Gender studies
27.09.2008
Płeć kulturowa - nabywana w procesie socjalizacji, narzucane wzory.
Gender studies - badania nad płcią kulturową, tożsamością kulturową, badania interdyscyplinarne, dużo innych nauk, nauki humanistyczne.
Istnieją na wydziałach przedstawiciele innych nauk.
Płeć jest tworzona społecznie, są konstruktami społecznymi. Co to znaczy być kobietą i mężczyzną. Anna Titkow „Co to znaczy być kobietą”
Sex - płeć biologiczna
Gender - płeć społeczna, kulturalna, tłumaczony też jako rodzaj
Miejsce kobiet i mężczyzn zależy od kultury jaką tworzy społeczeństwo.
Źródła studiów
Studia kobiece - women's studies
Powstały w latach 60-tych, stawiały za cel odkrycie ukrytej historii kobiet. Badano rolę kobiet w historii, literaturze, nauce, odkrywanie herstory - jej historii. Zmiana tego co wykładali na uniwersytetach. Uzupełnienie wiedzy dotyczącej kobiet. Badaczki stawiały za cel definiowanie czym jest kobiecość. Szkoły letnie na początku, organizowane przy uniwersytetach. Bezpośrednio z women's studies wyrosło gender studies. Przesuwamy akcent z kobiet na płeć. Relacje pomiędzy płciami. Są od siebie zależne. W praktyce okazało się że bardziej dotyczą kobiet niż mężczyzn. 2 przyczyny:
- wzorzec kulturowy mężczyzny - brak rozważań nad sobą, wizerunek mężczyzny.
- uznawanie że to co do tej pory istniało dotyczyło mężczyzn, o kobietach nie mówiono w historii. Melosik - pisał na temat mężczyzn. Arcimowicz - pisał o mężczyznach w mass mediach.
Do lat 50-tych nie było nic na temat problematyki płci, miała charakter propagandowy.
1965 - pierwsza konferencja dotycząca problematyki kobiet i rodziny. Organizowana przez Ligę Kobiet.
1975 - 1985 - dekada kobiet, Międzynarodowy Rok Kobiet 1975
Powstawało dużo badań o sytuacji kobiet, łączenie ról prywatnych z zawodowymi.
1982 - ukazała się pierwsza książka „Nikt nie rodzi się kobietą”. Nawiązanie do słów Simone de Beauvoir - „Druga płeć”. Nie rodzimy się kobietami, ale stajemy się nimi. Nawiązanie do płci kulturowej.
Feminizm
1989 - 1992 - powstała ustawa antyaborcyjna. Początki feminizmu.
Lata 90-te - rozwijany feminizm, Titkow, Henryk Domański, Renata Siemińska - problem władzy, Irena Reszke.
Połowa lat 90-tych - ośrodki gender studies w Warszawie, Katowicach, Łodzi, Krakowie.
Często analizuje się pojęcie queer teorii.
Queer - odmieniec, dziwak, początkowo oznaczało pedała albo lesbijkę z negatywnym wydźwiękiem. Dziś pojęcie neutralne - wiąże się z tym pojęcie umbrella term - pod tym pojęciem kryją się różne odmiany - geje, lesbijki, te które nie mieszczą się w heteroseksualności.
Queer theory
Queer studies
Nastąpiło przejście od akcentu płci na kwestie seksualności.
Feminizm zawsze łączył seksualność z płcią. Feminizm nie analizował odmian seksualności. Potrzeba powstania nowych studiów.
Queer theory - model etniczno - mniejszościowy, działania gejów i lesbijek opierało się na tym modelu. Tym co ich łączy to wspólna tożsamość związana z wyborem obiektu seksualnego. Wszyscy doświadczają opresji. Model spotkał się z krytyką. Krytykowano to że w tym modelu nie mieściły się inne modele seksualności. W tych czasach pojawiło się AIDS. Wiązano go z tym modelem.
Pojęcia queer użyła po raz pierwszy Teresa de Lauretis w 1991r. Odwołuje się do postmodernizmu i poststrukturalizmu. Społeczeństwo narzuca nam tożsamość kobiecą albo męską, czujemy się za ciasno. Pewna etykietka. Powinniśmy unikać pojęć co jest normalne a co nienormalne.
Zawsze musi istnieć jakaś większość - uznawana za normalną w opozycji do niej - mniejszość.
Słowo queer przeszło metamorfozę, stało się słowem uniwersalnym dla tych którzy czyją że nie ma dla nich miejsca.
Działania queer
W sferze publicznej - porady, manifestacje, parodie w TV pokazywanie osób w sferze publicznej. Przeciwstawianie normalności. Każdy ma inne potrzeby.
Zarzuty:
- koncentruje się na gejach, lesbijkach
- ma jednoczyć ludzi o różnych seksualnościach.
Feminizm 2 fale:
1830 - 1920 - kojarzone z walką o prawa wyborcze - sufrażystki. Kwestia edukacji, higieny, niewolnictwa. Obszary zainteresowań były szersze niż tylko prawa wyborcze. 1848 - Seneca Falls - przyjęto deklarację uczuć - głosiła równość kobiet i mężczyzn. Odrzucała przepisy które dyskryminują kobiety.
Prawa wyborcze kobiety uzyskały w latach 90-tych. 1920 - w USA uchwalono poprawkę i dawała prawo do głosowania.
1920 - koniec I fali feminizmu. Na jakiś czas został uśpiony. Nie wszystkie kobiety korzystały z prawa wyborczego. Kobiety jak szły do głosowania to oddawały taki głos jak mężczyzna.
Lata 60-te - 2 fala feminizmu
Autor Kazimierz Ślęczka -jedyny autor polski „Feminizm” - polskie wydawnictwo.
Prawdziwy feminizm uznaje właśnie w 2 fali.
Tłumaczenia - Humm, Tong
1963 - książka Betty Friedan „Mistyka kobiecości” Feminizm liberalny
1964 - „Kobieta w Ameryce”
1961 - John Kennedy powołuje komisję prezydencką ds. statusu kobiet.
1963 - USA - wprowadzono ustawę o równej płacy dla kobiet i mężczyzn
1966 - powstanie Narodowej Organizacji na Rzecz Kobiet na czele Betty Friedan
1968 - powstanie ruchu wyzwolenia kobiet, związany z feminizmem radykalnym
1970 - ważne publikacje dla feminizmu radykalnego, Kate Millet „Teoria polityki płciowej”, Shulamith Firestone „Dialektyka płci”
1970 - marsz w Nowym Jorku, demonstracja kobiet z okazji 50 rocznicy uzyskania praw do głosowania.
1972 - uchwalenie poprawki zapewniającej równe prawa dla kobiet i mężczyzn.
ERA - Equal Rights Amendment
1975 - Międzynarodowy Rok Kobiet
Kazimierz Ślęczka wskazuje na 4 nurty. Syndrom ideowy feminizm
Kobietom z racji ich płci dzieje się krzywda
Stan ten można zmienić
Stan ten należy zmienić
Kobiety same muszą to zmienić
3 cechy które mieszczą się we wszystkich rodzajach feminizmu:
Uznanie że nierówności nie wynikają z biologii
Przekonanie że kobiece doświadczenia są tak samo ważne jak męskie
Konieczność podjęcia działań mających na celu zniesienie nierówności płci.
Rodzaje feminizmu:
Feminizm liberalny
Feminizm radykalny
Feminizm marksistowski
Feminizm kulturowy - korzenie w feminizmie radykalnym
Feminizm wielokulturowy
Feminizm siły
Feminizm liberalny - uznawany za najstarszy, nawiązuje do tradycyjnej myśli, liberalnej koncepcji natury ludzkiej. Sięga XVIII wieku. Początkowo pojawiła się opozycja - kobiety też są zdolne do racjonalnego myślenia, równy dostęp do edukacji, kwestia praw również do głosowania. Betty Friedan wskazała że ten model kobiecości ma pewne wady. Kobiety nie są takie szczęśliwe, popadają w depresję, nie mogą się rozwijać, życie ograniczone tylko do sfery domowej. Betty postulowała że kobiety powinny podjąć prace zawodową, mają się kształcić, wyzwolić się z ograniczonego wyboru. Mężczyźni powinni włączyć się w sferę domową. Wyjście kobiety z roli matki, żony, gospodyni. Źródeł dopatruje się się w socjalizacji i w podziale pracy. Celem była aktywizacja zawodowa kobiet, zmiany w edukacji. Walka z opresyjnymi rolami społecznymi. Przyjęto rozróżnienie na płeć biologiczną i społeczna. Różnice biologiczne nie powinny być istotne w społeczeństwie. Uważał że to czynniki społeczne a nie biologiczne. Doszukiwano się nierównego statusu płci. Koncentrował się na sferze publicznej. Sfera prywatna to tylko sfera jednostki - relacje w rodzinie, seksualność.
Krytyka:
- wypowiada się tylko w określonej grupie kobiet - białe kobiety z klasy średniej
- koncentruje się tylko na różnicach płci a nie na różnicach etnicznych, klasowych
- uznaje to co męskie za normę, kobiety takie jak mężczyźni. To co męskie dominuje - kobiety miały dorównać.
- podział na prywatne - publiczne, ignorowanie sfery prywatnej.
Feminizm radykalny - lata 60-te., działał w nowolewicowych nurtach studenckich. Opresja kobiet jest główną opresją wszystkie inne są jej podporządkowane. Posługiwały się pojęciem klasy płciowej. Przynależność polegała na fakcie urodzenia kobieta lub mężczyzną. Opresja kobiet związana patryarchatem. „Polityka” płciowa Kate Millet. Pokazuje aspekty działania polityki płciowej. Pojawia się pojęcie seksizm. Uważają że są 3 główne instytucje patyiarchalne:
- rodzina
- społeczeństwo
- państwo
Otrzymują wsparcie ze strony religijnej. Feministki uważały że męska dominacja przejawia się w sferze prywatnej. Przyglądał się reprodukcji, intymności. Źródłem opresji kobiet jest reprodukcja. Kate Millet autorka hasła „Prywatne jest polityczne”. Sfera seksualności nie tylko sprawą jednostki, decyduje państwo. Duże zainteresowanie pornografią.
Dworkin, Mackinnon - przeciwstawiali się pornografii. Zniesienie nie poprawi sytuacji, jest skutkiem nie przyczyną.
Idea siostrzaństwa - sisterhood- polegało na zjednoczeniu kobiet, solidarność. Celem było odzyskanie kontroli nad cielesnością i seksualnością.
Krytyka:
- ignorował różnice pomiędzy płciami
- zbyt uniwersalne sądy
- determinizm biologiczny, biologia wyznacza miejsce kobiety
Feminizm marksistowski - Analizowany w kontekście ucisku klasowego. Zajmowano się głownie praca domową. Kobiety pracują w domu. Kapitalizm funkcjonuje dzięki nieodpłatnej pracy kobiet. Kobiety przez to że pracują w domu są wykluczone ze sfery publicznej. Opresja kobiet zniknie wraz z upadkiem systemu. Dylemat - czy powinno się płacić za prace domowe.
Krytyka:
- koncentruje się na pracy
- nie wiadomo o jakich kobietach on mówi, do jakich się odnosi.
12.10.2008
Pojęcie płci
Płeć kulturowa - rozróżniana w latach 60-tych w naukach społecznych przez Margaret Mead w 1935r. wydała książkę „Płeć i temperament w trzech społeczeństwach pierwotnych”. Przebywała na wyspach Nowej Gwinei, wzorce płciowe, podział pracy, zainteresowania.
Wnioski
- w 3 plemionach istnieją różne rodzaje pracy, także różne cechy kobiece
- to ci się wydawało naturalne okazało się podziałem kulturowym. Kultura decyduje jakie prace i jakie cechy są kobiece i męskie. Nie natura decyduje lecz poszczególne kultury i społeczeństwo. Zwrócenie uwagi na społeczny podział płci.
1968 - Robert Stoller - rozróżnienie podziału na płeć i gender
Był psychoanalitykiem, pierwszy w literaturze uwzględnił ten podział. Zajmował się mniejszościami seksualnymi. Doszedł do wniosku że płeć biologiczna ma tendencje do wyznaczania płci kulturowej. Urodzona jako kobieta a czuję się mężczyzną.
Płeć społeczna - kulturowo nie jest wrodzona lecz nabywana kulturowo. Kultura decyduje o tym że stajemy się kobieta i mężczyzną.
Na niego powoływały się feministki.
Płeć biologiczna - cechy związane z anatomią, fizjologią.
Gender - cechy charakteru, zwory zachowań, wygląd, nabyte cechy.
Do feminizmu rozróżnienie to wprowadziła Simone de Beauvoir „Druga płeć”. Nie rodzimy się kobietami - stajemy się nimi. Chciała powiedzieć przez to że nie ma czegoś takiego jak naturalna kobiecość - to jest zespół cech nabywanych w procesie socjalizacji. Podział na sex i gender miało na celu zakwestionowanie faktu że urodzenie kobietą i mężczyzną decyduje kim jesteśmy, jakie miejsce zajmuje w hierarchii społecznej. Są tworzone społecznie.
Z tym rozróżnieniem związane są 2 nurty:
Esencjalizm
Konstruktywizm - płeć jest konstrukcją społeczną. Jest tworzona społecznie. Konstrukt społeczny, wytwór społeczny.
Esencjalizm
Uważa ją że istnieje stała natura kobiecości lub męskości. Stała esencja, istota kobiecości lub męskości. Mylony z biologizmem.
Podział esencjalizmu według Grosz
- biologizm - wynika z biologii
- naturalizm - wynika z porządku teologicznego, nadprzyrodzonego, sposób urządzenia świata
- uniwersalizm - poszukiwanie niezależnych od historii cech kobiecości czy męskości
Istota kobiecości może być oparta na cechach charakteru, działania, zadania.
Podział ten wprowadziła Elizabeth Grosz
Barbara Marshall dokonała podziału na 3 rodzaje esencjalizmu które odpowiadają temu co wyróżniła Grosz
a) esencjalizm biologiczny - pojawia się w feminizmie radykalnym, zakładamy że biologia jest tym czym wyróżnia kobiety. Biologia kobieca są czymś co powoduje gorszą sytuacje kobiet - podporządkowanie. Niższy status kobiety. Gwałt - przyczyna podporządkowania kobiet.
b) esencjalizm filozoficzny
c) esencjalizm historyczny
Autorka Rich
Uwolnienie nie kobiet od macierzyństwa - feminizm radykalny. Uniezależnienie kobiet od rodzenia dzieci. Kobieta jest często kojarzona z naturą niż mężczyzna - cykliczne funkcjonowanie.
Kobieta jest przypisywana do sfery prywatnej, związana z domem, niżej ceniona niż publiczna.
Kultura jest wyżej, mężczyzna dominuje nad kobietą.
Emocje - kobieta, natura
Rozum - mężczyźni, kultura
Pisała o tym Simone de Bouvoir
Podział na sex i gender jest kwestionowany.
Judith Butler - autorka „Gender trouble”
Zakwestionowała podział na sex i gender. Opowiadała się za traktowaniem płci jako czegoś danego, naturalnego.
Płeć kulturowa poprzedza istnienie płci biologicznej - uważa że istnieje płeć biologiczna. W każdym społeczeństwie są pewne oczekiwania względem kobiet. Płeć kulturowa poprzedza płeć biologiczną.
Płeć biologiczna nie istnieje poza znaczeniem nadawanym przez płeć kulturową - znaczenie ciała wynika z kultury, kultura określa czy ktoś pasuje do społeczeństwa. Wzorce cielesności, kobieca sylwetka. Kultura nadaje znaczenie temu czy ktoś rodzi się dziewczynką czy chłopcem.
Butler
Płeć biologiczna wyznacza płeć kulturową to wynika z pragnienia osoby przeciwnej - heteroseksualizmu. Osoby które nie mieszczą się w tym schemacie są wykluczane.
Performatywna teoria płci - J. Butler
Płeć kulturowa jest tworzona przez powtarzające się akty odgrywania, przedstawiania zachowań i działań.
Różnica płci jest konstytuowana (tworzona) per formatywnie przez powtarzanie albo cytowanie norm płci w codziennym życiu.
Butler
- płeć biologiczna i kulturowa jest tworzona kulturowo. Kultura nadaje znaczenie płci.
- przekonanie o łączności między płcią biologiczna i kulturową. Pożądanie osoby płci przeciwnej.
- koncepcja per formatywna - płeć jest odgrywana w codziennym życiu, różnica między męskim a kobiecym.
12.10.2008
Koncepcje, czynniki utrwalające istniejący system płciowy. Argumenty:
- tradycja
- biologia
- funkcjonalizm, role
- religijne, natury teologicznej
System płciowy jest utrwalany przez pewne ideologie, rozpowszechnione teorie, socjalizację, uczenie się ról.
Ideologie, argumenty:
Koncepcja odwoływania się do natury, porządku naturalnego, biologii. Różnice pomiędzy kobiecością a męskością są biologiczne, są stałe i nieuchronne. Nie dotyczą tylko fizjonomii ale także cech charakteru, odmienne osobowości. Przyjmuje się że kobiety i mężczyźni z natury pełnią inną rolę w społeczeństwie. Obowiązkiem kobiety jest podążanie za głosem natury.
Krytyka takiego myślenia.
- kobieta i mężczyzna traktowani jako pewne zbiory, a nie wszystkie kobiety i mężczyźni są tacy sami.
- różne sprzeczności. O kobietach mówi się że są słabsze - ale postrzega się je jako silniejsze - odporniejsze na ból.
Zwolennicy:
- osoby które nie żyją zgodnie z ta koncepcją z natury to szkodzi sobie, innym ludziom, społeczeństwie.
- pojęcie natury jest wykorzystywane do celów politycznych, do utrwalania istniejącego porządku.
Odwołanie się do porządku nadprzyrodzonego, boskiego. Blisko związane z poprzednim, porządek naturalny jest zgodny z koncepcją Boga. Zwraca uwagę na sprzeczności - np. seks przedmałżeński.
Koncepcja nieopłacalności przemian. Odwołujemy się do funkcjonalizmu. Każdy z nas ma do spełnienia inne role w społeczeństwie, takie w których jest najlepszy. Role są różne ale się uzupełniają. Dzięki temu cały system społeczny działa. Zakłada że można wprowadzić zmiany ale byłyby nieopłacalne, zbyt wysoki koszt.
Koncepcja czasowej i strukturalnej hierarchii spraw do załatwienia.
Koncepcja czasowej i strukturalnej hierarchii spraw do załatwienia.
Np. feminizm marksistowski
Przyjmuje się że :
Istniejący system płciowy nie jest najlepszy dla kobiet i dla mężczyzn.
System płciowy jest jednym z elementów wad całego systemu społecznego. Ale przyjmuje się że na obecna chwilę są istotniejsze sprawy niż role płci.
Kobiety powinny walczyć o sprawy ważniejsze a nie walczyć tylko o swoje sprawy.
Socjalizacja płciowa - element utrwalający trwałość systemu
Proces w trakcie którego jest nam przekazywany kulturowy wzór kobiecości i męskości. Uczymy się bycia kobieta i mężczyzną. Wyznaczamy wizerunek kobiecości i męskości.
W jaki sposób następuje proces socjalizacji:
- zabawki
- ubrania
- szkoła
- podręczniki
- naśladowanie zachowań rodziców
- odmienne wychowywanie dziewczynek i chłopców
- zakazy/nakazy
- nagrody/kary
- bajki, mass media, seriale
- obserwowanie
- wiek niemowlęcia - różne komentowanie dziewczynek lub chłopców narodzonych np. jaki on silny, jaka ona delikatna, ładna
- grupa rówieśnicza
Elementy przez co się uczymy
Teorie - jak się dzieci uczą płci kulturowej:
Teorie psychoanalityczne - Freud - wyróżnił 3 fazy rozwoju (płciowy)
Faza oralna
rozwój dziewczynek i chłopców jest podobny, podobne
Faza analna zachowania, doświadczenia. Dla obu płci najważniejszą
Postacią jest matka - główna opiekunka, zaspakaja potrzeby
Faza falliczna - świadomość posiadania narządów płciowych, świadomość ich odmienności. Następuje zjawisko identyfikacji. Nieświadomego naśladowania rodzica tej samej płci. Identyfikacja przebiega różnie u dziewcząt i chłopców. Źródłem identyfikacji chłopca z ojcem jest lęk przez kastracją. Traktuje ojca jako swojego rywala. Uświadamia sobie jego wielkość i zaczyna go naśladować. U dziewczynek źródłem jest zazdrość o penisa. Rozdzielają się doświadczenie dziewczynek i chłopców.
Krytyka:
- nie można jej zidentyfikować, jeśli jest nieświadome - nie można go zbadać
- zakładał że pewne nauczone nawyki są stałe, nie zakładał że osoba może się zmienić
- głownie krytykowano za antykobiecość i antycentryczność. Penis jako symbol władzy. Kobieca seksualność była oddalona.
Nancy Chodorow - starała się wytłumaczyć dlaczego dziewczynki są bardziej emocjonalne od chłopców. Chłopcy na pewnym etapie są oddzieleni psychicznie od matki. Chłopcy muszą się wzorować na ojcu, którego nie ma w domu ponieważ pracuje. Chłopiec musi emocje tłumić bo nie ma komu ich przekazać.
Teorie społecznego uczenia się
Źródłem tych teorii jest behawioryzm. Zakłada że tożsamość jest nagrodzona za właściwe czyny a karane zachowania niewłaściwe. Wzmocnienia.
Obserwowanie i naśladowanie. Naśladujemy najczęściej osoby do których jesteśmy podobni, ale także osoby pozytywne jak i te które mają władzę.
Krytyka:
- za to że często naśladujemy osoby przeciwnej płci. Czasami ważniejsze są inne osoby - tata nagradza
- dziewczynki często naśladują wzory męskie, niż chłopcy wzory kobiece
- traktuje się dzieci w sposób pasywny - bierny, jakby nie miały nic do powiedzenia
Koncepcja rozwoju poznawczego
Piaget
Dzieci wymyślają sobie proste kategorie którymi uporządkowują świat który jest wokół nich - schematy. Dostosowanie do możliwości poznawczego dziecka. Im mniejsze dziecko tym mniejsze schematy.
Płeć jako łatwa kategoria do wyróżnienia. Dziecko stosuje określenie płci do odpowiedzi kim samo jest a później poznaje jacy są inni. Następnie pojawia się przekonanie czy dane zachowanie jest stosowne dla obu płci.
Teoria pryzmatów kulturowych
Sandra Beem - autorka
Pryzmat kulturowy - obecne w kulturze założenia które mówią jak się mamy zachowywać.
3 pryzmaty dotyczące płci - Beem
Polaryzacja płciowa - podział na kobiece i męskie jest główną zasadą porządkującą życie społeczne
Androcentryzm - oznacza że to co męskie uznawane jest za standard, norma, dominacja męskich wartości.
Esencjalizm biologiczny - odwołanie do natury co ma potwierdzić te dwie płci kobiet i mężczyzn. Beem uważa że płeć kulturową nabywamy w procesie socjalizacji albo enkulturacji - wchodzenie w daną kulturę.
Wzorce kobiecości są wpajane do naszej świadomości przez meta przesłania - lekcje uczące jak być kobietą i mężczyzną.
- religia
- szkoła
- ideologia
- stereotypy
Tego co męskie i kobiece uczymy się przez zinstytucjonalizowane praktyki:
- podział zajęć
- kobieta przyjmuje nazwisko mężczyzny
- kobieta idzie na macierzyństwo
Symboliczny interakcjonizm
26.10.2008r
Teoria uczenia się płci
Symboliczny interakcjonizm - Mead, uczymy się ról społecznych poprzez odtwarzanie ról innych, branie na siebie ról społecznych (role - ta king). Wyróżniamy 2 etapy uczenia się ról:
Etap zabawy - dzieci uczą się bycia kobietami/mężczyznami poprzez odwzorowywanie zachowań rodziców, znaczący inni - rodzice, opiekuni, pierwsi nauczyciele kobiecości.
Etap gry - wiek przedszkolny, uczy się różnych ról społecznych tzw. uogólniony inny - ogólne wyobrażanie o tym co to znaczy był kobietą/mężczyznom. Wzorów dostarczają media, szkoła, nie tylko rodzice.
Ważne są grupy odniesienia - wzorujemy się na nich, chciałabym należeć, dostarcza pewnych wzorców.
Socjalizacja trwa przez całe życie
- pierwotna w rodzinie
- wtórna - gdy jesteśmy starsi.
Stereotypy płciowe
Stereotyp - zbiór wyobrażeń, schemat, przeświadczenia, przekonania które odnosimy do poszczególnych grup społecznych. Dotyczą narodowości, religii, płci. Używamy w sytuacji braku wiedzy, służą porządkowaniu świata. Odnosimy się do nich w sytuacjach niewiedzy. Nie zawsze muszą być negatywne.
Stereotypy płci
- kobieta za kierownicą
- stereotypy mogą mieć różne określone konsekwencje - w zdobywaniu pracy, w różnych sferach życia. Stereotypy się właściwie nie zmieniają, są trwałe pomimo zmian kobiecości/męskości.
- stereotypy dotyczące wyglądu
- dotyczące cech charakteru
- dotyczące zachowań
Stereotypy płci bazują na 2 podstawach
- dotyczą przekonania że kobiety są prospołeczne, działanie dla dobra innych
- dotyczą mężczyzn - przekonanie że mężczyzna ma władzę.
Stereotypy dotyczące mężczyzn są bardziej pozytywne niż te które dotyczą kobiet.
Giza - Poleszczuk
- kobieta - synonim dobrego anioła
- synonim zrzędy
Stereotypy płci rozróżniają się
- czarne kobiety inaczej oceniane niż białe
- status społeczny
- wiek, osoby starsze pozbawione płci
Podtypy wśród kobiet:
- matka Polka
- kobieta - wamp
- bizneswoman
- uwodzicielka
U mężczyzn podtypy rzadziej występują.
Edukacja i nauka
Kwestia płci
Historyczne wprowadzenie - dopóki edukacja nie była sformalizowana to nie było różnic w dostępie do edukacji przez kobiety i mężczyzn. Ta różnica nastąpiła kiedy uczono się na uniwersytetach. Postulat dostępu do edukacji - jeden z najważniejszych i pierwszych w ramach feminizmu.
Argumenty za nauką:
- kobieta będzie lepszą opiekunką dzieci
- lepszą partnerką dla męża
Różne głosy sprzeciwu. Obawa jak to będzie kiedy kobiety zaczną się uczyć.
- będą za mądre
- kto będzie zajmował się domem
- odmienne programy naukowe na wyższym szczeblu utrudniające dostanie się na studia.
1837 - Oberlin College - w USA przyjęto pierwsze kobiety studentki, musiały w ramach studiów - prać, sprzątać, obsługiwać swoich kolegów. Zajęcia koedukacyjne. Zajęcia z łaciny, matematyki, greki - kobiety nie mogły chodzić na te zajęcia, nie mogły zabierać głosu i czytać głośno swoich prac.
W Europie dostęp do edukacji: Szwajcaria, Belgia, Francja, Anglia
W Polsce
Najgorsza sytuacja w zaborze pruskim. W zaborze rosyjskim lepsza, idea była dość szeroko popierana, środowisko literackie np. Orzeszkowa.
1886 - w Warszawie powstał tzw. uniwersytet latający - podziemna szkoła wyższa 70 % słuchaczy to kobiety, zwany babskim uniwersytetem.
Zabór austriacki
1868 - w Krakowie powstały pierwsze wyższe kursy dla kobiet. Edukacja, idea silnie popierana w kręgach akademickich.
1894 - kobiety po raz pierwszy uzyskały indywidualną zgodę senatu na podjęcie studiów
1897 - mogły regularnie studiować ale na wydziale filozoficznym
1900 - dopuszczenie kobiet na medycynę i farmację
1918 - formalna równość we wszystkich sferach życia
Na początku lat 30 - 28% to analfabetki wśród kobiet
Pod koniec lat 30 - 1/3 studentów to kobiety.
Lata 1945 - 1995- liczba mężczyzn na tym samym poziomie, liczba kobiet studentek podwoiła się.
Globalne dane - nadal mówi się że kobietom trudniej zdobyć wykształcenie, uniemożliwia kształcenie do wyższej edukacji. 2/3 analfabetów to kobiety - kraje arabskie, azjatyckie, afrykańskie.
Edukacja jako źródło emancypacji kobiet. Edukacja podziela różne stereotypy związane z podziałem płci. Ukryty program szkoły - szkoła uczy jak jest urządzony świat, kim śą kobiety i mężczyźni. Zachowania nauczycieli.
System płciowy w szkole jest reprodukowany (powielanie porządku płciowego) w 3 elementach:
Zachowania nauczycieli
Organizacja lekcji
Treść podręczników szkolnych
Jak nauczyciele mogą oddziaływać na zachowania porządku płciowego
- chłopcom więcej wolno
- organizowanie lekcji
- odrabianie zadań domowych
- prace techniczne
- nauczyciele kierują się płcią ale czynią to nieświadomie
- nauczyciele faworyzują chłopców - większość pytań zadają chłopcom, częściej się do nich zwracają
- używają stereotypowych przykładów
- chłopcy są częściej nagradzani za osiągnięcia sportowe a dziewczynki za wygląd, wzorowy uczeń, ale nie za naukę
- wpływ stereotypów na ocenę
- dziewczynkom jest łatwiej uzyskać dobre oceny z przedmiotów humanistycznych a chłopcom z przedmiotów ścisłych
- różne zadania - podział na dziewczynki i chłopców
- przekonanie że wiedza u chłopców zależy od naturalnych zdolności a dziewczynka jeżeli umie to znaczy że się nauczyła
- dziewczynki wynoszą ze szkoły chłopcy są grupą uprzywilejowaną, poświęcanie większej uwagi
Organizacja lekcji - podział sportu na w-f
Podręczniki
- podręczniki silnie umacniają stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn
- w podręcznikach np. do historii jest nierówna proporcja kobiet i mężczyzn. Nieobecność kobiet.
- pomijanie, albo negatywne przedstawianie ruchów emancypacyjnych jeden z autorów Krzysztof Arcimowicz - na podstawie analizy podręczników do życia w rodzinie - chłopcy i dziewczynki są przedstawiani że z natury mają inne cechy:
a) dziewczynki - bycie uczuciowymi, miłymi, przygotowanie do roli matki. Natura przeznacza dziewczynki i chłopców do innych cech.
b) chłopcy - niezależni, aktywni, ambitni, szykowani do roli zawodowej, druga w kolejności rola ojca.
- stereotypowe przedstawienie rodziny, mężczyzna postrzegany przez status zawodowy, kobieta jako żona, matka. Kobieta jeśli pracuje to jej praca jest przedłużeniem domowych aktywności.
- kobiety jako osoby bez pasji
- przedstawiane jako nadmiernie opiekuńcze, przejmujące się, gotowe do poświęceń
- mężczyzna to tata niedzielny, świąteczny - jeżeli jest, to jako rozrywka albo nauka (granie w piłkę, rozwiązuje zadania domowe)
- tata to osoba która ma więcej zainteresowań
- dziewczynki często pokazywane jako pomagające mamie, a chłopcy pokazywani jak pomagają tacie
- grupy rówieśnicze także przedstawiane z podziałem na 2 płcie. Mężczyźni - kreatywni, dziewczynki - pracowite, grzeczne
- polecenia typu „uczeń powinien” formułowane w rodzaju męskim
Wykształcenie we współczesnej Polsce
Kobiety w Polsce lepiej wykształcone 54 - 58% z wyższym wykształceniem. Ta różnica pojawia się od szkoły średniej. Maleje ten dystans. Wzrost liczby kobiet z wyższym wykształceniem w młodszych grupach wiekowych. Kobiety mają niewielką przewagę ale częściej kończą studia - 65% Utrzymuje się stały wybór studiów - studia humanistyczne - filozofia, pedagogika, ścisłe - domena mężczyzn
II połowa lat 90-tych - dopuszczono kobiety do nauk policyjnych. Na poziomie studiów doktoranckich jest równo kobiet i mężczyzn. Doktorzy habilitowani kobiety stanowią 1/3, dalsza naukę osiągają mężczyźni. Tytuł profesora - 27% kobiety. Władze na uczelniach - mężczyźni, „szklany sufit”. Feminizacja stanowisk - nie wiążą się z karierą naukową.
Rodzina
W Europie do XIX wieku dominująca rola ojca w rodzinie. Ojciec dysponował majątkiem, określał relacje w rodzinie, reprezentant rodziny. Od XIX wieku popularna praca poza domem, ojciec coraz częściej nieobecny w domu. Realną władzę w domu sprawowała matka. W połowie XX wieku rosnąca aktywizacja kobiet zawodowo, podważona rola ojca jako jedynego żywiciela rodziny. W Polsce rodziny samowystarczalne, mniej ważna rola ojca - reprezentował rodzinę na zewnątrz. Władza budowana w obrębie rodziny. Ważniejsze więzi emocjonalne. Rola emocjonalna - ekspresyjny przywódca rodziny - matka. Silna pozycja kobiety w porównaniu z innymi społeczeństwami, związana z modelem matki polki, pojawił się pod koniec XVIII wieku - podkreślał ważną rolę kobiet w życiu narodu. Definiowana przez macierzyństwo. Rolą kobiety jest narodzenie tego który będzie walczył za ojczyznę. Udział kobiety w życiu narodu dokonywał się przez macierzyństwo. Kobiety - bohaterka dnia codziennego, mężczyzna - bohater wielkich wydarzeń. Przypisanie kobiety do sfery prywatnej. Hasło PRL-u do pozostawania kobiet w domu. Hasło dopasowane do wydarzeń ekonomicznych. W Polsce rodzina jako najważniejsza wartość - zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn. Nie zmienia się ważność rodziny ale to jak ta rodzina teraz wygląda.
Zmiany w kwestii rodziny
- popularny model partnerski
- zmniejsza się liczba dzieci
- aktywność zawodowa kobiet
- coraz więcej mężczyzn w domu
- przesuwa się granica wieku rodzenia kobiet
- pierwsze dziecko średnio 25 lat w ogóle rodzą w wieku 27
- zmiana modelu małżeństwa
Tradycyjny - pracuje on, ona w domu
Partnerski - oboje pracują, on trochę więcej ona trochę mniej
Odwrócony - ona pracuje, on w domu
- rodziny nuklearne, jednopokoleniowe, małe
- kobiety później rodzą dzieci
- popularność konkubinatów i ko habitacji, rośnie społeczne przyzwolenie na to. Więcej dzieci rodzi się poza związkami małżeńskimi
- ciąża coraz mniej wpływa na to żeby brać ślub
- wzrost liczby rozwodów
- coraz później decydują się na zawarcie małżeństwa
- nie decydują się na posiadanie dzieci, wzrasta dobrowolna bezdzietność.
Czym jest dom:
Dla kobiety
- miejscem pracy, bezpieczeństwa, oazą spokoju
Dla mężczyzn:
- dom jako miejsce odpoczynku, definiują dom w sensie fizycznym - postawić dom
Tworzenie domu wiąże się z :
- budowaniem więzi i atmosfery w rodzinie
- prowadzenie domu
- tworzenie domu na co dzień
Mężczyźni po rozwodzi mówili że dom to brudna robota.
Żonaci mężczyźni - dom jako miejsce odpoczynku
Podział obowiązków domowych
- więcej obowiązków wykonują kobiety.
Wspólne obowiązki:
- opłacanie rachunków
- załatwienie spraw urzędowych
- wynoszenie śmieci
Męskie obowiązki:
- naprawianie sprzętów
- zajmowanie się samochodem
29.11.2008
Przepisy prawne - większość jest neutralna ze względu na płeć.
3 przepisy prawne
Kwestia zawierania małżeństw - kobiety 18 lat mężczyźni 18 lat. Za zgodą sądu 16 lat w przypadku kobiet. W przypadku mężczyzn takiej zgody nie ma. W jaki sposób ta kwestia dyskryminuje kobiety:
- rodzaj presji, kobieta rezygnuje z edukacji aby urodzić dziecko
- mężczyzna ma ukończyć edukację aby dostać pracę
- kobiety bardziej gotowe, dojrzałe
Kwestia nazwiska - najczęściej żona przejmuje nazwisko męża, kobieta może przyjąć oba nazwiska, mąż przyjmuje nazwisko żony - jeśli ona zostaje przy swoim. Złożenie deklaracji aby mieć oba nazwiska jeżeli się tego nie zrobi automatycznie przyjmuje się nazwisko męża. Dzieci najczęściej przyjmują nazwisko ojca.
Kwestia rozwodów
- kwestia dzieci - dyskryminacja mężczyzn, dzieci najczęściej zostają przy matkach.
- rezygnuje się często z orzekania o winie bo to skraca, ułatwia sprawę rozwodową.
- zadawanie pytań przez sąd - kobiety pytanie o wypełnianie obowiązków domowych, mężczyźni pytani o kwestie alkoholu i przemocy.
Przepisy neutralne w praktyce kierowane są stereotypami.
Nierówności w sferze pracy nieodpłatnej, domowej (powielanie stereotypów, inne obowiązki kobiet i mężczyzn, dom jako sfera kobiety)
Rynek pracy
Równość na rynku pracy jest zagwarantowana przez Konstytucję Art. 33 ustęp 2 który mówi o dostępie do zatrudnienie, dostępu do awansu, wynagrodzenia za pracę jednakowej wartości. W Kodeksie Pracy rozdział IIa - równe traktowanie w zatrudnieniu (łączy płeć z innymi cechami - wiek, rasa)
Przejawy nierówności na rynku pracy:
- mężczyźni mają większy dostęp do stanowisk kierowniczych - awans
- kobiety mają mniejsze zarobki na tych samych stanowiskach - 20% różnicy
- kobiety wcześniej przechodzą na emeryturę
* z jednej strony dyskryminacja mężczyzn (kobiety mogą pójść wcześniej)
* z drugiej strony dyskryminacja kobiet (kobiety statystycznie żyją dłużej, mają mniejsze emerytury które muszą wystarczyć na dłużej)
- kobiety traktowane jako kłopotliwy pracownik
- mobbing częściej w stosunku do kobiet
- miękkie kompetencje, przedłużanie obowiązków domowych
- podział na działy gospodarki kobiece i męskie (budownictwo)
- w ogłoszeniach o prac podane wprost kogo chcą zatrudnić
- opieka nad dziećmi częściej przypada kobietom
- molestowanie seksualne częściej dotyczy kobiet
Nierówności zaczynają się od zatrudniania czy rekrutacji na rynku pracy.
- kierowanie ofert do jednej z płci
- zadawanie głównie kobietom pytań o plany rodzinne, obawy pracodawcy
- stawianie innych pytań, wymagań kobietom i mężczyznom ubiegających się o to samo stanowisko
- podejmowanie decyzji w stosunku o płeć kandydata
Fakt bycia zatrudnionym/bezrobotnym
- zatrudnienie mężczyzn jest wyższe niż zatrudnienie kobiet w krajach europejskich
- kraje skandynawskie - mniejsze
- Polska pośrodku, różnica ok. 12% na korzyść mężczyzn
47 % kobiet aktywnych zawodowo (zatrudnienie i te które poszukują pracę)
Ok. 62% mężczyzn aktywnych zawodowo
Wskaźnik zatrudnienia
Kobiety 42 %, mężczyźni 57 % - wyższy wskaźnik zatrudnienia
Bezrobocie
Wyższy wskaźnik dla kobiet. Kobiety są częściej bezrobotne. Szybciej zmniejsza się bezrobocie mężczyzn. Kobiety są częściej długotrwale bezrobotne - ok. rok bez pracy
- trudno kobietom znaleźć pracę i wejść na rynek pracy np. po wychowywaniu dzieci
- mężczyźni mniej chętnie rejestrują się do bezrobotnych
Segregacja pozioma - kobiety i mężczyźni pracują w różnych zawodach, branżach. Polega na dominacji płci w określonych zawodach.
- kobiety dominują w pracach które są przedłużeniem ich obowiązków domowych ( w szkołach, przedszkolach, usługi, opieka socjalna, opieka zdrowotna - jako niższy personel)
- zawody sfeminizowane są mniej opłacane, traktowane jako mniej prestiżowe np. sprzątaczka.
- przez mężczyzn została zdominowana branża budowlana
- zawody zabronione dla kobiet - górnictwo
Segregacja pionowa - im wyżej w hierarchii tym więcej mężczyzn a mniej kobiet.
- szklany sufit - bariery uniemożliwiające, widzą szczyt ale nie mogą się na niego dostać
- szklane ściany - prace które kobiety wykonują np. sekretarka uniemożliwia awans, uniemożliwia zdobywanie doświadczenia aby awansować
- lepka podłoga - prace np. sprzątaczki, dozorcy, stanowiska związane z niską pensją, prestiżem - uniemożliwia awans ponieważ nie ma gdzie
- szklane ruchome schody - odnoszą się do sytuacji mężczyzn pracujących w sfeminizowanych zawodach, szybciej dostają awans.
Wynagrodzenia
- mężczyźni zarabiają więcej na tych samych stanowiskach, widoczne na wyższych stanowiskach w dużych firmach
- wyższe pensje w sektorze prywatnym, niższe w sektorze publicznym
- gorzej opłacane sfeminizowane zawody
Kwestia zakładanie własnej działalności
- przybyło więcej firm zakładanych przez kobiety
- ucieczka przed dyskryminacją
Kwestia emerytur
- granica 60, 65 lat
- dyskryminacja zarówno kobiet jak i mężczyzn
Molestowanie seksualne
- częściej dotyczy kobiet
Nierówności najczęściej postrzegane przez stereotypy, postrzeganie mężczyzn którzy mają zapewnić byt rodzinie. Argument do podwyższania pensji - bo musi utrzymać rodzinę. Kobieta odciąża mężczyznę od obowiązków domowych. Podział zadań w pracy, kobiety wykonują prace pomocnicze.
Gender index - program związany z równouprawnieniem kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Monitoruje kwestie równości płci, podpowiada programy z równouprawnieniem na rynku pracy. Hasło - „Równouprawnienie w pracy to się opłaca”. Stworzono wskaźnik monitorujący równość na rynku pracy (równouprawnienie).
Płeć i władza
Udział kobiet i mężczyzn we władzy.
- analiza udziału kobiet i mężczyzn we władzy, polityce, instytucjach publicznych.
- udział kobiet i mężczyzn w różnych partiach politycznych - zakładanie partii politycznych. - analiza uczestnictwa obywatelskiego
- udział w wyborach i preferencje wyborcze
- udział w debacie publicznej
- analiza wypowiedzi w TV, prasie
- udział w organizacji międzynarodowej
Władzę można odnieść do władzy w rodzinie.
W 1918 - kobiety i mężczyźni uzyskali czynne i bierne prawo wyborcze na tych samych zasadach.
Przed II wojną światową nie przekraczały 5 % kobiety w polskim parlamencie
Po wojnie udział się zwiększył ale nigdy nie stanowiły 23% parlamentarzystów
Obecnie w parlamencie jest 20% udziału kobiet.
Senat - 13-15%
Sejm - 20 %
Udział kobiet w parlamencie malał kiedy parlament zyskiwał na znaczeniach
1952 - 1956 - 17 %
1956 - 4%
Po 1989r zmalała liczba kobiet w parlamencie po okresie przemian. Dla naszej części Europy.
Rosnący udział kobiet wśród kandydatów do sejmu i senatu.
1997 - do sejmu kobiety stanowiły ok. 16% kandydatów
2007 - 23 %
Senat 1997 - 10 %
2007 - 12 %
2001 - przełomowy rok, wewnętrzne uregulowanie że kobiety będą stanowiły 30 % kandydatów.
Władze lokalne - udział kobiet jest niski - segregacja pionowa
Tylko 1 kobieta była premierem
12 kobiet ministrów
Argumenty dlaczego jest małe stanowisko kobiet w parlamencie
- traktowanie polityki jako męskiego świata
- socjalizowanie do odmiennych ról
- podziały, mężczyzna się bardziej nadaje, kobieta bardziej emocjonalna, przypisywanie cech kobietom i mężczyznom.
- niechęć kobiet do próby, wysiłku żeby zobaczyć, zaistnieć
- wyborcy niechętnie głosują na kobiety
- poświęcanie siebie, kobieta rezygnuje z planów
- uregulowania wewnątrzpartyjne, władze partii nie dopuszczają do lepszych miejsc, dostępu do polityki
- gorszy punkt startu
Czynniki ekonomiczne, społeczne - role społeczne, polityczne, kulturowe - stereotypy, decydują o mniejszej ilości kobiet w polityce.
Partie polityczne w stosunku do kwestii kobiet. Podział partii w stosunku do kobiet.
Pozytywne - dążenie do równouprawnienie
SLD, PO, SDPR, Unia Pracy, Demokraci
Nie interesują się kwestią kobiet
PiS, LPR mówią o rodzinie, kobieta traktowana przez rodzinę
Neutralna
PSL, Samoobrona
Małgorzata Fuszara dokonała analizy. Wyróżniła 3 typy podejść:
Nie poruszają tego tematu. Neutralne ze względu na płeć, ślepe na zróżnicowanie pod względem płci
Poruszają tematykę kobiet ale tylko w kontekście rodziny
Porusza problematykę kobiet i równouprawnienia
Temat ignorowany po wyborach. Jak się to tłumaczy.
- konserwatyzm - zbyt wąskie znaczenie
- niedopuszczanie kobiet do polityki bo stanowiłaby zagrożenie
- obrona swojej pozycji w polityce
- polityce nie znają przepisów dotyczących płaci, brak chęci aby je poznać
3 rodzaje argumentów dlaczego powinno być więcej kobiet w polityce.
Zasada sprawiedliwości, kobiety stanowią 50 % w społeczeństwie. We władzy też powinny mieć swój udział
Zasada reprezentacji interesu. Dopiero jak kobiety będą wystarczająco liczne będą w stanie walczyć o swoje interesy.
Zasada odmienności doświadczeń
- parytet kwoty - określenie pewnego % miejsc na liście kandydatów
Argumenty za i przeciw parytetu
ZA
- zmotywować kobiety do wzięcia udziału w wyborach
- wyrównywanie szans
- czynnik edukacyjny
- parytet służy ograniczaniu przeciwności, jest to wpływanie na partie. Parytet ma uniemożliwić aby partie składały się z samych mężczyzn i aby tak pozostało.
PRZECIW
- kierowanie się płcią w całej ideologii aby płcią się nie kierować
- nie ingerować w procesy, pozwolić aby się działy
- płeć nie ma nic do rzeczy, ludzie są ludźmi jak kobieta będzie dobra to się przebije
- pokazanie że kobiety uczciwej walce przegrywają
- to niczego nie załatwi, kwestia formalnego równouprawnienia
Urząd pełnomocnika ds. kobiet
1986 - po raz pierwszy powołany do roku 1989 działał.
Wiąże się z konferencją ONZ w 1985r dotyczącą problematyki kobiet
Po tych latach zmieniała się nazwa pełnomocnika w zależności od tego kto był u władzy. Zmieniały się kompetencje i działania.
Jest powoływany, status jego jest niski u nas.
Parlamentarna grupa kobiet. Kobiety reprezentujące różne partie polityczne. Powstała w 1991 roku. Prezentują kwestie swoich partii niż kwestie kobiet.
14.12.2008
Kwestia partii kobiet.
Styczeń 2007 - powstaje partia kobiet z Ruchu Obywatelskiego, założycielka Manuela Gretkowska, nie jest to partia ideologiczna ani lewicowa ani prawicowa. Działa na rzecz praw i interesów kobiet. Uaktywnienie polityczne kobiet.
W postulatach kwestie dotyczące rynku pracy, kwestie dostępu do reprodukcji, zasiłków, przekształcanie domów dziecka w domy rodzinne, zaostrzenie kar związanych z przemocą seksualną, większa opieka nad samotnymi matkami, polityka prorodzinna.
Kwestia języka, jak się mówi o
Kwestia aborcji
- na gruncie religijnym
- upolitycznione tematy, wracają przy każdych wyborach
- kobiety przegrały walkę o język na temat aborcji, kobiety zamilczały w tej kwestii, pogodzono się z tym
- w dyskusji o aborcji znikają określenia o byciu wolnym, wolny wybór
- z tego dyskursu zniknęło słowo „kobieta” o kobiecie w ciąży mówi się matka, techniki stylistyczne, retoryczne - niewątpliwy, bezdyskusyjny
- stosowanie opozycji - my - obrońcy życia, jesteśmy moralni, tamci nie
- występujemy w imię prawdy, moraliści
- przymiotniki: podstawowy, fundamentalny
- wprowadzenie wymiaru temporalnego - sprawa która ma zapewnić lepszą przyszłość społeczeństwa
- powołanie się do robienia z siebie eksperta, odwoływanie się do badań naukowych
- eliminowanie i zastępowanie pewnych słów innymi: aborcja-zabijanie, pojęcia emocjonalne
- eliminowanie niektórych danych, statystyk, ignoruje się temat podziemia aborcyjnego
- minimalizowanie, ignorowanie ciąż z gwałtu
- zmiana kontekstu, zbitki słowne, zestawienie ze sobą eutanazji, pornografii
- odwoływanie się do historii, do ważnych wydarzeń
Agnieszka Grat „Rykoszetem o płci i narodzie”
Dyskusja o narodzie. Wyniki swoich badań 3 tygodników. Zauważyła że w tych tygodnikach podczas wstępowania Polski do UE zwiększyła się liczba artykułów dotyczących płci i seksualności.
Mowa dyskryminacji - kobiety, mężczyźni. Wyróżnia się silną mowę dyskryminacji
Silna mowa - 4 wskaźniki mocnej postaci dyskryminacji
Nawoływanie do nienawiści
Odmawianie komuś podstawowych praw
Nawoływanie do utrzymania nierówności pomiędzy płciami
Stosowanie gróźb karalnych, obrażanie, szantażowanie
Może mieć różne postacie
2 autorki - Range i Omondi - 10 postaci subtelnego określenia
Paternalizm - - traktowanie kogoś niedojrzale, opiekuńczo bo twierdzi że sobie nie poradzi
Wykluczanie
Stereotypizowanie
Tokenizm - zapewniamy kobietom publiczne funkcje które są mało istotne, dla świętego spokoju
Nadmierna grzeczność
Koncentrowanie się na walorach kobiecych, seksualnych
Niewidzialność - wykluczenie, ignorowanie
Język ciała - komunikacja niewerbalna
Uporczywe narzekanie na dyskryminacje mężczyzn
Lekceważenie zasług kobiet lub pomniejszanie
Jak te formy przejawiają się w języku
Media, reklama
Jakie typy kobiet i mężczyzn występują w reklamach:
Typy mężczyzn:
- typ „złota rączka”
- aktywny zawodowo
- ekspert
* pracujący w banku
* pranie - naprawia np. pralki
- typ dziadka
-członek rodziny zachwycający się tym co zrobiła kobieta
- nastolatki - napoje, gumy
- mężczyźni prezentujący swoje ciało
- mężczyzna jako kumpel
Dominującym typem jest ekspert, doradca
Typy kobiet:
- matka
- gospodynie domowe
- wamp (AXE)
- specjalistka
- jako obiekt seksualny
- bizneswoman
Dominującym typem jest gospodyni domowa, matka, obiekt seksualny
3 podziały
Joanna Mizielińska
- matki
- żony
- kochanki
Bator
- kobiety tradycyjne - supergospodynie
- kobiety nowoczesne - narcystyczne konsumentki
Magdalena Środa
- laleczki
- kury domowe
- modelki
Te typy się ze sobą nie mieszają.
1
Wyszukiwarka