Radiologia1, IV rok, IV rok CM UMK, Radiologia


1.KT MÓZGU

-podstawowe badanie w diagnostyce chorób mózgowia

-dotyczy zwłaszcza osób nieprzytomnych lub niewspółpracujących

WSKAZANIA:

-uraz czaszkowo-mózgowy

-podejrzenie krwiaka wewnątrzczaszkowego

-podejrzenie krwawienia podpajęczynówkowego

-podejrzenie udaru niedokrwiennego

-wodogłowie

-zanik mózgu

-guzy

-kontrola pooperacyjna

-w celu zwiększenia kontrastu pomiędzy tkankami podaje się i.v. jodowe środki cieniujące

-patologiczne ogniskowe wzmocnienie kontrastowe zależy od stopnia uszkodzenia bariery krew-mózg w obrębie zmiany jej unaczynienia oraz sposobu podania środka cieniującego

-szybkie wstrzyknięcie środka cieniującego w czasie spiralnej KT umożliwia ocenę perfuzji w tt. Mózgowych (bad.dynamiczne) lub prezentację naczyń ( angio KT)

-uwidocznienie naczyń jest możliwe dzięki przekształceniom komputerowym oraz wielopłaszczyznowej prezentacji zacieniowanych tt. i żż. (3D angio KT)

-służy do oceny tt.szyjnych, koła tętniczego mózgu, do rozpoznania wad naczyniowych (duże naczyniaki, tetniaki)

INTERPRETACJA:

Kryteria

-rozkład współczynnika osłabienia promieniowania (w.o.p.) w obrębie zmiany

-wzmocnienie kontrastowe-zależy od stopnia przenikania środka cieniującego przez barierę krew-mózg

-rozległość, lokalizacja, wpływ na sąsiednie struktury

-towarzyszący obrzęk

Współczynnik osłabienia promieniowania-w obrębie badanego obszaru jest odnoszony do wartości charakterystycznych dla prawidłowej tk. mózgowej

Zmiany o WIĘKSZYM w.o.p

-hipodensyjne-

* ostry krwiak

*oponiak

*krwawienie z guza

*torbiel koloidowa

*zwapnienie

*krwiak oponowy ostry

*krwiak oponowy podostry

*krwotok podpajęczynówkowy

Zmiany o MNIEJSZYM w.o.p.

.- hiperdensyjne -

*obrzęk

*zawał

*stłuczenie

*guz

*ropień

*zapalenie

*naciek białaczkowy

*torbiel

*przewlekły krwiak

*wodniak oponowy

*torbiel pajęczynówki

2.BADANIE KANAŁU KREGOWEGO

a. zdjęcie przeglądowe kręgosłupa

-w części przypadków można wykryć objawy nasuwające podejrzenie procesu chorobowego w obrębie kanału

*wady rozwojowe kręgów, które mogą towarzyszyć wadom wewnątrzkanałowym

*poszerzenie szerokości kanału kręgowego przy dużych wolno rosnących guzach kanału kręgowego

*zmiany osteolityczne przy neo złośliwych zajmujących kręgi i przestrzeń wewnątrzkanałową

b. MRI-odcinek szyjny i piersiowy

-metoda z wyboru w większości stanów patologicznych

-kanał może być obrazowany w dowolnej płaszczyźnie, rdzeń kręgowy jest najlepiej widoczny

-u części chorych, głównie w przypadku neo podaje się i.v. środek kontrastujący-subst. paramagnetyczna oparta na gadolinie (^)

-w części przypadków techniki dodatkowe (*)

*sekwencja supresji tłuszczu

*angiografia MR

*mielografia MR

c. KT- odcinek lędźwiowy

-najskuteczniejsza metoda obrazowania części kostnych kanału kręgowego

-podstawowe bad. W chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa l-k

-j/w kontrast -jodowe środki cieniujące (^)

-j/w (*)

d. radikulografia

-u pacjentów którzy nie mogą mieć MRI

-badanie kontrastowe przestrzeni podpajęczynówkowej kanału kręgowego poniżej stożka końcowego rdzenia w celu uwidocznienia korzeni nerwowych L2-S1

WSKAZANIA

*przepuklina jądra miażdżystego L4-L5, L5-S1

*zmiany zapalne korzeni i opon

*bóle kręgowe (uporczywe zespoły bólowe)

-chory leży ne ruchomym stole głową w dół pod kątem 30-45* (by środek cieniujący był poniżej stożka rdzeniowego)

-punkcja lędźwiowa Dimer X (5-8ml) / Amipaque (10-15ml)

e. mielografia-cały worek oponowy

-badanie kontrastowe przetrzeni podpajęczynówkowej (pozostałej części)

-przy guzach wewnątrzkanałowych (ciasnota kanału kręgowego, ch.zwyrodnieniowe, wypadnięcie jądra miażdzystego) i zmianach pourazowych

+powietrzna

+pozytywna

f.scyntygrafia

-za pomocą radioaktywnego technetu, ukazuje cały układ kostny

WSKAZANIA:

*podejrzenie neo kręgów współistniejących z procesem wewnątrzkanałowym

*niedrożność, podejrzenie przerzutów

g. angiografia rdzeniowa

WSKAZANIA

*malformacje naczyniowe

3.MIELOGRAFIA

- badanie kontrastowe przestrzeni podpajęczynówkowej kanału kręgowego

-podanie jodowego, niejonowego śr. cieniującego drogą punkcji lędźwiowej lub nakłucie zbiornika wielkiego w odcinku szyjnym

*powietrzna- powietrze jako kontrast

*pozytywna-ze środkiem cieniującym

-Amipaque-metrizamid, pochodna kw. Trijododiaminobenzoesowego, wodny jodowy środek , monomeryczny, niejonowy, osmolalność bliska krwi

-Uropolina-amidotri oat, pochodna j/w, środek jonowy

WSKAZANIA:

*ciasnota kanału kręgowego

*choroby zwyrodnieniowe

*wypadnięcie jądra miażdżystego

4. BADANIE DZIECKA Z ZAROŚNIĘTYM PRZEŁYKIEM

-podejrzenie niedrożności pojawia się zwykle zaraz po urodzeniu kiedy cewnik rutynowo wprowadzany do przełyku nie przechodzi do żołądka

-dziecko wymaga natychmiastowej diagnostyki i leczenia operacyjnego

-badania:

*zdjęcie przednio-boczne v boczne tułowia (kl.p +brzuch) z włożonym do przełyku miękkim kontrastującym cewnikiem

-zagięcie cewnika odpowiada miejscu niedrożności

-stwierdzenie powietrza w jelitach dowodzi istnienia przetoki między drzewem oskrzelowym a dolnym odc. zarośniętego przełyku

5.SPLENOPORTOGRAFIA- badanie żył układu wrotnego

-bezpośrednio- śr. kontrastowy do miąższu śledziony

-pośrednio- śr. kontrastowy do t. śledzionowej

-obecnie rzadko stosowane

WSKAZANIA:

*bloki wątrobowe

*żylaki przełyku

*poszukiwanie krążenia obocznego

6.RTG KLATKI PIERSIOWEJ

-podstawowa metoda diagnostyczna w wykrywaniu i rozpoznawaniu chorób płuc i opłucnej

-zwykle zdjęcie przeglądowe w projekcji PA oraz czasem bocznej na stojąco

-można je uzupełnić

*zdjęciem skośnym

*w ułożeniu na bok, poziomym promieniem

*w fazie wydechu i wdechu

*celowanym na szczyty płuc

PA-widoczne są dwa przejrzyste pola płucne + cień środkowy (serce, duże naczynia, narządy śródpiersia, kręgosłup, mostek)

-pola płucne ograniczone są przez części kostne żeber oraz od dołu przez kopuły przepony i przyśrodkowo przez zarysy cienia środkowego

-na tle pól płucnych widoczne są tylne i przednie odcinki żeber , które krzyżują się ze sobą

*tylne- wyraźniejsze, biegną ukośnie od kręgosłupa ku dołowi i bokom

*przednie- słabiej zarysowane, biegną ukośnie od str. bocznej ku dołowi i przyśrodkowo

-części chrzęstne żeber są niewidoczne (chyba że zwapniałe)

-przepona0łukowate wysklepienie po str. prawej ustawione wyżej i słabiej ruchome oddechowo

+po stronie prawej zarys przepony zlewa się z cieniami wątroby, po lewek graniczy z bańką powietrza, w sklepieniu żołądek

+na wdechu o 1 międzyżebrze w dół

-pomiędzy zarysami przepony a boczną ścianą klatki piersiowej są kąty przeponowo-żebrowe

-na zdjęciu bocznym kąt ostry z tylną ścianą klatki piersiowej , bo tylny zachyłek przeponowo-żebrowy jest głęboki, od przodu jest płaski

7.RTG JEST TECHNICZNIE DOBRE GDY

-jest dobrze naświetlone-widoczne są 4 górne kręgi piersiowe

-jest dobrze ujęte-zakres od I żebra do kątów przeponowo-żebrowych

-jest symetryczne- równa odległości stawów mostkowo-obojczykowych od linii środkowej ciała

8.KORONAROGRAFIA

-uważana za złoty standard

WSKAZANIA:

*niestabilna dławica piersiowa

*podejrzenie choroby niedokrwiennej serca

*u chorych z rozpoznaną chorobą wieńcową w celu ustalenia optymalnego leczenia

+cel:

-ocena krążenie wieńcowego

-uwidocznienie liczby, umiejscowienie , stopień zwężenia tt. wieńcowych

+dostęp do naczynia

-najczęściej metoda Judkinsa-nakłucie t.udowej

-rzadziej metoda Soriesa-nakłucie t. ramiennej

+umożliwia wykonanie dodatkowych badań

-koronaroangioskopia

-wewnątrznaczyniowe USG (IVUS)

-wewnątrzwieńcowe badanie dopplerowskie metodą kodowania kolorem

+powikłania

-zawał mięśnia sercowego

-migotanie komór

-zatory mózgowe

-powikłania w miejscu dostępu do naczynia

-zgon 0,1%

+badanie

-cewnikowanie z pomiarem ciśnienia w LK

Podanie środka cieniującego, → analiza ściany i średnicy KL, ruchomości , frakcji wyrzutowej

Arteriografia → odejście tt. wieńcowych , średnica, zmiany obszaru zaopatrywania, dł zwężenia, krążenie oboczne, przepływ w gałęziach (cewnik do prawej lub lewej t. wieńcowej →wybiórcze wstrzyknięcie kontrastu)

9. KRWIOBIEG DUŻY I MAŁY

Mały → PK → tętnice płucne → włośniczki → żyły płucne → LP

Duży → LK → aorta → tętnice → włośniczki → żyły → ż główna górna

10. PRZEPUKLINA ROZOWRU PRZEŁYKOWEGO ( pozycja Trenderenburga)

Mówimy gdy dochodzi do przemieszczenia części, rzadziej całego żołądka przez otwór przepony do klatki piersiowej.

Powstaje najczęściej w następstwie niewydolności rozworu a czynnikiem sprzyjającym może być wzrost ciśnienia śródbrzusznego u osób z nadwagą.

a) przepuklina zślizgowa

podprzeponowego odcinka przełyku i części wpustowej żołądka (małe są zwykle odprowadzalne.)

Fizjologicznie bańka nadprzeponowa przełyku ma kształt okrągły i gładke zarysy, a przepuklinę charakteryzuję okrężny pierścień przewężenia, który dzieli ją na część górną i dolną.

Większe mają zazwyczaj charakter trwały, na rtg są widoczne poza sylwetką serca po stronie lewej :

- mogą towarzyszyć objawom choroby niedokrwiennej serca lub krwawieniom z górnego odcinka p. pok.

- najczęstsze powikłanie - odpływ żołądkowo -przełykowy prowadzący do nieodwracalnych stanów zapalnych przełyku ze zwężeniem - przełyk Baretta

b) przepukliny okołoprzełykowe

prawidłowo- podprzeponowe położenie wpustu żołądka

11. DUODENOGRAFIA HIPOTENSYJNA

Polega na wybiórczym wprowadzeniu środka cieniującego przez zgłębnik do XIIcy po wywołaniu hipotoni farmakologicznej (20 mg hioscyny)

Umożliwia to ocenę kształtu i wielkości głowy trzustki (ściana przyśrodkowa) oraz pętli XIIcy.

Wskazania

12, USG ale nic się nie skserowało ;/

13. MAMMOGRAFIA

Podstawowa metoda badania sutków

Warunek : przy małej dawce promieniowania (1-3 mscy) zdjęcia muszą mieć bardzo dobrą jakość

Współcześnie mammografy mają lampy 2ogniskowe z wirującą anodą ze ścieżką molibdenową oraz dwa rodzaje filtrów - molibdenowy i radowy

Ważna jest jakość detektora i automatyczny proces wywołania

Do oceny używa się negatoskopów zapewniających światło o widmie emisyjnym odpowiadającym światłu widzialnemu

2 podstawowe projekcje :

* skośna (przyśrodkowo - boczna)

* CC czyli cranio-caudalna

Najczęściej robi się zdjęcia celowane z uciskiem punktowym i zdjęcia powiększone

Opis badania powinien zawierać:

-badanie umożliwia oceną sutka, dobre uwidocznienie zmian niewyczuwalnych palpacyjnie

-czułość metody 95% w wykrywaniu zmian

80% w sutkach o „gęstej strukturze”

-mała wartość w różnicowaniu zmian łagodnych i złośliwych

-używa się prom. Miękkiego 25-40 kV oraz specjalnych błon rtg o wysokiej czułości

+Typy sutków:

*sutek do 20r.ż.- niedojrzały, prawie jednorodna gęstość w której giną struktury

*sutek dojrzały- gruczołowy, plamiste zagęszczenia odpowiadające elementom gruczołowym tj. zrazikom i przewodom rozdzielonych przejaśnieniami tkanki tłuszczowej i beleczkami łącznotkankowymi

*sutek inwolucyjny- okres przekwitania-zanik tkanki gruczołowej i zwłóknienie przewodów wydzielniczych, gł. rysunek beleczkowy na tle tk. tłuszczowej

*sutek zanikowy- dominuje tkanka tłuszczowa, cienkie beleczki skupione łącznotkankowe ostro odgraniczone biegną od brodawki do podstawy sutka

+Rodzaje

*kontrastowa galaktografia- wypełnienie przewodów wydzielniczych środkiem cieniującym (zmiany rozrostowe wewnątrzprzewodowe przy wycieku patologicznej wydzieliny z brodawki)

*termografia- by zwiększyć czułość u kobiet z grupy ryzyka w połączeniu z innymi metodami diagnostycznymi.

+Wykonanie:

3 zdjęcia = przednie + 2 skośne aby można było porównać obrazy cieplne w symetrycznym sutku i obu sutkach

14.MAMMOGRAFIA KONTRASTOWA

15.METODYKA BADAŃ DRÓG ŻÓŁCIOWYCH

a. USG

-najczęstsze badanie wstępne

-zwykle stosuje się głowice sektorowe 3,5 - 5,0 MHz

-badanie pęcherzyka min 8 h po ostatnim posiłku w płaszczyźnie poprzecznej i podłużnej

-trudna do oceny jest okolica brodawki dwunastniczej większej

WSKAZANIA

*neo

*różnicowanie żółtaczek

*przeszkoda w cholestazie

*urazy

*wady rozwojowe

*kamica

*ostre zapalenie

*położenie przy biopsji

*choroby rozsiane w miąższu wątroby

*marskość wątroby

*torbielowatość

*ropnie

*krwiaki pooperacyjne

*motoryczność

b.MR

-uwidocznienie dróg żółciowych i przewodu trzustkowego

-w czasie badanie techniką ultraszybką (MASTE, RARE) obrazy T2-zależne z równoczesną supresją tk. tł. powodują wzmocnienie sygnału ze strony zbiornika statycznego płynu z równoczesnym znacznym osłabieniem sygnału z tk. otaczających i płynącej w naczyniach krwi

-łączy zalety pancreatocholangiografii wstecznej , USG i KT

-odzwierciedla zarysy wewnętrzne oraz zawartość pęcherzyka zew i wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych i przewodu trzustkowego

-pozwala na ocenę stosunków anatomicznych

c.KT

-badanie przez i.v. podaniem środka cieniującego ułatwia rozpoznanie kamieni żółciowych

-w fazie tętniczej (po podaniu środka cieniującegio)- rozpoznanie nacieków zapalnych i nowotworowych (rak pęcherzyka)

-nejlepiej spiralna

d.ERCP (pankreatocholangiografia wsteczna)

-duodenoskop wprowadza się do części zstępującej dwunastnicy w celu umiejscowienia brodawki Vatera

-przez kanał bioptyczny instrumentu wprowadza się polietylenowy lub teflonowy cewnik w ujściu brodawki

-przewód żółciowy wspólny i trzustkowy wypełnia się 5-10ml środka cieniującego (60% roztwór )

-wykonuje się zdjęcie PA i w rzutach skośnych

*pozwała uwidocznić szerokość i zarysy wewn. przewodów żółciowych, złogi w świetle przewodu oraz zwężenia nowotworowe i zapalne

*możliwość oceny stanu anatomicznego i czynnościowego brodawki oraz pobrania wycinków

*często poprzedza zabieg andoskopowego nacięcia brodawki i/lub usunięcia złogów z dróg żółciowych

e.cholangiografia przezskórna

-w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą USG, cienką igłą nakłuwa się przez skórę jeden z wewnątrzwątrobowych przewodów i wypełnia się środkiem cieniującym oraz robi się zdjęcie rtg

+powikłania

*wyciek żółci

*krwotok dootrzewnowy -wykonuje się gdy inne metody zawiodły

f) cholangiografia śródoperacyjna

w czasie cholecystektomii przez przewód podrenażowy wprowadza się środek cieniujący w celu oceny drożności i zawartości przewodów żółciowych

g) cholangiografia pooperacyjna

środek cieniujący wprowadza się przez dren pozostawiony przez chirurga w przepowdzie żółciowym wspólnym (dren Kehna)

Pozwala ocenić stan dróg po zabiegu

h) cholangiografia izotopowa (scyntygrafia statyczna)

Pozwala określić kształt wielkość i położenie wątroby oraz równomierność rozkładu znacznika w miąższu. Zwykle stosuje się związki koloidowe znakowane technetem 99 wychwytywane przez układ siateczkowo- śródbłonkowy.

Rutynowo techniką planarną ??

Prawidłowy obraz :

Nieprawidłowy obraz, bo :

- spadek gromadzenia :

* marskość

* rozsiany proces neo

* zmiany zapalne

- ogniskowy brak gromadzenia

* torbiel

* naczyniak

* neo

* choroba pasożytnicza

i) cholangiografia doustna

Ma na celu uwidocznienie pęcherzyka i ocenę stanu kurczliwości

Środek cieniujący hepatotropowy podaje się p.o., wchłania się on w jelicie i żyłą wrotną dostaje się wątroby gdzie wydzielaja go komórki i trafia do pęcherzyka

W miarę zagęszczania następuje wzrost intensywności wysycenia.

Zdjęcie po 11-14 godzinach od podania środka

Po prawidłowym uzupełnieniu pęcherzyka → próba czynnościowa → spożycie śniadania, żółtka, tabliczki czekolady → zdjęcie po 30 min ( skurcz pęcherzyka, widać przewód)

j) dożylna cholangiografia

Gdy metoda p.o. nie uwidoczniła pęcherzyka → podejrzenie zmian w przewodach

Podaje się wodny roztwór środka cieniującego np. bilipalina ? , edocystobil w ilości 20-40ml /10 min lub wlew w kroplówce 30-60 min.

16. SPLENOGRAFIA

ERCP

17. WSKAZANIA I P/WSKAZANIA DO ERCP

Wskazania:

przeciwwskazania

18. CARCINOGRAFIA = angiografia farmakologiczna

Adrenalina do tt nerkowych powoduje ich skurcz (kurczą się naczynia prawidłowe) podajemy kontrast i uwidaczniają się patologiczne naczynia guzów nerek.

28. CIŚNIENIA W SERCU

LP

LK

aorta

PP

PK

t płucna

żż płucne

mmHg

12-kwi

140/4-12

140/90

-2 do 7

30/70

30/15

5-12

kPa

0,52-1,58

18,48/0,52-1,58

18,48/11,88

-0,26 do 0,92

3,96/0 - 0,92

3,96/1,98

0,66-1,58

ŻYLAKI PRZEŁYKU

Rozwijają się najczęściej w wyniku nadciśnienia pierwotnego i rzadziej w następstwie niedrożności i VCS (ż gł górne).

W marskości wątroby lub bloku przedwątrbowym część krwi z układu wrotnego odpływa przez ż żołądkową lewą i żż żołądkowe krótkie do splotów podśluzówkowych okolicy dna żołądka i przełyku → VCS. Przyczyna masywnych krwawień z p. pok.

Rozpoznawanie

- rozpoznanie w 80%

- po przejściu niewielkiej ilości zawiesiny barytowej i pacjenta w pozycji leżącej

- na wydechu

- badanie ułatwia podanie silnie działających środków rozkurczowych

- ujawniają się jako okrągłe lub wężowate guzki wpuklające sie do światła przełyku

Leczenie:

Nastrzykiwanie środkami powodującymi obliterację żylaków

25. LAMPA RENTGENOWSKA

Promienie rent. Powstają w bańce próżniowej w której umiejscowione są dwie elektrody

Elektroda (-) katoda

Elektroda (+) anoda

Włączenie lampy do prądy o dużej różnicy potencjałów → nadanie wolnym ee odpowiedniej energii kinetycznej → przebiegają od katody do anody i zostają nagle zahamowane w miejscu zwanym ogniskiem lampy (zderzenie z powierzchnią ogniska) → zamiana energii kin na promienie rent. (1%) i ciepło (99%)

???onitowanie promieni = promienie hamowania + promienie charakterystyczne

Rysunek……

SKUTKI PROMIENIOWANIA W ORGANIZMIE

Skutki prom są zależne od dawki, rodzaju prom, wieku i rodzaju tkanek

Tkanki i narządy płodu i dzieci są bardziej promienioczułe

Tkanki z komórek o dużej aktywności podziału są bardziej wrażliwe

Wysoki stopień utlenienia wpływa na wzrost promienioczułości

Promienioczułość zależy też od fazy podziału kom. (w interfazie lub w fazie dojrzałej są mniej czułe

Niestochastyczne:

Stochastyczne

Nie maja dawki progowej, ze wzrostem dawki wzrost częstości ich występowania, do 50 mSv / rok

SOMATYCZNE

  1. dziedziczne

  1. odległe i późne

Wczesne skutki somatyczne

  1. zespół hematopoetyczny (dawka kilkuset rzędów przez kilka godzin)

  1. zespół jelitowy (1000 - 5000 radów)

  1. zespół mózgowo-naczyniowy (> 5000 radów)

(21) KT klatki piersiowej

Dzięki dużej rozdzielczości kontrastowej wykazuje większą czułość i skuteczność w ocenie:

- Powiększonych węzłów chłonnych wnęk i śródpiersia.

- Stanu zaawansowania raka oskrzela (staging).

- Przerzutów do płuc.

- Patologii opłucnej.

- Guzów śródpiersia.

- Tętniaków.

Dzięki systemowi wysokiej rozdzielczości (HRCT) diagnostyka:

- zmian śródmiąższowych,

- zwłóknień,

- rozstrzeni oskrzeli,

- rozedmy.

Tradycyjna tomografia:

- uzupełnienie zdjęć przeglądowych,

- wykrywanie jam gruźliczych i powiększonych węzłów lub mas guza we wnęce.

(20) Wskazania i przeciwwskazania do stosowania środków cieniujących:

Wskazania:

Konieczność wykonania badania.

Przeciwskazania:

- grupy ryzyka:

- powikłania po poprzednim podaniu takiego środka,

- alergia,

- astma,

- paraproteinemia (szpiczak, choroba Waldenstroma),

- niewydolność układu krążenia i układu oddechowego,

- niewydolność nerek (stężenie kreatyniny w surowicy >2mg%),

- niewydolność wątroby,

- wiek > 65lat,

- dzieci <10 lat.

- ostrożność:

- wole zwłaszcza toksyczne,

- guz chromochłonny nadnerczy,

- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa.

(46)Odbyt, przełyk - zarośnięcie u dzieci:

Przełyk - pyt. 4

Odbyt:

- rozpoznanie ustalane natychmiast po urodzeniu wobec braku odbytu skórnego;

- konieczne jest określenie długości zarośniętego odcinka;

- metoda alternatywna - USG przezroczowe,

- u dzieci starszych metodą z wyboru jest MR miednicy mniejszej

0x08 graphic
(30) Co tworzy sylwetkę

Bok: prawa komora, pień płucny, aorta wstępująca.

Tył: lewy przedsionek, lewa komora, tętnica główna dolna.

Owalny cień przed rozwidleniem tchawicy - prawa tętnica płucna.

Łukowate pasmo powyżej lewego oskrzela - lewa tętnica płucna.

(35) Anatomia płuc.

Prawe płuco:

Płaty: górny, środkowy, dolny.

Szczeliny: skośna i pozioma.

Szczeliny są niewidoczne z wyjątkiem szczeliny poziomej; niekiedy widoczna na wysokości przedniego odcinka IV żebra po stronie prawej (obraz linijnego, włosowatego cienia utworzonego przez opłucną trafioną osiowo wiązką promieni).

Płuco lewe:

Płaty: górny i dolny.

Szczelina skośna.

Segmenty: granice między segmentami nie są widoczne. Widać je, gdy segment staje się bezpowietrzny (naciek zapalny, marskość, niedodma).

Lewe: 9. Prawe 10.

Lewe:

Płat górny (5):

  1. szczytowo - tylny.

  2. przedni.

  3. górny.

  4. dolny.

  5. języczek.

Płat dolny (4):

  1. szczytowy płata dolnego.

  2. podstawny przedni.

  3. podstawny boczny.

  4. podstawny dolny.

Prawe:

Płat górny (3):

  1. szczytowy.

  2. tylny.

  3. boczny.

Płat środkowy (2):

  1. boczny.

  2. przyśrodkowy.

Płat dolny (5):

  1. szczytowy płata dolnego.

  2. podstawny przyśrodkowy.

  3. Podstawny przedni.

  4. podstawny boczny.

  5. podstawny dolny.

OSKRZELA

Na wysokości Th6 tchawica dzieli się na dwa oskrzela główne:

prawe: szersze, krótsze, zachodzi pod mniejszym kątem, jakby w przedłużeniu tchawicy.

lewe: dłuższe, węższe, odchyla się od kierunku przebiegu tchawicy.

Kąt rozdzielenie tchawicy: 70-80˚.

Oskrzele główne - oskrzele płatowe - oskrzele segmentalne.

Oskrzele płatowe:

Prawe: górne i pośrednie (płata środkowego i dolnego).

Lewe: płata dolnego i płata lewego górnego.

Drzewo oskrzelowe nie jest widoczne na zdjęciu przeglądowym. Niekiedy w okolicy wnęki widać przekrój oskrzela. Oskrzele główne i płatowe są zwykle widoczne na zdjęciach warstwowych. Na wysokości odcinka III-IV żebra widoczne są cienie wnęki (lewa nieco wyżej i częściowo zasłonięta przez cień pnia płucnego i serca - mniejsza).

Wnęka na RTG utworzona jest przez cienie naczyń płucnych tętnic i żył. Od wnęki ku obwodowi rozchodzą się rozgałęzienia tętnicy płucnej i żył płucnych - rysunek naczyniowy płuc w postaci pasmowatych cieni.

Zewnętrzny zarys prawej wnęki tworzy kątowe wcięcie utworzone przez żyłę górnego płata i t. pośrednią.

(49) Rzut szczelin.

Szczeliny nie są widoczne. Czasem widoczna jest szczelina pozioma - na wysokości przedniego odcinka IV żebra po stronie prawej.

(59) Wnęka płuca.

Płuco prawe: (od góry) oskrzele główne prawe, tętnica płucna prawa, żyły płucne prawe.

Płuco lewe: (od góry) tętnica płucna lewa, oskrzele główne lewe, żyły płucne lewe.

(58) Anatomia pnia trzewnego.

- naczynie grube i krótkie (długości 15-20cm),

- początek:

Na przednim obwodzie aorty .

Najczęściej na wysokości krążka między Th12 a L1.

Odchodzi najwyżej z trzech nieparzystych gałęzi trzewnych aorty brzusznej, przy wyjściu aorty z jej rozworu w przeponie.

- koniec:

Nad górnym brzegiem trzustki, gdzie dzieli się na 3 gałęzie: t. żołądkową lewą, tętnicę wątrobową wspólną i t. śledzionową.

Przebieg: do przodu, ku dołowi, w prawo, układając się ku tyłowi od sieci mniejszej, objęty splotem trzewnym. (BOCHENEK STRONA 276:D)

T. żołądkowa lewa (a. gastrica sinistra).

Najmniejsza gałąź pnia tętniczego.

Przebieg: pionowo ku górze w lewo i do przodu. Po dojściu do części górnej krzywizny mniejszej żołądka zatacza łuk i zstępuje często jako dwie gałęzie zespalając się z t. żołądkową prawą, gałęzią tętnicy wątrobowej właściwej (a. hepatica propria).

Gałęzie:

przełykowe,

wpustowe,

żołądkowe (w więzadle wątrobowo-żoładkowym układają się na krzywiźnie mniejszej).

T. wątrobowa wspólna (a. hepatica communs):

Średnia gałąź pnia.

Długości około 3,5cm.

Przebieg: poziomo ze strony lewej na prawą wzdłuż górnego brzegu trzustki i dzieli się na dwie gałęzie: t.żołądkowo-dwunastniczą (a. gastroduodenale; ku tyłowi, do tyłu od odźwiernika); t.wątrobową właściwa (a. hepatica propria - ku górze i wstępuje do wnęki wątroby).

Gałęzie:

- t.wątrobowa włąściwa (oddaje żołądkową prawą),

- t. żołądkowo - dwunastnicza,

- gałązki trzustkowe.

T. śledzionowa:

Największa gałąź lewa.

Przebieg: poziomo wężowato ze strony prawej na lewą wzdłuż górnego brzegu trzustki; potem do śledziony; dzieli się przed wnęką śledziony na 5-8 gałęzi.

- gałęzie boczne: trzustkowe, żołądkowe krótkie, t. żołądkowo-sieciowa lewa.


Promienioczułość tkanek