ZAGADNIENIE 1

MIĘDZYNARODOWY SYSTEM WALUTOWY- POJĘCIE, FUNKCJE,

3 ETAPY EWOLUCJI

Co to jest MSW?

MSW jest konstrukcją historyczną,która obejmuje zespół zasad i instytucji określających warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze rozliczeń międzynarodowych.

3 etapy rozwoju MSW:

1. Goldstandard- system waluty złotej- monometalizm

2. Breton Woods- system dewizowo-złotowy. Bimetalizm- złoto i dolar USA.

3. Breton Woods II- system wielodewizowy

Dlaczego funkcjonowanie MSW jest niezbędne?

- Sprawny system rozliczeń międzynarodowych ułatwia rozwój handlu międzynarodowego.

- Współpraca w dziedzinie walutowej intensyfikuje międzynarodowe przepływy kapitałowe, zmniejsza związane z tym ryzyko.

- Sprawny system walutowy pozwala uniknąć niektórych niekorzystnych skutków braku równowagi bilansu płatniczego w poszczególnych krajach.

Sprawnie działający system MSW powinien:

- Zapewniać gospodarce światowej dostateczną podaż pieniądza światowego tzw. Płynność międzynarodową.

- Zawierać mechanizm automatycznego przywracania równowagi, lub system zachęt prowadzących do prowadzenia odpowiedniej polityki dostosowawczej

- Powinien stabilizować międzynarodowe stosunki gospodarcze, przede wszystkim zapewniać stabilność kursów walutowych.

Zasady MSW odnoszą się do następujących elementów systemu:

- kursy walutowe; -rezerwy walutowe;- pieniądz światowy; -stopień swobody wymiany walut

!Zasady system GOLDSTANDARD( 1870-1914)- Międzynarodowa Unia Walutowa

- Tzw system zbiorowy kursów stałych- stałość kursów walutowych wynikających z porównania parytetów złota w walucie krajowej i zagranicznej

- Rezerwy walutowe były utrzymywane przede wszstzkim w złocie

- Funkcje pieniądza światowego pełniło złoto, które mogło swobodnie cyrkulować w postaci monet, kruszcu, zarówno w obiegu krajowym jak i międzynarodowym

- Waluty krajowe były w pełni wymienialne na złoto( wg określonego parytetu) i na waluty innych krajów( wg kursu parytetowego). ! Emisja pieniądza krajowego była podporządkowana wymogowi pokrycia rezerwami złota.

Jakie były zalety systemy GOLDSTANDARD?

- Utrudnienie nadmiernej kreacji pieniądza( KOTWICA EMISYJNA) prowadzącej do nadmiernej inflacji( KAGANIEC ANTYINFLACYJNY) - emisja pieniądza wynika ze stanu rezerw w złocie, który z kolei wynika z salda Bilansu Płatniczego.

- Stabilność kursu walutowego w ramach wąskiego przedziału dopusczlanych wahań

- Działanie sprawnego mechanizmu wyrównywania bilansu płatniczego.

- Łatwośc uzupełniania rezerw walutowych- cenowy mechanizm dostosowawczy Hume

- Międzynarodowa wymienialność walut

- Nieskrępowana międzynarodowa wymiana towarowa

- Nieskrępowane międzynarodowe przepływy kapitałowe.

Jakie były wady systemu GOLDSTANDARD?

- BC nie mogły reagować na cykliczne recesje ekspansywną politykę pienieżną

- Podaż pieniądza oparta na złocie nie może stale rosnąć w długim okresie, a wzrost ten jest potrzebny by zaspokoić rosnące potrzeby z sytuacji gospodarczej

- Brak równowagi wewnętrznej- pryzmat równowagi zew. Nad wew.

! Breton Woods- drugi system MSW. Zasady systemu z Breton Woods:

- Parytety walut wyznaczono w złocie lub w dolarach wymienialnych na złoto.

- Rezerwy walutowe składały się ze złota i dolarów- walutą tą regulowano w praktyce deficyty bilansów płatniczych

- Funkcje pieniądza światowego pełniły na równi złoto i dolar

- W obrotach płatniczych z zagranicą waluty krajowe nie były wymienialne na złoto, lecz tylko na waluty obce( dolar wyjatek- wymienialny na złoto).

Charakterystyka systemu z breton Woods

System z Breton Woods prowadził do zrównania złota i dolara. Był to system administrowany, poleający na tym, że istniała instytucja czuwająca nad zmianami kursów MFW. Był to także system hierarchiczny-trójsczeblowy. Każdy kraj wyznaczał kurs parytetowy do dolara, jedynie USA wznaczały kurs do złota. Jedyną walutą wymienialną na złoto był dolar. Zrodził się problem , mając n walut, mamy n-1 relacji kursowych. System oparty na zaufaniu-, że USA są w stanie wymienić wymaganą ilość jednostek pieniężnych na złoto.

Ocena systemu z Breton Woods

Oceniając system z Breton Woods należy dokonać podzialu na lata 1944-1965 oraz 1965-1976.

Lata 44-65- Funkcjonowanie tego systemu było sprawne tzn, stabilne kursy walutowe, stałe i niskie stopy inflacji, niskie bezrobocie, stabilna wartość waluty kluczowej( dolar), wysoki wzrost gospodarczy. Skala miiędzyanrodowych przepływów kapitałowych była znikoma.

Lata 65-76- Był to gorszy okres,który w końcu doprowadził do upadku systemu. Przyczny takiego stanu były złożone: w Europie pojawiły się naciski inflacyjne, w USA pojawiła się doktryna łagodnego zaniedbywania spraw kursowych( behind regime)- co przeożyło się na niestabilną politykę makroekonomiczną.

Zliberalizowano przepływy kapitałowe, zmiany kursowe nie podążały za tym wszystkim-bo za dużo było procedur administracyjnych i tym samym odgórnego zarządzania.

Spadek wiarygodności USA- złoto zaczęto masowo wykorzystywać do celów jubilerskich, co powodowało jego wysoką cenę i brak pewnośći czy USA wymieni dolara na złoto.

Rozwiązanie problemu systemu z Breton Woods

Problemem systemu dolarowo-złotowego był tzw. Paradoks Triffina. Rozwiązaniem problemu miało być stworzenie nowego źródła płynnośći międzynarodowej. Faktycznie MSW został przekształcony na Swiatowy Bank Centralny

W 1969 r po raz pierwszy utworzono sztuczny pieniądz--- SDR( Special Drawing Role- Specjalne Prawo Ciągnienia). W 1971 zaprzestano wymiany dolara na złoto, a w 1976 nastąpiło oficjalne porzucenie reguł systemu- demonetyzacja złota i jego wycofanie z obiegu.

! System nr 3 MSW- SYSTEM WIELODEWIZOWY i jego zasady.

Zasady systemu wielodewizowego:

- Kraje członkowskie mają swobodę wyboru mechanizmu( reżimu kursowego) oraz denominatora waluty. Nie ma zbiorowych kursów ani stałych ani zmiennych.

- Obowiązek prowadzenia polityki kursowej pod nadzorem MFW i w zgodzie z celami tej instytucji.

- Na rezerwy walutowe składa się wiele elementów: dewizy, złoto, SDR oraz pozycja rezerwowa w MFW- oznacza to wiele źródeł płynnośći międzynarodowej.

- Waluty nie są wymienialne na złoto lecz na inne waluty, przy czym zakres tej wymienialności jest ustalony przez władze monetarne danego kraju.

Charakterystyka systemu wielodewizowego

System wielodewizowy jest systemem liberalnym- daję swobodę wyboru. Można wybrać kurs stały i wtedy denominatora( walutę, koszyk walutowy, SDR) lub można wybrać kurs płynny- wtedy nie ma denominatora.MFW pełni jednak rolę nadzorcza i każdy kraj musi poinformować instytucje o wyborze reżimu i denominatora. Nie może jednak sugerować wyboru, za wyjątkiem krajów, które realizują politykę dostosowawczą MFW.

ZAGADNIENIE 2

REŻIMY KURSOWE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWEGO SYSTEMU WALUTOWEGO

Jakie czynniki wpływają na określenie stałości kursu?

- Częstotliwość zmiany kursu( kurs zmienny jest często zmieniany, stały jest rzadko zmieniany)

- Amplituda zmian kursu( kurs zmienny jest zmieniany w duzym zakresie, stały jest zmieniany w niewielkim zakresie).

Jakie rodzaje reżimów kursowych występują w ramach MSW?

1. EXCHANGE ARRANGMENT WITH NO SEPERATE LEGAL TENDER- Porozumienie kursowe wykluczające istnienie pieniądza krajowego.

2. CURRENCY BOARD ARRANGMENTS- Porozumienie CB= Zarząd walutowy- zarząd walutą, Izba Walutowa- urząd emisji pieniądza.

3. OTHER CONVENTIONAL FIXED-PEG ARRANGMENTS- konwencjonalny kurs stały, konwencjonalny hard-peg.

4. PEGGED EXCHANGE RATES WITHIN HORIZONTAL BANDS- kurs stały z marżami wahań, horyzontalnymi pasmami, horyzonatalnymi marżami.

5. CRAWLING PEGS- pełzający parytet

6. EXCHANGE RATES WITHIN CRAWLING BANDS

7. MANAGED FLOATING WITH NO PRE-DETERMINED PATH FOR THE EXCHANGE RATE- kurs płynny zarządzany

8. INDEPENDENTLY FLOATING- kurs płynny niezależny.

! AD.2- OPIS REŻIMU CURRENCY BOARD

Jakie są założenia reżimu?

- Determinanty wyboru denominatora przez władze centralne( waluta zaczepu przy wyborze hard pegu). Bardzo ważny jest tu wybór odpowiedniego denominatora.

- Sztywny kurs walutowy wobec waluty innego kraju. Kraj zaczepu musi być wiarygodny, prowadzić politykę antyinflacyjną i nie deprecjonować waluty. Powinny go łączyć silne stosunki handlowe.

- Zobowiązuje się bank centralny do umożliwienia wymiany na żądanie krajowych banknotów i monet na walutę zaczepu( zwykle kraj, który się doczepia jest gorzej rozwinięty). To tak samo jak w Goldstandard na złoto, CB to jakby współczesny Gold-Standard. Przemawiają za tym wspomniany obowiązek wymiany( pełni on funkcje stabilizacyjną reżimu stałego) oraz ZASADA POKRYCIA( dotyczy emisji pieniądza przez izbę walutową, nie dotyczy kreacji pieniądza przez system bankowy)

- Władza monetarna musi dysponować wystarczającymi rezerwami walutowymi( powinny one w 100% pokrywać bazę monetarną, nawet w 150-180% wg MFW).

Jakie są ograniczenia reżimu Currency Board?

- Bezpośrednie przełożenie spadku rezerw walutowych na ryzyko powstania kryzysu płynnośći w systemie bankowym. Automatyzm emisji pieniądza wysokiej mocy uniemożliwa izbie walutowej na wpływanie na warunki płynnościowe sektora bankowego, dlatego niezbędne jest zapewnienie regularnego napływu kapitału zagranicznego.

- Podatność na ataki spekulacyjne i szoki zew.( nawet hard peg jest na nie narażony, jeśli kurs walutowy jest przeszacowany względem denominatora).

- Potrzeba restrykcyjnej polityki fiskalnej

- Potrzeba elastyczności cen i płac- dostosowanie mechanizmu płacowo-cenowego w miejsce instrumentu kursowego i stopy %.

- Posiadanie silnego i sprawnego systemu bankowego.

Dla kogo Currency Board?

W latach 90 MFW rekomendował system CB jako najlepszy dla krajów:

- Dopiero tworzących gospodarkę, nie mających tradycji w celu stabilizacji gospodarki.

- Cierpiących na hiperinflacje( Argentyna, Bułgaria). Bułgarii udało się odnieść sukces, dzięki rozsądnie prowadzonej polityce wewnętrznej, stosowaniu twardej reguły pokrycia.

Jakie były problemy krajów przy wprowadzaniu hard pegu?

W Argentynie reżim CB doprowadził do kryzysu walutowego( 10 lat reżimu 1991-2002). Przyczyny były zarówno wew. Jak i zew. Zew: kryzys, ucieczka inwestorów.Wew: zły wybór denominatora, przeszacowywanie kursu walutowego, manipulowanie przy reżimie np.: nie całe, ale 30% rezerw ma pokrycie w dolarach.

Jakie są niebezpieczeństwa przy wprowadzaniu CB?

Występują przede wszystkim 2 ryzyka: nieoptymalnego wyboru denominatora oraz nieoptymalnego wyboru kursu walutowego( przeszacowanie).

Zarówno zbyt zamknięte gospodarki jak i zbyt duże kraje nie dadzą rady CB, kursy walutowe usztywniają kraje małe.

Jakie są warunki wprowadzenia CB?

- Wielkość gospodarki- CB jest rozwiązaniem racjonalnym jedynie w przypadku krajów, których gospodarki są wystarczająco małe- by tylko niewielki procent towarów i usług, mógł nie być przedmiotem wymiany międzynarodowej, co zmniejsza znacznie ryzyko nadmiernej realnej aprecjacji kursu walutowego. W przypadku małych krajów łatwiej jest też znaleźć źródło finansowania nawet relatywnie dużych deficytów handlowych.

- CB jest rozwiązaniem racjonalnym w przypadku braku wiarygodnośći i trudnośći z przywróceniem polityki gospodarczej( szczególnie monetarnej) państwa.

Jaka jest cecha wspólna hard-pegu?

Cechą wspólną wszystkich hard-pegów jest kanał oczekiwań inflacyjnych( stabilizując oczekiwania inflacyjne państwo doprowadza do dezinflacji, stabilizacja cen w imporcie doprowadza w pewnym czasie do stabilizacji cen krajowych w eksporcie).

Jakie są przyczyny dywergencji( rozbieżnośći) stóp inflacyjnych w krajach wiążących się?

Przyczyny możemy podzielić na mikroekonomiczne oraz strukturalne. Przyczyną może być zbyt nisko wyznaczony kurs centralny, różnice w systemach podatkowych.

Może także występować efekt Samuelsona- Balass.

Jakie są wyniki stosowania CB( ciekawostka)?

Kraje stosujące CB mają inflację przeciętnie o 4 punkty procentowe niszą niż kraje stosujące inne formy sztywnych kursów walutowych. Wpływa na to zarówno efekt dyscyplinujący( wolniejszy przyrost pieniądza w obiegu),efekt wiarygodnośći( wiarygodne stosowanie przejrzystej regułu polityki pieniężnej powoduje określenie poziomu oczekiwań inflacyjnych).

OPIS POZOSTAŁYCH REŻIMÓW KURSOWYCH

AD 1- porozumienie kursowe wykluczające istnienie pieniądza krajowego.

2 rodzaje strategii w tym reżimie kursowym.

MFW klasyfikuje 2 rodzaje strategii:

1. Kraje tworzą unię lub strefę walutową na podstawie importowania waluty( np. kraje afrykańskie)

2. DOLARYZACJA- kraje integrują się monetarnie, wycofują pieniądz krajowy a przyjmują wspólną walutę zagraniczną. Należy podkreślić, że występują 2 ścieżki dolaryzacji:

1. Dolaryzacja oficjalna- używanie waluty zagranicznej jako powszechnego, oficjalnego środka cyrkulacji i środka płatniczego.

2. Dolaryzacja nieoficjalna- pełnienie przez walutę zagraniczną funkcji składnika rezerw i płynnośći krajwego systemu finansowego( !! MIERZONA JAKO UDZIAŁ % DEPOZYTÓW w tej walucie we wskaźniku M3).

Jakie są koszty i korzyśći dolaryzacji oficjalnej dla kraju dolaryzującego?

KOSZTY KORZYŚĆI

- Utrata mechanizmów dostosowawczych( instrumentu - Wzmocnienie stabilnośći makroekonomicznej- korzyść

Polityki pieniężnej i kursowej) niskiej inflacji, dyscypliny finansowej

- Bank Centralny nie pełni funkcji LOLR czyli - Oddalenie niebezpieczeństwa kryzysu bankowego

Pożyczkodawcy ostatniej instancji. - Wzmocnienie integracji gospodarczej i finansowej

- Redukcja wydatków socjalnych- duże cięcia fiskalne, z krajem emitentem waluty

Budżetowe. BC emituje zadłużenie w walucie kotwicy,

Co oznacza wyższe koszty obsługi długu

Jakie są koszty i korzyści dolaryzacji oficjalnej dla kraju emitującego walutę rezerwową?

KOSZTY KORZYŚĆI

- Niebezpieczeństwo nacisków, ze strony kraju - Dochody z seigniorage'u( USA ma dochody od

Polaryzującego na amortyzacje szoku, lub wypełnienie Meksyku, krajów Am.Płd)

Funkcji LOLR - Integracja gospodarcza i finansowa z krajem

- Obawa o przeniesienie negatywnych efektów złej dolaryzującym.

Reputacji kraju dolaryzującego

Jakie jest stanowisko EBC w kwestii jednostronnej Eurolizacji?

Strefa Euro jest wielostronną Unia Walutową( MULTILATERAL CURRENCY UNION) utworzoną przez państwa członkowskie UE, które ponoszą za nie wspólną odpowiedzialność. Warunkiem jest spełnienie kryteriów zapisanych w traktacie z Maastricht. Decyzja o przyjęciu jakiegoś kraju do strefy EURO wymaga zgody co do odpowiedniego poziomu kursu konwersji i oceny wspólnoty co do wypełnienia kryteriów.

AD.3- KONWENCJONALNY HARD PEG

Charakterystyka

To reżim stały podobny do tego z Breton Woods, nie ma zgody co do klasyfikacji. Kurs Centralny jest wybierany przez władze centralne+/- 1% wahania. Denominatorem może być: waluta międzynarodowa, SDR,koszyk walut.

AD.4- KURS STAŁY Z MARŻAMI WAHAN(HORYZONTALNYMI)

Charakterystyka

To reżim stały zmiękczony- SOFT PEG. Jest podobny do 3 występuje kurs centralny i denominator. Szerokość marż wahań,decyduje jednak o tym, że to inny kurs +/-15% wahan- występuje szeroka akceptacja przedziału wahań. Jak wszystkie soft pegi jest małopopularne. Interweniowanie jest obligatoryjne w dolnych i górnych punktach interwencyjnych.

AD.5- PEŁZAJĄCY PARTYTET

Charakterystyka

Jest klasycznym soft pegiem, dobry w sytuacji kraju, który chce zniwelować inflacje. Kurs nominalny jest indeksowany do inflacji, w celu utrzymania kursu realnego na stałym poziomie. Nie ma kursu centralnego.

2 rodzaje pełzania

- Pełzanie EX ANTE- z góry, uprzednio określone tempo stopy pełzania. Jest to element stabilizacji inflacji, oczekiwań inflacyjnych.

- Pełzanie EX POST- z dołu -:-

AD.6- Z PEŁZAJĄCYMI MARŻAMI WAHAN

Charakterstyka

Jest to kurs centralny indeksowany do inflacji. Jest bardziej elastyczny niż 5 . Marzę pełzają razem z kursem centralnym. Tzw. Kurs centralny przy stopie miesięcznej dewaluacji.

AD.7- KURS PŁYNNY ZARZĄDZANY

Charakterystyka

Nie ma kursu centralnego nie ma denominatora. Władza monetarna może stosować interwencje walutowe jako instrument polityki walutowej.

AD.8- KURS PŁYNNY NIEZALEŻNY

Charakterystyka

Nie ma kursu centralnego i nie ma denominatora.Władza monetarna deklaruje, że nie będzie stosować żadnych interwencji walutowych. W Polsce stosowany jest reżim płynny, wprowadzono go 2 lata po BCI- strategii bezpośredniego celu inflacyjnego.

ZAGADNIENIE 3

TEORIA WYBORU REŻIMU KURSOWEGO PRZY SPEŁNIENIU WARUNKÓW BRZEGOWYCH.

Target Jones= pasma bazowe= korytarze walutowe- podstawowy podział

1. Wersja soft( miękka)- pasmo wahan wzajemnych kursów walutowych szerokie i często zmieniane, informacje dotyczące pasm bazowych są poufne( nie wiemy jakie są pasma). Podobne do 7 managed floating

2. Wersja hard( twarda)- pasma wahan kursów są wąskie, zmiany dokonywane są rzadziej, informacje dotyczące warunków funkcjonowania pasm są jawne

Target zone- definicja.

Target Zones nie są spotykane w terminologii MFW. Target Jones to rodzaj reżimu kursowego, który może być charakteryzowany pod 3 podstawoymi parametrami: szerokościom pasma wahań,częstotliwość wahań, charakter zmian.

Koncepcja J.Williamsona: Target Jones to zakres stabilizowania kursu walutowego.

Target zone with soft margines( korytarze walutowe z miękimi pasmami)- charakterystyka

- Nie ma zobowiązania ze strony władz monetarnych do interweniowania na Krancach przyjętego korytarza. W okresie silnej presji spekulacyjnej władze mają ogłaszać, że pozwolą aktualnemu kursowi wychylić się poza przyjęty korytarz, ostrzegając jednocześnie rynki, że jak tylko to będzie możliwe( i jeżeli będzie konieczne) dokonają takiej zmiany polityki, aby kurs ponownie wrócił do przyjętego korytarza.

- Brak kryzsogennośći, stabilizacja, władza ma granicę tolerancji dla kursu walutowego. Elminowany jest problem horizontal bands. Pozwala to zatem uniknąć kryzysu walutowego, natomiast z drugiej strony pozwala też uniknąć odchyleń kursu od jego poziomu równowagi. Atutem ,,target zone with soft margines” jest więc SPEKULACJA STABILIZACYJNA.

?

Konsekwencje złego ustanowienia kursu walutowego

Ustanowienie kursu centralnego waluty krajowej zbyt nisko może spowodować naciski inflacyjne, inflacje. Z kolei ustanowienie waluty krajowej zbyt wysoko powoduje: deficyty, handlowe, drenaż rezerw.

Zalety reżimu płynnego w ujęciu!tradycyjnym

- F. Stabilizacjna: gwarantuje równowagę bilansu płatniczego, łagodnie dosostoswujac się do zmieniajacyh się warunków makroekonomicznych.

- Nie powoduje napięć społeczno-politycznych( bardziej społecznie akceptowane są zmiany kursu powodowane, przez rynek, niż przy władze jak przy reżimach stałych).

- F.izolacyjna od zakłóceń monetarnych pochodzących z zewnątrz( inflacji,deflacji). Kurs odcina zakłócenia z zagranicy- przy wzroście zagranicznego poziomu cen następuje aprecjacja waluty krajowej

- Zapewnia autonomię polityki pieniężne- swoboda,kontrola agregatów monetarnych zgodnie z celami.

- Wzmacnia stabilność gospodarczą- jest dla gospodarki lepszym kanałem dostosowawczym, niż zmiany płacowo-cenowe charakteryzujące się sztywnością w dół.

- Zmniejsza potrzebę utrzymywania dużych rezerw( utrzymywanie rezerw to koszt, zmniejszenie ich to zaleta dla gospodarki bo pieniądze mogą być przeznaczone na inwestycje).

Modyfikacja ujęcia- relatywizacja

- Wahania kursu mogą pełnić istotną rolę w wytworzeniu się wśród podmiotów krajowych świadomośći ryzyka walutowego i przekonania o koniecznośći zabezpieczenia się przed tym ryzykiem- dzieki temu może nie być zagrożenia kryzysem walutowym.

Faktycznie jednak w reżimach płynnych jest ryzyko walutowe, nie we wszystkich gospodarkach zabezpieczenie się przed ryzykiem jest zauważalne.

Dlaczego zalety reżimu płynnego są ograniczone w stosunku do gospodarek wschodnich czyli emerging markets?

- Ubezpieczanie się od ryzyka w przypadku tych rynków jest kosztowne lub ograniczone. Gospodarki nie są odizolowane od szoków monetarnych zewnętrznych.

- Występuje zjawisko fear of floating- lęku przed pływaniem, upłynnieniem. Często pada określenie , że w przypadku emerging markets płynność kursu jest tylko pozorna, w rzeczywistości starają się ograniczać znaczne wahania kursów, nawet jeśli deklarują kurs płynny. Służą temu narzędzia: bezpośrednie( poprzez interwencje walutowe), jak i pośrednie( poprzez stopy %).

Przyczyny obawy przed ,,pływaniem”

- Deprecjacja kursu walutowego ma na ogół skutki deflacyjne zamiast ekspansywnych( wynik m.in. dużego zadłużenia zagranicznego i uzależnienia od finansowania zagranicznego).

- Brak ugruntowanej wiarygodnośći p.p i p.fiskalnej powodujący większe wahania krajowych rynkowych stóp %, co przekłada się na presje zmiany kursu.

- Duży stopień dolaryzacji realnej. Powoduje to, że wpływ dewaluacji na konkurencyjność jest niewielki( płace i ceny są wtedy silnie związane z walutą obcą i spadek kursu powoduje ich jednoczesny wzrost)

- Deprecjacja często łączy się z utratą wiarygodnośći kraju, obniżeniem ratingu przez międzynarodowe agencje ratingowe.

- Wpływ deprecjacji kursu na inflacje jest znacznie większy niż w krajach uprzemysłowionych. Inflacyjny impuls deprecjacji kursu jest około cztery razy silniejszy niż w krajach uprzemysłowionych

- Zmienność kursu walutowego ma znacznie bardziej negatywny wpływ na strumienie handlu zagranicznego niż w krajach uprzemysłowionych.

Wady reżimu płynnego- podsumowanie

- Brak dyscypliny w polityce pieniężnej wywołujący inflację

- Duże wahania kursu walutowego

- Wzrost ryzyka wymiany walutowej

Zalety reżimu stałego- ujęcie tradycyjne

- promuje międzynarodową koperację, ułatwia kordynację krajowych polityk makroekonomicznych- najlepiej gdy system kursów stałych jest globalny,masowy.

- promuje handel zagraniczny i inwestycje, bardziej sprzyja wzrostowi gospodarczemu.

- Możliwości obniżania stóp % i stopy inflacji pod warunkiem zbieżności cykli koniunkturalnych

Wady reżimu stałego

- Skorelowany jest z nisżym tempem wzrostu wydajnośći czynników produkcji.

- Duże wahania w rozmiarach produkcji i na rynku pracy

- Możliwość wystapienia kryzysu walutowego i kryzysu w sektorze bankowym( BC nie jest bowiem pożyczkodawcą ostatniej instancji).

- Konieczność utrzymywania rezerw walutowych

- Nie absorbuje szoków realnych( potrzeba elastycznośći).

Jak ewoluowało podejście do roli reżimu stałego w stabilizowaniu inflacji?

- Podejście tradycyjne: reżimy sztywne wymagają zbliżonego tempa wzrostu cen(inflacji) we wszystkich krajach, co zapewnia im utrzymywanie stabilnej pozycji konkurencyjnej i płatniczej. Pojawiające się róznice w stopie inflacji dezaktualizują ustalone parytety i rozrywają system. ! Doktryna kursu walutowego jako nominalnej kotwicy.

- Podejście współczesne- wpływ inercji inflacyjnej na przewartościowanie kursu realnego walutowego, podatność na ataki spekulacyjne( efekt zarażania).

3 fazy stabilizacji opartej na stałym kursie( nie na egz,)

- I Faza- Stabilizacja cen. najbardziej skuteczna, pozwala osiągnąć względną stabilizację tempa wzrostu cen- jest dezinflacja.

- II Faza- trzeba upłynnić kurs. Jest widoczna i odczuwalna dla całej gospodarki, staje się realną aprecjacją kursu waluty krajowej.

- III Faza( tzw. Za póżno na zmiany)- potrzebna jest odpowiednio głęboka dewaluacja. Jest to jednak decyzja niepolityczna, władze zwykle ją odkładają. W konsekwencji presja rynku zmusza do dewaluacji i często też do zmiany samego reżimu kursowego.

Jakie są przyczyny tendencji do zanikania soft pegów?

- Niebezpieczeństwo realnej aprecjacji kursu, niższe tempo dezinflacji niż w reżimach stałych, przepływy kapitałowe są zliberalizowane co powoduje napływ pieniędzy z zagranicy.

- Podatność na szoki spekulacyjne i napływ kapitału z zagranicy

- Dylematy władzy monetarnej czy bronić kursu podnosząc stopy %

ZAGADNIENIE 4

INTERNALIZOWANIE WALUTY. FUNKCJE WALUT MIĘDZYNARODOWYCH

3 czynniki zinternalizowania się waluty

1. Wysoka pozycja kraju emitenta w globalnej gospodarce i w globalnym eksporcie. Kraj ma gospodarkę relatywnie otwartą, nie jest monoeksporterem a eksport pochodzi z kilku źródeł- wtedy jest mniejszy wpływ na wahania popytu

2. Stabilność polityczna( warunki instytucjonalno-prawne) i stabilność ekonomiczna( zdolność do zapewnienia niskiej inflacji).

3. Dobrze rozwiniety rynek finansowy kraju emitenta waluty, dostępny dla nierezydentów tzn: pełna wymienialność walut, brak ograniczeń dewizowych, szeroka gama instrumentów finansowych, które są atrakcyjne dla krótko i długoterminowego inwstowania.

Proces wyłaniania się waluty międzynarodowej jest bardzo długotrwały. Długo się pracuje na to i nie traci się tego szybko. Waluta międzynarodowa przewyższa inne waluty w wypełnianiu 6 podstawowych funkcji.

Jakie są korzyści dla emitenta waluty międzynarodowej?

- Z senioratu(zysk)

- Inaczej ocenia się sytuacje kraju, stabilność, ,,sustanbility deficytu na rachunkach bieżących: emitowanie zadłużenia zagranicznego we własnej walucie- emitent waluty międzynarodowej posiadając jej pasywa nie obawia się ruchu na tą walutę. Koszty obsługi jego długu zagranicznego spadają, co oznacza, że nierównowaga bilansu płatniczego jest swego rodzaju luksusem.

FUNKCJA SFERA SFERA PIENIĄDZA OFICJALNA PRYWATNA Środek płatniczy waluta interwencyjna waluta płatności ( środek cyrkulacji) Środek akumulacji (tezauryzacji) waluta rezerwowa waluta inwestycyjna Miernik wartośći waluta zaczepu- relacja, waluta fakturowania handlu Punkt odniesienia zagranicznego

!FUNKCJE WALUT MIĘDZYNARODOWYCH

Jakie są determinanty wyboru waluty fakturowania?

- Handel towarami przemysłowymi między krajami eksportującymi( PRAWO GRASMANA) jest fakturowany w walucie kraju eksportera( jeśli oba te kraje są wysoko rozwinięte).

- W handlu między krajem uprzemysłowionym a nierozwiniętym fakturuje się w walucie kraju rozwiniętego.

- Handel podstawowymi towarami jest fakturowany w walucie amerykańskiej( artykuły rolne, ropa naftowa)

Każdorazowo wybór waluty fakturowania podlega negocjacjom. W sferze oficjalnej- zawsze państwo ucieka się do waluty międzynarodowej. Od waluty płatności zaczyna się właśnie internacjolizowanie się waluty.

ZAGADNIENIE 5

REZERWY WALUTOWE- DEFINICJA FUNKCJE, RODZAJE

Definicja walut rezerwowych, co wchodzi w ich skład?

Def- Są to łatwo rozporządzalne, płynne aktywa zagraniczne, posiadane i w pełni kontrolowane przez władzę monetarną. Wg statystyk MFW w ich skład wchodzą:

- złoto monetarne

- SDR

- pozycja rezerwowa w MFW= rachunek bieżący BC w MFW

- aktywa w walutach obcych( gotówka, depozyty, papiery wartościowe)

- pozostałe należnośći w walutach wymienialnych( pożyczki pod zastaw papierów wartościowych ,,repo” , instrumenty pochodne).

Jakie są motywy utrzymywania rezerw walutowych( w ujęciu klasycznym i współczesnym)?

- Zagwarantowanie płynnośći w sytuacji powstania bilansu płatniczego.

-Zagwarantowanie płynnośći w sytuacjach kryzysowych( np.odpływ kapitału za granicę- buforbezpieczeństwa) dla kraju w sytuacji kryzysowej( dla krajów rozwijających się).

- Utrzymanie lub zwiększenie zaufania do zewnętrznej pozycji finansowej kraju, rezerwy budują to zaufanie im wyższe rezerwy tym ono większe.

- Podniesienie prestiżu kraju( prestiż kraju jest funkcją zakumulowanych rezerw).

Ujęcie współczesne: popyt na rezerwy walutowe jest skorelowany z poziomem rozwoj kraju.Kraje rozwijające się sgłaszają wyższy popyt na rezerwy.

Jakie są funkcje rezerw dewizowych?

- Pokrycie emisji pieniądza krajowego ; - narzędzie prowadzenia p.p

- instrument polityki kursu walutowego; - Źródło finansowania zadłuż. Zagranic.

- Źródło pokrywania bieżących płatności dewizowych kraju

- Bufor chroniący przed negatywnymi dla kraju skutkami nieoczekiwanych zdarzeń

- Środki finansowe służace dokonywaniu inwestycji finansowych z zamiarem osiągnięcia zysku.

- ! Poziom rezerw dewizowych mówi o ryzyku kraju, wiarygodności( oceny scoringowe międzynarodowych agencji ratingowych).

Z jakich źródeł banki uzyskują rezerwy?

- Z salda bilansu płatniczego( nadwyżka- rosną, deficyt- spadają).

- Z różnic kursowych

- Z aktywnego zarządzania portfelem rezerw walutowych, rezerwy są gwarantem płynnośći kraju.

Jaki jest optymalny poziom rezerw walutowych( 2 podejścia)?

Metody określania optymalnego poziomu rezerw walutowych dzielą się ilościowe oraz jakościowe.2 podstawowe metody to:

1. KLASYCZNA- polega na odniesieniu relacji poziomu rezerw walutowych do wartośći miesięcznego importu. Jest to wskaźnik pokrycia do ilu razy miesięcznego importu, starczają rezerwy. Miara ta w niepełni obrazuje dzisiejse ujęcie,ponieważ pokazuje tylko handel zagraniczny a pomija transakcje kapitałowe.

2. WSPÓŁCZESNA- jeszcze lepiej obrazuje ryzyko kraju, wychwytuje szoki. W Jej wypadku posługujemy się zasadą Greenspana-Guidottiego( optymalny poziom rezerw walutowych pokrywa w całośći zadłużenie zagraniczne o terminie zapadalnośći do 1 roku.

Reglamentacja dewizowa pełna/częściowa- kiedy?

W ujęciu klasycznym kraj o walucie wymienialnej w odniesieniu do transakcji bieżących ,powinien posiadać rezerwy stanowiące równowartość 6 miesięcznego importu( wtedy jest częściowa reglamentacja dewizowa).

Kraj o walucie w pełni wymienialnej, powinien posiadać rezerwy ( w ujęciu klasycznym) stanowiące równowartość 12 miesięcznego importu.

Wg art. 8 MFW standard wymienialności walut powinien opierać się na 2 podstwoowych zasadach: zliberalizowanych przepływach i braku reglamentacji dewizowych. Przy czym najpierw powinno się liberalizować przepływy z tytułu transakcji handlowych, później kapitałowych w sposób stopniowy(kilkuletni etap).

Waluta inwestycyjna/interwencyjna/płatności- pojęcia

- Waluta inwestycjna- to waluta w której denominowane są międzynarodowe pożyczki.

- Waluta interwencyjna- waluta, w której władza monetarna przeprowadza interwencje walutowe. Najprawdopodobniej będzie to pochodna waluty rezerwowej(rezerwowa= interwencyjna). ! Tzw. Najbardziej słaby punkt Diagramu Cohena, ponieważ jest to zawężenie funkcji waluty( zdaniem Cohena wynika to z trudnośći pomiaru statystycznego pozostałych funkcji waluty).

- Waluta płatnośći- służy do dokonywania płatnośći w transakcjach na międzynarodowym rynkach walutowych. Często wykorzystywany jest dolar USA, zamiast waluty A----walute B to: waluta A---dol USA--- waluta B.

! PODSTAWOWE ZJAWISKA WSPÓŁECZESNEGO MSW

Do dwóch wielkich współczesnych zjawisk zachodzących w MSW, należy zaliczyć:

1. AKUMULACJE REZERW WALUTOWYCH przez niektóre państwa ponad normatywny poziom rezerw optymalnych

2. ZJAWISKO GLOBALNCYCH NIERÓWNOWAG

Na czym polega akumulacja rezerw walutowych?

Każdego roku dynamika wzrostu akumulacji rezerw rośnie. W sytuacji kryzysu dynamika ta spadała. W fazie kryzysu uwalniane były rezerwy,ale były też inne instrumenty. Rezerwy częściowo nie były potrzebne( dekumulacja rezerw) a częściowo okazały się potrzebne. Mimo spadku dynamiki nadal akumulowano je.

Średni roczny przyrost rezerw( za wyjątkiem kryzysu) przekracza 20%- i wykazuje duży potencjał wzrostowy. Obecnie zakumulowane rezerwy wynoszą 8 trylionów dolarów- z ekonomicznego punktu widzenia nie ma potrzeby utrzymywania tak wysokich rezerw.

Cechy akumulacji rezerw walutowych!

1. Jest to zjawisko dominujące w grupie krajów emerging markets economics( Chiny, Indie,Tajwan. Korea,Singapur,Hongkong. Dotyczy w mniejszym stopniu także krajów eksportujących ropę naftową( Rosja, Norwegia,kraje Zatoki Perskiej). Praktycznie nie występuje w krajach rozwiniętych. Udział rezerw walutowych w krajach emerging markets wzrósł z 1990 r z 0% do 2008 65%.

2. Koncentracja, ograniczenie się do pewnej grupy krajów. W latach 1990-2008 50% udział w globalnym przyrośćie rezerw odnotowały Chiny( aż trzykrotne tempo akumulowania).

3. Nie ma dywersyfikacji walut w gromadzeniu rezerw- zawsze to dolar USA. Być może zmieni się to jednak (! Tzw SUDDEN STOP)

Skąd bierze się akumulacja rezerw?

- Generowanie nadwyżki na rachunkach bieżących.

- Nadwyżki eksportowe( obroty handlowe netto)

- Napływ kapitału netto( spekulacje). Presja na rewaluacje kapitału.

Współczesne motywy akumulowania rezerw walutowych

1. MOTYW SELF-INSURANCE- ma na celu łagodzenie wahań gospodarczych, niwelowanie skutków spadku kursu i odpływu pieniądza.( dotyczy przede wszystkim krajów Ameryki Łacińskiej). Nie wynika z wewnętrznej polityki gospodarczej, ale jest to motyw psychologiczny Np.: Kraje azjatyckie doświadczone kryzysem odczuwały negatywnie zbyt późne i za mało elastyczne poprawianie płynności. Kraje azjatyckie chciały uchronić się od conditionality- polityki kredytowej MFW, której zastosowanie MFW uzależnia od kilku warunków. Ostatnio MFW złagodzil zresztą politykę Conditionality by doprowadzić do deakumlacji rezerw.

2. MOTYW MERKANTYLISTYCZNY- dotyczy krajów azjatyckich, szczególnie Chin, gdzie mówi się wręcz o,,export grow strategy”- czyli podnoszenie wzrostu gospodarczego poprzez stymulowanie eksportu. Strategia taiego rozwoju gospodarczego opiera się na utrzymywaniu nieoszacowanych kursów walutowych. Poprzez tworzenie pegu dolarowgo kraje te sztucznie utrzymują swoją konkurencyjność na rynku międzynarodowym kosztem innych krajów( BEGGER THE NEIGHBOUR POLICY). W przypadku motywu merkantylistycznego to gospodarka światowa ponosi koszty globalne. Tylko kraj akumulujący rezerwy ma z tego korzyść

3. Motyw interwencyjny( w przypadku Japonii)- antycykliczna polityka banku Japonii.

4. Efekt by-pass- duże osczędnośći, mimo reżimu płynnego. Nadwyżka osczędnośći zwykle znajduje ujście w postaci odpływu kapitału.

Jakie są koszty i korzyści akumulacji rezerw walutowych dla USA- kraju w którego walucie utrzymywane są rezerwy?

- KORZYŚĆ: Dla kraju emitującego walutę rezerwową czyli USA emitowanie waluty rezerwowej oznacza łatwość finansowania deficytu płatniczego kraju, co jest dużym przywilejem. Kraj nie musi się martwić o napływ pieniędzy z zagranicy, o finansowanie bilansu płatniczego.

- KOSZT dla USA: w długim okresie czasu, skoncentrowany popyt na rezerwy dolarowe prowadzi do obniżania stóp realnych % poniżej poziomu inflacji. Stanowi to bodziec do obniżenia stopy osczednośći.

Na czym polega nieformalna unia monetarna pomiędzy krajami azjatyckimi?

Kraje azjatyckie na czele z Chinami utrzymują stałość ceny wewnętrznej w dolarze USA, by ich towary były konkurencyjne z zagranicą i względem siebie. Żaden kraj nie chce pierwszy rewaluacji waluty- wszystkie są na pegu dolarowym. Każdy kraj usztywnił więc kurs wobec dolara, co de facto można nazwać nieformalną unią monetarną. Tzw.polityka ,keep up with Johnssons”- niektórzy mówią, że jest to zachowanie stadne, nie pogarszanie swojej pozycji konkurencyjnej.

Jakie ryzyko generuje zjawisko akumulacji rezerw?

Zjawisko akumulacji rezerw jak wcześniej było wspomniane charakteryzuje dominujący udzial krajów rozwijających się, niski stopień dywersyfikacji portfela rezerw. W dłuższym okresie należy ocenić to zjawisko negatywnie zarówno dla kraju akumulującego rezerwy jak i gospodarki światowej. Zjawisko to tworzy przede wszystkim tzw. Systemic disortion czyli zniekształcenia systemowe i może generować systemowe ryzyko braku stabilności. Ogólnie można powiedzieć, że nadmierna akumulacja rezerw generuje w długim okresie następujące ryzyka:

- Impas gospodarki światowej

- Bąble dla aktywów finasowych

Na czym polega ryzyko sudden stop?

Systemowe ryzyko może spowodować, że w pewnym momencie może dojść do sudden stop, który oznacza odejście od sfery oficjalnej inwestorów, zmiany w strukturze walutowej a w konsekwencji skokową korektę w bilansie płatniczym, która spowoduje znaczną aprecjację dolara i spadek stopy % osczędnośći.

Breton Woods II- Hipoteza globalnych nierównowag płatniczych- o czym mówi?

Wg. Tej hipotezy wytworzyła się współzależność gospodarek na świecie. Z jednej strony USA- wiodący konsument ostatniej szanszy, powodujący duże deficyty, z drugiej strony inne kraje finansujące tą konsumpcje zwłaszcza azjatyckie. Nastąpiły zatem globalne zmiany przepływu kapitału.

Na czym polega współczesny fenomen w przepływie kapitałów?

Wg teorii ekonomicznej kapitał płynie od gospodarek rozwiniętych do gospodarek rozwijających się( downhill- w dół). Tutaj od emerging markets do USA czyli uphill w górę. Może to być źródłem niestabilnośći finansowej z uwagi na skalę, olbrzymie zjawisko oraz koncentracje geograficzną oraz koncentracje popytową i podażową( jeden kraj emitentem aktywów i niewielka grupa odbiorców- inw.portfelowe)

Jakie są argumenty, że jednak do kryzysu nie dojdzie?

Uważa się, że sektor oficjalny zachowuje się bardziej konserwatywnie niż sektor prywatny( mniej destabilizująco) wynika to z:

- Mniejszej skłonnośći do zdywersyfikowania portfela rezerw z uwagi na inercje w MSW oraz capital loss dla banku centralnego.

- W przypadku krajów azjatyckich polityka ,,keep up with the Johnsons”, jest elementem stabilizowania sytuacji w regionie, bo nikt nie chce odejść pierwszy.

- Nie ma substytutu dla USA, takiej płynnośći rynku jak Amerykanski.

- Wysuwa się hipoteze, że kraj uprzemysłowiony, majacy uregulowany rynek finansowy i kontrolujący inflację, uregulowany monetarnie- nie może się obawiać nagłego odpływu kapitału.

W opozycji do wysuniętej wyżej teorii stoi tzw. Paradoks Triffina II

Jakie są zatem perspektywy na dekumulację rezerw, co byłoby wskazane?

Aby ocenić perspektywy popytu na rezerwy w krajach akumulujących, kluczowe staje się rozróżnienie motywów akumulacji rezerw walutowych. Tutaj należy przypomnieć, że jest to motyw interwencyjny( realizacja export-led, growth strategy), ostrożnościowy ( self-insurance) i efekt by-pass. Dekumulację rezerw może być osiagnięta w następujący sposób:

- W przypadku motywu ostrożnościowego- stworzenia bodźców dla obniżenia popytu na rezerwy na skutek lepszych międzynarodowych i regionalnych regulacji, dotyczących globalnych dystrybucji płatnośći( np. elastyczne instrumenty-linie kredytowe, regionalne pullingi rezerw).

- W przypadku motywu interwencyjnego- prowadzenie polityki pobudzania wewnętrznego, reforma rynków finansowych, zwiększanie elastycznośći (stopniowo) reżimów kursowych.

GLOBALNE NIERÓWNOWAGI- drugie wielkie zjawisko we współczesnych w MSW.

Współcześnie możemy mówić o globalnych nierównowagach zewnętrznych.

Nie działają mechanizmy wyrównawcze- USA mają deficyt obrotów bieżących i permanentny niedobór a kraje nadwyżkowe( głownie azjatyckie)- nadwyżki.

Def. Globalnych nierównowag wg EBC-są to tzw EXTERNAL POSITIONS- zewnętrzne pozycje systemowo ważnych gospodarek, które odzwierciedlają zniekształcenia, lub stanowią zagrożenia dla gospodarki światowej.

Powyższa definicja obejmuje zarówno kraje nadwyżkowe czyli wierzycieli netto jak i kraje deficytowe czyli dłużników netto. Udział w eksporcie obu grup musi być spory. Zniekształcenia są wywołane przez politykę makroekonomiczną i gospodarczą.

Jakie są hipotezy dotyczące przyczyn powstawania nierównowagi?

Mówi się, że zawężenie globalnych nierównowag ma charakter cykliczny, ponieważ nie rozwiązane zostały czynniki strukturalne nierównowag i nie wdrożone zostały mechanizmy dostosowawcze. Nie ma jednej spójnej hipotezy dotyczących globalnych nierównowag i jednej kierunkowej zależności przyczynowo-skutkowej, mówi się przede wszystkim o podziale na czynniki ogólne,czyli: wew.(endogeniczne) i zew.(egzogeniczne).Nie ma zgody co do tego czy były to czynniki popytowe czy podażowe, klasyczna teoria mówi o popytowej, obecnie przesuwa się na stronę podażową. Najpopularniejsze hipotezy to:

1. HIPOTEZY ABSORPCYJNE

2. HIPOTEZA BRETON WOODS II-pol.kursowej krajów Azji Płd-Wsch

3. HIPOTEZA NADMIERNYCH OSCZĘDNOŚĆI ŚWIATOWYCH

4. HIPOTEZA NADPŁYNNOŚĆI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

AD 1- HIPOTEZY ABSORPCYJNE

Próbują znaleźć rozwiązanie jakie są przyczyny niskiej stopy rentowności w USA.Wyróżnia się tu dwie konkurencyjne teorie:

- Teoria TWIN DEFICITS - bliźniaczych deficytów- niektórzy uważaja, że deficyt na rachunku obrotów bieżących USA jest pochodną deficytu budżetowego. Przeciwnicy twierdzą jednak, że gdyby tak było to oprocentowanie amerykańskich obligacji powinno być wysokie.

- Teoria WEALTH EFFECT - zachowanie sektora prywatnego wynika z wysokiej skłonności do konsumpcji gospodarstw domowych.

AD.2- HIPOTEZA BRETON WOODS II-czyli promowanie eksportu przez kraje Azji Płd-wsch, poprzez niedoszacowanie kursu walutowego. Jest to więc, pewien asymetryczny układ relacji gospodarczych między krajami trwale nadwyżkowymi a krajami deficytowymi, przy stałym kursie walutowym wobec dolara zamrożonym na podwartościowym poziomie.

W przypadku Breton Woods II wskazuje się analogie do czasów po I wojnie światowej( rolę Chin tak jakby przejmowały kraje EWG). Wydźwięk tej hipotezy jest raczej pozytywny jeśli przyjmujemy gospodarkę światową za pewien symbiotyczny układ.

! Zagadką jest niska stopa procentowa dolara- USA są beneficjentem tego układu dzięki taniości importu- mogą sobie pozwolić na niską rentowność dolara co wpływa na brak jego deprecjacji.

AD 3-HIPOTEZA NADMIERNYCH OSCZĘDNOŚĆI ŚWIATOWYCH

Jest to hipoteza Prezesa FED. Podkreśla ona znaczenie wysokiego poziomu osczędnośći kierowanych tylko i wyłącznie do gospodarki USA, ze względu na jej wysoki potencjał i płynność rynku finansowego. Spowodowane jest to tym, że w Azji występuje niska skłonność do konsumpcji i nadmierne osczędnośći. W krajach eksportujących ropę naftową także występuje nadwyżka. Te nadmierne osczędnośći były przyczyną boomu na rynku akcji, rynku nieruchomości( kapitał przenoszony do USA).

AD 4- HIPOTEZA NADPŁYNNOŚĆI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

Jest to tzw. Global Excess Liquidity- hipoteza wyjaśnia, że w gospodarce ukształtowała się nadmierna płynność dolarowa, która jest przede wszystkim efektem nadmiernie lużnej polityki Rezerwy Federalnej.

Hipotezy dotyczące deficytu USA i nadwyżki z Azji( uprosczenie w stosunku do akumulacji rezerwowych i Breton Woods II):

- Transpacific relations- mówi, że jest to swego rodzaju symbioza uzupełniona przez kraje Ameryki Łacińskiej i kraje eksportujące ropę naftową.

W tym miejscu warto podkreślić, że kraje Unii Gospodarczej i Walutowej mają external position w ujęciu zagregowanym blisko zeru. Nie są więc taką osią globalnych nierównowag.

- ! HIPOTEZA BLACK MATTER( czarna materia)- mówi, że deficyt USA jest swego rodzaju przeszacowaniem. Nie uwzględnia on bowiem kapitału ludzkiego, który jest księgowany na zero.

ZAGADNIENIE 6- PŁYNNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA- MIĘDZYNARODOWY POŻYCZKODAWCA OSTATNIEJ INSTANCJI

Wprowadzenie do MFW( nie trzeba na pamięć znać)

MFW powstał w 1949 r- powinno się go kojarzyć z systemem Breton Woods I

Cele MFW( na podstawie ART. I STATUTU):

1. Popiera międzynarodową współpracę walutową

2. Ułatwia rozwój i zrównoważony wzrost wymiany międzynarodowej

3. Przyczynia się do utrzymania stabilnych wlaut

4. Pomoc w tworzeniu wielostronnego systemu regulowania należności w zakresie bieżących transakcji między członkami np. poprzez regulacje SDR

5. Wzmocnienie zaufania do członków poprzez pozostawienie do ich dyspozycji Funduszy przy odpowiednim zabezpieczeniu i umożliwieniu im w ten sposób zmierzania do aktywnych bilansów płatniczych bez uciekania się do środków działających ujemnie na kondycję gospodarki światowej.

6. Skracanie czasu trwania i obniżenie stopnia braku równowagi bilansów płatniczych w krajach członkowskich.

! MFW uważa, że w długim okresie czasu nierównowaga jest zjawiskiem negatywnym. Hipoteza rezerw ostrożnościowych jest najbliższa celom MFW

Funkcje MFW:

1. Funkcja regulacyjna- ustanowienie międzynarodowych norm i wzorców działania w sferze międzynarodowych stosunków.

2. Funkcja kredytowa- dostarczanie krajom członkowskim dodatkowych środków finansowych. Pomoc kredytowa MFW nie służy już utrzymaniu równowagi płatniczej,

3. Konsultacyjna- stworzenie krajom członkowskim miejsca konsultacji, wymiany doświadczeń oraz doradztwa gospodarczego

4. Kontrolna- nadzorowanie uzgodnionych programów dostosowawczych( w myśl filozofii, że nie można stosować one side Policy) i korzystania z kredytów zgodnie z ustalonymi wcześniej celami( conditionality).

5. Prewencyjna- jest międzynarodowym pożyczkodawcą ostatniej instancji( prowadzenie elastycznej linii kredytowej)- nie jest to jednak tanie żródło

POMOC KREDYTOWA MFW- RODZAJE

Pomoc kredytową MFW możemy podzielić na 3 podstawowe kategorie:

1. TRANSZE KREDYTOWE i MECHANIZM ROSZERZONY

2. MECHANIZMY SPECJALNE

3. UŁATWIENIA KREDYTOWE NA RZECZ KRAJÓW O NISKIM DOCHODZIE

AD.1-Transze kredytowe i mechanizm roszerzony- co wchodzi w ich skład, jaki cel?

- Promesy kredytowe( stand-by arrangment)

- Mechanizm finansowania roszerzony( extended find facility na 3-4 lata

Cel: stabilizacja systemu płatniczego, bilansu płatniczego i zmiany strukturalne w gospodarce(restrukturyzacja).

AD.2-Mechanizmy specjalne- ich skład, cele

W skład mechanizmów specjalnych wchodzą:

a) Mechanizmy funkcjonowania dodatkowych rezerw( suplement reserve facilities)- Rezerwa uzupełnieniowa jest instrumentem, który służy jako uzupełnienie środków, które były niewystarczające dla krajów z mechanizmów podstawowych.

b) Linia kredytów prewencyjnych( contingent credit line)- jest wyrazem prewencyjnej funkcji MFW. Zapewnia krótkoterminowe finansowanie( na 1,5 roku z przedłużeniem do 1 roku) krajom dotkniętym nagłą utratą zaufania rynkowego na skutek efektu zakażenia w konsekwencji kredytu walutowego.

c) Ułatwienia finansowania kompensacyjnego

d) Pilna pomoc( emergency assistance)- w przypadku katastrof naturalnych, krajów wychodzących z konfliktów zbrojnych.

AD.3-Ułatwienia kredytowe na rzecz krajów o niskim dochodzie

Są to ułatwienia na rzecz redukcji biedy dla najuboższych krajów, rozwiązaniu problemów z nierównowagą płatniczą i wzrostu gospodarczego.

Kluczowe pytanie: Czy instytucja taka jak MFW jest potrzebna w dzisiejszych czasach?

Wg. Profesora Nutkowskiego, kraje które realizują programy dostosowawcze MFW są traktowane przez międzynarodowe rynki finansowe jako bardziej wiarygodne. Ośmielają one tym samym kapitał międzynarodowy do inwestowania.

Płynność międzynarodowa- czy to tylko rezerwy dewizowe utrzymywane przez dany kraj?

Stawianie znaku równośći pomiędzy stanem posiadanych rezerw przez dany kraj a płynnością międzynarodową, jak się okazuje jest pewnym uprosczeniem.

Wg guru Międzynarodowych Finansów Ashingera- definiuje płynność międzynarodową jako aktywa, które mogą być transferowane pomiędzy krajami. Mogą to być aktywa zarówno transferowane przez sektor oficjalny jak i sektor prywatny.

Jaki jest podział płynnośći oficjalnej wg Ashingera?

1. P. BEZWARUNKOWA- utożsamia się je z rezerwami walutowymi jaką sektor oficjalny zakumulował. Jest ona wynikiem transakcji wyrównawczych albo pewnego autonomicznego popytu.

2. P. WARUNKOWA- to zdolność do zaciągania pożyczek zagranicznych, tworzą je kredyty MFW, kredyty regionalnych instytucji walutowych. Porozumienia swapowe.

Co to są porozumienia swapowe i jakie są ich zalety?

Porozumienia swapowe są to porzumienia odnośnie charakteru i terminu dotyczących regulowania zobowiązań międzynarodowych.

Jak się okazuje taka siatka porozumien swapowych jest ciekawym instrumentem generowania płynnośći międzynarodowej, ponieważ:

- Szybko potrafi być postawiona do dyspozycji

- Elminuje ryzyko walutowe

Linie swapowe pojawily się w latach i początkowo spełniały cele związane z polityką monetarna. Współcześnie mają one za zadanie dostarczyć walutę deficytową dla celów reanimacyjnych w systemie bankowym.

SDR- was ist das:D, jakie są cele?

SDR( tzw. Special Drawing Role- Specjalne Prawo Ciągnienia)jest walutą koszykową w skład której wchodzą obecnie 4 waluty: dolar,euro,jen,funt( kiedyś było ich nawet 16). SDR może być wykorzystywany jako denominator.

SDR jest walutą emitowaną przez MFW, emisja SDR ma charakter pieniądza fiducjalnego- czyli opartego na zaufaniu do emitenta. Podstawą emisji jest wzajemne zobowiązanie się uczetników, że będą posługiwać się SDR jako środkiem płatniczym.

Koncepcją SDR jest stworzenie waluty międzynarodowej o stałej relacji cenowej, bowiem wahania kursów walut koszykowych wznoszą się wzajemnie. Szczególnie po 73 roku zabieg ten jest bardzo cenny( ostateczny upadek systemu Breton Woods).

SDR a chinski Juan

W grudniu 2010 na salonach MFW toczyły się zażarte dyskusje, czy nie wprowadzić Chinskiego Juana do koszyka walut SDR. Ewentualny udział jest uzależniony od udziału danej waluty w globalnym handlu. Ostatecznie Chinski Juan nie wszedł, co pokazuje, że MFW zachowuje się w sposób konserwatywny, pomimo deklarowanego podejścia UDATED.

Co określa kwota udziałowa SDR?

1. Prawo do głosowania- jaka jest siła monetarna kraju na politykę MFW.

2. Zdolność kredytową kraju- maksymalną kwotę pożyczek jaką MFW może wygenerować

3. Alokacje( czyli przydział SDR)- do tej pory były zaledwie 3 alokacje. Pierwsza w latach 69-70 zwana również OILING THE WHEELS- wiązała się właśnie z wygenerowaniem SDR jako nowego źródła płynnośći międzynarodowej. Druga miała miejsce w latach 80, TRZECIA! Miała miejsce we wrześniun 2009 i była największą dotychczas. Dzieki niej zakres rezerw wzrósł 8 krotnie co miało być instrumentem polityki antykryzysowej.

Jakie były przyczyny niepowodzenia w awansowaniu SDR do rangi pieniądza międzynarodowego?

1. POLITYCZNY- brak woli najbogatszycjk krajów, bo kraje Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej były już zajęte budową koncepcji regionalizmu walutowego.

2. BRAK ZGODY NA TWORZENIE PRYWATNEGO RYNKU SDR- w praktyce SDR mogą się posługiwaćtylko tzw. PRESCRIBE HOLDERS czyli: MFW, EBOiR, inne regionalne instytucje monetarne.

3. Niewielka płynność SDR

4. Niewielki udział % SDR w rezerwach globalnych

Na czym polega ukryta wojna handlowo-walutowa?

Wprawdzie SDR nie został wprowadzony jako globalna waluta płatnicza, ale nie oznacza to, że nie dzieje się nic w tym względzie.. Za sprawą Chin ten temat powraca- często prezes BC Chin mówi, że przezuci się na SDR.

ZAGADNIENIE 7

PROCESY INTEGRACJI WALUTOWEJ W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

Regionalizm walutowy jako zjawisko charakterystyczne dla dzisiejszych Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych

Po upadku systemu Breton Woods na początku uważano, że będzie występował NON-SYSTEM, czyli po prostu każdy kraj wybiera swoją POLICY MIX.

Tak się jednak nie stało i już pod koniec lat 70 pojawiła się I FAZA tworzenia pewnych regionalizmów walutowych. II Etap to dekada lat 90

TEORIA OBTYMALNYCH OBSZARÓW WALUTWYCH

Jest to teoria którą zapoczątkował w latach 60 noblista Robert Mundell.

Współcześnie często kurs walutowy nie spełnia swojej roli i zamiast SHOCK ABSORBEREM jest SHOCK GENERATOR.

TOOW próbuje zatem odpowiedzieć na kiedy kurs stały ma przewagę nad kursami płynnymi!!!. ODP: WTEDY KIEDY OPŁACA SIĘ POZBYĆ KURSU WALUTOWEGO JAKO MECHANIZMU DOSTOSOWAWCZEGO

Jakie warunki musi jednak spełniać gospodarka by odrzucić kurs płynny?

Dany kraj może sobie na to pozwolić, kiedy są wytworzone w gospodarce mechanizmy dostosowawcze, które będą chroniły dany kraj. Jakie to mogą być procesy dostosowawcze( lub inczej substytuty negatywnego szoku zewnętrznego)?

1. ELASTYCZNOŚĆ CEN i PŁAC

2. Mobilność czynników wytwórczych rozumiana tutaj zarówno jako: mobilność międzysektorowa( funkcjonalna- czyli np.wysokie kwalifikacje pracowników pozwalają na szybką zmiane zawodu) i mobilność geograficzna( siły roboczej).

3. INTEGRACJA FISKALNA- rozumiana jako wspólny budżet, który będzie transferował dochody do krajów dotkniętych szokiem zewnętrznym.

Za Mundellem mówi się, że dobrym transferem kursu walutowego są właśnie transfery fiskalne.

Jak można zatem stwierdzić asymetryczność gospodarki na tle innych krajów?

Decydują o tym 2 podstwowe czynniki:

1. STOPIEŃ OTWARTOŚĆI GOSPDOARKI- im większy zakres otwartośći gospodarki, tym mniejsza użyteczność kursu w przywracaniu równowagi i większa oszczędność z tytułu jego usztywnienia,

2. DYWERSYFIKACJA STRUKTUR PRODUKCJI- mówi się, że kraje o zróżnicowanej strukturze eksportu są w mniejszym stopniu narażone na nagle załamania popytu wewnętrznego. Mniejsze jest bowiem ryzyko, że nastąpi załamnie w kilku lub wszystkich sektorach eksportowych.

KLUCZOWE PYTANIE: czy projekt regionalizacji walutowej jakim jest Unia Gospodarcza opiera się na dorobku nurtu teoretycznego( teoria OOW)?

OKAZUJE SIĘ ŻE NIE!!! Unia Gospodarczo Walutowa nie została zbudowana zgodnie z pewnymi założeniami teoretycznymi. Oparto się na tzw idei,, konwergencji gospodarek”, która polegała na utworzeniu tzw. Kryteriów konwergencji.

Jakie są kryteria konwergencji? Czyli dlaczego nie mają związku z teorią OOW Mundella?

Kryteria konwergencji wymagają od krajów członkowskich utrzymywania na odpowiednim poziomie( tzn, nie przekraczającymi określonych wielkości): kryteriów inflacyjnych, długoterminowych stóp procentowych, długu publicznego, deficytu budżetowego i długoterminowego stabilizowania kursu walutowego( ERW).

Kryteria konwergencji są arbitralne i nie mają związku z teorią OOW. Zawsze można zadawać sobie pytanie dlaczego akurat przyjęto np.: taki wskaźnik inflacji dopuszczalny a nie inny. Min z tego wynika eurosceptycyzm silnie występujący zwłaszcza a Ameryce,ale powoli też w samej Europie. Takich kryteriów można przyjmować wiele i…. wiele więcej, dlatego uważa się je za arbitralność, wskazującą na brak pewnej logiki ekonomicznej.

Jaki jeszcze paradoks występuje w krajach EWG?

We wszytszkich krajach, które wchodziły po 1999 jako weryfikator czy kraj był/jest gotowy na wspólną walutę stosuje się kryteria oparte na teorii Optymalnych Obszarów Walutowych, mimo że to nie jest przecież oficjalny weryfikator. W Polsce również na stronach NBP możemy odnaleźć raporty o przygotowaniach do wejścia do strefy euro. W raporcie analitycy oceniają przede wszystkim takie czynniki jak: elastyczność cen i płac, mobilność funkcjonalną i geograficzną siły roboczej.

23

---