SZKOŁY PODSTAWOWEJ

IM. KŚ. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO

W NOWYM DUNINOWIE

OPRACOWAŁA:

Ewa Romańska

NOWY DUNINÓW 2003

WSTĘP

„Aktywność fizyczna jest tylko częściowym rozwiązaniem części problemów zdrowotnych człowieka i kształtowania jego postaw prozdrowotnych....”

DRULIK 1998

Zdrowie określa się jako stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawność.

W Światowej Organizacji Zdrowia oraz koncepcji promocji zdrowia podkreślono, że zdrowie jest:

• wartością, dzięki której jednostka lub grupa może realizować swoje aspiracje i potrzebę osiągania satysfakcji oraz zmieniać środowisko i radzić sobie z nim;

• zasobem (bogactwem) dla społeczeństwa gwarantującym jego rozwój społeczny i ekonomiczny. Tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturowe, rozwijać się, osiągać odpowiednią jakość życia;

• środkiem do osiągnięcia lepszej jakości życia. Jakość życia należy rozumieć jako sprawne funkcjonowanie do późnej starości, większą wydajność pracy i lepsze zarobki, satysfakcję z życia.

Zdrowie nie jest stanem statycznym. We wszystkich okresach życia należy:

• chronić je - czyli zapobiegać chorobą (profilaktyka);

• doskonalić je - pomnażać, zwiększać jego potencjał (promocja zdrowia);

• przywracać je - gdy pojawi się choroba (leczenie i rehabilitacja).

Ważnym czynnikiem kształtowania zachowań prozdrowotnych jest promocja zdrowia.

Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający ludziom:

• zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem (identyfikacja własnych problemów zdrowotnych);

• poprawę zdrowia - poprzez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu, kształtowanie potrzeby i kompetencji w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych oraz zwiększania potencjału zdrowia.

Wychowanie zdrowotne ma związek z jakością życia i tworzeniem dobrego fizycznego, społecznego i psychicznego samopoczucia człowieka. Obejmuje ono nie tylko przekazywanie wiedzy, o tym co jest korzystne lub szkodliwe dla zdrowia lecz także rozwijanie umiejętności, które pomogą człowiekowi skutecznie wykorzystywać wiedzę.

Wychowanie zdrowotne realizują głównie nauczyciele lecz nie można traktować go jedynie jako nauczania uczniów. Cała działalność szkoły, a przede wszystkim jej nieformalny „ukryty” program musi na co dzień świadczyć o tym, że zdrowie jest ważnym i rzeczywistym problemem. Społeczeństwo dzisiejsze, które przeżywa kolejne kryzysy, musi zrozumieć, że zdrowy styl życia jest sprawą wielkiej wagi dla każdego człowieka.

Na szkole spoczywa odpowiedzialność za przekazanie uczniom rzetelnej informacji o zdrowiu. Powinna ona także pomóc w dokonywaniu właściwych wyborów. Program wychowania zdrowotnego winien być realizowany na dwóch poziomach działania:

• działania ogólne - w celu promowania zdrowia;

• działania specyficzne - nauczanie tematów związanych ze zdrowiem w sposób zaplanowany.

W pierwszym etapie edukacyjnym treści dotyczące zdrowia stanowić powinny część programu realizowanego przez wychowawcę, w drugim etapie każdy nauczyciel powinien uwzględnić je w programie swojego programu.

Zasadniczą sprawą jest uwzględnienie w programie wychowania zdrowotnego opinii rodziców. Rzadko tworzą oni jednorodną społeczność o podobnych poglądach i interesach. Zwykle są wśród nich różnorodne grupy z różnymi postawami i oczekiwaniami wobec szkoły oraz stosunkiem do poszczególnych problemów. Szkoła staje również wobec trudnego zadania przejęcia odpowiedzialności za przygotowanie dzieci do życia. Nie może przy tym unikać tematów kontrowersyjnych z zakresu etyki, które pojawią się i narastają wśród starszych uczniów. Brak możliwości dyskutowania na te tematy w szkole prowadzi do silnego negatywnego oddziaływania na naszą młodzież poprzez rówieśników i środki masowego przekazu.

Należy dążyć, aby wszystkie działania w zakresie wychowania zdrowotnego w szkole były koordynowane przez jednego nauczyciela - najczęściej jest nim dyrektor.

CELE WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO

• ukształtowanie lub modyfikacja zachowań zdrowotnych ucznia w takim kierunku, aby sprzyjały zdrowiu;

• przygotowanie ucznia do roli członka demokratycznego społeczeństwa, który sam lub z innymi może podjąć działania tworzenia zdrowszego życia;

• spowodowanie, aby uczeń nie tylko posiadał określoną wiedzę, ale aby chciał z niej korzystać. Innymi słowy, aby nie traktował jej jako zbioru praw narzuconych, ale aby poprzez proces interioryzacji stały się one własnymi prawami;

• spowodowanie, by uczeń nie był biernym odbiorcą wiedzy z zakresu edukacji prozdrowotnej, ale przy pomocy nauczyciela współtworzył ją;

• uświadomienie uczniom współzależności między zdrowiem psychicznym a fizycznym;

• uświadomienie uczniom zalet życia w zgodzie z samym sobą i środowiskiem (społecznym, przyrodniczym);

• kształtowanie szacunku do zdrowia własnego i innych;

• ćwiczenie dbałości o higieną osobistą i higienę otoczenia;

• uczenie czynnego wypoczynku na świeżym powietrzu i promowanie zalety czynnego wypoczynku wśród kolegów;

• uświadomienie uczniom znaczenia racjonalnego odżywiania;

• nauczenie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa w każdej sytuacji;

• uświadomienie uczniom, że życie jest tylko jedno !

METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE UCZNIÓW DO DZIAŁAŃ PROZDROWOTNYCH.

• DYSKUSJE

• APELE

• SPOTKANIA Z LEKARZEM, STOMATOLOGIEM

• SPOTKANIA Z PIELĘGNIARKĄ

• POGADANKI

• ROZMOWY WYCHOWAWCZE

• PSYCHOZABAWY

• PRACE W GRUPACH

• DRAMY

• BURZA MÓZGÓW

• ZAJĘCIA REKREACYJNO - SPORTOWE

• WYCIECZKI PIESZE, ROWEROWE

• SPOTKANIA Z PEDAGOGIEM SZKOLNYM, PSYCHOLOGIEM

• FILMY

• LEKTURA O TEMATYCE PROZDROWOTNEJ

• DEBATY

• PRZERWY ŚRÓDLEKCYJNE

• EKSPOZYCJE PLAKATÓW I ULOTEK

• SYSTEMATYCZNE UTRWALANIE PRZEPISÓW BHP (w szkole, na terenie, w autokarze, podczas drogi do domu, podczas gier i zabaw, w czasie wolnym od zajęć)

• WYKORZYSTANIE WIEDZY NAUCZYCIELA I POMOCY DYDAKTYCZNYCH Z „PROGRAMU SIEDMIU KROKÓW” - EWA ROMAŃSKA

TREŚCI WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO

Treści zależą od nakładających się na siebie potrzeb jednostki, grupy. Uzależnione są od wieku, poziomu rozwoju, zainteresowań uczniów, środowiska fizycznego i społecznego w jakim żyją i związanymi z nimi zagrożeniami dla zdrowia, warunków, możliwości i potrzeb szkoły, preferencji rodziców, problemów zdrowotnych uznanych za priorytetowe do rozwiązania w danej społeczności, regionie.

Zagadnienia programowe:

1. Higiena osobista i otoczenia.

2. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc.

3. Żywność i żywienie.

4. Ruch w życiu człowieka - praca i odpoczynek.

5. Życie w rodzinie oraz psychologiczne i środowiskowe aspekty edukacji zdrowotnej.

6. Edukacja seksualna.

7. Życie bez nałogów - profilaktyka uzależnień.

Zagadnienia programowe będą realizowane w szkole podstawowej na dwóch poziomach edukacyjnych:

1. Klasy I - III

2. Klasy IV - VI

Realizując treści programowe należy wziąć pod uwagę:

1. Co uczeń powinien wiedzieć ?

2. Co uczeń powinien umieć ?

PROGRAM WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO

W SZKOLE PODSTAWOWEJ

IM. KŚ. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO

W NOWYM DUNINOWIE.

I ETAP EDUKACYJNY

DZIAŁY	TEMATYKA CO UCZEŃ POWINIEN WIEDZIEĆ I ROZUMIEĆ ?	CO UCZEŃ POWINIEN UMIEĆ ?	REALIZACJA
Higiena osobista i otoczenia	Kiedy i dlaczego należy myć ręce ? Kiedy i jak czyścić zęby? Jak należy zachować się podczas kataru, kaszlu, kichania, oddawania stolca ? Kto pomaga mi zachować czystość w domu i w szkole ? Dlaczego każdy domownik , uczeń powinien uczestniczyć w utrzymaniu czystości w domu i w szkole ? Kto utrzymuje czystość i ład w mojej miejscowości? Dlaczego nie należy śmiecić, niszczyć zieleni?	Oczyścić paznokcie, Wyszczotkować prawidłowo zęby, Korzystać prawidłowo z pomieszczeń sanitarnych w szkole i miejscach publicznych, prawidłowo używać chusteczki do nosa, Utrzymywać porządek w swoim miejscu nauki, w domu, w szkole, w tornistrze, Wiedzieć do czego służy kosz na śmieci, powinien umieć chronić przyrodę.	Kształcenie zintegrowane. Udział w akcjach „Śnieżnobiały uśmiech”, „Radosny Uśmiech - Radosna Przyszłość”, „Sposoby Zuzi na zdrowe zęby”. Udział w „Sprzątaniu Świata”, „Akcja Czysta Gmina”. Dbanie o porządek w klasie, szkole i w domu. Spotkania z pielęgniarką - pogadanki na temat higieny osobistej.
Bezpie- czeństwo	Jak powinien zachować się bezpiecznie na drodze ? Jak przejść przez jezdnię ? Dlaczego nie należy kąpać się w miejscach niedozwolonych, używać gazu, ognia bez obecności dorosłych ? Kto troszczy się o moje bezpieczeństwo w domu i w szkole ? Do kogo mogę się zwrócić o pomoc gdy coś mi grozi ? Kto w mojej miejscowości troszczy się o bezpieczeństwo innych ludzi ? Jak bawić się bezpiecznie na lodzie ?	Przejść prawidłowo przez jezdnię. Kąpać się w miejscach dozwolonych, tylko pod okiem ratownika lub osób dorosłych. Wiedzieć, że o bezpieczeństwo w domu troszczą się rodzice, w szkole - nauczyciele. Zwrócić się o pomoc do osób dorosłych w przypadku doznanego urazu. Powiadomić Policję, Straż, Pogotowie w razie niebezpieczeństwa Wybierać sztuczne lodowiska, bawić się pod kontrolą dorosłych.	Kształcenie zintegrowane. Spotkania z policjantem, strażakiem, lekarzem. Uczestnictwo w programie „Mały Ratowniczek”. Pogadanki nauczycieli na temat prawidłowego zachowania się na drodze i prawidłowego przechodzenia przez jezdnię. Zabawy na lodzie i śniegu pod okiem nauczyciela.
Żywność i żywienie	Co i dlaczego jem i piję? Co lubię jeść i pić ? Kiedy, gdzie i jak należy jeść i pić ? Dlaczego potrzebuję regularnych posiłków ? Kto pomaga mi wybrać dobre dla mego zdrowia żywienie ? Kto przygotowuje moje posiłki ? Dlaczego rodzice zachęcają mnie do niektórych pokarmów a zabraniają innych ? Kto produkuje żywność? Dlaczego istnieje tak dużo produktów ? Kiedy ja i inne osoby mogą zanieczyścić żywność ? Dlaczego nie powinienem niszczyć żywności ?	Wybierać zdrową żywność. Spożywać higienicznie, estetycznie posiłki. Regularnie się odżywiać. Przygotować z pomocą rodziców drugie śniadanie. Wybierać zdrowe, kaloryczne i z dużą ilością witamin potrawy. Znać produkcję niektórych produktów i wiedzieć kto je produkuje. Odpowiednio przechowywać żywność. Uszanować żywność i wiedzieć, że niektórzy ludzie głodują.	Kształcenie zintegrowane. Pogadanki pielęgniarki na temat sposobów odżywiania i higieny żywienia. Lekcje praktyczne przyrządzania kanapek, surówek, sałatek, deserów, koktajli owocowych. Konkursy i degustacje przyrządzonych potraw. Pogadanki nauczyciela na temat właściwego przechowywania produktów. Konkursy rysunkowe na temat „Znaczenie Witamin w życiu człowieka”.
Ruch w życiu człowieka - praca i odpoczynek	Dlaczego zabawy sprawiają mi przyjemność ? Dlaczego potrzebny jest mi ruch i pobyt na powietrzu ? Jak siedzieć w ławce i przy odrabianiu lekcji w domu ? Dlaczego należy nosić tornister ? Dlaczego rodzice (dorośli) zachęcają mnie, aby kłaść się wcześniej spać i siedzieć „prosto” przy odrabianiu lekcji? Dlaczego stosujemy ćwiczenie śródlekcyjne ? Zwiedzanie najbliższej okolicy i Polski.	Dobrze się bawić i wiedzieć, że ruch to zdrowie, jeździć na rowerze, wrotkach. Przyjąć prawidłową postawę podczas siedzenia. Nosić tornister na obu ramionach. Uczestniczyć w zajęciach i zabawach ruchowych z rodziną i rówieśnikami. Aktywnie uczestniczyć w ćwiczeniach śródlekcyjnych. Uczestniczyć w wycieczkach pieszych, rajdach rowerowych po najbliższej okolicy.	Kształcenie zintegrowane. Inne zajęcia: Wycieczki, turnieje rowerowe, biegi przełajowe, zabawy z piłką. Ruch na świeżym powietrzu w różnych porach roku. Pogadanki lekarza na temat wad postawy. Udział w zajęciach korekcyjnych. Pogadanki nauczyciela na temat prawidłowego siedzenia w ławce, przed telewizorem, przed komputerem. Pedagogizacja rodziców.
Edukacja do życia w rodzinie.	Jak zmieniłem się od urodzenia ? Co lubię robić, czego nie lubię ? Co potrafię zrobić, a czego nie ? Jakie uczucia przeżywam w różnych sytuacjach, jak się one wyrażają ? Co umiem sam, a w czym potrzebuję pomocy drugiej osoby? Jak rozpoznaję uczucia innych, a jak oni moje ?	Dostrzegać zmiany swojego organizmu. Opowiedzieć o tym, co lubi robić, a czego nie lubi. Nazwać podstawowe uczucia, sytuacje im towarzyszące. Rozpoznać podstawowe środki ekspresji uczuć (mimika, głos). Zorganizować sobie zajęcia w czasie wolnym, wspólnie z rówieśnikami.	Kształcenie zintegrowane. Pogadanki nauczyciela na temat rozwoju dziecka oraz rozpoznawania uczuć. Udział w imprezach szkolnych z okazji: Dnia Matki, Dnia Ojca, Dnia Dziecka, Dnia Babci, Dnia Dziadka.
Edukacja seksualna.	Skąd się wziąłem ? Jak wygląda moje ciało ? Czym różnią się chłopcy od dziewczynek ? Co sprawia, że rosnę? Co to znaczy, że każdy ma prawo do własnego ciała ? Jakie mam obowiązki i prawa dziecka w rodzinie ? Czy będę wyglądał tak samo jak moi rodzice? Czym charakteryzuje się zachowanie chłopców i dziewczynek ? Z kim lubię się bawić i dla czego ? Po co są rodziny ?	Wiedzieć skąd się wziąłem - wiedza na poziomie dziecka 6 - 10 latka. Dbać o higienę własnego ciała. Wiedzieć czym różnią się chłopcy od dziewczynek i szanować swoją inność. Okazywać uczucia, rozpoznawać objawy uczuć innych. Nazywać proste uczucia. Znać prawa i obowiązki dziecka w rodzinie. Bawić się i pracować razem z rówieśnikami. Znać wartość rodziny w życiu każdego człowieka.	Kształcenie zintegrowane. Pogadanki lekarza na temat rozwoju chłopców i dziewczynek. Pogadanki pielęgniarki na temat czynników mających wpływ na wzrost i rozwój dziecka. Pomiary wzrostu i wagi. Pedagogizacja rodziców na temat: „Prawa i obowiązki dziecka w rodzinie”. Spotkania z pedagogiem, psychologiem.
Profilaktyka uzależnień.	Jakie są zasady przyjmowania leków? Kto może podawać mi lekarstwa ? Które substancje wpływają źle, a które dobrze na organizm? Czy mogę przyjmować do swojego organizmu to, czym poczęstuje mnie kolega lub nieznajomy ? Kto może mi poradzić co mogę bezpiecznie wprowadzić do mojego organizmu ? Jakie są trujące składniki powietrza opary, rośliny ? Jak powinny być w domu przechowywane trujące substancje i leki ? Choroby i konieczność stosowania leków przez dłuższy czas ?	Przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących przyjmowania leków. Wiedzieć, że lekarstwa podają dorośli. Jak mówić „nie”, gdy ktoś zachęca mnie do korzystania ze środków szkodliwych dla zdrowia. Korzystać w pełnym zakresie ze szczepień ochronnych. Rozróżniać trujące składniki powietrza. Rozróżniać rośliny, grzyby - jadalne - trujące. Przestrzegać zakazu rodziców: „nie dotykaj leków i samodzielnie ich nie zażywaj”.	Kształcenie zintegrowane. Pogadanki lekarza, pielęgniarki, nauczyciela. Pedagogizacja rodziców na temat: „Co zażywa moje dziecko?”. Udział w szczepieniach ochronnych.

II ETAP EDUKACYJNY

DZIAŁY	TEMATYKA CO UCZEŃ POWINIEN WIEDZIEĆ I ROZUMIEĆ?	CO UCZEŃ POWINIEN UMIEĆ ?	REALIZACJA
Higiena osobista i otoczenia.	Dlaczego i jak dbać o czystość skóry, włosów i zębów ? Dlaczego regularne oddawanie stolca i moczu ma znaczenie dla zdrowia ? Co to jest fluor i jaki ma wpływ na zęby ? Jak ubierać się w różnych porach roku ? Co to są choroby brudnych rąk i jak można ich uniknąć ? Jak szerzy się wszawica i jak można się od niej chronić ? Dlaczego i jak pomóc w utrzymaniu czystości w domu i w klasie ? Jak zachowywać się w czasie przeziębienia, choroby zakaźnej ? Dlaczego czujemy się źle w dusznych, zadymionych pomieszczeniach ? Co mogę zrobić, aby nie zanieczyszczać swego otoczenia ?	Myć włosy, zęby i wysuszyć całe ciało. Dbać o regularne oddawanie stolca (zapobiegać zaparciom). Znać wpływ fluoru na zęby. Ubierać się odpowiednio do pogody i pory roku. Utrzymać w porządku i czystości swoje ciało. Zamieść podłogę, zetrzeć kurz z mebli, wietrzyć pokój i klasę, dbać o porządek w klasie, szkole, domu i otoczeniu.	Lekcje wychowawcze. Lekcje przyrody. Spotkania z lekarzem i pielęgniarką. Spotkania ze stomatologiem. Udział we fluoryzacji. Pedagogizacja rodziców na temat „Jak postępować z dzieckiem dojrzewającym.
Bezpie - czeństwo.	Jak zachować się na drodze, jako pieszy, rowerzysta ? Dlaczego muszę zapinać pasy bezpieczeństwa w samochodzie ? Jak zachować się w środkach lokomocji publicznej, w windzie ? Dlaczego nie należy spożywać nieznanych mi substancji i potraw? Jak postąpić, gdy się czuję w niebezpieczeństwie ? Jak postąpić gdy inni na mnie napadają, dokuczają mi ? Jak zachować się wobec propozycji ludzi nieznajomych ? Jakie moje zachowania mogą zagrażać innym kolegom w szkole ? Dlaczego moje niewłaściwe zachowanie jako pieszego i rowerzysty zagraża bezpieczeństwu innych ludzi ?	Znać przepisy ruchu drogowego i umieć poruszać się po drodze. Uzyskać kartę rowerową. Zapinać pasy bezpieczeństwa w samochodzie podczas jazdy. Kulturalnie zachowywać się w środkach lokomocji publicznej. Rozpoznawać substancje zdrowe i szkodliwe dla organizmu. Powiadomić o grożącym niebezpie-czeństwie osoby dorosłe (rodziców, nauczycieli, Policję, Straż Pożarną, Pogotowie). Powiedzieć „NIE” osobie namawiającej do zachowań ryzykownych. Zachowywać się „Fair play” nie tylko na zawodach sportowych, ale także i na co dzień.	Lekcje wychowawcze. Zajęcia techniczne. Wychowanie fizyczne. Spotkania z policjantem, strażakiem, lekarzem. Udział w konkursie „Bądź bezpieczny na drodze”. Wywieszenie dla uczniów w miejscach widocznych i dostępnych numerów telefonów alarmowych. Udział w ćwiczeniach ewakuacji z budynku szkoły. Udział w realizacji ścieżki „Wychowanie komunikacyjne”.
Żywność i żywienie.	Co dzieje się w organizmie po zjedzeniu pokarmów ? Dlaczego dieta powinna być urozmaicona ? Jakie produkty są niezbędne, jakich należy unikać ? Jak czuję się, gdy jestem głodny, spragniony, przejedzony ? Co to znaczy, że odżywiam się regularnie ? Jak chronić przed zanieczyszczeniem produkty, które kupuję, przynoszę do domu, częstuję innych ? Dlaczego dobrze jest spożywać posiłki w towarzystwie innych osób i pomagać w ich przygotowaniu ? Dlaczego koledzy otyli mogą mieć trudności np. na wychowaniu fizycznym i jak mogę im pomóc ? Jak chronić żywność przed zanieczyszczeniem i zepsuciem ? Dlaczego spożywam wspólne posiłki w szkole i jak mogę pomóc w ich przygotowaniu ?	Rozumieć proces trawienia pokarmów i przemiany materii. Rozpoznawać produkty zdrowe i szkodliwe dla organizmu. Regularnie się odżywiać. Jeść dużo owoców i warzyw. Myć przed jedzeniem owoce i warzywa, a także ręce. Kupować podstawowe produkty żywnościowe i prawidłowo je przechowywać. Nie przejadać się. Wiedzieć, że otyłość szkodzi zdrowiu. Kulturalnie zachowywać się podczas spożywania posiłków: w domu, na stołówce szkolnej, w restauracji. Pomagać w przygotowywaniu posiłków, przy nakrywaniu do stołu. Prawidłowo używać sztućców.	Na lekcjach przyrody, wychowania fizycznego, techniki. Wspólne posiłki nauczycieli i dzieci podczas długiej przerwy. Pogadanki lekarza i pielęgniarki na temat: „Znaczenie prawidłowego odżywiania dla zdrowia i rozwoju młodego organizmu”. Konkursy organizowane przez dyrektora szkoły na temat: „Wiosenna surówka”, „Sałatka jarzynowa”, „Kolorowa i zdrowa kanapka”, „Najsmaczniejszy koktajl owocowy - witaminowa bomba”.
Ruch w życiu człowieka - praca i odpoczynek.	Jak ruch wpływa na budowę i postawę ciała ? Ile czasu trzeba poświęcić na ćwiczenia fizyczne i sen ? Jakiej odzieży i obuwia używać w czasie ćwiczeń fizycznych ? Jak sprawnie odrabiać lekcje ? Co to znaczy odpoczynek i relaks, jak zorganizować wycieczkę lub biwak ? Jak korzystać z TV, WIDEO, KOMPUTERA ? Jak odnosić się do kolegów mniej sprawnych fizycznie i jak im pomóc ?	Dużo przebywać na świeżym powietrzu. Czynnie wypoczywać (spacery, jazda rowerem, bieganie, gry i zabawy ruchowe). Racjonalnie dawkować pracę, czynny odpoczynek i sen. Korygować własną postawę w czasie stania, siedzenia i leżenia. Dobrać stół, krzesło do swojego wzrostu. Czynny udział w zajęciach śródlekcyjnych i SKS.. Ćwiczyć w odpowiednim stroju i obuwiu sportowym. Wiedzieć jak dawkować: oglądanie telewizji, pracę przy komputerze. Czynnie uczestniczyć w organizacji wycieczek, biwaków. Zawsze szanować mniej sprawnych fizycznie kolegów.	Udział w zajęciach pływania na basenie w Płocku. Lekcje wychowawcze. Lekcje wychowania fizycznego. Zajęcia SKS. Rajdy rowerowe, piesze wycieczki, biwaki. Zwiady terenowe w Soczewce. Spacery po najbliższej okolicy. Pogadanki lekarza na temat „Ruch to zdrowie”.
Edukacja do życia w rodzinie.	Co udaje mi się lepiej, co gorzej, co jest moją mocną a co słabą stroną ? Od czego zależy ? Jaki jest wpływ pozytywnych emocji (radość - śmiech) na działanie ? Jaki jest wpływ negatywnych emocji ? Co to jest stres, jak sobie z nim radzić (wiedza podstawowa)? Co pozwala współpracować z innymi ? Co znaczy komunikacja ? Od czego zależy ? Od czego zależy to czy dobrze czuję się z innymi a oni ze mną ?	Rozpoznawać swoje słabe i mocne strony. Radośnie iść przez życie. Bezstresowo traktować porażki. Stosować naturalne metody pomocy sobie w sytuacji bólu, stresu (masaż, relaksacja). Aktywnie słuchać i prowadzić dialog. Potrafić określić w sytuacji konfliktowej co czuje i myśli przeciwnik. Prosić o pomoc w trudnych sytuacjach. Wypełniać podstawowe obowiązki z roli ucznia, dziecka, członka rodziny, kolegi.	Lekcje wychowawcze. Lekcje przyrody. Spotkania z pedagogiem i psychologiem, lekarzem, pielęgniarką.
Edukacja seksualna.	Kiedy chłopcy stają się mężczyznami, a dziewczynki kobietami? Kiedy zaczynają się zmiany, jak szybko następują i jak długo trwają ? Co to jest miesiączka? Co to jest ciąża i poród ? Kiedy będę mógł mieć własne dzieci ? Co to jest godność osobista ? Jakie są potrzeby ludzi w różnym wieku? Jakie są moje obowiązki i prawa w rodzinie ? Jak można okazywać, że się kogoś lubi lub kocha, jak oni nam to okazują ? W jaki sposób można odmówić ? Jak sobie radzić w razie utraty przyjaciela? Dlaczego ludzie zawierają związek małżeński ? Co to jest AIDS ? Jak mogę się zarazić wirusem a jak nie ?	Zrozumieć własne przemiany organizmu związane z dojrzewaniem. Posiadać nawyki higieny ciała. Rozpoznać i określić sytuacje dla siebie niebezpieczne. Potrafić odpowiedzieć sobie na pytanie - Skąd się wziąłem ? Odmawiać, przeciwstawiać się naciskowi ze strony innych. Szukać pomocy w sytuacji presji. Zwrócić się o pomoc do dorosłych (rodzic, nauczyciel, pielęgniarka, pedagog). Znać różnicę w budowie ciała chłopców i dziewcząt. Rozumieć wartość rodziny. Mieć podstawowe wiadomości o chorobie AIDS oraz jak można zarazić się wirusem HIV.	Lekcje wychowawcze. Lekcje przyrody. Spotkania w gronie rodzice - uczniowie - wychowawcy z pracownikami Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Gostyninie, Płocku. Prelekcje lekarza. Pogadanki pielęgniarki. Pogadanki księdza na temat „Znaczenie rodziny w życiu człowieka”. Programy profilaktyczne na temat choroby AIDS.
Profilaktyka uzależnień.	Jak wpływa alkohol, papierosy i narkotyki na organizm ? Co warto jest robić razem z kolegami, a czego nie warto ? Od czego zależy popularność w grupie? Jak można zapewnić sobie dobrą pozycję w grupie rówieśniczej ? Gdzie szukać wsparcia w razie kłopotów życiowych ? Dlaczego ludzie używają środków odurzających ? Jak zachowuje się człowiek pod wpływem alkoholu, po zażyciu narkotyków ? Jaką pozytywną rolę w społeczeństwie odgrywają leki ? Jaki jest postęp w tej dziedzinie ?	Znać negatywny wpływ alkoholu, papierosów, narkotyków na własny organizm. Odmawiać i przeciwstawiać się złym namową kolegów i nieznajomych. Szukać pomocy w sytuacji presji. Mieć własne zdanie w grupie rówieśniczej. Wiedzieć, że osoby zażywające środki odurzające są słabe psychicznie. Rozpoznać zachowania ludzi będących po spożyciu alkoholu lub narkotyków. Określić pozytywną rolę leków dla życia człowieka (zapobieganie chorobom).	Lekcje wychowawcze. Lekcje przyrody. Spotkania z pracownikami Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Gostyninie. Spotkania z lekarzem. Udział w programie „Siedem kroków”. Pogadanki nauczyciela na temat: „Wpływ alkoholu i nikotyny na organizm człowieka”, „Wpływ narkotyków na nasze życie”. Pedagogizacja rodziców: „Jak uchronić dziecko od środowiska narkotycznego”, „Jak pomóc dziecku ni pić, nie palić”.

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU.

Założenia programowe edukacji prozdrowotnej są realizowane poprzez odpowiedni dobór metod, form i pomocy dydaktycznych. W realizację zagadnień edukacji prozdrowotnej w Szkole Podstawowej im. kś. Kardynała Stefana Wyszyńskiego zaangażowani są wszyscy nauczyciele, uczniowie, rodzice a także pracownicy służby zdrowia w Nowym Duninowie, strażacy, policjanci, pedagodzy i psycholodzy. Zapraszamy do współpracy osoby, dla których bezpieczeństwo, zdrowie i życie dziecka jest rzeczą najważniejszą.

Stosując interesujące i aktywizujące sposoby realizacji zagadnień prozdrowotnych promujemy ZDROWY STYL ŻYCIA.

Program wychowania zdrowotnego jest otwarty będzie uzupełniany i aktualizowany w zależności od potrzeb dziecka i szkoły. Po rocznej realizacji programu zostanie przeprowadzona jego ewaluacja i wyciągnięte wnioski do dalszej pracy.

BIBLIOGRAFIA.

1. Słońska Z.: Rola promocji zdrowia w rozwoju edukacji zdrowotnej, PZNSiM 1999, nr 17.

2. Żukowska Z.: Pedagogika kultury fizycznej i kultury zdrowotnej wobec zagrożeń cywilizacyjnych, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 2002, nr 10.

3. Latoszek M.: Zdrowie i choroba: promocja zdrowia dla gmin i instytucji edukacyjnych, Gdańsk, Akademia Medyczna 1999.

4. Sulisza S.: Wychowanie fizyczne w kształceniu zintegrowanym, Warszawa, WSiP, 2000.

5. Pańczyk W.: Aktywność fizyczna w kontakcie z przyrodą, Kultura Fizyczna 1999.

6. Kubińska Z., Danielewicz J.: Metody aktywizujące jako sposób modelowania zachowań prozdrowotnych ucznia, WFiZ, 2003.

7. Drabik J.: Aktywność fizyczna w kształtowaniu zdrowia człowieka - korzyści i zagrożenia, WFiS 1999.

8. Sajda B.: Znaczenie nowych form aktywności ruchowej w kształtowaniu prozdrowotnych postaw dziewcząt w wieku dorastania, Lider 2001.

9. Kierczak U.: Poradnik metodyczny - wychowanie fizyczne Szkoła Podstawowa klasy IV - VI. Od zabawy do sportu i rekreacji. Część II, Warszawa, WSiP 2002.

10. Kierczak U.: Poradnik metodyczny - wychowanie fizyczne: nauczanie zintegrowane. Od zabawy do sportu i rekreacji. Część I Warszawa, WSiP 2002.

19

---