. zlikwidowanie miejsca pracy po jej zakończeniu.

Nadzorujący

  1. nadzorujący powinien być wyznaczony przez poleceniodawcę, jeżeli:

    1. pracę wykonywać będzie zespół pracowników nie będący zespołem pracowników kwalifikowanych lub kierujący zespołem nie posiada świadectwa kwalifikacyjnego,

    2. poleceniodawca uzna to za konieczne ze względu na szczególny charakter
      i warunki wykonywania pracy.

  2. nadzorujący nie powinien wykonywać innych prac poza czynnościami nadzoru,

  1. do obowiązków nadzorującego należy:

    1. sprawdzenie przygotowania miejsca pracy i jego przejęcie od dopuszczającego,
      jeżeli zostało przygotowane właściwie,

    2. zaznajomienie nadzorowanych pracowników z warunkami bezpiecznego wykonywania pracy,

    3. sprawowanie ciągłego nadzoru nad pracownikami, aby nie przekraczali granicy wyznaczonego miejsca pracy,

    4. powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy.

Kierujący

  1. funkcję kierującego zespołem:

a) pracowników kwalifikowanych powinien pełnić pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne, właściwe dla określonego w poleceniu zakresu pracy i rodzaju urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca,

b) w przypadku zespołu, nie będącego zespołem pracowników kwalifikowanych - może pełnić osoba nie posiadająca świadectwa kwalifikacyjnego, a posiadająca umiejętności zawodowe w zakresie wykonywanej pracy, przeszkolona w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

  1. do obowiązków kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych
    w szczególności należy:

a) dobór pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich
do wykonania poleconej pracy,

b) sprawdzenie przygotowania miejsca pracy i przejęcie go od dopuszczającego,
jeżeli zostało przygotowane właściwie,

c) zaznajomienie podległych pracowników ze sposobem przygotowania miejsca pracy, występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i w bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i metodami bezpiecznego wykonywania pracy,

d) zapewnienie wykonania pracy w sposób bezpieczny,

e) egzekwowanie od członków zespołu stosowania właściwych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz właściwych narzędzi i sprzętu,

f) nadzorowanie przestrzegania przez podległych pracowników przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie wykonywania pracy,

g) powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy.

  1. do obowiązków kierującego zespołem pracowników nie posiadających kwalifikacji należą czynności i zadania określone w punkcie 2 pkt. a) i pkt. d)-f).

Kierownik robót

  1. w przypadku gdy na jednym obiekcie energetycznym wykonuje prace jednocześnie więcej niż jeden zespół pracowników, należy wyznaczyć kierownika robót, jeżeli poleceniodawca uzna to za konieczne,

  2. do obowiązków kierownika robót należy koordynowanie pracy różnych zespołów pracowników, w celu wyeliminowania zagrożeń wynikających z ich jednoczesnej pracy na jednym obiekcie,

Polecenie pisemne

  1. polecenie pisemne wykonania pracy powinno być wystawione:

  1. kierującemu zespołem lub nadzorującemu i przekazane dopuszczającemu,

  2. na prace wykonywane przez jeden zespół pracowników w jednym miejscu pracy.

  1. dozwolone jest przekazywanie polecenia pisemnego środkami łączności.

  2. dozwolone jest wystawienie jednego polecenia pisemnego na takie same prace wykonywane przez jeden zespół pracowników kolejno w innych miejscach pracy,
    gdy zespół pracuje w tym samym czasie tylko w jednym miejscu, a warunki bezpiecznego wykonania pracy są takie same we wszystkich miejscach.

  3. miejsce pracy dla prac wykonywanych w budynkach powinno być ograniczone do jednego pomieszczenia lub strefy wyznaczonej w poleceniu. Poleceniodawca może dopuścić wykonywanie prac przez jednego lub kilku pracowników zespołu w różnych pomieszczeniach, dokonując odpowiedniego zapisu w poleceniu. Wykonujący prace w różnych pomieszczeniach powinni posiadać ważne świadectwo kwalifikacyjne.

  4. polecenie wykonania pracy jest ważne na czas określony przez poleceniodawcę.

  5. w razie potrzeby poleceniodawca może w poleceniu dokonać zmiany uprzednio podanych terminów wykonania pracy oraz zmiany liczby pracowników w składzie zespołu.

  6. w poleceniu pisemnym wykonania pracy zmiany terminów i liczby pracowników, o których mowa w pkt. 6, powinny być odnotowane w odpowiedniej rubryce.

  7. polecenia wykonania pracy powinny być rejestrowane przez poleceniodawcę w rejestrze poleceń, przy czym w przypadku polecenia ustnego powinna być odnotowana jego treść. Formę ewidencji poleceń ustala pracodawca.

  8. polecenia pisemne wykonania prac należy przechowywać przez okres 30 dni od daty zakończenia pracy.

Przygotowanie miejsca pracy

  1. przygotowania miejsca pracy i dopuszczenia do pracy dokonuje osoba pełniąca funkcję dopuszczającego. Przygotowanie miejsca pracy, polega na:

    1. uzyskaniu zezwolenia na rozpoczęcie przygotowania miejsca pracy
      od koordynującego, jeżeli został on wyznaczony,

    2. uzyskaniu od koordynującego potwierdzenia o wykonaniu niezbędnych
      przełączeń oraz zezwolenia na dokonanie przełączeń i założenia odpowiednich urządzeń zabezpieczających, przewidzianych do wykonania przez dopuszczającego,

    3. wyłączeniu urządzeń z ruchu w zakresie określonym w poleceniu
      i uzgodnionym z koordynującym,

    4. zablokowaniu napędów łączników, zaworów, zasuw w sposób uniemożliwiający przypadkowe uruchomienie wyłączonych urządzeń lub doprowadzenie czynnika,

    5. sprawdzeniu, czy w miejscu pracy w wyłączonych urządzeniach zostało
      usunięte zagrożenie - napięcie, ciśnienie, temperatura, woda, gaz,

    6. zastosowaniu wymaganych zabezpieczeń na wyłączonych
      urządzeniach - zaślepki, uziemienia,

    7. założeniu ogrodzeń i osłon w miejscu pracy stosownie do występujących potrzeb,

    8. oznaczeniu miejsca pracy i wywieszeniu tablic ostrzegawczych -
      w tym również w miejscach zdalnego sterowania napędami wyłączonych urządzeń.

  1. przy wykonywaniu czynności związanych z przygotowaniem miejsca pracy może brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, członek zespołu, który będzie wykonywał pracę, jeżeli jest pracownikiem uprawnionym.

Prowadzenie prac

  1. rozpoczęcie pracy jest dozwolone po uprzednim przygotowaniu miejsca pracy oraz dopuszczeniu do pracy, polegającym na:

a) sprawdzeniu przygotowania miejsca pracy przez dopuszczającego
i kierującego zespołem pracowników lub nadzorującego,

b) wskazaniu zespołowi pracowników miejsca pracy,

c) pouczeniu zespołu pracowników o warunkach pracy oraz
wskazaniu zagrożeń występujących w sąsiedztwie miejsca pracy,

d) udowodnieniu, że w miejscu pracy zagrożenie nie występuje,

e) potwierdzeniu dopuszczenia do pracy podpisami w odpowiednich rubrykach dwóch egzemplarzy polecenia pisemnego lub w przypadku polecenia ustnego - w dzienniku operacyjnym prowadzonym przez dopuszczającego.

  1. po dopuszczeniu do pracy oryginał polecenia pisemnego powinien być przekazany kierownikowi robót lub kierującemu zespołem pracowników, lub nadzorującemu, a kopia polecenia powinna pozostać u dopuszczającego,

  2. prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych mogą być wykonywane tylko przy zastosowaniu sprawdzonych metod i technologii. Dopuszcza się wykonywanie prac przy zastosowaniu nowych metod i technologii, pod warunkiem wykonywania tych prac w oparciu o opracowane specjalnie dla nich instrukcje.

  3. przy wykonywaniu prac na polecenie jest zabronione:

a) rozszerzanie pracy poza zakres i miejsce określone w poleceniu,

b) dokonywanie zmian położenia napędów, aparatury i armatury odcinającej,
użytej do przygotowania miejsca pracy, usuwanie ogrodzeń, osłon, barier, zaślepek i tablic ostrzegawczych oraz zdejmowanie uziemiaczy, jeżeli ich zdjęcie nie zostało przewidziane w poleceniu,

  1. jeżeli w czasie pracy warunki bezpiecznego jej wykonania nie pozwalają kierującemu zespołem pracowników na bezpośredni udział w pracy z jednoczesnym pełnieniem funkcji nadzoru i kontroli, nie powinien on bezpośrednio wykonywać tej pracy, a wykonywać tylko czynności nadzorowania zespołu pracowników.

  2. w razie konieczności opuszczenia miejsca pracy przez kierującego zespołem pracowników lub nadzorującego, dalsze wykonywanie pracy powinno być przerwane, zespół pracowników wyprowadzony z miejsca pracy, a miejsce pracy odpowiednio zabezpieczone przed dostępem osób postronnych,

  3. po przerwaniu pracy wykonywanej na polecenie jej wznowienie może nastąpić po ponownym dopuszczeniu do pracy. Nie wymaga się ponownego dopuszczenia do pracy po przerwie, jeżeli w czasie trwania przerwy zespół pracowników nie opuścił miejsca pracy lub miejsce pracy na czas opuszczenia go przez zespół pracowników zostało zabezpieczone przed dostępem osób postronnych,

  4. kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący, przed wznowieniem pracy po przerwie nie wymagającej ponownego dopuszczenia, jest obowiązany dokonać dokładnego sprawdzenia zabezpieczenia miejsca pracy,

  5. jeżeli podczas sprawdzania, o którym mowa w pkt. 8, zostanie stwierdzona zmiana tego zabezpieczenia, wznowienie pracy jest niedozwolone.

  6. decyzji wstrzymania pracy kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący powinien niezwłocznie powiadomić dopuszczającego lub koordynującego oraz odnotować przerwę w poleceniu pisemnym wykonania pracy,

  7. przerwie w pracy wymagającej ponownego dopuszczenia do pracy przed jej wznowieniem kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący obowiązany jest powiadomić dopuszczającego lub koordynującego, a w razie wykonywania pracy na polecenie pisemne przekazać to polecenie dopuszczającemu lub koordynującemu po uprzednim podpisaniu,

  8. jeżeli w czasie trwania przerwy w pracy przewidywana jest likwidacja miejsca pracy, kierujący zespołem pracowników obowiązany jest przed jego opuszczeniem przez zespół pracowników usunąć z niego materiały, narzędzia i sprzęt oraz powiadomić o tym dopuszczającego lub koordynującego,

  9. przy wykonywaniu pracy przez jeden zespół pracowników kolejno w kilku miejscach pracy dopuszczenie w nowym miejscu pracy może nastąpić po zakończeniu pracy w poprzednim miejscu,

  10. samowolna zmiana miejsca pracy jest niedozwolona,

  11. zakończenie pracy na polecenie następuje, jeżeli cały zakres prac przewidziany poleceniem został w pełni wykonany,

  12. po zakończeniu pracy:

a) kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący jest obowiązany:

a1) zapewnić usunięcie materiałów, narzędzi oraz sprzętu,

a2) wyprowadzić zespół pracowników z miejsca pracy,

a3) powiadomić dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy,

b) dopuszczający do pracy jest obowiązany:

b1) sprawdzić i potwierdzić zakończenie pracy,

b2) zlikwidować miejsce pracy przez usunięcie technicznych środków zabezpieczających użytych do jego przygotowania,

b3) przygotować urządzenia do ruchu i powiadomić o tym koordynującego,

  1. w czynnościach związanych z likwidacją miejsca pracy mogą brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, kierujący zespołem pracowników i członkowie tego zespołu,

  2. koordynujący zezwala na uruchomienie urządzenia lub instalacji energetycznej, przy których była wykonywana praca, po otrzymaniu informacji od dopuszczającego o gotowości urządzenia do ruchu,

  3. jeśli praca była wykonywana przez kilka zespołów pracowników, decyzję o uruchomieniu urządzenia lub instalacji energetycznej koordynujący może podjąć po otrzymaniu informacji, o której mowa w ust. 1, od wszystkich dopuszczających.

Środki łączności

Dla porozumiewania się odnośnie czynności związanych z eksploatacja instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, wezwania Pogotowia Ratunkowego, Straży Pożarnej, Policji itp. służy łączność telefoniczna.

Policja nr telefonu 997

Straż Pożarna nr telefonu 998

Pogotowie Ratunkowe nr telefonu 999

Główny Energetyk

zakładu VES nr telefonu (501) 554 983

nr telefonu 737 98 66

Gospodarka kluczami

Wszystkie pomieszczenia ruchu elektrycznego są wyposażone w dwa komplety kluczy do drzwi wejściowych. Klucze są przechowywane w bezpiecznym miejscu, poza dostępem osób trzecich. Nikt spośród osób personelu obsługi i dozoru nie może posiadać kluczy do stałego użytku.

Miejsca przechowywania kluczy:

Z tego kompletu wydawane są klucze osobom to tego upoważnionym za pokwitowaniem. Klucze wydaje się osobom, które otrzymały polecenia wykonania robót, oględzin, przeglądów, prób lub pomiarów. Klucze te muszą być zwrócone po zakończeniu prac.

14. Stacja transformatorowa 15/0,4kV

Zakład VES posiada własną stację transformatorową 15/0,4kV w skład której wchodzą:

Stacja zlokalizowana jest w wydzielonych pomieszczeniach hali produkcyjnej.

Jako środek dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej dla stacji transformatorowej 15/0,4kV zastosowano:

14.1 Rozdzielnica 15kV

Ogólna charakterystyka

Zainstalowana jest rozdzielnica wnętrzowa, przyścienna w izolacji powietrznej. Rozdzielnica jest 2-sekcyjna i posiada 10 pól.

Pola rozdzielnicy 15kV:

sekcja 1

stacji nr 406 (Zakład Energetyczny).

pole nr 6, łącznik sekcji,

sekcja 2

Pola sekcji 1 są własnością zakładu VES.

Pola sekcji 2 są własnością zakładu VECS (sekcja ta nie wchodzi w zakres instrukcji).

Rozdzielnica ustawiona jest w wydzielonym pomieszczeniu stacji.

Wyposażenie pól rozdzielnicy (sekcja 1 + łącznik sekcji)

Pola nr 1, 2, 3 transformatorów 15/0,4kV wyposażone są w:

Pole nr 4, pomiar napięcia wyposażone jest w:

Pole nr 5, zasilanie

Pole nr 6, łącznik sekcji

Rozłączniki, odłączniki i uziemniki posiadają napędy ręczne bezpośrednie. Położenie łączników sygnalizowane jest wskaźnikami własnymi.

Wyłączniki posiadają napędy zasobnikowo-sprężynowe zbrojone ręcznie. Zamykane, otwierane są przyciskami umieszczonymi na napędzie wyłącznika. Położenie wyłączników sygnalizowane jest wskaźnikami własnymi.

W rozdzielnicy 15kV zainstalowany jest rozliczeniowy pomiar energii elektrycznej. Liczniki energii przyłączone są do przekładników prądowych i napięciowych zainstalowanych w polu nr 4.

Blokady kluczykowe

Blokady z zastosowaniem zamków kluczykowych umożliwiają trzy różne warianty pracy dwóch pól liniowych i jednego pola sprzęgłowego:

I wariant pracy:

II wariant pracy:

III wariant pracy:

IV wariant pracy:

oraz rozłącznik w polu sprzęgłowym nr 6

Blokady te uniemożliwiają załączenie w jednym czasie aparatów we wszystkich trzech polach ponieważ posiadamy dwa kluczyki, a trzy zamki więc w jednym czasie możemy odblokować tylko napędy w aparatach dwóch pól.

14.2 Transformatory

W stacji transformatorowej 15/0,4kV zainstalowane są 3 transformatory suche 15/0,4kV o mocy 1600kVA każdy:

Transformatory ustawione są w komorach transformatorowych.

Transformatory zabezpieczone są:

14.3 Rozdzielnica główna 0,4kV

Ogólna charakterystyka

Rozdzielnica główna 0,4kV zlokalizowana jest w wydzielonym pomieszczeniu stacji. Wykonana jest jako przyścienna, składa się z trzech sekcji: A01, A02 i A03. Pomiędzy sekcjami A03 i A01 oraz A01 i A02 zainstalowane są łączniki sekcji.

Rozdzielnica główna 0,4kV zasilana jest:

Połączenia pomiędzy sekcjami rozdzielnicy głównej 0,4 a transformatorami 15/0,4kV wykonane są liniami kablowymi.

Rozdzielnica główna 0,4kV składa się z 11 szaf i posiada pola:

Nr

szafy

Nr

pola

Ozn.

łącznika

Przeznaczenie pola

Sekcja A01

01

1.01

1.01Q

Zasilanie z transformatora TR-V1, 15/0,4kV

1.02

1.02Q

Zasilanie rozdzielnicy ppoż. Rppoż.

1.08

1.08Q

Ograniczniki przepięć sekcji A01

02

2.01

2.01F

Rozdzielnica A01/0 - potrzeby własne stacji

2.02

2.02F

2.03

2.03F

2.11

2.11Q

Rozdzielnica A01/1 - oświetlenie zewnętrzne

2.12

2.12Q

Rozdzielnica A01/9 - centrala wentylacyjna

2.13

2.13Q

Rozdzielnica A01/3 - wentylacja

2.21

2.21Q

2.22

2.22Q

Rozdzielnica A01/12 - oświetlenie i siła hala produkcyjna

2.31

2.31Q

Rozdzielnica A01/8 - agregat chłodniczy

2.32

2.32Q

Rozdzielnica A01/2 - oświetlenie pomieszczenia socjalne

2.33

2.33Q

Rozdzielnica A01/11 - oświetlenie i siła hala produkcyjna

2.34

2.34Q

Rozdzielnica A01/13 - serwerownia

2.35

2.35Q

Rozdzielnica A01/4a - agregat chłodniczy serwerowni

2.41

2.41Q

2.42

2.42Q

Rozdzielnica A01/6 - centrala wentylacyjna

2.43

2.43Q

2.44

2.44Q

Rozdzielnica A01/7 - agregat chłodniczy

2.51

2.51Q

Bateria kondensatorów A01/C1 200kVAr

Łącznik sekcji A01 - A02

03

3.01

3.01Q

Łącznik sekcji A01 - A02

Sekcja A02

04

4.01

4.01Q

Rozdzielnica A02/1 - magazyn materiałów niebezpiecznych

4.03

4.03Q

Szynoprzewód BD2 800A

4.05

4.05Q

Rozdzielnica TS1 - wentylacja

4.07

4.07Q

Szynoprzewód BD1 800A

05

5.01

5.01Q

5.03

5.03Q

Szynoprzewód BD4 800A

5.05

5.05Q

5.07

5.07Q

Szynoprzewód BD3 800A

06

6.01

6.01Q

6.03

6.03Q

Sprężarka Sp3

6.05

6.05Q

Sprężarka Sp2

6.07

6.07Q

Sprężarka Sp1

6.09

6.09Q

Bateria kondensatorów A02/C1 200kVAr

6.10

6.10Q

Rozdzielnica TS3 -wentylacja

07

7.01

7.01Q

Zasilanie z transformatora TR-V2, 15/0,4kV

7.02

7.02Q

Zasilanie rozdzielnicy ppoż. Rppoż.

7.08

7.08Q

Ograniczniki przepięć sekcji A02

Łącznik sekcji A03 - A01

08

8.01

8.01Q

Łącznik sekcji A03 - A01

Sekcja A03

09

9.01

9.01Q

Szynoprzewód BD8 800A

9.04

9.04Q

Szynoprzewód BD9 800A

9.07

9.07Q

9.10

9.10Q

9.13

9.13Q

Rozdzielnica TS2 - wentylacja

9.14

9.14Q

Zestawy remontowe ZR7, ZR9, ZR10

9.15

9.15Q

Rozdzielnica A01/14 - oświetlenie terenu

9.16

9.16Q

Zestawy remontowe ZR1 ÷ ZR6

9.17

9.17Q

Rozdzielnica A03/1 - oświetlenie, gn. wtyczkowe biura

9.18

9.18Q

Rozdzielnica A03/12 - oświetlenie hala produkcyjna

9.19

9.19Q

Rozdzielnica A03/11 - gn. wtyczkowe hala produkcyjna

9.20

9.20Q

9.21

9.21Q

P - pompa wody deszczowej

9.22

9.22Q

Filtr - filtr zewnętrzny

9.23

9.23Q

9.24

9.24Q

Rozdzielnica A03/31 - oświetlenie, gn. wtyczkowe biura

9.25

9.25Q

Rozdzielnica A03/9 - wartownia

9.26

9.26Q

Rozdzielnica A03/14 - oświetlenie hala produkcyjna

10

10.01

10.01Q

Bateria kondensatorów A03/C1 400kVAr

10.02

10.02Q

Szynoprzewód BD6 800A

10.05

10.05Q

Szynoprzewód BD7 800A

10.08

10.08Q

UPS2 - serwerownia

10.09

10.09Q

Rozdzielnica A03/7 - ładowanie wózków

10.10

10.10Q

Rozdzielnica A03/5 - oświetlenie, gn. wtyczkowe logistyka

10.11

10.11Q

Rozdzielnica A03/13 - gn. wtyczkowe DATA hala prod.

10.12

10.12Q

Rozdzielnica A03/2 - gn. wtyczkowe DATA biura

10.13

10.13Q

Rozdzielnica A03/4 - gn. wtyczkowe DATA biura

10.14

10.14Q

Rozdzielnica A03/6 - gn. wtyczkowe DATA logistyka

10.15

10.15Q

TW2 - grzałki

10.16

10.16Q

TW1 - pompy obiegowe

10.17

10.17Q

Zestawy remontowe ZR8, ZR11÷ZR13

11

11.01

11.01Q

Zasilanie z transformatora TR-V3, 15/0,4kV

11.06

11.06Q

Ograniczniki przepięć sekcji A03

Pola rezerwowe - brak opisu przeznaczenia

Wszystkie odpływy z rozdzielnicy głównej 0,4kV wykonane są liniami kablowymi

Wyposażenie pól rozdzielnicy:

Dodatkowo w polach transformatorów zainstalowane są na drzwiach pola:

Zasilanie rozdzielnicy głównej 0,4kV

Rozdzielnica główna 0,4kV może być zasilana:

    1. z trzech transformatorów TR-V1, TR-V2, TR-V3:

sekcja A01 zasilana jest z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest zamknięty,

sekcja A02 zasilana jest z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest zamknięty,

sekcja A03 zasilana jest z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest zamknięty,

natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 i łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 są otwarte.

    1. z transformatorów TR-V1 i TR-V2:

sekcja A01 zasilana jest z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest zamknięty,

sekcja A02 zasilana jest z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest zamknięty,

sekcja A03 nie jest zasilana z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest otwarty,

łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 jest zamknięty, natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 jest otwarty.

    1. z transformatorów TR-V1 i TR-V3:

sekcja A01 zasilana jest z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest zamknięty,

sekcja A02 nie jest zasilana z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest otwarty,

sekcja A03 zasilana jest z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest zamknięty,

łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 jest otwarty, natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 jest zamknięty.

    1. z transformatorów TR-V2 i TR-V3 wersja 1:

sekcja A01 nie jest zasilana z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest otwarty,

sekcja A02 zasilana jest z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest zamknięty,

sekcja A03 zasilana jest z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest zamknięty,

łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 jest zamknięty, natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 jest otwarty.

    1. z transformatorów TR-V2 i TR-V3 wersja 2:

sekcja A01 nie jest zasilana z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest otwarty,

sekcja A02 zasilana jest z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest zamknięty,

sekcja A03 zasilana jest z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest zamknięty,

łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 jest otwarty, natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 jest zamknięty.

    1. z transformatora TR-V1:

sekcja A01 zasilana jest z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest zamknięty,

sekcja A02 nie jest zasilana z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest otwarty,

sekcja A03 nie jest zasilana z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest otwarty,

natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 i łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 są zamknięte.

    1. z transformatora TR-V2:

sekcja A01 nie jest zasilana z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest otwarty,

sekcja A02 zasilana jest z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest zamknięty,

sekcja A03 nie jest zasilana z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest otwarty,

natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 i łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 są zamknięte.

    1. z transformatora TR-V3:

sekcja A01 nie jest zasilana z transformatora TR-V1, łącznik w polu 1.01 jest otwarty,

sekcja A02 nie jest zasilana z transformatora TR-V2, łącznik w polu 7.01 jest otwarty,

sekcja A03 zasilana jest z transformatora TR-V3, łącznik w polu 11.01 jest zamknięty,

natomiast łącznik sekcji A01 z A02 w polu 3.01 i łącznik sekcji A01 z A03 w polu 8.01 są zamknięte.

Nie przewiduje się długotrwałej pracy równoległej transformatorów.

Dopuszcza się pracę równoległa transformatorów tylko na czas przełączania zasilania.

Zabezpieczenia obwodów pomiaru, sterowania i sygnalizacji

Wymienione obwody wyposażone są w rozłączniki bezpiecznikowe. Rozłączniki bezpiecznikowe posiadają napędy ręczne bezpośrednie. Rozłączniki bezpiecznikowe mogą się znajdować w jednym z dwóch stanów pracy: otwarty, zamknięty. Położenie rozłącznika bezpiecznikowego (zamknięty, otwarty) sygnalizowane jest opisami przy rączce napędu. Czynności zamykania i otwierania rozłącznika bezpiecznikowego dokonuje się ręcznie za pomocą dźwigni. Wszelkie czynności eksploatacyjne przy otwartym rozłączniku bezpiecznikowym i wymiana wkładek bezpiecznikowych mogą być wykonywane po stwierdzeniu widocznej przerwy izolacyjnej.

Pomiary w rozdzielnicy głównej 0,4kV

W rozdzielnicy zastosowano:

14.4 Baterie kondensatorów

W rozdzielnicy głównej 0,4kV zainstalowane są 3 regulowane baterie kondensatorów tj.:

Pola baterii kondensatorów w rozdzielnicy głównej 0,4kV wyposażone są w wyłączniki.

Baterie kondensatorów ustawione są w pomieszczeniu rozdzielni 0,4kV.

Baterie kondensatorów A01/C1, A02/C1

Baterie kondensatorów A01/C1 i A02/C2 posiadają po 2 stopnie po 25kvar, oraz po 3 stopnie po 50kvar. Całkowita moc baterii kondensatorów wynosi 200kvar. Poszczególne stopnie baterii zabezpieczone są bezpiecznikami topikowymi, załączane / wyłączane są stycznikami sterowanymi za pośrednictwem regulatora współczynnika mocy cos .

Bateria kondensatorów A03/C1

Bateria kondensatorów A03/C1 posiada 2 stopnie po 25kvar, oraz 7 stopnie po 50kvar. Całkowita moc baterii kondensatorów A03/C1 wynosi 400kvar. Poszczególne stopnie baterii zabezpieczone są bezpiecznikami topikowymi, załączane / wyłączane są stycznikami sterowanymi za pośrednictwem regulatora współczynnika mocy cos .

Regulator baterii kondensatorów

Regulatory baterii włączone są do przekładników prądowych zainstalowanych w polach transformatorów rozdzielnicy głównej 0,4kV.

Na płycie czołowej regulatora typu RMB-10M znajduje wskaźniki świetlne oznaczonych liczbami sygnalizujące stan wyjść regulatora (ilość załączonych członów baterii kondensatorów) oraz wyświetlacz LCD na którym przy prawidłowej pracy regulatora wyświetlane są:

      1. w górnej linii: AUTO,

      2. w dolnej linii,

Brak jednego z tych symboli oznacza stan skompensowania sieci

wokół nastawionego współczynnika mocy.

15. Obsługa

15.1. Rozdzielnica 15kV

UWAGA !!!

„W zakresie urządzeń rozdzielczych Klientów operatywne kierownictwo oraz nadzór nad łącznikami w polach rozdzielczych 15kV nr 5, 6, 7 pełnią służby dyspozytorskie ZDR Zakładu Energetycznego Bielsko-Biała.

Wykonywanie manipulacji łączeniowych w polu łącznika sekcji nr 6 oraz w polach zasilających nr 5 i 7 prowadzi personel eksploatacyjny Odbiorcy ujęty w załączniki do Karty Współpracy z ZE za zgodą i na polecenie dyżurnego Dyspozytora ZDR Bielsko”.

ZAKŁADOWA DYSPOZYCJA RUCHU

tel. 991, 812 51 20, 813 16 66, 813 16 67, fax. 813 16 61

Czynności łączeniowe w polu liniowym nr 5, 7

  1. Zamykanie rozłącznika

  1. Otwieranie rozłącznika

  1. Zamykanie uziemnika

  1. Otwieranie drzwi pola

  1. Zamknięcie drzwi pola

  1. Otwieranie uziemnika

Czynności łączeniowe w polu transformatorowym nr 1, 2, 3

Ze względu na zastosowanie blokad mechanicznych pomiędzy odłącznikiem a drzwiami oraz pomiędzy odłącznikiem a wyłącznikiem zapobiegających błędnym czynnościom łączeniowym, należy operacje załączenia i wyłączenia przeprowadzić w odpowiedniej kolejności.

  1. Zamykanie odłącznika i załączanie wyłącznika

    1. zamknąć drzwi do pola transformatorowego,

    2. otworzyć uziemnik w odłączniku górnym: