Organizacja- ( gr. uporządkowanie)-to celowa grupa społeczna, która funkcjonuje według pewnych reguł i zasad, współpracująca ze sobą- by osiągnąć cel. Istotą organizacji jest świadomość zasad, reguł, misji, celów oraz synergia- dopasowanie, wspomaganie działań innych.
Misja organizacji- to szczególny powód istnienia organizacji, wyróżniający ją od wszystkich innych. To zadania, które musi wykonać organizacja, by zrealizować cel. Zadania organizacji wynikają z misji jej działania.
Wizja organizacji- to ogólny lub szczegółowy obraz przyszłości organizacji, uwzględniający zwykle maksymalnie pięć elementów.Cele organizacji- wyznaczają główny kierunek działania, z uwzględnieniem roli organizacji ( miejsce w społeczeństwie, ogólnie określona działalność, którą może wykonywać wśród innych organizacji tego typu), misji i zadań.Otoczenie> wpływa na strategię ( i odwrotnie), która > wpływa na cele ( a one na strategię), a one >wpływają na działania ( a działania na cele).
Otoczenie organizacji:
zewnętrzne- wszystko, co znajduje się poza granicami organizacji, co może na nią oddziaływać
wewnętrzne- warunki i siły działające w organizacji
Otoczenie organizacji:
władza
informacja
kooperacja
Otoczenie zewnętrzne organizacji:
ma wymiar ekonomiczny
ma wymiar techniczny
ma wymiar społeczno- kulturowy
Otoczenie wewnętrzne organizacji:
składa się z właścicieli organizacji, zarządu, pracowników, otoczenia fizycznego i kultury
Struktura organizacji:
segment NATURA- zalicza się te zjawiska, które działają według swoich własnych prawideł, nie poddają się naciskom i działaniom osób, których dotyczą ( rynek globalny, środowisko naturalne, procesy demograficzne, przemiany w środowisku kulturalnym na skalę światową),
segment GRA- to rozgrywka pomiędzy daną organizacją a jej partnerami, dążą oni do realizacji własnych planów i potrzebują do tego organizację (klienci, dostawcy, kontrahenci, doradcy, firmy usługowe, pośrednicy)
Struktura organizacji:
segment WALKA- rodzaj gry, w której suma wynosi zero, czyli wygrana jednych oznacza przegraną drugich ( przeciwnicy, konkurenci)
segment WŁADZA- instytucje, które oddziałują na inne organizacje świadomie i w określonym celu, ale nie poddają się ich wpływom ( instytucje państwowe, właściciele, centrale wielkich firm)
“Zarządzanie w organizacjach jest procesem nastawionym na koordynację różnorodnych zasobów w celu osiągania efektów i zysków poprzez realizację określonych funkcji kierowniczych
Funkcje zarządzania:
Organizacja - polega na stworzeniu reguł, zasad działania dotyczących zasobów przedsiębiorstwa, podziału pracy, koordynacji pracy, wydawania zarządzeń i poleceń
Funkcje zarządzania:
Motywowanie
Kontrola- rejestrowanie wydarzeń, zainteresowanie pracownikiem i produktem, porównanie wyników osiągniętych z zaplanowanymi oraz korekta działań Planowanie- polega na ustaleniu kolejności działań oraz ich ważności
Zarządzanie strategiczne
proces przedsiębiorczości prowadzący w kierunku rozwoju organizacyjnego i odnawiania się przedsiębiorstwa
Planowanie strategiczne- uporządkowane działania mające na celu wypracowanie podstawowych decyzji i działań, które kształtują organizację
Analiza SWOT- celem tej analizy jest badanie silnych i słabych stron organizacji oraz szans i zagrożeń otoczenia
S ( strenghts)- silne strony organizacji
W (weaknesses)- słabe strony organizacji
O ( opprtunities)- szanse otoczenia zewnętrznego
T ( threats)- zagrożenia otoczenia zewnętrznego
Rodzaje planów operacyjnych:
stałe programy, instrukcje
projekty, plany- jako zamierzenia jednorazowe
plan finansowy ( budżet)
Zarządzanie strategiczne - obejmuje cele organizacji:
formułowanie misji ( szczególny powód istnienia organizacji)
określenie wizji ( jak ma wyglądać działalność organizacji w przyszłości?)
opracowanie planu strategicznego ( w jaki sposób zrealizować misję?)
Podaż - to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację na rynku (ceteris paribus
Prawo podaży- wraz ze wzrostem ceny wzrasta podaż, w przypadku obniżenia ceny podaż maleje
Popyt- to relacja pomiędzy ceną dobra ( towaru, usługi), a ilością, jaka klienci mogą i chcą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową ( ceteris paribus) .
Prawo popytu- przy ceteris paribus, wraz ze zrostem ceny danego dobra, maleje zapotrzebowanie na to dobro, a wraz ze spadkiem ceny zapotrzebowanie rośnie ( tzw krzywa popytu)
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 30 sierpnia 1991 roku ( daje możliwość finansowania zakładu opieki zdrowotnej jako samodzielnego podmiotu)
Ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 roku ( określa m.in. zasady funkcjonowania podmiotów wykonujących działalność leczniczą niebędących przedsiębiorcami)
Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym z 1 stycznia 1999 roku ( wprowadza nowe zasady związane z ubezpieczeniami zdrowotnymi i funkcjonowaniem ochrony zdrowia- początek mechanizmów rynkowych w ochronie zdrowia
Interwencjonizm państwa, cele:
utrzymanie prawa i porządku
dostarczanie „ dóbr publicznych”
pokonywanie niedoskonałości rynku
redystrybucja dochodów
Rynek usług medycznych - ogół stosunków wymiennych między sprzedającymi- świadczącymi usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki zdrowotnej po określonej cenie, a osobami zgłaszającymi zapotrzebowanie na te usługi, znajdujące pokrycie w funduszach instytucji ubezpieczenia zdrowotnego ( NFZ)
model północnoamerykański- ( USA, Kanada, Australia)- państwo prowadzi publiczną służbę zdrowia ( zapobiegawczą, epidemiologiczną, oświatę zdrowotną, zwalczanie chorób o dużym znaczeniu społecznym), pozostałe świadczenia medyczne, ubezpieczenia chorobowe, dystrybucja leków zostały przekazane do sektora prywatnego. Stopniowo wprowadza się system obowiązkowych ubezpieczeń zapewniających podstawową opiekę szpitalna i diagnostykę ( Kanada, Australia, w USA- jedynie dla rencistów i ludzi ubogich)
model zachodnioeuropejski- większa ingerencja państwa w działalność instytucji ubezpieczeniowych, przewaga systemu ubezpieczeń obowiązkowych dla osób utrzymujących się z pracy ( Dania- system ubezpieczeń dobrowolnych), w zakresie form własności przeważa publiczna i prywatna, szczególnie w zakresie świadczeniodawców i ubezpieczeń
model brytyjski- od 1948 roku dominuje państwowa forma własności, jako Narodowa Służba Zdrowia, upowszechnienie opieki leczniczej ludności poprzez państwowa ubezpieczalnię, ubezpieczony ponosi opłaty ubezpieczeniowe w wysokości zależnej od dochodów oraz częściowo partycypuje w odpłatności za leki, zaopatrzenie medyczne i leczenie stomatologiczne
Finansowanie opieki zdrowotnej w Polsce
okres do 1999 roku- zasady państwowego modelu ochrony zdrowia, źródło finansowania to środki pochodzące z budżetu państwa 9 z podatków ogólnych)
od 01.01.1999 zmiana zasad finansowania, w oparciu o system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, realizowane przez:
Regionalne Kasy Chorych oraz Branżowa Kasa Chorych
od 2003 roku Narodowy Fundusz Zdrowia
wydzielenie budżetu ochrony zdrowia z budżetu państwa
zarządzanie środkami, pochodzącymi ze składek obywateli przez niezależna instytucję ( NFZ)
wprowadzono składkę od przychodów 8,25%- 9%, odliczaną od podstawy wymiaru płaconego podatku ( wzrost nakładów na ochronę zdrowia uzależniony jest od wzrostu rozwoju gospodarczego oraz bogacenia się społeczeństwa)
podstawą do uzyskania środków finansowych przez świadczeniodawców jest umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych ( kontrakt), zawierana pomiędzy płatnikiem a podmiotem zdolnym i uprawnionym do ich udzielania
Zakład opieki zdrowotnej ( Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 30 sierpnia 1991 roku)- to wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków, utworzonych i utrzymywanych w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia ( szpital, poradnia, pracownia diagnostyczna….)
publiczne ( SP ZOZ) utworzone przez naczelne i centralne organy administracji rządowej, wojewodę, organy samorządowe, uczelnie, są samodzielnymi podmiotami prawnymi, upoważnionymi do zawierania umów z płatnikiem
niepubliczne ( NZOZ)- tworzone przez inne podmioty ( np. kościół, fundacje, osoby fizyczne i inne osoby prawne), są samodzielnymi podmiotami prawnymi, upoważnionymi do zawierania umów z płatniki
Jednorodne grupy pacjentów ( DRG ( diagnosis related groups)- JGP):
Sposób rozliczania usług zdrowotnych w Polsce przez płatnika- NFZ)- to stosowanie metod kwalifikacji ( po wykonaniu) danego świadczenia do pewnej grupy ze ściśle zdefiniowanej listy, celem rozliczenia usługi przed płatnikiem. Pewne grupy pacjentów, często znacznie różniących się chorobowo, wymagają w praktyce podobnego postępowania , z drugiej strony ta sama choroba pacjentów różniących się wiekiem i współistniejącymi problemami wymaga często innego postępowania
W stosowaniu JGP kwalifikację do grupy wykonuje się na podstawie rozpoznania definiowanego międzynarodowa klasyfikacją chorób ( ICD-10)- dotyczy głównie procedur zabiegowych, albo wymienioną w stosowanej liście procedurą leczniczą z listy JGP ( ICD-9)
System JGP został wprowadzony w Polsce 1 lipca 2008 roku, głównym twórcą jest dr Jacek Grabowski, ekspert systemów opieki zdrowotnej, psychiatra
CD-10- Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja 10- służy kodyfikacji schorzeń będących powodem hospitalizacji lub współistniejących, istotnych przy ustalaniu grupy
ICD-9- Międzynarodowa Klasyfikacja Procedur Medycznych udostępniana przez NFZ, służy kodyfikacji wykonanych w trakcie hospitalizacji czynności diagnostycznych i leczniczych, mających wpływ na przebieg terapii
Rekord pacjenta- zestaw danych dotyczących hospitalizacji konkretnego pacjenta, niezbędnych do ustalenia poprawnej grupy JGP
System JGP obowiązuje w krajach:
Stany Zjednoczone ( od 1982 roku, wprowadzony decyzją Kongresu)
Europa: Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Szwajcaria, Włochy, Wielka Brytania, Polska
Negocjacje- to forma komunikacji społecznej, w trakcie której wymienia się informacje, obietnice, ustępstwa i korzyści. Jest to proces, w którym co najmniej dwie strony spotykają się ze sobą w celu ustalenia wspólnego stanowiska,
Zespół negocjacyjny powinien się składać z:
Lidera- osoba odpowiedzialna za kierowanie praca zespołu i podejmowanie decyzji w trakcie negocjacji, formalnie prowadzi rozmowy i podpisuje kontrakt
Protokolant- nadzoruje kolejność poruszanych zagadnień, sporządza krótkie podsumowania
Słuchacz- odpowiada za analizowanie informacji uzyskanych od partnera negocjacyjnego, nie bierze udziału w rozmowach
Krytyk- odpowiada za prowadzenie obserwacji pod katem krytycznej oceny postępów w negocjacjach i sposobu pełnienia ról przez członków zespołu
Kontroler- odpowiada za ocenę działalności zespołu i postępy w negocjacjach
Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych- jest to system finansowania opieki zdrowotnej w drodze zawarcia kontraktu pomiędzy nabywcą świadczeń zdrowotnych ( płatnikiem), który działa w imieniu pacjenta ( odbiorcy), a zakładem opieki zdrowotnej, lekarzem lub innym fachowym pracownikiem opieki zdrowotnej na wykonanie określonych świadczeń zdrowotnych.
Kontrakt- to umowa cywilno- prawna, czyli zgodne oświadczenie co najmniej dwóch stron zmierzających do zaistnienia określonych w jej treści skutków prawnych, zawiera się go w drodze postępowania konkursowego Programy zdrowotne- to zespół zaplanowanych i zamierzonych działań z zakresu opieki zdrowotnej ocenianych jako skuteczne, bezpieczne i uzasadnione, umożliwiających w określonym terminie osiągnięcie założonych celów. Polegają one na wykrywaniu i realizowaniu określonych potrzeb zdrowotnych oraz poprawę stanu zdrowia grupy świadczeniodawców
Programy zdrowotne- to zespół zaplanowanych i zamierzonych działań z zakresu opieki zdrowotnej ocenianych jako skuteczne, bezpieczne i uzasadnione, umożliwiających w określonym terminie osiągnięcie założonych celów. Polegają one na wykrywaniu i realizowaniu określonych potrzeb zdrowotnych oraz poprawę stanu zdrowia grupy świadczeniodawców
Budżet określa się jako:
Plan finansowy będący punktem odniesienia dla kontroli przyszłej działalności
Uporządkowany plan wykorzystania potencjału pracowniczego, zasobów materialnych i innych
Marketing- to handel aktywny, wychodzący naprzeciw potrzebom klienta, próbujący odgadnąć skryte potrzeby klienta, usiłujący te potrzeby uświadamiać oraz pobudzać a nawet je kreować, zaspokajać je
Marketing usług zdrowotnych- to taki sposób zarządzania zakładem opieki zdrowotnej, w którym działania są ukierunkowane na celowe zaspokajanie potrzeb i wymagań pacjentów i ich rodzin za pomocą określonych świadczeń
strategia- to ogólna, przemyślana koncepcja działania, której realizacja zapewnia organizacji przewagę na rynku, pomimo istnienia konkurencji
Marketing-mix dla usług ( 7P) wg A. Paynea- do już istniejących elementów ( usługa, dystrybucja, cena, promocja) dodano kolejne:
ludzie ( personel świadczący usługi, pierwszy kontakt- rejestracja; klient, inni nabywcy)
proces ( przebieg świadczenia usługi od zainteresowania klienta, poprzez informację, sprzedaż i obsługę posprzedażową)
elementy materialne ( budynki, logo, zaplecze, meble, wyposażenie techniczne, ulotki…), które dla pacjentów ( klientów) są dowodem jakości danej usługi
Kompleksowe zarządzanie jakością ( Total Quolity Management TQM)- sposób zarządzania organizacją skoncentrowany na jakości ( dotyczy wszystkich członków organizacji, skierowany na zadowolenie klientów i satysfakcję oraz korzyści dla członków organizacji)
TQM- w ochronie zdrowia- to dobrze zorganizowany, oparty na naukowych podstawach system obejmujący wszystkich pracowników danego zakładu i aktywizujący tychże pracowników do wspólnego działania na rzecz ciągłej poprawy procesu świadczenia usług medycznych
Kierunki zmian w myśleniu o jakości w ochronie zdrowia
MYŚLENIE TRADYCYJNE |
MYŚLENIE W KATEGORIACH POPRAWY JAKOŚCI |
JAKOŚC- jest niewymierna |
JAKOŚĆ- można określić |
ODDZIAŁ- traktowany jako całość |
PACJENT w centrum UWAGI |
POSTAWA- MY/ONI |
WSPÓŁDZIAŁANIE PRACOWNIKÓW |
Liczy się- EFEKT KOŃCOWY |
WAŻNE POSZCZEGÓLNE ETAPY w pracy |
System reakcji na SYTUACJE KRYZYSOWE |
System zapobiegania SYTUACJOM KRYZYSOWYM |
DOPUSZCZALNY margines BŁĘDU |
ELIMINACJA BŁĘDÓW na każdym etapie |
DECYZJE podejmowane INTUICYJNIE |
DECYZJE podejmowane na podstawie FAKTÓW |
PEŁNA KONTROLA nad pracownikami |
SAMODZIELNOŚĆ pracowników |
NIECHĘĆ DO wprowadzania ZMIAN |
CIĄGŁA poprawa JAKOŚCI |
Kierowanie - sztuka osiągania czegoś za pośrednictwem innych ludzi (Parner-Follett).
Czyli osiąganie celów organizacji, wpływając na innych, powodując ich działanie, a nie poprzez własne wykonywanie zadań.
Kierowanie sprowadza się do takiego oddziaływania na podwładnych, aby realizowali przyjęte cele organizacji.
Proces kierowania - to takie działanie kierownika (zgodnie z jego kompetencjami i cechami), które polega na realizacji misji
i celu organizacji. Działanie to winno być ściśle związane
z kompetencjami i cechami osobowości jego pracowników
Głównym „narzędziem” sprawowania funkcji kierowniczej jest komunikowanie interpersonalne
Kierowanie - jest procesem polegającym na planowaniu,
organizowaniu, przewodzeniu (motywowaniu) i kontrolowaniu działalności członków organizacji przy wykorzystaniu wszystkich jej zasobów do osiągnięcia ustalonych celów
Planowanie - dostosowanie organizacji do zmieniających się warunków zewnętrznych i wewnętrznych
ORGANIZOWANIE - polega na dobieraniu i wzajemnym dostosowywaniu elementów organizacji w taki sposób, aby jak najlepiej przyczyniały się do realizacji celów
MOTYWOWANIE (przewodzenie) - zespół oddziaływań zmierzających do efektywnego skłaniania pracowników do podejmowania i realizacji oczekiwanych celów, funkcji, zadań, a także do przyjmowania preferowanych przez motywującego postaw i zachowań.
Teorie motywowania:
Taylora - człowiek z natury leniwy wymaga motywowania poprzez system wynagrodzeń pieniężnych
Podejście klasyczne
teorii hierarchii potrzeb Maslowa
teoria ERG
teoria dwuczynnikowa
KONTROLOWANIE - proces systematycznego oddziaływania kierownictwa na podwładnych w celu regulowania
i koordynowania wszystkich czynności dla zapewnienia sprawności i skuteczności
Przywództwo (przewodzenie) - to proces wywierania wpływu na innych (wsparcie, obecność, porady, uwagi), w sposób skłaniający ich do dobrowolnego angażowania się i wnoszenia wkładu w osiąganie celów organizacji
TYPY ORGANIZACJI z uwzględnieniem sposobów kierowania zespołami ludzkimi
podejście sytuacyjne - efektywność stylu kierowania zależy od określonej sytuacji
WARTOŚCIOWANIE PRACY
Usystematyzowany sposób oceny stopnia trudności pracy - na którego składają się następujące kryteria syntetyczne:
Wiedza i doświadczenie zawodowe
Wymagania psychofizyczne i umysłowe
Odpowiedzialność
Warunki środowiska pracy
Jedną z metod analitycznych jest metoda UMEWAP - 85 P
Znajdują się w niej mierniki pracy przyjęte jako 4 kryteria syntetyczne oraz 17 kryteriów elementarnych (określa się w punktach, według których ocenia się każde stanowisko pracy.