Wykład 23.02.11

Egzamin będzie po semestrze zimowym w przyszłym roku, ćwiczenia na 2 roku

Zerówka pisemna, egzamin normalny ustny

od 10:00-11:30

Trzeba mieć zaliczenie z ćwiczeń!!

Prawo karne składa się z kilku działów

• nauka o ustawie karnej- dotyczy zagadnień dot konstrukcji ustaw itd..

• nauka o przestępstwie- dot zasad odpowiedzialnosci karnej, najwaznisy dział w prawie karnym

• nauka o karze- nazywana jest nauką o karze i innych środkach penalnych - obowiązuje, ale na wykladzie ni będzie, :D

• nauka o przestępstwach w szczególnosci- nauka czesci szczegolnych - nauka o poszczwegolnych typach przestepstw--> też nie będzie wykladu, trzeba będzie przeczytac 4 rozdzialy z kodeksu prawa karnego- przestepstwa przeciwko zyciu i zdrowiu, przestepstwa przeciwko mieniu , przecow bezpieczenstu powszechnemu i bezpieczenstwu w komunikacji

Podręczniki

• kodeks karny

• Gardocki Prawo Karne wyd Beck

• Liszewska, Indecki „Prawo karne materialne” wyd ABC

• Bojarski Tadeusz- Polskie prawo karne, Warszawa 2009

• pod red T Bojarski Prawo Karne materialne

Prawo karne materialne- jest pojęciem wieloznacznym

W szerokim ujeciu jest zespol norm okreslajacych jakie czyny są przestępstwami (wykroczeniami)

na jakich zasadach oparta jest odpowiedzialnosc na popelnione czyny i jakie kary i srodki penalne stosuje się wobec sprawców tych czynów

3 filary norm

1. okreslaja co jest zabronione- część szczegolna prawa karnego
   2.
   normy prawa karnego majacharakter imperatywny, wartościujący, nie ma charakteru organizatorskiego, ma charakter prawa nieprzeprzekraczalnych granic

Ma charakter subsydiarny, autonomiczny??

Wykład 2.03.11

Cechy prawa karnego

1. Prawo nieprzekraczalnych granic- prawo karne nie ma ambicji organizatorskich, nie ma organizować , nie jest prawem sektorów (prawo finansowe, administracyjne, prawo pracy ale nie prawo karne!!!)

Prawo karne jest prawem granic, zajmuje się stawianiem pewnych ograniczeń, mówi jakie zachowania są karalne, decyduje o karalności a nie o bezprawności czynu

Prawo granic- stawia tylko znaki ostrzegawcze.

2. Prawo karne ma charakter imperatywny- w przeciwieństiwe do pozostalych galezi prawa które maja charater dyspozytywny- (20 min)

Imperatywne- niezależne od stron stosunku prawnego

Są wyjątki.

3. Prawo karne ma charakter wartościujący- każda norma prawa karnego jeśli opisuje dane zachowanie to wartościuje je negatywnie.

Nie wolno zakazywać czegoś co jest prawnie indyferentne

Prawo karne odpowiednio wartościować każde czyny

Prawo MUUUSI tworzyć system

Przepisy prawa karnego muszą tworzyć system, a jeżeli nie tworzy systemu sprzyja przestępczości.

4. Prawo ma charakter subsydiarny/ autonomiczny ???? Ale o co chodzi?

-Ci którzy mówią że prawo ma charaktwer autonomiczne- prawo karne tworzy niezalezne normy prawne, normy które nie są tylko potwierdzeniem norm wyst w innych dziedzinach prawa 45 min

Dębski się z tą teorią nie zgadza

-Subsydiarny- prawo karne okłada karą kryminalna zachowania które naruszają normy postępowania nienależące do prawa karnego (48 min)

Carl Binding ??- dzieło o normach i ich przekroczeniu

Normy sankcjonujące- normy zwrócone do organów scigania , np. należy karać tego i tego co zrobił to i to, mówią j

Prawo ma charakter subsydiarny według Dębskiego

Czy te 2 poglądy da się pogodzić?

Synonin subsydiarny- sekundarny

Prawo karne nie tworzy reguł, tylko je wzmacnie, np. prawo moralne : nie zabijaj

Cele prawa karnego:

1. zapobieganie popełnianiu przestępstw- to zadanie realizowane jest 2 drogami
- poprzez zagrożenia karą czynu ustawionego w ustawie

• droga odziaływania prawa karnego poprzez zastosowanie informacji o środkach karnych, penalnych. - wiadomość o zastosowaniu kary

Wykład 9.03.11

funkcje prawa karnego:
# (funkcja ochronna prawa karnego te prewencyjna i represyjno-resocjalizacyjna przez innych autorów)- Niektórzy autorzy mówią że jest ważniejsza od gwarancyjnej, według Dębskiego są równorzędne- prawo karne ma chronić dobra prawne przed naruszeniami (prawo karne w Europie kontynentalne, dobra prawne to dobra chronione przez prawo)

• prewencyjna- prawo karne odziływuje 2 droga poprzez zagorzanie karne okr w ustawie oraz odzaolywaujac poprez informacje porzez orzekanie kary , prawo karne ksztaltuje społeczne oceny (ok 3 min), zagrożenie karne kształtuje spoleczne wyobrazenie o (4 min) System prawny kształtuje pewien powściąg psychiczny :D - funkcja powściągliwości wiąże się bardziej z (10 min)

• represyjno- resocjalizacyjna- chodzi o to że prawo karne odzialuje nie tylko na osoby które są potencjalnymi osobami które mogą pop przestepstwo (11 min) ale też jest skirowana do osób które już przestepstwo popełiły aby już więcej go nie popełniły, 4 metody odsyniecia sprawcy przestpca od przestepstwa
  * metoda eliminacji- jeżeli sprawca popełnia przestępstwo i okazuje się nipoprawialnym sprawcą (sprawca niepoprawny) , kara śmierci, ale się ją obecnie odrzuca w Europie, jako kara niehumanitarna , eliminacja jako sposob odsuniecia sprawcy nie musi znaczyc kary smierci, są to kary dlugoletnie pozbawienia wolnosci , karami eliminacyjnymi tez są niektore środki karne- np. pozbawienie prawa wykonywania zawodu, środki utylacyjne
  * metoda izolacji- spraawce przestepstwa izoluje się od spoleczeństwa, może być dlugoterminowa, krótkoterminowa- pozbawienie wolnosci, zabezpieczenie spoleczenstwa przed odzialywaniem sprawcy, kazda elimacja z zalozenia oznacza opozycje wobec eliminacji bo jest ona czasowa, kiedys się on konczy, jak ktos wychodzi z wiezienia nie wiadomo czy się zmienił na lepsze. Może mimo wszystko popełnić przestępstwo nawet jak pozbawienei wolnosci było długotrwałe, zamysl izolacyjny jest taki ze nie rozwiazuje sytuacji definitywnie
  * metoda resocjalizacji- zalozenie nieco idealistyczne, kara kryminalna a dokladnei sposob jej wykonywania może sprawce resocjalizowac, przygotuje sprawce do zycia na wolnosci poprzez zaakceptowanie przez niego wartosci spolecznych przyjetych w spoleczeństwie. - to jest ideał, cel do którego powinien dążyć każdy stosujący kary, trzeba stworzyc szanse aby sprawca mogl się zresocjalizować ;p Przygotowanie sprawcy do życia na wolności zgodnie z prawem- metoda ta jest trudno osiągalna jednak , w latach 80 XX wieku stwierdzono ze resocjalizacja jest nieosiagnalna, ale co w zamian:? Wddług Dębskiego należy dążyć do resocjalizacji, to jest najwazniejsze, lepiej by sprawca moralnie wiedzial ze cos jest zle niż nie robi czegoś bo mu się nie opyla
  * poprawa jurydyczna (readaptacja) - oznacza tyle ze kara będzie odzialywala w ten sposob ze sprawcy nie będzie się oplacalo popelnic jeszcze raz tego przestepstwa, jak gojdzie sprawca do wniosku ze nie oplaca mu się pop przestepstwa to już jest sukces? Tak, ale czy te kary maja być bardzo surowe by odstraszać? Przestepcy maja czasami przeświadczenie że nie zostaną złapani, więc to nie jest skuteczna metoda pod niektórymi względami

• gwarancyjna- 1789 roku deklaracja praw czlowieka i obywatela- nie może być uznane za przestepstwo zachowanie które nie jest opisane w ustawie, to jest fundament kultury prawa karnego, nullum crimen sine lege- nie ma przestępstwa bez ustawy, wszystko co nie było dowolone wprost było zabronione do XVIII wieku.- odwrocona zasada nullum crimen sine lege, zasada ta zaczeła swoja drogę w róznych deklaracjach polityczych o char konstytucyjnym, ale w XIX wieku stala się podstawowa zasada w kodeksach karnych, adresatem tych postulatów jest organ stosujący prawo (sędzia) i ustawodawca.

Nullum crimen sine lege scripta- nie ma ustawy bez ustawy pisanej (1.08 min)postulowany do sedziego - zakaz prawa zwyzajowego

Nullum crimen sine lege stricta- przesteptwem jest to co jest wprost opisane w ustawie- postulowany do sędziego - idiotyzm prawniczy (kradzież prądu elektrycznego), nie można kogoś ukarać za przestępstwo, które nie jest opisane w ustawie

Wykład 16.03.11

Nullum crimen sine lege previa- nie ma przestępstwa bez ustawy wcześniejszej. Ma 2 adresatow- organ stosujacy prawo i ustawodawca (14 min), ustawodawcy- zakaz wydawania aktów prawnych z mocą wstecznych

Nullum crimen sine lege certa - nie ma przestępstwa bez doklładnej ustawy opisujacej czyny- przy pewnym sposobie opisania czynu jest możliwe prawidłowe okreslenie czynu.
Nullum crimen sine lege proprio- nie ma przestępstwa bez ustawy właściwej (do ustawodawcy)
Ustawa właściwa- 48 min ok.

Inne zasady dopełniające zasade nullum crimen sine lege z zewnątrz

Nulla pena sine lege- nie ma kary bez ustawy

Nullum crimen sine culpa- nie ma przestępstwa bez winy, nie może być tak ze sprawca ponosi odpowiedzialnosc za czyn bo go spowodował. Ukaranie oznacza ze przypisujemy również sybiektywnie komus dany czyn, czy mógł postąpić inaczej czy nie. Nie można karać za nieprzewidywalne, nie ma odpowiedzialności obiektywnej. Karany jest człowiek który zrobił coś źle mimo że mógł to zrobić inaczej
Są od tego wyjątki

Nullum crimen sine peri curio socjali- nie ma przestępstwa bez szkodliwości społecznej. Ustawodawca nie może zabronić czegoś co nie jest szkodliwe społecznie

analogia i prawo zwyczajowe odgrywaja role w prawie karnym ale nie zawsze

prawo zwyczajowe- nie odgrywa roli przy tworzeniu przestepstw

analogia na korzysc sprawcy może dzialac ale na niekorzysc jest niedopuszczalna

• kompensacyjna- polega na naprawieniu szkody wyrządzona danym działaniem. Kompensacja ma role wychowaczą, ta funkcja jest raczej drugoplanowa, ale też jest istotna jak inne funkcje. Związana jest z pewnym oddziaływaniem wychowawczym

2 podstawowe ochronna i gwarancyjna według Dębskiego, wedłg innych ochronna wazniejsza

Podział prawa karnego

• prawo karne materialne- rozumiane szeroko- obejmuje prawo wykroczeń też, w wąskim rozumieniu tylko prawo karne przestępstw - prawo wykroczeń wyst ustawa o prawie wykroczeń 1971 roku - obowiąuzuje do dziś, jest jedynie nowelizowana.
  W waskim rozueminiu dzieli się na 3 działy

• prawo karne powszechne- przede wszystkim kodeks karny , prawo które obowizuje wszystkich obywateli, ma za adresata każdego obywatela , określony zaimkiem „kto” ,

kodeks z 1932 r- był bardzo zwięzły, był bardzo syntetyczny, bardzo subiektywny

Wykład 23.03.11

Kodeks z 1969 roku , od strony techniczenju był napisany zwiezle , systetycznie bez rozlazlosci itd.

Wadami jego był nadmiernie surowy. Ustawodawcy w panstwie autorytarnym PRL , mial cechy kodeksu karnego socjalistycznego

Kodeks karny z 1997 roku, mial naprawiac bledy kodeksu z 1969 r - zrezygnowano z nadmiernej surowości , był elastyczniejszy. - zracjonalizował karalność

Zaletą jego jest to że jest spójny , czytelny, klarowny; jest zwięzły, sumaryczny , nie jest rozgadany, unika się w nim niepotrzebnych powtorzen, wyjaśnień itp.

Teraz obowiązuje ten kodeks z 97 r

Oprócz kodeksów obowiązuje inne przepisy karne

• ustawy komplementarne- ustawy karne dodatkowe- bardzo rzadke wydawane takie ustawy które zawieraja wylacznei przepisy karne , są to osobne rozdzialy z kodeksu karnego które są poza kodeksem karnym

Brakowało w kodeksie karnym np. o oszustwach podatkowych, więc powstała ustawa o ochronie obrotu gospodarczego - 1994 aż do wejścia kodeksu z 1997

Ustaw komplementarnych jest obecnie u nas mało, występuja marginalnie

• przepisy karne w ustawach nie- karnych- często zawieraja w przedostatnich rozdzialach : postanowienia karne , zawieraja rzepisy karne które przepisy karne stabnowia część szczegilna przepisow karnych (23 min) Stpsuje się je ile ustawa karna nie przewiduje innych zasad odpowiedzialnosci (co się prawie nigdy nie zdarza)

KK rozdz 15 art 116

Czyli mamy 3 grupy przepisów: w kodeksach karnych, ustawach komlementarnych i przepisy karne w ustawach nie- karnych

PRAWO KARNE WOJSKOWE

Sprawcami przestępstw są żołnierze, przepisy adresowane do żołnierzy i one się wiążą ze szczegololna sytuacja dyscypliny w wojsku

Z ta dyscyplina wiąze się odpowiedzialnosc karna

Dyscyplina wojskowa wymaga środków

23.09.1944 dekret kodeks karny wojska polskiego- 2 kodeksy rownolegle dzialally karny i wojskowy

1.01.1970 - dodano do kodeksu 3 część - część wojskowa- zintegrowanie z prawem karnym powszechnym

PRAWO KARNE SKARBOWE

obywatel jest adresatem

przestępstwo skarbowe, np dewizowe , celne, podatkowe , w zakresie loterii i innye grupy przestępstw zwiazane z polityka fiskalna państwa

UKS- ustawa karna sądowa z 1971- został zastapiony 10.10.1999 KKS- kodeks karny skarbowy0 osobny kodeks

Dominuja tam kary grzywny

Układ przepisów w kodeksie karnym

Kodeks karny składa się z 3 części

1. część ogólna od 1 do 116 art (art 115 jest specyficzny)- zasady odpowiedzialnosci (kto kiedy według jakich kryteriow ponosi odpowiedzialnosc za przestępstwa) i reguły operacyjne (47min)

2. część szczegolna (117- 316) - katalog przestępstw, według kryterium - te same wartosci spoleczne w jednym rozdziale

3. część wojskowa (317-363) - pierwsze 6 rozdziałów są czescia ogolna (stanowia przepisy szczegolne wobec przepisow ogolnych czesci 1 KK- lex specialis wobec lex generalis wobec przepisow ogolnych części ogólnych), reszta katalog przestepstw

Nauki penalne- towrza rodzine nauk prawnych która jest oparta na fundament prawa karnego.

(nauki kryminologiczne) Składają się z:

• prawo karne- zajmuje się przestepstwem jako pewna konstrukcja teoretycna

• kryminologia- zajmuje się badaniem przestepstwa jako zjawiska psychofizycznego i społecznego, Ma swoje źródło w XIX w. kryminologia powstala z 2 nutrów

• 1 kroey badał rpzestepstwo jako psychoficzne- antropoligia kryminalna (biologia kryminalna) zaczela badac zaleznosc pomiedzy psychika sprawcy a nawet cala jego konstrukcja psychofizyczna a skłonnościa do popełniania przestępstw, badacz Włoski Czezary Lambrozo - typ lombrozoidalny- tym przestepcy z wykladu: woywodzi się stad że zaczał prowadzic badania nad wloskimi wiezniami- typy wyglądu okreslaly z gory przestepstwo jakie popełni :D Powstało później wiele szkół

• Socjologia kryminalna- Franciszek Liz - związek między warunkami życia społecznego a skonnością do popełniania przestępstw

Socjologia kryminalna i natropologia kriminalna połączyły się w kryminologię !!!!!!!!!!!!

• Polityka kryminalna- zajmuje się opracowaniem aposobow zwalaczania przstepczosci w oparciu o badania kryminologii

• Kryminalistyka- jest nauka badajaca metoda wykrywania przestepstw i ich sprawwcow i tak część kryminalistyki nazwywa się taktyką kryminalistyczną ; metody utrwalania i identyfikacja śladów- technika kryminalistyki

• Medycyna sądowa- rozwinęła się w ostatnich 70 latach- zajmuje się badaniem zmian powstalych na ciele czlowieka w związku z przestępstwem, nie tylko zabójstwa już, ale i in ne przestepstwa

• psychiatria sądowa- zajmuje się poczytalnoscia sprawcow przestepstw i patologicznymi objawami

• wiktymologia- czemu są osoby które są podatne na popełnienie przestępstw

Wykład 30.03.11

norma prawna a przepis prawny

budowa normy prawno karnej-
budowa przepisu kodeksu karnego

norma prawna prawa karnego-

typowy przepis prawa karnrgo jest zbudowany w charakterystyczny sposób, wyraźnie ma dyspozycje i sankcje

dyspozycja przepisu

budowa sankcji przepisu jarnego

hipoteza w prawie karnym w zasasdzie zanikła

Budowa przepisy karnego:

nullum crimen sine lege- dyzpozycja0 wystepuja one w dwojackim ksztalcie

• opisowe - opisuje typowo czyn, np kto zabija człowieka, - opisuje na czym polega zachowanie sprawcy, dzieli się je na

• kazuistyczne- art 156 - wymienia się wszystkie skutki dzieki ktorym mozemy nazwac dany czyn
  kazuistyka- zaczynaja się pytania o luki prawne
  art 156- wprowadzono przecinek
  Kazuistyka niekiedy jest potrzebna bo zmusza organy ścigania to stosowania przepisów
  Jednak lepsze są przepisy systetyczne, jest ich o wiele więcej

• syntetyczne: kto zabija człowieka- nie mówi się jak , w jakich okolicznościach itp.
  Nie należy z syntetyką przesadzać, dyspozycja kauczukowa- zaprzeczenie zasadasy nullum crimen sine lege certa- jest po prostu niedookreślona.
  
  Dyspozycje opisowe dzieli się na

• proste- kto zabija człowieka np

• złożone- mają jakąś alternatywę, np. 227, albo, albo :D
  & komulatywne- potrzebne są dwie czynności- powołanie się na funkcje i wykonanie tej czynności
  & alternatywne- np. art 193 albo jedno dziłanie, albo drugie działanie aby było przestępstwo- wiąże się z nim pytanie czy jeśli wypełni 2 człony alternatywy czy popelnił on 2 przestepstwa? Jeśli alternatywa jest zwykla (to albo to) to jest jedno rpzestepstwo- a jeśli rozlaczna - to dwa przestepstwa- tak było kiedys- teraz na podstawie stosowania takich laczacych alternatywe rozloczna cech tj albo , lub jest ograniczone do wzgledow stylistycznych, zatem wnioskowanie zwykla czy rozlaczna jest bez sensu, jedno przestepstwo
  
  Dyzpozycje opisowe

• opisowe zupełne- można ja odczytac bez siegania do innego przepisu

• niezupelne- odsylaja nas często do innych przepisow, dzieli się je
  & odsylajace art 154np - odeslanie do innego przepisu karnego
  & blankietowe- takie które odsylaja do innych przepisow nie prawno- karnych, które to przepisy nieprawno- karne opisuja pewne zachowania nie w celu by poddac je pod sankcje karna. Trzeba z tego samemy zbudowac norme prawna, to dosyć kontrowersyjne. np. art 152 ustawodawca penalizuje czyn którego zakres wytycza inna ustawa, a ustawa może się zminiac a przepis kodeksu jest bez zmian więc ocb? Przepis blankietowy niewłaściwy- odsyla do innej ustawy, zawiera odesłanei wewnętrzne w ustawie, przepsy blankietowe własciwe - przepisy które odsylaja do aktow nizszego rzedu niż ustawa przez kogoś innego niż ustawodawce; nie może zaweirac czystego blankietu, nie może być tak ze ustawodawca zakazuje czegoś co jest okreslone przez inne władze jako nakazane, może być tylko blankiet częściowy (1.00)
  

• nazwowa- rzadko wystepujaca- zamiast opisu zawiera nazwe typu przestepstwa, np. art 279 kk, uprawniona jest tylko o tyle jeśli jest odsylajaca do innego przepisu, bo ustawidawca nie może w naszym systemie prawnym naruszac zasady nullum crimen sine lege certa

• opisowo- nazwowe- wyjątki

sankcja- okresla rodzaj i rozmier grozącej kary

Sankcja

3 rodzaje sankcji z pkt widzenia rawa karnego europy kontynentalnej w ujeciu histyrycznym

1. bezwglednie nieoznaczone- najrzadziej spotykane, ustawa nie okresla jaka kara grozi za konkretne przestepstwo, to zostawia się sadowi- takie rozwiazanie narusza generano- prewencyjna funkcje prawa karnego- nie pozwala czytelnikowi kodeksu karnego zorientowac się jak naruzszenie prawa będzie potraktowane - złe rozwiązanie -

2. bezwglednie oznaczone- sytuacja taka gdy do danej dyspozycji przypisana jest sankcja precyzyjnie okreslajaca kare- za konkretny czyn, konkretna kara- koncepcja monteskiusza- 3 podział wladzy, jeśli władza nie jest podzielona to grozi to katastrofą ;p konsekwencja tej koncepcji 3 podziału władzy- sedziowie nie są niczym więcej jak ustami ustawy- sedzia jest automatem;p sedzia nie jest w takim razie potrzebny.

3. wzglednie oznaczone- stosowane są powszechnie w nwoczenym prawie karnym , są stosowane bezdyskusyjnie. Norma europejska . Są dwojakiego rodzaju

• jednorodzajowe- np. kara pozbawienia wolnosci- od - do-- pozostawia sedziemu wybor między od - do-- :D

• wielorodzajowe- często wyst- przewiduje się np. kare pozbawienia wolnosci , ograniczenia wolnosci lub grzywny- większy wybór, mogą być zbudowane jako sankcje
  * alternatywne-
  * komulatywne - W prawie karnym poza kodeksowym (1.24) sad musi wymierzyc jedna i druga kare - spójnik „i”

Wykład 6.04.11

Wykładnia i analogia

W prawie karnym problem wykładni i analogii jest wyjątek; żadna z innych dziedzin prawa nie przyjmuje takiej zasady nullum crimen sine lege

Można podzielić wykładnie według podmiotu dok wykładni

• autentyczna- dokonywana przez samego twórce przepisu, dokonuje ustawodawca; ma taka sama moc wiazaca jak sam przepis,

• legalna- dokonywana przez osobe wskazana przez ustawodawce, albo podmiot wskazany at hock- wskazany w przepisie do konkretnej sprawy; albo generalne upowznienie dla trubunalu konstytucyjnego- on mial prawo do legalnej wykladni ustaw (przed 1997 r spór- o to że TK nie powinien tak często dokonywać. - 1997 ustawa zmeiniła pozycje TK- odebrali mu prawo dokonywania wykładni legalnej ustaw

• sądowa-

• o charakterze operatywnej- 19 min - dokonywana jest zawsze, nie jest wiazaca, wiaze tylko dany sad w danej sprawie

• samoistna- dokonana przez sad na uzytek innego podmiotu, nie dla tego kto stosuje przepisy prawa, dokonywana przez sady; ma charakter wiazacy (to są astępujące wyjątki),- np. wykladnai zawarta w uzasdnieniu orzeczenia i przekazuje sprawe do rozpoznania 22 min
  Sad wyzszy może jedynei sadowi nizszej instancji interpretacji 25 min;
  odpowiedzi na pytania prawne- głównie sądu najwyższego - gdy udzieli takiej odpowiedzi (nie musi,moze) to narzuca wykładnie sądowi niższemu;
  odpowiedzi na pyt prawne sadu najwyzszego które są udzielane abstractio- są abstracyjne - nie są zadawane w związku z konretna sprawa ;
  Moc wiążąca zależy od wpisania do katalogu zasad prawnych 32 min
  

• doktrynalna- naukowa- nie ma żadnej mocy wiążącej, uczeni prawa

podział ze względu sposób jej wykonywania

• językowa (gramatyczna)- ma fundamentalne znaczenie ze względu na gwaracyjna funkcje prawa- ona zakłada że przepsy prawa karnego są zbudowane w języku potocznym, stylistyczne, gramatyczne języka polskiego można wpsorst odnosic do języka prawnego ale z pewnymi zastrzezeniami ; z języka potocznego zwrotny mog być modyfikowane w dwojaki sposob; mogą się pojawic zwrtoy które są tylko w języku prawnym- nazwy normatywne; trzeba je definiowac poprzez odeslanie do odpowiednich przepisow; ale są tez pojecia które wystepuja i w języku prawniczym i potocznym, mogą mieć rozne znaczenie w prawnym i potocznym

• celowościowa (teleologiczna)- w prawie karnym przepis musi mieć mieć jakiś sens, , przepis mus mieć cel dla którego powoluje się d go zycia; ulatwienie dla wykladni celowosciowej; w tytule rodzialu jest przedmiot ochrony,

• systemowa (logiczna)- 1.02
  
  rozumowania prawnicze

*a simile przez podobieństwo

*a contrario- przez przeciwienstwo

*a fortiori

Wykładnia historyczna- forma wykładni pomocniczej, pomaga nam zrozumiec jakie znaczenie maja dane normy prawne, pozwala nam ustalic jak dana norma się przeksztalca w czasie i sięgniecie do motywow ustawodawczych- są szalenie wazne, wiadomo o jaki zamysl pojektodawcy chodzilo

Wykładania prawno- porównawcza- prawo karne jest scisle osadzoen w prawie europejskim

Wykład 13.04.11 brak nagrania

Podział wykładni ze względu na zakres wykładni cd.

literalno- dosłowna

• restryktywna - zwężająca

• ekstensywna - rozszerzająca

Dopuszczalna jest wyłącznie wykladnia litaralno doslowna albo dopuszczalna jest wykadnia restrywktywna

Wszystko to co jest wątpliwe można interpretować na korzyść sprawcy, nie można tych wtpliwosci orzekac za pomoca wykladni celowosciowej

wykladnia rozsrzezajaca na niekorzysc sprawcy jest niedopuszczalna!

Rozumowanie analogiczne w prawie karnym przez analogie szczegolnie powazne nasuwa zastrzezenie

2 rodzaje analogii

• analogia legis- analogia z przepisu- nie jest uregulowany przypadek ale jest bardzo podobny do uregulowanego przypadku więc można zastosowac przepis analogicznie..
  nullum crimem sine lege- nie dopuiszcza analogii legis, aczkolwiek są takie kodeksy karne w europie które dopuszczaja analogie legis, np. Duński z 1930
  analogia na korzyść sprawcy jest dopuszczalna
  ustawa z 28.06.1939 wprowadziła anogie legis do prawa karnego - mowila ze można karac za czyny nie tylko opisane w ustawie ale tez za czyny za które ukaranie wymaga zdrowy rozsądek, zdrowe poczucie narodowe :) - iuris albo legis- sprawdzić

• analogia iuris- analogia z prawa- ???
  
  analogia legis i iuris są zaprzeczeniem gwarancyjnej funkcji prawa

Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu

Każda ustawa obowiązuje na przyszłość, nie ma mocy wstecznej

a jeśli istnieje kolizja ustaw?

a. depenalizacja- był przestępstwem, ale już nie jest

b. penalizacja - czyn został uznany za karalny

c. modyfikacja- był i jest przestępstwem, ale inną karę się wymierza
d. kryminalizacja- stał się przestępstwem (?)

Orzekanie- chwila wydania wyroku przez sad 1 instancji, ten wyrok jest z reguły nieprawomocny

Przestępstwo

• skutkowe- w chwili wystąpienia skutku czynu

• czynu- w chwili wykonania czynu- obowiązuje chwila czynu , nie chwila skutku.

Są wyjatki art 101 kk - przedawnienie- chwila pop przestepstwa chwila skutku decyduje o tym czy mamy do czynienia z przestępstwem

I- nowa ustawa wchodzi w życie , albo ostatni art ustawy karnej , albo inna jest ustawa PWKK - przepisy wprowadzajace kodeks karny- mowi kiedy kodes karny wchodzi w życie.

Inaczej w post poza karnych- ustawy epizodyczne- same okreslaja swój czas obowiązywania, - np. w związku z trzesieniem ziemi itp..

zasada ustawy względniejszej- art 4 kk-

każda zmiana przepisu oznacza penalizację lub depenalizację

modyfikacja - to zmiana sankcji , może polegac na zaostrszeniu lub obnizeniu kary za dany czyn

art 4 par 1- stosujemy ustawe nową

ustawa obowiązujaca poprzednio- ustawa obow w chwili popelnienia przestępstwa

ustawa obowiązująca w chwili orzekania

ustawa epizodyczna, wydana na okres trwania jakiś szczególnych okolicznosci,

II- orzeczono prawomocnym wyrokiem jakas kare za przestepstwo-

Wykład 20.04.11

w czasie W należy stosowac w chwili W trzeba wyk wyrok.

Chwila wyk wyroku0 kazda chwila przed zakończeniem wyroku (kara wyk w całości) i od tego momentu nie można zmienić wyroku skazanego

między chwila o a w zmienila się ustawa (art 4 par 4 KK)

A II - depenalizacja- stosujemy ustawe nowa , stara nie będzie podstawa do wykonywania wyroku

B II - nie jest możliwa

15 min

art 4 par 2 , par 3

CII sytuacja wyjątkowa, uwzględnia się ją na korzyść sprawcy

Obowiązywanie ustawy pod względem miejsca i osób

Miedzynarodowe prawo karne?

Interterytorialne prawo karne?

Prawo karne kazdego panstwa odnosi się do terytoriuim danego panstwa, odpowiedzialnosc karna musi być zrelatywizowana do terytorim danwgo państwa,

Zasada terytorialnosci- jst również zasada naczelna nie tylko w Polsce , w innych krajach tez, np. w Wielkiej Brytanii

art 5 KK

przestepstwa skutkowe- - według miejsca czynu i skutku

przestepstwo dystansowe- ma dystans między czynem a skutkiem

art 6 par 2 zasada rownoważności miejsca, działań i skutków

od art 109 zaczynaja się zasady, koniec części ogólnej kk

art 5 początek części ogólnej

Zasady które dopełniają zasadę terytorialności

1. zasada narodowości podmiotowej (obywatelstwa) - polega na tym że ustawy karna polska stosuje się do obywatela polskiego który popelnil przestepstwo za granicą (poza terytorium państwa polskiego)

*zasada podwójnej przestępności- czyn ma być przestepstwem według prawa polskiego i prawa kraju w którym przestepstwo zostalo popełnione. Wyjątki art 111 par 3 i jeżeli obywatel przebywa w miejscu gdzie nie ma zadnego prawa , np. kosmos;p

2. Zasada narodowości przedmiotowej- zasada ochronna

* ograniczona art 110 par 1- stosowana jest gdy jest podwójna..... czynu

art 111 par 3

Cudzoziemiec- obywatel innego państwa, chyba ze posiada się podwójne obywatelstwo (polskie i jakieś inne) apatryda też (nie ma żadnego obywatelstwa) jest cudzoziemcem

3. zasada narodowości przedmiotowej ograniczonej

Wykład 4.05.11

zasada narodowości przedmiotowej ograniczonej- jest tam wymóg : podwójnej przystępności czynów, co oznacza ze tylko wtedy może być karany sprawca jeżeli czyn jest przestepstwem w polsce czy w innych krajach

4. zasada narodowości przedmiotowej nieograniczonej- pomija to ograniczenie podwojnej przystepnosci, art 112- kk

5. zasada represji wszechświatowej art 113 są dekrety o charakterze międzynarodowym i są to przestępstwa konwencyjne

przestępstwa konwencyjne - zobowiązane są one 10 min

6. zasada odpowiedzialności zastępczej 20 min

Nauka o przestępstwie

Pojęcie przestępstwa

pojęcie ma charakter wieloznaczny, w zaleznosci od ontekstu wniooskowac należy czymmamy na mysli przestepstwo jako zjawisko spoleczne czy jako struktura logiczna

jako zjawisko społeczne- np. przestępstwo się szerzy

struktura logiczna- tym się będziemy zajmować- ogolne pojęcie zwiazane ze strukturami logicznymi i normatywnymi

Przestępstwo jako struktura logiczna i normatywna

Def przestępstwa- ukształtowała się niedawno ok 200 lat temu-

pierwsza definicja przestepstwa pojawiła się z KK

Definicja formalna przestępstwa pojawiła się jako pierwsza- miała zasadnicze znaczenei gwarancji, zakładała nastepujace cechy zdarzen naz przesteprwem

1. jest to czyn czlowieka

2. czyn okreslony w ustawie

3. czyn bezprawny

4. czyn zawiniony

5. czyn zagrozony w ustawie karą

Te cechy formalne maja ogromne znaczenei gwarancyjne, bo pozwalaja nam odpowiedziec od razu negatywnie

def formalno materialna +

czyn jest społecznie szkodliwy art 1 KK

art 115 par 2

3 teorie

• przy ocenie spolecznej szkodliwosci czynu wpływaja - czym jest bardzoej szkodliwy zaleznosci jakie okolicznosci 58 min

• sposob uniwersalny oceny spolecznej szkodliwosci czynu- 1.00 min- wpływa na nia wszystko co wpływa na wymiar kary

• pośredni sposob - ujecie kompleksowe- rozni się tym od predmiotowego ze tez się uwzglednia okolicznosci podmiotowe oprócz przedmiotowych 1.01 min

Domniemanie społecznej szkodliwości (?)

Definicja materialna- była w 1922 w ZSRR

Wewnętrzna struktura przestępstwa

to jest zespół cech które trzeba zbadac kiedy ustalamy czy mamy do czynienia z przestępstwem. Najb popularna struktura wywodzi się z XIX w i ta struktura jest nazywana trójszczeblowa przestepstwa. Dostala ona taki „szlif” naukowy od karola Bindinga i nadal tej strukturze ostateczny kszta;t który jest do dzisiaj, domunuje on do dziś.

1. trzeba ocenic czy czyn wypelnia znamiona typu rodzajowego przestępstwa 1.14- znamienność czynu

2. trzeba ocenic czy czyn jest bezprawny ,sprzeczny z calym systemem prawnym

3. trzeba ocenic czy czyn jest zawiniony

struktura sekwencyjna to jest

Andrzej Col - 5 elementowa struktura

Nie jest tak ze w kazdym z tych elementow my oceniamy co innego, my oceniamy inne lelementy przestepstwo, przestepstwo jest jako jedna calosc, a my oceniamy po kolei elementy prowadzac do calosci, ocenia się ten sam obiekt ale pod róznymi aspektami - nie trzeba ustawiac tych ocen schodkowo

po drugie trzeba stwierdzić

0- trzeba dokonac oceny 1.30

• trzeba ustalić czy mamy do czyneinia z czynem człowieka

• czy znamniennosc czynu

• ustala się bezprawnosc

• trzeba ustalic karygodnosc czynu- wynika z art 1 par 2 KK

• trzeba ocenic czy mamy do czyneinia z czynem zawinionym

Andrzej Col- 5 elementowa struktura (przestępstwa - wyżej

Struktura 3 elementowa- zalozenie byo inne- da się wyodrenic dane elementy badane osobno ale tworza calosc na koncu

Ustawowe znamiona przestępstwa rozumiene dwojako

• znamiona każdego przestępstwa, cechy przestępstwa, definicja przestępstwa- ogólne

• szczególne znamiona przestępstwa- znamiona konrektnego typu przestepstwa- te cechy które pozwalaaa na odroznienei roznych typow karalnych zachowań

Zachowania prawnie dozwolone- wszystkie zachowania które nie są zakazane

Znamiona typu przestepstwa są to znamiona które w zasadzie formulowane są w języku potocznym, ale nie tylko, oprócz znamion w języku potocznym są znamiona które maja charakter odsyłający

W polsce odróznia się znamiona

• deskryptywne- opisowe- znamiona przy których 27 min mają charakter rozpoznawczy

• wartościujące (normatywne) - znamiona które wymagaja oceny sędziowskiej
  Przy wartościujących jest też nazwy normatywne czy pojecia normatywne- nie mogą być inaczej interpetowane w inny sposob niż taki jaki okrelaja akty prawne

podział 2

• znamiona ostre- mają pewne ściśle określoną klasę desygnatów

• znamiona nieostre- wiążą się z ocennością, nie mają okreslonej ścisle klasy desynatow, zarowno orzecznictwo probuja wyostrzyc w ten sposob dodajac pewne kryteria ocen sądowych

podział 3- Czwórpodział znamion

• znamiona podmiotu- charakteryzuja osobe sprawcy- np. funkcjonariusz publiczny który bierze korzysci majatkowe, matka która zabija dziecko, kto kradnie itd.

• znamiona przedmiotu przestępstwa- dobro prawne na które nakierowany jest zamach sprawcy, np. życie ludzkie, znamiona przedmiotu ochrony

• znamiona strony przedmiotowej- te znamiona które charakteryzuja zachowanie sprawcy od strony zewnetrznej, to zachowanie które daje się opisac z zewnatrz, np. widok kamery video; nie tylko jest opis dzialania ale i opis okoliczności czynu → znamiona modalne

• znamiona strony podmiotowej- takie znamiona które charakteryzuja przezycia psychczne sprawcy zwiazane z czynem- znamiiona zwiazane z nastawieniem sprawcy do czynu

59. Podziały przestępstw

• z działania

• z zaniechania

1. trzeba wyróżnić typy przestępstw wyłącznie z działania

2. trzeba wyróżnić typy przestęstw wyłącznie z zaniechania art 168 kk
   właściwe przestępstwa z zaniechania- są opisane jako zaniechane

3. przestępstwa z działania lub zaniechania art 231 kk

4. przestępstwa z zaniechania które opisane są jako niewłaściwe przestępstwa zaniechania- nie mowi się wyraxne ze mogą być popelnione poprzez zaniechanie ale nie można tego wykluczyc, np. zabijanie. Art 148 nie mowi się o zaniechaniu ale nie jest ono wykluczone
   szkoła germańska- jeśli ustawa milczy to zaniechanie wchodzi w rachubę :D
   koncepcja romańska- zakłada że jeśli ustawa milczy to czyn może być popełnione tylko przez działanie, zaniechanie musi być opisane w ustawie
   w kodeksie karnym z 1997 jest art 2

Wykład 18.05.11

Kodeksowym podziałem przestępstw , ze względu na społeczną szkodliwość czynu art 7 kk

• zbrodnie- czas nie krótszy niż 3 lat i więcej art 32 kk-

• występki- art 7 par 3- takim przestępstwem za które grozi grzywna pozywej 30 stawek dziennych, kara ograniczenia wolnosci, kara pozbawienia wolnosci przekraczajaca miesiac

art 228 par 2- wystepek

art 33 par 1

zbrodnia >|3 lata p.w

------------------------------------------------------->

występek 1 miesiąc > górna granica ustawowego zagrożenia

------------------------------------------------------>

> 30 stawek dziennych grzywny

1 m- 12 m .k.o.w - ograniczenie wolnośći

art 148 par 1 - czas nie krótszy niż 8 lat, albo 25 albo dożywocie

art 278 par 1- od 3 miesiecy do 5 lat

art 284- kara pozbawienia wolności do 3 lat a minimum? Art 37 kk - występek

Ten podział jest o tyle znaczący ze wiążą się z nim dalsze istotne konsekwencje

1. art 8 kk- zbrodnie można popełnić tylko umyślnie, występek można popełnić również nieumyślnie jeśli ustawa tak stanowi (jeśli ustawa milczy to występek jest umyślny art 160 par 1 i 2 kk)

art 167 kk

art 157 par 1 - dopiero kiedy dojdzie do średniego uszczerbku na zdrowiu to jest to przestępstwo, ale nieumyślne

art 292 par 1- nieumyślność wprost opisane

2. inne są ustawowo przewidziane zasady nadzwyczajnego zlagodzenia kary jeśli przestępstwo jest zbrodnia art 60 par 6, art 66 , par 2 i 3

art 58 par 3 kk, art 59 kk, - ale tylko za występki ustawodawca przewiduje zaostrzenie w przeypadku recydywisty art 64 kk

Środki zabezpieczające:

• umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym

3. inne terminy przedawnienia zbrodni i występków- konsekwencje materialne

jeżeli sprawca dopuscil się zbrodni to w jego przypadku w 1 instancji orzeka sad okregowy a nie rejonowy

Podział przestępstw ze względu na zróznicowane znamiona oposujace czyny zabronione.

• typ podstawowy przestępstwa- najbardzej ogolnym systetycznym zestawem znamion, ustawodawca oszczednie charakteryzuje na czym przestepstwo polega,

• typ zmodyfikowany przesttępstwa- wystapia dodatkowe okolicznosci które według ustawodawcy okreslaja ostrzejsze wyk kary i lagodnieszze?

• typ kwalifikowanego przestępstwa- ostrzejsze

• typ uprzywilejowany przestępstwa- łagodniejsze

typ podstawowy przestępstwa → zmodyfikowany

kwalifikowany uprzywilejowany

wypadek mniejszej wagi

art 148 kk par 1 - kto zabija człowieka (umyślnie) , ty podstawowy, par 2 - zmodyfikowany , par 3 zmodyfikowany typ kwalifikowany

Przedmiot ochrony	Strona przemiotowa
podmiot	Strona podmiotowa

Par 3 art 152

par 3 art 154

art 148 par 1, par 4

art 149

art 150

art 278 par 3 - wypadki mniejszej wagi, mniejsza kara, mniejsza spoleczna szkodliwosć czynu

Nigdy za uprzywilejowany typ rzestepstwa nie wolno nam traktowac nieumyslnego wariantu danego przestęspstwa!!

art 155 kk

Podział przestępstw - ze wzgledy charakterystyke podmiotu który może to przestepstwo popelnic

• ogólnosprawcze (powszechne) - takie które mogą być popełnione przez każdego człowieka a w sensie wyrqazenia tej ustawy ustawodawca posluguje się zaimkiem „kto”- każdy, kto!!!

• indywidualne- ustawodawca posługuje się rzeczownikiem np. matka , żołnierz, funkcjonariusz publiczny, kto w związku z pełnieniem f. publicznej, zawężając krąg podmiotow pop dane przestępstwo

• indywidualne właściwe- takie których szczególna cecha podmiotu decyduje o przestępności zachowania , np. art 228

• indywidualne niewłaściwe- to takie przy których określone zachowanie jest społecznie szkodliwe jeśli jest pop przez kogokolwiek ale jeśli tego przestepstwa dopusci się osoba o okreslonych cechac to przestepstwo staje się mniej lub bardziej szkodliwe , art 149, art 160 par 2

115 par 2 - kryteria stopniowalności społecznej szkodliwosći czynów

z pkt widzenia cech podmiotow

art 148 par 3 -skazany uprzednio

art 174 par 4

Wykład 25.05.11

materialne źródła obowiązkoów gwaranta

- Rodzice maja obowiązek pieczy i bezpieczeństwa wobec dziecka (rys1)

• Zabezpieczanie niebezpiecznego przedmiotu, bez szkodliwym oddzialywaniem; np. grozny pies, bron itp. (rys 2)

• obowiazek wynikający z umowy

Obowiązek prawny wynika z konstytucji lub ustawy a także aktow prawnych rangi nizszej niż ustawa

• obowiazek wynikajacy z umowy

kiedy powstaje obowiazek gwaranta?? art 2 kk

obowiązek szczegolny- dot konretnych kat osob- obowiazek przeciwstawienia się skutkowi

przestępstwa, typy

• skutkowe - materialne- takie przy których ustawa opisuje czyn zabroniony wskazujac nie tylko na zachowanie psrawcy ale na wyodrebniajacy się od tego zachowania skutek wyodrebniajacy się w swiecie zewnetrznym
  skutek- taka zmiana w swiecie zew wyodrebniajaca się od czynu 1.12

• bezskutkowe- formalne- sprawca odpowiada za czyn np. prowadzenie pod wplywem alkohoholu mimo ze nie było skutku np. wypadku itd.

przestepstwo opisane w ustawie jako bezkustkowe nie znaczy ze w realu nie będzie powodowalo skutkow i na odwrot

skutek: kazda zmiana w swiecie zew wobec sprawcy które dokonuja się poza samym czynem

Wykład 8.06.11

Przedmiot ochrony prawno- karnej

wszystkie przepisy prawa karnego

prawo karne sluzy ochronie dóbr prawnych

dobra spoelczne- przedmioty abstrakcyjne których utrzymaniem zainteresowana jest spolecznosc

Kazdy przepis chroni jakieś dobro prawne

Bezposredni przedmiot ochrony = przedmiot przestepstwa- przedmiot chroniony przez dany typ ochrony przestepstwa

Przedmiot ochrony bezposredni

Przedmiot ogólny ochrony jest dane dobro chronione przez ogol przepisow

Przedmiot szczególny związany z poszczególnym typem ochrony przestępstwa

są takie typy przestepst ktoe obejmuja ten sam przedmiot ochrony prawnej

Preambuła ustawy- ma często przedmiot ustawy

Ustalenie przedmiotu ochrony:

• ma służyć interpretacji przepisu

• jest ważne ze względu na potrzebę ustalenia podobieństwa przestępstw

recydywa szczególna, specjalne- popelnia się przestepstwa do siebie podobne art 115 par 3

podobieństwo przedmiotowe- przestepstwa nal do tego samego rodzaju, skierowane do tych samych lub podobnych rodzajach dóbr

rodzajowy przedmiot ochrony- bardziej ogólny niż szczególny ale mniiej ogólny niż ogólny :D- powstaja wskutek koniunkcji w tytule rozdzialu. Niekiedy budowano wskutek generalizacji (art 189-190)

• istotne z pkt widzenia klasyfikowanie celu a praktyce

Przedmiot zamachu- dobro prawne, zmienia się pkt widzenia , optyka

Przedmiot ochrony- z pkt widzenia ustawodawcy

dobro atakowane- jest przedmiotem zamachu

Różnica między przedmiot ochrony główny (wskazał nam go ustawodawca) a przedmiot ochrony oboczny (uboczny)

Przedmiot ochrony szczególny- przedmiot przestępstwa

obok tego wystepuje

przedmiot czynu

przedmiot czynności wykonawczej- twór materialny na które nakierowane jest na działanie sprawcy

przestepstwa nieprzechodnie - oparte na zwrtonym ujeciu czasownika „się” np. kto oddala SIĘ , kto dopuszcza SIĘ

Strona przedmiotowa przestępstwa

każde przestepstwo jest czynem

Co to jest czyn?

Postawa indertymistyczna- zakladala ze czlowiek może robic wszystko co zdecyduje i sam ob odpowiadzielnosc za swoje czyny

3 definicja czynu

• pauzalna

• finalna

• socjalna

Przestepstwo

I zmiana ustawy

orzekanie

II zmiana ustawy

wykonanie

---