Wody podziemne, GEOGRAFIA, Hydrologia


Wody podziemne

Wody znajdujące się pod powierzchnią terenu. Szacuje się, iż jest ich ok. 60 mln kmł (znaczna część to niebiorące udziału w krążeniu wody, wody głębinowe).

Woda opadowa nie tylko paruje czy spływa, ale również wsiąka w podłoże. Istnienie takiego zjawiska

Zależy od:

  1. Ilości opadów i parowania na danym terenie

  2. Ukształtowania terenu

  3. Przepuszczalności skał

  4. Szaty roślinnej

Strefa aeracji - napowietrzona strefa przepuszczalnego gruntu ponad zwierciadłem wód podziemnych, zawierająca w porach powietrze. Występujące wody otaczają ziarna skalne cieniutką warstwą.

Strefa saturacji - poniżej zwierciadła wód podziemnych, w których pory są całkowicie wypełnione wodą.W tej strefie rozróżniamy wody:

1. Zaskórne (przypowierzchniowe) - do 0,5m pod powierzchnią gruntu, bardzo zanieczyszczone antropogenicznie i ze szczątek zwierząt. Miejsca: torfowiska, bagna. Nie nadają się do gospodarki.

2. Podziemne (gruntowe) - na większej głębokości. Powstają przez wsiąkanie wód opadowych. Miejsca: w utworach sypkich, dolinach rzecznych, piaskach, żwirach. Nadają się do picia i wykorzystania gospodarczego.

3. Artezyjskie (wgłębne) - znajdują się na głębokości - 60-800m; warstwy skalne ułożone w postaci niecki. Górna warstwa jest nieprzepuszczalna, a pod nią znajduje się warstwa wodonośna (pod nią znajduje się znów warstwa nieprzepuszczalna), która w miejscach wyżej położonych wychodzi na powierzchnię i dzięki temu może być zasilana wodą opadową spływającą do miejsc niżej położonych. Może być też zasilana pośrednio poprzez szczeliny uskokowe albo przerwy w utworach nieprzepuszczalnych. Woda podlega ciśnieniu hydrostatycznemu. Na obszarach studni buduje się studnie, przez które woda wypływa samoczynnie.

W przypadku, gdy woda podniesie się tylko w studni, a nie wypłynie na powierzchnię gruntu, mamy do czynienia z wodami subartezyjskimi. W utworach nieckowatych tworzą się baseny artezyjskie (Basen Londyński, Paryski, Doniecki, w Polsce: Warszawski, Łódzki, Niecka Mazowiecka; Wielki Basen Artezyjski w Australii i Basen Dakoty). Wody nadają się do picia i do wykorzystania w gospodarstwach domowych (rolnictwie, przemyśle).

Często są to wody o podwyższonej temperaturze, tzw. cieplice (termy), a ich temperatura wynika z ciepła pochodzącego z wnętrza planety. Czasami mogą wydostawać się samoczynnie w postaci gorących źródeł, bądź wydostawać się w regularnych odstępach w postaci fontanny, tworząc gejzery, będące nie tylko atrakcja turystyczną (np. Old Faithful w Yellowstone), ale w ostatnich latach znajdują także zastosowanie w rozwoju przemysłu energetycznego w źródłach alternatywnych.

0x01 graphic



Wyszukiwarka