WYKŁAD 7
REGIONY
WYKŁAD 7
REGIONY
1. Typy regionów i funkcje regionów
Termin „ region” jest bardzo wieloznaczny. Odnosi się on do turystyki, kultury, przestrzeni, geograficzny itd.
Typologia regionów jest bardzo rozbudowana w literaturze geograficznej.
Na najwyższym poziomie uogólnienia rozróżnia się:
regiony przyrodnicze,
regiony społeczno-gospodarcze.
Regiony przyrodnicze wyodrębnia się na podstawie następujących kryteriów:
budowa geologiczna,
ukształtowanie powierzchni,
klimat,
wody,
gleby,
szata roślinna,
świat zwierzęcy.
Przykładami regionów przyrodniczych mogą być (Kondracki 1998): Podkarpacie, Wyżyna Śląsko-Krakowska, Niziny Mazowiecko-Podlaskie, Niziny Wielkopolsko-Śląskie, Pojezierze Mazurskie, Pobrzeża Południowo-Bałtyckie.
Kryteria wyodrębniania regionów społeczno-gospodarczych to np.:
produkt krajowy brutto wytworzony regionach,
zatrudnienie,
majątek trwały,
potencjał naukowy,
mieszkania,
usługi,
jakość otoczenia.
Przykładami regionów społeczno-gospodarczych mogą być: region centralny z Warszawą i Łodzią jako rdzeniami, górniczo-przemysłowy region górnośląski, rolniczo-przemysłowy region świętokrzyski, przemysłowo-rolniczy region wielkopolski, przemysłowy i portowy region pomorski, sudecki region turystyczny.
Region w gospodarce przestrzennej, podobnie jak w geografii, jest obszarem, którym charakter części składowych i relacji przestrzennych tworzy pewną jednolita lub spójną całość. Całość ta jest wyodrębniana z większego obszaru za pomocą specyficznych kryteriów i jest jednolita lub spójna tylko w zakresie tych kryteriów.
Wyodrębnianie dokonuje się w trojaki sposób:
według jednego kryterium (np. region wyodrębniony na podstawie gęstości zaludnienia), według wielu kryteriów (np. region wyodrębniony na podstawie wartości produkcji przemysłowej i liczby ludności miejskiej),
według zwartości struktury określonej przez współzależne dziedziny działalności ludzkiej na rozpatrywanym obszarze.
Niezależnie od stosowanych kryteriów wyodrębniania, regiony mogą być zaliczone do dwóch grup, tj. :
do grupy regionów jednolitych i
regionów węzłowych.
Ad. 1. Mianem regionu jednolitego określa się obszar, którego części mają cechę lub cechy wyodrębniające go z większej przestrzeni. Wartości cech charakteryzujących części regionu mogą być niezupełnie takie same. Mogą zmieniać się wewnątrz regionu, ale i w granicach dopuszczalnych przez procedurę delimitacyjną.
Przykładem regionów w jednolitych mogą być regiony intensywnego warzywnictwa lub regiony z symptomami stepowienia.
Ad.2. Region węzłowy zawiera jeden lub więcej ośrodków stanowiących centra jego organizacji. Centra takie są węzłami komunikacyjnymi i ośrodkami miejskimi. Są powiązane z zapleczem przez dojazdy do pracy i szkół, obsługę bankową, zasięg cyrkulacji czasopism, ośrodki sportu i rekreacji.
Regionami jednoośrodkowymi są np.: warszawski, poznański i wrocławski.
Wieloośrodkowy charakter mają regiony: górnośląski i gdański.
Regiony jednolite i węzłowe różnią się pod względem kształtów i charakteru granic.
Regiony jednolite mają granice określone przez przyjęte kryteria i ostre kontury.
Regiony węzłowe przeciwnie, mają zasięg stopniowo rozmywający się i są oddzielone od sąsiednich regionów węzłowych nie dokładną linią, lecz strefą przejściową.
Regiony węzłowe wyznaczone na podstawie różnych kryteriów mogą pokrywać się lub w pewnym stopniu zachodzić na siebie.
Spadek siły związku między zapleczem i centrum jest zwykle funkcją odległości zaplecza od centrum.
Region należy do podstawowych pojęć gospodarki przestrzennej. Tę pozycję zawdzięcza różnorodnym funkcjom, jakie regiony spełniają w nauce i praktyce gospodarki przestrzennej. Haggett (1972, cz. 3) wymienia cztery powody, dla których studia regionalne są istotne.
Regiony są narzędziem poznawania przestrzeni ekonomicznej. Do głębszego poznania dochodzi się za pomocą dwóch operacji:
stwierdzenia, czy zachodzi współwystępowanie różnych podziałów regionalnych na tym samym większym obszarze,
stwierdzenia, czy między współwystępującymi podziałami zachodzą związki przyczynowo-skutkowe. Jeśli np. jeden podział regionalny dotyczy występowania przemysłów wysokiej techniki, a drugi występowania ośrodków naukowych i ponadto, jeśli oba podziały są takie same lub podobne, możemy przyjąć wstępnie, że zachodzą między nimi związki przyczynowo-skutkowe. Założenie to
trzeba jednak potwierdzić dalszą analizą. W ten sposób od pojedynczych regionów dochodzi się do splotu różnych regionów. Sploty te nadają poszczególnym regionom stanowiącym części dzielonej przestrzeni specyficzny charakter. Jest on wyróżnikiem złożonych regionów. Wyróżnienie takich regionów daje pogląd na regionalne zróżnicowanie większych przestrzeni ekonomicznych. Zróżnicowanie to jest ważnym celem poznawczym badań przestrzennych (Czyż 1971).
Poszczególne regiony mogą służyć jako próbki większych zbiorów regionalnych i tworzyć przesłanki do rozszerzenia informacji o zauważonych zjawiskach na całe zbiory. Przedmiotem badań pojedynczych autorów lub zespołów naukowych
mogą być np. wybrzeża morskie, gospodarka portowa i transport morski, rejony uprawy buraków cukrowych i rozmieszczenia cukrowni, przestrzenne układy wsi, aglomeracje miejsko-przemysłowe. Badania takie poszerzają wiedzę o tych obiektach, ale nie tylko. Porównując wyniki badania poszczególnych wybrzeży morskich, portów, rejonów rolniczych, fabryk, wsi i miast możemy dojść do identyfikacji cech powtarzających się w poszczególnych typach obiektów. Śledzenie rozwoju miast do
prowadziło np. do wyróżnienia stadiów urbanizacji podobnych wewnętrznie i odmiennych w stosunku do innych stadiów. Podobnie, śledzenie rozwoju dróg pozwoliło na ustalenie powtarzających się, regularnych układów tych dróg, a następnie zbudowanie ich modeli przestrzennych. Tak więc, próbne badania regionalne dają wyniki, które mogą być przesłankami indukcyjnych uogólnień (Wich 1996).
Jeśli istnieje region cenny pod pewnym względem, który jednak nie zapewnia dostatecznej podaży poszukiwanego dobra lub produkuje drogo, powstaje zachęta do poszukiwania regionów mających analogiczne warunki (regiony analogowe) i umożliwiających wytwarzanie brakujących produktów. Gdy w regionie, który poznajemy stopniowo, stwierdzamy występowanie pewnej cechy regionu poznanego już wcześniej, możemy przypuszczać, że w regionie poznawanym występują także inne cechy regionu znanego. Tak więc, to co znamy może rzucać światło na to, czego nie znamy. Region pierwszego rodzaju jest układem odniesienia, region drugiego rodzaju układem analogowym. Przykładem może być przemieszczenie uprawy dębu korkowego. Jego regionem rodzimym, ze względu na wymagania klimatyczne, jest zachodnia część basenu Morza Śródziemnego. Podobne środowisko klimatyczne stwierdzono jednak także w niektórych regionach Ameryki Północnej. Na podstawie analogii klimatycznej wyznaczono nowe obszary, w których drzewo to może rosnąć i owocować.
4. Regiony działają jak modulatory. Unikatowa struktura danego regionu modyfikuje sposoby rozwoju obserwowane w wielu innych regionach. Można to zauważyć śledząc zachowania regionów w czasie. Działalności gospodarcze obserwowane w czasie nie zachowują się jednostajnie. Wykazują m.in. zmiany cykliczne. Zmiany tego rodzaju występują w zatrudnieniu, inwestycjach, budownictwie mieszkaniowym, inflacji. Rozwój poszczególnych gospodarek regionalnych może być, ogólnie biorąc, zbieżny z rozwojem gospodarki narodowej jako całości. Jednakże stopień zbieżności w każdym regionie może być odmienny. Regiony, w których wytworzyły się duże koncentracje przemysłu, m.in. przemysłu stalowego i samochodowego mogą wykazywać cykliczną nadwrażliwość w stosunku do kierunków ogólnokrajowych. Odwrotnie, regiony mające stabilne miejsca pracy, zwłaszcza w administracji, gospodarce komunalnej, edukacji, ochronie zdrowia są mniej wrażliwe na zmiany cykliczne. Cykliczność, jeśli się w nich przejawia, ma przebieg wytłumiony w stosunku do przebiegu ogólnokrajowego.
Charakter regionu możemy określać i oceniać nie tylko na podstawie map, książek i statystyk, lecz także przez wizerunek, jaki region pozostawia w naszej świadomości. Media elektroniczne dostarczają nam mnóstwa informacji o różnych regionach, a nawet małych zakątkach świata. Nigdy dotąd nasze zmysły nie były tak napięte i skoncentrowane na odbiorze informacji o wydarzeniach światowych, europejskich i krajowych. Chłoniemy coraz więcej informacji i rozszerzamy naszą wiedzę. Na tym tle zadziwiające są obserwacje poczynione przez geografów i psychologów na temat naszych wyobrażeń o lokalnym środowisku miejskim.
Obserwacje geografów i psychologów sugerują, że w naszej świadomości zachowujemy uproszczone, zniekształcone i stronnicze obrazy naszego środowiska lokalnego odległe od obrazów zawartych w mapach, książkach i w statystykach. Geografowie wykonali wiele map przedstawiających subiektywne wyobrażenia ludzi o bliższych i dalszych dzielnicach ich miast (mapy wyobrażeń).
Z map tych wynika, ze:
grupy ludności z dzielnic o wysokich dochodach mają szersze poglądy na miasto,
natomiast grupy ludności lepiej wykształconej mają poglądy dokładniejsze.
ludności ubogiej znana jest przeważnie najbliższa okolica. Pozostała część miasta leży poza ich obszarem percepcji.
Badania te nie doprowadziły jednak do wyjaśnienia, dlaczego niektóre miasta wywierają silniejsze wrażenia niż inne. Jeden dzień pobytu np. w Paryżu może pozostawiać u turysty dokładniejszą mapę wyobrażeń niż jeden dzień pobytu we Frankfurcie nad Menem.
Wyobrażenia o miastach i ich dzielnicach mają znaczenie praktyczne, gdyż leżą u podstaw decyzji i działań. Widać to na przykładzie trwałości wyobrażeń o prestiżowych dzielnicach mieszkaniowych. Od wyobrażeń tych zależy popyt na mieszkania i wysokość czynszu. Wysokie wyobrażenia o dzielnicach prestiżowych utrzymują się, mimo że później zbudowane dzielnice mają mieszkania o wyższym standardzie technicznym i zdrowszym środowisku przyrodniczym.
Stopniowo jednak ośrodek dzielnicy prestiżowej może się przesuwać na zewnątrz, chociaż zwykle w tempie wolniejszym niż granice dzielnic podmiejskich.
Znaczenie gospodarcze ma także pewien szczególny typ regionów, który można by nazwać regionem literackim. Niektóre regiony przyciągnęły uwagę pisarzy, a także malarzy i muzyków. Za pośrednictwem ich dzieł wzrasta zainteresowanie odbiorców tymi regionami. Wielu odbiorców odwiedza je, zwłaszcza w czasie urlopu i wakacji, a przez to ożywia miejscowy przemysł turystyczny i przemysł dóbr kultury.
Dzieła Stefana Żeromskiego przyczyniły się w wielkim stopniu do wzrostu zainteresowania ludności polskiej regionem świętokrzyskim. Znaczna część turystów odwiedza ten region, aby wyobrazić sobie to, co przeżywali bohaterowie dzieł Żeromskiego.
W okresie powojennym zainteresowaniem cieszą się książki i albumy o kresach wschodnich II Rzeczpospolitej. Tadeusz Konwicki niewątpliwie podtrzymał w starszym pokoleniu i rozbudził w pokoleniu młodym zainteresowanie Wileńszczyzną.
Trwałe miejsce w świadomości ludzkiej zajmują krajobrazy zapamiętane w dzieciństwie i w młodym wieku. Ludzie, którzy w wieku dojrzałym przenieśli się do innych regionów lub wyemigrowali za granicę, powracają pamięcią do tych krajobrazów (małych ojczyzn). Związki emocjonalne bywają często bardzo silne. Zdarza się, że w wieku emerytalnym powracają oni do stron rodzinnych lub inwestują tam oszczędności.
W badaniach przestrzenno-gospodarczych zachodzi potrzeba konstruowania układów regionalnych, aby w rozległym i zróżnicowanym obszarze wydzielić charakterystyczne części dające się zbadać w sposób efektywny.
Istnieje wiele metod dzielenia rozległych i grupowania zróżnicowanych obszarów.:
Metody jednej grupy polegają na tym, że dane dla małych obszarów łączy się stopniowo w większe agregaty, aby dojść do regionów, które mogą być badane efektywnie. Metody takie nazywa się metodami „z dołu wzwyż".
W innej grupie metod postępowanie ma kierunek odwrotny. Za punkt wyjścia przyjmuje się informacje o całym obszarze pod-danym badaniu, a następnie dzieli się go stopniowo na części.
Istnieje wiele technik matematycznych pozwalających na grupowanie oraz dzielenie obszarów i dochodzenie do optymalnej delimitacji.
Tak skonstruowane regiony są następnie badane przez identyfikowanie w nich faktów, właściwości i współzależności.
Przestrzeń geograficzną tworzy mozaika regionów różnego typu. Geografowie starają się nadać sens tej różnorodności przez konstruowanie formalnych układów regionalnych.
Nie ma jednak jednego lub powszechnie akceptowanego zbioru regionów, który tworzyłby schemat geografii świata na wzór klasyfikacyjnych systemów świata roślin i zwierząt. Najbardziej efektywnymi typami jednostek regionalnych okazały się te, które są najbliższe granicom ekosystemów lub znamiennych obszarów społeczno-ekonomicznych.
2. Regionalne zróżnicowanie cyklów koniunkturalnych
2.1. Pojecie cyklu koniunkturalnego
Cykl koniunkturalny - w gospodarce kapitalistycznej, występujące nieregularnie i powtarzające się wahania poziomu ogólnej działalności gospodarczej w ramach długookresowego trendu wzrostu gospodarczego. Za początek i koniec cyklu koniunkturalnego uważa się najczęściej okres załamania koniunktury i początek kryzysu.
Wyróżnia się najczęściej cztery fazy cyklu: kryzys, stan depresji (dno kryzysu), ożywienie i rozkwit - dotyczą one kryzysu klasycznego (Burns, Mitchell).
W cyklu współczesnym wyróżnia się dwie fazy: ożywienie i recesję.
W kryzysie powojennym (Mintz) wyróżniamy fazy relatywnie wysokiej stopy wzrostu gospodarczego i fazy relatywnie niskiej stopy wzrostu gospodarczego.
Współcześnie wymienia się zaobserwowane cykle koniunkturalne:
* cykle krótkie, zwane cyklami Kitchina, trwające 3-4 lata
* cykle średnie, do których zaliczamy:
cykle Juglara, trwające 8-10 lat
cykle Kuznetsa, trwające ok. 20 lat
* cykle długie, zwane cyklami Kondratiewa, trwające 50-60 lat
W dobie gospodarki światowej wahania koniunkturalne dotyczą wszystkich nieizolowanych gospodarek.
2.2. Cykl Kondratiewa - model falowy rozwoju gospodarczego
Cykle Kondratiewa - w ekonomii określenie to stosuje się mówiąc o długich cyklach rozwoju gospodarczego lub inaczej cyklach koniunkturalnych. Termin został stworzony przez Josepha Schumpetera od nazwiska ich odkrywcy Nikołaja Kondratiewa.
W 1928 roku Kondratiew opublikował pracę pt. Wielkie cykle koniunktury gospodarczej, w której analizował przebieg koniunktury w Anglii, w Niemczech, w Stanach Zjednoczonych i we Francji w latach 1780 - 1920. Analiza wykazała występowanie wielu regularności w procesach gospodarczych, które przybierają formę cyklu trwającego od 50 do 60 lat, z fazami wzrostu i spadku koniunktury.
Kondratiew przebadał 25 szeregów czasowych, analizując takie zmiany jak:
* wskaźnik cen towarów
* Przychód z obligacji państwowych
* roczna płaca robotników rolnych
* obroty handlu zagranicznego w przeliczeniu na mieszkańca.
Badanie wyodrębniło 3 cykle o podobnej długości faz wzrostu i spadku. Kondratiew stwierdził, że wzrost gospodarczy wystąpił w latach:
* 1790 — 1815
* 1859 — 1870
* 1896 — 1922,
natomiast spadek koniunktury w latach:
* 1815 — 1850
* 1870 — 1896
* 1922 — 1940.
Długość fal mierzona między punktami szczytowymi wynosi 58-45, a między dolnymi 61-45 lat. Datą przełomową między 3 a 4 cyklem jest rok 1945, kiedy zakończyła się faza spadku koniunktury, a zaczęła faza rozwoju, trwająca do początku lat 70. Ostatnie 25 lat XX w. to okres recesji gospodarczej.
Kondratiew uważał, że przyczynami długich cykli jest zużywanie się, zastępowanie i wzrost zasobu podstawowych dóbr kapitałowych infrastruktury (dróg kolejowych, kanałów). Produkcja tych dóbr wymaga dużych inwestycji oraz długiego czasu. Odtworzenie i modernizacja infrastruktury następuje pod wpływem postępu technicznego falami.
ODBIC RYS s.106 Domanski
2.3. Regionalne zróżnicowanie cyklów koniunkturalnych
Rozwój gospodarczy przebiega nierównomiernie w czasie i w przestrzeni (Marszał 1999). W przebiegu tym wyróżnia się cykle koniunkturalne.
Są to rytmiczne zmiany wspólne dla rozwoju większości działów życia gospodarczego, jak i dla różnych krajów. Przejawiają się w zmianach:
produktu krajowego brutto,
bezrobociu,
cenach i
zyskach.
Obecnie rozróżnia się (Samuelson, Nordhaus 1995, rozdz. 10B) następujące fazy cyklu koniunkturalnego:
ekspansja,
rozkwit (szczyt),
recesja,
depresja (dno).
W podrozdziale tym interesuje nas regionalne zróżnicowanie cyklów koniunkturalnych oraz ich stosunek do cyklów koniunkturalnych całej gospodarki narodowej.
Zróżnicowanie regionalne ma różne przyczyny (Barnes, Ledebur 1998, rozdz. 5). Należy do nich zróżnicowanie:
struktury gałęziowej gospodarki regionalnej,
stóp wzrostu,
struktury wewnątrzgałęziowej oraz
specyficzne czynniki regionalne.
W konsekwencji różne są też przejawy cyklów regionalnych obserwowane w regionach i na regionalnych rynkach pracy. Niektóre regiony nie doświadczają cyklicznych wahań podczas cyklu koniunkturalnego gospodarki narodowej. Inne wykazują lokalne wahania cykliczne w okresie nieprzerwanego wzrostu gospodarki narodowej.
Na ogół rozkłady w czasie punktów zwrotnych (szczyty, dna) w cyklach regionalnych nie odpowiadają rozkładom w cyklach gospodarki narodowej.
To samo dotyczy obszarów metropolitalnych. Niektóre metropolie zapoczątkowują cykl krajowy, podczas gdy inne pozostają w tyle za cyklem krajowym lub przebiegają w podobny sposób.
Cykle koniunkturalne są dokuczliwe dla społeczeństwa głównie ze względu na bezrobocie.
Dokuczliwość ta jest także zróżnicowana regionalnie. Stwierdzono szerokie zróżnicowanie reakcji jednostek administracyjnych, metropolii i gałęzi gospodarki na przebieg cyklu koniunkturalnego i jego dokuczliwość. W świetle tych danych, polityki gospodarczej nie można opierać na założeniu, że istnieje jednolita gospodarka narodowa, a regiony reagują jednakowo na bodźce ustanawiane przez władzę centralną. Z polityką makroekonomiczną powinna być zharmonizowana polityka przestrzenna i regionalna.
Ekonomiści i geografowie szukają wyjaśnienia regionalnych różnic w przebiegu cyklów koniunkturalnych (Barnes, Ledebur 1998, rozdz. 5). W poszukiwaniach sięgają do różnic w stopach wzrostu gospodarczego, w strukturze gospodarek regionalnych, funkcjonowaniu przemysłu, w regionalnych korzyściach koniunkturalnych.
Dowody empiryczne wskazują na ważną rolę specyficznych czynników regionalnych, zwłaszcza na zestaw gałęzi przemysłowych w regionach.
Regionalne stopy wzrostu gospodarczego i regionalna wrażliwość na cykle koniunkturalne są współzależne. Regiony z wyższymi stopami wzrostu i dochodami na głowę, w porównaniu z regionami wolniej rosnącymi, doświadczają mniejszego spadku w fazie recesji i większej ekspansji w fazie wznoszenia się. Ta obserwacja potwierdza hipotezę, że regiony z większą wrażliwością cykliczną osiągają niższe stopy wzrostu i odwrotnie. Szerokie wahania cykliczne bowiem stwarzają niepewność i zmniejszają strumień inwestycji, a w konsekwencji tłumią stopy wzrostu długookresowego.
Struktura gałęziowa gospodarki regionalnej jest ważnym czynnikiem określającym regionalną wrażliwość na cykle koniunkturalne.
Niektóre gałęzie przemysłu, np. gałęzie wytwarzające dobra konsumpcyjne trwałego użytku, są szczególnie wrażliwe na cykliczność.
Gałęzie dojrzałe i rosnące powoli często nie podnoszą się już z cyklicznej depresji, gdy gospodarka narodowa i regionalna odzyskuje dynamikę i wchodzi w fazę ekspansji.
Gałęzie poddane ostrej międzynarodowej konkurencji mogą nie wyjść całkowicie z fazy recesji.
Rosnąca koncentracja zatrudnienia w gałęziach, takich jak gospodarka nieruchomościami, finanse, ubezpieczenia i usługi osłabia spadek w fazie recesji, podczas gdy
Koncentracja w gałęziach przemysłu przetwórczego zwiększa dokuczliwość tej fazy.
Badania empiryczne potwierdzają wrażliwość regionów na centralną politykę monetarną i fiskalną. Wyniki tych badań są argumentem przemawiającym za tym, że polityka stabilizacyjna rządu centralnego jest skuteczniejsza, gdy jest zorientowana regionalnie. Rozumuje się w ten sposób, że skoro zatrudnienie i bezrobocie jest zróżnicowane regionalnie, to zróżnicowane wspieranie regionów przez rząd może podnosić skuteczność polityki stabilizacyjnej. Takie podkreślenie aspektów regionalnych nie oznacza jednak, że odpowiedzialność za stabilizację może być przesunięta w całości na zarządy regionów.
W dziedzinie teorii i polityki gospodarczej pogląd taki głoszą zwolennicy Keynesizmu (szkoła makroekonomiczna -XX), przeciwni temu są zwolennicy monetaryzmu.
Akcentują oni skuteczność instrumentów polityki makroekonomicznej. Uważają, że w dłuższym okresie mechanizmy rynkowe wspierane polityką makroekonomiczną doprowadzą do takiego przesunięcia zasobów materialnych, ludności, produkcji i spożycia, które zbliży gospodarkę do stanu optymalnego.
Nie można kwestionować twierdzenia, że polityka rządu centralnego jest najbardziej skutecznym poziomem zarządzania zmierzającego do przeciwdziałania cykliczności w gospodarce, zarówno w wymiarze krajowym, jak i regionalnym. Jednakże inne poziomy zarządzania, w tym poziom regionalny i lokalny, odgrywają ważną rolę i bez nich efektywność centralnej polityki stabilizacyjnej obniża się.
DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADOWE
Struktura bezrobocia wg wieku
Wyszcze-gólnienie |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
poniżej 24 lat |
35,1 |
34,6 |
34,4 |
34,5 |
34,6 |
31,2 |
30,8 |
30,9 |
31,1 |
28,7 |
29,6 |
29,4 |
27,1 |
25,3 |
22,6 |
22,6 |
19,0 |
25 - 34 lata |
29,9 |
29,7 |
28,5 |
27,4 |
26,9 |
27,3 |
27,8 |
27,1 |
25,2 |
26,2 |
25,7 |
26,6 |
27,6 |
28,1 |
28,1 |
27,8 |
27,8 |
35 - 44 lata |
24,6 |
24,8 |
25,2 |
25,3 |
25,1 |
25,8 |
26,4 |
25,8 |
23,6 |
23,6 |
23,9 |
22,2 |
21,2 |
20,5 |
20,4 |
19,9 |
19,3 |
45 - 55 lat |
8,6 |
9,2 |
9,8 |
10,7 |
11,3 |
13,3 |
13,3 |
14,4 |
15,8 |
17,4 |
17,9 |
18,6 |
20,1 |
21,3 |
23,8 |
23,0 |
25,4 |
powyżej 55 lat |
1,8 |
1,7 |
2,0 |
2,1 |
2,0 |
2,4 |
1,7 |
1,9 |
3,9 |
4,1 |
2,9 |
3,1 |
3,9 |
4,8 |
5,1 |
6,7 |
8,4 |
Wyszczególnienie |
Mężczyźni |
Kobiety |
1990 |
49,1 |
50,9 |
1991 |
47,4 |
52,6 |
1992 |
46,6 |
53,4 |
1993 |
47,8 |
52,2 |
1994 |
47,3 |
52,7 |
1995 |
44,9 |
55,1 |
1996 |
41,7 |
58,3 |
1997 |
39,6 |
60,4 |
1998 |
47,5 |
58,5 |
1999 |
44,4 |
55,6 |
2000 |
44,8 |
55,2 |
2001 |
47,3 |
52,7 |
2002 |
48,8 |
51,2 |
2003 |
48,5 |
51,5 |
2004 |
47,7 |
52,3 |
2005 |
46,4 |
53,6 |
2006 |
43,5 |
56,5 |
2007 |
41,8 |
58,2 |
Wyszczególnienie |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
Podstawowe |
30,0 |
31,2 |
32,3 |
32,4 |
32,1 |
33,8 |
34,0 |
34,0 |
33,1 |
33,4 |
32,6 |
32,5 |
32,4 |
32,3 |
32,4 |
32,5 |
32,3 |
Zawodowe |
37,4 |
38,4 |
38,3 |
39,0 |
39,0 |
38,5 |
38,4 |
38,1 |
38,2 |
37,0 |
36,6 |
36,2 |
35,5 |
33,7 |
32,6 |
30,9 |
29,6 |
Średnie technicz-ne |
22,4 |
21,0 |
20,4 |
20,1 |
20,2 |
20,0 |
19,9 |
20,2 |
20,7 |
20,8 |
21,4 |
21,2 |
21,2 |
21,9 |
21,9 |
22,0 |
22,1 |
Średnie ogólne |
7,2 |
7,1 |
6,9 |
6,8 |
7,2 |
6,4 |
6,3 |
6,1 |
6,0 |
6,2 |
6,2 |
6,2 |
6,5 |
7,0 |
7,6 |
8,5 |
9,1 |
Wyższe |
3,0 |
2,3 |
2,1 |
1,7 |
1,5 |
1,3 |
1,4 |
1,6 |
2,0 |
2,6 |
3,2 |
3,9 |
4,4 |
5,1 |
5,5 |
6,1 |
6,9 |
Struktura bezrobocia za I kwartał 2008 roku
Stopa bezrobocia na koniec lutego 2008 roku wynosiła 12,1%
na koniec stycznia 2008 roku w liczbie 3314 osób - w tym 1657 kobiet
na koniec lutego 2008 roku w liczbie 3274 osoby - w tym 1618 kobiet
na koniec marca 2008 roku w liczbie 3069 osób - w tym 1526 kobiet
Dokonując analizy wg osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy ilość osób zarejestrowanych na koniec marca 2008 roku przedstawia się następująco:
do 25 roku życia - 511 osób
długotrwale bezrobotni - 1675 osób
powyżej 50 roku życia - 950 osób
bez kwalifikacji zawodowych - 961 osób
samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do18 roku życia - 195 osób
niepełnosprawni - 106 osób
do 27 roku życia, które ukończyły szkołę wyższą - 24 osoby
kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka - 252 osoby
bez doświadczenia zawodowego - 937 osób
bez wykształcenia średniego - 1744 osoby
które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia - 25 osób
Według poziomu wykształcenia( dane na dzień 31.03.2008r. ) najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej - 972 osoby; następnie:
wykształcenie zasadnicze zawodowe - 772 osoby
policealne i średnie zawodowe - 723 osoby
średnie ogólnokształcące - 314 osób
wyższe - 288 osób
W pierwszym kwartale 2008 roku Powiatowy Urząd Pracy w Legionowie pozyskał 505 ofert.
W obszarze bezrobocia na terenie powiatu legionowskiego obserwuje się:
spadek stopy bezrobocia;
spadek ogólnej liczby bezrobotnych , w tym również spadek liczby bezrobotnych kobiet ;
największy spadek bezrobotnych: długotrwale - o 222 osoby od początku roku; bez kwalifikacji zawodowych - o 136 osób; powyżej 50 roku życia - o 95 osób; do 25 roku życia - o 31 osób;
wzrost liczby pozyskanych ofert.
1
17