1. Demokracja - system, w którym partie przegrywają wybory. istnienie partii wygrywającej wybory nie określa systemu politycznego jako demokratycznego: Albańska Partia Ludowa zazwyczaj wygrywała wybory.
Powyższy system demokratyczny winien zatem charakteryzować się:
pluralizmem
faktem, że gra toczy się dalej mimo przegranej
współzawodnictwem partii, ruchów społecznych, zorganizowanych sił, delegujących pewne zadania na swych przedstawicieli.
rywalizacją w ramach określonych zasad
monopolizmem - monopolizacja interesów
faktem, iż wynik gry wyborczej zależy od zasobów w ramach określonych instytucji (reguł i zasad)
kierowaniem się dobrem (tego kogo reprezentuje) , będących podstawą owych reguł i zasad
Demokracje różnią się między sobą, można jednak wskazać podstawową cechę owej a mianowicie
współzawodnictwo otwarte dla wszystkich.
konflikty powstające na bazie tegoż są systematycznie wygaszane w ramach przyjętych REGUŁ. „Wygaszane” - okresowo zawieszane, nie zaś ostatecznie rozwiązywane. Co więcej
demokracja oznacza, iż wszystkie siły polityczne współzawodniczą w ramach określonej STRUKTURY INSTYTUCJONALNEJ.
uczestnicy demokratycznego współzawodnictwa dysponują nierównymi ZASOBAMI gosp., organizacyjnymi i ideologicznymi.
w związku z tym rezultaty demokratycznego współzawodnictwa są wyznaczane przez ZASOBY I INSTYTUCJE różne grupy będą realizowały swoje interesy w różnym stopniu i w określony, sobie właściwy sposób.
Jak działają demokratyczne instytucje?
Z definicji w instytucjach służących reprezentacji jest miejsce dla jednostek, nie dla mas. Jednak jednostki nie podejmują samodzielnie bezpośrednich działań służących ochronie ich interesów zadanie DELEGOWANE do wykonania dla przywódców. Organizacja zbiorowych interesów:
oparta na przymusie
o charakterze monopolistycznym stowarzyszenia reprezentujące interesy uzyskują zdolność do działania w imieniu swoich członków dlatego, że mogą wywierać na nich presję, zwłaszcza zaś dlatego, iż mogą karać jednostki lub grupy usiłujące osiągnąć swoje cząstkowe cele kosztem interesów ogólniejszych.
2. Demokracja - system rozładowania konfliktów, zaś rezultaty funkcjonowania tego systemu zależą od tego, co robią jego uczestnicy - ale to co się w nim wydarzy, nie jest uzależnione od jednego, dominującego czynnika. Z punktu widzenia poszczególnych uczestników systemu - rezultaty działania są NIEPEWNE demokracja wydaje się być takim systemem, w którym każdy kieruje się swoim dobrem, a kiedy kości zostaną rzucone - wszyscy oczekują na rezultaty. źródłem jest niepełna wiedza.
NIEPEWNOŚĆ:
aktorzy nie wiedzą co się może wydarzyć
wiedzą, jakie wydarzenia są możliwe, ale nie potrafią określić PRAWDOPODOBIEŃSTWA zajścia każdego z nich
wiedzą co jest MOŻLIWE i PRAWDOPODOBNE, lecz nie wiedzą, co się wydarzy. cecha niepewności demokracji .
„Wiedzą” - dysponują informacjami, z których mogą wydedukować każdą z konsekwencji. Są w stanie to zrobić, ponieważ zbiór wszystkich konsekwencji jest wyznaczony przez zasady, a zasady mogą ulegać zmianie jedynie stosownie do innych zasad. „ramy instytucjonalne”
Niepewność jednak nie kłóci się z możliwościami podejmowania instrumentalnych decyzji, co więcej to właśnie ona wciąga decydentów w demokratyczne interakcje. Gdyby rezultaty działań podejmowanych w demokracji były z góry określane lub całkowicie nieokreślone, trudno byłoby wskazać na racje organizowania się ludzi w grupy uczestniczące w politycznym współzawodnictwie.
Tak więc rezultatów procesu nie można dokładnie przewidzieć, dlatego poszanowanie reguł nie zawsze oznacza, że rezultaty te są akceptowane. W demokracji owo poszanowanie to „skłonność do zaakceptowania rezultatów o chwilowo nieokreślonej treści.”
Lipset odróżnia :legitymizację” (respekt dla reguł ex ante) i efektywność (ocena rezultatów dokonywana es post).
Habermas wprowadza rozróżnienie miedzy legalizmem (zgoda na określone reguły ) a legitymizacją (ocena dokonywana ex post).
Obaj oceny rezultatów procesu demokratycznego dokonywane ex post modyfikują poziom akceptacji reguł kształtujących przebieg tego procesu, ale żaden nie dostrzega, problemu pogodzenia się z jego rezultatami powstają w obszarze wyznaczonym przez określone reguły instytucjonalne ale pozostają niepewne ex aute.
Teoria o strukturalnym uzależnieniu państwa od kapitału pewne interesy mogą być chronione przez ich położenie w strukturze gospodarki, jeśli materialny dobrobyt wszystkich zależy od decyzji dotyczących zatrudnienia i inwestycji podejmowanych przez kapitalistów, rządy nie mogą prowadzić polityki, która sprzyja spadkowi zatrudnienia i obniża poziom inwestycji
Demokratyzacja - akt podporządkowania wszystkich interesów regułom współzawodnictwa, to zinstytucjonalizowana niepewność. Kluczowym krokiem w kierunku demokratyzacji jest odebranie władzy przypisanej tej czy innej grupie i uznanie, że władza wynika z określonych zasad.
W JAKI SPOSÓB WYMUSZANE JEST POSZANOWANIE REZULTATÓW PROCESU DEMOKRATYCZNEGO?
pytanie o trwałość demokracji
Celem udziału w grze jaką jest proces demokracji jest zwycięstwo rozumiane jako realizacja pewnych interesów. Te mogą być spełnione, gdy demokracja jawi się nam jako RACJONALNA:
istnienie jakiegokolwiek dającego się wyznaczyć maximum dobrobytu w tej czy innej wspólnocie politycznej ISTNIENIE
możność opisania owego maximum OPISYWALNOŚĆ
traktowanie demokracji jako jedynego mechanizmu pozwalającego na ustalenie maximum dobrobytu UNIKATOWOŚĆ
Czy demokracja jest racjonalna w rozumieniu powyższym?:
dobro wspólne istnieje niezależnie od indywidualnych preferencji;
d.w. jako suma indywidualnych preferencji;
d.w jako funkcja preferencji - na skutek DEBATY;
nie istnieje dobro wspólne;
ludzie są tak skonfliktowani, że zaistnienie d.w. jest niemożliwe.
Opinie na powyższy temat wg myślicieli na przestrzeni dziejów:
Rousseau - interes powszechny jest dany a priori, w demokratycznym procesie jest on jedynie wyłaniany
fr. i ang. konserwatyści z czasów rewolucji franc. - wprawdzie istnieje jakieś dobro wspólne, ale proces demokracji nie pozwala na jego ustalenie.
ekonomiczne teorie (Buchanan i Tullock) - interes publiczny jest jednoznaczny z werdyktem procesu demokratycznego, służącego jego ustaleniu
Arrow - nawet gdyby istniało coś takiego, jak d.w., to żadna procedura agregowania indywidualnych preferencji nie prowadzi do jego ujawnienia
Nie ma powodów, aby traktować wyniki głosowania jako jednoznaczne z identyfikacją jakiegoś szczególnego wyboru społ. McKelvey - w tego rodzaju analizach milcząco przyjmowane jest założenie, że indywidualne preferencje są stałe i kształtują się poza ramami procesu demokratycznegoNIEPRAWDA SCHUMPETER „wola ludu jest wytworem, a nie siła na pędową procesu politycznego”
Marks - kategoria, która nie ma zastosowania do klasowo podzielonych społeczeństw.
Schmitt - odrzuca tezę, iż „prawdziwe państwo istnieje wtedy , gdy ludzie są homogeniczni na tyle, aby osiągnąć jednomyślność” i kwestionował również istnienie d.w. pisząc, że „rozwój nowoczesnych, masowych demokracji przekształcił publiczną debatę w pustą formalność.”
Demokracja - (wg. Schumpetera) - może prowadzić do odkrycia lub zdefiniowania dobra wspólnego, jeśli indywidualne preferencje zmieniają się w toku KOMUNIKOWANIA się jej uczestników. DEBATA POLITYCZNA - endogenna zmiana preferencji, uruchamiana przez procesy komunikowania się. przykład z dziewczynkami i lodami, gdzie wielość smaków doprowadził do podawania argumentacji na rzecz swojego ulubionego smaku, jednocześnie dezawuując inne wskazuje to na fakt, że demokracja może stopniowo kształcić uczestników procesu demokratycznego, ale niekoniecznie prowadzi do ostatecznej decyzji.
Czy debata prowadzi do wskazania wspólnego dobra?
Habermas i Joshua Cohen TAK ale muszą być spełnione warunki:
informacje są prawdziwe lub fałszywe
ludzie akceptują prawdę, jeśli zostanie im ona przedstawiona UTOPIA !!informacje są prezentowane bezstronnie
Manin - debata polityczna znacznie przybliża nas do ustalenia dobra wspólnego. Powoduje ona, iż indywidualne preferencje ustalane są bardzo rozważnie i stają się bardzo ogólne, a dzięki temu w określonym czasie możliwe staje się uzyskanie szerszego CONSENSUSU. Na tym jednak nie koniec, konflikt nadal pozostaje nierozstrzygnięty.
Schmitt -śmierć demokracji jako racjonalnej debaty -nie wszystkie konflikty polityczne można rozwiązać w toku dyskusji. W jakimś momencie debaty wszystkie argumenty i fakty podawane przez strony są już wykorzystane, a końca konfliktu nie widać! Wtedy sprawy przesądza wynik głosowania narzucenie czyjejś woli tym, którzy się temu sprzeciwiają konflikt rozwiązany przez odwołanie się do przemocy polityka jako antagonistyczna relacja między „nami” a „nimi”, w której ostatecznie rozstrzyga przemoc.
mankament w konkluzji Schmitta niedostrzeganie roli instytucji
Demokratyczne instytucje wydłużają horyzont czasowy konfliktu politycznego. Proponują one uczestnikowi procesu politycznego wydłużoną perspektywę: skłaniają do myślenia bardziej o przyszłości, aniżeli o bieżących rezultatach procesu demokratycznego.
niektóre instytucje w pewnych warunkach stwarzają tym czy innym siłom politycznym na tyle zachęcającą perspektywę realizacji swoich interesów w przyszłości, że stanowi to wystarczająco dobrą zachętę do respektowania bieżących, niekorzystnych rezultatów procesu demokratycznego.
(ugrupowania polityczne wierzą, że ramy instytucjonalne zapewnią im realizację swoich interesów w przyszłości).
KONKURENCYJNE PUNKTY WIDZENIA NA ZAGADNIENIA RESPEKTU DLA REZULTATÓW PROCESU DEMOKRATYCZNEGO.
Prawdopodobny rezultat, jaki każdy z uczestników osiągnie, zależy od zasobów, jakimi uczestnicy posługują się w demokratycznym współzawodnictwie i od instytucjonalnych ram tego współzawodnictwa.
W poruszaniu się na „skrzyżowaniach” nie wymuszają pierwszeństwa (stan natury, w którym każdy uczestnik ruchu pcha się do przodu).
Robią to ze względu na:
poszanowanie dla reguł i zasad
respekt dla powyższych czynników, źródłem którego jest obawa przez „policjantami”
„moralną aprobatę” dla określonego porządku społecznego
DEMOKRACJA JAKO STAN RÓWNOWAGI.
Demokratyczny porządek ulega stabilizacji, gdy:
system właściwych mu INSTYTUCJI jest traktowany jako jedyna właściwa formuła działania,
gdy nikt nie wyobraża sobie nawet tego, że można byłoby działać poza demokratycznymi instytucjami
gdy wszystko to, do czego dążą przegrani, sprowadza się do podjęcia kolejnego wyzwania w ramach tych instytucji, które niedawno doprowadziły do ich klęski
gdy pojawiają się w nim MECHANIZMY, które umacniają demokratyczne reguły instytucjonalne gdy wszystkie liczące się siły polityczne uznają, że najlepszym rozwiązaniem z ich punktu widzenia jest podporządkowanie swoich interesów i wartości niepewnemu rezultatowi funkcjonowania demokratycznych instytucji równowaga zdecentralizowanych strategii wszystkich sił politycznych zaangażowanych w procesy demokratycznego współzawodnictwa
„siły polityczne” - te grupy, które mają swoją organizacyjną tożsamość, które mogą powstać w warunkach wyznaczonych przez instytucjonalny kontekst oraz jednostki w ich rolach wyborcy.
Hipoteza dotycząca powyższej kwestii stabilizacji demokracji opiera się na trzech założeniach:
instytucje stanowią istotny element procesu demokratycznego:
stanowią one reguły współzawodnictwa i jednocześnie określają kary za ich łamanie.
reguły maja wpływ na wyniki współzawodnictwa
gdy spełnione są dodatkowe warunki karanie odstępstw od zasad kooperacji może okazać się najlepszą drogą dla kierującego się własnymi interesami, racjonalnego aktora zaistnienie niektórzy z uczestników gry politycznej muszą dysponować zasobami pozwalającymi im na karanie innych.
Aby nakładać sankcje aktorzy muszą być zdolni do podjęcia działań zmierzających do pomniejszenia korzyści tych, którzy naruszyli określone reguły instytucjonalne.
Instytucje umożliwiają stosowanie takich kar i powodują, że można je przewidzieć pozwalają zastąpić bieżący przymus przewidywaniem, że zostanie on zastosowany. (w stanie natury kara najczęściej była fizyczna)
demokracje mogą być zorganizowane na rozmaite sposoby:
prezydenci wyłonieni w bezpośrednich wyborach kierują pracami rządów niezależnie od poparcia, jakie uzyskują w legislatywach.
różnice w formach organizacji interesów i wyznaczania pewnych aspektów polityki gospodarczej
wyróżnienie systemów, które dają nieograniczoną władze aktualnej większości i systemy, w których władza jest znacznie ograniczona
odmienne formuły wyborcze
sposób sprawowania cywilnej kontroli nad wojskiem
rządy muszą uzyskać poparcie parlamentarnych większości i sprawują władzę dopóty, dopóki potrafią je utrzymać.
wpływ partii politycznych może być równoważony przez oficjalnie uznaną rolę federacji związków zawodowych i organizacji pracodawców
systemy, które dają niemalże nieograniczoną władzę aktualnej większości
systemy, w której władza ta jest znacznie ograniczona
instytucje mają wpływ nie tylko na efektywność, lecz także w znacznym stopniu określają rozkład korzyści. „niezasłużona większość”
Liczącymi się formami odrzucenia wyników procesu demokratycznego, pozostają strategie, które:
zmierzają do zmiany rezultatów ex post procesu demokratycznego
drastycznie zmniejszają zaufanie innych aktorów do demokratycznych instytucji
Brak respektu dla rezultatów procesu demokratycznego oznacza destabilizację systemu demokratycznego, zmierzającą do zmiany tych rezultatów
Jakie rodzaje instytucji demokratycznych będą skłaniały określone siły polityczne do akceptowania rezultatów uzyskiwanych w toku procesu demokratycznego?:
Poszanowanie dla rezultatów procesu demokratycznego zależy od prawdopodobieństwa wygranej w ramach reguł wyznaczanych przez demokratyczne instytucje. Konkretny uczestnik „i” tego procesu będzie akceptował jego rezultaty, jeśli określone przezeń prawdopodobieństwo zwycięstwa w demokratycznym współzawodnictwie „p(i)” będzie większe od pewnego minimum. To minimalne prawdopodobieństwo jest wyznaczone przez wartość, jaką konkretny uczestnik tego współzawodnictwa przywiązuje do jego rezultatów, do rezultatów, jakie może mu przynieść odrzucenie wyników współzawodnictwa i przez ryzyko, jakie wiąże się z tym w przyszłości.
im większe przekonanie uczestników, że w ramach demokratycznych instytucji
układ sił politycznych nie ulegnie zmianie na niekorzyść każdego z nich, tym większe prawdopodobieństwo, że będą oni akceptowali jego rezultaty.
im mniejsze ryzyko niesie ze sobą odrzucenie tych rezultatów tym mniej
prawdopodobne, że potencjalnie antydemokratyczne siły skłonne będą do ich poszanowania.
prawdopodobieństwo zakończonego sukcesem odrzucenia rezultatów i koszty związane z niepowodzeniem wyznaczone są przez gotowość pozostałych uczestników procesu demokratycznego do obrony demokratycznych instytucji skłania do myślenia w kategoriach „narastającej równowagi” poparcie każdego z uczestników dla demokracji zależy od ilości tych, którzy ją popierają
Z - zwycięstwo
S - korzyści
P - przegrana
Prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu w demokratycznej grze zależy również od SIŁY, jaką którykolwiek z uczestników może uruchomić aby obalić demokrację:
wojskowi - marne szanse na zwycięstwo w demokracji - Z<S
burżuazja - dobrze prosperuje w demokracji ale potrzebuje wojsko, aby zakwestionować rezultaty procesu dem
związki zawodowe - dobre wyniki w demokratycznym współzawodnictwie, często jednak podlegają represją, gdy demokracja upada P>S dlatego muszą akceptować rezultaty demokratycznego procesu
Prawdopodobieństwo przetrwania systemu demokratycznego zależy od wartości przypisywanej przegranej e w demokratycznej grze interesów siły polityczne maja przed sobą alternatywę:
mogą zdecydować się na pozostanie w ramach demokratycznego porządku politycznego, jeśli przekonają się, że nawet wielokrotna przegrana w demokratycznym współzawodnictwie oznacza lepsza przyszłość lub
próbować zdestabilizować demokrację lub sprowokować innych do tego działania
Stabilna demokracja zależy również od:
1. odrzucenia arbitralnie stosowanej przemocy podstawowa wartość, która pozwala przedkładać dem nad alternatywy
2. wiara w to, że demokracja na dłuższą metę sprzyja rozwojowi gosp.
3. rozwiązania socjalne zmniejszające określone rezultaty procesu demokratycznego, negatywnego dla pewnych grup
demokracja jako nieuchronne, obiektywne prawo
działanie fair demokratycznych instytucji
efektywność demokracji - powinna powodować, że przegrana w warunkach demokracji jest bardzo atrakcyjna, aniżeli przyszłość w warunkach niedemokratycznej alternatywy.
Projekt instytucjonalny.
Stabilizacja demokracji zależy od konkretnych okoliczności oraz od projektu instytucjonalnego zgodność instytucji z okolicznościami ich funkcjonowania
:
konstytucje - „krótkie i nieprecyzyjne” (Napoleon) - określające obszar kompetencji władzy i reguły politycznego współzawodnictwa, pozostawiają rozstrzygnięcia materialne politycznej debacie. Służyć winna stabilizacji chwilowej równowagi, traktowane jako pakty służące podziałowi owoców zwycięstwa.
rozmaite instytucje polityczne utrudniają przekształcenie chwilowej przewagi tej czy innej partii w jej trwałą dominację.
rządy muszą być zdolne do sprawowania władzy, to zaś oznacza, że muszą być zdolne do przeciwstawiania się żądaniom w pewnych kwestiach i nie mogą tolerować sytuacji, w których takie czy inne liczące się ugrupowanie polityczne blokuje ważne decyzje polityczne.
ZASADY NEGATYWNE STABILNOŚCI I SKUTECZNOŚCI DEMOKRACJI:
demokratyczne instytucje nie mogą prowadzić do powstawania:
rządów mało wrażliwych na zmienność relacji między liczącymi się siłami politycznymi,
rządów unikających konsultacji i uzgodnień w sferze ważnych spraw publicznych
rządów, które realizując swoje decyzje nie respektują wcześniej ustanowionych reguł
nie mogą paraliżować władzy - rządy muszą pozostawać zdolne do podejmowania i realizacji rozmaitych decyzji
wszystkie interesy winny być reprezentowane w toku formowania tych decyzji, ale żaden z nich nie powinien być uznany za ważny na tyle, aby mogło to uniemożliwić ich podejmowanie i realizację.
DLACZEGO REZULTATY PROCESU DEMOKRATYCZNEGO WYDAJĄ SIĘ NIEPEWNE?
Przy określonych zasobach, jakimi dysponują strony oraz w granicach stosowanych reguł instytucjonalnych rezultat jest przesądzony.
Każda ze stron może rozpoznać zasoby zaangażowane w spór, przeanalizować reguły instytucjonalne i wskazać na zwycięzcę, jeśli strony zachowują się zgodnie z najlepszą spośród dostępnych im strategii.
Jednakże strony zachowują się tak, jakby wcale nie były pewne rezultatu:
jeśli zwycięstwo i przegrana mają charakter dychotomiczny, to strona, która oczekuje przegranej powinna zachować się biernie, ponieważ i tak niczego nie może osiągnąć: dany organ wyda werdykt dla niej niekorzystny, bo druga strona przywołuje lepsze racje. Jeśli więc strony ze sobą współzawodniczą, to musi to oznaczać, że nie są pewne, jakie rezultaty przyniosą ich starania.
jeśli korzyści są uzyskiwane w sposób ciągły, to nawet ci, którzy mają marne widoki na zwycięstwo, są skłonni brać udział w sporze, ponieważ wycofując się rezygnują z wszelkich szans na jego osiągnięcie.
Źródła niepewności:
demokracje nie odwołują się do instytucji działających losowo
gdyby wszyscy akceptowali tezę o przypadkowości rezultatów demokratycznego procesu politycznego, to nikt by w nim nie uczestniczył
przypadek pojawia się niezwykle rzadko
uczestnicy nie wiedza jak postępować i jakie postępowanie jest najlepsze
demokracja wymaga od swoich obywateli gotowości do zmiany preferencji
uczestnicy demokratycznego procesu politycznego cenią porządek, a reguły tego porządku wskazują im jak należy postępować
Aumann:
jeśli uczestnicy demokratycznego procesu politycznego czegoś nie wiedzą,
jeśli są poznawczo racjonalni w tym sensie, że zmieniają swoje poglądy stosownie do uzyskanych informacji i
jeśli podejmują swoje decyzje na podstawie tych przekonań,
to strategie, które wybierają niezależnie od siebie będą wybierane stosownie do rozkładu prawdopodobieństw, a zatem łącznie będą wybrane przy pomocy jakiegoś mechanizmu losowego. zakłada niewiedze w strategiach pozostałych uczestników procesu demokratycznego
Czego uczestnicy procesu politycznego nie wiedza?:
strategia wybierania przez innych
fakt, że nie wiem, czy przeciwnicy znają moje preferencje lub mój charakter.
Każdy z uczestników może znać rezultaty, jakie przyniesie każda kombinacja odpowiednich strategii postępowania, każdy z nich może również wiedzieć, jakie postępowanie będzie najlepsze dla pozostałych uczestników w zależności od postępowania, jakie sama wybierze.
rezultaty demokratycznego procesu politycznego nie są zatem niepewne.
wydają się niepewne każdemu uczestnikowi tego procesu („fałszywa świadomość”), dlatego, że
zdecentralizowany tryb podejmowania decyzji, który nie pozwala na przekonanie się o tym, co myślą o mnie inni.
strategie działania są określane niezależnie i deterministycznie - każdy uczestnik samodzielnie decyduje o tym, jak postąpić i każdy z nich w dowolnej chwili potrafi wskazać działanie najlepsze z jego punktu wodzenia. Rezultaty są jednak PROBABLISTYCZNE.
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY NIEPEWNOŚCI NA PRZYKŁADZIE DZIAŁANIA DYKTATURY I DEMOKRACJI:
Dyktatura:
zaciera różnice między prawem i bieżącymi decyzjami - decyzje podejmowane w warunkach dyktatury są arbitralne;
możliwe rezultaty procesu politycznego nie są wyznaczone przez jakikolwiek zestaw reguł instytucjonalnych.
uwzględnienie preferencji jednego z aktorów
rezultaty można przewidzieć li tylko znając wolę dyktatora lub równowagę sił między poszczególnymi frakcjami.
Kapryśny władca może nieustannie zmieniać prawo niepewność, ale jednocześnie w reżimie autorytarnym pewne jest, że rezultaty procesu politycznego nie będą sprzeczne z wolą władzy potrzebny jest zatem ktoś kto będzie znal wolę władcy
Demokracja:
rezultat procesu demokratycznego może być uchylony ex post wtedy i tylko wtedy, gdy narusza on ustalone wcześniej i głoszone reguły
odmienne reguły i preferencje wielu aktorów
pozwala przewidzieć rezultaty procesu politycznego nawet wtedy, gdy zmieniają się partie polityczne sprawujące władzę.
brak grupy, której zasoby i preferencje pozwalają na przewidywanie rezultatu z prawdopodobieństwem bliskim pewności.
Demokracja jest systemem, któremu właściwy jest pozór niepewności - to system zdecentralizowanych strategicznych działań opierających się na - z konieczności - lokalnej wiedzy. Każdy kto wie czego pragnie dyktator, może tez przewidzieć co się wydarzy w demokracji nie ma dyktatora , stad pozór wbudowanej w nią niepewności.
A. Przeworski - „demokracja i rynek”
1
Teoria polityki - ćwiczenia 14
Wyszukiwarka