17.10.2007
KLASYFIKACJA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
Psychologia kliniczna
Zajmuje się zaburzeniami w rozwoju i funkcjonowaniu (gł. dorosłych) człowieka
Przyczyny zmian w klasyfikacji zaburzeń psychicznych
Odkrywanie nowych zaburzeń
Wycofanie starych zaburzeń np. homoseksualizm
Rodzaje klasyfikacji:
Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne
lata 70 klasyfikacja DSM
DSM I DSM II
lata 80 - DSM III
DSM III-R
lata 90 - DSM IV (klasyfikacja objawowa - opisuje objawy określonego zaburzenia)
Klasyfikacja WHO (czyli ICD)
ICD-10 (obowiązuje w Polsce)
Ciekawostki:
* W DSM-IV nie ma osobnej grupy zaburzeń nerwicowych
* W DSM-IV są wyróżnione podtypy nadpobudliwości psycho-ruchowej
* Osobowość antysocjalna - zaburzenie z DSM
* Osobowość dyssocjalna - zaburzenie z ICD-10
Psychopatia
Wyleciał ten termin z obu klasyfikacji
Funkcjonują określenia osobowość:
Antysocjalna
Dyssocjalna
Psychopatia |
Psychoza |
Psychopatologia (objawy psycho-patologiczne)
|
| Psychopata | Cechy psychopatyczne |
| Choroba psychiczna | Psychotyk | Cechy psychotyczne |
1. Nauka o zaburzeniach poszczególnych funkcji psychicznych (węższe ujęcie) - Jest podstawą dla psychologii i psychiatrii 2. W amerykańskim ujęciu jest to psychologia kliniczna
|
KLASYFIKACJA ZABURZEŃ U DZIECI I DOROSŁYCH
Klasyfikacja zaburzeń u dzieci i młodzieży ICD-10
Zaburzenia rozwoju (podłoże biologiczne)
Upośledzenie umysłowe
niepełnosprawność intelektualna - rozwój globalnie opóźniony
wiek życia (w.ż.) = wiek rozwoju (w.r. - poziom rozwoju) - u przeciętnego dziecka (norma):
w.ż. < w.r. - rozwój globalnie przyśpieszony
niektóre funkcje przyśpieszone
rozwój dysharmonijny
poziom intelektualny w normie, może być powyżej
poszczególne funkcje rozwijają się w różnym tempie (reprezentują różny poziom)
zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych
najlżejsze z zaburzeń
rodzaje rozwoju dysharmonijnego:
większość funkcji w normie, niektóre przyśpieszone (D o rozwoju normalnym)
większość funkcji w normie, niektóre opóźnione i zaburzone
część funkcji w normie, część przyśpieszona, część opóźniona np. niedojrzałość emocjonalna u niektórych a u większości D zaburzenia i opóźnienia polegają na tzw. deficytach rozwojowych w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych
* deficyty rozwojowe mogą występować u D z upośledzeniem umysłowym
całościowe nietypowe zaburzenia rozwojowe
np. autyzm
Zaburzenia zachowania i emocji - zaburzenia funkcjonowania (podłoże biologiczne)
Zaburzenia dynamiki procesów nerwowych (zaburzenia neurodynamiczne)
Nadpobudliwość psychoruchowa
Zahamowanie psychoruchowe
Zaburzenia nerwicowe (przede wszystkim zaburzenia emocjonalne; może być przemijające)
Zaburzenia antyspołeczne (zachowania procesów socjalizacji - zaburzone reakcje z innymi np. agresja)
* zaburzenia u dzieci do 15 r.ż.
* Od 15 r. można mówić o zaburzeniach nerwicowych
Klasyfikacja zaburzeń u dorosłych (młodzieży powyżej 15 r.ż)
Zaburzenia organiczne
Podłożem są uszkodzenia mózgu nabyte w różny sposób np.
demencja (otępienie) - obniżenie poziomu intelektualnego, człowiek rozwijał się prawidłowo i w dorosłym życiu nastąpiło uszkodzenie mózgu
Upośledzenie umysłowe - stan powstały w okresie rozwojowym
Zaburzenia psychotyczne (psychozy psychotyk)
Schizofrenia
Paranoja (objawy podstawowe: urojenia koherentne, czyli spójne logicznie; człowiek czasami jest zdolny do pracy)
Psychozy afektywne (dawniej psychoza maniakalno[wzmożone myślenie]-depresyjna, cyklofrenia)
Jednobiegunowe (albo tylko depresja/tylko mania)
Dwubiegunowe (przeplatają się mania/depresja/mania/ …)
Zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych (działają na system nerwowy) używanie a nie tylko nałóg
Zaburzenia nerwicowe
Zaburzenia osobowości
Niektóre są zbliżone do nerwic np.
osobowość anankastyczna - zbliżona do nerwicy natręctw - mniej nasilona
osobowość histrioniczna - zbliżona do nerwicy tzw. konwersja (dawniej histeria)
niektóre zbliżone do chorób psychicznych
osobowość schizoidalna
osobowość paranoidalna
osobowość infantylna (bordelajn - z pogranicza)
osobowość antysocjalna (dyssocjalna)
Zespoły behawioralne np.
zaburzenia odżywiania
anoreksja
bulimia
14.11.2007
OBJAWY PSYCHOPATOLOGICZNE W ZAKRESIE SPOSTRZEGANIA, MYŚLENIA, PAMIĘCI I EMOCJI
Psychopatologia
węższe znaczenie
zajmuję się zaburzeniami w zakresie poszczególnych funkcji psychicznych
jest podstawą dla psychiatrii i psychologii klinicznej
szersze znaczenie
jest używana w rozumieniu psychologia kliniczna
OBJAWY PSYCHOPATOLOGICZNE
ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA
Nadwrażliwość sensoryczna
spostrzegane przez nas bodźce odbierane jako silniejsze niż są w rzeczywistości
występowanie:
Autyzm
Niektóre zaburzenia nerwicowe gł. depresja
Psychozy
Obniżona wrażliwość sensoryczna
docierające do nas bodźce są tłumione, odbieramy je jako dużo słabsze
występowanie:
Zaburzenia nerwicowe
Depresja
Konwersja
(obniżona wrażliwość na ból)
Zaburzenia organiczne
Uzależnienia
Iluzje
zniekształcanie bodźców realnie istniejących
występowanie:
U ludzi w zdrowych przy wysokiej temp., w stanach silnego napięcia emocjonalnego, zmęczenia, niewyspania,
Mogą występować we wszystkich grupach zaburzeń
Halucynacje (omany)
spostrzeganie bez bodźców realnie istniejących (pomijane te, które wywołują środki halucynogenne)
Rodzaje:
Proste - dotyczą tylko jednego narządu zmysłowego np. wzrokowe
Złożone - dotyczą dwóch lub więcej narządów zmysłowych
Występowanie:
należą do objawów psychotycznych (gł. występują w chorobach psychicznych, ale nie we wszystkich np. w paranoi)
najbardziej nasilone w schizofrenii
mogą występować w zaburzeniach organicznych i uzależnieniach (jak delirium tremens - alkoholowe - majaczenie drżemne)
ZABURZENIA MYŚLENIA
Toku myślenia (jak przebiega myślenie)
Spowolnienie toku myślenia - może być różne nasilenie:
Przejściowe - może występować:
u ludzi zdrowych,
w różnych zaburzeniach nerwicowych,
w uzależnieniach od substancji psychoaktywnych,
w niektórych chorobach psychicznych,
psychozach,
depresja
Stałe - typowe dla zaburzeń organicznych gł. dla demencji
Przyśpieszenie toku myślenia - zawsze przejściowe
Występuje:
u ludzi zdrowych pod wpływem dozwolonych używek lub amfetaminy,
w zaburzeniach nerwicowych,
choroby psychiczne,
psychozy afektywne, maniakalne,
myślenie nieefektywne „gonitwa myśli”
Rozkojarzenie - brak ciągłości logicznej w myśleniu
Występowanie:
Nieznaczne nasilenie może być u ludzi zdrowych pod wpływem choroby, zmęczenia, niewyspania, używanie substancji psychoaktywnych,
w zaburzeniach organicznych,
w chorobach psychicznych,
w schizofreniach (najbardziej nasilane)
Treści myślenia (czego to myślenie dotyczy)
** zaburzenia toku i treści myślenia mogą występować łącznie lub oddzielnie
Myśli natrętne (obsesje) - przychodzą do głowy wbrew naszej woli
Mogą występować u ludzi zdrowych, jak i we wszystkich możliwych zaburzeniach
Istotna jest częstotliwość występowania tej myśli
Często występują czynności natrętne (czyli kompulsje)
Natręctwa = myśli + czynności
Tak bardzo nasilone, że utrudniają działanie i przynoszą cierpienie = nerwica natręctw (zaburzenia obsesyjno - kompulsywne)
Występowanie natręctw jest cechą charakterystyczną osobowości anankastycznej (osoby nadmiernie skrupulatne i perfekcyjne, trudności z podejmowaniem decyzji)
Urojenia - fałszywe sądy nie podlegające korekcie
Najpoważniejsze objawy psychotyczne (psychoza, schizofrenia, paranoja)
Podział ze względu na strukturę logiczną:
Koherentne - spójne logicznie, podstawowy objaw paranoi (w niektórych przypadkach pozwala utrzymać zdolność do pracy)
Inkoherentne - niespójne logicznie
* w schizofrenii mogą występować obydwa typy urojeń
Występowanie:
Demencja
Uzależnienia
Niektóre zaburzenia osobowości (osobowość Bordeline)
Podział z uwagi na treść:
prześladowcze - os. prześladowana przez osoby rzeczywiste lub fikcyjne
wielkościowe - ktoś jest kimś wielkim np. Napoleon itp.
winy - są absurdalne, ktoś przypisuje sobie winę za rzeczy, których nie popełnił (np. jakaś daleka rodzina)
zazdrości - typowe w chorobie alkoholowej
choroby - absurdalne bo z taką chorobą nie byłby człowiek w stanie żyć
wynalazcze - komuś się wydaje, że dokonał wielkiego odkrycia
erotyczne - atrakcyjny obiekt seksualny dla każdego
Idee nadwartościowe - głoszą niezawodny przepis na np. szczęśliwość
Nastawienia - fałszywe sądy, ale podlegające korekcie oraz nieprawidłowe postawy społeczne
Łagodniejsze zaburzenie
Występowanie:
Zaburzenia nerwicowe
Demencja
Uzależnienia
Zaburzenia osobowości
Wszystkie zespoły behawioralne
U ludzi zdrowych (lżejsze nasilenie)
Rodzaje:
ksobne (jako ku sobie) podobne do u. prześladowczych - wydarzenia, które dzieją się wokół mnie interpretowane są jako skierowane przeciwko mnie
wyższości (podobne do u. wielkościowych) - pogardliwy stosunek do innych
winy (jak u. winy) - nadmierne poczucie winy, przejmowanie winy
zazdrości - inni mają lepiej, koncentrujemy się na zazdrości
hipochondryczne - przesadna troska o własne zdrowie lub czucie się chorym (ostrzejsza forma) od strony somatycznej jest ok, cały czas się zamartwia; bardzo dużo nasilenie nastawień hipochondrycznych to hipochondria (jedna z rodzaju nerwic; cecha charakteru domaganie się diagnozy)
* konwersja (dawna histeria) istotna cecha, osoba nie wykonuje czegoś bo jest chora, ucieczka w chorobę, tłumaczenie się że czegoś się nie zrobiło przy pomocy choroby
* nastawienie hipochondryczne - gł. u ludzi starych i samotnych (często są hospitalizowane poprawa dom pogorszenie), u ludzi które przeżyły sytuacje graniczne (np. groziła im śmierć)
roszczeniowe - mnie się coś należy, w rzeczywistości nie wymagają aż tak dużej pomocy, zespół pourazowy; zbieranie względów dla siebie (manipulowanie)
pieniacze - dochodzenie za wszelką cenę swoich racji, czasami może mieć cechy natręctw
ZABURZENIA PAMIĘCI
Zaburzenia procesów poznawczych
Niedoczynność pamięci - pamięć źle funkcjonuje, może być:
Przejściowa (zaburzenia nerwicowe, uzależnienia, prawie wszędzie)
Stała (typowa dla demencji)
Może dotyczyć albo wszystkich albo niektórych faz procesów pamięciowych
Zapamiętywanie
Przechowywanie
Przypominanie
Amnezja (niepamięć)
Występuje pod wpływem urazu fizycznego lub psychicznego (moment urazu objęty jest niepamięcią)
Amnezja wsteczna - obejmuje całe życie danego człowieka
Zróżnicowany sposób powracania pamięci (nie zawsze w pełni wraca, lepsze rokowania gdy uraz psychiczny, mniejsze prawdopodobieństwo powrócenia w urazie fizycznym + uszkodzenie mózgu)
Zafałszowanie pamięci - zmieniono, zniekształcono
Złudzenia pamięciowe - coś się naprawdę wydarzyło, ale się to zniekształciło, wyolbrzymianie
Konfabulacje - wypełnianie luk pamięciowych (są nieświadome, człowiek sobie coś tam dorabia, często nierealne, mogą być w uzależnieniach, demencji, chorobach psychicznych, zaburzeniach osobowości Bordeline)
Deja vu - już widziałem - nie wyjaśnione przyczyny, w danej sytuacji jesteśmy po raz pierwszy, ale odnosimy wrażenie, że już to było
ZABURZENIA PROCESÓW EMOCJONALNYCH
Wywołują różne zaburzenia poznawcze i odwrotnie
Kryteria:
Znaczna przewaga emocji negatywnych nad pozytywnymi
Labilność emocjonalna (chwiejność, zmienność)
Nieadekwatność reakcji do bodźca
11.12.2007
OBJAWY SOMATYCZNE W ZAKRESIE PROCESÓW EMOCJONALNYCH
Przewaga emocji negatywnych nad pozytywnymi
1. LĘK
Lęk ≠ strach
Emocja negatywna najczęściej występująca
Termin z nim związany to STRACH (realne zagrożenie zewnętrzne - emocja prawidłowa, organizm w stanie alarmu)
Lęk (trudności w ustaleniu definicji)
Zagrożenie egzystencjalne (zagrożenie w percepcji danej jednostki - emocja niepożądana)
STRACH - korzystny, pożądany, ale jeśli przeżywamy ogromny strach, silną traumę to może to spowodować długotrwające zaburzenia
Zaburzenia stresowe pourazowe np. po katastrofie samolotu itp.
Zespół stresu pourazowego PTSD (DSM-IV) - rodzaj nerwicy (w podręczniku) np. weterani wojenni
Rodzaje lęku:
Nieadekwatny do przyczyny - zagrożenie zewnętrzne jest niewielkie, emocja nieproporcjonalnie duża
Uogólniony - bez wyraźnej przyczyny (lęk bezprzedmiotowy), osoba nie potrafi powiedzieć czego się lęka (przyczyna mgliście określona np. „lękam się przyszłości”. Występuje gł. w nerwicy lękowej)
Fobie (lęk przedmiotowy) - lęk występujący w określonej sytuacji
Konkretne (specyficzne)
Klaustrofobia - lęk przed zamkniętą przestrzenią
Agrofobia - lęk przed otwartą przestrzenią (w Ameryce lęk przed wyjściem z domu)
Lęk przed różnymi zwierzętami
Społeczne - lęk występujący w społecznych sytuacjach
Lęk przed publicznym zabieraniem głosu (nawet może dotyczyć N)
Lęk przed znalezieniem się w tłumie (unika się tłumu)
Lęk przed lękiem
* terapia behawioralno-poznawcza - najbardziej skuteczna
Lęk omamowo-urojony - osoba coś widzi, sobie wyobraża, występuje w zaburzeniach psychospołecznych, demencji, zaburzeniach osobowości
2. DEPRESJA - obniżenie nastroju
Normalna reakcja w przykrych sytuacjach
Rodzaje:
Nieadekwatna do przyczyny
Bez wyraźnej przyczyny
Zbyt długo utrzymująca się - po 2 latach od wydarzenia człowiek nie potrafi wrócić do w miarę normalnego funkcjonowania
Objawy
|
Rodzaje zaburzeń |
Depresja jest określeniem danych zaburzeń np. depresja jako objaw, który może występować:
|
Depresja jako rodzaj zaburzeń:
w ramach zaburzeń psychotycznych (psychozy afektywne 1 i 2 biegunowe)
Depresja nerwicowa albo nerwica depresyjna Dystynia - depresja nerwicowa |
3. DYSFORIA
Wybuchy gniewu i złości
Najdrobniejszy bodziec wywołuje intensywną reakcję
Występuje w zaburzeniach nerwicowych gł. dla konwersji, zaburzeniach psychotycznych, osobowości, demencji, uzależnieniach
4. EUFORIA
Podwyższony nastrój
Rodzaje:
Nieadekwatna do przyczyny (objaw patologiczny)
Bez wyraźnej przyczyny
Występowanie:
Psychozy afektywne w stanie mani (najbardziej typowa)
Demencja
Uzależnienia
Niektóre zaburzenia osobowości
Nerwica konwersyjna
5. AMBIWALENCJA UCZUĆ (dwubiegunowość)
Równoczesne przeżywanie dwóch przeciwstawnych uczuć np. kocham i nienawidzę
Występowanie:
Najbardziej nasilona w schizofrenii
W niektórych zaburzeniach osobowości (bordeline)
W uzależnieniach
6. ZABURZENIA UCZUĆ WYŻSZYCH (społeczne)
Dotyczą relacji z innymi ludźmi, poświęcania się dla danej idei
Rodzaje:
Chłód uczuciowy - niedobór uczuć wyższych przy dobrze rozwiniętych uczuciach prostych (gniew, przyjemność, rozkosz, strach)
Podstawowy objaw zaburzenia osobowości antysocjalnej czy dyssocjalnej, w uzależnieniach
Stępienie uczuciowe - osłabienie całego życia emocjonalnego
W uzależnieniach, demencji
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Osobowość anankastyczna
Zbliżona do nerwicy natręctw (obsesyjno-kompulsywnych)
Osobowość histrioniczna
Zbliżona do zaburzeń nerwicowych (dokładniej konwersja) dawniej histeria,
Różnice w nerwicy są bardzo wyraźne objawy somatyczno-wegetatywne, a w osobowości histrionicznej nie wyraźne
Impulsywność
Labilność emocjonalna, teatralne zachowanie
Nastawienie na atrakcyjność zew. gł. w osobowości histrionalnej
Elementy psychomanipulacji (szantaż moralno-emocjonalny np. pomóż mi bo padnę)
Osobowość schizoidalna
Podobieństwo z schizofrenią, ale dalekie
Cechy:
Dziwaczność, ekscentryzm w zachowaniu
Słabe umiejętności nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi
Skłonność do abstrakcyjnych rozważań
Sztywność poglądów
Osobowość paranoidalna
Nadmierna podejrzliwość (nieufna w stosunku do wszystkich)
Sztywność poglądów
Brak poczucia humoru często
Perfekcjonizm i skrupulatność
Skłonność do abstrakcyjnych rozważań
Osobowość antysocjalna (dyssocjalna)
Chłód uczuciowy
Manifestuje się:
W niewłaściwych relacjach z innymi (traktowanie instrumentalne)
Chęć dominowania nad innymi (manipulowanie - makiawelizm)
Obniżone odczuwanie lęku
Brak poczucia winy
Mogą zajmować wysokie stanowiska
Dawniej charakteropatia, psychopatia, socjopatia
Osobowość bordeline (z pogranicza)
Pogranicze psychoz i nerwic
Inne elementy osobowości antysocjalnej;
Elementy psychotyczne (związane z chorobami psychicznymi) są lekko zaznaczone
Może być poczucie nierealności
Mogą być krótkotrwałe, przemijające urojenia
Dominują raczej objawy nerwicowe - największe podobieństwo z konwersją
Impulsywność
Labilność emocjonalna
Niestabilny obraz własnej osoby (raz wysoko a raz nisko się ocenia - ocena nieadekwatna)
Dostrzegają zalety tam gdzie ich nie ma
Nie mają realistycznie sprecyzowanych celów życiowych (ewentualnie cele stale się zmieniają)
Uzdolnione, ale zaprzepaszczają swoje możliwości bo są niesolidne, niepunktualne, nie robią czegoś bo źle się czują itd.
Bardzo nieodpowiedzialne (obiecują a nie robią)
Lubią aby na nich była skoncentrowana uwaga
Tendencja do wypowiadania pochopnych sądów o innych (często je zmieniają)
Specyficzny stosunek do innych ludzi: Osoba albo bardzo zła albo bardzo dobra:
Bardzo zła - odmowa pomocy, elementy szantażu moralnego np. zawiodłam się, jestem sama
Bardzo dobra - gdy chwali, wykonuję za nią część działań
Szybko zapomina, że się z kimś kłóciła i znowu się przymila
Zaburzenie trudne do terapii
Osoba lubi kierować albo deklaruję, że chce być kierowana
Bardziej manipuluje dla własnych korzyści, na dłuższą metę nie nadaję się do kierowania
Chce albo zdominować terapeutę
Domaga się dokładnego przepisu co ma robić
Tendencja do zmiany terapeuty
osobowość niedojrzała (infantylna) * niedojrzałość u dzieci to dysharmonia
Brak odpowiedzialności (przyczyna leży na zewnątrz, prośba o wybaczenie, gdy nie można znaleźć przyczyny zew, w przymilny sposób to się robi np. a tobie się to nie zdarzyło?
Impulsywność
Chęć posiadania wszystkiego w nadmiarze
Labilność emocjonalna
1,2,3,4 - nerwice wyciągnięte z innych zaburzeń
3,4 - psychoza
5,6,7 - nie mają odpowiedników
DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA
2 rodzaje diagnozy psychologicznej: psychometryczna i kliniczna
1. psychometryczna
Służy do pomiaru określonych właściwości psychicznych danej osoby lub grupy osób (test inteligencji, osobowości, uzdolnień)
Nie trzeba mieć bezpośredniego kontaktu z osobą badaną
2. kliniczna
Diagnoza zawsze połączona z bezpośrednim kontaktem z badaną osobą,
Najczęściej stosuję się ją wobec osób z różnymi problemami (zaburzenia, kryzys życiowy)
Są elementy psychometryczne (np. test osobowości)
Dobra diagnoza kliniczna powinna być diagnozą funkcjonalną (ogólnie mówić o funkcjonowaniu jednostki) 2 części:
1. negatywna - opis tego zaburzenia
2. pozytywna - przedstawienie pozytywnych, nie zaburzonych właściwości tej osoby (jest to wskazanie do terapii)
Diagnoza negatywna
Diagnoza psychologiczna
Elementy podobne do diagnozy psychiatrycznej
Diagnoza psychiatryczna - jest zawsze nozologiczna (klasyfikująca, różnicująca) wskazuje określone zaburzenie
Elementy nozologiczne - opis zaburzenia i jego zaklasyfikowanie
Błędy diagnozy:
przywiązanie tylko do jednego kierunku psychologii - analiza zjawiska tylko zgodnie z tym kierunkiem (często uproszczona)
przyjmowanie założenia, że jeśli zjawisko A poprzedziło zjawisko B to jest przyczyną tego zjawiska B (nie szukamy już dalej)
generalizacja kilku przypadków (różne uwarunkowania zaburzenia, nie wszyscy są tacy sami)
Wadliwe postawy diagnozy:
alarmistyczna (mówi się, że trzeba było się zgłosić dużo wcześniej)
zarozumiała (to jest wiedza dla wtajemniczonych i nie ma co tłumaczyć bo i tak się nie zrozumie tego)
nihilistyczna (nic/niewiele da się zrobić)
KIERUNKI PSYCHOTERAPII
Związane z kierunkami psychologii (moją swoje założenia podejście do pacjenta)
Psychoanalityczna (od Freuda)
Jest konflikt, podświadomość, człowiek nie zdaje sobie sprawy z istniejącego konfliktu
Cel: dotarcie do podświadomości (dokonanie wglądu)
Pacjent stawia opór przed wglądem
Terapia długotrwała: bo pokonać opór
Terapia niedyrektywna (niczego nie nakazuje)
Odmiany:
Freudowska (klozetka, opowiada się sny)
Twarzą w twarz (Juke) siedzenie i rozmowa
Podgrupy:
Szkoła Lacan'a - analizuje się słownictwo wypowiedziane przez pacjenta
Terapia:
Grupowa
Indywidualna - nacisk na okres dzieciństwa, przenoszenie wzorów w z dzieciństwa
Behawioralno-poznawcza
Behawioralna
Opiera się na uczeniu, nauczyliśmy się niewłaściwych nawyków
Cele:
usunięcie nieprawidłowych zachowań, koncentruje się na objawach usunąć objawy
nauczyć zachowań pożądanych (skuteczne w alkoholizmie)
Techniki:
Przez warunkowanie klasyczne:
Pies Pawłowa (przez skojarzenie uczymy się zachowań)
Np. walka z lękiem prywatna skala lęku pacjent w stanie relaksu wyobraża sobie sytuacje, które są dla niego straszne i odnosi wrażenie, że już się ich nie boi i tak posuwa się w górę - odczulanie
Przez warunkowanie instrumentalne
Uczenie się społeczne (modelowanie Bandura)
Terapia dyrektywna (mówi dokładnie co trzeba robić. Pacjent wyraża zgodę i musi się podporządkować)
Poznawcza
Zaburzenia biorą się z niewłaściwego przetwarzania informacji
Cel: nauczyć właściwie przetwarzać informacje (rozmowy duże osiągnięcia w depresji) autoterapia (nigdy nie mogę tego zrobić, spróbować przesunąć to w czasie np. za 3 min umyję ręce i wydłużać czas)
Behawioralno-poznawcza
Skuteczna w natręctwach, uzależnieniach i fobiach
Elementy zadaniowe łączy się z myśleniem
Teoria humanistyczno-egzystencjalna
Rogers
Terapia niedyrektywna
Takie same metody do chorych i zdrowych
Cel: pomóc człowiekowi w wydobyciu jego sił do walki
Cechy terapeuty wg Rogersa:
Akceptacja
Empatia
Autentyczność (sam kontakt z terapeutą jest czynnikiem leczącym, „ty jesteś dla mnie ważny”)
Gestalt
początek XX w. psychologia postaci (całości)
założenie: spostrzegamy najpierw całość , a potem dokonujemy analizy i syntezy (złudzenia wzrokowe dwie identyczne długości linii) >------<, ----
Pers
Człowiek musi być całością
Osoba znerwicowana nie jest zintegrowana (pan czyli normy zew. i poddany moje impulsy, reakcje, które ja uważam, że są złe)
Normy nie są przyswojone jako moje
Terapia Gestalt'a:
Zał. żyj tu i teraz to, co jest i będzie zależy tylko od ciebie
Każde przeżycie stanowi całość i musi się zamknąć i cierpienie musi się zamknąć
Jak się coś urywa to to pozostaje w człowieku trzeba to przemyśleć, rozważyć, zaakceptować tragedie.
Egzystencjalna Frank
Logoterapia:
Cel: przywrócenie poczucia sensu życia
Założenie: utrata sensu życia przyczyna zaburzeń (zastanów się komu ty jesteś potrzebny)
Terapia systemowa - terapia dyrektywna
2 szkoły:
1. Strukturalna
2. Komunikacyjna - pokazuje błędy w komunikacji
Inne
programowanie neuro-lingiwistyczne
założenie: mamy różne systemy percepcji rzeczywistości i to zależy od narządu zmysłu
przejawia się w to w słownictwie i kontaktach z innymi
słuchowiec - bardziej odbiera treści słuchowe aniżeli wzrokowe
nadmiernie generalizujemy (wielkich kwantyfikatorów)
Psychologia kliniczna - wykłady
11
Klasyfikacja zaburzeń u dzieci i młodzieży ICD-10
Zaburzenia zachowania i emocji - zaburzenia funkcjonowania
Zaburzenia rozwoju
Upośledzenie umysłowe
Rozwój dysharmonijny
całościowe i nietypowe zaburzenia rozwojowe
Zaburzenia dynamiki procesów nerwowych
neurodynamiczne
Zaburzenia nerwicowe
Zaburzenia antyspołeczne
Nadpobudliwość psychoruchowa
Zahamowanie psychoruchowe
ZABURZENIA SPOSTRZEGANIA
Nadwrażliwość sensoryczna
Obniżona wrażliwość sensoryczna
Iluzje
Halucynacje
ZABURZENIA MYŚLENIA
Toku myślenia
Treści myślenia
Spowolnienie toku myślenia
Przyśpieszenie toku myślenia
Rozkojarzenie
Stałe
Przejściowe
Myśli natrętne
Urojenia
Nastawienia