krwiotworzenie (hematopoeza)
watroba, sledziona tworzą krew tylko w stanach chorobowych
hematopoetyczne komorki pnia ( macierzyste, progenitorowe)
kom macierzyste mielopoezy
megakariocyty
RBC
mon/mf
neu
baso
eos
mast
dendrytyczne
kom macierzyste limfopoezy
LB
LT
LNK
dendrytyczne
erytrocyty
zrodlo energii
90%
beztlenowa przemiana glc
10%
?
ocena parametrow /167/
metabolizm Hb
globina aa
hem bilibrubina pierwotna-posrednia połączenie z albuminą krwi wątroba sprzężenie z kwasem glukuronowym (bilirubina wtorna-bezposrednia) żółć jelito przemiana przez bakterie urobilinogen sterkoblinogen
anemie (niedokrwistosci)
definicja /167/
obraz kliniczny
bladosc skory, blon
zawroty glowy
szumy uszne
uczucie zimna
dusznosc
tachykardia
podział a. ze względu na MCV RBC
w porwonaniu do nastolatkow, doroslych MCV
wysokie u noworodkow
niskie u malych dzieci
MCV ponizej normy - anemie mikrocytowe
stezenie ferrytyny
syderopeniczna
niepowikłana -
+ choroby przewlekłe (nowotwory, zapalenia, HIV) - norma lub
syderoachrestyczna -
MCV powyzej - a makroctyowe
MCV w normie - normocytowe
normocytoza wskazuje na
prawidłowy metabolizm DNA
prawidłową synteze Hb (wyjątek talasemie)
podział
a o niskiej retikulocytozie ( produkcji erytrocytow)
choroby przewlekłe
niewydolnosc szpiku
niewydolnosc nerek ( EPO)
niedoczynnosc
tarczycy
przysadki
gonad (hipogonadyzm)
a o zwiekszonej r. ( wyrzutu RBC ze szpiku)
hemoliza
uwaga
talasemie - a hemolityczna mikrocytowa
choroby z cieplymi Ab - a h makro lub mikro
utrata krwi (tylko ostra)
anemie mikrocytowe
cechy wspolne
syntezy Hb ( MCH)
mikrocytoza
hipochromia (niedobarwliwosc)
retikulocytopenia
a z niedoboru zelaza (syderopeniczna) (asyderoza)
charakterystyka
zelaza EPO proliferacji erytroblastow (hiporoliferacja)
żelazo
ocena paramterow /169/
metabolizm
dieta 10-20 mg/doba
utrata dobowa = dobowemu wchlanianiu (10%)
p.
utrata krwi
do przewodu pok
podczas mentruacji
zapotrzebowania
np. male dzieci
wchlaniania
gastrektomia (resekcja żołądka)
zespoly zlego wchlaniania
przewlekła wewnątrznaczyniowa hemoliza hemoglobinuria, hemosydenuria
nocna napadowa hemoglobinuria
DIC
przebieg
ujemny bilans
ferrytyny
wchlaniania
transferyny
wyczerpanie magaznyow
transferyny
zelaza we krwi
niedokrwistosc normoctyowa
niedokrwisotc mikrocytowa
hipochromia
objawy kliniczne, zmiana kształtu RBC (poikilocytoza) /170/
a syderoachrestyczna (syderoblastyczna)
charakterystyka
niewystarczające lub/i nieprawidlowe wewnatrzkomorkowe wykorzystanie zelaza do syntezy Hb przez prekursory RBC (nawet gdy zapasy w mitochondriach odpowiednie) nieefektywna erytropoeza
hiperplazja erytroblastow
rozpoznanie
krew
wysoki RDW heterogennosc komorkowa (dwie populacje RBC we krwi - duze i male)
transferyny
wysycenia transferyny
zelaza
ferrytyny
szpik
b. duzo syderoblastow (rozrost i przerost (mnostwo zelaza w mitochondriach wokół jądra) erytroblastow)
znakowane zelazo
szybko trafia do spziku, ale nie wychodzi stamtąd w erytrocytach
p.
idiopatyczna a syderoachrestyczna
zesp mielodysplastyczny
ostra bialaczka spzikowa
pierwotna
defekt syntezy hemu
wtorna
zatrucie ołowiem
alkoholizm
niedobor B6
a makrocytowe
a niemegaloblastyczne
p.
choroby wątroby
alkoholizm
niedoczynnosc tarczycy
a megaloblastyczne
charakterystyka
syntezy DNA transformacja megaloblastyczna szpiku (megaloblastoza)
komorki szpiku wykazują zaburzenia dojrzewania ( przy czym cytoplazma jest bardziej dojrzała niż jądro)
hiperchromia
p.
zesp mielodysplastyczny
cytostatyki
niedobor B12
wrodzone
defekt transkobalaminy II
nabyte
złośliwa (Addison-Biermer)
ryzyko raka żołądka
autoAb przeciw
kom okładzinowym zanik błony śluzowej żołądka
niedokwaśność oporna
niedobor cz wewnętrznego
cz wewnętrznemu
B12 nie może się łączyć z IF
kompleksom B12-IF
kompleksy nie mogą się łączyć z receptorami w jelicie kretym
zespoly upsoledzonego wchlaniania
Leśniowski
niewydolnosć trzustki
amyloidoza
przetoki jelitowe
zastoj tresci pokarmowej
tasiemce
zesp ślepej pętli
niedobor czynnika wewnątrznego
zapotrzebowania
tasiemce
szpiczak mnogi
zespoly mieloproliferacyjne
rozpoznanie
test Schillinga (test wchlaniania B12)
aktywnosci LDH
metylomalonianu
autoAb przeciw IF, kom okł
gastroskopia
niedobor kwasu foliowego
wrodzone
niedobor enzymow metabolizujących folian
nabyte
alkoholizm
zapotrzebowania
nadczynnosc tarczycy
ciąża
zespoly limfo i mieloproliferacyjne
terapia antagonistami folianu (metotreksat)
rozpoznanie
test Schillinga w normie
doustne podanie histydyny wydalania z moczem glutaminianu formiminowego
obraz
zapalenie języka Huntera
autoimmunologiczny zanik błony śluzowej żołądka
hemosyderoza wątroby
neurologiczne (brak w niedoborze folianu)
zwyrodnienie sznurowe rdzenia chod ataktyczny
parestezje konczyn
bole polineuropatyczne
depresja, apatia, splątanie
pancytopenia
retikulocytopenia
małopłytkowosć
leukopenia
kw moczowego
bilirubiny, żółtaczka (komorki szpikowe rozpadają się w szpiku )
morfo
owalne makrocyty
hipersegmentowane neu
a normocytowe
cechy wspolne
normocytoza
normochromia
a z zahamowania erytropoezy (panmielopatie)
charakterystyka
niewydolnosc szpiku ( erytropoezy ) m.in. retikulocytopenia
p.
hipoproliferacja szpikowa
nieprawidlowa odp na EPO
niedobor EPO
choroby nerek
niedoczynnosc tarczycy
a aplastyczna (zaburzenie roznicowania brak prekursorow RBC) ( hipoplazja szpiku)
wrodzona (anemia Fanconiego)
nabyta
wiek
promieniowanie
autoagresja (LT)
polekowa
powirusowa
rozpoznanie
pancytopenia ( wszystkich el morf)
masy szpiku
myelopthysis (anemia z wyparia - inflitracja szpiku przez nieprawidlowe komorki i wyparcie szpiku)
aplazja czerwonokrwinkowa (erytroblastopenia) (niszczenie prekursorow RBC)
wrodzona
nabyta
zakazenia wirusowe
grasiczak
chłoniak
SLE
leki
niedobr B2 (ryboflawina)
przewlekła białaczka
a łagodna towarzysząca innym chorobom
charakterystyka
łagodna
erytropoezy
nieprawidlowa odp na EPO
niedobor EPO
choroby nerek
niedoczynnosc tarczycy
czasem dołączają się zab metabolizmu żelaza (niemoznosc wykorzystania żelaza przez prekurosry szpikowe) hipoproliferacja i mikrocytoza
choroby
nowotwory
zakaźne
osteomyelitis
gruźlica
przewlekłe zapalne
RZS
SLE
nieswoiste zap jelit (m.in. Leśniowski, wrzodziejące zap jelita grubego)
a z utraty krwi
charakterystyka
normochromiczna
zaawansowanie zalezne od
wieku
ilosci krwi utraconej w czasie
nagla utrata 1/3 wstrząs oligowolemiczny ryzyko smierci
p.
krwawienia do przewodu pok
nowotwory (?)
niewydolnosc hemostazy
obraz
pragnienia
poty
slabe lub szybkie tetno
tachypnoe
niedocisnienie ortostatyczne
rozpoznanie
krawienie i tuz po nim
norma
kilka h po
plyn tkankowy do krążenia hemodylucja (rozcienczenie krwi)
RBC
st Hb
Ht
granulocytoza
trombocytoza
kilka dni (7-10)
retikulocytoza
mikroskopowo
makrocytoza doczytac str 171
polichromatofilia
jeśli krwotok był masywny - erytroblasty, niedojrzale leukocyty
a hemolityczne
chrakterystyka
czasu zycia RBC
retikulocytoza
podzial
komorkowe a hemolityczne (podloze genetyczne)
sferocytoza
hemoglobinopatie
talasemie
napadowa nocna hemoglobinuria
niedobor enzymow w RBC
pozakomorkowe (nabyte)
ołów, zwiazki azotu
autoAb przeciw RBC
zarodziec malarii
sztuczne zastawki
mikroangiopatyczna anemia hemolityczna
p.
pozanaczyniowa hemoliza (mf sledziony, wątroby, szpiku)
pozna reakcja poprzetoczeniowa
choroby wątroby
hipersplenizm
talasemie ( syntezy Hb)
nieprawidlowe allele
homozygoty - ciezki przebieg
hetero - łagodny
ropoznanie
mikrocytoza
poikilocytoza
anizocytoza
np. talasemia beta
syntezy łancuchow beta
kompensacyjny alfa, sigma (HbA2), gamma (HbF)
homo
calowity brak prod beta brak HbA
choroba ujawnia się w 1 rż, gdy ustaje prod HbF
śmierć do 20 rż
hetero
prod HbA
hemoglobinopatie (zab str Hb)
prawidlowe Hb
doroslych - 2 alfa, 2 beta
plodowa (wystepuje u doroslych) - 2 alfa, 2 gamma
nieprawidlowe allele
homozygoty - ciezki przebieg
hetero - łagodny
np. HbS
w beta jeden aa walina
homo
w niskim cisn parcjalnym O2 polimeryzacja wytrącanie sierpowaty ksztalt RBC zatory niedokrwienie (często kosci, serce, mozg)
chorzy szczególnie narażeni na aktywnosci szpiku (wirusy) kryzy aplastyczne
hetero
hematuria
izostenuria (gestosc moczu=gestosc odbiałczonego ososcza)
sferocytoza
dziedziczna (AD/ar (rozne warianty) )
defekt cytoszkieletu (spektryna, ankyryna) pow blony wlasnosci elastycznych zatrzymanie w sledzione hemoliza
choroby autoimmunologiczne
napadowa zimna hemoglobinuria
powstanie autoAb w przebiegu
kiły nabytej, wrodzonej
idio
ekspozycja na zimno (np. mycie rąk w zimnej wodzie) połaczenie autoAb z RBC w cieplejszej czesci ciała nagła, masywna hemoliza przez dopelniacz nagła, masywna retikulocytoza
obraz
bole
plecow, nog
stawow
polineuropatia
hepatosplenomegalia
rozpoznanie
masywna retikulocytoza
dodatni odczyn Coombsa
choroba zimnych aglutynin
powstanie autoAb (IgM, rzadziej IgG, IgA) przeciwko Ag I RBC w przebiegu zakazen
wirusowych (grypa, mononukleoza)
bakteryjnych (mykoplazmy)
obraz
hemoliza w 20 min od ekspozycji na zimno w czasie zakazenia
bladosc
akrocyjanoza (sinica uszu, palcow, czubka nosa)
hemoglobinuria
choroba z cieplymi Ab
powstanie autoAb klasy IgG
patogeneza
białaczka limfatyczna
chłoniak Hodgina
choroba Waldenstroma
szpiczak mnogi
kolagenozy (np. zespol Evansa)
przewlekłe zapalenie jelit (wrzozdziejące zap okrężnicy)
choroby wątroby
infekcje wirusowe
antybiotykoterapia
rozpoznanie
faza ostra
mikrocytoza
przewlekła
makrocytoza
niedobor enzymow w RBC
glikolizy beztlenowej
heksokinaza
kinaza pirogronianowa
aldolaza
glikolizy tlenowej
dehydrogenaza glukozo-1,6-fosforanowa
recesywnie z X
spozycie lekow, fasoli, cukrzyca, gorączka hemoliza
glutation
peroksydaza glutationu
reduktaza glutationu
wewnątrznaczyniowa (Hb jest ratowana przez haptoglobine RES)
mikroangiopatyczna anemia hemolityczna
p.
zespol hemolityczno-mocznicowy
plamica zakrzepowa maloplytkowa
DIC
znaczne defekty RBC
napadowa nocna hemoglobinuria
nabyta mutacja genu na chr X kodującego PIG niedobor glikozylu fosfatydyloinozytolu (PIG) niemoznosc zakotwiaczania bialek na blonie danego klonu RBC (m.in. CD59 - inhibitor błonowy lizy) C5b-C9 hemoliza
hemoliza ma miejsce w śnie (bo pH)
zakrzepica (patrz nizej)
obraz
bole brzucha
mocz nocny
ciemny
hemoglobinuria
hemosydenuria
dodatni Ham i sacharoza
sztuczne zastawki
malaria
przetoczenie niezgodnej grupowo krwi
powiklania
przełom hemolityczny
przełom aplastyczny (nagla hemoliza przy braku erytropoezy)
zakrzepica żył (fragmenty RBC wykazują akt tromboplastyczną)
zmiany zakrzepowo-zatorowe w mikrokrązeniu owrzodzenia skorne
hiperbilirubinemia kamiza żółciowa
nadmierne obciążenie żelazem hemosyderoza
rozpoznanie
pozanaczyniowa
posredniej bilirubiny (hiperbilirubinemia posrednia)
urobilinogen w moczu
gdy nastąpi przełom hemolityczny (wyczerpanie zdolnosci rozkladu Hb przez RES) haptoglobiny
wewnątrznaczyniowa
zdolnosc wiązania haptoglobiny (Hb i haptoglobina są reabsorbowane przez kanaliki nerkowe hemosyderyna w kanalikach złuszczanie hemosyderyna w moczu (hemosydenuria) dowod h. wewnątrznaczyniowej)
gdy nie zostanie przekroczona
haptoglobiny
gdy zostanie
brak wolnej haptoglobinywolna Hb we krwi hemoglobinuria
nadkrwistosci (policytemie, poliglobulie, czerwienice)
calkowity liczby krążących RBC we krwi
podział
pierwotna (czerwienica prawdziwa)
nowotwor zalicznayd o zesp mieloproliferacyjnych
fazy choroby
proliferacja
transformacja nowotworowa komorki macierzystej pnia proliferacji
szeregu erytrocytarnego masy całkowitej RBC
czasem to samo dot szeregu
plytkowego
granulocytarnego
zejście
zwłoknienie szpiku (wplyw PDGF produkowanego przez plytki i megakariocyty)
powikłania
zakrzepy, zatory ( lepkosci krwi, plytek)
choroba wrzodowa
zaburzenia CSN
NT
obraz kliniczny
początkowa faza choroby
często bezobjawowa
świąd skory
zawroty głowy
pocenie się
osłabienie
krwawienia
łatwe siniaczenie
znamienny świąd skóry
chromanie przestankowe
bole wiencowe
sinicze zabarwienie
twarzy, warg, platkow usznych, dłoni
błon śluzowych jamy ustnej, gardła
oko
przekrwienie spojowek
zmiany w dnie oka
w fazie zejściowej objawy splenomegalii i zwloknienia spziku
rozpoznanie
retikulocytoza
przesuniecie obrazu odsetkowego w lewo ( leukocytow)
EPO w normie
sautracja w normie
B12, transkobalaminy
kwasu moczowego
K
akt
LDH
fosfatazy alkalicznej granulocytow
zelaza
wtorne ( EPO)
p.
nadkrwistosc hipoksemiczna
przewlekle choroby pluc
przeciek sercowy P->L (sinicze wady serca)
hipowentylacja centralna (bezdech nocny)
hemoglobinopatie
choroba wysokogorska
czerwienica palaczy
tyton tlenek wegla karboksyHb niemoznosc oddawania tlenu tkankom
n rzekoma
u mężczyzn z NT i hiperlipiedmią obj osocza
bezwzględnych nie ma (np. masy RBC ), tylko pozorne (stężenia)
brak EPO
n humoralna
guzy, torbiele nerek
hemangioblastoma móżdżku, wątrobiaki, mięśniaki macicy (nadkrwistosc paraneoplastyczna)
skazy krwotoczne (skłonność do krawień) /tabelki/
diagnostyka
normy
plytki - 150-400
czas krwawienia - do 5min
czas krzepneicia - 4-10min
kaolin - 22-55s
protrombina - 12-16s
trombina - 14-16s
czas krwawienia
czas w jakim powstaje czop plytkowy (hemostaza pierwotna)
niezalezny od czynnikow krzepniecia
wydluzenie
trombocytopenie
trombastenia Glanzmanna
Willebrand
niektóre trombocytopatie
skazy z hipofibrynogenemią
kwas acetylosalicylowy
czas krzepniecia
czas w jakim zachodzi krzepniecie wewnątrzpochodne
wydluzenie
niedobor II, V, VIII, IX, X, XI, XII
heparyna
krążący antykoagulant tocnziowy
APTT (kaolinowo-kefalinowy=czas czesciowej tromboplastyny)
wydluzenie
czas krzepniecia (patrz wyzej)
hemofilie
Willebrand
produkty degradacji fibryny, fibrynogenu (m.in. D-dimer)
czas protrombinowy
zaburzenia zewnątrzpochodnego
wydluzenie
niedobor zespolu protrombiny (p nizej)
niedobor wit K
leczneie doustnymi antykoagulantami
choroby wątorby
hipo-, afibrynogemia
DIC
heparyna
produkty degradacji fibryny, fibrynogenu
antykoagulant toczniowy
czas trombinowy
wydluzenie
dys-,hipo-, a- fibrynogenemia
heparyna
produkty degradacji fibryny, fibrynogenu
DIC
podział
naczyniowe (wazopatie)
plytkowe (trombocytopenie, trombocytopatie)
osoczowe (koagulopatie)
p.
niedobor osoczowych czynnikow krzepniecia
hiperfibrynoliza
skazy osoczowe (koagulopatie)
p.
choroby autoimmunologiczne (autoAb przeciw czynnikom krzepniecia)
niedobor wit K
II, VII, IX, X (czynniki zespołu protrombiny)
choroby wątroby
niedobor I, II, V, VII, IX, X (III - TT, IV - wapn, VI - nie istnieje, VIII - produkcja przez sb )
wrodzone
hemofilia
podzial
A
niedobor / nieprawidlowy VIII
wrodzona ( dziedziczenie X recesywne lub spontaniczna mutacja) lub nabyta (autoAb)
rozroznienie
dodanie surowicy badanej do surowicy kontrolnej
APTT wydluzony autoAb u badanego
APTT w normie wrodzona
stopien nasilenia zalezy od mutacji
B (choroba Christmasa)
niedobor / nieprawidlowy IX
wrodzona ( dziedziczenie X recesywne lub spontaniczna mutacja) lub nabyta (autoAb)
stopien nasilenia zalezy od mutacji
obraz kliniczny
hemostaza pierwotna zalezna od plytek prawidlowa (powstaje czop plytkowy)
brak petechie (wybr skorne i na bl sluzowych)
w ciezkiej postaci spontaniczne krwawienia, ale o duzej powierzchni
hemostaza wtorna nieprawidlowa po urazach, operacjach krwawienia pojawiają się po kilku h-dniach (po zniesieniu czopa plytkowego)
postać
ciężka
hematuria
krawienia spontaniczne
domiesniowe, dostawowe zapalenie kalectwo miesniowo-szkieletowe
z błon śluzowych (krwioplucie, z nosa)
średnio-cieżka
rzadko spontaniczne (zwykle wtorne do urazow, operacji)
domiesniowe, dostawowe zapalenie kalectwo miesniowo-szkieletowe
z błon śluzowych (krwioplucie, z nosa)
łagodna
b rzadko spontaniczne (reszta jw. )
powiklania smiertelne
krwiaki uciskające nerwy obwodowe
krw srodczaszkowe
krw dordzeniowe
rozpoznanie
BT norma (h pierwotna ok.)
APTT (WP nie)
PT norma (ZP ok.)
pseudo-vWD
mutacja GPIb (receptora łączącego się z vWF) zab hemostazy pierwotnej
skaza plytkowa?
choroba von Willebranda
najczestsza dziedziczna choroba (czestsza niż hemofilia)
dziedziczenie AD/Ar
vWF
w kompleksie z VIII ochrania go przed proteolizą
niedobor niedobor VIII (stąd skaza osoczowa)
mediator adhezji plytek do podsrodblonkowej matrix
niedobor uposledzenie hemostazy pierwotnej
podzial
typ 1
łagodna
najczestsza
vWF VIII
typ 2
powinowactwa vWF (obie funkcje uposledzone)
typ 3
najciezsza
najrzadsza
brak vWF VIII
obraz kliniczny
brak petechie (wylewy są wieksze)
podskorne wylewy krwawe (echymoses)
krwawienia z blon sluzowych (nos, dziąsła, przew pok)
obfite miesiączki
krwawienia dostawowe, domiesniowe
rozpoznanie
BT ( wyjatki: typ plytkowy, IIB)
APTT
PT norma
hiperfibrynoliza
substancje naturalne
aktywatory fibrynolizy
plazminogen
aktywatory plazminogenu
tPA (prod w sb)
uPA (prod w sb, nerkach, jelicie, macicy ciężarnej)
inhibitory fibrynolizy
inhibitory aktywatorow plazminogenu (PAI)
inhibitory plazminy
alfa2-makroglobulina
alfa2-antyplazmina
DIC (rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe) doczytac
choroba układowa
wewnątrznaczyniowa aktywacja krzepniecia rozsiane mikrozakrzepy w mikrokrążeniu (zuzycie cz krzepniecia - koagulopatia ze zuzycia; zuzycie plytek - tromocytopenia - skaza płytkowa) wtorna (reaktywna, odczynowa) hiperfibrynoliza (koagulopatia z hiperfibrynolizy)
fazy
okres mikrozakrzepow
ischemia uszkodzenie wielonarządowe
okres fibrynolizy
krwawienia
p.
w krwi substancja o aktywnosci tromboplastyny tkankowej (powstaje tu lub dostaje się) DIC
wody płodowe
TT macicy
odklejenie łożyska
zespol martwego plodu
gram-ujemne bakterie (endotoksyny)
gruczolakoraki trzustki, stercza (śluz)
operacja stercza TT stercza
urazy glowy TT mozgu
czynniki sprzyjające
uszkodzenie tkanek VII
uszkodzenie sb
odsłonięcie podsb matrix (m.in. kolagen)
ekspresja vWF
stymulacja plytek, mf agregacja plytek
p.
kompleksy imm
wirusy
bakterie gram-ujemne
obraz kliniczny
wczesna faza
niedotlenienie
zaburzenia swiadomosci
diurezy
pozna
krwawienia
rozpoznnaie
ostry DIC
maloplytkowosc
PT
APTT
fibrynogenu i innych cz osoczowych krzepniecia
naturalnych inhibitorow proteaz serynowych (hamujących krzepniecie m.in. ATIII, alfa1-antytrypsyna, hamujących fibrynolize - alfa2-antyplazmina)
niedobor alfa2-antyplazminy
wrodzony
nabyty
miejscowa hiperfibrynoliza przy operacjach narządow bogatych w aktywatory fibrynolizy
narządy
prostata (rak prostaty wydziela tPA)
macica
płuca
terapia fibrynolityczna
skazy plytkowe (trombocytopenia, trombocytopatie)
trombocytopenia (maloplytkowosc)
p.
nieefektywna trombopoeza
niedobor B12, folianu
zesp Guglielmo (ew dorobic str 196)
zaburzenia rozdziału ( sekwestracji el morf w sledzionie)
p.
alkohol marskosc wątroby nadcisnienie wrotne zastoinowe powiekszenie sledizony hipersplenizm
hipotermia
rozpoznanie
pancytopenia
produkcji plytek w szpiku
wrodzone
zesp Wiskott-Aldrich (doszukac odnosnie wczesniejszych tematow)
a Fanconiego
nabyte
osteomieloskleroza (zesp mieloproliferacyjny)
a aplastyczna
choroby rozrostowe szpiku (nowotwory??)
uszkodzenie przez leki
poalkoholowa marskosc wątroby
immunotrombocytopenia (autoAb przeciw megakariocytom)
infekcje
WZW
malaria
posocznica gram-ujemna ( E. coli)
czasu przezycia (niszczenie, lub zuzywanie)
immunologiczne
plamica samoistna (idiopatyczna) (Werlhof)
fagocytoza plytek, megakariocytow oplaszczonych auto-IgG
niszczenie zachodzi glownie w sledzionie
u dzieci - po infekcjach drog oddechowych, samoograniczjące
u doroslych - przewlekła postać
obraz kliniczny
plamica
rozpoznanie
megakariocytow w szpiku (megakariocyty tu nie są atakowane)
BT
pozostałe (bardzo podobne do samoistnej)
zakazenie HIV (AIDS)
roznicowanie mozliwe tylko na podst. badan w kierunku HIV (Ag, Ab)
immunotrombocytopenie wtorne
do kolagenoz, np. SLE
choroby limfoproliferacyjne
trombocytopenia indukowana heparyną (inne leki - chinidyna, sulfonamidy, złoto)
paradoksalnie heparyna będąca antykoagulantem może powodowac zakrzepy (dot 5 % leczonych heparyną)
p.
heparyna towrzy kompleks z cz plytkowym 4 produkcja IgG przeciw kompleksowi kompleks IgG-heparyna-PF4 łączy się z rec na plytkach Fc i PF4 aktywacja plytek zakrzepy
nadmiar PF 4 uszkadza sb czynnikow tkankowych, trombiny(nasilenie przy miazdzycy)
obraz kl - silny bol konczyn z brakiem tetna
roznicowanie - odstawienie lekow
plamica poprzetoczeniowa
chorzy - brak Ag plytkowego PLA-1 przetoczenie krwi z plytami PLA-1 + izoAb reakcja z plytkami dawcy PLA-1 + i plytkami biorcy PLA-1 -
roznicowanie
przetoczenie krwi przed 7-10 dniami
ustepuje w ciągu 2 tyg
zespol Evana
auto-IgG przeciw
plytkom
RBC - anemia hemolityczna
często tez innym el morf (pancytopenia)
p.
Hashimoto (tarczyca)
nieimm
plamica zakrzepowa idiopatyczna (chyba nieimm?)
nieleczona prowadzi do smierci
rozpoznanie
anemia hemolityczna(schistocyty-fragmentowane RBC)
ostra NN (bialkomocz, krwiomocz, kreatyniny)
plytko-wloknikowe zakrzepy w kapilarach
sztuczne zastawki
zesp hemolityczno-mocznicowy
p.
bakteryjna (Shigella, Coli)
ciąża
cytostatyki
rozponanie
ostra NN
anemia hemolityczna
dializy nieskuteczne u doroslych
ciąża
ARDS
DIC
posocznica gram-ujemna (Coli)
p.
kompleksy imm aktywujące plytki
DIC
aktywacja dopelniacza
trombocytopatie (?)
obraz kliniczny
wybroczyny (glownie konczyny, twarz, blony sluzowe )
brak krwawien do jam stawowych i tkanek miekkich
rozpoznnaie
odsetku duzych plytek (dowod produkcji)
BT
PT norma
APTT norma
brak retrakcji skrzepu
trombocytopatie (zaburzenia czynnosciowe )
p.
wrodzone
defekty błony
trombastenia Glanzmanna
najczestsza
defekt receptora plytkowego wiążącego fibrynogen
brak agregacji plytek
brak retrakcji skrzepu
zesp Bernard-Soulier
defekt plytkowego receptora dla vWF
rozpoznanie - plytki olbrzymie w krwi nieregaujące z sb
May-Hegglin
plytki olbrzymie
zaburzenia leukocytow
zaburzenia spichrzania (ADP, hydroksytryptamina)
nabyte
leki (dekstran, penicylina, kwas acetylosalicylowy)
zespoly mieloproliferacyjne
zespoly mielodysplastyczne
paraproteinemie
SLE
marskosc watroby
mocznica
wewnątrzplytkowe (tu należą nowotwory?) i zewplytkow
rozpoznanie
plytki: norma lub
skazy naczyniowe (waskulopatie)
wrodzone
w przebiegu wrodzonych chorob tkanki łącznej
zesp Ehlers-Danlos (nieprawidlowy kolagen okolonaczyniowy)
osteogenesis imperfecta (wrodzona łamliwość kości)
Marfan
rodzinna plamica prosta
teleangiektazja Rendu-Osler
dziedziczenie AD (mutacja TGFbeta)
oslabienie scian kapilar i zylek poszerzenie
obraz klinicnzy
punkcikowe angiektazje (poszerzenia naczyn)
czubki palcow
blony sluzowe
zanikają po ucisnieciu
powiklania
krwotok do pluc smierc
przewlekły DIC (nastepstwo przewlekłej aktywacji plytek przez zmienione sciany naczyn)
rozpoznanie
jak w przewlekłym DIC
nabyte
plamica Schoenlein-Henoch
ostre alergiczne zapalenie naczyn skory, przewodu pok, stawow, nerek
w odpowiedzi na rozne alergeny (np. leki, zakazenia) kompleksy imm (typ III)
w scianach kapilar
podsrodblonkowo w malych naczyniach (tetniczki)
dotyczy glownie malych dzieci
inne plamice
plamica starcza
szkorbut
niedobor wit C (udzial w syntezie kolagenu) kruchosc naczyn
polekowe (złoto, sulfonamidy, allopurinol, jod)
w przebiegu zakażeń (malaria, salmonella)
zakrzepica
czynniki etiologiczne
uszkodzenie naczynia (w zapaleniu)
zapalenie wsierdzia
miażdżyca
nadkrzepliwosc (przewaga krzepniecia nad fibrynolizą)
trombocytoza
choroba czynnika V Leiden
wrodzona
najczestsza wrodzona nadkrzepliwosc
mutacja czynnika V oporne na bialko C
niedobor inhibitorow krzepniecia
AT III
dzialanie
komples trombina-AT III hamowanie trombiny
niedobor
wrodzony
nabyty
syntezy
marskosc wątroby
zuzycia (koagulopatia ze zuzycia)
DIC
utraty
zesp nerczycowy
enteropatia wysiekowa
bialko C (+ jego kofaktor - bialko S)
zalezne od wit K
dzialanie
hamowanie V i VIII
tPA
niedobor bialka C
wrodzony
homozygota noworodkowa plamica piorunująca
nabyty
glikoproteiny osocza
alfa2-makroglobulina
alfa1-antytrypsyna
inhibitor C1
zwolniony przeplyw krwi
tetniaki
zylaki
NS
wady serca (otwor owalny)
czynniki inicjujące zakrzepice
nadmierna synteza inhibitorow aktywatorow plazminogenu (PAI)
zespol antyfosfolipidowy
choroba autoimmunologiczna
obecnosc autoAb (IgG/IgM) antyfosfolipidowych (w tym antykoagulant toczniowy) przeciw bialkom zawierającym ujemnie naladowane fosfolipidy
podzial
pierwotny
nie związany z chorobami reu, imm
wtorny
związany (np. w przebiegu SLE)
p.
antykoagulant toczniowy
reakcja z bloną plytek PGI2
czasem wiąże protombine hipotrombinemia krwawienia
przeciwciala antyfosfolipidowe (antykardiolipinowe)
wiążą się z sb TT trombiny
wiążą się z bialkiem C hamowanie bialka C
powiklania
zakrzepica zyl koncyzn dolnych
zakrzepica łożyska w ciąży poronienie
powiklania zakrzepicy
zakrzepica koncowych tetnic martwica niedokrwienna
zator tetnicy plucnej
zespol pozakrzepowy (owrzodzenia podudzi)