MORALNOŚĆ- funkcjonujące w społeczeństwie przekonania i poglądy o tym co jest dobra a co złe w zakresie motywów, postaw, zachowań ludzkich, zjawisk społecznych, które regulują stosunki między ludźmi, są podstawą do oceny postępowania jednostki ludzkiej, a których respektowanie jest wymuszane przez sankcję opinii publicznej.

ETYKA- nauka o moralności.

Działy etyki:

• Etyka opisowa- rozpatruje zjawisko moralności w aspekcie psychologicznym, socjologicznym, historycznym określonych grup społecznych i stara się odpowiedzieć na pytanie - jaka jest moralność?

• Etyka normatywna- nie ogranicza się do odpowiedzi na pytanie - jaka jest moralność?, ale zajmuje się ustaleniem tego co jest moralnie dobre a co złe i na podstawie przyjętych ocen i norm, wytyczeniem dyrektyw moralnie pozytywnego postępowania tzw. powinności moralnych.

Podrozdziały:

• deontologia - nauka o obowiązkach i powinnościach moralnych

• aksjologia- nauka o wartościach moralnych

• aretologia- nauka o cnotach moralnych

Przedmiot materialny etyki:

• działanie ludzkie (decyzje, czyny, postępowanie, zachowanie)

• postawa - trwałe lub chwilowe dyspozycje do działania (zamiar, intencja)

• osoba ludzka- sprawca czynu

Przedmiot formalny etyki:

• wartość

• ocena

• norma

• wzorzec osobowy

• ideał moralny

WARTOŚĆ (klasyfikacja)

• wartość uświadomiona i nieuświadomiona

• wartość deklarowana i realizowana

• wartości same w sobie (cele działania) i wartości instrumentalne (środki do celu)

• wartości uznawane (głosy rozsądku) i wartości odczuwalne (głosy serca)

• wartości kategoryczne (obowiązkowe) i preferencyjne (nieobowiązkowe)

• wartości ze względu na ich zakres (osobiste, grupowe, indywidualne)

OCENA - sąd wartościujący, wyrażający dodatnie lub ujemne ustosunkowanie się osoby wypowiadającej go do ocenianej osoby lub rzeczy.

NORMA (moralna) - zasada postępowania, dyrektywa wyznaczająca obowiązek określonego zachowania się w danej sytuacji przez odwoływanie się do odpowiednich ocen i wartości moralnych.

Klasyfikacja norm:

• norma teleologiczna- jeśli chcesz osiągnąć B to musisz postępować w sposób A.

• norma aksjologiczna- kwalifikacja działania ze względu na terminy: dobre- złe, słuszne- niesłuszne, zakazane- nie zakazane

• normy tetyczne- nakazy i zakazy oparte na ustanowieniu jakiegoś autorytetu i interpretacji jego intencji (musisz się uczyć bo ja ci tak każe!)

• normy ze względu na ich ogólność:

+ normy kategoryczne- obowiązujące zawsze i wszędzie

+ normy hipotetyczne- obowiązujące w zależności od sytuacji i jednostki dokonującej wyboru

+ norma ze względu na źródło obowiązywania:

• normy autonomiczne (etyka świecka, źródło obowiązywania tkwi w człowieku jest związane ze społeczeństwem)

• normy heteronomiczne (etyka religijna, źródła w Bogu)

Miłego czytania

ETYKA I DEONTOLOGIA

28.02.2009r.

__________________________________________________________________________________

3

__________________________________________________________________________________

[e-mail]

---