DZIAŁANIE WZMACNIAJĄCE
Jeżówka purpurowa
Podnosi odporność
Rooibos (Red Bush) Aspalathus linearis / Czerwonokrzew
Góry Cedar, niedaleko Kapsztadu, RPA
Pozytywny wpływ na układ odpornościowy, przewód pokarmowy, obniża ciśnienie krwi, hamuje produkcję kom. nowotworowych, spowalnia proces starzenia. Źródło żelaza.
Czepota puszysta /Rubiaceae/ Uncaria tomentosa
Nielegalna w PL
Vilcacora, koci pazur
Zwiększa ilość fagocytów
Właściwości: p/zapalne, antyutleniające, antyrakowe, p/wirusowe
Aloes drzewiasty
Alona - zagęszczony, odparowany do sucha sok z naciętych liści i różnych gatunków zielnych i drzewiastych aloesów (Aloë), zawiera liczne antranoidy (silnie przeczyszczające)
Aloes niebezpieczny
Acemannan - wielocukier, lek we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
Liść aloesu
Stosowany w: nieżytach żołądka, jelit, astmie oskrzelowej, cukrzycy, gośćcu, owrzodzeniach
Sok z liści - w rekonwalescencji, wychodzeniach, miażdżycach, braku łaknienia, zaburzeniach hormonalnych
Żucie liści - paradontoza, stan zapalny dziąseł i błon śluzowych
Aloes sokotrański
Żeń-szeń Panax ginseng
Korea, NE rejony Chin i Rosji
Zawiera ginsenozydy
Wzmacnia odporność, obniża ciśnienie krwi, działa moczopędnie
Ogólnie odtruwający, p/cukrzycowy, p/wrzodowy, pobudzający akcję serca, hamuje rozwój niektórych rodzajów nowotworów
Żeń-szeń pięciolistny Panax quinquefolium
Więcej ginsenozydów
DZIAŁANIE P/BAKTERYJNE
Cebula cebuli Bulbus Allii cepae
Działa wykrztuśnie
Łagodzi objawy astmatyczne
Wskazania: infekcje bakteryjne jamy ustnej, górnych dróg oddechowych, krtani
Chmiel
Wyciągi na wrzody i trudno gojące się rany - silne właściwości bakteriobójcze
Grejpfrut
Flawonoidy, Wit. C
Silne działanie p/bakteryjne i p/grzybicze
Wzmacnia odporność
Witamina C i bioflawonoidy działają synergistycznie (wzmacniają nawzajem swoje działanie)
Surowiec lekarski Lignum - drewno pni, gałęzi lub korzenia
Drewno gwajakowe - Lignum Guajaci
Na reumatyzm i podagrę
Balsam peruwiański z Myroxylon malsamum / Balsamum peruvianum
W zwalczaniu świerzbu, w leczeniu owrzodzeń, odmrożeń, odleżyn
Właściwości bakteriobójcze i p/zapalne
Ułatwia ziarninowanie
Pulmex Baby (Olejek eukaliptusowy, rozmarynowy, Balsam peruwiański).Poprawia komfort oddychania. Posiada właściwości rozgrzewające.
Cortex Quercus - kora dębu
Działanie bakteriobójcze
Środek ściągający (garbniki) w stanach zapalnych skóry i błon śluzowych, uszkodzeniach skóry, odmrożeniach, lżejszych oparzeniach
DZIAŁANIE P/WIRUSOWE
Wata bawełniana - GOSSYPIUM DEPURATUM
Z nasion - olej jadalny i techniczny.
Zawiera gossypol - związek fenolowy - pobudza wytwarzanie interferonu
DZIAŁANIE P/ZAPALNE I ODKAŻAJĄCE
Liść szałwi - FOLIUM SALVIAE
Tujon, kamfora, pinen,
Recepta
Dec. Fol. Salviae 20,0/160,0
Ac. borici
Ac. acetici aa 2,0
Glycerini ad 200,0
M. f. sol.
D.S.: 1 łyżka / 1/2 szklanki wody do płukania gardła
Tłumaczenie recepty:
Dec. = Decoctum (Wywar = Odwar)
Rozdrobniony surowiec zmieszać z wodą w T pokojowej.
Doprowadzić do wrzenia.
Utrzymać w temperaturze 90o C przez 20-30 minut.
Inf. = Infusum (napar)- zalać wrzątkiem i parzyć przez 30 minut pod przykryciem (nie gotować!), następnie przecedzić.
Fol. folium , folii - liść
Ac.: acidium, acidi - kwas
aa: anapartes aequales - w równych częściach
M. f. sol.: misce fiat solutio - zmieszaj aby powstał r-r.
D.S.: da signa - wydaj oznaczone
Liście Podbiału pospolitego.
Cholina, rutyna,
Ma działanie osłaniające, wykrztuśne, przeciwzapalne, ściągające, powlekające, bakteriobójcze.
Liście Babki (Plantago) lancetowatej (lancelata), średniej (media) i zwyczajnej (maior)
Działanie bakteriobójcze, powlekające, przeciwzapalne, przyspieszające gojenie ran. Napar z liści - gruźlica
Korzeń Wilżyny ciernistej Onoris spinsoa
W schorzeniach nerek i dróg moczowych, zwłaszcza w stanach zapalnych i w leczeniu guzów krwawniczych.
DZIAŁANIE P/BÓLOWE I P/ZAPALNE
„Bulwy” zimowita - BULBUS COLCHICI
CEBULA, nie bulwa
Kolchicyna działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, hamuje rozwój komórek nowotworowych
Kolchamina i kolchicyna - silnie trujące
Kolchicyna stosowana do otrzymywania poliploidów
DZIAŁANIE P/GRZYBICZNE
Kora brzozowa - CORTEX BETULAE
Dziegieć brzozowy o silnym działaniu antyseptycznym; w leczeniu grzybic skóry i świerzbu.
DZIAŁANIE WYKRZTUŚNE
Liść bluszczu - FOLIUM HEDERAE
Działa wykrztuśnie i rozkurczająco na mięśnie gładkie oskrzeli, rozrzedza gęstą wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie.
Substancja czynna: hederakozyd
DZIAŁANIE WYKRZTUŚNE
Kora wierzby - CORTEX SALICIS
Salicyna, salikortyna, triandryna
Stosowana pomocniczo w chorobach reumatycznych, stanach gorączkowych, biegunkach
Kora chinowa - CORTEX CINCHONAE SUCCIRUBRAE
Zawiera chinidynę (lek przeciw arytmii) i chininę (przeciwgorączkowy i przeciwmalaryczny)
DZIAŁANIE ROZGRZEWAJĄCE
Kamfora- z kory cynamonowca kamforowego.
Związek chemiczny z grupy terpenów
Lek rozgrzewający do użytku zewnętrznego
Terpentyna - z drzew iglastych, głównie sosny i świerka.
Używana do leczenia zapalenia opłucnej, odmrożeń, do uśmierzania nerwobólów- naciera się skórę, powoduje miejscowe przekrwienie.
Działa też drażniąco
Może nastąpić przekrwienie skóry i uszkodzenie płuc na skutek spożycia.
Kataplazmy - okłady
Do okładów używa się najczęściej: nasion lnu, żywokost, korzeń i liść prawoślazu, kwiatostan lipy.
Właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne, przeciwłojotokowe, pobudzające, ściągające,
DZIAŁANIE ŚCIĄGAJĄCE
Dębianka (galas dębowy) - GALLA
Galasy- narośle powstające na skutek nakłucia pączków liściowych dębu galasowego i złożenie w nich jaj przez galasówki - wokół komory larwalnej powstaje kulista narośl wielkości orzecha laskowego.
Ma właściwości silnie ściągające.
DZIAŁANIE P/BIEGUNKOWE
Kłącze wężownika
O działaniu przeciwbiegunkowym, ściągającym i przeciwkrwotocznym
Korzeń rzewienia - rabarbar
W małych dawkach działa przeciwbiegunkowo, w dużych - łagodnie przeczyszczająco
Drewno kampeszowa - LIGNUM HAEMATOXYLI
hematoksylina
Środek zapierający
DZIAŁANIE OSŁANIAJĄCE ŚLUZÓWKĘ
Plecha płucnicy islandzkiej - LICHEN ISLANDICUS
Działa osłaniająco na śluzówkę górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego, pobudza wydzielanie kwasu żołądkowego, zwiększa łaknienie i przyswajalność, działa przeciw potnie i przeciwwymiotnie. Stwierdzono hamujące działanie na rozwój pałeczko gruźlicy.
Korzeń prawoślazu - RADIX ALTHAEAE
Śluz pęcznieje w wodzie (właściwości powlekające) i łagodzi odruch kaszlowy (suchy kaszel)
Stosowanie dłuższe niż 3 tygodnie wywołuje niedobór witamin, soli mineralnych
Galaktoza, ramnoza i arabinoza
Nasiona lnu zwyczajnego Linum usitatissimum
Środek powlekający, gojący, p/zapalny, rozgrzewający.
Hamuje procesy gnilne w jelitach.
Rumianek pospolity Chamomilla recutita
Działanie osłaniające i przeciwzapalne na błony śluzowe.
Stany zapalne przewodu pokarmowego, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Agar- agar
Stężały wysuszony żel pozyskiwany ze ścian komórkowych plech krasnorostów, m.in. galaretówki - Gelidium, Gracilaria, Pterocladia.
Główny składnik: GALAKTOZA trudno przyswajalna przez człowieka
Działanie powlekające i lekko przeczyszczające
Kłącze kosaćca ( Rhizoma - kłącze)
Surowiec skrobiowy i śluzowy;
Ma działanie moczopędne, wykrztuśne i powlekające.
Bulwa storczyka (Tuber - bulwa)
Są obecnie wycofane ze względu na ochronę całkowitą storczyków.
Babka płesznik (Plantago psyllium)
Wykorzystywane są nasiona.
Działa łagodnie, ale skutecznie przeczyszczająco.
DZIAŁANIE PRZECZYSZCZAJĄCE
Kora kruszyny pospolitej Frangula alnus
Roślina pod ochroną częściową.
Surowiec zawiera antrazwiązki.
Stosowany jako środek przeczyszczający. Wzmaga perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie
Liście i strąki senesu ostrolistnego Folium sennae
Wzmaga perystaltykę jelita grubego, hamują wchłanianie wody. Ma silne działanie przeczyszczające, które następuje po 6-12 godzin od chwili podania preparatu.
Zastosowanie w zaparciach, przed badaniem rentgenowskim.
Rośnie głównie w Nubii
DZIAŁANIE PRZECZYSZCZAJĄCE - CD.
Rącznik pospolity Ricinus communis
Oleum ricini - olej rycynowy z nasion
Ma silne działanie przeczyszczające
Pochodzi z Afryki lub Indii
Fucus - plecha morszczynu
Morszczyn pęcherzykowaty Fucus vesiculosus i Morszczyn piłkowany Fucus serratus
Surowcem jest wysuszona czarno-brunatna plecha brunatnic.
Zawiera śluz, organiczne połączenia jodu, mannitol
Stosowany w niedoczynności tarczycy i zaparciach u osób otyłych
Zastosowanie przeciwrobaczne dla zwierząt i jako nawóz naturalny.
DZIAŁANIE P/ROBACZE
Bylica piołun Artemisia absinthium
Artemisol - nalewka piołunowo - wrotyczowa z kwasem octowym (2-3,2%).
Stosowana przeciw pasożytom zewnętrznym, głównie wszom.
Jeżeli stosuje się wewnętrznie to leczy lambliozę.
Kora Granatowca właściwego Cortex Granati
Działa trująco na robaki płaskie w przewodzie pokarmowym.
Związkiem czynnym jest peletieryna
Szczyty pędów cisa Summitas Taxi
Zawiera alkaloidy, np., taksynę i efedrynę.
DZIAŁANIE MOCZOPĘDNE
Sok ze świeżego ziela pokrzywy (pokrzywa zwyczajna)
Ma działanie moczopędne i spazmolityczne.
Nasila wydalanie chlorków, mocznika i szkodliwych metabolitów.
Stosowany wspomagająco w dolegliwościach reumatologicznych i w celu wymuszenia diurezy w stanach zapalnych pęcherza.
Napar z liści brzozy brodawkowatej, brzozy omszonej - FOLIUM BETULAE
Ma działanie moczopędne, napotne, przeciwzapalne, odtruwające, osłaniające, bakteriobójcze, przeciwobrzękowe, przyspieszające gojenie.
Napar z liści stosowany jest z przewlekłych dolegliwościach nerek (kamicy nerkowej, egzemach, …)
„Kłącze” perzu Rhizoma Agropryri (podziemne rozłogi)
Ma działanie moczopędne, czyszczące krew (obniża poziom tłuszczów i cholesterolu we krwi), p/gorączkowe, ochronne na skórę, błony śluzowe, tkankę łączną, narządy wewnętrzne i naczynia krwionośne dzięki obecności krzemionki.
Ma cenne właściwości bakteriobójcze i grzybostatyczne.
Środek dietetyczny w cukrzycy (fruktoza)
Znamię słupka (Stigma) kukurydzy (Zea mays) - Stigma Maydis
Uprawiana przez Majów i Azteków. Do Europy trafiła w XVI wieku.
Wywar ze znamion kukurydzy działa moczopędnie i p/zapalnie (stosowany w chorobach układu moczowego), pomocny z kamicy nerkowej, zwiększa wydzielanie żółci i działa p/cukrzycowo (początki choroby). W lecznictwie ludowym stosowany jako lek zwiększający popęd płciowy i regulujący miesiączkowanie.
Zarodniki widłaka goździstego - SPORAE LYCOPODII
Surowiec zawiera ok. 50% jasnożółtego, niewysychającego oleju
Głównie do obtaczania i posypywania pigułek w homeopatii
W przemyśle metalurgicznym - do produkcji precyzyjnych odlewów.
W pirotechnice - do produkcji ogni sztucznych.
Kłącze paprotki zwyczajnej Rhizoma Polypii
Zawiera mannit, tłuszcz, skrobię, garbniki.
Stosowane w chorobach przewodu pokarmowego, jako lek odwadniający w chorobach nerek, lek moczopędny
ZABURZENIA KLIMAKTERYjNE
Kora kaliny koralowej - CORTEX VIBURNI OPULI
W medycynie oficjalnej stosowana w zaburzeniach klimakteryjnych, wchodzi w skład czopków przeciw hemoroidom.
DZIAŁANIE P/KRWOTOCZNE
Kłącze pięciornika Rhizoma Tormentillae
Działanie p/krwotoczne i antyseptyczne, ściągające, zapierające
W średniowieczu i w czasie I wojny światowej - do tamowania krwotoków.
Żywica gwajakowa Resina Guajaci
Wycieka z Gwajaka lekarskiego
Nalewka powszechnie stosowana jako odczynnik chemiczny do wykrywania znikomych ilości krwi w kale.
Sporysz - SECALE CORNUTUM
Buławinka czerwona Claviceps purpurea
Schorzenia wywołane przez nie nazywano: dżumą ognistą, świętym ogniem, chorobą św. Wita.
W medycynie ludowej stosowany był sproszkowany sporysz do hamowania krwotoków poporodowych.
Substancje czynne to: ergotamina (- silne skurcze mięsni gładkich), ergozyna, ergokornina, ergokrystyna.
Ergotamina + środki uspakajające - w leczeniu stanów nadpobudliwości nerwowej
Pochodne ergotaminy: bromokryptyna - hamuje wytwarzanie prolaktyny, w leczeniu choroby Parkinsona; LSD
DZIAŁANIE POBUDZAJĄCE
Zarodek Koli - EMBRYO COLAE
Cola vera - Kola błyszcząca
Cola acuminata - Kola zaostrzona
Surowcem są wysuszone i pozbawione łupiny nasiennej nasiona.
Zawierają kofeinę i teobrominę.
Działa orzeźwiająco i tonizująco (zbyt duże dawki powodują przyspieszenie akcji serca i ogólnie nadmierne pobudzenie)
Przęśl Ephedra sp
W celu leczenia przeziębień i astmy
Występuje tu efedryna - alkaloid roślinny.
Podwyższa ona ciśnienie tętnicze krwi, zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego i przyspieszenie akcji serca, działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy
Bywa używana jako środek dopingujący a także jako substytut amfetaminy.
Mandragora lekarska Mandragora officinarum
Afrodyzjak
Przedawkowanie prowadzi do porażenia dróg oddechowych i śmierci.
Środek przeciwbólowy. W większych ilościach miała wywoływać delirium a nawet doprowadzać do szaleństwa.
Na opanowanie depresji i stanów lękowych.
Przepisywane były na melancholię, reumatyzm i drgawki
Środek przeciw niepłodności
Kulczyba wronie oko Strychnos nux-vomica
Strychnina - alkaloid w nasionach
Pobudza czynność neuronów
Kurara - trucizna z wyciągu z kory z kilku gatunków kulczyby
Używana przez Indian do dmuchawek
Kuraryna, tubokuraryna
Połknięcie nie jest szkodliwe
Po dostaniu się do krwi powoduje wiotczenie mięśni
DZIAŁANIE NARKOTYCZNE
Opium - wyschnięty na powietrzu sok mleczny wypływający po nacięciu niedojrzałych makówek (zielonych torebek)
Mak lekarski Papaver somniferum
Kodeina - działa wykrztuśnie i p/kaszlowo
Mak wschodni Papaverum orientalne
Tebaina - alkaloid o niskiej toksyczności, nie jest narkotyczna, łatwo można ja przeprowadzić w kodeinę
Opium - zawiera ponad 40 alkaloidów, m.in. morfinę, kodeinę, papawerynę i narkotynę
Morfina
W dawkach leczniczych: uspokaja, wywołuje błogostan, uśmierza ból, zwalnia procesy myślenia
W dużych dawkach: powoduje głęboki sen, sinicę o zapaść
Powoduje morfinizm
Przedawkowanie: upośledzenie czynności układu pokarmowego, wychudzenie i zawał
Z morfiny otrzymuje się heroinę
DZIAŁANIE UWALNIAJĄCE OD UZALEŻNIEŃ
Iboga Tabernanthe iboga
Skórka korzenia zawiera ibogainę, która jest używana w uzależnieniach opiatowych (heroina, kokaina)
Terapia może trwać kilka - kilkanaście dni. Po zakończeniu terapii jest się wolnym od uzależnień (…)
Pomocna w przerwaniu uzależnienia od alkoholu i nikotyny
Korzeń w dużych dawkach wywołuje halucynacje, w mniejszych stymuluje
DZIAŁANIE NASERCOWE
Liście naparstnicy purpurowej
Zawiera glikozydy nasercowe: digitalinę i digitoksynę
Działanie: zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, pobudzenie krążenia krwi
Cebula urginii morskiej
Wzmacnia miesień sercowy
Kłącze ciemiężycy Rhizoma Veratri
Zawiera alkaloidy: protowertynę A i B
Obniża ciśnienie krwi
Zwalnia czynność serca
DZIAŁANIE USPAKAJAJĄCE
Korzeń kozłka Radix Velerianae
Zawiera: walepotriany, olejki eteryczne i alkaloidy
Jest najczęściej stosowanym surowcem lekarskim
Środek uspakajający
Surowce lecznicze:
Glandulae Lupuli - włoski gruczołowe (gruczołki)
Lupulinum - wydzielina gruczołków
Strobilus Lupuli - „szyszka” chmielowa
Chmiel zwyczajny Humulus lupulus
Włoski gruczołowe - po wyschnięciu - żółty proszek silnie aromatyczny, lepki, gorzki
Lupulina uspokaja w nadmiernej pobudliwości płciowej, w okresie przekwitania
Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum
Hipercyny łagodzą stany obniżonego nastroju typu depresyjnego z towarzyszącymi im objawami: brak motywacji do działania, zaburzenia koncentracji, uczucie wyczerpania i zaburzenia snu
Używane przy: zmianie pogody, stanach napięcia nerwowego, niepokoju
Działa po 10-14 dniach!
Po zażyciu nie wolno wystawiać się na działanie UV - fotonadwrażliwość, zaczerwienienie, świąd, stałe zmiany skórne
Dziki pieprz, pieprz mnisi Vitex agnus castus
Stosowany przy anomaliach płciowych, impotencji i schorzeniach genitaliów (D3-D6)
Działanie na mężczyzn: antyafrodyzjak
Działanie na kobiety: ułatwia zajście w ciążę
Ekstrakt działa na przysadkę mózgową → produkcja progesteronu i prolaktyn (żeńskie hormony)
DZIAŁANIE ROZKURCZOWE
Pasternak
Owoce zawierają flawonoidy
Rozkurczowe działanie na mięsnie gładkie
DZIAŁANIE P/MIAŻDŻYCOWE I P/CHOLESTEROLOWE
Miłorząb japoński /dwuklapowy/ Ginkgo biloba
bilobetyna, bilobil, ginkolidy
Działa p/miażdżycowo rozszerzająco na naczynia wieńcowe
Cebula czosnku Bulbus Allii sativi
Obniża stężenie lipidów i cholesterolu we krwi. Poprawia krążenie krwi. Obniża ciśnienie tętnicze
Działa p/agregacyjnie na płytki krwi
Działa bakteriostatycznie
Nasiona wiesiołka
Kwas gamma - linolenowy (GLA)
Olej wiesiołkowy - 80% NNTK, w tym 10% GLA
Leczenie miażdżycy, układu sercowo - naczyniowego, nadciśnienia tętniczego
DZIAŁANIE ZMNIEJSZAJĄCE DOLEGLIWOŚCI WZROKOWE
Owoc borówki czernicy Fructus Myrtilli
Zmniejsza dolegliwości wzrokowe
Zawiera 14 rodzajów antocyjanów - odżywiają siatkówkę
DZIAŁANIE USZCZELNIAJĄCE NACZYNIA WŁOSOWATE
Kora kasztanowca Cortex Hippocastani
Kumaryny
Uszczelnia naczynia włosowate
Działa p/zapalne
Kora oczaru wirginijskiego Cortex Hamamelidis
Środek bardzo silnie uszczelniający naczynia włosowate
DZIAŁANIE ŻÓŁCIOPĘDNE
Kurkuma (kłącze) - Ostryż długi Curcuma longa
Działa żółciopędnie, p/zapalnie, bakteriobójczo i rozkurczowo
Kłącze tataraku Rhizoma Calami
Działa żółciopędnie, usprawnia perystaltykę jelit
Działanie zewnętrzne: p/zapalnie, ściągająco i bakteriobójczo
Mniszek lekarski Taraxacum officinale
Sok mleczny - taraksacyna, tarakserol, taraksasterol
W korzeniach - inulina
Liście i kwiaty: K, Mg, S, Si
Działanie:
1. Pobudzające wytwarzanie żółci i wydzielanie soku żołądkowego
2. Moczopędne
3. Immunoregulujące (zwiększenie odporności na infekcje, pobudza wytwarzanie interferonu)
4. Regulująco na skórę - zewnętrznie (przyśpieszenie bliznowacenia)
5. W przewlekłym nieżycie jamy ustnej, gardła i oskrzeli
Kora berberysu Cortex Berberidis radicis
Żywiciel pośredni rdzy źdźbłowej
Alkaloidy: berberyny
Przewlekłe zapalenie wątroby
DZIAŁANIE ???
Korzeń arcydzięgla litrowa
Lek żołądkowy, moczopędny, rozkurczowy, uspakajający
Korzeń goryczki żółtej
Pobudza wydzielanie śliny i soku żołądkowego i żółci
Korzeń lubczyka
Środek moczopędny, wiatropędny, żółciopędny i żołądkowy
DZIAŁANIE WIATROPĘDNE
Owoce kopru ogrodowego
Owoc kolendry
Wiatropędny i rozkurczowy
DZIAŁANIE MLEKOPĘDNE
Owoc kminku
Wiatropędny, mlekopędny, rozkurczowy
Owoc fenkułu
Działanie: wykrztuśne, wiatropędne i mlekopędne
Owoc anyżku
Wykrztuśny, rozkurczowy i mlekopędny
NA POROST WŁOSÓW I PAZNOKCIE
Ziemia okrzemkowa
Skały organogeniczne utworzone głównie z pancerzyków okrzemek
Krzem - bierze udział w syntezie kolagenu i prawidłowym rozwoju kości, ogranicza wypadanie włosów, zwiększa wytrzymałość paznokci
DZIAŁANIE ANTYSZKORBUTOWE
Przyczyną szkorbutu jest brak witaminy C, objawy: krwawienie dziąseł, wypadanie zębów
Owocnia zewnętrzna cytryny zwyczajnej
Olejek cytrynowy - zawiera 8% kwasu cytrynowego, wit. C i B1
Właściwości antyszkorbutowe
PRZYPRAWY
Kora cynamonowca - cynamon cejloński
Dużo olejku (głównie aldehyd cynamonowy i eugenol)
Wykorzystywany w stomatologii
Kłącze imbiru