hm. Maria Supeł
hm. Gabryjela Zielińska
JAK ZDOBYWAĆ STOPNIE INSTRUKTORSKIE -
PORADNIK DLA PRZEWODNIKÓW
WSTĘP
Jeżeli nie udało ci się jeszcze odkryć, że najważniejszą rzeczą w życiu jest nieustanny osobisty rozwój, aby móc pomagać innym rozwijać się, to cieszę się, że możemy zrobić to razem.
Metoda harcerska jest najlepszym sposobem przygotowania się do życia, aby sięgnąć po wszystko to, co rzeczywiście jest ważne, rozpoczynając od tworzenia siebie samego, poprzez oddawanie bliźnim swojej wiedzy i umiejętności, aż do wzięcia odpowiedzialności za świat, którego stajemy się współtwórcami. Niestety, moje doświadczenia wskazują, że instruktorzy metodę harcerską postrzegają jako sposób na wychowanie zuchów i harcerzy, ale już bardzo rzadko jako metodę wychowania i wspierania rozwoju instruktorów.
W ostatnim czasie w witrynach księgarskich pojawiło się wiele książek opisujących tajniki wiedzy i umiejętności potrzebne współczesnemu człowiekowi, aby oprócz sukcesu umiał sięgnąć po przyjaźń i znaleźć odpowiedź na pytanie, kim być. Czytając je, odnoszę wrażenie, że autorzy oprócz wiedzy socjologicznej, psychologicznej czy pedagogicznej doskonale znają również naszą metodę harcerską.
Dysponując takim bogactwem metodycznym, możemy w sposób najbardziej skuteczny doświadczać własnego rozwoju, kierować nim i w ten sposób podejmować najbardziej wartościową ze służb, służbę sobie.
Stopnie instruktorskie, tak jak stopnie harcerskie i gwiazdki zuchowe, pełnią tę samą rolę - są nośnikiem programu oraz motywują do przekraczania samego siebie, ciągłego wzrastania i stałego odpowiadania na pytanie: kim być. Stopnie w systemie metodycznym są także wskaźnikami postępu w rozwoju kadry instruktorskiej, jak również całej organizacji. Postawy instruktorów nie zdobywających kolejnych stopni i stały wzrost liczby przewodników na funkcjach komendanckich świadczą tylko o tym, że nie umiemy korzystać z możliwości, które niesie nam system stopni instruktorskich, bądź nie chcemy, gdyż jest to zbyt duży wysiłek i lepiej pozostać na pozycji oportunisty. Myślę, że te postawy powoli zaczynają przechodzić do lamusa i w naszej organizacji powstaje model instruktora stale podejmującego zadania wynikające z programu jego rozwoju.
Poradnik ten przeznaczony jest przede wszystkim dla kandydatów na instruktorów, którzy chcą przystąpić do opracowania swojej pierwszego dojrzałego programu rozwoju, ale również dla ich opiekunów i komisji stopni instruktorskich.
Zaproponowana przez nas metoda tworzenia indywidualnych programów składa się z trzech etapów. Pierwszy z nich to poszukiwanie odpowiedzi na kilka przygotowanych przez nas pytań, które pozwalają nie tylko na utwierdzenie się w postanowieniu bycia instruktorem, ale również opisanie, kim jest instruktor i jakiej podejmuje się odpowiedzialności. Drugi etap, druhno, druhu, to wędrówka, którą odbędziesz z samym sobą. Chcemy zaproponować ci chwilę refleksji nad tym, co jest dzisiaj dla ciebie ważne i co chciałbyś, aby było ważne dla ciebie jutro. Ostatni etap pracy nad programem próby przewodnikowskiej, to porządkowanie wszystkich wcześniej zdobytych informacji o sobie samym, określenie, co chcesz zmienić w sobie, aby nie tylko móc podjąć się funkcji drużynowego, ale przede wszystkim umieć podjąć odpowiedzialność za siebie samego.
Na zakończenie chcę przekazać ci kilka rad, jak korzystać z poradnika:
1. Jeśli chcesz jak nawięcej skorzystać z tego poradnika, musisz sprostać jednemu niezbędnemu wymogowi. Czym on jest? To proste: głęboka chęć odbycia szczerego dialogu z samym sobą, gdyż tylko wówczas będziesz mógł znaleźć odpowiedzi na postawione w poradniku pytania. To pozwoli ci dobrze sformułować cel, do którego będziesz zmierzał podczas próby. Wówczas masz szanse na sukces.
2. Najpierw czytaj każdy rozdział jak najszybciej, aby ogarnąć go w całości. Jeżeli będzie cię kusiło, aby przejść do dalszych rozdziałów, nie rób tego, chyba że czytasz poradnik dla przyjemności. Jeśli jednak robisz to dlatego, że chcesz skonstruować swój indywidualny program rozwoju, przeczytaj raz jeszcze uważnie rozdział.
3. Nie wahaj się przerywać czytania, aby przemyśleć to, czego się dowiedziałeś o sobie. Zadawaj sobie często pytanie, co chcesz osiągnąć i jak to osiągnąć.
4. Czytaj z ołówkiem i notatnikiem. Ilekroć natrafisz na ćwiczenie, wykonaj je i
swoje wnioski wpisz zgodnie z poleceniem, tj. do poradnika lub odrębnego notatnika. Ten sposób jest bardziej interesujący i ułatwia pracę z tekstem.
5. Bernard Shaw mawiał: „To że ktoś nas uczy, nie znaczy, że się nauczamy”. Uczenie się jest procesem aktywnym. W harcerskiej metodzie mówimy o uczeniu w działaniu. Jeśli chcesz nie tylko zbudować swoją przewodnikowską próbę, ale również nauczyć się posługiwania stopniami instruktorskimi do planowania rozwoju swojego i innych, staraj się stosować do reguł określonych w poradniku. Rób to również po zakończeniu pracy z poradnikiem, ilekroć się nadarzy okazja, bo przecież tylko używana wiedza pozostaje w umyśle.
6. Jeżeli poczujesz się samotny w swej wędrówce, porozmawiaj o swoich smutkach z opiekunem. Wspólnie poszukajcie rozwiązania twoich problemów.
7. Gdy zakończysz tworzenie programu próby przewodnikowskiej i uzyskasz dla niego akceptację komisji stopni instruktorskich, w swoim dotychczasowym notatniku rozpocznij rozdział „Moje sukcesy”. Notuj w nim wszystkie swoje sukcesy. Bądź dokładny - podawaj nazwiska, daty i efekty. Prowadzenie tego typu notatek zachęci cię do zwiększenia wysiłku. I jakże fascynująca to będzie lektura, gdy jako opiekun przyszłego przewodnika wrócisz do nich za kilka lat.
ROZDZIAŁ I
PIERWSZE PYTANIA
Na początek proponuję ci wspólne poszukiwanie odpowiedzi na kilka pytań. Oto pierwsze z nich:
CZY RZECZYWIŚCIE CHCESZ ZOSTAĆ INSTRUKTOREM?
Prawdopodobnie nie zdobyłeś jeszcze stopnia Harcerza (Harcerki) Rzeczpospolitej. Być może również niższych stopni. Jednak jeżeli chcesz dokonać zmian w swojej harcerskiej wędrówce, zastanów się, może stopnie harcerskie zaspokoją w pełni twoje ambicje? Dzięki nim możesz realizować zadania natury wychowawczej. One również pomogą ci zdobyć rozległą wiedzę i wszechstronne umiejętności. Jeśli jesteś --> [Author:GZ] ciekawy, jak to wygląda np. w chorągwi krakowskiej - przeczytaj książkę Jarosława Balona „Jak orzeł leć”.
Instruktor - to brzmi dumnie, ale zobowiązuje do ciągłego doskonalenia się, ustawicznego podnoszenia poprzeczki przy realizacji zadań. To nie jest już druh „o jedną zbiórkę mądrzejszy od harcerzy”, jak to bywa z zastępowym. Rota Zobowiązania Instruktorskiego wyznacza nowy kierunek harcerskiej służby.
Przyjmuję obowiązki instruktorki/instruktora Związku Harcerstwa Polskiego. Jestem świadoma/świadomy odpowiedzialności harcerskiego wychowawcy i opiekuna. Będę dbać o dobre imię harcerstwa, przestrzegać Statutu ZHP, pracować nad sobą, pogłębiać swoją wiedzę i umiejętności. Wychowam swego następcę. Powierzonej przez Związek Harcerstwa Polskiego służby nie opuszczę samowolnie.
Instruktor jest wychowawcą. Dba więc nie tylko o własny rozwój, ale pomaga w rozwoju innym. Najczęściej podejmuje działania z drużyną, tam bowiem zgodnie z metodą harcerską ma największe możliwości realizacji instruktorskiej służby.
Instruktor nie tylko odpowiada za bezpieczeństwo swoich zuchów czy harcerzy, ale przede wszystkim za pokazanie różnych możliwości życiowych wyborów. Drużynowy wychowuje przede wszystkim własnym przykładem bez względu na to, czy tego chce, czy nie. Abyś mógł zaproponować cokolwiek harcerzowi, musisz być dla niego kimś ważnym, autorytetem. Twój autorytet powinien wynikać z tego, co wiesz, umiesz i potrafisz. Wówczas z czasem:
Będą kiedyś te skry w czar zaklęte,
co tak jasno dziś złocą twą twarz,
opowiadać o tobie legendę,
drużynowy, wodzu nasz.
Ty również masz wiele do zaoferowania. Abyś mógł się o tym upewnić, spróbuj przedstawić swoje dotychczasowe doświadczenia i sukcesy w curriculum vitae - jak każda osoba ubiegająca się o jakieś stanowisko lub funkcję.
Curriculum witae
1. Dane:
imię i nazwisko
data urodzenia
adres
stan cywilny
2. Wykształcenie (najwyższe uzyskane i aktualnie zdobywane)
3. Etapy zdobywania wykształcenia z różnych dziedzin (szkoła, kursy różnego rodzaju, np. harcerskie, językowe, zawodowe, również i inne, np. tańca) - miejsce, czas trwania, rezultat począwszy od aktualnych i ostatnio ukończonych.
4. Doświadczenia nabyte podczas pełnienia różnych funkcji (nazwa środowiska lub organizacji, w której pełniono funkcje, okres z podaniem orientacyjnych dat)
5. Zainteresowania
6. Szczególne umiejętności z różnych dziedzin
7. Referencje - wymienić dwie osoby, które mogłyby udzielić ci referencji.
8. Funkcja, zakres działań i odpowiedzialności będącej w polu twoich zainteresowań oraz tygodniowy limit czasu przeznaczony na jej pełnienie.
* Dlaczego chcesz pełnić tę funkcję? - twoja motywacja.
Myślę, że Twój życiorys stanowi wystarczającą rekomendację.
Tak więc świadoma/świadomy swych sukcesów, doświadczeń możesz przystąpić do opracowania swojego pierwszego programu zdobycia stopnia instruktorskiego. Czas na kolejne pytanie.
CO POWINIENEŚ ZROBIĆ, BY ZOSTAĆ INSTRUKTOREM?
Jeśli twoje c.v., czyli curriculum vitae, potwierdza pełnienie funkcji w drużynie, to bardzo dobrze. Dopisz jedynie, że chciałbyś kontynuować pracę z drużyną, ale już po mistrzowsku. Natomiast, jeśli marzy ci się funkcja drużynowego zuchów czy harcerzy, powinieneś najpierw sprawdzić swoje predyspozycje, aby uniknąć pomyłki i szukania metodą prób i błędów w instruktorskim życiorysie „czegoś dla siebie”.
Może twoim powołaniem są właśnie zuchy? A może nie bardzo wiesz, jak znaleźć z maluchami wspólny język? By ustrzec się przed nietrafnym wyborem, proponuję ci, abyś swoją decyzję oparł na doświadczeniach zdobytych podczas przygotowanego i przeprowadzonego przez ciebie zadania w gromadzie zuchów czy drużynie harcerskiej. Praktyka ta pozwoli ci nie tylko na trafne określenie swojego nowego miejsca, ale będzie bardzo pomocna przy opracowaniu wartościowej próby na stopień przewodnika.
Próba powinna być dostosowana do twoich możliwości, zainteresowań, sytuacji i potrzeb twojego harcerskiego środowiska - musi być twoja i niepowtarzalna.
Nikt nie ma Twoich odcisków palców
Nikt nie ma Twojego głosu
Nikt nie mówi „kocham Cię” tak, jak Ty
Nikt nie wierzy tak, jak Ty
Niczyja historia nie jest taka, jak Twoja
Nikt nie ma takich samych smutków,
takich samych radości, jak Ty.
Nikt nie jest taki, jak Ty
Nikt w Twoim kraju i na Twym
kontynencie
Nikt na trzeciej planecie
Układu Słonecznego
w galaktyce, którą nazywamy
Drogą Mleczną
Nikt, ponieważ jesteś niepowtarzalny.
Ulrich Schaffer
Twoja próba musi być niepowtarzalna, gdyż ma ci pomóc dokonać czegoś ważnego dla siebie, pokonać własne bariery, które stanowiłyby przeszkodę w pełnieniu instruktorskiej funkcji. Odhaczanie różnych zadań w karcie próby niewiele zmienia.
Opracowanie takiej próby, która pozwoli ci na przekroczenie samego siebie, wymaga czasu i osobistej refleksji. Zastanów się więc, kim jesteś, jaki jesteś. Zastanów się, kim chcesz być. Wówczas próba stanie się okazją do poszerzenia twoich doświadczeń życiowych i pomoże ci przygotować się do pełnienia funkcji. Jeśli chcesz być wychowawcą, nie możesz eksperymentalnie dochodzić do wiedzy i uogólnionych sądów, co należy robić. Wiąże się to bowiem ze zbyt dużym ryzykiem dla wychowanków. Dlatego też spróbujemy ci pomóc w precyzyjnym opracowaniu twojego programu próby.
Powinna ona mieć dla ciebie taką rangę, aby mogło rosnąć poczucie twojej wartości i pozwalało ci przewidywać pozytywne skutki własnego działania. O wiele łatwiej bowiem myśleć pozytywnie, gdy ma się po temu konkretne powody.
A więc jaka próba ?
- opracowana na podstawie analizy własnych umiejętności, postaw, doświadczeń,
- osadzona w konkretnych realiach twojego szczepu, hufca, środowiska,
- przedyskutowana („przegadana”) z instruktorem-autorytetem, który zgodzi się ciebie wspierać, pełniąc rolę opiekuna próby,
- zaakceptowana przez komisję stopni instruktorskich, która pomoże ci postawić odpowiednio wysoko poprzeczkę i dopasować zadania, które będą jednocześnie sposobem oceny pozwalającym sprawdzić stan osiągniętej wiedzy i umiejętności.
Pamiętaj jednocześnie, że generalną zasadą programu próby stopnia instruktorskiego jest dokonanie znacznej zmiany w samym sobie.
SKĄD WZIĄĆ OPIEKUNA PRÓBY?
Znalezienie dobrego opiekuna, to bardzo trudne zadanie. Wiadomo, że powinien to być instruktor, który jest dla ciebie autorytetem, do którego masz zaufanie, który uczestniczy w życiu hufca i zna jego aktualne potrzeby, problemy i realia. Niektóre komisje stopni wręcz proponują listę potencjalnych opiekunów, którzy spełniają te i inne, ważne dla komisji warunki. Sam wybierasz taką osobę i proponujesz jej pełnienie funkcji opiekuna próby. Przy wyborze swojego opiekuna musisz pamiętać, że będzie on nie tylko wspierał twoje działania, ale będzie pełnił względem ciebie rolę mentora, a w stosunku do komisji stopni instruktorskich mediatora twoich marzeń i dążeń.
Komisja Stopni Instruktorskich
Po opracowaniu zadań próby i zaplanowaniu terminów ich realizacji uczestniczycie z opiekunem w spotkaniu (posiedzeniu) hufcowej komisji stopni instruktorskich. Komisja akceptuje opiekuna, przebieg próby, czasem proponuje modyfikację zadań, weryfikację terminów oraz działania, za pomocą których będziesz mógł sprawdzić realizację zaplanowanych przez ciebie zadań. Wnioskuje do komendanta hufca o otwarcie próby.
W czasie realizacji zadań możesz się konsultować, radzić zarówno opiekuna, jak i członków komisji. Próba nie jest czymś sztywnym, ustalonym raz na zawsze. Zmienia się twoja sytuacja osobista, następują zmiany w otoczeniu, czasem wykonanie jakiegoś zadania zmienia dalsze plany. Próbę możesz modyfikować, porozumiewając się na bieżąco z opiekunem i komisją stopni instruktorskich.
ROZDZIAŁ II
PIERWSZE KROKI W POSZUKIWANIU SIEBIE
System kształcenia instruktorów przewiduje, że każda próba instruktorska jest indywidualnym programem rozwoju każdego instruktora, ale jednocześnie określa poziom, który należy osiągnąć i do którego podczas próby należy się przygotować.
(-)
PRZEWODNIK/PRZEWODNICZKA
To instruktor podejmujący samodzielnie zadania zgodnie z wybraną drogą dochodzenia do mistrzostwa. Pracuje z zespołem młodszych lub rówieśników, stosując metodę harcerską. Zna psychiczne potrzeby tych, z którymi pracuje, oraz mechanizmy funkcjonowania grupy. Wykorzystuje je w działaniu.
PRZEWODNIK to ten, który chce i potrafi:
1. Poznać siebie - określić, co umie, co wie, określić swoje braki, wątpliwości,
określić cechy, które chciałby wykształcić, określić swoje potrzeby, co chciałby robić, kim chciałby być w harcerstwie i poza nim.
2. Poznać swoje środowisko działania, jego potrzeby, określić, w co mógłby się włączyć lub co zrobić sam (głównie w środowisku działania drużyny).
3. Zrozumieć, stosować w pracy, zaprezentować członkowi komisji stopni instruktorskich własne działania z wykorzystaniem metody harcerskiej.
4. Poznać indywidualne cechy i potrzeby harcerzy, mechanizmy działania grupy i wykorzystywać je w pracy z grupą rówieśniczą - drużyną.
5. Rozwijać własne zainteresowania, doskonalić się w wybranej dziedzinie (języki, sport, gra na instrumencie, informatyka itp.).
6. Znaleźć właściwe proporcje w wypełnianiu obowiązków wynikających z przynależności do różnych grup społecznych (rodzina, szkoła, drużyna, środowisko zawodowe).
7. Zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne do pełnienia funkcji drużynowego (kierownika zespołu, szefa klubu itp. ) - w wybrany sposób.
Skoro próba ma skonsumować wszystkie te wymagania, to należy dokonać kolejnego remanentu, co już wiem i potrafię oraz co powinienem zrobić, aby spełnić postawione wymagania?
Ćwiczenie z notatnikiem
Do tej tabeli wpisz wszystkie wnioski, które powstały w wyniki dokonanej przez ciebie analizy wymagań przewodnikowskich.
|
|
(-)
Nim przystąpisz do określania kolejnych zagadnień, które powinny być ujęte w twojej próbie, prześledź uważnie wyjątki ze Statutu ZHP dotyczące instruktorów.
Rozdz. 4, §17, p. 4:
Instruktorem może zostać harcerz starszy po ukończeniu 16 lat, cieszący się nienaganną opinią, przygotowany do pełnienia funkcji statutowej - po złożeniu Zobowiązania Instruktorskiego.
Rozdz. 4, § 18, p. 3:
Decyzję o dopuszczeniu do złożenia Zobowiązania Instruktorskiego podejmuje właściwy komendant hufca lub chorągwi.
Rozdz. 4, § 19, p. 2:
Instruktorzy mają ponadto prawo do:
1) przyjmowania Obietnicy Zucha, Przyrzeczenia Harcerskiego, Zobowiązania Instruktorskiego,
2) pełnienia wszystkich funkcji w Związku.
Rozdz. 4, § 20, p. 1:
Członkowie ZHP mają obowiązek:
1) dbać o dobre imię i dobro Związku,
2) kierować się:
(....)
c) instruktorzy - Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim oraz Zobowiązaniem Instruktorskim, (...).
Rozdz. 4, § 20, p. 2:
Harcerze starsi pełniący funkcje statutowe oraz instruktorzy mają ponadto obowiązek:
1) szczególnej troski o powierzone im dzieci i młodzież, zwłaszcza ich zdrowie i bezpieczeństwo,
2) rzecznictwa interesów dzieci i młodzieży,
3) przygotowania następcy na pełnioną przez siebie funkcję.
Rozdz. 4, § 21, p. 3:
Niepełnoletni instruktor lub harcerz starszy, mający ukończone 16 lat, może pełnić funkcje statutowe, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, pod opieką pełnoletniego członka ZHP, wyznaczonego przez właściwego komendanta hufca lub chorągwi.
Rozdz. 4, § 22, p. 1, 2, 3, 4:
1. Czynne prawo wyborcze mają:
1) instruktorzy pełniący funkcje statutowe,
2) harcerze starsi, jeżeli ukończyli 16 lat i pełnią funkcje statutowe.
2. Bierne prawo wyborcze, z wyłączeniem wyborów, o których mowa w ust. 3 - 5, mają:
1) instruktorzy,
2) harcerze starsi, jeżeli ukończyli 16 lat.
3. Bierne prawo w wyborach na funkcje Przewodniczącego ZHP, Naczelnika ZHP, komendanta chorągwi oraz komendanta hufca mają wyłącznie pełnoletni instruktorzy.
4. Bierne prawo wyborcze w wyborach do komisji rewizyjnych mają wyłącznie instruktorzy.
Ćwiczenie z notatnikiem
Jako przyszły instruktor powinieneś przygotować się do zadań określonych w Statucie ZHP. Zapoznaj się jeszcze raz z powyższym tekstem i wpisz te zadania, które będziesz chciał wpisać w program swojej próby przewodnikowskiej.
|
|
(-)
Próba instruktorska jest wyborem twojej własnej ścieżki rozwoju, który przebiega zgodnie z zasadami harcerskiego wychowania. Stąd konieczność równoczesnej pracy nad swoim rozwojem duchowym, intelektualnym, społecznym i fizycznym. Czas próby to czas uczynienia postępu w tych sferach życia. Przyjrzyjmy się im kolejno:
ROZWÓJ DUCHOWY - jest nieustannym poszukiwaniem dróg realizacji, zrozumienia i życia według określonego systemu wartości. Wiara, nadzieja, miłość, dobro, prawda, wolność, sprawiedliwość, tolerancja i przyjaźń stanowią harcerski system wartości opartych na zasadach chrześcijańskich. Rozwój duchowy osiąga się wypełniając obowiązki wobec samego siebie, innych ludzi, otaczającego świata oraz otwierając się na to, co duchowe, transcendentne.
Rozwój duchowy w harcerstwie może być realizowany między innymi poprzez:
- kontakt z przyrodą,
- refleksję nad samym sobą,
- pokonywanie własnych słabości,
- rozwijanie swoich zdolności i doskonalenie samego siebie,
- życie religijne, rozumiane jako dialog z Bogiem,
- poszukiwanie sensu życia,
- rozbudzanie wrażliwości etycznej i estetycznej,
- budowanie harmonii,
- służbę innym,
- poznawanie i tworzenie kultury,
Na co dzień raczej nie zastanawiamy się nad systemem wartości, któremu hołdujemy, nad wartościami, które realizujemy w naszym życiu. Czasem pozostajemy w fałszywym przekonaniu, że kierujemy się jakąś normą, podczas gdy w praktyce pomijamy ją, postępujemy wręcz przeciwnie.
Niewątpliwie oprócz działania aktywnego i efektywnego w naszym życiu potrzebne są chwile na refleksję. Co zrobiłem, po co, jakie są tego efekty, co jest naprawdę ważne, a co ja wybieram jako najważniejsze. Potrzebne są chwile na wsłuchanie się w siebie. Może będą to chwile spędzone blisko natury lub na słuchaniu pięknej muzyki, może chwile spędzone na rozmowie z Wielkim Stwórcą.
Proponuję ci chwilę sam na sam ze sobą. Poniżej znajdziesz dwa ćwiczenia. Po dokładnym zapoznaniu się z nimi, wybierz to, które najbardziej ci odpowiada. Następnie zapewnij sobie czas na marzenia i uruchom swoją wyobraźnię.
Wędrówka
Jesteś wędrowcem, który na swojej drodze spotkał drogowskaz. Nie odchodzą od niego żadne drogi, a mimo to drogowskaz jest bardzo rozwidlony. Na poszczególnych deseczkach wyryte są napisy:
* być odważnym,
* być otwartym,
* być uczciwym,
* być mądrym,
* być tolerancyjnym,
* być bogatym,
* być wolnym,
* być zdrowym,
* być prawdomównym,
* są też puste deseczki.
Na leżącym obok olbrzymim kamieniu wykute są pytania:
Co jest ważne dla ciebie?
Co kieruje tobą i przyświeca w twoim życiu?
Jakie wartości uznawane przez ciebie decydują o tym, że postępujesz tak jak postępujesz, idziesz tam, gdzie idziesz?
Wybierz swoje drogowskazy (określ ważniejsze i mniej ważne), zastanów się, co sprawia, że w życiu kierujesz się tymi właśnie wartościami. Co wynika z tego, że są to twoje wartości? Jeśli wśród wymienionych na drogowskazie brak jest wartości ważnych dla ciebie - dopisz je.
Ćwiczenie z notatnikiem
Wszystkie odpowiedzi na postawione pytania oraz swoje uwagi wpisz do notatnika. Zastanów się, co musisz zrobić, aby twoje drogowskazy w dalszym ciągu wyznaczały kierunek twojego życia.
Poszukiwania w dwudziestym wieku
Najpierw wyobraź sobie, że jesteś współczesnym rycerzem wyruszającym na poszukiwania. Wszystko jednak wymaga uaktualnienia, ponieważ współcześni rycerze nie noszą zwykłych zbroi, miecza i tarczy i nie dosiadają oddanego rumaka. I niewielu obecnie wie, że wspólcześni rycerze także szukają Graala. Przyjmując jednak, że jesteś w istocie poszukującym rycerzem we współczesnym przebraniu, pozwól sobie na swobodne wyobrażanie tego, co może składać się na twoją zbroję. Co służy ci za tarczę? Jakiej używasz broni? Możesz, na przykład, za zbroję uznać określony sposób ubierania się lub umiejętność kontrolowania emocji. Twoją bronią mogą być słowa, możesz też wykorzystać prawo lub jakieś zasady, może nią być również skłonność do wybuchów. Twoją tarczą mogłaby być określona rola społeczna, praca, która wzmacnia twój status, określa tożsamość w świecie i chroni cię przed atakami. Nawet słabość służy niektórym ludziom za tarczę lub zbroję, utrzymując ich w ten sposób z dala od żądań innych ludzi.
Co jest twoim rumakiem? Co wspiera cię i pomoga w twoich poszukiwaniach? Możesz odpowiedzieć w bardzo dosłowny sposób - na przykład samochód, samolot, motocykl. Twoja odpowiedź może przybrać formę metafizyczną; być może wsparciem w twojej podróży jest wyznawanie określonego systemu wiary lub podążanie drogą kariery.
Co jest Graalem, którego szukasz? Wyobraź sobie, jak on wygląda. Czy to bogactwo? Sukces? Wewnętrzny spokój? Silne poczucie tożsamości lub powołanie? Czym jest dla ciebie? Wyobraź sobie zdobycie twojego Graala. Pozwól sobie zobaczyć go, usłyszeć, dotknąć, posmakować, powąchać - dowiedz się w najbardziej zmysłowy sposób, jakbyś się czuł, znajdując swojego Graala. Po wykonaniu tego zadania być może zechcesz złożyć przysięgę, iż pozostaniesz wierny swoim wyprawom i poszukiwaniom Graala, którego pożądasz.
Ćwiczenie z notatnikiem
Do notatnika wpisz wszystkie odpowiedzi na pytania, które znajdują się w ćwiczeniu. Jeżeli możesz, wpisz również tekst swojej rycerskiej przysięgi. Zapoznaj się ze swoimi notatkami i sporządź szkic drogi, którą musisz przebyć, aby swoje zapiski wcielić w życie. Następnie wybierz wszystko to, co możesz zrobić już dziś i podczas swojej próby przewodnikowskiej.
A może byłbyś bardziej zainteresowany refleksją innej natury i chciałbyś stworzyć swoje własne „credo”, rozpoczynające się od słowa „Wierzę...”.
Często machinalnie powtarzamy słowa wyznania wiary i nie zastanawiamy się nad ich treścią. W co rzeczywiście wierzę, co odrzucam. Może próba zastanowienia się nad tym da ci do myślenia i spowoduje, że będziesz chciał się uporać z jakimiś problemami, wątpliwościami w tej dziedzinie?
ROZWÓJ SPOŁECZNY - to budowanie szacunku wobec drugiego człowieka, jego godności, wolności i przekonań, wyrabianie umiejętności życia we wspólnocie i potrzeby solidarnego działania. To przygotowanie do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu wspólnoty: rodzinnej, lokalnej, narodowej i międzynarodowej. To poznanie swoich praw i powinności obywatelskich w społeczeństwie demokratycznym.
Rozwój społeczny można realizować w harcerstwie między innymi poprzez:
- odpowiadanie programem działania na najważniejsze problemy wspólnoty lokalnej, kraju, społeczności międzynarodowej,
- poznanie i stosowanie zasad demokracji,
- kształtowanie tolerancji i postaw poszanowania odmienności,
- poznawanie mechanizmów i struktur życia społecznego,
- wyrabianie postawy obywatelskiej,
- służbę innym,
- budowanie braterstwa i przyjaźni,
- poznawanie dziedzictwa kultury i cywilizacji Polski, Europy, świata,
Od urodzenia wzrastamy wśród ludzi, obracamy się w różnych kręgach: z początku w najwęższym, rodzinnym, i stopniowo w coraz szerszym - szkolnym, rówieśniczym, osiedlowym i społeczności lokalnej. Pełnimy tam różnorodne role.
Zastanów się, jak układają się twoje relacje z poszczególnymi członkami tych grup. Czy potrafisz zachować właściwe i przemyślane proporcje w ilości czasu przeznaczonego na funkcjonowanie w tych grupach, czy umiejętność ta pozostawia wiele do życzenia? Może twoje postawy i zachowania rozmijają się ze wskazówkami zawartymi w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim?
Harcerze i zuchy szybko wychwycą rozdźwięk między tym, co mówimy, a naszym postępowaniem.
Ćwiczenie z notatnikiem
Zastanów się, a wnioski wpisz do notatnika:
Jakie wydarzenia w ciągu najbliższych 6 miesięcy będą konsekwencją twojego dotychczasowego postępowania |
Jak mogłaby się zmienić sytuacja, gdybyś choć trochę zmodyfikował swoje zachowanie
|
w domu: |
w domu:
|
w szkole (na uczelni, w pracy): |
w szkole (na uczelni, w pracy):
|
w życiu: ...................................................* |
w życiu: ......................................................*
|
w życiu lokalnego środowiska:
|
w życiu lokalnego środowiska: |
*) wpisz nazwę jednostki harcerskiej, w której działasz |
|
ROZWÓJ INTELEKTUALNY - jest ciągłym zdobywaniem wiedzy, wyrabianiem umiejętności myślenia, refleksji i dokonywania wyborów, próbą zrozumienia otaczającego nas świata, kształtowaniem postawy twórczej, poznaniem samego siebie i własnych zdolności, rozwijaniem wyobraźni i wrażliwości na piękno.
Rozwój intelektualny można realizować w harcerstwie między innymi poprzez:
- wychowanie zgodnie z harcerskim systemem wartości,
- samokształcenie i doskonalenie,
- stwarzanie warunków do swobodnego kształtowania światopoglądu,
- naukę,
- kształtowanie indywidualności,
- udział w kulturze,
- rozbudzanie zainteresowań,
- stopniowanie wymagań.
Liczy się wiedza i umiejętność wykorzystania jej w różnych sytuacjach, zdolność do dokonywania wyborów, wyobraźnia i wrażliwość. Także zdolność wyrażania tego, co masz do powiedzenia swoim zuchom bądź harcerzom, twoja sprawność językowa i umiejętność dostosowania słownictwa, sposobu mówienia do rozmówcy.
Ćwiczenie z notatnikiem
Spróbuj wyjaśnić zuchowi bądź harcerzowi:
1) Jak możliwe jest przechowywanie informacji w komputerze?
2) Na czym polegają wybory prezydenckie w Polsce?
3) Co powoduje, że tak wiele osób chętnie słucha muzyki poważnej?
4) Jakie myśli z ostatnio przeczytanej przez ciebie książki przekazałbyś harcerzom z twojej drużyny (swoim zastępowym) bądź zuchom?
5) Wyjaśnij pochodzenie nazw wszystkich kontynentów?
Następnie zapisz swoje objaśnienia i krytycznie im się przyjrzyj. Wnioski wpisz do notatnika.
ROZWÓJ FIZYCZNY - to stała troska o zdrowie i kondycję fizyczną, nauka zdrowego stylu życia, nieuleganie nałogom, wychowanie w poszanowaniu własnego zdrowia, przezwyciężanie własnych słabości i lęków - w dążeniu do utrzymania równowagi ducha i ciała.
Rozwój fizyczny można realizować w harcerstwie między innymi poprzez:
- dbałość o sprawność fizyczną,
- uprawianie sportu,
- gry i ćwiczenia,
- życie obozowe,
- uprawianie wędrówek i turystyki,
- poznanie zasad zdrowego trybu życia,
- walkę z nałogami,
- popularyzowanie i przestrzeganie zasad higieny.
Oczywiście tutaj zdecydowanie przemawiają za tobą osiągnięcia sportowe i rezultaty z indeksu sprawności fizycznej. Ale to nie wyczerpuje tematu.
Przyjrzyj się, jakie ujęcia twojej osoby uchwyciła kamera podczas ostatniej imprezy szkolnej lub rodzinnej. Jeśli nie dysponujesz takim archiwalnym materiałem, poproś kogoś znajomego o nakręcenie takiej
5-minutówki. Jeśli to nie jest możliwe - po prostu poobserwuj się przez dłuższą chwilę przed lustrem.
Podczas ćwiczenia zwrócić uwagę na:
- postawę ciała,
- sposób poruszania się, trzymania głowy, gestykulację,
- schludność wyglądu,
- fryzurę,
- strój.
Ćwiczenia z notatnikiem
Czy to, co zobaczyłeś, satysfakcjonuje cię? Czy świadczy o poważnym traktowaniu samego siebie? Może niewielkim nakładem czasu i środków, przy odrobinie pomysłowości uda się lepiej o siebie zadbać?
Do notatnika wpisz wnioski, które nasunęły ci się po wykonaniu ostatniej serii ćwiczeń.
(-)
Ważne, by instruktor, oprócz własnych pomysłów na to, co warto robić z drużyną i znajomości ciekawych form pracy, które wykorzystuje na zbiórkach, umiał po prostu znaleźć z harcerzami i zuchami wspólny język. Podstawą takiego porozumienia jest wiedza o tym, co dla nich jest ważne.
Grupa chłopców z kl. VIII SP nr 199 w Łodzi ułożyła dla ciebie kilka pytań testowych, aby sprawdzić, czy „jesteś na fali”:
1. Waldemar Marszałek był motorowodniackim mistrzem świata?
- jeden raz
- kilkakrotnie
- nigdy
2. Jaki klub piłkarski zdobył podwójną koronę?
- Widzew Łódź
- Legia Warszawa
- GKS Katowice
3. Które z nazwisk kojarzy ci się z CHICAGO BULLS?
- Ansel Adams
- Michael Jordan
- Peter Norton
4. Który z procesorów jest najszybszy?
- Pentium 133 MHz
- P-5
- P-6
- nie można konkretnie powiedzieć
5. Co to jest TRINITRON?
- komputer
- drukarka
- telewizor
- kineskop
6. Co mówi ci słowo ROCES?
- nazwisko prezydenta Wietnamu
- firma produkująca rolki
- zespół koszykarzy z NBA
7. VARIUS MANX to zespół z:
- Krakowa
- Piotrkowa Trybunalskiego
- Łodzi
8. LIROY to:
- piłkarz
- muzyk
- biznesmen
9. „Rękawiczkę” napisał:
- Słowacki
- Wyciszkiewicz
- Mickiewicz
To były pytania przypadkowo dobranych uczniów. A teraz sprawdź, na ile pytań znałeś odpowiedź, a na ile nie. Już wiesz, czy „jesteś na fali”.
Uczyć się na cudzych błędach
Warto skorzystać z doświadczeń innych drużynowych, aby samemu uniknąć często powtarzających się błędów.
Badania prowadzone w 1993 roku na terenie jednego z łódzkich hufców miały na celu porównanie drużyny, która opisywana jest w harcerskich dokumentach i poradnikach, z tą, która funkcjonuje w rzeczywistości. Wykazały one, że zadowolenie drużynowych budzi przeprowadzenie zbiórki zgodnie z planem. Sukcesem jest, gdy tok zbiórki nie jest zakłócony nieprzewidzianymi wydarzeniami, wypowiedziami harcerzy, czy musi zostać zmodyfikowany w wyniku nieprzewidzianej sytuacji. A przecież w drużynie harcerskiej i gromadzie zuchowej nie tylko, czy też niedokładnie o to chodzi.
Poniżej opisałam role, w które może się wcielić instruktor. Przeczytaj je dokładnie i wybierz tę, która najbardziej ci odpowiada jako harcerzowi.
Repertuar ról
Instruktor Autokratyczny
Wydarzenia w drużynie kontrolujesz za pomocą różnych sankcji. Utrzymujesz twardą dyscyplinę, sam ustalasz normy i zasady działania. To ty wiesz, co powinni robić twoi harcerze, i dlatego sam programujesz pracę drużyny.
Instruktor Rodzicielski
Masz macierzyński stosunek do harcerzy. Załatwiasz za nich wszystkie sprawy, rozwiązujesz za nich problemy. Najchętniej sam planujesz pracę drużyny, bo wiesz, że potrafisz uwzględnić potrzeby wszystkich swoich harcerzy.
Instruktor Charyzmatyczny
Twój czar osobisty, uznane umiejętności pozwalają na zyskiwanie dominacji nad harcerzami. Jesteś duszą towarzystwa, a harcerze to twoi kibice i publiczność. Nieważna jest planowa praca drużyny, jedynie to, czy twoi harcerze ciągle cię jeszcze podziwiają.
Instruktor Ekspert
Najważniejsza jest ta wiedza, którą ty posiadasz, a twoi harcerze powinni wierzyć, że jest ona szczególnie doniosła i użyteczna. Traktujesz ich jak naczynia do napełnienia. Sam planujesz pracę swojej drużyny.
Instruktor Organizator
Życie w twojej drużynie jest przez ciebie dokładnie zorganizowane. Organizujesz działania dla swoich harcerzy, nie zastanawiając się, co chcesz przez to osiągnąć. Ważne, aby to, co zaplanowałeś, przebiegało zgodnie z planem.
Instruktor Konsultant
Ustalasz i modyfikujesz program uwzględniając opinie harcerzy. Jednak ty decydujesz, bo jesteś odpowiedzialny za całość.
Instruktor Autonomiczny
Uzgadniasz program i większość decyzji ze swoimi harcerzami i od początku stawiasz na samokontrolę. Ingerencje ograniczasz do porad.
Instruktor Demokratyczny - Starszy Brat
Pozwalasz, by harcerze podejmowali zasadnicze decyzje i konkretne kroki w odniesieniu tylko do wybranych przez ciebie zadań. Dajesz im szanse doboru metod i środków, ale masz prawo do niespodziewanych porad, proponowania ułatwień.
Instruktor Demokratyczny - Doradca
Jesteś autorem programu realizowanego przez harcerzy, ale metody i środki realizacji wybierają sobie sami spośród zaproponowanych przez ciebie. Twoje zadanie to prezentacja różnorodnych treści programowych i doradztwo.
Instruktor Demokrata - Czynnie Współpracujący
Wszyscy członkowie drużyny, włącznie z tobą, na tych samych prawach decydują o programie, metodach i środkach, a twoja rola to sporadyczna pomoc w podejmowaniu decyzji.
Ćwiczenie z notatnikiem
O swoim wyborze porozmawiaj z opiekunem próby. Jeżeli po rozmowie pozostaniesz przy pierwszym wyborze, bądź dokonasz zmiany, to zastanów się, co wpłynęło na twoją decyzję. Następnie w notatniku wpisz, co powinieneś zrobić, aby móc być właśnie takim drużynowym, jakiego wybrałeś.
Dla kandydatów na drużynowych zuchów proponuję inne ćwiczenie.
Będzie to zabawa z testem. Wyobraź sobie, że jesteś już drużynowym gromady zuchowej i zajmij stanowisko wobec postawionych niżej kwestii. Następnie zsumuj punkty i odczytaj charakterystykę sumy punktów.
1. Jakie uczucia żywię do dzieci
a) lubię dzieci - lubię bawić się z nimi,
b) ciekawość, chęć ich poznania,
c) gotowość poświęcania im swojego czasu,
d) lubię je, gdyż są mi posłuszne,
e) życzliwość i chęć doboru zajęć zaspokajających ich potrzeby.
2. Obserwując dzieci, zwracam uwagę na:
a) oznaki zmęczenia, znudzenia w czasie zajęć,
b) przestrzeganie prawideł gier i zabaw,
c) zainteresowanie zabawami tematycznymi,
d) samorządność i samodzielność zuchów,
e) stosunki koleżeńskie między zuchami.
3. W pracy wychowawczej chętnie posługuję się:
a) pozytywnymi przykładami z pracy i działalności rodziców zuchów,
b) doborem interesujących gier, zabaw, ćwiczeń orientacyjnych,
c) dopingowaniem zuchów do wypełniania obowiązków w domu i w szkole,
d) pouczaniem o grzecznym zachowaniu,
e) przykładami postępowania zgodnie z Prawem Zucha.
4. Najbardziej cieszę się, gdy:
wszystkim zuchom i mnie jest dobrze na zbiórce,
bojaźliwemu uda się przezwyciężyć lęki i pokonać przeszkodę,
zuchy są jednolicie umundurowane,
drużyna moja ładnie śpiewa, tańczy,
mogę stawiać zuchom coraz trudniejsze zadania wychowawcze.
5. Nie lubię i denerwuję się, gdy:
widzę na ulicy płaczące dziecko,
zuchy przeszkadzają mi w zbiórce,
nie udaje mi się ukryć przed zuchami mego zdenerwowania i złości,
zuchy chodzą na zbiórki w „kratkę”,
chcą innych zabaw, niż zaproponowałem.
6. Jestem dumny z zuchów, gdy:
zwyciężają w turniejach i grach z innymi drużynami i kolegami,
oczekują upragnionego momentu przejścia do drużyny harcerskiej,
cieszą się sukcesem Polaków nie tylko w sporcie, ale i w innych dziedzinach,
uczą się dobrze i pomagają kolegom w nauce,
są ciche i potulne.
7. Traktuję zuchy jak:
przyszłych obywateli demokratycznego kraju,
dzieci mające swoje prawa,
nieszczęśliwe ofiary rozbitych rodzin,
małych ludzi mających też duże zmartwienia,
dzieci dotknięte chorobami.
8. W traktowaniu dzieci nie uznaję:
stosowania przemocy fizycznej,
wymuszania ślepego posłuszeństwa na mocy autorytetu rodzicielskiego czy szkolnego,
zmuszania dzieci do występów z chęci zysku,
różnicowania dotacji na zuchy wyjeżdżające na kolonie,
posługiwania się cudzymi dziećmi do posług domowych.
9. Przewodząc zuchom w drużynie:
kieruję się dobrem dziecka i chęcią zaspokajania jego potrzeb,
nie krępuję samodzielności zuchów, wyzwalam ich inicjatywę,
przestrzegam tradycji drużyny,
„czaruję” zuchy obrzędami, tajemnicami, tajemnymi znakami,
staram się imponować zuchom swoją wiedzą.
10. Dążę usilnie, aby wpoić zuchom:
zuchowe (harcerskie) wzorce postępowania,
zwyczaje, obrzędy panujące w rodzinach,
życzliwy i bezinteresowny stosunek do ludzi,
swój zapał i zaangażowanie w instruktorskiej służbie,
ambicje przodowania i wybicia się w zespole.
11. Najwyżej ze swoich przymiotów cenię:
zdolności kierownicze i umiejętności organizacyjne,
prawdomówność i dotrzymywanie obietnic danych zuchom,
umiejętność bezkonfliktowego współżycia z zuchami,
odwagę, siłę i sportowe wyniki,
dobre układy ze szkołą, komendą hufca, kolegami drużynowymi.
12. Stawiam sobie wymagania w zakresie:
kształcenia charakteru,
samokształcenia pedagogicznego, socjologicznego,
rozwijania własnych zainteresowań,
zrozumienia i stosowania zasad harcerskiej służby,
osiągania bardzo dobrych wyników w nauce.
Tabela punktów do wglądu po dokonaniu wyboru odpowiedzi i zaznaczeniu jednej literki z pięciu podanych. Pamiętaj, obowiązuje zasada uczciwej gry!!!
4 punkty: 1a, 2a, 3e, 4e, 5a, 6b, 7d, 8a, 9a, 10a, 11c, 12d.
3 punkty: 2b, 3b, 4b, 5c, 6c, 7e, 8c, 9b, 10d, 11a, 12a, 12b.
2 punkty: 1b, 1c, 2c, 2d, 2e, 3a, 4a, 4d, 6a, 6d, 7a, 7b, 7c, 8b, 9c, 10c, 11b, 11e, 12e.
1punkt: 13c, 5d, 8e, 9d, 9e, 10b, 10e, 11d, 12c.
0 punktów: 1d, 3d, 4c, 5b, 5e, 6e, 8d.
Klucz do testu
powyżej 40 punktów - z właściwym zrozumieniem ujmujesz najważniejsze motywacje i postawy drużynowego. Masz prawdziwy talent pedagogiczny. Jednak pamiętaj, Helwecjusz już stwierdził, że „talent jest rzeczą pospolitą, warunki zaś, w których mógłby się rozwijać - rzeczą bardzo rzadką”. Dlatego też nie zmarnuj swojej szansy i jak najszybciej zdecyduj się na podjęcie funkcji drużynowego zuchów.
powyżej 30 punktów - znasz i rozumiesz ważność zadań wychowawczych wynikających ze słusznych motywów. Jesteś doskonałym kandydatem na drużynowego gromady zuchowej. Służba dziecku to bardzo dobry pomysł na indywidualny program samorozwoju. Nim jednak staniesz przed gromadą zuchów, dokładnie zrealizuj program swojej próby przewodnikowskiej.
powyżej 20 punktów - jeszcze trochę za wcześnie, abyś samodzielnie podjął pracę z gromadą zuchów. Natomiast funkcja przybocznego w gromadzie jest dziś doskonałym miejscem, aby w przyszłości zostać drużynowym. Znak „Służby dziecku” jest w zasięgu twojej ręki.
19 i mniej punktów - twoje plany o pracy z zuchami muszą trochę poczekać na realizację. Jednak nie marnuj czasu i rozpocznij zdobywanie kolejnego stopnia harcerskiego.
Ćwiczenie z notatnikiem:
Wyniki testu omów ze swoim opiekunem. Opracujcie wspólnie plan doskonalenia twoich umiejętności drużynowego.
ROZDZIAŁ III
NASTĘPNE KROKI, CZYLI PORZĄDKOWANIE INFORMACJI
Po pierwsze:
Przejrzyj zapisane do tej pory wnioski i notatki, ewentualnie je uzupełnij.
Po drugie:
Sporządź teraz opis swojej osoby, tj. odpowiedz na pytanie, kim jestes?
Oto przykład:
Mam 16 lat.
Jestem:
uczniem I klasy liceum
członkiem drużyny harcerskiej
najmłodszym dzieckiem w mojej rodzinie.
Zawsze chętnie uczestniczę w pracach różnych zespołów, ale nie pełnię funkcji przywódczych. Nie umiem funkcjonować samotnie, ale do tej pory nie odważyłem się podjąć prowadzenia żadnego zespołu.Chociaż dzisiaj bycie drużynowym wydaje mi się najważniejszą sprawą. Wiem, że wiele potrafię i gdybym nauczył się prezentować i bronić na forum zespołu swojego zdania czy pomysłu, mógłbym podzielić się tym, co wiem i co potrafię oraz nauczyć siebie i innych wielu ciekawych rzeczy. W przyszłości, gdy będę dorosły, chcę pracować na rzecz innych. Chciałbym być prawnikiem, który zajmuje się egzekwowaniem przestrzegania praw dziecka.
Po trzecie:
Określ i zapisz cele, czyli określ zmianę, którą chcesz osiągnąć w rozwoju osobistym podczas próby instruktorskiej. Co będzie dla ciebie najistotniejsze? Teraz musisz zdecydować, jakie cele stawiasz przed sobą w tym momencie, z twoimi doświadczeniami, w twojej sytuacji. Nie usiłuj robić „wszystkiego”.
Oto przykład celu:
Chcę, podczas próby, pokonać przeszkody (lęk przed publicznym wyrażaniem i bronieniem swojego zdania oraz brak wiary w to, że będę miał ciągle nowe pomysły do pracy z drużyną), które uniemożliwiają mi bycie przywódcą - drużynowym harcerskim, takim, który potrafi dbać o to, aby wszyscy w zespole czuli się dobrze i mogli realizować swoje marzenia.
Po czwarte:
Do każdego celu musisz dobrać konkretne zadania i sposoby ich realizacji. Określ również konkretne terminy tam, gdzie to możliwe, abyś mógł czuwać nad realizacją próby i kontrolować jej rytmiczny przebieg. Logiczne rozłożenie realizacji zadań w czasie będzie sprzyjać jakości ich wykonania, a dla ciebie samego będzie stanowić miernik obowiązkowości i solidności, cech, tak potrzebnych instruktorowi.
Ten etap pracy rozpoczynasz od określenia zadań, czyli co muszę poznać i zrobić, aby dokonać określonych zmian.
1. Poznać tych, z którymi będę pracował (dzieci w wieku 10-14 lat).
2. Przygotować się do zbudowania drużyny:
a) zbudować swój warsztat pracy drużynowego, tj. zgromadzić różnorodne pomysły do pracy z harcerzami i poznać metody ich stosowania,
b) zbudować zastęp zastępowych, czyli przekonać swoich kolegów, aby zostali moimi zastępowymi i wspólnie przygotować się do prowadzenia drużyny,
c) spotkać się z dyrekcją i nauczycielami, aby przedstawić im pomysł na pracę drużyny,
d) opracować wspólnie z zastępowymi program rekrutacji i przeprowadzić nabór do drużyny.
3) Pozyskać rodziców moich harcerzy do współpracy.
Następnie do zadań należy przypisać sposoby ich realizacji, tj. w jaki sposób zrealizujesz postawione przez siebie zadania.
ZADANIA |
SPOSÓB REALIZACJI |
TERMIN |
SPO - SÓB OCENY |
1. Poznać tych, z którymi będę pracował, tj. dzieci w wieku 10-14 lat
|
1.1 wezmę udział w pracy stanicy NAL
1.2 ukończę kurs drużynowych harcerskich |
|
|
2. Przygotować się do zbudowania drużyny a) zbudować swój warsztat pracy drużynowego, tj. zgromadzić różnorodne pomysły do pracy z harcerzami i poznać metody ich stosowania, b) zbudować zastęp zastępowych, czyli przekonać swoich kolegów, aby zostali moimi zastępowymi i wspólnie przygotować się do prowadzenia drużyny,
c) spotkać się z dyrekcją i nauczycielami, aby przedstawić im pomysł na pracę drużyny, d) opracować wspólnie z zastępowymi program rekrutacji i przeprowadzić nabór do drużyny,
|
.
2a sporządzę zbiór wszystkich form pracy, ćwiczeń i scenariuszy zbiórek, które poznam na kursie drużynowych
2a' zaprenumeruję „Propozycje”
2b w swojej drużynie starszoharcerskiej przeprowadzę ćwiczenia, które pozwolą mi na wyłonienie spośród moich kolegów tych, którzy jako przyszli zastępowi pomogą mi zorganizować drużynę harcerską,
2b' przeprowadzę zbiórkę zastępu zastępowych, na której opracujemy program budowania drużyny w oparciu o zdobywane przez harcerzy starszych stopnie
2c wezmę udział w warsztatach dla drużynowych z zakresu komunikowania się, podczas których opracuję swoje wystąpienie przed nauczycielami moich przyszłych harcerzy
|
|
|
3. Pozyskać rodziców moich harcerzy do współpracy. .
|
3.1 przeprowadzę zbiórkę z udziałem rodziców moich harcerzy
3.2 wspólnie z rodzicami moich harcerzy przygotuję wiosenny biwak |
|
|
Teraz wystarczy wpisać terminy i opracowywanie próby prawie dobiegło końca.
Podobnie należy opracować zadania do wszystkich postawionych przed sobą celów.
Ostatnią rubrykę w tej tabeli wypełnij wspólnie ze swoim opiekunem lub z komisją stopni instruktorskich. Czym jest sposób oceny? To nic innego jak działanie, które będziesz musiał podjąć, aby udowodnić sobie, a komisji stopni instruktorskich zarekomendować swoje umiejętności, które nabyłeś podczas realizacji programu próby. Inaczej mówiąc chodzi o to, aby osiągnięcie przez ciebie celu, czy realizacja zadania zostały potwierdzone nie na podstawie egzaminu czy podpisem instruktora, ale przez konkretne twoje działanie wynikające z potrzeb hufca. Wówczas, rozwiązując problem swojego hufca, jednocześnie uczestniczysz w budowaniu wspólnoty instruktorskiej.
Na przykładzie programu próby, którą wspólnie analizujemy, będzie to przebiegało w następujący sposób:
1. Poznać tych, z którymi będę pracował, tj. dzieci w wieku 10-14 lat.
sposób oceny: ze zorganizowanym przez siebie zastępem starszoharcerskim NAL przeprowadzę 3 imprezy dla dzieci z naszego osiedla.
2. Przygotować się do zbudowania drużyny:
a) zbudować swój warsztat pracy drużynowego, tj. zgromadzić różnorodne pomysły do pracy z harcerzami i poznać metody ich stosowania,
b) zbudować zastęp zastępowych, czyli przekonać swoich kolegów, aby zostali moimi zastępowymi i wspólnie przygotować się do prowadzenia drużyny,
c) spotkać się z dyrekcją i nauczycielami, aby przedstawić im pomysł na pracę drużyny,
d) opracować wspólnie z zastępowymi program rekrutacji i przeprowadzić nabór do drużyny.
sposób oceny: napiszę do „Propozycji” materiał: Jak pracować z zastępem zastępowych, aby zorganizować fantastyczną drużynę.
3) Pozyskać rodziców moich harcerzy do współpracy.
sposób oceny: powstanie koła przyjaciół harcerzy przy mojej drużynie.
Myślę, że już nie masz problemów ze zbudowaniem programu swojej próby i pozostało mi tylko życzyć ci powodzenia. Jednak pamiętaj, że sposób wykonania zadania niejednokrotnie ty sam będziesz mógł najlepiej ocenić. Nieoceniona też będzie pomoc życzliwych ci instruktorów, obserwatorów twoich poczynań. Wykorzystaj ich rady, abyś jak najlepiej mógł w przyszłości planować i wykonywać swe instruktorskie zadania.
Jeżeli dotarłeś już do tego miejsca poradnika, to śmiało możesz sobie powiedzieć, że i ta piosenka będzie twoja. Naucz się jej więc w czasie zdobywania swojego pierwszego instruktorskiego stopnia.
PIOSENKA INSTRUKTORSKA
Tam w lesie nad jeziorem
wśród wysokich, smukłych drzew
wesoły ogień płonie
i echo niesie śpiew.
Najmilej nam się gwarzy
w tę letnią jasną noc.
Młodzi, starzy
z ognia czerpią swą moc.
Płyną pieśni w letnią noc,
tam młodzi, starzy z ognia czerpią moc.
Idziemy prostą drogą,
by o nowy walczyć ład,
o nowe, lepsze życie,
o nowy, lepszy świat.
Idziemy ramię w ramię
w ten letni, jasny dzień.
A nad nami
instruktorska płynie pieśń.
Ramię w ramię! Jasny dzień,
niech nam niesie harcerska nasza pieśń!
Podajmy sobie dłonie
i mocny zwiążmy krąg,
niech iskra twórczej pracy
przenika z rąk do rąk!
Romantyzm naszych marzeń
w powszedni wplećmy dzień.
Chodźmy dalej,
chodźmy wyżej, ponad cień!
Instruktorski wiążmy krąg,
niech przyjaźń krzepi siłę naszych rąk!
Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.
1