KOMPLEKSOWA OBSŁUGA FIRM
a) rachunki / lokaty
rachunek bieżący PLZ
rachunek bieżący w walutach wymienialnych
rachunki pomocnicze ( np. ZFŚS)
rachunek overdraft ( kredytowe )
lokaty standardowe ( PLZ i walut.)
lokaty negocjowane
lokata typu CALL
lokata akumulacyjna
terminowy kontrakt depozytowy
lokata dni wolnych
lokata nocna ( overnight )
pap. wartościowe ( bony skarbowe, kwity, obligacje )
b) rozliczenia
polecenie przelewu
wpłaty / wypłaty gotówkowe
cash collection, Securiti
automatyczny sejf depozytowy, uniwersalny kiosk
czeki gotówkowe
czeki rozrachunkowe ( potwierdzone )
direct debet ( polecenie zapłaty )
speed collect ( płatności masowe T5)
karta płatnicza ( VISA BUSINESS)
weksel własny ( ciągniony i na okaziciela)
c) finansowanie / kredytowanie
kredyt obrotowy
kredyt w rachunku bieżącym
kredyt inwestycyjny
kredyt dewizowy
kredyt indeksowany, lombardowy, dyskontowy, czekowy
kredyt preferencyjny
kredyt brokerski
faktoring pełny / niepełny
leasing
poręczenia i gwarancje bankowe
d) rynek walutowy i zagraniczny
tabele kursowe dla dewiz
transakcje walutowe
transakcje terminowe FORWARD
kontrakty FRA
transakcje SWAP, FUTURES, OPCYJNE, CAP, FLOOR, COLLAR
polecenie wpłaty
inkaso dokumentów
czek
akredytywa dokumentowa
e) bankowość elektroniczna
modemowy system łączności z bankiem
trans dysk
faktury on-line
produkty bankowości elektronicznej
f) pozostałe usługi bankowe
przyjmowanie depozytów
skrytki sejfowe
wrzutnia nocna
depozycje telegraficzne
skup euroczeków
wydawanie opinii o sytuacji finansowej klienta
sporządzanie odpisów dokumentów itp.
POLECENIE PRZELEWU - stanowi udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określona kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela ( elektroniczne, eliksir, KIR)
POLECENIE ZAPŁATY- stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela
CZEK ROZRACHUNKOWY - stanowi dyspozycję wystawcy czeku udzieloną trasatowi do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania ta kwotą rachunku posiadacza czeku. Na wniosek wystawcy czeku bank może potwierdzić czek rozrachunkowy, rezerwując jednocześnie na rachunku wystawcy odpowiednią ilość środków na pokrycie czeku. Czek rozrachunkowy może być przedstawiony do rozrachunku bezpośrednio do trasata lub w banku.
KOSZTY PŁATNICZE - są stosowane w rozliczeniach bezgotówkowych na warunkach określonych w odrębnych umowach
RACHUNEK SKONSOLIDOWANY
oddział firmy KONTO GŁÓWNE automatyczny depozyt
płatności do dostawców
płace WYDATKI
ZUS
Korzyści:
możliwość zcentralizowania zarządzania gotówką
zdyscyplinowanie i usprawnianie rozliczeń dzięki zcentralizowaniu systemu
obniżenie kosztów finansowych ( spłata kosztów z nadwyżek )
dokonywanie jednodniowych depozytów bez konieczności składania każdorazowych dyspozycji
maxymalizacja dochodów odsetkowych
zamiast oddziału może być dany nr rachunku
kierunkiem wydatków może być rodzaj k-ów ?
usługa nazywa się ZERO BALANCE
RACHUNEK BIEŻĄCY - służy do gromadzenia środków pieniężnych , do przeprowadzania obrotów gotówkowych i bezgotówkowych, wystarczy udokumentować działalność gospodarczą. Są to środki a'vista oprocentowane najniżej, nie ma czasowych ograniczeń, umowa określa sposób naliczania odsetek
RACHUNEK BIEŻĄCY W WALUTACH WYMIENIALNYCH - dotyczy klientów o udokumentowanych rozrachunkach zagranicznych. Wszelkie operacje sa przez bank weryfikowane pod względem zgodności z przepisami prawa dewizowego.
LOKATY STANDARDOWE - określa się przedziały czasowe na jakie środki pieniężne mogą być lokowane, stopy procentowe, czy oprocentowanie jest stałe czy zmienne. Dotyczą zarówno PLZ i innych walut w zależności w której walucie są rozliczenia
LOKATY NAGOCJOWANE - wymagalna minimalna kwota jest określona przez bank
LOKATA CALL - nie określa się końcowego okresu trwania lokaty. Gdy istnieje zmienna stopa procentowa to .......
LOKATA AKUMULACYJNA - w trakcie trwania umownego okresu może podwyższać wysokość zgromadzonych wkładów
TERMINOWY KONTRAKT DEPOZYT. - określa obustronne prawa i obowiązki ( banku & klienta ) odno śnie gromadzenia wolnych środków pieniężnych
LOKATA DNI WOLNYCH - po piątku, gdy następują wpływy pod koniec dnia trudno uruchomić przelew. Stosuje się wówczas ELIKSIR.
LOKATA OVERNIGHT - dotyczy każdego dnia roboczego w ciągu tygodnia.
2. ROZLICZENIA PIENIĘŻNE za pośrednictwem banków mogą być dokonywane gdy przynajmniej 1 ze stron posiada rachunek bankowy.
Formy rozliczeń pieniężnych:
a) bezgotówkowe ( przelew, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, karta płatnicza)
b) gotówkowe ( wpłata gotówkowa, czek gotówkowy )
Przedsiębiorca jest zobowiązany do dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem r-ku bankowego, gdy:
- strona transakcji jest inny przedsiębiorca a jednocześnie wartość należności lub zobowiązań przekracza 3.000 E albo równowartość 1.000 E gdy suma wartości tych należności i zobowiązań powstałych w poprzednim miesiącu przekracza 10. 000 E
CZEK GOTÓWKOWY - dyspozycja wystawcy czeku udzielona trasatowi ( bankowi ) do obciążenia jego rachunku kwotą na która czek został wystawiony oraz wypłaty tej kwoty okazicielowi czeku lub osobie wskazanej na czeku. Może być przedstawiony do zapłaty bezpośrednio u trasata albo w innym banku.
3. CASH COLLECTION - kolekcjonowanie gotówki.
Sprawne i wygodę deponowanie gotówki na rachunek bankowy.
działanie systemu opiera się na umowach danego banku z innym bankiem lub z placówkami innej instytucji np. poczta polska
środki zdeponowane z tych placówkach zasilają niezwłocznie wskazany rachunek firmy
zwykle obowiązują preferencyjne warunki prowizyjne
istnieje możliwość korzystania z dodatkowych usług,
nie ma konieczności otwierania dodatkowych rachunków dla realizacji danego zadania.
MODUŁ BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ.
możliwość składania dyspozycji płatniczych
możliwość zakładania bibliotek
dogodny system uprawnień i dostępu poszczególnych użytkowników do funkcji systemu
możliwość bieżącego śledzenia zmian na rachunku bankowym w ciągu dnia
możliwość analizy przepływów pieniężnych
możliwość przeglądania i wydruków historii obrotów na rachunkach
możliwość łatwego eksportu i importu plików z i do systemu fin-księgowego
TRANS DYSK.
............ dyskietkowy system bankowości elektronicznej
bezpieczeństwo danych poprzez system szyfrowania informacji
system półautomatyczny
FAKTURY ON-LINE.
system prezentacji i obsługi faktur przez Internet
mechanizm przypominania płatnikom o nadejściu nowego rachunku (SMS, WAP)
możliwość świadczenia dodatkowych usług np. cenniki, promocje produktów
możliwość realizacji płatności w dowolnej formie - przelew, karta płatnicza- i płatności cząstkowych
wyeliminowanie potrzeby drukowania i wysyłania ??? Fa
Nowoczesne produkty bankowe związane z obsługą masowych płatności przedsiębiorstw.
1) Speed collect
2) Polecenie zapłaty ( Direct Debit )
3) Uniwersalny kiosk.
Ad. 1 SPEED COLLECT
* zasada działania
Uzgodnienie wpłaty odbywa się w oparciu unikalny kod płatności tzw. info lod.
Na podstawie unikalnego kodu płatności firma jest w stanie uzgodnić daną wpłatę w sposób automatyczny.
Cyfry kontrolne przyczyniają się do minimalizowania ilości transakcji, które wymagają manualnego księgowania po stronie firmy.
* obieg informacji
→ Firma emituje formalne wpłaty zaopatrzone w kod kreskowy
→ Bankowi są przekazywane płatnikowi (drogą pocztową lub bezpośrednio)
→ Realizacja płatności przez płatnika (w Urzędzie Pocztowym lub lokalnym banku)
→ Krajowa Izba Rozliczeniowa
→ Bank otrzymuje środki i dokonuje zaksięgowania wpłat (zapłaty w formie elektronicznej umieszcza w systemie komunikacji modemowej)
Korzyści dla firmy:
- wyeliminowanie opóźnień w dostępnie do informacji o wpłatach,
- łatwa, automatyczna identyfikacja poszczególnych wpłat, możliwości wczytania plików wynikowych bezpośrednio do systemu billingowego (oszczędności pracochłonności),
eliminacja błędów niemal do zera dzięki zastosowaniu rozwiązania odpowiedniego info kodu (nr odbiorcy i nr płatności, zastosowanie CL):
* zastosowanie techniki szacowania dokumentów,
* zastosowanie techniki kodu paskowego,
- ograniczanie kodów przesyłania, przetwarzania i przechowywania źródłowych dokumentów płatności,
- przyspieszenie aktualności informacji zaległości płatniczych, łatwiejszy i skuteczniejszy proces windykacji należności,
- możliwość standaryzacji w generowaniu dokumentów płatności (fakturowanie)
Ad. 2 POLECENIE ZAPŁATY
* zasada działania
Podmioty: wierzyciel, dłużnik, bank dłużnika, bank wierzyciela
Wierzyciel występuje z propozycją do dłużnika, aby upoważnił bank do obciążenia jego rachunku.
Dłużnik przesyła wierzycielowi podpisane upoważnienie poprzez swój bank. Wstępnie wierzyciel z własnej inicjatywy inicjuje płatności. Bank wierzyciela z kolei przesyła polecenie zapłaty do banku dłużnika.
* Korzyści
- terminowy wpływ należności (inicjowanie transakcji przez wierzyciela),
- możliwość szybkiego przesyłania dużej ilości transakcji (forma elektroniczna),
- komfort dla dłużników, unikanie konsekwencji czyli odsetek przez ..... terminu płatności, brak potrzeby odwiedzania banku, itp.),
- prostota i szybkość inicjowania: realizacji płatności, ograniczenie kodów administracyjnych,
- natychmiastowy dostęp do środków finansowych,
- niższe koszty realizacji płatności (niższy od tradycyjnych form),
- możliwość odwołania przez klienta upoważnienia lub danej transakcji w ciągu 5 dni od wymagalnej daty płatności
Ad. 3 UNIWERSALNY KIOSK
Zewnętrzne elementy urządzenia:
- czytnik kodów kreskowych,
- monitor,
- drukarka potwierdzeń,
- czytnik kart płatności,
- klawiatura alfanumeryczna,
- depozyt bankowy,
- kamera,
- konta
* Zasady działania
Nowe rozwiązanie wspomaga proces inkasa oraz uzgodnienie należności pochodzących od odbiorców.
Rozwiązanie opiera się w zastosowaniu urządzeń, wyglądem podobnych do bankomatów, w których zwolniona jest obsługa płatności dokonywanych w każdym czasie pozwala na:
- wspomaga proces inkasa oraz uzgadniania należności przychodzących od odbiorców,
- w obsłudze płatności w drukach standardowych albo niestandardowych, ale posiadające kod kreskowy przy użyciu gotówki albo karty płatniczej,
- możliwość wydawania reszty i drukowania potwierdzeń (bez możliwości otrzymania falsyfikatu),
- automatyczne przetwarzania płatności i udostępnianie plików wynikowych, celem zasilania na zasadzie interface, systemu billingowego klienta banku,
- służy odbiorcom indywidualnym i instytucjonalnym,
- możliwość instalacji jednego lub kilku wierzycieli na danej jednostce (w tym samym urządzeniu),
Pojęcie: rodzaje stóp procentowych (wpływ polityki stóp procentowych na procesy gospodarcze przedsiębiorców, zarządzania walutami.
1. Rodzaje stóp procentowych
pojęcie stopy procentowej - relacja ilościowa zapłaty za wyposażenie kapitału do jego aktualnej wartości,
czynnik wpływający na wysokość stopy:
w dłuższym okresie - inflacja i oczekiwana stopa zwrotu,
w krótszym okresie - popyt i podaż kapitału pożyczkowego,
rodzaje stóp procentowych, kryteria podziału:
- segmentacja rynku (stopa krótko i długoterminowa),
- zmienność stóp procentowych (skala i zmienna),
- matematyka finansowa (nominalna i efektywna),
Krótkoterminowa - funkcjonuje na rynku pieniężnym.
Długoterminowa - funkcjonuje na rynku kapitałowym.
Stała - nie ulega zmianie przez cały czas trwania umowy.
Zmienna - w okresie trwania umowy jej wartość ulega zmianie w zależności od sytuacji na rynku.
Typowy przykład: polskie obligacje roczne i trzyletnie oraz wszelkie instrumenty o zmiennej stopie procentowej (depozyty, kredyty).
Nominalna - wyraża ceną pożyczonego pieniądza uwzględniającego czas trwania pożyczki oraz premia za ryzyko.
Podstawowa - jest zawsze w stosunku rocznym.
Efektywna - odzwierciedlenie realnej ceny pożyczonego pieniądza z uwzględnieniem częstotliwości kapitalizacji odsetek. Stopa ta (jako składowa) jest zawsze wyższa od stopy nominalnej.
2. Wyznacznik ceny pieniądza.
- Libor (London Inter Bank Offered Rate) międzynarodowy wyznacznik ceny, po której najważniejsze banki gotowe są udzielić pożyczki.
- Libbr (London Inter Bank Bid Rate) międzynarodowy wyznacznik ceny, po której najważniejsze banki gotowe są przyjmować wkłady.
- Wibor, Wibit - polskie odpowiedniki do wyznaczników
- krzywa rentowności graficzne odzwierciedlenie wielkości stopy procentowej w zależności od terminów zapadalności instrumentu finansowego.
Terminy zapadalności:
O/N (over night),
T/N (tonight)
1 W (tygodniowy) 1 M(miesięczny), 3 M, 6 M, 12 M
Rodzaje wkładów krzywej rentowności:
# normalny (im dłuższy termin zapadalności tym wyższa stopa),
# gotówkowy (odwrotnie do w/w sytuacji),
Obecnie typowy jest kształt odwrócony (spadek stopy procentowej)
Przykład
Rada Polityki Pieniężnej określa następujące rodzaje stóp:
stopę kredytu lombardowego (obecnie 12,5 %),
stopę redyskonta weksli (obecnie 11 %),
stopę interwencyjno - preferencyjną (obecnie 9,5 %)
W praktyce najważniejsza jest ta trzecia.
Rynek finansowy to miejsce na kt zawierane są transakcje polegające na kupnie i sprzedaży instrumentów finansowych.
Obszary rynku finansowego to:
1) r. pieniężny - transakcje instrumentów finansowych o dużej płynności i okresie ważności krótszym niż rok.
Do instrumentów rynku pieniężnego zaliczyć można:
depozyty
bony skarbowe
operacje otwartego rynku
papiery komercyjne
2) r. kapitałowy - transakcje instrumentów finansowych o terminie zbytu dłuższym niż rok a ich charakter jest wierzycieli bądź własnościowy.
Do instrumentów rynku kapitałowego zaliczamy:
obligacje
akcje
instrumenty zamienne
3) r. walutowy - transakcje walutowe, polegające na sprzedaży waluty w kraju w zamian za zapłatę dokonaną w walucie innego kraju o okresie wpływu krótszym niż rok.
Do instrumentów rynku walutowego zaliczamy:
transakcje natychmiastowe spot
kontrakt terminowy Forward
4) r. instrumentów pochodnych - tworzą go transakcje instrumentów pochodnych tzn. derywa…zmierzających do zabezpieczenia się przed różnymi rodzajami ryzyka finansowego bądź uzyskania dochodu z pozytywnych zmian cen na rynku tych instrumentów, do których zaliczamy:
kontrakty FRA (forward)
transakcje CAP, FLOOR, COLLAR
SWAPy (stopy procentowe i walutowe)
Transakcje FUTURES
Opcje stopy % i opcje walutowe
depozyty to pożyczki udzielane przez deponenta na rzecz depozytariusza. Jeżeli obie strony transakcji są bankami mówimy o depozycie międzybankowym.
Parametry depozytu:
kwota
czas powstania
stopa procentowa
sposób jej naliczania (kapitalizacji)
Depozyty typu CALL nie posiadają wyznaczonej daty zakończenia.
Bony skarbowe to instrumenty dyskontowe, zdematerializowane emitowane przez M Fin głównie jako źródło finansowe depozytu budżetowego.
Podstawowe cechy:
termin wykupu
wartość nominalna
zakup z reguły na poniedziałek przet.....
Operacje otwartego rynku to operacje przeprowadzane przez NBP w celu regulacji płynności banków za pomocą bonów pieniężnych i transakcji walutowych typu REGO.
Papiery komercyjne to instrumenty dłużne emitowane przez podmioty gospodarcze dążące bezpośrednio z rynku pieniężnego (szczególnie innego niż bank pożyczkodawcy).
Korzyści dla klienta to niższe oprocentowanie od kredytu
Korzyści dla inwestora wyższe oprocentowanie od depozytu.
Obligacje to papier wartościowy potwierdzający nabycie przez jego posiadacza prawa do otrzymania określonym terminie sumy pieniężnej równej wartości nominalnej, zazwyczaj powiększonej o odsetki.
Rodzaje:
o stałym oprocentowaniu- ustalonym w momencie emisji
o zmiennym oprocentowaniu- % zależny od % bonów skarbowych
indeksowane- premia dyskontowa przy zakupie, bez %
zerokuponowe - premia dyskontowa przy zakupie, bez %
Akcje- papier wartościowy emitowany przez S.A. Nabywca staje się współwłaścicielem podmiotu a ponad to posiada prawo do dywidendy.
Rodzaje;
zwykłe
Uprzywilejowane ( co do głosu, dywidendy, podziału majątku)
Cechy:
wartość nominalna -wart. Wniesionego kapitału
Wartość emisyjna- cena sprzedaży pierwszemu nabywcy.
Wartość rynkowa- cena równowagi- rynkowa na GPW.
Instrumenty zamienne np. operacje BUY-SELL bądź nabycie obligacji z portfela banku przy jednoczesnym ustaleniu ceny lub bezwarunkowego odkupu w danym terminie w przyszłości.
Kurs walutowy to cena kupna lub sprzedaży jednostki danej waluty przypadającej na jednostkę waluty bazowej. Walutami bazowymi są zazwyczaj EURO lub USD. Każde notowanie walutowe zawiera dwie ceny:
kurs kupna- cena nabycia-zawsze niższy o marże
kurs sprzedaży- cena sprzedaży
kurs średni- to zastosowanie tylko do celów ewidencji księgowej
Instrumenty rynku walutowego:
transakcje na rynku typu SPOT, natychmiastowe po kursie kasowym (bieżącym)
kontrakt typu Forward- kupno lub sprzedaż walut przy założeniu że dostawa walut nastąpi w określonym terminie natomiast ustalenie kursu w trakcie zawierania transakcji.
Kontrakt FRA- umowa ustalająca wysokość stopy % dla depozytów w przyszłości w stosunku do stopy referencyjnej ( zwykle WIBOR). Cel zabezpieczenie przed ryzykiem stopy % lub spekulacyjnej.
CAP- umowa między sprzedającym a jego nabywcom polegająca na tym że w przypadku wzrostu ustalonego w umowie rodzaju stopy %, pozycji określonej wartości, sprzedający instrument zwróci jego nabywcy różnicę odsetek albo przyjętej w umowie wielkości kapitału.
Floor to umowa analogiczna do CAP, tylko dotyczy ryzyka podziału a nie wzrostu stopy %.Premia płacona jest z góry.
Collar- kombinacja transakcji CAP i Floor. Jest jednocześnie kupno transakcji CAP i sprzedaż transakcji Floor bądź odwrotnie.
Swapy odsetkowe- umowa wiążąca dwóch kontrahentów zgodnie, z którą każdy zgadza się przyjąć zobowiązanie drugiej strony np. w przypadku chęci zamiany zabezpieczeń wynikłych ze stałego oprocentowania na zmienne. Zatem jedynymi przepływami z tej transakcji są przepływy odsetkowe.
Swapy walutowe- analogiczna zasada, tylko transakcja dotyczy zamiany kursu terminowego na kurs kasowy lub odwrotnie.
Transakcje Futures- zobowiązania przyszłościowe do kupna lub sprzedaży określonej ilości towaru, waluty lub pap wart. Wg określonej ceny giełdowej. Zobowiązania nie są zawierane na giełdzie i nie między zainteresowanymi podmiotami tylko za pośrednictwem Izby Rozrachunkowej.
Opcje- to transakcje dające nabywcy prawo lecz nie obowiązek zakupu lub sprzedaży po z góry ustalonej cenie:
Instrumentu (opcja stopy %)
Kwoty walut (opcja walutowa)
Papierów wartościowych
Towarów
Innego aktywu
Rodzaje opcji:
Opcje zakupu (CALL)- prawo nabycia
Opcje sprzedaży (PUT)- prawo sprzedaży
Tradycyjne i nowe formy zabezpieczeń potrzeb kredytowych firmy
Kredyt obrotowy - udostępnianie środków finansowych w rachunku kredytowym. Jego celem jest uzupełnienie środków własnych kredytobiorcy z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności.
- Cele finansowania: zapasy, należności,
- Okres kredytowania: do 1 roku (krótkoterminowy), do 3lata (średnioterminowe),
- Waluta: PLN
- Oprocentowanie: stałe, zmienne,
- Marża: uzgadniana (do Wibor lub stopy bazowej banku)
- Spłata: jednorazowa, raty
- Zabezpieczenie: dowolna forma
- Koszty: prowizja (1x), odsetki (pobierane w ratach lub kapitalizowane)
Kredyt płatniczy - jako specyficzna forma kredytu obrotowego jest udzielany na krótki okres do 14 lub 21 dni
Kredyt w rachunku bieżącym - odmiana kredytu obrotowego przeznaczona dla podmiotów o nieregularnych wpłatach bądź potrzebach kredytowych.
- Cel: uzupełnienie środków własnych z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności
- Szczegółowe cele: zapasy i należności
- Okres kredytowania: 1 rok
- Waluta: PLN
- Oprocentowanie: stałe, zmienne
- Marża: uzgadniana (do Wibor lub stopy bazowej banku)
- Spłata: uruchamiana i spłacana automatycznie (końcowa spłata - umowa)
- Zabezpieczenie: dowolna forma
- Koszty: prowizja (1x), odsetki
Kredyt inwestycyjny - przeznaczony jest na finansowanie nakładów związanych z modernizacją lub powiększeniem posiadanych zapasów, majątku trwałego.
- Cele: uzupełnienie srodków własnych z przeznaczeniem na finansowanie potrzeb inwestycyjnych
- Szczegółowe cele: (rodzaje aktywów), środki trwałe, WNiP, finansowego majątku trwałego
- Okres kredytowania: do 1 roku, do 3 lat, powyżej 3 lat
-Waluta: PLN
- Oprocentowanie: stałe, zmienne,
- Marża: uzgadniana (do Wibor lub stopy bazowej banku)
- Spłata: jednorazowa, raty
- Zabezpieczenie: dowolna forma
- Koszty: prowizja (1x), odsetki. Istnieje możliwość karencji w spłacie odsetek
Kredyt dewizowy - kredyt przeznaczony jest na finansowanie transakcji w obrocie z zagranicą w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą
- Cel: uzupełnienie środków własnych z przeznaczeniem na finansowanie potrzeb obrotowych i inwestycyjnych. Cel kredytu nie może naruszać przepisów prawa dewizowego
- Szczegółowe cele: zapasy, należności, środki trwałe, WniP, finansowe aktywa trwałe
- Okres kredytowania: do 1 roku, do 3 lat, powyżej 3 lat
- Waluta: dowoln, poza PLN
- Oprocentowanie: stałe, zmienne,
- Marża: uzgadniana (do stóp depozytów międzynarodowych, LIBOR, EUBIBOR)
- Spłata: ratalnie lub jednorazowo
- Zabezpieczenie: dowolna forma
- Koszty: jw. Możliwość karencji w spłacie odsetek.
Kredyt indeksowany - przeznaczony jest dla podmiotów gospodarczych, których sprzedaż eksportowa wynosi min. 20%
- Cel: przeznaczony na finansowanie potrzeb proeksportowych (obrotowych i inwestycyjnych), cel kredytu nie może naruszać prawa dewizowego
- Cele szczegółowe: zapasy, należności, środki trw., WniP, finansowy majątek trw.
- Okres kredytowania: do 1 roku, do 3 lat, powyżej 3 lat
- Waluta: rozliczony jest w walucie obcej, a obsługiwany (spłacany) w PLN
- Oprocentowanie: stałe, zmienne,
- Marża: uzgadniana (do stóp depozytów międzynarodowych, LIBOR, EURIOBOR)
- Spłata: ratalnie lub jednorazowo
- Zabezpieczenie: dowolna forma
- Koszty: jw. Odsetki naliczane są w walucie wymienialnej i pobierane w złotych wg kursu sprzedaży waluty (indeksacja waluty na zł.)
Kredyt lombardowy - kredyt udzielony jest pod zabezpieczenie najczęściej zastaw na pap. wartościowych
- Cel: przeznaczony na finansowanie potrzeb związanych z działalnością gospodarczą
- Cele szczegółowe: zapasy, należności,
- Okres kredytowania: do 3 miesięcy
- Waluta: PLN
- Oprocentowanie: stałe
- Marża: uzgadniana w umowie do stawki referencyjnej banku
- Spłata: jednorazowa
- Zabezpieczenie: pożądana oprzez dany bank forma składników majątkowych (zastaw kosztowności bądź zastaw na prawach do pap. wartościowych, kaucja, blokada śr. na rachunku)
- Koszty: prowizja (1x) odsetki pobierane z góry jednorazowo,
Kredyt dyskontowy - jest instrumentem poprawiającym płynnośc finansową podmiotów prowadzących rozliczenie z kontrahentami za pomocą weksli. Bank przyjmuje weksle w ramach operacji dyskonta i przekształca weksel w dostępny natychmiast kredyt pieniężny. Weksel może zdyskontować jego wystawca jak i każdy jego następny posiadacz.
- Cel: uzupełnienie środków własnych kredytobiorcy z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności.
- Szczegółowe cele: należności
- Okres kredytowania: od 15 do 90 dni
- Waluta PLN
- Oprocentowanie stałe
- Marża: zgodna z wew. Regulacjami banku, (stawka referencyjna, stopa dyskonta weksli)
- Spłata: jednorazowo poprzez obciążenie rachunku wystawcy weksla lub innego dłużnika wskazanego na wekslu
- Zabezpieczenie: brak potrzeby dodatkowych zabezpieczeń
- Koszty: prowizja od dyskonta weksli i odsetki pobierane jednorazowo pomniejszają kwotę kredytu
Kredyt czekowy - pozwala posiadaczowi czeków na natychmiastowe pozyskanie zasilenia finansowego bez konieczności oczekiwania na przepływ środków między bankami wynikający z trybu inkasa czeków. Kredyt ten udzielany jest podmiotowi - posiadaczowi czeków pod złożone do inkasa czeki rozrachunkowe potwierdzone przez banki krajowe i wystawione zgodnie z wymogami prawa czekowego
- Cel: uzupełnienie środków własnych kredytobiorcy z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności.
- Szczegółowe cele: należności
- Okres kredytowania: do 7 dni
- Waluta PLN
- Oprocentowanie stałe
- Marża: zgodna z wew. Regulacjami banku,
- Spłata: jednorazowo ze środków pokazanych przez wystawcę czeku za pośrednictwem jego banku
- Zabezpieczenie: przelew wierzytelności z tytułu inkasa czeku, pełnomocnictwo do rachunku, inne formy
- Koszty: prowizja od inkasa czeku i odsetki pobierane jednorazowo
Kredyt preferencyjny - udzielany jest wybranym grupom podmiotów gospodarczych (np. zakłady pracy chronionej) lub na wybrane cele, potrzeby kredytowe (klęski żywiołowe, skup i przechowywanie płodów rolnych itp.). Istotą tych kredytów jest atrakcyjne dla klienta oprocentowanie (np. oparte na stopie redyskonta weksli, bądź opłacenie tylko ich części przez klienta). Różnice w oprocentowaniu w stosunku do ceny kredytów konkurencyjnych podlega zwykle refundacji ze środków budżetowych np. z PFRON
- Cel: uzupełnienie środków własnych kredytobiorcy z przeznaczeniem na finansowanie potrzeb obrotowych lub inwestycyjnych
- Pozostałe warunki analogicznie jak przy kredytach obrotowych bądź inwestycyjnych.
Kredyt brokerski - przeznaczony jest na zakup papierów wartościowych (akcji, obligacji, itp.) notowanych na GPW.
- Cel: uzupełnienie śr. własnych kredytobiorcy posiadającego rachunek inwestycyjny w Domu Maklerskim(zwykle tego samego banku)
- Szczegółowe cele: inwestycje finansowe
- Okres kredytowania: do 6 miesięcy z możliwością przedłużenia
- Waluta: PLN (do określonego % wartości pap. wart, np. 80%)
- Oprocentowanie: stałe
- Marża: zgodna z wew. Regulacjami banku,
- Spłata: jednorazowa lub w ratach z możliwością przedłużenia spłaty
- Zabezpieczenie: blokada rachunku inwestycyjnego, pełnomocnictwo do rachunku, weksel własny lub in blanko
- Koszty: prowizja i odsetki pobierane jednorazowo lub w ratach
Faktoring - to wykup bieżących wierzytelności krajowych pozostałych z tytułu dostarczonych towarów lub/i usług z terminem płatności liczonym od momenty wykupu. Zamienia kredyt kupiecki na kredyt bankowy.
- Faktor - bank wykupujący
- Faktorant - dostawca, sprzedający
- Cel: jest doskonałym narzędziem poprawiającym płynność fin. firmy przy zachowaniu atrakcyjnych warunków płatności dla odbiorcy.
- Szczegółowe cele: finansowe i należności,
- Formy factoringu: pełny i niepełny, mieszany, z poręczeniem
- Okres kredytowania: 14 - 210 dni (365 dni w stosunku do jednostek budżetowych)
- Waluta: PLN
- Oprocentowanie: stałe, (do WIBOR lub stawki referencyjnej banku)
- Marża: zgodna z wew. regulacjami banku,
- Spłata: spływ płatności od dłużnika
- Zabezpieczenie: umowa o przelew wierzytelności, pełnomocnictwo do rachunku faktoranta, (w przypadku F. niepełnego mieszanego z poręczeniem)
- Koszty: prowizjai odsetki pobierane jednorazowo z góry w momencie przedstawienia faktury do wykupu
Forfaiting - wykup przez bank płatnych w przyszłości należności z tytułu eksportu (z wyłączeniem regresu w stosunku do eksportu) zamienia kredyt kupiecki na kredyt bankowy. Kredyt ten nie obciąża limitu kredytowego eksportera oraz eliminuje ryzyko handlowe i walutowe. Należności muszą być bezsporne, nie przeterminowane, nie obciążone oraz dokładnie oznaczone, których zbywalność nie jest ograniczona i zabezpieczona przez wiarygodny bank
- Cel: jest doskonałym narzędziem poprawiającym płynność fin. firmy
- Szczegółowe cele: należności
- Formy F.: kupno wierzytelności, pośrednictwo w sprzedaży do innych instytucji forfaitingowych
- Okres kredytowania: krótszy niż 365 dni
- Waluta: PLN, USD, EURO, itp.
- Oprocentowanie: stałe, (do LIBOR lub ERIBOR)
- Marża: zgodna z wew. regulacjami banku,
- Spłata: spływ płatności od dłużnika
- Zabezpieczenie: przelew wierzytelności z tytułu faktur z jej zabezpieczeniem przez bank zagraniczny (awal branżowy na wekslu akredytywa, gwarancja bankowa)
- Koszty; prowizja i odsetki pobierane 1x (na zasadzie dyskonta od dnia wykupu do dnia płatności)
Poręczenie, gwarancje bankowe - jest podjętym na zlecenie klienta (zleceniodawcy) pisemnym abstrakcyjnym zobowiązaniem banku do zapłaty osobie trzeciej (beneficjenta) określonej kwoty pieniężnej na jego pierwsze żądanie w przypadku gdyby zleceniodawca nie wypełnił świadczenia do wykonania którego był zobowiązany (tzn. Gwarancja NOSTRO),
Gwarancja LORO - zobowiązanie banku dotyczy klienta (lub jego banku)
- Cel: zakupienie bezpieczeństwa realizacji zawartego kontraktu, poprawa wiarygodności handlowej, poprawa warunków płatności, np. uzyskanie kredytu kupieckiego w zamian za gwarancję
- Forma gwarancji: ust... gwarancyjny
- Cechy zabezpieczenia gwarancyjnego: samoistne (nie zależnie od umowy)
- Okres kredytowania: nieodwołalne zwykle też bezwarunkowe
- Waluta: PLN, USD, EURO, itp.
- Oprocentowanie: nie występuje
- Marża: nie występuje
- Spłata: nie występuje
- Zabezpieczenie: dowolne formy
- Koszty: prowizja zgodna z tabelą opłat
Krajowy Fundusz Poręczeń kredytowych - głównym celem jest wspieranie przedsiębiorczości poprzez ułatwianie krajowym podmiotom gosp. i jednostkom samorządowym dostępu do kredytów bankowych w sytuacji gdy brak im wystarczającego zabezpieczenia. Funduszem administruje Bank Gospodarstwa Krajowego.
- Maksymalna wysokość poręczenia 50 - 70% kredytu nie więcej niż 50 - 100 tys. EURO
- Waluta: PLN, USD, EURO, itp.
- Oprocentowanie: nie występuje
- Marża: nie występuje
- Spłata: nie występuje
- Zabezpieczenie: brak
- Koszty: prowizja (1 - 2%)
Leasing - umowa na mocy której leasingodawca przekazuje leasingobiorcy w zamian za określoną wpłatę prawo do użytkowania danego aktywu przez wyznaczony okres czasu. Niektóre umowy leasingu przewidują prawo najemcy do nabycia tytułu własności po spełnieniu określonych w umowie warunków
- Cel: realizacja zadań gospodarczych wymagających nabycia składników majątkowych bez konieczności jednorazowego angażowania równowartości środków finansowych (poprawa płynności)
Formy: operacyjny, finansowy, zwrotny
- Leasing finansowy - gdy całe ryzyko i korzyści z tytułu własności przedmiotu leasingu przekazane zostają leasingobiorcy
- Leasing operacyjny - w pozostałych przypadkach (forma dzierżawy - brak aktywu w bilansie firmy)
- Leasing zwrotny (operacyjny, finansowy) - dotychczasowy właściciel wpierw odsprzedaje leasingodawcy składnik majątkowy a następnie bierze go w leasing (cel: poprawa struktury bilansu)
O formie leasingu przesądza istota ekonomiczna transakcji a nie nazwa umowy.
Zatem z leasingiem finansowym mamy do czynienia gdy:
Występuje przeniesienie własności na leasingobiorcę po zakończeniu okresu leasingu albo umowa takie prawo zawiera (po cenie znacząco niższej od ceny godziwej)
Okres leasingu odpowiada okresowi użyteczności ekonomicznej aktywu
Przedmiot leasingu ma charakter specyficzny na tyle, że może korzystać z niego tylko aktualny leasingobiorca
Na dzień rozpoczęcia leasingu zaktualizowana wartość minimalnych opłat leasingowych jest zbliżona do wartości godziwej
Leasingobiorca ma możliwość przedłużenia umowy o następny proponowany okres
- Rozpoczęcie leasingu - data zawarcia umowy lub data realizacji kluczowych warunków umowy (np. wniesienie opłaty wstępnej, przekazanie przedmiotu)
- Minimalne opłaty leasingowe - opłaty wymagane od leasingobiorcy z wyłączeniem opłat warunkowych kosztów świadczeń dodatkowych oraz podatków ponoszonych przez leasingodawcę lub zwracanych leasingobiorcy.
- Gwarantowana wartość rezydualna - to część wartości rezydualnej która zobowiązuje ise zapłacić leasingobiorca
- Koszty (raty) leasingowe:
Część odsetkowa (koszty finansowe)
Część kapitałowa (zobowiązanie)
Amortyzacja przedmiotu leasingu (dotyczy tylko leasingu fin.)
W Polsce ok. 10% inwestycji finansowanych jest przez leasing, (UE - 20%, Czechy - 25%)
Ocena zdolności kredytowej klienta i monitoring ryzyka
1) Elementy umowy kredytowej:
Strony umowy
Kwota i waluta kredytu
Cel, na który został kredyt udzielony
Zasady i termin spłaty
Wysokość oprocentowania i warunki jej zmiany
Terminy i sposób pozostawienia środków do dyspozycji kredytobiorcy
Wysokość prowizji
Warunki dokonywania zmian w umowie i jej rozwiązanie
Zakres uprawnień banku związany z kontrolą wykorzystania kredytu i spłaty kredytu
2) Zdolność kredytowa
Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy
Zdolność kredytowa - to zdolność do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie (a wcześniej we wniosku kredytowym)
Kredytobiorca jest zobowiązany do przedłożenia oprócz wniosku kredytowego innych dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania tej oceny
Brak zdolności - bank może w tym przypadku udzielić kredytu pod warunkiem:
Ustanowienia szczególnego zabezpieczenia kredytu
Przedstawienia programu naprawczego podmiotu
3) Wybór prawnych form zabezpieczenia kredytu:
Ustalenie prawych form zabezpieczenia transakcji kredytowych odbywa się w drodze negocjacji z klientem. W procesie tym bierze się pod uwagę:
Sytuację majątkową kredytobiorcy i związany z tym stopień ryzyka kredytowego banku
Rodzaj i wysokość kredytu oraz status prawny kredytobiorcy
Procedurę ustanawiania danego zabezpieczenia (czas)
Koszty ustanowienia danego zabezpieczenia
Zakres odpowiedzialności kredytobiorcy
Sposób egzekucji z danego zabezpieczenia.
Dany kredyt jest zwykle zabezpieczany kilkoma formami
4) Wymogi formalne transakcji kredytowej:
Ubieganie się o kredyt wymaga złożenia wniosku kredytowego.
Oprócz wniosku klient przedstawia niezbędne dokumenty obrazujące stan organizacyjno - prawny (wpis do rejestru, statut, zaświadczenie o wpisie do ewidencji, pełnomocnictwa, REGON, NIP, powiązania kapitałowe)
Do wniosku klient dołącza też:
Dokumenty obrazujące jego sytuację majątkową i finansową
Opis przedsięwzięcia inwestycyjnego (biznes - plan)
Listę partnerów handlowych i referencje ich wiarygodności
Kontrakty i umowy handlowe potwierdzające zabezpieczenie dostaw, zabezpieczenie zbytu swoich towarów/usług
5) Tryb złożenia wniosków kredytowych
Ocena wniosku - dokonywana jest przez analityka kredytowego banku (formalno - prawna, matematyczna) zakończona notatką rekomendacyjną (trwa 10 - 14 dni)
W trakcie oceny wniosku może być wymagane złożenie dodatkowych dokumentów bądź wyjaśnień, też przeprowadzenie badań inspekcyjnych w miejscu prowadzenia działalności.
Decyzje kredytowe - podejmowane są na posiedzeniach komitetów kredytowych odpowiedniego szczebla (w zależności od kwoty kredytu, rodzaju kredytu i organizacji banku)
Rodzaje decyzji:
Pozytywna
Pozytywna pod określonymi warunkami
Oddalająca
Negatywna
Zawiadomienie klienta o decyzji w dowolnej formie, odmowa decyzji wymaga formy pisemnej ale nie wiąże się z obowiązkiem jej uzasadnienia!!!
Tryb odwoławczy od decyzji negatywnej:
Klient ma prawo złożyć odwołanie od negatywnej decyzji do komitetu kredytowego wyższego szczebla
Rodzaje organów decyzyjnych (transakcji kredytowych): jednoosobowe (dyrektor) i kolegialne (komitety kredytowe)
Rozpatrzenie wniosku przez organ wyższego szczebla poprzedzone jest jego oceną i wstępną decyzją przez organ niższego szczebla
6) Monitoring ryzyka kredytowego
Uruchomienie kredytu następuje po spełnieniu przez klienta warunków określonych w decyzji kredytowej, w tym ustanowienia prawych zabezpieczeń kredytu
W sytuacjach uzasadnionych uruchomienie kredytu odbywa się w transzach
W trakcie całego okresu kredytowania istnieje obowiązek stałego monitorowania:
przestrzegania warunków umowy i klauzul dodatkowych
prawidłowego wykorzystania kredytu
zdolności kredytowej bieżącej
zmiany kategorii ryzyka kredytowego
terminowości obsługi zadłużenia (raty i odsetki)
Skutki pogorszenia standingu finansowego, zmiany kategorii ryzyka (sytuacja kredytów nieregularnych), nieterminowej obsługi:
Obowiązek tworzenia przez bank rezerw celowych (i podnoszenia kosztów)
Możliwość zastosowania sankcji (wzrost oprocentowania, konieczność ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń)
Wypowiedzenie umowy kredytu i postawienie go w stan natychmiastowej wymagalności (co skutkuje też automatycznie stosowaniem sankcyjnego oprocentowania - odpowiedniego do kredytów przeterminowanych)
7) Rodzaje ryzyka kredytowego
ryzyko typu makro
ryzyko rynkowe
ryzyko związane z prowadzoną działalnością
ryzyko transakcyjne
ryzyko zwrotności kredytu
ryzyko finansowe
a) Ryzyko typu makro
ekonomiczne ryzyko dotyczące koniunktury gosp., zmian na rynku
polityczne - sytuacja międzynarodowa, ryzyko strajków
regulacji rządowych - ryzyko działań rządu nieprzyjaznych dla danego klienta, (np. preferencje, ograniczenia sektorowe, zmiany podatkowe)
transferu
ekologiczne
b) Ryzyko rynkowe
popytu - brak zbytu wyrobów
konkurencji - zmniejszenie udziału kredytobiorcy w rynku
dostaw - przerwanie dostaw, brak alternatywnych źródeł zaopatrzenia,
postępu technicznego - konieczność nadążania za postępem technicznym w danej branży
c) Ryzyko związane z prowadzoną działalnością
kosztowe - zbyt wysokie koszty kredytobiorcy, brak planów restrukturyzacji
zarządzania - zbytnie uzależnienie od jednej osoby, ryzyko przenoszenia konfliktów rodzinnych , rozrzutny styl życia właściciela
produkcji - utrzymanie ciągłej produkcji
d) Ryzyko transakcyjne
ceny - spadek cen na rynku, wzrost cen zaopatrzeniowych, szczególnie przy brakku odpowiednich klauzul
stopy % - zmiana stopy %, wzrost kosztów finansowych
dokumentacji - formalno - prawna poprawność dokumentacji, kompletność, uchybienia w kontraktach
Ryzyko zwrotności kredytu
refinansowania - w przypadku przewidywanego źródła spłaty kredytu z podniesienia kapitału, dopłat
zabezpieczenia - związane z trudnościami odzyskania pełnej wierzytelności z zabezpieczeń kredytu
konsorcjalne - związane z uczestnictwem w konsorcjum bankowym, szczególnie z liderem konsorcjum
Ryzyko finansowe
płynności - pogorszenia płynności fin. kredytobiorcy
wypłacalności - trudności z obsługa zobowiązań kredytowych
rentowności - możliwość pogorszenia w zakresie rentowności i dezaktualizacji prognoz fin. stanowiących podstawę oceny ryzyka kredytowego
nieprzewidzianych zobowiązań - ryzyko z pozabilansowych zobowiązań kredytobiorcy (np. poręczenia)
11