SPPS Sciąga, Politologia WSNHiD, Licencjat, V SEMESTR, System polityczny RP


Akt prawny NIE OBOWIĄZUJĄCY powszechnie-Uchwała RM

Akty Prawne wydawane przez Sejm [Konstytucje, ustawy ,uchwały ] Prezydent [rozporządzenia,- i rozporządzenia z moca ustawy a-w stanie wojennym b-jak Sejm nie może się zebrac,-Zarządzenia,/-postanowienia] Prezes RM [Uchwały Rozporządze ,Zarządzenia] /Ministrowie Resortowi [Rozporządz

akty na określonym terenie 1-Wojewoda [Rozporz.i zarządze]

2-Rady Gmin Powiatów,Sejmiki[Uchwały i zrządze

Ambasadorów -powołuje Prezydent

AWS - utworzona 1996 skład ZChn+KPN

AWS- + UW tworzyło koalicję

Bierna prawo wyborcze -na Prezyd-35 /-do Sejmu 21/-do Senatu 30 /-do parl Europejskiego 21 - DO Rad powiatów,gmin i sejmików wojew -18 -na Wójta, burmistrza, Prezyd. miasta -25

Bierut [PPR]-Prezydentem -47-52/od 52r Premierem

Blok Str Demokratyczn.Koniec 4=PPR-PPS-SL-SD

Budżet -uchwala się w formie USTAWY

Cechy charakt.wł ustawod-kolegialny char. ,rotacyj

Cechy charakt wł.wyk.-kolegial char/ komplementar

Cechy władzy-[atrybuty] [zasięg zakres siła]

a -Zasięg- terytorium i ludność na nim przebywająca

b-Zakres władzy- to zdolność do egzekwow włądzy.

c-Siła władzy-to skuteczność władzy. Mierzona liczba decyzji wykonanych do decyzji wydanych.

Cyrankiewicz -członek PPS i PZPR premier RP i PRL w latach 1947-1952 i 1954-1970

Decentraliz. władzy publ- zapewnia USTRÓJ Terytorialny RP

Deficyt budżetowy- Konstytucja zakłada 3/5 PKB

Dekret to rozporządzenie z mocą Ustawy obecnie zakaz wydawania D [o stanie wojennym 1981.XII]

Demokratyczne zasady ustroju politycznego -1 zasada demok.państ prawa wprowadzona do K 89

Dotacje celową -zwrot wydatków z kamp wybo- przysługuje komitet, który zdobył co najmniej 1mand

Dymisja Premiera może nastąpić-na życzenie Premie /2-gdy Sejm nie wyrazi Wotum zaufania 3-gdy S wyrazi Wotum nieufności

d”Honta-metode wprowadzono w 1993r

Etapy procesu ustawodawczego :-inicjatywa ustawodawcza, debata w Sejmie i Senacie, podpisanie przez Prezydenta ogłoszenie. w Dzienniku Ustaw RP

Ekstradycji w Polsce -Nie można dokonywać

Federacja - to państwo związkowe

FN-1952-1956[skład- ZBOWiD, LOK, PCK, OSP,Pzks,ChS,KIKI PAX,CRZZ [wszystkie partie i org.świeck i katoli.]

FJN - 1957-1980

FJN Dekonstytucjalizacja (1983.VII

FJN 1983 = PZPR [ PPR i PPS] oraz ZSL i SP w 1982 PRON [PZPR,ZSL, SD,

Forma państwa to-Forma rządu /-ustrój terytorialny/rezim polit

Forma rządów PRL -parlamentarno-komitetowa

Funkcje Parlmentu- 1-ustawodawcza 2-kontrolna 3-kreacyjna

Gromady - wprowadzono zamiast Gmin w54r /zlikwid 1975

Immunitet- Prezydent go nie ma odpowi. przed TS

Incompatibilias- zakaz łączen. stanowisk dot.Sedziów,RPO Prezesa NIK

Inicjatywa obywatelska- podpisy.100.000 obywateli

Inicjatywa ustawodawcza przysługuje-grupie min 15 posłów /Senatowi /Prezydentowi/ grupie100t obyw

Inicjatywa ustawodawcza -przysługuje -RM

1- przy wnoszeniu projektu ustawy o prowizorium budżet /2.-zaciągnięciu długu budżetowego

3,-o zmianie budżetu,-prawo wnoszenia ustawy pilnej

Instancyjność sądów-

a-Sądy powszechne trójinstancyjnośc [Sad Rejonowy>Okregowy>SN]

b-Sady administr. Dwuinstancyjność[sad wojewódzki>NSA]

Instancjami NSA są-oddziały terenowe

Instytucje kontrolujące zgodność zachowań org.państwa z prawem -NIK i TK,TS,SNRPO,RPD,Sądy administracyjne

Interpelacje- mogą skład. Posłowie kierują do RM

Izbami sądu -kierują Prezesi SN

Jaruzelski Prezyd. PRL w 89 wybrany przez ZN

Kadencja-Prezes SN-6 /-Prezesa NIK-6/-Prezydenta-5/-RPO -5 /-Sedzia TK -9 lat

-TK -nie ma kadencji jest ROTACJA Sędziów

-TS -do czasu funkcjonowania Sejmu

-Kadencja Sejmu -Prezydent MUSI skrócić -gdy ten nie udzieli wotum zaufania dla RM

Klub parlamentarny- liczba członków minimum 15

Kluby Parlamentarne

91-93 [11]//93-97 [ 5 ]//97-2001 [4-6] i 2 koła//01-05 [5-7] i 8 kół//05-07 [6] i 2 koła //07-dzis [3-5] i 2 koła

Koalicja SLD-PSL- rządziła 1993-1997

Koalicja SLD -UP - do 2003r

Koło poselskie -liczba członków 3

Komendant wojewódzki Policji-jest teren. org,admin. zespolonej

Komisja Konstytucyjna - przy tworzeniu K otrzymała 7 projektów Komisję konstytucyjną -powołało ZN

Komisje Sejmowe stałe- 1-.Resortowe 2- nieresortowe //- każdy poseł musi być w jakiejś komisji może być w 2 za zgodą Marszałka max w 3

Komisje Sejmowe stałe-[30 komisji] działają przez całą kadencję Sejmu,--wpisane są do regulaminu S

komitetowa forma rządu, = System przewagi legislatywy nad egzekutywą

Konfederacje- to związki państw

KONSTYTUCJE- luźna [elastyczna]- wolno dokonywać zmian//- Sztywna- nie można dok zmian- Relatywnie niezmienna-można dok zmian tylko w jednym kierunku

Konstytucje Małe - regulują tylko relacje władza ustawod-wykon.

KONSTYTUCJA MAŁA z 1919r-o powierzeniu J. Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa),

KONSTYTUCJA MAŁA z 1947r- określała ustrój i zakres działania najwyższych organów do czasu uchwalenia Konstytucji

- Sejm jedno izbowy złożony z 444 posłów, wybieranych co 5 lat Nowością była instytucja Rady Państwa, której przewodniczył prezydent.

K. MAŁA z 1992r - zmieniła zasady ustroju Polit. RP

Konstytucja marcowa 1921 Obowiązywała do 23 kwietnia 1935 Wprowadzała ustrój republiki demokratycznej o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. NIE OBOWIĄZYWAŁA W OKRESIE REEFORM USTROJOWYCH

Konstyt kwietniowa 35 wprowadz. ustrój prezydencki autorytarny

Konstytucja PRL 22.07.52 uchwalona przez Sejm Ustawodawczy bezwzględna większością

- formalnie obowiązywała do 92r zniesiona Małą K.

- Przewodniczący Rady P był. prezydentem

-wprowadziła zasadę nadrzędności Sejmu nad RM, Radą Państwa

-prezydent. Nie ponosił odpowiedzialności politycznej

Konstytucję RP -uchwalono 2.04.1997r Uchwalona przez ZN zatwierdzona Referendum

Konwent Seniorów-to ciało opinio twór. nie decyduje

Kooptacja- 89 do Rządu miało wejść 3 polityków Solidarności[coś a la RzTJN]

Kooptacja-ze względu na sposób kreowania z

1-Wyborów [Sejm Senat,] /2-Mianowania,

3-Kooptacji[Rady Gmin gdy jest mniej kandydatów niż miejsc] //4-Delegowania[Sejmiki woj.]/5-losowania lub dziedziczenia

KRN - powstało 31.12.1943 - 47z inicjatywy PPS

1- funkcja zbliżona do F.rządu//2- Regulamin działał w oparciu o Reg.Sejmu z przed wojny

3- Przewodniczącym KRN był B. Bierut (z PPR).

4-Przewodniczacy KRN był Prezydentem[Ustawa o

kompetencji. prezydenta KRN] //5-skład 444 posłów zaczynali od 32członków [1/3 z kooptacji,2/3 z delegowania] //6-pełniła funkcję ustawod i wykonawczą[sejm i Rząd w jednym]

KSS-KOR- 1976 -Komitet Samoobrony Społecznej- Komitet Obrony Robotników

KRRiTV- wydaje rozporządzenia,

a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.

-Czł. są powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta

Lista kandydatów do Sejmu -w. podpisy 5t.głosów

lista ogólnopol-w 91r 5% mandatów w 5 okręgach -

lista ogólnopolska - w 1993 i1997 7% progi zaporowe ważnie oddanych głosów.

Lista ogólnopolska- Od r 93 stosowana była metoda d'Hondta.

1-do jej zgłoszenia uprawniony jest komitet wyborczy który zarejestrował listy okręgowe w co najmniej połowie okręgów wyb.

2-- z listy wybiera się 69 kandydatów do Sejmu[obecnie nie ma list ogólnopolskich]

Lista okręgowa w wyb.do Sejmu-komitet musi zebrać 5t podpisów

Mandat imperatywny-poseł odpowiada przed wybor

Mandat wolny -poseł nie odpowiada przed wyborcami OBECNIE funkcjonuje

Mandatu Posła nie można łączyc z zajmowaniem stan wojewo.

Mandaty do Sejmu-z ogólnopol. list kand 69 mand

Mandaty- w podziale miejsc. z okregowych list kand. uczestniczą te komitety wyborcze które w skali kraju zdobyły min.5%

Manifest PKWN-ogłoszony 22.07.1944

Marszałek Sejmu -musi uzyskać większość bezwzgl

Marszałka seniora-wyznacza Prezydent

Mazowiecki -Prem 89-90[Rząd koalicyjny z komun

Metoda d”Honta -Wprowadzono 93 [ obliczanie głosów do Sejmu]-korzystna dla partii duzych

Ministrowie- a-Resortów [ministerstwa] /

b- zawodowi[bez teki np.Sekretarz Kancelarii Prezyd

Ministrów -powołuje Prezyd na wniosek Premiera

Model podziału władz -relacje pomiędzy władzami -równoważyć

MSWiA wnosi wniosek do TK o wyrejestr. partii-gdy godzi w ustrój

Naczelnymi organami adm.państw. są-Ministrowie

Najwyzszą władzą wykonawczą -jest Prezydent

Najwyższym organem wł. wykonawczej jest-RZĄD

Najwyższym Aktem prawnym- Konst. [Ust.Zasad]

Niezgodność z K.celów lub działaln.partii orzeka TK

NIK był bezpośrednio podporządkowany Radzie Państwa, na mocy ustawy z dnia 9 marca 1949

NIK- jest naczelnym organem kontroli państw.

NIK 2.2.76r-podpo.Premierowi-wcześniej Sejmowi.

NIK -jest podporządkowany SEJMOWI[nowela z 80r]

NIK kontroluje -działalność 1- organów adm rządo, 2-NBP,,3- państwowych osób prawnych i innych państ jednostek org. 4-.organów samorządu terytorialn, 5- działalność Kancelarii Prezydenta,6- Kancelarii Sejmu, i Senatu 7-, KRRiTV,8-Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,9- IPN -10 Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 11- Państwowej Inspekcji Pracy

NIK przeprowadza kontrolę na wniosek

-Prezydenta RP -Senatu-Sejmu i jego organów, -Prezesa RM- z własnej inicjatywy

NIK- ma delegatury

NSA - ma delegatury

NSA - orzeka o niezgodności decyzji ad ministra. z prawem o niezgodność aktu z ustawą

Obowiązkiem każdego oby.Troska o dobra wspólne

Okragły stół -obradował1989r

Okrągły Stół- ustalono-1- Utworzono Senat 2- powołano urzęd Prezydenta, wyb przez ZN na kadencję. 6 l.

Okregi wyborcze -wybory parlament. 7-19 mand/

41 okregów/ Komit. Wyb. tworzą-a-partieb Koalicjepartii c-wyborcy

Okregowa kom Wyborcza -skład % 5 sędziów

Olszewski- był założycielem ROP

Ordynacja wyborcza do sejmu -zmiany z 1993

1-Wprowadzono metodę d”Honta

2-Wprowadzono progi zaporowe 5% dla komitetu wyb /8% dla koalicji Konieczność przekrocz. progu

3-Zmniejszono ilość okręgów wyborczych z 33 na 52

Ordynacje wyborcze

-na Prezydenta - z 1990

- do Sejmu i Senatu z 2001

-do Rada Gmin z 1998

-na wójtów i burmistrzów-2002

Organy-naczelnymi org.adm.panst są ministrowie

Organy władzy pańs-Sejm ,Rada Pańs ,Rady Narod

Organy państwa

1-z wyborów -Sejm ,Senat ,Wójt // 2-z mianowania ministr // 3-z kooptacji -Rady Gmin gdy jest mniej Kandyd. niż miejsc//4-z delegowania -Sejmiki wojew

Organ naczelny kontroli państwowej -TK

Organy kontroli państwj i ochrony prawa-NIK, KRRiTV ,RPO

Organ władzy wyk.-Najwyższym jest Prezydent

Organami Sądu Rejono. -PREZES Sądu Rej.

Organami SN- Prezes Sądu

Organy administracji niezespolonej -to adm. rzadowa W terenie podległe ministrowi dyrektorzy izb celnych, naczelnicy urzędów celnych, dyrektorzy izb skarb, naczelnicy urzędów skarb

Organami adm.zespol -są organy podległe wojewodzie

-Komendant Wojewódzki Państw Straży Pożarnej;

-Komendant Wojewódzki Policji; - Kurator Oświaty;

- Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny idd;

Organy kontroli i przestrzegania prawa -NIK ,RPO, KRRiTV, Prokuratura, Prokurator Generalny

Organy o strukturze prostej [jednolitej] org jednoosobowe-Prezydent ,Premier

Organy o strukturze złożonej wewn. Struktura jest rozwarstwiona Rada Ministrów SN

Osobowość prawna przysługuje Wszystkim

P K Wyborczą -powołuje Prezydent

PKW, powołuje Ordynacja wybor do Sejmu i Senatu [z 2001]

Partie działające w PRL- PZPR, ZSL, SD

Partie Socjaldemokratyczne -SdRP ,SLD,UP

Pierwsze posiedz Sejmu nowej Kad.zwołuje Prezyd

Pierwsze powojenne wybory do Sejmu Ustawo19.1.47 Pierwszym szefem NIK -był Moczar

PKWN-utworzony 21.07.1944 r

PKWN- przewodn. E.Osobka -Morawski[PPS]. Wice-przew. W.Wasilewska[ZPP] i Witros [SL] 1- komitet wykonawczy KRN2-28.08.44 r uzys prawo Wydaw. dekretów z mocą Ustawy

Podpisy

-kandydat na prezydenta 100.000 podpisów

- zgłoszenie listy okregowej wybory do Sejmu -5.000 podpisów

-Kandydat na Senatora - 3.000 podpisów

- inicjatywa obywatelska 100.000 podpisów

Podstawową jednostka podz.terytorial jest-gmina

Podział mandatów- wybory do sejmu - próg 5% KOMITETY wyborcze 8% Koalicje

Podział organów państwa-dokonuje się wg charakteru powierzonych im zadań

Poprawki do Ustawy- Prezydent po złożeniu poprawek Ustawę do rozpatrzenia przekazuje komisjom

Poprawki Prezydenta -sejm odrzuca większością 3/5 w obecności ½ posłów

Poprawki Senatu do Ustawy- rozpatrywane są przez komisje sejmowe sejm odrzuca Większością bezwzględną]

Porozumienie poselskie- np. lokalne minim.3 posłów [można być w kilku porozumieniach

Poseł Mniejsz Niemi -nominowany przez organiz nie przez partię

Poseł może być -ministrem i sekretarzem stanu adm.rządowej

Prawo o Stowarzyszeniach- powstało 1989

Premiera -desygnuje[powołuje] Prezydent

Prerogatywa Prezyd-nie wymaga kontrasygnaty prez. RMokoło30

Prezesa NSA -powołuje Prezydent spośród kandydatów zgłoszonych przez ZOSSA

Prezesa NBP -powołuje Sejm na wniosek Prezyde

Prezesa TK i wice prezesa-Powołuje Prezydent na wniosek Zgromadzenie Ogólne Sędziów Tryb Konst.

Przewodniczącym TS- z urzędu jest I Prezes SN

Prezesa (pierwszego) SN-Powołuje Prezydent na wniosek Zgrom.Og.Sędziów SN [ZOSSN]

Prezesi SN-kierują jego izbami

Prezesa NIK powołuje Sejm za zgodą Senatu, na 6 lat i może być 2 razy [nie może należeć do partii politycznej ani zw.zawod]

Prezydent- Desygnuje na Premiera lidera zwycięskiej partii,

Prezydent 1-nie może rozwiązać Sejmu może tylko skrócić jego kadencję/2 -nie odpowiada politycznie/3 -powołuje ambasadorów//4 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Państwa(Jaruzelski)

5 w 47 -był jednocześnie Przewodni. Rady Pań

Prezydent wydaje- Rozporządzenia z mocą ustawy

Prezydent-Jest gwarantem ciągłości władzy państw

-Jest reprezentantem panstwa [Głowa Panstwa]

-Jest zwierzchnikiem sił zbrojnych/-Odpowiada za bezpieczeństwo wewn.i zewnw.panst/-Powołuje RM-

-nie odpowiada politycznie ,jest arbitrem politycznym

Prezydenta -może odwołać tylko TS

- w stan oskarżenia- może postawić ZN w licz 140 czł

- wybieramy w wyborach większościowych

Prezydium Sejmu- tworzą Marszałek i wicemarszałk

Progi zaporowe- w wyborach do Sejmu próg 5% głosów dla partii i dla komitetów wyborczych wyb. 8% dla koalicji partii

projekt ustawy budżetowej do Sejmu- może zgłosić tylko R Min

Prokurator Generalny = Minister Sprawiedliwości Z dniem 31.03.10 nastąpiło rozdzielenie obu urzędów

Projekt Ustawy Pilnej może zgłaszać Rada Mini

Projekty do konstytucji - w1993 było 7 w 1994 zmiana ustawy PROJEKT OBYWAT -1. solidarność

Projekt obywatelski zgłoszenie 500.t podpisów w 3 mies w 94 wpłynął 1(jeden projekt) SOLIDARNOŚCI

Projekty Ustaw- zgłasza grupa 15 posłów, -10 Senatorów -lub komisja ,-RM, -Prezydent,

Promulgacja- to ogłosz ustawy zarząd przez Prezyd.

PRON- [PZPR, ZSL, SD , Pax, ChSS i PZKS ]

1- powołano w 1982 Jan Dobraczyński działacz PAX

2- konstytucjonalizacja 1983.VII

3-decydował m.in. o listach wyborczych

Proporcjonalne prawo wyb-sprzyja tworzeniu rozbicia wielopartyj

Protesty wyborcze -przeciwko wazności wyborów do S i S zgłasza się do SN

Prowizorium budżetowe- ma charakter tymczasowy, wygasa z upływem terminu na który zostało uchwalone, lub gdy ustawa budżetowa zostanie uchwalona.

Prowizorium ustrojowe - to czas w którym akty prawne maja charakter tymcz. funkcjo [1943-1952]

Prowizorium ustriojowe

-I etap od 31 grudnia 1943 do 19 stycznia / 4 lutego 1947 - to okres Krajowej Rady Narodowej

-II etap 04.02 47 do 22.06.52 - okres sejmu ustawod

Przewod Rady Pol Pieniężnej - powołuje Sejm na wniosek Prezy

Przewodniczący KRN-pełnił taką samą funkcje jak marszałek sejmu przed wojną.

Przywileje parlamenta-ciągłość lat pracy ulgi komuni

PSL odrodzenie -powstało W.12.89 z rozpadu ZSL

PZPR - powstał w 12.48 z PPR + PPS- Bierut

Rada Ministrów -decyzje o jej składzie podejm.Prezes RM

1 -jest centralnym organem wł wykonawczej 2 -wydaje Rozporządzenia 3--wydawała dekrety z mocą ustawy

Rada Panstwa działała w latach 1947-1989-kolegialny organ naczelny władzy państwowej[- odpowiednik Prezydenta] . Łączyła kompetencje władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.

Rada Państwa -przejęła kompetencje po KRN [przejęła nadzór nad Radą Narod. i R.Powiatową

Rada Państwa 13.12.1981r. wydała dwa dekrety:-

1-o stanie wojennym-2- o wprowadzeniu stanu wojen.

Rade Ministrów-powołuje Prezyd na wniosek Premi

Rady Narodowe [gminne,powiatowe,wojewódzkie

- powołane na wniosek KRN

-członkowie z deleg 2/3 z kooptacji nie więcej niż 1/3

-były terenowymi organami władzy państwowej

Ratyfikowana umowa międzynarodowa-ma charakter ponad ustawowy / zmieniamy ustawe by była zgodna z umową

Ratyfikowane przez Sejm Umowy -mają pierwsz przed Ustawą

Referendum ogólnokrajowe-ogłasza Prezydent [frekwencja w ostatnim Konstytucyjnym 42%]

Referendum- wynik jest wiążący jeżeli w głosowaniu weżmie udział ponad 50% uprawnionych

Regulamin Sejmu -przyjmowany jest w formie UCHWAŁY

Rejestracja -kandydata na Prezydenta -dokonuje komitet wyborczy kandydata

Rejestracja Partii politycznych - Ustawa o PP

1-15 obywateli/ 1,000 podpisów i

2-zarejestr.w Sądzie Okregowym w Warszawie

3-nastepuje z chwila wpisania przez Sąd do ewidencji

Rezim polityczny-okresla zasady relacji Władza Obywatel

Reżim demokratyczny, w którym relacje władza-obywatel są kształtowane dwustronnie.

Reżim [niedemokr] autorytarny - charakteryzuje go ograniczony pluralizm--relacje władza obywatel są ściśle określone. Lud całkowicie podporządkowany

Reżim [niedemokr] totalitarny - działa jedna partia, tzn. partia władzy

Rozporządzenia - akt prawny wydawany przez organ wykonawczy - [powszechnie obowiązujący]

1- wydawane są na podstawie USTAW w celu jej wykonania

2-Rozp z mocą ustawy =dekrety

3-Rozp- RM Nie wymaga kontrasygnaty Prezesa RM

Rozwiazanie parlamentu w okresie rządu Suchockiej 1993r- Sejm uchwalił wobec jej rządu wotum nieufności.Wałęsa rozwiązuje parlament nie przyjmując dymisji rządu

Rozwiązanie Partii nastepuje-

1-mocą uchwały statutowego organu partii.

2-postanowieniem Sądu o wykreśleniu w myśl art.20,21,39,44

Rozwiązanie Rady Ministrów nastepuje-

1-na skutek wotum nieufności

2-nie udzielenia wotum zaufania RM

3- na skutek nowo wybranego Sejmu

Rozwiązanie Sejmu- [Wałęsa rozwiązał 1993] -oznacza że wygasają mandaty poselskie ale Rząd funkcjonuje nadal

-- dzisiaj nie można Prezydent może skrócić kadencję

RPO- powołany 1987r pierwszym RPO była E.Łętowska

1-może go odwołać Marszałek Sejmu

2-powoływany jest przez Sejm za zgodą Senatu na 5 lat

3- nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej

4- nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego

Rząd -powołuje Prezydent za zgodą Sejmu

Rząd koalicyjny 1947-Na czele stanął Józef Cyrankiewicz z PPS.

Rząd Tymczasowy- Premierem był E.Osóbka-Morawski [PPS] I wicepremier Gomułka z PPR-u II wice- S Janusz [SL]

Rząd Tymczasowy został powołany przez KRN 31.12. 1944 w miejsce PKWN w czerwcu 1945 przekształcony Rzad Tymczak.Jedn.Narod.

RzT przekształcenie w RzTJN -był tylko zmianą układu politycznego rządu [zmiana personalna]

Rząd T Jedności Narodowej-

1-powołany przez prez KRN B. Bieruta 28.6.1945

2- ustąpił 8 lutego 1947, po wyborach do Sejmu Ustawodawcz

3- Prezes RM- E.O Morawski [PPS] I wiceprezes- W.Gomułka [ PPR] II wice S.Mikołajczyk [SL od sierpnia 45 PSL]

Samorozwiązanie Sejmu-S może przyjąć taką Uchwałę 2/3 głosów

Stronn.demokrat od 1939 dzisiaj przewodniczący Piskorski

Sd RP -powstała 1990/Kwaśniewski

Sedziów TS-wybiera Sejm spoza grona Poslów i Senatorów

Sejm I kadencji RP(1991-1993)

Sejm I kadencji koalicje tworzyło 6 ugrupowań

Sejm struktura wewn -.Marszałek ,Prezydium ,konwent Seniorów, Komisje Sejmowe[koła i kluby]

Senat struktura jak Sejm

Senat -utworzona w 1989 [nowela do K.]

Sady specjalne- tylko w stanie wojennym

Sady szczególne- wojskowe /administracyjne

Sądy powszechne -to sądy apelacyjne, okręgowe i rejonowe

Sędziów - powołuje Prezydent na wniosek KRS

Sędziów TK -wybiera Sejm za zgoda Senatu

Sędziów TS- powołuje Sejm spoza grona posłów i senatorów

Skargi do TK -prawo przysługuje każdemu

Skrócenie kadencji Sejmu- P może zarządzić gdy brak Ustawy budzet. 4-m-ce

SLD -powstała 1999r Skład [SdRP, PPS, ZSMP ,KOB, DUK, OPZZ

Sąd Najwyższy

1- orzeka o ważności referendów, wyborów i głosowań

2-dokonuje wykładni prawa[rozstrzyga o kascji,

wydaje uchwały rozstrzygające zagadnienia prawne

3-ma 4 izby [1-Karna-2-Cywilna-3-Wojskowa-4-Pracy. Ubezp..społ i spraw obywatelskich

Solidarność -powstała w 1980r

Solidarność w AWS- posiadała połowę głosów

Stan oskarżenia prezydenta można postawić- ZN na wniosek 140 członków

Stanem nadzwyczajnym jest -Stan wyższej konieczności

Statut Urzędu Wojewódzkiego-określa strukturę wewn,UW

Stowarzyszenia wyższej użyteczności -podlegają bezpośrednio organowi nadzorczemu

Style polityczne cechują - idee i doktryny

Subwencję Partia -otrzyma jeśli w skali kraju uzyska sama 3% lub w koalicji 6% waznych głosów[ to Reguluje ustawa]

Suwerenem-jest Naród wg Konstytucji

system jedności władzy - istnieje jeden organ dominujący nad pozostałymi, Najważniejszą wł. był parlament. Władza ustawodawcza dominowała nad innymi.

System organów państwowych -to org,państw

System partyjny w Polsce- system ROZBICIA WIELOPARTYJNEGO

System polityczny -To ogół organów państwowych, partii politycznych oraz organizacji i grup społecznych (formalnych i nieformalnych),

Szczeg.Systematyka K-oznacza że układ wewn.K ma wpływ na istotę ustaw

Terminu

1-NSA niezgodność aktu z ustawą daje max termin 12 m-cy

2 Pierwsze posiedzenie Sejmu - musi się odbyć nie p.jak na 30 dzień od wyborów

3 TK może nakazać zmiany Ustaw max termin 18 m-cy

4- Ustawa budżetowa -Prezydent na podpisanie ma 14 dni

5- Ustawa pilna-- Prezydent 7dni

6- Ustawa zwykła -Prezydent ma 21 dni

7- ustawę odrzuconą przez Senat,- Sejmu, może odrzucić bezwzględną większością głosów przy obecności połowy posłów

8-Zgodności Ustawy z K. -do TK Prezydent zgłasza w 21 dni

9- Ustawa pilna -Komisja podpisy 30 dni

10- Projekt ustawa Pilna-podpisy Senat 7 dni

11- Ustawa Pilna Senat na zatwierdzenie ma 14 dni

12-Ustawa zwykła- Senat i Sejm na jej przyjęcie maja po 30 dni

Tryb pilny ustawy -drugie czytranie przechodzi w trzecie

Trybunał Konstytuc. - powoływany jest przez Sejm

TK - utworzony 1982r [wpisany do Konstytucji ]

TK- bada konstytucjonalność prawa-rozpatruje skargi konstytucyjne KAŻDEGO-stwierdza naruszenie konst przez partie

TK -skład 15 sędziów

Trybunał stanu - utworzony 1982 rozstrzyga spory konstytucyjne-utworzony na czas kadencji Sejmu

NIE przyjmuje skarg dotycz, statusu uchodzcy politycznego

TSsądzi:Prezydenta/Premiera/Ministrów/RPO/Prezes

NIK/Człnków KRRiTV/Prezesa NBP

TS- skład 16 członków w tym 1 przewodniczący i 2wiceprzew. Członkowie spoza grona posłów i senatorów

Typ państwa:- pierwotne,niewolnictwo ,feudalizm -kapital -socjali

Uchwały- akt prawa wewnętrznego Wydawane przez sejm i senat, rząd, rady gmin

Umowa międzynarodowa -oświadczenie woli państw mające na celu wywołanie określonych skutków prawnych

Umowę międzynarodową -ratyfikuje Prezydent

Umowa międzynar-ratyfikowana MA PIERWSZE. PRZED USTAWĄ ,JEŻELI USTAWY Nie DA SIĘ POGODZIĆ Z UMOWĄ

Unia Pracy = US + SP[Solidarność Pracy ]pierwszym przewodniczącym R.Bugaj

Unia Wolności - partia liberalnodemokrat istniała do maja 2005 ost.przewodniczący W.Frasymiuk

Unitarne państwo= jednolite

Urząd Prezydenta - utworzono w 1989 [nowela do K]

Urząd Wojew.-funkcjonuje w oparciu o Statut UW

Urząd wojew.-jest organem pomocniczym wojewody

Ustawa budżetowa- projekt zgłasza tylko RM najpóźniej na 3 m-ce przed końcem roku budżetowego

Ustawa budżetowa-Sejm uchwala większością zwykłą

Ustawy budżetowej Senat nie może odrzucić

Ustawa konstytucyjna o trybie uchwalania K 1992

2 -o wzajemnych stosunkach między wł wyk i ustawod. oraz samorządzie terytr-uchw 17.10.92r

Ustawa o Partiach politycznych.-1. z 90/terazz97

Ust o Partiach Pol.-zakazuje działaln. w zak. Pracy

Ustawa o Prezydencie -pochodzi z 1990r

Ustawa o samorządzie terytorialnym -uchw. 1990

Ustawa o stowarzyszeniach-obowiązuje od 1989r

Ustawa pilna -ma prawo zgłaszać tylko RM

Ustawa w sejmie- wnoszenie Ustawy grupa 15 posł

Ustawa -zawsze w 3 czytaniach

Ustawę po otrzymaniu P.może -1-skierować ustawę do TK. // 2-Zastosować prawo Weta

ustawa o prezydencie KRN-u- uchw. 31.12.44 KRN

Ustawę o zmianie Konstytucji - podej. 1 Sejm większością 2/3 //2 Senat-większością bezwzględną Oba w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Ustawę ogłasza się w Dz.Ustaw/

3 Ustawy- Sejm uchwala większością zwykłą

Ustrój polit- w pańs. określony jest konstytucyjnie.

-to instytucjonalna część systemu politycznego.

-to organy, instytucje i organizacje polityczne.

Weto prezydenckie sejm odrzuca -3/5 w obecności co najmniej połowy posłów

Większość bezwzględna = ponad 50% [ np.7 mandatów to 50% = 3.5 osób czyli to 4 osoby ]

Większość zwykła = 50 + 1 głos [np.7 mandatów to 50%+1 głos=3,5 osoby +1= 4,5 czyli 5 osób]

wirylista osoba piastująca pewne funkcję w państwie z racji piastowanych przez siebie innych funkcji[Bierut był Prezydentem jednocześnie Kierował Rządem

Władza Sądownicza- SN, NSA,i Trybunały

Władza ustawod w RP -to Sejm i Senat, Rady powiat, Rady Gmin

Władza wykonawcza należy -do Prezydenta i RM, Wojewoda, Zarząd powiatu ,zarząd Gminy

Wniosek o pociągnięcie RM do odpowiedzialności -może złożyć-Prezydent , grupa 115 posłów, komisje

Wniosek o uchwalenie ustawy Budżetj wnosi -RM

Wniosek o odwołanie RM - może grupa 69 posłów

Wnioski do TK mogą składać-P.- Marszałek Sejmu I Senatu-Premier-Posłowie(Min.50).-Senatorowie (Min 30)-Pierwszy Prezes SN-Prezes NSA-Prokurator Generalny-Prezes NIK-RPO

Wojewoda -jest teren. Org. adm. Zespol. Rzadowej

- wydaje rozporządzenia porządkowe i Zarządzenia

-nie może mieć mandatu Posła ani Senatora

Wojewode -powołuje Premier

Wotum nieufności dla rządu -jest konstruktywne Wyraża Sejm w drodze Uchwały[wniosek 46 posłów

Wotum nieufności dla Suchockiej Solidarnośc do Sejmu zgłosiła większością 1 głosu

Wotum Nieufn wobec ministra-jest niekonstruktywne

Wotum zaufania dla RM -występuje o Prezes RM

Wotum zaufania dla RM-jak SEJM nie uchwali to prezydent MUSI SKRÓCIĆ KADENCJĘ SEJMU

Wstep do konstytucji- jest jej nieodłączną częścią

Wybory do sejmu 89 -lista kraj.65%-- opozycja35%

Wybory -Sejmu i Senatu 91 -1. wolne, demokrat

Wybory do sejmu 1991- weszło 29 komitetów wybor

Wybory do Sejmu 93-6 ugrup przekroczyło próg wyb

Wybory burmistrzów, wójtów- bezpośrednie

Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent

Wybory do Sejmu -na zasadzie proporcjonalności

WYBORY DO SEJMU Okręgi wyborcze -o.w są od 7-19 mandat /jest 41 okregów/

Wybory do Sejmu Ustawodawczego -19.01.1947 były powszechne -równe,- tajne -proporcjonalne- w oparciu o większościowe prawo wyborcze/ Wygrał blok SD Sejm obradował sesjami

Wybory do Senatu I kadencji Kom.Obywat.Solidarności-99 mandatów Senator niezależny1

Wybory do Senatu-jest 40 okregów wyborczych 2,3 lub 4 mandatowych /wymagane 3.t. podpisów/komitet zgłasza kandydatów nie więcej niż jest mandatów

Wybory do Senatu-w syst. większości względnej

Wybory na Prezydenta 1989r- wybierało ZN

Wybory na Prezydenta -pierwsze wolne 1990

Wybory na prezydenta -90r[ 6 kandyd. 2 tury] -95r[17 kandyd.2 tury] //-00r[13 kandyd,1 tura Kwasniewski] -05r[14 kandyd.2 tury Kaczyński]

-,2010r[10 kandyd,2 tury frekw,54,94%]

Wybory samorządowe były od -1990 co 4 lata

Wykładni prawa-dokonuje SN

Wybory parlamentarne w III RP - w 91,93 97,2001,

Wyniki WYBORY parlamentarne

-1993-1997-2001-[6 ugrupowan]

-2005-[7 ugrupowań] Sejm Pis-155, Po -133. Samoobrona -56 ,SLD-55 ,LPR-34, PSL-25 Mniejszośc-2 //-2007 -[5 ugrupowan]Sejm PO-209,Pis-166, LID-53[koalicja SLD.SdPR,UP.UD],PSL-31 Mniejszość-1 / Senat Po-60, Pis 39.Niezależny -1 frekwencjsa 53,88%

Zarządzenie-to akt prawa nie obowiązujący powszechnie wydany przez organ jednoosobowy, np. Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów

Zasada decentralizacji władzy publiczn.-org,władzy przekazują zadania do realizacji strukturom niższym pozostawiając im względną swobodę realizacji

Zasady ustrojowe wym.sprawiedliwości

-Zasada niezależności sądów i niezawisłości sędziów

-Instytucjonalności/-Jednolitości sądów

-udziału obywateli w sprawowaniu sprawiedliwości

Zasada pluralizmu-swoboda zrzeszania się obyw. [ograniczenia art.,13 dot partii faszystowskich itp.]

Zas. sprawiedliwości społ- można.domniemywać

Zasada proporcjonalności- sprzyja systemowi rozbicia wielopartyjnego

Zasada suwerenności -suwerenem jest naród

zasada demokrat.panstwa prawa -wprow. do K-89

Zasada ustroju terytorialnego-Jesteśmy państwem unitarnym[jednolitym]

Zasady ustroju polityczn. PRL

-1-ludowładztwa.2-przewodniej roli partii

3-suwerenności ludu pracującego miast i wsi

.4-sojuszu ludu robot- Chłop.//5-jednolitości władzy 6-parlamentarno -komitetowa./7-ogólnospoł. własności środków produkcji 8-gosp. centralnie planowanej //9-rozdziału kościoła od państawa//10-przyjażni z ZSSR

Zasada pośredniości- naród sprawuje władze poprzez swoich przedstawicieli

Zasada menteskjuszowskiego trójpodziału władzy- wł ustawod,/wykonawcza,/sądownicza

Zasady wyb. do S i S-są korzystne dla ugr. dużych

Zasady wymiaru sprawiedliwości-1-Niezależność sądów i niezawisłość sędziów.2-Instytucjonalność.[gwarancja dwuinstancyjności]3-Udział ob. w sprawowaniu sprawiedliwości.4-Jednolitość sądów[wszys S.orzekają w imieniu RP]

Zgłaszanie kandydatów i list wyborczych do Sejmu -prawo takie mają tylko te komitety które mają swoje listy wyborcze w ponad połowie okr.wyborcz.

Zgłoszenie na Senatora - poparcie 3.000 głosów

Zgłoszenie Partii- wymagane-Statut i podpisy1 t. ob

Zgodnośc zachowań org.państwowych z obowiąz.przepisami kontroluje TK

Zmiana nazwy na PRL-22.06.1952

Zmiana nazwy na RP -dokonano w konstytucji z 89

Zmiana nazwy na III Rzeczpospolita- 1.01.1990

Zmiany treści Konstytucji-projekt zmiany zgłasza 1/5 posłów - Senat lub Prezydent

Zmiany zasad ustroju politycznego 1989-suwerennoś,gospodarka rynkowa, pluralizm

ZN - może postawic Prezyd.przed TS większością 2/3 głosów na wniosek 140 członków

-może uznać Prezydenta za niezdolnego do sprawow.urzedu ze wzgl.na stan zdrowia

ZN-NIE posiada kompetencji do uchwalania K.

Zsada sprawiedliwości społecznej- tzn.można domniemywać

ZSL -1949 Połączenie PSL i SL

Źródła prawa nie obowiązujące w P. - zarządzenie

Bieńkowska Ela [bezpart]-Minister Rozwoju Regionalnego

Błaszczak Mariusz - przew.Klubu Pis

Borowski Marek-przew.Koła Socjaldem.Polska

Borusewicz Bogdan[niezależny]-Marszałek Senatu

Dąbrowski Stanisław-I Prezes NS/Prezes T.Stanu

Dworak Jan - Prezes KRRITV
Fedan Jolanta[bezpart]-Min.pracy i Pol.Społecznej

Gardocki Lech Był I Prezesem NS [wymiana w 2010r]

Giersz Adam[bezpart]-Minister Sportu

Grabarczyk Cezary[PO]-Minister Infrastruktury

Grad Aleksander[PO]-Minister Skarbu

Hall Katarzyna [bezpart]-MEN

Hauser Roman prezes NSA

Jaworski Jan -był przewodniczącym PKW [wybory prezydenckie 2010]

Kierkowska Ewa[ PSL]-wice.Sejmu

Klich Bogdan[PO]-MON

Kluzik -Rostkowska J-przew Klubu PJN

Kopacz Ewa{PO]-Minister Zdrowia

Kraszewski Andrzej[bezpart]-Min.Środowiska

Kuchciński Marek[Pis] wice.Sejmu

Kudycka Barbara[PO]-Min.Nauki i Szkol.Wyzszego

Kwiatkowski Krzysztof[PO]-Minister Sprawiedliwości

Lis Bogdan-przew Koła SD

Miller Jerzy[bezpart]-Minister MSWiA

Napieralski Grzegorz -przew.Klubu SLD

Niesiołowski Stefan [PO]-wiece. Sejmu

Pawlak Waldemar[PSL]-wiceRM.Minister Gospodarki

Romaszewski Zbigniew[Pis]-wice.Senatu

Rostowski Jacek[PO]-Minister Finansów

Sawicki Marek[PSL]-Minister Rolnictwa

Schetyna Grzegorz[PO]-Marszałek Sejmu

Sikorski Radek[PO]-Minister Spraw zagr.

Tomczykiewicz Tomasz- przew Klubu PO

Trzciński Jan -Prezes NSA

Wenderlich Jerzy[SLD]-wice .Sejmu

Zdrojewski Bogdan[PO]-Min.Kultury i Dziedz.Narodowegp

Zdziemnicki Bogdan był Prezesem TK -do 02.12.2010 /od 03.12.2010 jest Rzepliński Andrzej

Żelichowski Stanisław-przew. Klubu PSL

Żiółkowski Marek[Pis]-wice.Senatu



Wyszukiwarka