1. Definicje:

Doradztwo - to proces pomagania ludziom w podejmowaniu decyzji poprzez wybór spośród alternatywnych rozwiązań określonego sposobu rozwiązania ich problemów.

Doradztwo rolnicze - to dyscyplina wiedzy zorientowana na decyzje, wykorzystująca nauki społeczne, zorientowane na wnioski takie jak:

• Komunikowanie społeczne

• Zarządzanie

• Marketing

• Ekonomia

• Psychologia

• Socjologia

Doradztwo wiejskie - nakierowane coraz bardziej na rozwój obszarów wiejskich, a nie samych gospodarstw rolnych:

• Zrównoważony rozwój

• Ochrona środowiska

• Rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej

• Rozwój społeczności

• Budowa kapitału społecznego

Doradztwo w agrobiznesie - dotyczy również udzielania pomocy właścicielom, prawnikom:

• Firm przetwórstwa rolno - spożywczego

• Firm zaopatrzenia rolników w środki produkcji

• Firm gastronomicznych i spożywczych

• Gosp. domowych

• Społecznościom lokalnym

• Rodzinom miejskim

2.Przepływ wiedzy w doradztwie rolniczym.

Organizacja doradcza otrzymuje informacje z badań rolniczych, z postanowień polityki rolnej i z badań psychologicznych i socjologicznych. Informacje te są wykorzystywane przez dyrekcje organizacji aby udzielać doradcom instrukcji na temat tego co maja mówić rolnikom z założeniem ze takie komunikaty przyniosą zmiany w zarządzaniu gospodarstwie. Główne uproszczenie dotyczy tego ze nie wskazuje ona faktu istnienia także przepływu informacji od rolników do doradców, szefów organizacji doradczych i twórców polityki rolnej. Takie informacje maja ogromne znaczenie dla skutecznej pracy doradczej i polityki rozwoju wsi i rolnictwa.

3. System wiedzy i informacji rolniczej.

Podejście klasyczne: badania i edukacja rolnicza - doradztwo rolnicze - rolnicy

Podejście systemowe:

• Każdy z elementów SWiIR jest słabiej lub silniej związany z innymi. Dlatego uważa się, że każda zmiana w jednym ogniwie systemu musi spowodować określone skutki w pozostałych ogniwach i odwrotnie.

• Doradztwo nie może zatem funkcjonować samo dla siebie, w oderwaniu od pozostałych ogniw Systemu Wiedzy i Informacji Rolniczej. Współdziałanie z nimi jest niezbędne, by mogło ono w pełni wykorzystać swoje możliwości.

• Nie można również doskonalić samego doradztwa bez doskonalenia systemu badań naukowych i mechanizmu łączącego je z doradztwem.

4. Modele powiązań nauki i doradztwa (modele doradztwa)

Model transferu technologii (TOT)

- Znany w Polsce jako model badawczo - wdrożeniowo - upowszechniony, obejmuje: badania podstawowe, badania stosowane, rozwój technik i technologii, wdrożenie, upowszechnienie.

- Schemat graficzny modelu: badania rolnicze - Ośrodek Doradztwa Rolniczego - specjaliści i dostawcy - rolnicy - gospodarstwa.

- Wady modelu:

• Przepływ informacji jednokierunkowy

• Brak informacji zwrotnej

• Brak badania potrzeb i oczekiwań klientów doradztwa

• Wysokie mniemanie doradców o sobie

• Brak krytycyzmu co do umiejętności komunikowania się z klientami.

Model społecznej interakcji

- Wykorzystuje teorię dyfuzji innowacji

- Uwzględnia potrzeby klientów

- Zalety modelu:

• Wykorzystuje teorię dyfuzji informacji i rozróżnia różne grupy odbiorców

• Wykorzystuje informacje zwrotną od rolników do doradców, naukowców, polityków

• Uwzględnia potrzeby i oczekiwania klientów doradztwa

Model rozwiązywania problemów

- Problem wyjścia w doradztwie jest problemem rolnika lub grupy rolników a nie rezultat badań czy innowacja rolnicza

- Potrzebni doradcy: liderzy, facylizatorzy znający zasady rozwiązywania problemów

- Niezbędna wiedza i umiejętności doradców:

• Modele rozwiązywania problemów doradczych - pięcio, sześciu, siedmio i dziewięciostopniowe

• Model uczestnictwa w doradztwie grupowym

• Technika burzy mózgów, TGN, technika delficka

• Kierowanie grupą, identyfikacja problemów, rozwiązywanie konfliktów

• Osiąganie porozumienia

• Metody podejmowania decyzji w doradztwie

5.Metody (sposoby)wpływania na zachowania ludzkie.

przymus lub obowiązek :

wymiana

porada

otwarte wymienianie wpływu na wiedze i postawę rolników

manipulacja

dostarczanie

świadczenie usług

zmiana struktury społeczno-ekonomicznej.

PODSUM. Rolnik i doradca musza być świadomi wspólnych interesów gdyż są od siebie wzajemnie uzależnieni.

6. Percepcja: cechy i znaczenie w doradztwie.

Percepcja - to proces, w którym otrzymujemy z naszego środowiska informację lub bodźce i przekształcamy je w psychologiczną świadomość.

Podstawowe cechy percepcji:

• Relatywność - nasze oczekiwania są relatywne, a nie absolutne.

• Selektywność - percepcja jest bardzo selektywna. Niej jesteśmy w stanie odebrać wszystkich bodźców z otoczenia, a więc tego co widzimy, słyszymy, czujemy. Zwracamy uwagę na bodźce wybrane, ale w różny sposób w zależności od naszych cech.

• Organizacja - nasza percepcja jest zorganizowana. Mamy tendencję do nadawania naszym doświadczeniom zmysłowym kształtu, który coś dla nas oznacza.

• Interpretacja - inną cechą jest dopełnienie - obserwator ma tendencję do zamknięcia, dokończenia czegoś, stad projektant pozostawia w komunikacie figurę otwartą, jakby niedokończoną.

• Kierunkowość - zauważamy zwykle to, czego się nie spodziewamy lub to, na co jesteśmy nastawieni. Nasze nastawienia mentalne wpływają na to w jaki sposób dokonujemy selekcji, organizacji i interpretacji.

7. Proces komunikowania i jego elementy.

Proces komunikowania się - to proces wysyłania i odbierania komunikatów za pośrednictwem kanałów tworzących wspólne znaczenia u nadawcy i odbiorcy.

• Doradcy powinni być „zorientowani na odbiorcę” - czyli powinni zaczynać od używania takich znaczeń, które są wspólne dla nich i dla odbiorców

• Nadawca musi nieprzerwanie korzystać z informacji zwrotnej - aby oceniać znaczenie nadawania komunikatowi przez odbiorcę oraz sprawdzać, czy znaczenie to pokrywa się z tym, które chciał przekazać.

8.Modele podejmowania decyzji w doradztwie: normatywny, empiryczny i Bos'a w podejmowaniu decyzji.

Model normatywny. Rożni naukowcy próbowali określić w jaki sposób powinien przebiegać proces decyzyjny, aby przynieść najlepsze rezultaty. „najlepsze czyli, ze cele podejmującego zostają osiągnięte w największym możliwym stopniu. Normatywne podejście zakłada, ze rozsądny proces decyzyjny powinien przejść przez fazy: a. uświadomienie sobie problemu -obecna syt. jest niezadowalająca -obieramy wcześniej kierunek procesu prowadzi do trudności -świadomość nowego rozwiązania problemu b. ustalenie jakie sa nasze cele c. rozpoznanie przyczyn problemu d. rozpatrzenie alternatywnych rozw. Problemu i wyników po ich zastosowaniu e. ocena -bardziej pobudzają uczestników do szukania rozwiązań

-wieksze prawdopodobieństwo ze uczestnicy zastosuja proponowane rozwiązania

-wieksze zainteresowanie, uczestnicy mogą wpływać na kierunek dyskusji

-wplyw na podejmowanie decyzji jak i wieksza rola informacyjna

-można zmienic normy omawiane w dyskusji

9.Etapy procesu podejmowania decyzji przez rolnika i rola doradcy w tym procesie.

Etapy procesu decyzyjnego:

*ocena sytuacji, dostrzeżenie problemu (uświadomienie problemu, koncentracja na celach)

*ustalenie oczekiwanej poprawy sytuacji, zdefiniowanie celu

*zdefiniowanie problemu (obiektywne i konkretne, pomoc w oddzieleniu emocji od faktów, usystematyzowanie wiedzy na temat problemu, sprecyzowanie informacji)

*sformułowanie rozwiązań alternatywnych (pomoc rolnikowi w wyborze alternatyw, sprecyzować i wytłumaczyć rozwiązania)

*analiza rozwiązań (wykorzystać wyniki badan do oceny, pomoc w analizę wyników, przedstawianie wyników w formie zrozumiałej dla rolnika)

*wybór rozwiązania (zachęcić do wyboru ale nie na sile, przeprowadzić doświadczenie wdrażające i pomoc w interpretacji wyników)

*wprowadzenie rozwiązania (zachęcić rolnika, pomoc w podjęciu decyzji, dąć czas do namysłu)

*ocena rezultatów (systematycznie i obiektywnie, przedstawiać wyniki w formie obserwowalnej, ustalić poboczne efekty wprowadzonych zmian)

10. Innowacje i ich cechy.

Innowacja - każda nowa idea, koncepcja, pomysł, metoda, przedmiot, usługa, która jest uznana przez kogoś za nowość; nowe metody wspierające decyzje w zarządzaniu; nowe systemy gospodarowania; nowa organizacja społeczna.

Cechy innowacji:

• Relatywna przewaga - stopień w jakim innowacja jest postrzegana jako lepsza od pomysłu, po którym następuje w zakresie takich czynników jak rentowność ekonomiczna, prestiż społeczny,

• Kompatybilność - stopień w jakim innowacja jest postrzegana jako zgodna z istniejącymi wartościami i przekonaniami, poprzednimi doświadczeniami, poprzednimi potencjalnych adaptujących. Innowacja niekompatybilna nie została przyjęta,

• Złożoność - stopień w jakim innowacja jest uznawana za trudną do zrozumienia, wykorzystania. Im bardziej innowacja jest złożona, tym wolniejsza szybkość przyjęcia,

• Sprawdzalność- stopień w jakim innowacja może w ograniczonym zakresie podlegać wypróbowaniu,

• Obserwowalność - stopień w jakim wyniki innowacji są widoczne dla innych. Im łatwiej jest innym widzieć wyniki , tym łatwiej im to przyjąć.

11. Fazy procesu adaptacji innowacji.

1) Świadomość - dowiedzenia się po raz pierwszy o innowacji.

2) Zainteresowanie - poszukiwanie dalszych informacji na jej temat.

3) Ocena - rozważanie zalet i wad wykorzystanie innowacji (ocena ryzyka i korzyści).

4) Próba - przetestowanie innowacji na niewielką skalę na własne potrzeby.

5) Adaptacja - zastosowanie innowacji na dużą skalę w miejsce starych metod.

12. Kategorie osób adaptujących.

Innowatorzy - 2,5%

• Pierwsi wprowadzają innowacje, śmiało podejmują ryzyko

• Chętnie testują nowe pomysły

• Dużo czytają, są dobrze wykształceni

• Posiadają zdolność do radzenia sobie z abstrakcyjnymi problemami

• Dość często zajmują stanowiska przywódcze w organizacjach powiatowych, wojewódzkich

• Często są sceptycznie postrzegani przez innych

• Rzadko cieszą się wysokim statusem społecznym

• Dużo podróżują

Wcześnie adaptujący - 13,5%

• Szybko decydują się na adaptowanie różnych elementów postępu

• Stanowią tzw. „pierwszą falę” przyjmujących

• Są gotowi na wdrożenie nowych pomysłów wypróbowanych przez innowatorów

• Uczą się na sukcesach i porażkach innowatorów

• Dobrze wykształceni, czytają prasę rolniczą

• Postrzegani są jako dobrzy rolnicy

• Cieszą się wysokim statusem społecznym

• Są poważani w lokalnej społeczności

• Są bacznie obserwowani przez pozostałych, mniej śmiałych rolników

• Bardzo ściśle współpracują z doradcami

Współczesna większość - 34%

• Decydują się na innowacje nieco później

• Są zorientowani na lokalna społeczność

• Mają wiele kontaktów z innymi rolnikami

• Uznają rozwagę za dominującą wartość

• Inf. zdobywają podczas kontaktów osobistych

• Ich wykształcenie nieco powyżej średniego, gospodarstwa średnie

Późna większość - 34%

• Decydują się na innowacje bardzo wolno

• Są sceptyczni

• Mają podejście do innowacji „patrz i obserwuj”, „to nie dla mnie”

• Wprowadzają zmiany dopiero pod presją ekonomiczną lub społeczną

• Inf. zdobywają od sąsiadów o podobnej pozycji społecznej

• Wykształcenie gorsze i są mniej oczytani, mają gospodarstwa mniejsze od średniej

Maruderzy - 16%

• Nie interesują się postępem w rolnictwie

• Przywiązują dużą wagę do tradycji, są bardzo podejrzliwi

• Nigdy nie korzystają z kredytów

• Są ludźmi podeszłym wieku, o niskich dochodach

• Posiadają niską pozycję społeczną , nie są zaangażowani w lokalną działalność społeczną

• Pozyskują informacje od przyjaciół z tej samej grupy społecznej

• Wdrażają innowacje jako ostatni pod wpływem konieczności przetrwania

• Są właścicielami małych gospodarstw.

13. Formy doradztwa i ich charakterystyka

Doradztwo indywidualne:

Doradztwo grupowe: grupy dyskusyjne, grupy docelowe, wykłady, odczyty, prelekcje, seminaria, warsztaty, pokazy, demonstracje, wycieczki, wizyty studyjne.

Doradztwo masowe: T, radio, gazety, czasopisma, książka rolnicza, ulotki, broszury, targi, wystawy, giełdy.

14. Modele dyskusji indywidualnej

• Model diagnozy - zalecenia - problem klienta rozwiązuje doradca - odpowiedzialność, decydowanie.

• Model poradnictwa - doradca pomaga klientowi rozważyć i porównać swoje odczucia i wartości związane z jego problemem. Ustalenie faktów i udzielenie wiarygodnych informacji.

• Model uczestnictwa - klient i doradca wnoszą aktywny wkład w proces rozwiązywania problemu. Połączenie wiedzy ich obu. Inicjuje klient lub doradca. Decyzje podejmuje klient.

15.Zalety i wady dyskusji grupowej w porównaniu z wykładem.

-ryzyko nieprawidłowego przekazu informacji, które nie zostaną dostatecznie zdementowane

-wymagany ekspert który w razie potrzeby wyjaśni wątpliwości

-podłoże emocjonalne ma Duzy wpływ na dyskusje

-wymagają jedności w grupie

-powinny być prowadzone w małych grupach

Model uczestnictwa-zarówno rolnik jak i doradca wnoszą aktywny wkład w proces rozwiązania problemu. Polaczenie ich wiedzy uzupełniane jest doświadczeniem rolnika. Decyzja zawsze należy do rolnika, niezależnie od tego kto był inicjatorem spotkania. Doradca uważnie wysłuchuje problemu, pomaga go zidentyfikować, wspólnie z rolnikiem poszukuje rozwiązań, udziela informacji specjalistycznych, monitoruje postępy.

16. Modele dyskusji indywidualnej

1. Model diagnozy-zalecenia(problem rozwiązuje doradca- odpowiedzialność bierze on) (tj lekarze)

2. Poradnictwa(konsultacje)- pomaga rozważyć i porównać swoje odczucia i wartości związane z jego problemem. Ustalenie faktów, udzielenie wiarygodnej informacji(zaufanie do doradcy)

17. Nowoczesne techniki informatyczne w doradztwie

• Informacja jest ważnym zasobem w rolnictwie

• r -j komp., telekomunikacji umożliwia szybkie otrzymywanie inf. techn. i ekonom. oraz ich efektywnego wykorzystania w decyzjach

• w rozwoju technik komunikacji masowej zachodzą 3 procesy:

1. zwiększenie skali(dotarcie do coraz większej liczby ludzi;satelita;automatyczne techniki publikacji)

2. obniżenie skali(sprzęt dla wąskiej grupy; video;dvd)

3. personalizacja(wybór konkretnych informacji przez odbiorcę; www; internet)

praca w grupach (j.w)

• Obejmuje obniżoną liczbę rolników, ale oferuje wzrost i daje wzrost możliwości współdziałania i oddziaływania

• Wykłady i prelekcje mają wiele wspólnego z mediami, są ważną metodą przekazywania informacji

• Dyskusja grupowa- kształtowanie opinii, podejmowanie decyzji.

18.Organizacja doradztwa rolniczego w Polsce

1. Jednostkami doradztwa rolniczego są:

1) Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, zwane dalej "Centrum Doradztwa";

2) 16 wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, których terytorialny zasięg działania obejmuje obszar województwa właściwego ze względu na siedzibę tego ośrodka, zwane dalej "ośrodkami doradztwa".

2. Jednostki doradztwa rolniczego są państwowymi jednostkami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną, prowadzącymi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

3. Jednostki doradztwa rolniczego nie odpowiadają za zobowiązania Skarbu Państwa. Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania jednostek doradztwa rolniczego.

19.Systemy d.r. na świecie

Według różnych kryteriów podziału:

• Państwowe i autonomiczne

• Publiczne(państwowe) i prywatne

• Państwowe i półpaństwowe

• Rządowe i samorządowe

• Zależne i niezależne od budżetu państwa

• Bezpłatne i odpłatne

• Scentralizowane i zdecentralizowane

• Edukacyjne i ogólne

• Rolne i miejskie

• Biurokratyczne i uczestniczące

• Komercyjne i non profit

• Ogólne i branżowe

• Wielokierunkowe i specjalistyczne

• Jako upowszechniane i jako zaspokajanie potrzeb

Klasyfikacja systemów:

• Państwowy (publiczny)

• Edukacyjny

• Tradycyjny

-scentralizowany; -zdecentr.

• Półpaństwowy

• Półautonomiczny

• Prywatny

• Autonomiczny

• Komercyjny

1.finansowy i kontrolowany przez rząd (Belgia, Włochy, Hiszpania, Landy pol. Niemiec, Grecja, Portugalia)

1. W USA po 1\3z budżetu federacyjnego, stanoowego i państwowego. Badania, edukacja, usługi zlokalizowane w instytucji stanowych UR

2. Usługi świadczone i finansowane przez sektor publiczny. Najbardziej rozpoznawane na świecie.

1. Zarządzany przez odpowiedni departament w MR lub centrum organu rządzącego (Belgia, Grecja, Luksemburg, Słowenia)

2. Zarządzany przez jednostki doradcze spadkowego szczebla (Landy Niemiec, Port.,Szwecja,Włochy,Indie,Izrael,Kanada)

2.Publiczne świadczenie usług, prywatne ich finansowanie. Wzrasta rola doradztwa komercyjnego (Czechy,Irlandia,Norwegia,Polska,Słowacja,Węgry)

3.Swiadczenie usług i społeczna kontrola podlega procesowi przekazania jej organizacją rolnym lub prywatnym firmom. Obniżenie dotacji na doradztwo z budżetu; wzrasta rola doradztwa finansowego i firm konsultingowych (UK)

4.1 Będący własnością rolników doradztwo prowadzone przez związki i organizacje samorządowe dofinansowane w małym stopniu z budżetu państwa. Koszty usług ze składek członków lub opłat bezpośrednich (Austria,Dania, Finlandia, Francja, Niemcy poł-zach.)

4.2 Prywatna własność osób, organizacji, firm, spółek, w tym sp. Z udziałem SP

• Brak dotacji z budżetu państwa

• Dochody z opłat za usługi

(Anglia, Walia, Niemcy płn-wsch, Holandia, Szwecja, Nowa Zelandia

20. Rodzaje doradztwa rolniczego w UE i ich charakterystyka

Doradztwo technologiczne:

1) W zakresie produkcji roślinnej

• Rodzaj uprawy, gatunki i odmiany roślin

• Rodzaj zalecanego nawożenia gleby

• Metody przystosowania ziemi pod uprawę

• Gęstość sadzenia lub siewu

• Rozpoznanie chorób i szkodników roślin

• Suszenie i przechowywanie płodów rolnych

2) W zakresie produkcji zwierzęcej

• Rasy, typy użytkowe, krzyżowanie ras

• Systemy hodowli, tuczu i opasu zwierząt

• Płodność i reprodukcja stada

• Żywienie

• Rozpoznanie chorób i profilaktyka

3) W zakresie techniki rolniczej

• Dobór odpowiednich maszyn i urządzeń uwzględniających czas prac, wydajność, koszy eksploatacji

• Kupno nowych czy starych ciągników i maszyn

• Kupo dużych, b. wydajnych ale i b. drogich ciągników

• Funkcjonalne rozwiązania wnętrz budynków inwentarskich, budynków i budowli pomocniczych

• Kontrola środowiska przebywania zwierząt

• Dobór systemów doju krów, przyrządzania pasz, usuwania odchodów stałych i płynnych

Doradztwo organizacyjno - ekonomiczne:

• Analiza kosztów zmiennych poszczególnych działalności

• Analiza kosztów stałych, jednostkowych kosztów produkcji

• Analiza wskaźników wydajności i efektywności kapitałowych

• Analiza płynności finansowej, analiza nadwyżek produkcji

• Podatki

• Rozwijanie przedsiębiorczości pozarolniczej

• Wypełnianie wniosków o dopłaty bezpośrednie, WPR i polityka strukturalna

Doradztwo marketingowe:

- jak i gdzie sprzedawać produkty rolne

- podnoszenie wartości wytwarzanych produktów: sortowanie, klasyfikowanie, przetwarzanie, pakowanie

- kontrolowanie na rynkach hurtowych i detalicznych produktów rolniczych: ciągłość dostaw, standaryzacja produkcji, stosowanie nazw branżowych, reklamowanie i informowanie odbiorców o oferowanym towarze

- tworzenie zespołów producenckich i grup marketingowych.

Doradztwo rolno - środowiskowe:

- doradcy rolno - środowiskowi: jedyna certyfikowana grupa doradców w UE

- obowiązuje ich znajomość:

• Kodeksu Dobrej Praktyki Zawodowej

• Systemów gosp. rolnej zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska

• Zagadnień ochrony przyrody, w tym rozpoznawania siedlisk, zbiorowisk roślinnych oraz gat. roślin i zwierząt

• Ekologicznych metod produkcji

• Wiedza o obiektach o znaczeniu kulturowym , historycznym

• Procedur ubiegania się o środki pomocowe

• Metod i technik komunikowania w doradztwie rolno - środowiskowym

21.Efektywność d. r.

Cechy które musi spełniać system doradczy by był efektywny

• Zdolność do zaspokajania potrzeb odbiorców usług poprzez:

• Ścisłe powiązanie doradztwa z nauką i w efekcie:

• Lepsze porady

• Lepsze rozpoznawanie potrzeb badawczych i doradczych

• Lepsze rozw. Technologiczne i bardziej efektywne zarządzanie gosp

• Wsparcie doskonalenia zawodowego producentów i mieszkań. Wsi

• Szybkie docieranie do źródeł informacji

• Możliwość korzystania z porady u specjalistów

• Społeczną identyfikację potrzeb, opiniowanie wykonywanych zad. Doradczych

• Wzmocnienie rangi ODR przez stworzenie lepszej bazy informacji, specjalistycznej, szkoleniowej

• Zdolność do wykorzystania w konstrukcji nowego systemu mocnych i słabych stron obecnego systemu

• Elastyczność (zdolność do rozwoju i przeobrażeń w kierunki nowych potrzeb gosp.)

• Wzrasta ocena i pozytywny wizerunek w oczach klientów

Doradcy powinni interesować się badaniami marketingowymi i nauką. Naukowcy praktycznym zastos. ich wyników.

O efektywnym doradztwie decyduje:

1. Dobrze przygotowana kadra zarządzająca organizacjami doradczymi

2. Wzrost kwalifikacji specjalistów doradztwa

3. Dobry program wzrostu kwalifikacji zawodowych doradców

4. Ścisła współpraca z nauką

5. Dostępność niezbędnych środków finansowych

6. Współpraca dyrekcji ODR i pracowników doradczych ze społecznością

7. Aktywna praca doradztwa w oparciu o zaplanowane programy, ich monitoring i ocena

8. Aktywne uczestnictwo rolników i mieszk OW w planowaniu programów doradczych.

23.Źródła wiedzy i inf.w doradztwie

• -doświadczenie rolnika,

• -rządowe org.dor.,

• -wyniki badań ułamkowych,

• -prywatne firmy sprzedające srodki produkcji, kredyty, kupujące produkty,

• -politycy, kontrole handlowe, agencje rządowe,

• -Organizacje rolnicze i ich pracownicy,

• -czasopisma rolnicze,radio,TV,

• -lekarz wet.,prawnicy,konsultaci,

• Rozwój technologii doradczych wymaga integracji wiedzy z różnych źródeł i badania rynku.

24. Właściwe i niewłaściwe postawy w obsłudze klientów

Zachowanie niewłaściwe	Zachowania właściwe
OTOCZENIE
Podenerwowanie, gorączkowość, doradca odczuwa presję czasu i nie stawia pytań.	Tworzyć atmosferę spokoju, bez pośpiechu spytać o czasowe możliwości, ewentualnie ustalić nowy termin
Odrywanie uwagi wskutek innych prac biurowych, telefony i zakłócenia z otoczeniem	Nie przesiadywać za biurkiem, eliminować źródła zakłócające rozmowę.
Doradca pozostaje za biurkiem bądź oboje siedzą formalnie naprzeciwko siebie	Opuścić biurko, wykorzystać stół do spotkań zająć miejsca siedzące przy narożniku stołu
POSTAWA DORADCY
Doradca jest chłodny, mrukliwy, nieprzyjemny	Tworzyć atmosferę pełną zainteresowania i zaufania, wykazywać zrozumienie dla odbiorcy porad.
Doradca uprzedza myśli, interpretuje, wypowiedzi odbiorcy, porady	Uważać na własne informacje, jeśli jest to możliwe nie wypowiadać ich, mówić otwarcie o ważnych kwestiach.
Doradca ocenia wypowiedzi partnera, wyraża się zbyt pochopnie na temat wad.	Unikać uwag oceniających, akceptować odbiorcę porady
Doradca prezentuje przewagę poprzez wymagający styl językowy	Zaprezentować własne kompetencje, ale mówić szczerze, stosownie do możliwości
Doradca nie kontroluje siebie, jest myślami gdzieś dalej, wyraża się mało precyzyjnie i działa bez względu na osobę partnera	W miarę możliwości całą uwagę kierować na partnera. Kontrolować zachowanie werbalne do tego stopnia, aby nie przeszkadzały
PROWADZENIE ROZMOWY
Doradca wykorzystuje fachowe słownictwo i naukowy sposób formułowania, co nie odpowiada poziomowi partnera	Dostosować się do stylu mówienia partnera. Nie zmniejszać wymagań ! Być elastycznym wobec zbyt wielkich wymagań, wyjaśnić poprzez powtórne pytanie.
Doradca posiada patentowe rozwiązania, recepty na wszystko	Wspólnie z partnerem poszukać właściwego sposobu zachowania, dla konkretnego przypadku, uaktywniać partnera, zadawać pytania
Doradca poucza odbiorcę porad, odrzuca jego propozycje i zaleca co należy robić, traci swój autorytet	Pouczenia mogą działać tak długo, jak długo może je preferować. Przekonywać ze zrozumieniem i wzmacniać autonomię.
Doradca manipuluje partnerem. Chce namówić na określony sposób postępowania, tak aby partner tego nie zauważył.	Dostrzeżone próby manipulacji rodzą nieporozumienia. Doradca powinien przedstawić obiektywnie i jasno wady oraz zalety rozwiązania.

25.Reaktywne i proaktywne prace doradcze.

• Doradca nie pracuje nad programami systemat.Czas spędzają na odp. Na pyt.rolnikow,lub współpracują z mediami.zaletą jest to że mogą reagować na pyt. Osób potrzebujących pomocy. Ale niewiele czasu spędzają na planowaniu progr.doradczych-co nie jest dobre. Problem jest wtedy gdy nowe problemy zostana zidentyfikowane zbyt późno. Mówi się żę lepiej zapobiegać niż leczyć ale niestety wystepuje to zbyt późno. Rolnicy nie potrafia pytać ani prosić o pomoc. Dlatego ważna jest praca reaktywna bo Dor.nie tworzący programu swojej pracy muszą dzielić uwagę na wiele różnych problemów wiec nie SA w stanie dogłębnie zająć się jednym zagadnieniem.

26. Grupy celowe

• -zorganizowana celowo dla realizacji określonych celów,

• -grupy do której jest skierowany określony komunikat,

• -analiza grypy celowej jest jedną z najważniejszych metod decydowania na jakie problemy skierowany będzie program Dor.a także do wybrania najlepszej metody komunikacji i treści. Analiza powinna inf. O:

• -jakie jest zachowanie grupy w obszarze działań org.dor.

• -co dla członków grupy jest problemem,

• -jaka maja wiedze i postawy odnośnie ich problemów,

• -którzy członkowie podejmują decyzje i kto ma na nie wpływ,

• -jakich kanałów komunikacji grupa używa,

• -stosunek do doradcy(zaufanie)

• -do jakich zasobów maja dostęp

• -jaka jest sytuacja grupy

• -różnice w grupach i podziały na podgrupy

• *wybór grup:dobry program Dor.jest zaadresowany do określenia precyzyjnie grupy; jest wieksza niż grupa rolnikow z którym Dor.kontaktuje się bezpośrednio; korzystne jest podzielenie grupy na segmęty które się podchodzi w różny sposób.

---