LME, Technik górnictwa podziemnego, gospodarka surowcami


AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA

im. Stanisława Staszica

w Krakowie

0x01 graphic

Gospodarka surowców mineralnych

Temat: „Cena Miedzi Na Rynku Światowym.
Rola LME ”.

Wykonał:

Pawłowski Wojciech

GiG rok IV

TPEZ


  1. Rys historyczny LME :

W połowie XIX stulecia Wielka Brytania była największym światowym producentem cyny i miedzi, ale w miarę upływu czasu i narastania zapotrzebowania ze strony przemysłu wystąpiła konieczność dostaw surowca z nowo otwartych kopalń w Płd. Ameryce, Afryce i na Dalekim Wschodzie. Transport oceaniczny ładunków rudy miedzi i cyny był ryzykowny zarówno z technicznego jak i finansowego punktu widzenia. Niektóre ładunki przybywały z opóźnieniem, inne w ogóle. Powstał wiec rynek przyszłych dostaw, który w coraz większym stopniu angażował handlowców zainteresowanych przyszłymi cenami, wynikającymi z oceny prawdopodobieństwa wielkości dostaw w stosunku do planowanego lub prognozowanego zapotrzebowania. Handlujący metalami zaczęli spotykać się w luksusowych kawiarniach otaczających królewską giełdę- The Royal Exchange. Handel odbywał się na zasadzie ustnego wyrażania ofert i umowy bezpośredniej.

Oryginalna giełda metali została formalnie powołana jako London Metal Exchange Company Ltd. W grudniu 1876 r. i rozpoczęła działalność w styczniu 1877 r. W 1899 wprowadzono aktualny do dzisiaj podział na dwie sesje giełdowe w handlu miedzią i cyną.

Z wyjątkiem okresów zamknięcia, przypadających na lata I i II wojny światowej, LME rozwijała się pomyślnie, dostosowując się adekwatnie do zmieniających się warunków gospodarczych i politycznych w świecie. Wzrastały obroty wprowadzano do handlu dalsze metale, w miarę narastającego popytu. Przez okres ostatniego stulecia handel metalami zmieniał się radykalnie i giełda musiała dostosowywać do tych zmian. Wprowadzono do handlu nowe metale stosownie do zapotrzebowania

Zmieniały się również wymagania co do jakości metali, jednak miedź i cyna były przedmiotem handlu od początku istnienia giełdy. Od 1981 r. kontakty miedziowe obejmowały wysoko gatunkową miedź, a następnie od czerwca 1986 r. miedź gat.A. Aktualnie kontakty na cynę (99,85%) rozpoczęły się w czerwcu 1989 r. po wznowieniu handlu cyną. Ołów i cynk oficjalnie wprowadzono do handlu w 1920 r. chociaż nieoficjalnie handlowano nim wcześniej. Kontakty ołowiane pozostały niezmienne od wznowienia działalności giełdy po wojnie, w październiku 1952 r. Handel niklem rozpoczęto w rok po wprowadzeniu aluminium, w kwietniu 1979 r.

W październiku 1985 r. giełda przeżywała wstrząs w związku z krachem Międzynarodowej Izby Handlu Cyną - International Tin Council, reprezentującej 21 suwerennych państw. W rezultacie zawieszono handel cyną do czerwca 1989 r. wznawiając go ponownie na prośbę zainteresowanych państw.

Uchwalenie przez parlament brytyjski ustawy Financial Services Act w 1986 r. i utworzenie tzw. Securities and Investment Board w 1987 r. spowodował radykalne zmiany w zasadach działania giełdy, której funkcjonowanie jest podporządkowane tym regulacją prawnym. Giełda musiała podporządkować się wymaganiom ustawowym, najważniejsze było wprowadzenie systemu rozrachunku z przejrzystymi cenami i odpowiednim systemem kontrolnym. Wraz z systemem rozrachunku zarząd giełdy wprowadził również szereg zmian, z których najbardziej znacząca było rozszerzenie okresu transakcji terminowych z 3 do 27 miesięcy dla miedzi, aluminium i cynku, a do 15 miesięcy dla ołowiu, niklu, i cyny.

2. Podstawowy zakres usług :

Londyńska Giełda Metali stanowi centrum światowego handlu metalami nieżelaznymi: miedzią, aluminium, stopami aluminium ze złomu, cyną, cynkiem, niklem i ołowiem. Każdego dnia na LME firmy brokerskie uczestniczą w sesjach giełdowych, odbywających się na zasadzie ustnego przetargu. Handel na parkiecie stanowi główną działalność giełdy. Członkowie różnych firm brokerskich, rozmieszczonych w różnych strefach czasu, działają praktycznie przez cała dobę. Wartość obrotów jest ogromna-przykładowo za okres od stycznia do grudnia 1995 r. przeciętny dzienny obrót wynosi 10 mld USD/dobę

  1. Podział członków giełdy na kategorie :

Są uprawnieni do uczestnictwa w handlu w obrębie kręgu, mogą całodobowo zawierać transakcje między biurami oraz są członkami Londyńskiej Izby Rozrachunkowej-London Clearing Hause.

Posiadają te same prawa co Ring Dealing Members, z wyjątkiem możliwości uczestnictwa w handlu w obrębie kręgu.

Nie mają prawa do przyjmowania zleceń do klientów ani do uczestnictwa w handlu w obrębie kręgu, mogą jednak uczestniczyć w rozrachunku własnych kontraktów.

Mogą przyjmować zlecenia, nie są jednak członkami Londyńskiej Izby Rozrachunkowej ani uczestnikami handlu w obrębie kręgu.

Nie mają prawa do prowadzenia kontraktów, mogą jedynie uczestniczyć w nich jako klienci.

Honorowi i indywidualni członkowie, nie posiadają prawa do prowadzenia handlu.

  1. LME jako międzynarodowa instytucja :

Giełda stała się międzynarodową instytucją, ponieważ 90% członków jej firm rozrachunkowych całkowicie lub częściowo wywodzi się spoza Wielkiej Brytanii. Około 97% jej operacji handlowych pochodzi spoza Wielkiej Brytanii, udział LME (wagowo) w światowym rynku metali niezależnych to ponad 90% (wagowo) w przypadku miedzi i faktycznie całość aluminium, ołowiu, niklu, cyny i cynku.

  1. Organizacja dnia pracy :

Sieć terminali systemu rozrachunkowego tworzy unikatowy system w taki sposób, aby LME funkcjonowała jako rynek całodobowy. Upoważnieni członkowie giełdy są w stanie przyjmować zlecenia całodobowo, bez ograniczenia do okresów handlu na parkiecie. O 11.45 rozpoczyna się handel na ringu i na każdy metal przeznaczone jest 5 minut. O 12.20 kiedy wszystkie metale mają wykorzystany ten czas, jest 10 minut przerwy, a następnie każdy metal ma kolejne 5 minut.

Ten drugi okres jest bardzo istotny, gdyż daje podstawę do oficjalnych notowań cen. Oficjalne ceny są anonsowane ok. 13.15,a następnie jest czas przeznaczony na handel pozagiełdowy, tzw. Kerb trading, trwający do 13.30, w trakcie którego handluje się wszystkimi metalami. Z chwilą zakończenia kerb trading kończy się pierwsza sesja i dalsze czynności handlowe odbywają się pomiędzy biurami aż do rozpoczęcia drugiej sesji. Druga sesja rozpoczyna się o 15.20 i podzielona jest identycznie jak pierwsza na pięciominutowe okresy oraz kończy się okresem Kerb trading trwającym od 16.35 do 17.00. Istotną różnicą pomiędzy obydwoma sesjami jest to, że w sesji drugiej nie podaje się żadnych oficjalnych cen. Od 17.00 czynności mają charakter miedzy biurowy i wielu członków pracuje do godziny 19.00 lub 20.00. Niektórzy członkowie posiadają całodobowe biuro w Londynie. Inni członkowie mają czynne biura w różnych strefach czasu i te biura umożliwiają prowadzenie czynności handlowych, kiedy londyńskie biura są zamknięte. Dobowy okres zamyka się o 7.00.

6.Miedź będąca przedmiotem transakcji na LME :

To miedź elektrolityczna w postaci:

Miedź będąca przedmiotem transakcji na LME musi być wyprodukowana przez firmę znajdującą się na liście zaakceptowanej przez LME i musi musi odpowiadać brytyjskiej normie BS 60/7-1891, z uwzględnieniem poprawki AMD 5725.

Jednostką kontaktową w handlu miedzią jest 25 t, a każdej jednostce kontaktowej odpowiada jednostka depozytowa z uwzględnieniem zwyczajowej tolerancji (plus-minus 2 %). Każda partia katod ma być zapakowana bezpiecznie w wiązki o ciężarze nie przekraczającym 4 ton i opisana znakiem firmowym, każda partia drutu miedzianego jest opakowana w wiązki, o ciężarze nie przekraczającym 2,5 tony.

7.Relacje między wielkością obrotów miedzią na LME, a produkcją światową miedzi elektrolitycznej :

Notowania Giełdowe są ogólnie znane i dostępne. Na ich podstawie wylicza się ceny średnie: tygodniowe, miesięczne, roczne, a nawet wieloletnie, stanowiące podstawę prognozowania. Istotne znaczenie mają też różnice cen w transakcjach natychmiastowych(spot) i transakcjach terminowych (futures). Zazwyczaj notowania futures są wyższe od spot, a różnica w cenach, zwana contano(report) wynika z przewidywanych zmian między dniem zawarcia a dniem rozwiązania transakcji i dotyczy kosztów składowania, sytuacji politycznej, warunków atmosferycznych itp.

8. Technika hedgingu sprzedażowego

Hedging jest techniką realizacji transakcji zabezpieczających, polega na jednoczesnym zawarciu kontraktu rzeczywistego i dokonaniu transakcji odwrotnej na rynku terminowym(future). Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje transakcji hodgingowych. Hedging sprzedażowy realizowany w celu zabezpieczenia się przed spadkiem cen w przyszłości. Stosowany jest Np. przez pośrednika, który dokonał zakupu obecnie i chce się uchronić przed spadkiem cen lub producenta, który może sprzedać metal zgodnie z zaplanowaną produkcją po cenie nie niższej niż obecna cena future.

Hedging zakupowy realizowany jest w celu zabezpieczenia się przed stratami z tytułu wzrostu cen metali. Mechanizm hedgingu sprzedażowego przedstawia tabela na slajdzie nr. 13. Załóżmy, że 28.03 dowolnego roku KGHM Polska Miedź SA wynegocjowała kontrakt na sprzedaż 250 ton miedzi, w którym uzgodniono, że dostawa nastąpi za 3 miesiące po cenie światowej obowiązującej wtedy na giełdzie. W dniu 28.03 cena miedzi future w dostawach za 3 miesiące wynosiła 2015 USD/t . Producent chcąc uniknąć spadku ceny poniżej 2015 USD/t sprzedaje dzisiaj w transakcjach terminowych na giełdzie swoją przyszłą produkcję po 2015 USD/t. Dnia 26.06 giełdowa cena rozliczeniowa(settelment) obniżyła się do 1940 USD/t. Przed terminem realizacji kontraktu tj. 26.06, KGHM odkupuje po bieżącej cenie giełdowej Cash(kupno Cash na dostawe 28.06) równoważną ilości miedzi, następnie 28.06 realizuje swoje rzeczywiste zobowiązania kontraktowe, tj. dokonuje rzeczywistej sprzedaży miedzi. Gdyby producent nie zawarł transakcji hedgingowej, sprzedałby 1 tonę miedzi po 1940 USD/t, czyli poniósłby stratę w stosunku do ceny future(obowiązującej w dniu podpisania umowy) w wysokości 75 USD/t(2015-1940=75). Nie odnotował strat, ponieważ uzyskał zysk z transakcji giełdowych również w wysokości 75 USD/t przez zagwarantowanie ceny sprzedaży na poziomie 2015 USD/t. Gdyby 26.06 cena wzrosła do 2100 USD/t, to producent sprzedałby rzeczywisty towar z zyskiem w wysokości 85 USD/t(2100-2015=85) w stosunku do ceny future, czyli przy sprzedaży rzeczywistej 250 ton miedzi zarobiłby 21250 USD. Straciłby natomiast tę samą kwotę na transakcji hedgingowej, sprzedałby bowiem miedź 28.03 w transakcji terminowej 3-miesięcznej po 2015 USD/t, a dokupowałby 26.06 po 2100 USD/t. W tej sytuacji, ponieważ zle przewidział zmianę cen, dokonując transakcji zabezpieczającej producent zrezygnował z możliwości zrealizowania dodatkowego zysku. Wartość sprzedaży ze wszystkich transakcji, niezależnie od rzeczywistego spadku czy wzrostu ceny, byłaby taka sama tj. 503750 USD.

9. Czynniki strukturalne kształtujące cenę giełdową miedzi :

Analiza cech ceny światowej wskazuje, że waha się ona w zależności od kształtowania się relacji światowej wielkości popytu i podaży zgłaszanej na giełdach o zasięgu międzynarodowym. Rzeczywista wymiana handlowa zachodząca na giełdzie obejmuje zazwyczaj tę ilość miedzi, która nie znalazła nabywców lub nie została sprzedana w dwustronnych kontraktach na świecie. Ponieważ na giełdę w każdej chwili może być dostarczona dowolna ilość miedzi, można uznać, że na cenę giełdową oddziaływuje relacja światowej wielkości podaży i popytu. Cena najczęściej zwiększa się wraz ze wzrostem wielkości popytu przy nie zmienionej wielkości podaży i wykazuje tendencje do spadku wraz ze wzrostem wielkości podaży przy nie zmienionej wielkości popytu.

Ponieważ należy brać pod uwagę specyficzne warunki całej branży przemysłu miedzianego Np. z jednej strony istnieje możliwość rozpoznania w każdej chwili na świecie nowych bogatych złóż, z drugiej strony zaś może wystąpić konieczność zaprzestania produkcji ze względu na obostrzenia związane z ochroną Środowiska naturalnego.

10. Cena miedzi na rynku światowym :

Komentarz do wykresu ze slajdu nr. 15

Atmosferę na rynku metali podgrzewają co raz to nowe wiadomości o problemach wydobywców i przetwórców rudy miedzi. Od 1 października nie działa wielka fabryka kanadyjskiej kompanii Falconbridge Ltd., ponad trzy miesiące natomiast trwa już strajk pracowników korporacji Asarco LLC w Arizonie i Teksasie. Od kilku tygodni z problemami z zaopatrzeniem w paliwo borykają się też duże zakłady w Zambii.

Analitycy są zgodni co do jednego - nic nie wskazuje na to, by notowań miedzi miały w najbliższym okresie znacząco spaść. Wręcz przeciwnie - przy utrzymujących się problemach z zaspokojeniem rosnącego szybko popytu cena czerwonego metalu może wkrótce osiągnąć nawet poziom 5000 USD za tonę

11. Najwyższe od 15-tu lat ceny miedzi :

Na początku października 2004 roku ceny miedzi wspięły się na najwyższy od 15 lat poziom! Główną przyczyną była spektakularna akcja skupu dokonana po ogłoszeniu strajku i zawieszeniu produkcji przez jeden z największych oddziałów chilijskiego producenta miedzi - firmy Codelco.
Po przerwaniu negocjacji ze związkami zawodowymi robotnicy w Codelco Norte porzucili pracę. Negocjacje dotyczyły rozpatrzenia postulatu 3,15% podwyżki płac dla ponad 760 pracowników zakładów Codelco Norte.
Robin Bhar, analityk z Standard Bank, określił sytuację na rynku następująco: „Rynek bardzo nerwowo reaguje na groźbę zawieszenia płynności dostaw miedzi. Obecne zapasy są bardzo niskie. Należy pamiętać, że firma Codelco obsługuje około 10% światowego rynku katod i wydarzenia w firmie mają kluczowe znaczenie dla rynku.”
Dodatkowo sytuację skomplikowała trudna sytuacja z dostawami z huty Atlantic Copper i z rafinerii Huelva w Hiszpanii. Robotnicy zaprotestowali również przeciw planom redukcji etatów przez północnoamerykański oddział FreeportMaMoRan Copper & Gold. Zagrożenie przerwami w produkcji wystąpiło także w zakładach Copper Corp. w Peru.
Spore poruszenie na rynku miedzi wywołał także fundusz CTA skupujący miedź oraz powrót na rynek Chińczyków, których aktywność wzrosła po okresie wakacyjnym. Jak twierdzi Robin Bhar:„ Fundusze skupujące miedź mają wciąż spory udział w rynku. Testują rynek na poziomie 3100 i 3150 $ USA za tonę. Wahania w przedziale od 50 do 100 $ USA będą bardzo istotne dla rynku miedzi. Spadek ceny jest ważnym sygnałem dla funduszu CTA, mówiącym o tym że metal traci impet na rynku.”
Ceny miedzi osiągnęły bardzo wysoki poziom i od tej pory można liczyć tylko na ich spadek. Robin Bhar uważa, że: „Ceny spadną na pewno, ale nie wiadomo czy będzie to spadek drastyczny, czy tylko ich niewielka korekta.”

12. Światowy rynek miedzi - podsumowanie 2004 roku :

W roku 2004 tendencje panujące w poprzednim roku jeszcze bardziej przybrały na sile. W dalszym ciągu duży wpływ na kształtowanie się cen na rynkach towarowych (w tym miedzi) miały fundusze inwestycyjne. Bardzo wysokie tempo rozwoju Chińskiej gospodarki przyczyniło się do wzrostu zapotrzebowania na metale. Także utrzymujące się na historycznie niskich poziomach stopy procentowe spowodowały, że inwestycje na rynku metali podstawowych były traktowane jako bardziej opłacalne niż na innych rynkach (Np. akcji czy też obligacji).

Czynnikami, które miały największy wpływ na kształtowanie się cen metali w ubiegłym roku były:

Ten ostatni czynnik, podobnie jak w roku 2003, wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla kształtowania się cen w ostatnim roku. Występujący w 2003 roku niedobór miedzi rafinowanej (-304 tys. ton wg Brook Hunt) w ubiegłym roku jeszcze się pogłębił (-1043 tys. ton wg Brook Hunt). Podstawową przyczyną tego stanu było nienadążanie wzrostu podaży (+4%) za szybko rosnącym popytem (+8,7%). Na ponowne otwieranie lub uruchamianie nowych kopalni i zwiększanie mocy produkcyjnych nierzadko wymagane są pozwolenia i czasochłonne procedury. Dlatego dopiero na ten rok przewiduje się zbilansowanie rynku miedzi.

Zużycie miedzi systematycznie wzrastało wraz z poprawą sytuacji makroekonomicznej w gospodarce światowej i rosnącą aktywnością w sektorze wytwórczym (zwłaszcza w krajach azjatyckich). Przykładowo w Chinach, które są obecnie odpowiedzialne za ok. 20% światowej konsumpcji miedzi, wzrost konsumpcji czerwonego metalu w ubiegłym roku w porównaniu z rokiem 2003, wyniósł ponad 18% (wg Brook Hunt). Także Stany Zjednoczone i kraje azjatyckie (z pominięciem Chin i Japonii) wykazały znaczący przyrost konsumpcji czerwonego, metalu odpowiednio o 8,8% i 7%.

Niedobór koncentratów na rynku w ubiegłym roku był, podobnie jak w 2003 roku, wynikiem decyzji podjętych jeszcze w 2002 r. przez czołowych wytwórców czerwonego metalu, mających na celu redukcję mocy wytwórczych. Cięcia produkcji dotyczyły głównie sektora górniczego (zamykanie wysoko kosztowych kopalń głębinowych) i były dokonane ze względu na utrzymujące się wówczas niskie ceny metali. Na odbudowanie mocy wytwórczych potrzeba czasu.

W roku 2004 drastycznie spadły zapasy na giełdach metali (London Metal Exchange, New York Mercantile Exchange - Division of Comex oraz Shanghai Futures Exchange). Było to wynikiem dużej przewagi popytu nad podażą. Zapasy giełdowe traktowane są przez konsumentów jako alternatywne źródło zaopatrzenia w metal w wypadku problemów z bezpośrednimi dostawami od producentów. Zapasy, które w 2002 roku były na poziomie 1293 tys. ton, po spadku do 806 tys. ton w 2003 r., na koniec 2004 roku zmniejszyły się do historycznie niskiego poziomu 124 tys. ton. Spadające stany zapasów mają również istotny wpływ na wzrost cen miedzi, gdyż przy niskim poziomie zapasów rośnie ryzyko, że zabraknie metalu na rynku w razie niespodziewanych przerw w dostawach.

Średnioroczna cena settlement na londyńskim parkiecie wyniosła w 2004 r. 2868,34 USD/t, co oznacza ponad 60% wzrost w porównaniu do 2003 r. (średnia cena miedzi w 2003 r. wynosiła 1779,87 USD/t).

Ceny metali podstawowych oraz szlachetnych kształtują się pod wpływem wielu czynników. Obok fizycznej podaży i popytu, istotną rolę odgrywa także działalność funduszy inwestycyjnych. Dysponują one znacznymi środkami finansowymi, które lokowane są w aktywa, generujące relatywnie największe zyski. Fundusze bardzo dokładnie analizują aktualną i prognozowaną sytuację zarówno na rynku metali, jak i na innych rynkach towarowych (Np. paliwowym).

Swoje decyzje inwestycyjne podejmują również w oparciu o ogólną koniunkturę w gospodarce światowej, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Europie Zachodniej oraz Azji Południowo-Wschodniej. Sytuacja gospodarcza w tych regionach geograficznych determinuje bowiem większą konsumpcję miedzi.


Wyszukiwarka