Ewelina Tobolak - Ignatowska
Klasa I SP TR
Semestr II
Rok szkolny 2007/08
PRACA KONTROLNA
Z MECHANIZACJI ROLNICTWA
TEMAT: Charakterystyka wybranych maszyn do uprawy roli - wały.
Wałowanie ma na celu przede wszystkim ugniatanie roli, co ułatwia podsiąkanie wody, wyrównywanie i rozkruszenie brył. Rodzaje wałów i ich oddziaływania na glebę. W zależności od zadań, jakie spełniają, można je podzielić na:
Wały gładkie (lekkie i ciężkie)
Wały kruszące (pierścieniowe, Crosskill, Cambridge, Crosskill-Cambridge, strunowe i kolczaste)
Wały wgłębne ( Campbella)
Wały gładkie stosuje się do powierzchniowego ugniatania roli przed siewem nasion. Wałowanie wałami gładkimi powoduje wyrównanie i zagęszczenie powierzchniowej warstwy roli, a przez to poprawia stosunki wodne tej warstwy, zwiększa podsiąkanie wody z głębszych warstw oraz stwarza dobre warunki do kiełkowania nasion. Ugnieciona wierzchnia warstwa roli jest dobrze wyrównana, co umożliwia dokładne wykonanie siewu płytkiego (np. koniczyny, lucerny, buraków). Jednak zagęszczenie górnych warstw gleby zwiększa parowanie wody i aby tego uniknąć, po wałowaniu należy zastosować płytkie bronowanie.
Rys. 1.1. schemat działania wału gładkiego. Krótsza strzałka oznacza parowanie gleby przed wykonaniem zabiegu, a dłuższa po wykonaniu zabiegu.
Wały gładkie stosuje się przed siewem lub zaraz po siewie oraz na polach gdzie na powierzchni roli leżą przeschnięte bryły, a sama rola jest wilgotna. Wały te zwykle wykonane są w postaci drewnianych okrągłych kloców obitych blachą lub w postaci walców z blachy stalowej wypełnionych wodą lub piaskiem w celu zwiększenia ich masy. Wały ułożyskowane są w ramach. Ciężkie wały łąkowe do ugniatania darni mają znacznie większe średnice niż wały zwykłe. Produkowane są jako jedno, trzy lub więcej częściowe.
Wały pierścieniowe do kruszenia, ugniatania wierzchniej i wgłębnej zaoranej warstwy gleby stosowane są wały pierścieniowe, typu Crosskill, Cambridge, wały strunowe oraz ich różne kombinacje z innymi narzędziami. Wśród wałów pierścieniowych wyróżnić można wały: z pierścieniami gładkimi, z pierścieniami uzębionymi i kombinowane. Wały pierścieniowe składają się z klinowych pierścieni osadzonych na wspólnej osi. Stosuje się je do kruszenia brył na glebach średniozwięzłych i dociskania nawozów zielonych przed przyoraniem. U nas produkowane są jako jedno i trzyczęściowe. Niekiedy w wałach tych stosuje się pierścienie zębate lub układane na przemian pierścienie klinowe i pierścienie zębate.
Rys. 1.2. Przykład wału pierścieniowego
Wały kruszące, tzw. Crosskill-Cambridge (czyt. Kroskil-Kem-bridż), stosuje się do kruszenia brył powstałych w czasie orki. Składają się one z pierścieni zębatych osadzonych luźno na wspólnej osi z płaskimi tarczami mającymi na bocznych powierzchniach występy. Wały te ugniatają także glebę, przy czym powierzchnia roli pozostaje dobrze spulchniona.
Rys. 1.3. Przykład wału kruszącego (Crosskill-Cambridge)
Wały tego typu silnie kruszą bryły i są nieocenione w wyrównywaniu powierzchni pola. Pierścienie mają zwykle średnicę od 400 do 550 mm, różny kształt i mogą być wykonane nie tylko z metalu (także z tworzyw sztucznych). Wały te jednak gorzej pracują na glebach wilgotnych, zwłaszcza wiosną, i zalepiają się. Lepiej pracują w takich warunkach wały palcowe (kołeczkowe) - odmiana wałów Crosskill - mające większe odległości między kołeczkami i palce o przekroju klinowym lub kroplowym, nie zatrzymujące lepkiej gleby. Wały palcowe mają średnicę 350-500 mm, a podziałkę palców niemal dwukrotnie większą od podziałki płytek wału Crosskill. Poziom ugniecionej gleby jest na głębokości około 4 cm pod powierzchnią roli.
Wały strunowe przeznaczone są do przedsiewnej uprawy gleby. Służą do wyrównywania powierzchni pola, rozbijania i kruszenia brył oraz do częściowego ugniatania podłoża w celu lepszego przesiąkania wody. Przeznaczone są głównie do pracy w agregatach razem z kultywatorami względnie z bronami redlicowymi i sprężynami. Mogą współpracować z glebogryzarkami. Wały strunowe dwurzędowe uzębione stosuje się na glebach cięższych, silnie zbrylonych.
Częściami roboczymi wału strunowego są pręty okrągłe, płaskie lub prostokątne, zwane strunami, osadzone na kilku tarczach. Struny tych wałów w przekroju prostokątnym mogą być gładkie lub uzębione. Wały strunowe uzębione kruszą intensywniej niż wały ze strunami gładkimi.
Wały wgłębne, tzw. Campbella (czyt. Kampbella), nazywane ugniataczami podskibia, stosuje się do ugniatania dolnych warstw gleby po orce, gdy nie ma czasu na odleżenie się roli. Powierzchnia gleby pozostaje przy tym nie ugnieciona.
Wał składa się z wielu wąskich klinowych pierścieni o dużej średnicy, osadzonych obrotowo, w pewnych odstępach, na wspólnej osi. Budowa tych pierścieni zapewnia większe zagłębianie się ich w rolę niż szerokich pierścieni zwykłego wału pierścieniowego.
Wały z pierścieniami gładkimi mogą być dostosowane do działania powierzchniowego, ale najczęściej działają wgłębnie. Wał o działaniu wgłębnym, tzw. wał Campbella, zbudowany jest z szeregu wąskich pierścieni o dużej średnicy (do 1000 mm), rozstawionych w dużych odstępach. W spulchnionej warstwie gleby taki wał, nazywany ugniataczem podskibia, zagłębia się bardzo dobrze. Stosuje się go głównie po to, aby przyspieszyć osiadanie gleby po orce. Jest najczęściej podstawowym typem wału współpracującego z pługiem. Wał Campbella występuje w kilku odmianach. Zastosowanie każdej z nich zależy głównie od rodzaju gleby, np. na glebie średniej najskuteczniejsze są pierścienie o średnicy 700 mm i kącie ostrza 30°, a na glebie ciężkiej - podwójny zestaw pierścieni o średnicy 900 mm i kącie ostrza 36°. Wały Campbella nie wymagają dużej siły uciągu, co jest korzystne np. przy orce gleb stawiających duży opór. Dla porównania: podwójny wał Campbella stawia podobny opór, jak brona zębata średnia. Bardzo dobre uzupełnienie wału Campbell stanowi wał typu Crosskill. Zestaw wałów Campbell + Crosskill zalecany jest do stosowania na glebach zwięzłych i ilastych.
Intensywne działanie kruszące mają wały typu Cambridge. Składają się z dwóch rodzajów elementów roboczych: gładkich, płaskich pierścieni z tarczami tnącymi, które umieszczane są na przemian z tarczami zębatymi. Tarcze mają większą średnicę niż pierścienie, a ich zadaniem, oprócz kruszenia, jest zapobieganie zalepianiu się wału wilgotną glebą. Wały Cambridge stosowane są jednak przeważnie jako samodzielne, kilkusegmentowe narzędzia.
Wiarygodnie
Wiarogodnie
Wiarygodne
Wiarogodne
Wyszukiwarka