KOMUNIKACJA, Psychologia


ZAJĘCIA POZNAŃ, 4-5 11.2006R.

KOMUNIKACJA TEORIA.

Schemat procesu komunikowania się.

Komunikacja w odniesieniu do ludzi oznacza porozumiewanie się. Przez komunikowanie się rozumieć będziemy rozmowę prowadzoną z innym człowiekiem twarzą w twarz.

Prowadzone przez nas rozmowy służyć mogą różnym celom. Rozmowy pozwalają:

  1. „Kim jestem” - integracja, twórczość - uczestnik na środku zadaje pytania, by zidentyfikować, jaką został postacią.

Rysunek schematu

Odniesienie

|

|

medium ---- Komunikat ---- medium

|

|

kod

sprzężenie zwrotne

Nadawca -------------------------------------------------------- Odbiorca

Odbiorca -------------------------------------------------------- Nadawca

Komunikacja niewerbalna - pozasłowne znaki płynące z właściwości naszego ciała - „mowa ciała”.

Rodzaje komunikatów niewerbalnych -

  1. Gestykulacja - to najbardziej rzucające się w oczy komunikaty, takie jak - ruchy rąk, dłoni, palców, głowy, korpusu ciała. Są one silnie związane z mową i stanowią część procesu komunikowania się. Gestykulując możemy - akcentować, podkreślać elementy wypowiedzi, - wskazywać ludzi i przedmioty, ilustrować rozmiary i kształty, szczególnie wtedy, kiedy trudno je wyrazić słowami. Gesty odzwierciedlają również stany emocjonalne. - kiwanie głową jako aprobata, klaskanie - zachwyt i zadowolenie, pięści - agresja, ocierając czoło - zmęczenie, skrobiąc się po głowie - zakłopotanie.

  2. Mimika i wyraz twarzy - są wyrazem naszych emocji - sympatii, złości, pogardy, zdumienia, zakłopotania, szczęścia, itp., elementem wspierającym werbalne treści. Jakie emocje i jak możemy wyrazić za pomocą ust, brwi?

Ćwiczenie 2 - „Rysowanie uczuć”.

  1. Dotyk i kontakt fizyczny - podanie ręki, pocałunek, trzymanie za rękę, poklepywanie, głaskanie, umieszczenie ręki na ramieniu, itp., pojawienie się tych komunikatów regulowane jest zasadami wynikającymi ze stopnia znajomości rozmówców, ich zażyłości, statusu społecznego. Za ich pomocą najczęściej wyrażamy treści opiekuńcze oraz stopień zażyłości z partnerem. Powszechnie dostępnym źródłem informacji jest dotyk dłoni przy powitaniach i pożegnaniach - tu zwracamy uwagę na nacisk podanej dłoni, temperaturę czy wilgotność skóry.

  2. Dystans przestrzenny - to niewidzialny obszar otaczający jednostkę, w której przebiega większość jej kontaktów z innymi ludźmi, odzwierciedlający charakter stosunków między nimi. Dystans informuje więc o bliskości psychicznej partnerów, ich zażyłości, a także poprawności wzajemnej relacji. Dlatego bronimy się przed nadmiernym zbliżeniem w zatłoczonym autobusie odwracając twarz do okna lub bokiem, ponad innymi. Dystans przestrzenny rozkłada się - ja - rodzina (0-45 cm) - przyjaciele (45 -120cm) - znajomi - szef (ogólnie od 1,2 - 3,6m) - publiczność, obcy (3,6-6 m).

  3. Kontakt wzrokowy i wymiana spojrzeń. Najważniejszym przekaźnikiem jest - kierunek patrzenia, czas patrzenia, częstotliwość spoglądania. Patrzenie w bok, opuszczanie oczu, unikanie kontaktu wzrokowego może sygnalizować, że osoba jest zakłopotana lub kłamie. Błądzenie wzrokiem po ścianie jest oznaką braku zainteresowania lub lekceważenia. Uporczywe wpatrywanie się w drugą osobę może być odebrane jako niechęć do niej.

  4. Pozycja ciała - czyli sposób, w jaki dana osoba stoi lub siedzi. Wyraża ona napięcie lub rozluźnienie, którego wskaźnikami są np.: wychylenie tułowia do przodu lub tyłu, skrzyżowanie lub nieskrzyżowanie rąk i nóg. Także pozycja wyrażać może przygnębienie, zmęczenie, poczucie niższości, ale również pewność siebie, poczucie kompetencji, dumę.

Oddech natomiast - szybki kojarzony jest z podekscytowaniem, stresem, zmęczeniem, lękiem, irytacją, szczęściem. Głęboki jest kojarzony ze spokojem, lub próbą go osiągnięcia, płytki natomiast - raczej z napięciem, niepewnością.

  1. Niewerbalne aspekty mowy -

Funkcje komunikatów niewerbalnych:

Ćwiczenie - użyj gestów, aby niewerbalnie zasygnalizować polecenia:

Czasem jednak trudno jednoznacznie odczytać znaczenie komunikatów niewerbalnych - a. Komunikaty niewerbalne są wieloznaczne i przez to trudniejsze do zrozumienia, ten sam komunikat można wyrażać na kilka różnych sposobów, na przykład zademonstrować gniew zarówno wzmożoną gestykulacją, jak i kompletną ciszą. Ponadto dany znak często powstaje z rozmaitych uczuć - zaczerwienienie może być oznaką złości, skrępowania, zdenerwowania, ale i przyjemności. b. Często jest niespójność między komunikatami werbalnymi i niewerbalnymi, ktoś mówi, że chętnie z nami rozmawia, patrząc n zegarek lub odwracając twarz. W takich sytuacjach mamy tendencję do kierowania się tym, co niosą komunikaty niewerbalne, traktując je jako bardziej prawdziwe.

Ćwiczenie 3 - „Przysłowia”.

Komunikacja językowa - wymaga przyswojenia określonego systemu znaków i rządzących nimi reguł. By posługiwać się językiem musimy poznać słowa, czyli proste znaki, reguły łączenia znaków prostych w znaki złożone, czyli na przykład zdania, zrozumieć ich znaczenie, kontekst powstawania. Naturalną jednostką mowy jest wypowiedź.

W procesie komunikowania się mogą pojawić się różne rodzaje komunikatów werbalnych (zwanych ekspresją słowną).

Wyróżniamy cztery rodzaje ekspresji - dzielenie się obserwacjami, przemyśleniami, wyrażanie uczuć oraz wyrażanie potrzeb. każdy z nich wymaga innego stylu wypowiedzi i często innego słownictwa.

  1. Obserwacje - to mówienie o tym, co odbierają nasze zmysły. Bez spekulacji, domyślania się czy wyciągania wniosków. Tu dominuje język chłodny, specjalistyczny, komunikat ogranicza się do podania faktów, np. dziś jest ładna pogoda, wcześniej mieszkałem w Poznaniu, nauczyłem się zajęć z komunikacji.

  2. Myśli - nasze myśli to konkluzje i wnioski wyciągnięte z tego, co przeczytaliśmy, usłyszeliśmy, zaobserwowaliśmy. To również oceny i osądy, że coś jest złe, dobre, właściwe, niewłaściwe. Także przekonania, opinie i teorie.

  3. Uczucia - trudna umiejętność czasem mamy duże trudności, by wyrażać nasze uczucia innym, przez co nie potrafimy odreagowywać w sposób dla nas najkorzystniejszy. Niektórzy filtrują uczucia, ujawniając tylko niektóre z nich. Najbardziej „niepożądanym” uczuciem jest złość, gdyż jest zagrożeniem dla poczucia własnej wartości słuchacza, powoduje poczucie winy. Dzielenie się uczuciami z drugą osobą są wskaźnikami budowania bliskiej relacji między ludźmi.

  4. Potrzeby - tylko my wiemy, czego tak naprawdę potrzebujemy. Dlatego, by nie narazić się na niezrozumienie - należy je komunikować, jeśli chcemy, by były zaspokojone. Nie możemy liczyć, że ktoś się domyśli, jaki mamy potrzeby, bo każdy z nas jest niepowtarzalny.

Używanie wszystkich rodzajów ekspresji stanowi pełną komunikację. Oczywiście, występuje w danej wypowiedzi zazwyczaj przewaga któregoś z elementów, zależy z kim i w jakiej sytuacji pozostajemy w interakcji.

Wyróżniamy także kilka rodzajów komunikatów, szczególnie w sytuacji rozmowy człowieka zwracającego się o pomoc z człowiekiem udzielającym pomocy:

  1. Komunikaty krytyczne - mają na celu przekazanie drugiej osobie, że nie jest w porządku, wzbudzenie w niej poczucia winy.

  2. Komunikaty strukturalne - pouczają, jak druga osoba ma się zachować, co zrobić, jak postępować.

  3. Komunikaty opiekuńcze - z ich pomocą włączamy się do rozwiązywania problemu, udzielamy pomocy, wyręczamy, przejmujemy inicjatywę.

  4. Komunikaty wspierające - traktują partnera jako osobę, która potrafi samodzielnie rozwiązać problem. Komunikaty te zawierają w sobie trzy elementy - odzwierciedlenie uczuć drugiej osoby, wyrażenie przekonania, że osoba, o której mówimy, podejmie dobrą decyzję, zadeklarowanie naszej gotowości do udzielenia pomocy w momencie, kiedy partner będzie tego potrzebował.

Style komunikowania się - każda rozmowa wynika z określonych intencji nadawcy. Nie zawsze jednak jesteśmy świadomi swych intencji oraz tego, co chcemy osiągnąć w rozmowie. Czasami ukrywamy je, lub sugerujemy nieistniejące, by celowo wprowadzić partnera w błąd (dziewczyna i zazdrosny chłopak). Źródłem intencji rozpoczęcia procesu komunikowania się mogą być różne obszary.

  1. Obszar I - związany jest z osoba nadawcy i jego potrzebami. Można więc podjąć rozmowę, aby zaspokoić własną ciekawość, uzyskać akceptację innych czy też zdobyć dominację nad innymi. Można również pragnąć porozmawiać, aby się wygadać, wyżalić, rozładować napięcia i uwolnić od złości, niepokoju.

  2. Obszar II - stanowią spostrzegane przez nadawcę potrzeby odbiorcy (drugiego człowieka). Podejmujemy rozmowę, aby druga osoba odniosła określone korzyści, jeśli tylko sygnalizuje taka potrzebę, np.: pytamy płaczące dziecko, czy potrzebna jest mu pomoc.

  3. Obszar III - związany jest z kontekstem, w jakim przebiega rozmowa. Intencje w tym przypadku mogą być związane z koniecznością realizowania z drugą osobą określonych celów bądź wykonywaniem zadań, np.: uzgadnianie treści wspólnego referatu.

Biorąc pod uwagę rzeczywiste intencje zlokalizowane w jednym w wymienionych obszarów, wyróżnić można style komunikacyjne, które dominować mogą w rozmowach -

  1. Styl egocentryczny - komunikaty skupione są na osobie nadawcy. Nadawca nie słucha swojego partnera i nie dopuszcza go do głosu. Nie uwzględnia niczyjego punktu widzenia poza swoim. Formułuje nakazy, zakazy i polecenia. Kieruje przebiegiem rozmowy, ustalając moment jej rozpoczęcia i zakończenia.

  2. Styl allocentryczny - obiektem zainteresowania jest partner. Nadawca dostosowuje swoje wypowiedzi do jego potrzeb, prosi o rady i chętnie ich słucha. Łatwo poddaje się perswazji i sugestiom rozmówcy. Dostrzega kompetencje drugiej strony w porównaniu z własnymi możliwościami poradzenia sobie w określonej sytuacji.

  3. Styl instrumentalny - rozmowa skoncentrowana jest na przedmiocie. Pojawia się obustronna wymiana argumentów, uważne słuchanie partnera, dążenie do uzgodnienia stanowisk, chęć zdobycia potrzebnych informacji.

Ćwiczenie 4 - „To proste, jak”

Zamykamy się w swoich ograniczeniach - przykład „Narysuj linie - nawij koraliki”

Ćwiczenie 5 - „Ślepiec z przewodnikiem”

Bariery komunikacyjne.

Są to przeszkody utrudniające nam swobodna komunikacje i uważne słuchanie innych. Często stosujemy je, jako dobrze nam znane sztuczki. Każdy z nas w jakieś sytuacji stosuje choćby niektóre z nich.

  1. Porównywanie - podczas rozmowy cały czas oceniamy, kto jest mądrzejszy, bardziej kompetentny, zdrowszy emocjonalnie - my, czy nasz rozmówca? Niektórzy skupiają się na tym, kto więcej cierpiał, kto ma gorzej, itp. Niewiele z tego, co mówi wtedy rozmówca dociera do nas, bo jesteśmy zaabsorbowani porównywaniem - kto jest mądrzejszy, kto jest lepszy, kto więcej zarabia, czyje dzieci są bystrzejsze, kto ma lepiej, a kto gorzej.

  2. Domyślanie się - to „czytanie innym w myślach” i nie dowierzanie ich słowom. Ktoś, kto stosuje tę barierę, próbuje zgadnąć, co rozmówca „naprawdę” czuje - „mówi, że chce iść, ale na pewno jest zmęczona i chce odpocząć. Jeśli będę nalegał, może mieć do mnie żal”. Osoba taka mniejszą uwagę zwraca na słowa, większą na wszelkie wskazania niewerbalne i inne wskazówki, po to, by poznać „prawdziwe” zamiary i myśli rozmówcy. Jeśli mamy tendencję do domyślania się, prawdopodobnie z góry zakładamy, jak na nas zareagują inni - „pomyśli sobie, że jestem głupi, odpycham ją swoja nieśmiałością, patrzy na moje brudne buty”.

  3. Przygotowywanie odpowiedzi - myśląc, co powiedzieć za chwilę, nie słuchamy wypowiedzi rozmówcy .Można wyglądać na słuchającego, ale w tym czasie układać treść wypowiedzi i tracić to, co mówi rozmówca. Niektórzy przez całą rozmowę kontrolują i układają sobie to, co mówią za chwilę - nie zawsze zgodnie w związku z tym z tematem rozmowy.

  4. Filtrowanie - to słuchanie wybiórcze. Najczęściej na początku rozmowy przypatrujemy się i przysłuchujemy, czy rozmówca, jego nastrój, temat rozmowy jest dla nas zagrażające czy w inny sposób angażujący bądź ważny. Jeśli nie - zaczynamy myśleć o czyś innym. Gdy chcemy się z rozmowy dowiedzieć o czymś ważnym - na przykład - jak dziecku poszło w szkole, czy mąż dostał premię, czy żona wróci na czas do domu - po uzyskaniu jej nie skupiamy się na dalszej części rozmowy, przechodząc w myślach do rozpatrywania innych, ważnych dla siebie spraw. Inny rodzaj filtracji - to słyszenie tylko tych informacji, które chcemy usłyszeć, a odrzucanie innych - najczęściej krytyki, informacji zagrażających.

  5. Osądzanie - negatywne etykietki mają ogromną moc. Gdy osądzimy, że ktoś jest głupi, lub nie dorasta do naszego poziomu - przestajemy go słuchać, brać jego wypowiedzi na poważnie. To naturalna reakcja, wręcz odruchowa. Pamiętajmy, żeby wydawać osąd dopiero po wysłuchaniu kogoś (przykład z wyglądającym na upośledzonego, a funkcjonującego na poziomie przeciętnym).

  6. Skojarzenia - coś, co przekazuje nam rozmówca wywołuje u nas łańcuch skojarzeń. Sąsiadka mówi, że była w sklepie i widziała taką śmieszną czerwoną sukienkę - na wczasy mąż powiedział, że mam śmieszną sukienkę, ona też była czerwona. To były fajne wczasy, było ciepło i stale słońce, wszyscy nam zazdrościli, jak wróciliśmy. Tak, ciepło, jak ja lubię lato i wysokie temperatury. I już nie jesteśmy obecni w rozmowie. Większą skłonność do uciekania w łańcuch skojarzeń mamy, gdy jesteśmy zmęczeni, zniecierpliwieni rozmową. Cze sto jednak to zdarza się w rozmowie z konkretnymi osobami - znaczy to, że nie staramy się ich poznać, docenić, wysłuchać, może je wcześniej osądziliśmy?

  7. Utożsamianie się - cokolwiek powie rozmówca, odnosimy to do swojego doświadczenia. Jeśli ktoś mówi o bólu zęba, a to przypomni Ci Twoją ostatnią wizytę u dentysty - natychmiast zaczynasz opowiadać o swoim przeżyciu, nie dając dokończyć innym. Wszystko, co słyszysz, przypomina Tobie, co Ty przeżyłeś. Tak jesteś zajęty swoimi ekscytującymi opowieściami, ze nie masz czasu na słuchanie innych.

  8. Udzielanie rad - wystarczy, że usłyszysz kilka pierwszych zdań czyjeś historii, albo dotyczących problemu, a już masz w głowie gotowy scenariusz do zaproponowania lub gorączkowo szukasz rady. Oczywiście, mówiąc swoje sugestie i przekonując rozmówce, aby „tylko spróbował” zachować się lub zrobić tak, jak Ty proponujesz, możesz przeoczyć to, co jest tak naprawdę najważniejsze. Można łatwo wtedy nie rozpoznać właściwych uczuć towarzyszących rozmówcy, co sprawi, że poczuje się on odrzucony, w najlepszym razie niezrozumiany.

  9. Sprzeciwianie się - ta bariera każe się kłócić i spierać. Druga strona nigdy nie czuje się wysłuchana, nam bowiem spieszno, by zacząć się z nią kłócić. Podczas rozmowy wyszukujemy wypowiedzi, z którymi chętnie polemizujemy. Jednym z rodzajów sprzeciwiania się jest gaszenie rozmówcy za pomocą zgryźliwych i sarkastycznych uwag, które mają na celu zaniechanie tematu. Gaszenie jest standardową barierą stosowaną w małżeństwach z problemami komunikacyjnymi - „daj sobie spokój, ale z Ciebie myśliciel, to Twój najlepszy pomysł, kiedy zmądrzejesz nie dasz nabić się w butelkę?”. Inny rodzaj sprzeciwiania się to dyskontowanie, czyli lekceważenie lub przyjmowanie wiadomości z zastrzeżeniem. Bariera ta dotyczy osób, które nie mogą znieść komplementów pod swoim adresem - „ja niczego nie zrobiłem , każdy głupi to potrafi, każdy zrobiłby to samo, albo nawet lepiej, to miło, że tak mówisz, ale to naprawdę kiepskie osiągniecie” technika ta polega na tym, ze za każdym razem, gdy słyszysz komplement, natychmiast wyliczasz wszystko, co mogłoby obniżyć Twoją wartość. Osoba wypowiadająca komplement czuje się nieusatysfakcjonowana, bo myśli, że nie usłyszałeś komplementu, i ma rację.

  10. Przekonanie o swojej racji - taka postawa oznacza, że jesteśmy w stanie posunąć się bardzo daleko, byle tylko uniknąć poczucia, ze się mylimy. Możemy stosować tu przekręcanie faktów, podnoszenie głosu, wymawianie, obwinianie, przypominanie grzechów z przeszłości. Nie jesteśmy w stanie słuchać krytyki, absolutnie się z nią nie zgadzamy, nie potrafimy przyznać się do błędów, nie nazywamy rzeczy po imieniu, więc się na nich nie uczymy i ciągle je popełniamy.

  11. Zmiana toru - to nagła zmiana tematu. Przestawiamy rozmowę na inny tor, gdy czujemy się nią znudzeni lub czujemy się nieswojo. Inny sposób zmiany toru to obracanie w żart, czyli ciągłe reagowanie żartem lub dykteryjką na słowa rozmówcy (sytuacja ze studiów, że nie można ze mną poważnie porozmawiać).

  12. Zjednywanie - chcemy być mili, uprzejmi, wspierający, chcemy, aby ludzie nas lubili, więc zgadzamy się ze wszystkim. Słuchamy, ale tylko, by nie zgubić wątku, jesteśmy nastawieni na potwierdzanie słów rozmówcy, by go sobie zjednać. Nie dostrajamy się do niego, nie próbujemy zrozumieć jego motywów, treści.

Ćwiczenie - które z barier odnosi się głównie do Ciebie i w jakich sytuacjach? Z jakimi osobami stosujesz najczęściej daną blokadę i z czego to wg Ciebie może wynikać? Np. z szefem - zjednywanie i przygotowywanie odpowiedzi, z matką sprzeciwianie się, z dziećmi - udzielnie rad. To potem obserwujesz u pacjenta. Gdy przychodzi i mówi, że nie może dogadać się z dzieckiem rodzicem, małżonkiem, kolegami z pracy - to analizujesz sposób jego rozmów i możesz zauważyć, ze przeszkodą jest na przykład jakaś blokada komunikacyjna i możesz próbować z pacjentem ją w przyszłości usunąć (np. nikt ze mną na poważnie nie chce rozmawiać, bo okazuje się, że uważany jestem za komika, wszyscy mnie lubią, ale jak dojdzie co do czego, to nikt nie traktuje mnie poważnie).

Inne pytania do autoanalizy - jakie tematy powodują u Ciebie stosowanie blokad? Jak się czułeś w rozmowie, zanim zacząłeś stosować blokady? Jakie blokady stosujesz w ciągu dnia i z jakimi osobami?

Chcąc świadomie zrzucić blokadę, musisz ustalić plan działania - z kim chcesz przećwiczyć redukcję blokady? Świadomie zaangażuj się w rozmowę i skoncentruj się na aktywnym słuchaniu. Zaobserwuj, jak się czujesz, czy kosztuje Cię to dużo wysiłku? Co się dzieje z rozmową, jak reaguje Twój rozmówca? Nie oczekuj cudów stosowanie blokad jest często zautomatyzowane, dlatego ciągle trzeba być czujnym. Czasem zdjęcie jednej spowoduje ochotę, by zastosować inną. Jeśli ograniczysz stosowanie blokad w rozmowach z jedną osobą choć o połowę, to będzie to Twój ogromny sukces.

KONFLIKTY

Ćwiczenie 6 - „Podziel kasę”

Konflikt - zjawisko złożone i dynamiczne, przebiegające w określonym czasie i przestrzeni społecznej.

Mogą powstawać w relacji jednostka - jednostka, jednostka - grupa, grupa-grupa. Mogą mieć również charakter wewnętrzny, kiedy dotyczą dokonywanych przez nas wyborów (góry-morze).

Konflikt rozumieć będziemy jako sytuację niezgodności (sprzeczności), która w odniesieniu do ludzi dotyczy ich interesów, pragnień, przekonań i celów.

Konflikt może spowodować bardzo wiele czynników. Biorąc pod uwagę najważniejsze z nich, wyróżnia się następujące rodzaje konfliktów:

W sytuacji konfliktu szczególnie mocno ujawnia się spostrzeganie sytuacji i drugiego człowieka z perspektywy własnej osoby. Mamy skłonność do faworyzowania siebie. Widzimy i słyszymy to, co chcemy widzieć i słyszeć. Wybieramy i skupiamy uwagę na tym, co nas interesuje, co potwierdza nasz punkt widzenia, pomijajmy lub zniekształcamy informacje z nim niezgodne. Interpretujemy intencje drugiej osoby na podstawie własnych obaw i lęków. W sytuacji konfliktu uprawiamy więc egocentryczny styl komunikacyjny.

Idąc na dalekie ustępstwa zaczniemy stosować styl allocentryczny. A starając się wynegocjować pewne warunki, idąc przy tym na pewne ustępstwa, zastosujemy styl strukturalny.

Pułapki psychologiczne, w które wpadamy wikłając się w konflikt:

Pamiętajmy, że mamy ograniczony wpływ na postawę partnera, ale zdecydowanie większy na własne zachowania w kontakcie z drugim człowiekiem.

To, co do tej pory powiedzieliśmy o konflikcie nie oznacza, że jest on zły, zbędny lub szkodliwy. Pamiętać należy, że to nie konflikt jest źródłem nieporozumień i walki między ludźmi, ale sposób jego rozstrzygania. Sam konflikt, tak jak i wszelkiego rodzaju kryzysy, może i powinien być twórczy, powinien przynosić nowe rozwiązania i możliwości. Sztuka polega właśnie na tym, by tak pokierować konfliktem i jego rozwiązaniem, aby minimalizować szkodliwe wpływy, a zwiększać możliwości pozytywne.

Radzenie sobie z konfliktem.

Wymienia się w literaturze pięć specyficznych sposobów zachowania w sytuacji konfliktowej:

- rywalizacja - silne dążenie do zaspokajania własnych potrzeb i obrony własnych interesów kosztem innych. Żądanie dla siebie określonych dóbr i brak jakiejkolwiek chęci współdziałania z partnerem,

Chcąc skorzystać z wymienionych sposobów radzenia sobie z konfliktem, warto poznać użyteczność każdego z nich.

Inna zaproponowana klasyfikacja metod rozwiązywania konfliktów:
- Metoda autorytarna - polega na tym, że jedna osoba narzuca swoje rozwiązanie poprzez podjęcie decyzji według zasady „ja wiem najlepiej”. Działania takie podejmują najczęściej osoby dominujące, posiadające władzę.

Ćwiczenie 8 - „Podziel jabłko”.

W rozwiązaniu konfliktów coraz częściej sięga się po takie środki, jak arbitraż i mediacje, a więc poszukiwanie obiektywności i bezstronności u osoby trzeciej, która ma pomóc rozstrzygnąć spór między partnerami.

Różnice - mediacja - arbitraż:

  1. Celem jest wypracowanie rozwiązań korzystnych dla obu stron; celem jest rozstrzygnięcie, kto jest winny i kto ponosi odpowiedzialność.

  2. Szukanie alternatywnych rozwiązań poprzez badanie przyczyn; rozważanie wyłącznie kwestii spornych na podstawie dowodów.

  3. Strony konfliktu aktywnie uczestniczą w rozwiązywaniu sporu; konflikt rozwiązywany jest bez udziału i kontroli stron.

  4. Częste spotkania z każdą ze stron, aby uzgodnić stanowiska; nie wolno spotykać się ze stronami.

  5. Mediator nie podejmuje decyzji; prawo i obowiązek do wydania ostatecznej decyzji, do której strony muszą się dostosować.

Praktyczne wskazówki dotyczące konstruktywnego rozwiązania konfliktu.

Pielęgnuj w sobie przekonanie, że konflikty są możliwe do rozwiązania, gdy się nimi kompetentnie zajmiemy.

Materiały opracowano na podstawie:
Jamrożek, Sobnik: Komunikacja interpersonalna. Wyd. eMPI2, Poznań, 2000r.

Doświadczenia własne

7


Wyszukiwarka