Prąd impulsowy małej częstotliwości
Opracował Szymon Marczuk
Elektrolecznictwo czyli wykorzystanie energii elektrycznej w celach leczniczych i diagnostycznych. Prąd elektryczny jest to uporządkowany ruch ładunków elektrycznych. By mówić o właściwościach prądu należy rozumieć że charakteryzują go różne parametry takie jak:
Napięcie czyli różnica potencjałów między anodą i katodą wyrażana w Voltach [V]
Natężenie czyli siła prądu, ilość elektryczności przepływająca przez przekrój przewodnika w ciągu 1 s wyrażana w [A] W zabiegach fizykalnych będziemy stosować natężenia rzędu miniAmperów - mA
Jednak tutaj będziemy się zajmowali prądem zmiennym czyli takim prądem który będzie miał zmienną polaryzację (ładunku elektrod) zachodzącą wiele razy w ciągu sekundy np. 100Hz taką zmienność nazywamy częstotliwością f i będzie ona podawana w Hz czyli hercach
Wyróżniamy kilka rodzajów przepływu prądu:
Ciągły - nie ma przerw ani zmian
Udarowy - natężenie wzrasta nagle, narasta powoli do osiągnięcia maksymalnego natężenia i spada
Przerywany - impulsowy, nagłe przerwanie przepływu prądu
Rodzaje prądów impulsowych:
Stały - galwaniczny - natężenie stałe
Zmienny - stały kierunek zmienne natężenie
Kształt impulsów
Prostokątny ekspodencjalny trapezowy trójkątny sinusoidalny
Dwukierunkowy - przepływ elektronów naprzemienny w różnych kierunkach ze stałą zmianą polaryzacji
Symetryczny - po obu stronach linii zerowej występują identyczne parametry, oba bieguny równo ważne
Asymetryczny - oscylacje po jednej stronie są większe
Działanie galwaniczne jest tym większe im większe są te różnice
Prądy impulsowe o małej częstotliwości
Złożone z impulsów elektrycznych o różnych kształtach i częstotliwościach od 0,5 - 500 Hz
Podstawowa cecha - działanie bodźcujące na tkankę pobudliwą
Działanie biologiczne
Motoryczne - działanie tonizujące, wzrost siły i przemiany materii w mm
Zwiększenie ukrwienia - przekrwienie powysiłkowe, działanie na układ sympatyczny
Działanie p/bólowe - działanie miejscowe i przyczynowe
Zwiększanie siły prądu małej f
Zwiększenie amplitud (natężenia)
Zwiększenie długości impulsu
Skrócenie przerwy między impulsami
Zwiększanie częstotliwość impulsu
Wiemy że prądy małej częstotliwości będą wpływały na tkankę pobudliwą taką jak mięśnie; mięśnie będą zachowywały się różnorako w zależności od częstotliwości na jaką będą traktowane.
ze względu na częstotliwość docierających do mięśnia impulsów nerwowych
10Hz skurcz pojedynczych mięśni
10-20Hz skurcz tężcowy niezupełny
Jeżeli kolejne impulsy docierają szybciej niż zdarzy się rozkurczyć mięsień
20-80Hz skurcz tężcowy zupełny
Jeśli pobudzanie mięśnia następuje podczas fazy rozluźnienia nie umożliwia nawet częściowe rozluźnienie mięśnia
90-200Hz rozluźnienie mm
Mięsień nie zdąży zareagować
Po naukowemu skurcze mięśni ze względu na częstotliwość docierających do mięśnia impulsów nerwowych
skurcz tężcowy sumowanie się pojedynczych skurczów w jeden ciągły skurcz mięśnia ale okres między kolejnymi impulsami jest krótszy od fazy pojedynczego skurczu mięśnia, co umożliwia częściowy rozkurcz mięśnia między kolejnymi bodźcami
s. t. zupełny, ciągły skurcz mięśnia wywoływany przez bodźce działające w odstępach czasowych krótszych niż faza skurczu pojedynczego.
Prądy impulsowe - dawkowanie
Kryterium subiektywne - odczucia pacjenta
Czuciowa dawka:
podprogowa
progowa
Kryteria obiektywne, obserwacja skurczu mm
Ruchowa dawka:
Podprogowa
Progowa
Nadprogowa
Prądy diadynamiczne
DD
Prąd diadynamiczny jest prądem złożonym - posiada dwie komponenty galwaniczną oraz zmienną. Bazą będziemy nazywać dawkę prądu galwanicznego a na nią będziemy nakładać dozę czyli prąd zmienny.
Komponenta galwaniczna BAZA
Prąd stały o wartości podprogowej przez co wartość impulsu (dozy) nie spada do zera.
Baza zawsze jest niezmienna- ma odpowiednią wartość natężenia jednak po nałożeniu dozy natężenie to się zmienia. Na bazę nakładamy różne prądy o różnej częstotliwości
Komponenta zmienna DOZA
Prąd sinusoidalny np. f=50hz w postaci impulsów Timp 10ms
Musi być zawsze większa od Bazy i może być to MF, DF, CP, LP, RS, MM. Poniżej zostały przedstawione prądy diadynamiczne i ich wpływ na organizm ludzki
Wskazania |
P/wskazania |
|
|
Rodzaj prądu |
Wpływ na organizm ludzki |
Przebieg sygnału |
MF |
Zmniejsza napięcie mm i działa p/bólowo |
|
DF
|
Zmniejsza napięcie mm działa p/bólowo Stosowany w przeczulicach
|
|
CP
|
Częstotliwość zmienna Działanie p/obrzękowe Stosowane w krwiakach
|
|
LP
|
Silne działanie p/bólowe Zaburzenia ukrwienia Izometryczne skurcze mm Zmniejsza napięcie mm
|
|
RS
|
Stymuluje mm szkieletowe
|
|
MM
|
Stosowane w nieznacznym uszkodzeniu nerwu obwodowego, porażenia wiotkie |
|
Jednak nie jest tak że pacjent ma dawkowany tylko jeden rodzaj prądu. Zostało to zmienione i pacjent zazwyczaj dostaje zabiegi DD z Pakietach np. DF 3' CP 3' LP3'
Co oznacza że przez 3min pacjent jest pod wpływem prądu DF, następne 3 min pod wpływem prądu CP, a na końcu ma kolejne 3 min pod prądem LP
Należy Pamiętać iż w zabiegach DD Katoda jest elektrodą leczącą i należy ją umieszczać w miejscu bólu. Jednak kiedy pacjent ma rozlany ból kolana sprawa się komplikuje. Można tą sytuację rozwiązać na 2 sposoby:
Pierwszego dnia Katoda jest po lewej stronie kolana, kolejnego dnia zabiegowego po prawej stronie kolana
Przez pierwsze1,5min pacjent ma polaryzację +- DF, następnie 1,5min polaryzację -+DF, następnie 1,5min +- CP, następnie 1,5min -+ CP, następnie 1,5min +- LP następnie 1,5min -+LP.
Działanie Biologiczne Pakietów
P/bólowe - DF CP LP
Zwiększające ukrwienie MF CP
Wpływ na mm szkieletowe - stymulacja MF CP RS MM
Działanie troficzne CP LP
Metodyka
Należy zebrać wywiad z pacjentem, sprawdzić stan jego skóry czy nie ma przerwania jej ciągłości. Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań należy pacjenta ułożyć w odpowiedniej komfortowej dla niego pozycji. Terapeuta przygotowuje w zależności od metodyki albo elektrodę cyrklową, albo 2 elektrody 6x12 i grube wilgotne podkłady większe od powierzchni elektrody, ceratę, oraz system mocujący -bandaż elastyczny, woreczek z piaskiem. Układamy elektrody na ciele pacjenta zgodnie z zasadami:
ułożenie elektrod: poprzeczne, na przebiegu nerwu Katoda proksymalnie anoda dystalnie
Katoda w miejscu bolesnym, Anoda obwodowo
Przebieg prądu obejmuje miejsce schorzenia, możliwość zmian polaryzacji
Nakrywamy podkłady i elektrody folią i fiksujemy bandażem. Zwiększamy powoli Bazę zazwyczaj do pierwszych odczuć pacjenta, następnie zwiększamy Dozę do wyraźnych odczuć pacjenta. Po upływie czasu 3' bądź 1,5' powoli zmniejszamy Dozę a następnie powoli zmniejszamy Bazę. Następuje w tym momencie zmiana prądu bądź polaryzacji. Ponownie powoli zwiększamy Bazę do pierwszych odczuć pacjenta, a następnie Dozę do wyraźnych odczuć i postępowanie się powtarza do zrealizowania całego pakietu.
Kiedy Pakiet zostanie zrealizowany a prądy skręcone do 0 należy rozbroić pacjenta i prosić o pozostanie przez 10 min w poczekalni.