NARKOTYKI
Ponieważ zjawisko narkomani wciąż wykazuje wysoką dynamikę wzrostu oraz tendencję do przenoszenia się i rozprzestrzeniania na coraz to nowsze obszary świata wybrałyśmy właśnie ten temat uznając go za najbardziej odpowiedni. Zjawisko to jest tym groźniejsze, że obniża się granica wieku młodych narkomanów. Z badań wynika, że inicjatywa w zakresie brania środków odurzających następuje w wielu 11 - 12 lat. Przy czym dzieci, które uzależniły się od narkotyków, przed ukończeniem 18 lat, mają jedynie 50% szans, by dożyć 30 roku życia.
Narkomania jest zjawiskiem złożonym, o różnorodnych przyczynach. Najczęściej występuje u osób młodych, niedojrzałych emocjonalnie o słabych mechanizmach adaptacyjnych, mających trudności w kontaktach interpersonalnych. Osoby te pochodzą najczęściej z osób rozbitych i niepełnych.
Narkomania to stałe lub okresowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających, psychotropowych lub środków zastępczych, w wyniku, których może powstać lub powstała zależność.
Nałóg to nawyk zażywania substancji, nad którym osoba uzależniona nie panuje i którego nie można łatwo przerwać, nawet, jeśli się tego chce.
Wśród wielu przyczyn sprzyjających zażywaniu środka uzależniającego, do najczęstszych można zaliczyć:
ciekawość lub chęć eksperymentowania,
chęć uzyskania przyjemności,
oczekiwanie natychmiastowej korzyści, niezależnie od następstw,
postawa buntu oraz lekceważenia norm i wartości uznawanych społecznie,
chęć uzyskania akceptacji w atrakcyjnej grupie rówieśniczej - środowiskowej,
istnienie różnych nacisków społecznych i obyczajów kulturowych,
zapobieganie lub usunięcie objawów abstynenckich.
Uzależnienie jest to stan psychiczny, a niekiedy także fizyczny, wynikający z interakcji pomiędzy organizmem a środkiem uzależniającym, charakteryzującym się zmianą zachowania oraz innymi reakcjami, do których należy konieczność zażywania środka, w sposób ciągły lub okresowy, w celu doznania jego wpływu na psychikę, a niekiedy także po to, aby uniknąć przykrych objawów wynikających z jego braku.
Istotą uzależnienia jest zależność psychiczna. Można ją określić, jako stereotypową trudną do przezwyciężenia chęć zażycia środka uzależniającego w celu:
osiągnięcia znacznej poprawy samopoczucia, np. błogostanu, euforii itp.
uniknięcia, usunięcia dyskomfortu psychicznego, np. obniżonego samopoczucia, napięcia itp.
Zależność fizyczna powstaje wówczas, gdy w wyniku systematycznego stosowania substancji uzależniającej zostaje włączona w metabolizm organizmu. O istnieniu zależności fizycznej świadczy wystąpienie objawów abstynenckich szczególnie somatycznych tj. drgawki, poty itp.
Z zależnością związane jest zjawisko tolerancji. Jest to stosowanie coraz większych dawek substancji uzależniającej w celu uzyskania tego samego efektu. Tolerancja nie rozwija się równomiernie; szybciej narasta w odniesieniu do efektów psychicznych, a wolniej, jeśli dotyczy efektów somatycznych.
Typy uzależnień od narkotyków
Zależność typu morfiny:
Sposób zażywania zależy od rodzaju środka. Opium jest palone, heroina wstrzykiwana lub zażywana donosowo.
Po zażyciu środka odurzającego tej grupy odczuwa się wyraźną poprawę samopoczucia, stan beztroski, błogostanu, odprężenia i zadowolenia, a nawet swoistego szczęścia. Następuje ospałość, rozleniwienie, a także znacznie zmniejszenie niepokoju i lęku. Świat jest wokół miły i widziany przez „różowe okulary”. Z chwilą, kiedy narkotyk przestaje działać i zaczynają się objawy abstynenckie, wówczas ten sam świat jest czarny i złowrogi. Najważniejszą sprawą staje się zdobycie kolejnej dawki narkotyku. Osoba uzależniona od opiatów nie potrafi ich zażywać w sposób kontrolowany, pozwalający na sprawne funkcjonowanie, a jednocześnie zapobiegający ujawnianiu się objawów abstynenckich.
Długotrwałe stosowanie morfiny i środków o przedłużonym działaniu prowadzi do wyraźnego pogorszenia stanu zdrowia psychicznego i fizycznego. Obserwujemy:
Bladość powłok i śluzówek,
Skóra staje się szorstka, sucha, o ziemistym odcieniu z licznymi zmianami (wypryskami, ropienie, blizenki po wkłuciach), zanik żył,
Wypadanie i siwienie włosów,
Rozległa próchnica i szybkie wypadanie zębów,
Nadkwaśność żołądka i skłonność do zaparć,
Zapalenia nerek,
Choroby wątroby,
Choroby serca i układu krążenia,
Zakażenia weneryczne,
Nosicielstwo HIV i AIDS,
Popęd seksualny ulega osłabieniu, u kobiet dochodzi do zaniku menstruacji, u mężczyzn obniża się potencja.
Osoby uzależnione często wypadają ze swoich ról społecznych.
Często występują u nich:
Zmiany nastroju,
Drażliwość,
Lęki,
Niepokój,
Pogorszenie funkcji pamięciowych,
Gorsza koncentracja uwagi,
Trudności w podejmowaniu decyzji,
Wyraźne osłabienie woli i ambicji.
Osoby uzależnione nie dożywają na ogół 30 roku życia, a okres odurzania trwa nie dłużej niż 10 - 12 lat.
Objawami klinicznym ostrego zatrucia są: zwężenie źrenic do wielkości główki od szpilki, zahamowanie oddychania, hamowanie czynności OUN.
Zespół odstawienny, choć bardzo burzliwy nie powoduje zgonu. Początkowe objawy pojawiają się na ogół po 8-12 godzinach od zażycia ostatniej dawki. Stopniowo nasilając się osiągają swój szczyt w 3-4 dobie, a następnie ustępują. Najpierw pojawia się kichanie, dreszcze, katar i wyciek z nosa, naprzemiennie uczucie ciepła i zimna, wzmożona potliwość, nasilające się pobolewania stawowo-mięśnowe. Są to objawy częściowo przypominające grypę. Następnie, zazwyczaj w 2-3 dobie pojawiają się: wyraźne rozszerzenie źrenic, stopniowy brak łaknienia, wybiórczy jadłowstręt, ślinotok, mdłości, wymioty, biegunka, bóle spastyczne w obrębie jamy brzusznej. Ponadto występują silne bóle mięśniowe, bladość powłok, wodowstręt, hipotonia (niedociśnienie tętnice) i hipotermia (wyziębienie organizmu) (ok.37-38'C). Towarzyszy temu przyspieszenie oddechu i niepokój psychoruchowy. Pojawia bezsenność, sen krótki, płytki, przerywany koszmarami. Wystękują również zaburzenia psychotyczne o obrazie zespołów majaczeniowo-zamroczeniowych, myśli i tendencje samobójcze ze skłonnością do ich realizacji.
Uzależnienie od amfetaminy
Substancje tej grupy różnią się wzajemnie wpływem na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Wywołują zależność psychiczną, fizyczną, wzrost tolerancji.
Amfetamina i jej pochodne są zwykle stosowane doustnie, ale można je używać także w postaci wstrzyknięć i donosowo. Bardzo silne właściwości uzależniające ma amfetamina stosowana dożylnie. Wzmaga uwalnianie dopaminy w synapsach OUN, prowadząc często do omamów, urojeń, które przypominają ostrą psychozę schizofreniczną.
Środki tej grupy zwiększają aktywność fizyczną, psychiczną, dają pewność siebie, przyspieszają tok myślenia, działają euforyzująco. Znoszą senność, zmęczenie, uczucie głodu. Niekiedy zamiast euforii może pojawić się lęk, niepokój, rozdrażnienie. Powodują wzrost ciśnienia tętniczego krwi, zaczerwienienie skóry.
Przewlekłe stosowanie tych substancji prowadzi do znacznego wychudzenia, różnych dolegliwości somatycznych, a także zmian i zaburzeń w sferze psychicznej, labilności emocjonalnej, impulsywności, drażliwości itp.
Objawy abstynenckie dotyczą głównie sfery psychicznej. W początkowym okresie nadmierna senność lub długotrwały sen, podniecenie i „głód substancji”.
Uzależnienie od kokainy
Kokainę zwykle używa się donosowo, ale może być palona lub wstrzykiwana. Bez względu na sposób używania kokaina działa szybko i silnie uzależnia. Wywołuje tak znaczną euforię, że łatwo można popaść w uzależnienie już po przyjęciu jednej dawki. Może być przyjmowana w dużych dawkach nawet przez kilka dni.
W zatruciu kokainą obserwujemy następujące objawy: podniecenie, lęk, wielomówność, gonitwę myśli, sądy urojeniowe, agresywność, wzmożenie aktywności seksualnej i inne objawy przypominające zespół maniakalny. Objawy fizyczne to: tachykardia, wzrost CTK, rozszerzenie źrenic, dreszcze, osłabienie łaknienia, bezsenność i inne. Zejście śmiertelne może nastąpić z powodu powikłań krążeniowych w przebiegu majaczenia.
W kokainowym zespole odstawiennym głównym objawem jest uczucie głodu kokainy. Tempo rozwoju uzależnienia zależy od sposobu przyjmowania ( najszybciej występuje przy stosowaniu dożylnym oraz paleniu wolnej zasady). Najczęstsze objawy abstynenckie to: uczucie znużenia, ospałości, ociężałości, lęk, poczucie winy, pesymizm itp.
Typowy zespół odstawienny trwa kilka dni, w wyjątkowych sytuacjach może utrzymywać się kilka tygodni.
Uzależnienie od przetworów konopi
Stosowanie tych środków jest w Polsce i wielu innych krajach bardzo rozpowszechnione. Najbardziej rozpowszechnionym środkiem są papierosy z marihuaną zawierające ok. 1% substancji psychoaktywnych, których jest ok. 50. Najczęściej marihuana jest palona, ale można ją przyjmować również doustnie.
Działanie. Po wypaleniu już 1 papierosa marihuany efekt występuje już po kilku minutach, jest wyraźny i trwa 2-3 godz. Pojawia się uczucie: beztroski, rozbawienia, euforii, wesołkowatość, skłonność do śmiechu bez przyczyny. Następuje poprawa samopoczucia, subiektywne poczucie trafności oceny rzeczywistości i pseudofilozofowanie. Ponadto występują zaburzenia percepcji zmysłowej, nadwrażliwość słuchowa, wzrokowa, zmienia się poczucie czasu i przestrzeni. Mogą pojawić się również omamy słuchowe i wzrokowe, przeżywanie marzeń sennych na jawie, a także zaburzenia myślenia, koncentracji uwagi, gonitwa myśli, uczucie zmęczenia i senności. Tym doznaniom psychicznym towarzyszą zaburzenia somatyczne: tachykardia (częstoskurcz, czyli przyspieszenie akcji serca powyżej 100 ud./min.), wzrost CTK, suchość w ustach, brak śliny, wzmożony apetyt, bóle i zawroty głowy, przekrwienie spojówek, obrzęk powiek i śluzówek górnych dróg oddechowych, kaszel, duszność. Ponadto mogą pojawić się zaburzenia w widzeniu: oczopląs, światłowstręt, rozszerzenie źrenic, zaburzenia koordynacji ruchowej.
Długotrwałe stosowanie przetworów konopi indyjskiej prowadzi do poważnych zaburzeń sfery psychicznej oraz powikłań neurologicznych. Pojawiają się stany niepokoju, zmiany emocjonalne, wahania nastroju, zaburzenia snu, percepcji zmysłowej (gorsze odróżnianie kolorów, dźwięków). Następuje osłabianie siły woli, obniżenie uczuciowości wyższej, wzrost agresywności. Wśród objawów somatycznych najczęstsze to: przekrwienie spojówek, zaburzenia popędu seksualnego, obrzęk powiek, zawroty głowy, zaburzenia jelitowe. Częste stosowanie środków tej grupy powoduje stany zapalne górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza oskrzeli, duszność, suchość w ustach, „kwaśny oddech”.
Uzależnienie od halucynogenów
środki uzależniające tej grupy wywołują specyficzne działanie ośrodkowe i wywołane doznania doznania psychiczne nazywane są często psychodysleptykami. Wywołują zależność psychiczną, tolerancja narasta powoli, występuje zjawisko tolerancji krzyżowej.
Halucynogeny przyjmowane są zazwyczaj doustnie, palone lub wysysane z nasączonego papierka. Wskutek właściwości sympatykomimetycznych powodują wzrost CTK, przyspieszenie czynności serca, podwyższenie temperatury ciała i rozszerzenie źrenic.
Zatrucie halucynogenami - halucynoza. Przy jasnej świadomości i stanie czuwania występują zaburzenia nastroju i myślenia, zaburzenia spostrzegania, a także rozszerzenie źrenic, przyspieszenie czynności i kołatanie serca, obfite poty, pogorszenie ostrości wzroku, drżenia, zaburzenia koordynacji ruchowej. Mogą także wystąpić zaburzenia o obrazie paniki, pacjent ma wrażenie nadchodzącego szaleństwa, nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. W leczeniu istotną i najważniejszą rolę odgrywa wsparcie psychiczne.
Dopalacze
Dopalacze (ang. smarts, legal highs, herbal highs, boosters, party pills - narkotyki rekreacyjne) to termin nieposiadający charakteru naukowego. Używa się go potocznie do nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym (środki narkotyczne), które nie są regulowane zapisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Z pozoru te produkty wyglądają niewinnie. Kolorowe torebki z niewiele mówiącymi napisami: „Arctic blue” czy „Smuga cienia”. Dopalacze najkrócej można jednak nazwać zamiennikami narkotyków, które działają na człowieka w bardzo podobny sposób jak prawdziwe narkotyki, można je, więc wrzucić do jednego worka razem z marihuaną, amfetaminą, kokainą oraz heroiną.
Dopalacze są bardziej złożone w swojej budowie w porównaniu z narkotykami. Jednak można je uznawać za legalne substytuty narkotyków. To właśnie nadmiar środków chemicznych powoduje dużo działań niepożądanych. Bardzo niebezpieczne mogą być tzw. pobudzacze, które cieszą się dużą popularnością wśród młodych ludzi. Pobudzacze stosowane są, jako doping do dobrej zabawy na imprezach i dyskotekach. Jest to teraz na topie i wiele osób bez tego nie wyobraża sobie dobrej zabawy. A kiedy jest już po wszystkim przychodzi psychoza i zagubienie, a w dłuższej perspektywie świadomość, że bez dopingu nie można normalnie funkcjonować i się dobrze bawić. Dopalacze mogą być sposobem na ucieczkę od problemów i odpowiedzialności. Na początku się tego nie widzi, wszystko wydaje się w jak najlepszym porządku, świat wygląda, jak przez kolorowe okulary. Kiedy tylko człowiek za bardzo się zagalopuje, kolory zaczynają stawać się szare i wkracza apatia, egoizm i egocentryzm… Dopalacze są zdecydowanie słabsze, ale o podobnym działaniu psychoaktywnym. W jakim stopniu słabsze, to już zależy indywidualnie od organizmu. Każdy jest inny i zawsze nieco inaczej będzie reaguje na tego typu środki. Wpływ dopalaczy na psychikę jest bardzo duży. Osoby zażywające substancje psychoaktywne nie umieją okazywać prawdziwych emocji, nie potrafią się bawić, wchodzić w interakcje międzyludzkie i być naturalnymi.
Zamieszczane na stronach internetowych informacje na temat badań rzekomo potwierdzających brak szkodliwości określonych substancji stwierdzają, że przynajmniej niektóre dopalacze są „bezpieczną alternatywą dla szkodliwych efektów nielegalnych i uzależniających narkotyków”. Podczas gdy informacje z badań dotyczą jedynie faktu, że nie zawierają one substancji objętych kontrolą prawną, co nie jest równoznaczne z tym, że są bezpieczne dla użytkowników. Nie ma, zatem mowy, o żadnym certyfikacie bezpieczeństwa używania. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej wzmianek na temat przedawkowania dopalaczy. Zaczęły pojawiać się wypadki śmiertelne, a lista zastrzeżeń w stosunku do dopalaczy wzrasta. Można przedawkować, aż nastąpi zgon. Może zastąpić zatrucie. Kwestia samego uzależnienia, nie jest, więc tym jedynym ryzykiem.
Po przyjęciu mieszanin ziołowych typu Spice zawierających ww. związki występują efekty bardzo podobne do tych, które występują po przyjęciu produktów konopi, np. marihuany czy haszyszu, tj. zmiana nastroju i samopoczucia, błogostan, euforia, halucynacje, czasami depresja układu nerwowego, apatia i urojenia. Następuje wzrost ciśnienia krwi, tachykardia, przekrwienie gałek ocznych, zaburzenia koordynacji ruchowej, zawroty głowy, zaburzenia uwagi, wysuszenia śluzówek. Jak dotychczas, mało wiadomo na temat metabolizmu ww. związków, niewiele jest też prac naukowych dotyczących ich wpływu na ludzi. Niektóre z metabolitów mogą być toksyczne albo aktywne farmakologicznie. Ze względu na to, że zawartość tych substancji w mieszankach ziołowych jest zmienna, może dochodzić do przypadków przedawkowania prowadzących do zatruć, które miały miejsce i kończyły się hospitalizacjami, a jak wiadomo z ostatnich doniesień, także śmiercią. Mogą też wystąpić komplikacje psychiatryczne u pacjentów z niestabilną psychiką. Uważa się, że JWH-018/073 ze względu na swoje cechy strukturalne może wykazywać potencjalne działanie rakotwórcze
Wyszukiwarka