1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa produktu: Chlorek ołowiu(II) [chlorek ołowiawy]
Wzór konstytucyjny: PbCl2
Wzór sumaryczny: Cl2Pb
Producent:
Dostawca:
Użytkownik:
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składnik stwarzający zagrożenie:
Nazwa chemiczna |
% wag. |
Nr CAS |
Nr EINECS |
Symbol ostrzegawczy |
Symbole zagrożenia (R) |
chlorek ołowiu(II) |
100 |
7758-95-4 |
231-845-5 |
T |
61-20/22-33 |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.
Zagrożenie pożarowe: Substancja niepalna, niestwarzająca zagrożenia pożarowego.
Zagrożenie toksykologiczne: Chlorek ołowiu(II) jest substancją toksyczną. Mutagenny.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: Chlorek ołowiu(II) w sposób trwały zanieczyszcza wszelkie elementy środowiska naturalnego.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego chlorkiem ołowiu(II) środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Nie wolno stosować oddychania metodą „usta-usta” z powodu zagrożenia ratownika.
Zatrucie inhalacyjne: |
|
1. |
Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej. Jak najszybciej zapewnić pomoc medyczną. |
Zatrucie doustne: |
|
1. |
Podawać doustnie 10% roztwór tiosiarczanu sodu lub 10% roztwór siarczanu magnezu oraz mleko, świeże białko, roztwór albuminy. (W ramach procesu leczenia jest wskazane spożywanie dużej ilości tartych owoców, surowej wątroby i stosowanie kąpieli siarkowych z domieszką tiosiarczanu sodu). |
2. |
Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło. |
Skażenie oczu: |
|
1. |
Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. |
2. |
Zapewnić pomoc okulisty. |
Skażenie skóry: |
|
1. |
Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie zabezpieczony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. |
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Szczególne zagrożenia: |
Substancja niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy. |
Środki gaśnicze: |
Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów. |
Zalecenia szczegółowe: |
Nie dopuścić do skażenia chlorkiem ołowiu(II) kanalizacji. |
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: |
W przypadku wydostania się chlorku ołowiu(II) do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. |
Środki ochrony osobistej: |
Unikać kontaktu z uwolnionym chlorkiem ołowiu(II). Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). |
Zalecenia szczegółowe: |
Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). |
Zabezpieczenie środowiska: |
Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie. |
Metody utylizacji: |
Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. |
7. OBCHODZENIE SIĘ Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: |
Podczas stosowania chlorku ołowiu(II) nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z ołowiem i pyłami ołowiu, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. |
Zapobieganie pożarom/wybuchom: |
Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie. |
Magazynowani: |
Chlorek ołowiu(II) przechowywany jest w czystych, suchych pomieszczeniach zamkniętych, przeznaczonych dla substancji toksycznych, w temperaturze 5-15oC i wilgotności 20-60%, w naczyniach szklanych i z tworzywa sztucznego oraz w workach plastikowych lub wielowarstwowych papierowych pakowanych w bębny metalowe, bębny drewniane, skrzynie drewniane. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. |
Metody postępowania z odpadami: |
Za odpad można uznać chlorek ołowiu(II), który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy chlorek ołowiu(II) odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji. |
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne: Ogólne -niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania chlorku ołowiu(II). Sprawna wentylacja.
Ochrony osobiste:
Ręce: |
Rękawice z tworzywa powlekanego. |
Oczy: |
Okulary ochronne w szczelnej obudowie. |
Drogi oddechowe: |
Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami chlorku ołowiu(II) (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2). |
Skóra i ciało: |
Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. |
Ochrony zbiorowe: |
Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy. |
Inne informacje: |
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów chlorku ołowiu(II), wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. |
Najwyższe dopuszczalne stężenie ołowiu i jego związków w Polsce:
Nazwa chemiczna |
NDS (mg/m3) |
DSB (mg/l) |
ołów i jego związki nieorganiczne (w przeliczeniu na ołów) |
0,05 |
0,6 |
Rozwiązania techniczne: Stosowanie się do rygorów bezpiecznej pracy (ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska). Przesypywanie do mniejszych naczyń szuflą lub łopatką (nigdy ręką).
Metody oceny narażenia
Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości chlorku ołowiu(II) na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej.
Metody oceny narażenia w środowisku pracy: analiza chromatograficzna (gazowa) powietrza pobranego w środowisku pracy oraz materiału biologicznego (włosy, mocz).
METODY OCENY NARAŻENIA W ŚRODOWISKU PRACY
PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.
PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.
Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi chlorku ołowiu(II).
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
9.1 |
Masa cząsteczkowa: 278,12 g/mol. |
9.2 |
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych chlorek ołowiu(II) jest ciałem stałym barwy białej. |
9.3 |
Temperatura topnienia: 501oC |
9.4 |
Temperatura wrzenia: 950oC |
9.5 |
Gęstość w 25oC: 5,85 g/cm3 |
9.6 |
Prężność par w 50oC: 0,002 mbar |
9.7 |
Rozpuszczalność w wodzie: Chlorek ołowiu(II) słabo rozpuszcza się w wodzie i alkoholu. W temperaturze 0oC rozpuszcza się 6,73 mg, a w temperaturze 100oC 33,4 mg chlorku ołowiu(II). Bardzo trudno rozpuszcza się w kwasie solnym i amoniaku. |
9.8 |
Zagrożenie wód: Bardzo duże. |
9.9 |
Inne: Chlorek ołowiu(II) znalazł zastosowanie przy spawaniu ołowiu oraz w przemyśle szklarskim i ceramicznym. |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Reaktywność i stabilność: |
W warunkach normalnych chlorek ołowiu(II) jest chemicznie stabilny. |
Właściwości korozyjne: |
Brak |
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami i skórą.
Informacja ogólna: Chlorek ołowiu(II) jest substancją toksyczną. W szczególności może powodować uszkodzenie nerek. Po narażeniu kumuluje się w ustroju. Może działać szkodliwie na płód.
Ocena działania rakotwórczego:
IARC - ołów i nieorganiczne związki ołowiu:
dowód działania u zwierząt doświadczalnych - wystarczający,
dowód działania u ludzi - niewystarczający.
Ocena ogólna - czynnik przypuszczalnie rakotwórczy u ludzi (grupa 2B).
Umiejscowienie lub rodzaj nowotworów: układ trawienny i układ oddechowy (dowód niewystarczający).
Zatrucia ostre ołowiem: Zatrucia ostre chlorkiem ołowiu(II) należą do rzadkości. Spotykane są wśród robotników przemysłowych. Mogą także występować jako skutek działania par chlorku ołowiu(II) w dużych stężeniach. Zatrucia te polegają głównie na zmianach w ośrodkowym układzie nerwowym.
Zatrucia przewlekłe ołowiem: Zatrucia przewlekłe chlorkiem ołowiu(II) poprzedzane są okresem wchłaniania chlorku ołowiu(II) - tzw. „nosicielstwem ołowiu”. Obejmuje on szereg charakterystycznych objawów, które mogą występować pojedynczo lub łącznie i są uważane za przejaw krążenia ołowiu w organizmie. Najczęściej spotykane są następujące zespoły objawów zatrucia ołowiem:
- kolka ołowiowa polegająca na kurczach mięśni gładkich jelita. Ulegają one skurczom tonicznym, którym towarzyszą silny ból, obfite poty, bladość i zatrzymanie stolca. Mogą również wystąpić wymioty. Tętno jest zwolnione, wzrasta ciśnienie krwi. Napad kolki ołowiowej poprzedza zwykle dłuższe zaparcie stolca, słodkawy smak w ustach i brak łaknienia,
- niedokrwistość ołowiczna może występować samodzielnie lub towarzyszyć innym objawom zatrucia. Jest to niedokrwistość niedobarwliwa, ze wskaźnikiem mniejszym od jedności. Liczba czerwonych krwinek spada do około 3.000.000, a zawartość hemoglobiny do 60%,
- ołowiczne porażenie prostowników, jednym z objawów jest osłabienie prostowników wskutek zmian w ubarwieniu mięśni wyprostowanych przedramienia. Niedowładem, a później porażeniem, jest ogarnięty niemal wyłącznie nerw promieniowy górnych kończyn, rzadziej dolnych. Stanom tym nie towarzyszą bóle ani zaburzenia czuciowe. Po pewnym czasie następuje zanik mięśni.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Działanie na organizmy wskaźnikowe:
Ryby: W bardzo miękkich wodach związki ołowiu działają na ryby silnie toksycznie. Podczas retencjonowania wód powierzchniowych, pozostających pod wpływem wód dołowych - o zawartości 0,1 do 0,4 mg/dm3 Pb - wyginęły różanki, cierniki i pstrągi. Jak wykazały doświadczenia z błękitnoskrzelym okoniem (Lepomis macrochirus), zawarty w paliwach jako środek antystukowy czteroetylek ołowiu o stężeniu do 0,2 mg/dm3 nie jest jeszcze szkodliwy. Po 48 godzinach oddziaływania stężenie śmiertelne wynosi średnio 1,4mg/dm3.
Rośliny: Na chlorek ołowiu(II) rośliny były jeszcze bardziej wrażliwe. Ołów opóźnia rozrost korzeni i wywołuje wyraźne ograniczenie oddychania. Nie działa tak szkodliwie jak sole cynkowe. Szkodliwe skutki zależą od gatunku rośliny, własności gleby i postaci związku ołowiu. Większe szkody występują przypuszczalnie w glebach kwaśnych, mniejsze w obojętnych lub alkalicznych.
Mikroorganizmy: Mikroorganizmy uczestniczące w tlenowym rozkładzie substancji organicznych wykazują objawy zatrucia, jeżeli stężenie ołowiu wynosi bądź przekracza 0,1 mg/dm3. Toksyczne działanie na Flagellata i Infusoria rozpoczyna się przy 0,5 do 1,0 mg/dm3, zaś na inne bakterie przy 1,0 mg/dm3.
Stopień zagrożenia wód: Skrajny.
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI PRODUKTU I POZOSTAŁOŚCIAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Zawartość opakowania wg:
rodzaju 06 04 05 - odpady zawierające inne metale ciężkie.
Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).
Opakowania wg:
rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,
rodzaju 15 01 04 - opakowania metalowe,
rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
14.1 |
Numer ONZ: |
2291 |
14.2 |
Klasa RID/ADR/IMO: |
6.1 |
14.3 |
Grupa pakowania: |
III |
14.4 |
Numer rozpoznawczy zagrożenia: |
60 |
14.5 |
Numer indeksowy (EC): |
082-001-00-6 |
14.6 |
Symbole niebezpieczeństwa (R): |
61-20/22-33 |
14.7 |
Symbole bezpieczeństwa (S): |
45-53 |
14.8 |
Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 6: |
|
15. INFORMACJ DOTYCZĄCE UREGULOWAŃ PRAWNYCH
Kartę wykonano zgodnie z:
Międzynarodową normą ISO 11014-1;1994, zatwierdzoną przez Normalizacyjną Komisję Problemową nr 269 ds. Bezpieczeństwa Chemicznego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.
Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. Obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).
Normą PN-ISO 11014-1 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz.513 ) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.
Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).
Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi chlorku ołowiu(II), bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy chlorku ołowiu(II). Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
Na etykietach należy umieścić następujące informacje:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:
|
|
|
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: |
„Substancja toksyczna.” |
|
Symbole zagrożenia |
||
R 20/22 |
Działa szkodliwie w przypadku narażenia drogą oddechową i po spożyciu. |
|
R 33 |
Niebezpieczeństwo kumulacji w ustroju. |
|
R 61 |
Może działać szkodliwie na nie narodzony płód. |
|
Symbole bezpieczeństwa |
||
S 45 |
W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. |
|
S 53 |
Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją. |
16. INNE INFORMACJE
Chlorek ołowiu(II) |
||
16.2 Znaczenie symboli: |
||
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych |
||
T |
Substancja szkodliwa. |
|
Numer rozpoznawczy zagrożenia |
||
60 |
Materiał trujący. |
|
Znaczenie oznaczeń transportowych |
||
Klasa RID/ADR: 6.1-III |
Materiał trujący - mniej niebezpieczny. |
|
Numer ONZ: 2291 |
Związki ołowiu rozpuszczalne, i.n.o. |
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.
* * * * *
Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC
|
KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI |
Wydanie: I Data wydania: 10.12.02 Strona/stron 8/7 |
Nazwa: |
CHLOREK OŁOWIU(II) |
8
Chlorek ołowiu(II)