„Metodyka rehabilitacji osób dorosłych z głębszą n. i.”

Dr B. Tylewska- Nowak

20. 12.

N. i.- globalne opóźnienie rozwoju, dynamiczne zmiany, dysharmonia rozwojowa

M. P. Maloney, M.P. Wald- ujęcie badawcze niep.:

1. Kliniczne

- defekt biologiczny- trwałe uszkodzenie ukł. nerw.

2. Rozwojowe

- zaburzenie w procesie rozwoju (mocne i słabe strony) na tle środowiska w którym żyje, traktowanie jednostkowe

3. Społeczne

- fakt społ.- kulturalny- przyjmowanie roli upośledzonego zgodnie ze społ. oczekiwaniami (okr. zachowanie)

Z. Sękowska- 3 funkcjonujące podejścia do n. i.:

1. Kliniczno- medyczne- patogeneza zaburzeń

2. Praktyczne- charakter administracyjno- prawny

3. Psych.- społ.- miesza wiele kryteriów

Irena Obuchowska- pedag. ujęcie niep.:

• Ograniczenie lub defekt uczenia się, który ma wpływ na biografie jednostki

• 
  Wybory życiowe danej jednostki są podporządkowane jej niep.

Max Soder- 3 ujęcia społ.- kulturowe n. i.:

1. Epidemiologiczne- n. i. jest pewnego typu nienormalnością rozumianą jako cecha jednostkowa (nie mówi się o zjawisku kult.- społ.- mówi się o jej cechach wewn.)

2. Adaptacyjne- specyficzny przypadek interakcji z otoczeniem- okr. cechy stają się wadami wobec specyficznego zbioru wymagań (cechy jedn.- brak adaptacji do otoczenia); społ. uważa pewne cechy za wady

3. Społecznego konstrukcjonalizmu- niep. istnieje z punktu widzenia obserwatora- definiowana przez znaczenie jakie przypisujemy różnego rodzaju dewiacjom (np. teoria naznaczania społ.- etykieta zostaje naznaczona społ. uprzedzeniami, nabiera społ. znaczenia)

Gustavsson i Zakrzewska- Manterys- ujęcie socjologiczne n. i.:

• Niep.- element rzeczywistości, pewien fakt społ.

• Obraz- realny i obiektywny jak sama rzeczywistość; zmienia się i przekształca zgodnie z prawami rzeczywistości; zależy od wiedzy, od niep.

M. Kościelska- n. i. jako zaburzenie psych.- stan, do którego dochodzi się w rezultacie nieprawidłowego procesu rozwojowego. Proces patologizacji:

• Etap wstępny- biol., społ., psych. zw. z os. przyszłych rodziców oraz warunki, w których zostanie poczęte dziecko

• Stan zdrowia rodziców

• Zanieczyszczenie

• Wyżywienie

• Dojrzałość rodziców

• 1 etap- powstaje w momencie uszkodzenia biol. u. n., czynnik o charakterze psych.- w okresie prenatalnym gdy matka odrzuca dziecko (np. ciężka choroba w rodzinie, urazy); poród, pierwsze kontakty ze światem- światło, głos- z uszkodzeniami biol. gorzej sobie z tym radzą, mogą źle funkcjonować; można zaburzyć rozwój dziecka, gdy matka jest w złym stanie.

• 2 etap- negatywne sprzężenie zwrotne- ciąg reakcji w obrębie wewn. organizacji ustroju dziecka, pomiędzy dzieckiem a otoczeniem, skutki traumy a zablokowanie możliwości rozwoju niep.; świat zaczyna toczyć się wokół problemów

• 3 etap- usztywnienie skutków patologizacji- usztywnienie patologicznych zachowań; reakcja na szkodliwe czynniki

Triada zaburzeń- upośledzone „ja” osobowe, upośledzony umysł i życie

Dojrzałość społ.- najwyższa forma rozwoju:

• Socjalizacja spontaniczna- kształtowane w toku życia przystosowania do grup społ. w trakcie interakcji z danymi grupami, w których funkcjonujemy (rodzina, rówieśnicy, subkultura); nie ma celowego działania- wychodzi spontanicznie; przyjmujemy pewne normy społ. w toku uczestnictwa społ.

• Autonomia osobista- samostanowienie w granicach normy, kierowanie się własnymi normami

• Uspołecznienie- aktywne zaangażowanie społ. kształtowane w toku procesu wych.

Funkcjonowanie osób z n. i.:

1. Psych. postaci:

K. Lewin- osobowość czł. z n. i.

- rozwój osobowości polega na komplikowaniu/ różnicowaniu- stopniowo sztywnieją granice

- różnice między rozwojem u osób z normą, a os. z n. i. polegają na granicach i różnicowaniu struktur

	dziecko	dorosły
norma
n. i.
	- mniej zróżnicowane niż u dziecka z normą - duża sztywność granic	- jest bardziej zróżnicowana niż dziecka - b. duża sztywność granic

Os. niep.:

• Są bezradni w większości sytuacji życiowych

• Trudność w rozumieniu rzeczywist. przez co często ponoszą niepowodzenia- brak panowania nad sytuacją, skłania do zachowań pedantycznych

• Ich cele nie są ze sobą powiązane, istnieją obok siebie; cele sprzeczne ze sobą, cele stare i nowe

• W sposób specyficzny następuje percepcja otaczającej rzeczywistości; wszystko albo nic; prowadzi do zafiksowania; nadaje poszczególnym sytuacjom wartość niewspółmiernie wyższą; dana sytuacja jako całość- nie potrafią przenieść pewnych elem. do innych sytuacji

• Infantylizm- brak emocjonalnej stabilności; słabo zróżnicowana osobowość i sztywne granice powodują dużą podatność sytuacji, na którą reagują całościowo

• Bardzo zróżnicowana podatność na wpływy zależna od stanu psych., od os.

N. i. jako zaburzenie całej osobowości

Teoria nasycenia korowego- W. Kohler, H. Wallach, rozwinięta przez H. Spitza- powolniejszy przebieg zmian biofiz. w korze mózgowej- utrudnia przyswajanie nowych nawyków i zmian starych.

2. Behawioryzm

Konc. C. L. Hulla i K. W. Spencera- os. niep. generalizują bodźce w zasadzie tak samo, jak wszystkie inne- gorzej zadania z różnicowaniem; poziom lęku jest wyższy i utrudnia im przystosowanie społ.

Konc. osobowośc. R. L. Cromwella- na podst. konc. społ. uczenia się J. B. Rottera:

1. 
   Oczekiwanie

2. Wartość wzmocnienia

Ad. 1. Subiektywne prawdopodobieństwo wystąpienia wzmocnienia (czy mi się uda czy nie)

Ad. 2. Indywidualny stopień preferencji dla konkretnego wzmocnienia (co dla kogo jest nagrodą, a co karą)

Jeżeli we wcześniejszych dośw. jednostka dośw. sukcesu to jej ogólny poziom będzie wysoki i odwrotnie.

Os. niep.- porażki- niski poziom oczekiwania sukcesu- zmniejszenie aspiracji, bierność, wyuczona bezradność.

3. Psychoanaliza

M. L. Hutt

R. G. Gubby

Os. z niep. działają na 3 płaszczyznach:

• Świadomej

• Nieświadomej

• Podświadomej

Zachowanie mniej kontrolowane przez świadomość u n. i.; podświadomość i nieświadomość są takie same

Dziecko z n. i. po ur.- potrzeby ID jak dziecko w normie, lecz mniejsza energia psych. do zaspokajania tych potrzeb

Rozwój EGO wg tych samych procesów jak u innych

Na skutek zaburzeń poznawczych struktura EGO na niższym poziomie dojrzałości

EGO lepiej w sytuacjach konkretnych niż abstrakcyjnych

EGO nie może kontrolować ID

Trudności w kierowaniu własnym zachowaniem

Trudności w wyodrębnieniu siebie z otoczenia oraz w zróżnicowaniu otoczenia ze względu na możliwości zaspokajania własnych potrzeb

SUPEREGO- rozwija się wolniej, mniej dojrzałe, różnice jakościowe

Ocenianie- dobre albo złe- pominięcie stanów pośrednich

ID nieadekwatnie kontrolowane przez EGO i SUPEREGO

Przedstaw. psychoanalizy- uwaga na prawidłowe zaspokajanie potrzeb psych. i wzmacnianie EGO i SUPEREGO osób niep. (nie tylko ID); powinno dążyć się do likwidacji konfliktu między ograniczeniami środow., a potrzebami osób

4. Teorie poznawcze

Teoria Piageta- stadia rozwoju intelektualnego- pomogła wyjaśnić funkcjonow. intelekt.

Piaget badał rozwój moralny (zależy od umiejętn. poznania rzeczywist.)

Hoffman- rozwój moralny w zależności od lęku przed karą, stopnia identyf. z os. znaczącymi, dążenia do akceptacji- wpływ czynn., zależny od wieku

Kolberg- zależn. między zachow. moralnym, a wiekiem inteligencją

5. Psych. funkcjonalna

H. Olechnowicz- poj. potrzeb- odgrywają niebagatelną rolę w aktywizacji

Potrzeba- celowe i sensowne z punktu widzenia samoregulacji

Nasze życie w dużej mierze zależy od potrzeb

Grupy potrzeb specyficznych dla os. n. i.:

1. Potrzeby poczucia bezpieczeństwa:

• Warunek zaspokojenia- potrzeby biol.

• Więź uczuciowa między dzieckiem, a os. znaczącymi

• Przewidywalność zdarzeń

2. Potrzeby zw. z dojrzewaniem osobow. społ.:

• Potrzeba doznawania opieki, kontaktu, wzajemnego porozumienia się

• Bycia zauważanym

• Kontaktu z rówieśnikami

• Doznawania poczucia własnej wartości

• Pełnienia okr. roli społ.

3. Potrzeby popędowe:

• Pokarmowe

• Płciowe

• Rodzicielskie

• Napięć agresywnych

4. P. czynnościowe:

• Ruchu

• Doznawania różnorodnych wrażeń zmysłowych

5. P. poznawcze- dążenie do jak najlepszej orientacji w otoczeniu

6. P. snu i wypoczynku

Trzeba pomóc os. niep. w zaspokajaniu potrzeb adekwatnie do wieku i potrzeb

Niep. jako os. zachowujące się nieadekwatnie (wg tych potrzeb)

Jak postrzegam os. niep.

• Ważne 1.sze wrażenie (cechy fiz.)

• Układ odniesienia- inf. jaką dostajemy o danej os.

• Język, sposób komunikowania się

• Przekaz niewerbalny:

• Okazują emocje

• Przenoszenie postaw

• Inf. o cechach osobowości

• Ułatwiają komunikację werbalną

• Modulacja głosu

Posługujemy się pewnymi schematami:

• Stereotypy

• Ukryta teoria osobow.- pewne cechy osobow. występują razem

Błędy:

• Efekt halo- ocenianie ludzi po 1.szym wrażeniu

• Błąd logiczny- pewne cechy osobow. zawsze razem

• Błąd łagodności- gł. cechy pozytywne, minimalizujemy negatywne

• Błąd tendencji centralnej- gdy oceniamy ludzi nie bierzemy cech indyw. tylko całe grupy oceniamy jako dobre albo złe (np. cygani kradną)

Proces atrybucji- okr. sposób, w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny swojego zachow. i innych ludzi:

• Atrybucja wewn.- tłumaczy zachow. odwołując się do osobow., postaw, charakteru

• Atrybucja zewn.- zachow. jest wypadkową sytuacji w jakiej znajduje się dana osoba

Ludzie są b. podatni na naciski sytuacji:

• Czynniki towarzyszące- jeżeli istnieje wiele różnych konsekwencji zachow. doszukujemy się przyczyny

6. 02.

Uprzedzenie- niczym niepoparte uogólnienie, przedwczesny sąd dot. grupy kategorii; zespół sądów z reguły negat., oparty na uogólnieniach wyprowadzony z fałszywych lub niekorzystnych przesłanek; z reguły charakter uczuć niechętnych.

Klasyfikacja uprzedzeń/ przegląd def.:

- uprzedzenie jest zbiorem stereotypów, przekonaniem, emocjonalnie zabarwioną postawą

- zawsze odnosi się do rzeczywistości społ., czasem do jednostki, ale najczęściej do mniejszej lub większej grupy ludzi, którym przypisuje się jakąś cechę lub cechy

- jest niezgodne z rzeczywistością, oparte na przesłankach

- sąd oparty na wcześniej posiadanych poglądach, przesąd (sąd przed poznaniem, kontaktem z daną grupą)

- postawa o dominującym komponencie emocj., z reguły o charakterze negat., postawa- cechy dużej trwałości i sztywności

- zawierają z jednej str. nadmierne uproszczenia, z drugiej nadmierne uogólnienia- neguje się i nie uwzględnia różnic indyw.

- często łączy się z programem działania, w którym występuje agresja werbalna, niekiedy czynna, unikanie kontaktów z członkami danej grupy bądź izolowanie danej grupy ze społ.

Jednym ze źródeł uprzedzeń jest stereotyp- sztywne poglądy grupy ludzi, które nie zmieniają się pod wpływem faktów sugerujących ich nieprawdziwość

Walter Lippman- stereotyp jest wyrazem ekonomiki myślenia, pewien obraz w głowach ludzi, pewien twór świadomości, który pozwala nam uporządkować rzeczywistość bez konieczności doświadczania. Stereotyp jest zabarwiony emocj., ponieważ pełni funkcję obrony istotnych wartości; odporny na zmiany; nadaje okr. charakter inf. odbieranych przez czł., zabarwia, ale też upraszcza świat, ukierunkowuje myślenie, selektywne przyjmowanie inf.

Osoby o niskiej samoocenie wytwarzają silne stereotypy- podnosi to poczucie własnej wartości, odzyskuje p[pozytywny obraz samego siebie

Osobowości autorytarne- cechuje ścisłe postrzeganie umownych wartości, pewien bezkrytyczny stosunek i uległość wobec autorytetów własnej grupy, agresja w stosunku do osób, które naruszają konwencjonalne normy, kult siły i twardości, mają tendencję do stereotypowego postrzegania rzeczywistości, brak tolerancji dla słabości, podejrzliwość, respekt w stosunku do władzy, silna skłonność do karania

Stereotypy i uprzedzenia prowadzą do stygmatyzacji

Specjaliści stygmatyzują- przydzielają ludzi do okr. grupy pacjentów

Stygmatyzują także:

- osoby o niskiej samoocenie- poniżając innych doświadczają pozornego poczucia siły, nie spełnia się we własnej percepcji

- tendencja do szukania tzw. kozła ofiarnego, obwinianie os. często słabszych o własne ograniczenia, niepowodzenia

Stereotyp- usprawiedliwienie bądź motyw agresji wobec pewnej grupy/ obiektu; pewna struktura poznawcza obejmująca wiedzą oczekiwania, przekonania dot. niektórych grup społ.

Upośledzenie umysł., kalectwo- funkcja- generalizacja, uproszczenie stereotypów i uprzedzeń; zjawiska tworzone przede wszystkim społ.

Stereotypy i uprzedzenia wskazują na dyskryminacje i separacyjne aspekty usytuowania w społ. osób niep.

Przykre wrażenia- charakter uczuć spostrzeżeniowych, wrażenie wywołane naszym odczuciem o skutkach niep.

Konsekwencja uczuć spostrzeżeniowych- unikanie kontaktów, dystans, marginalizacja, odrzucenie społ., agresja

Marginalizacja- pewna separacja i bariery oddzielające os. niep. od reszty społ.

2 modele analityczne zjawiska niep. (A. Ostrowska, Sikorska):

1. Model indywidualny- problemy z jakimi borykają się os. niep. uznaje się za konsekwencje ich kalectwa lub choroby; wielkie działania, które podejmuje się zgodnie z tym ujęciem sprowadzone są do jak najlepszego przystosowania os. niep. do warunków, w jakich żyją inni; założenia opierają się na sondach i przekonaniach profesjonalistów, co jest dobre a co nie dla os. niep.; odstępstwa od tych ustaleń traktowane są jako niepowodzenia procesu adaptacji; skrajne przypadki- os. niep. odpowiedzialna za pojawiające się problemy

2. Model społ.- przenosi problem niep. na środowisko; środowisko należy w max sposób przygotować do potrzeb tych osób

Tendencja do realizacji 1 modelu:

1. Odwołuje się do konc. deprywacji kulturowej, niższej intelig., nieprzystosowania społ., cech osobow., lenistwa; adaptacja- przystosowanie do warunków, które istnieją

2. Odwołuje się do niedoskonałości instytucji, stereotypów, przesądów, uprzedzeń, czynn. społ.- ekonom.

Altercasting- narzucanie roli partnerowi

Herdegen- 2 modele opieki nad os. niep.:

1. Wskakująca opieka

2. Wyskakująca opieka

Ad.1. opiekun przejmuje odpowiedzialność za podopiecznego; nawet jeśli cel jest zgodny z oczekiwaniami podopiecznego- decyzje podejmuje opiekun, a nie podopieczny

Ad.2. opiekun wyskakuje przed podopiecznego, ma mu pokazać jakie są możliwości rozwiązania i do czego doprowadzą; decyzja należy do osoby- opiekun pokazuje drogi, cele, dążenie do tego celu

Częściej 1 model żeby ochronić os. przed błędami, wynika z przejęcia modelu indywid.

St. Kowalik- zjaw. odrzucenia społ. w stosunku do osób niep.

Kontinuum- od dystansowania się do eksterminacji:

1. Dystansowanie się- nieosobisty, nieostry odbiór osób, reagowaniu na nie przez pryzmat pełnionych ról społ., a nie indywidualności, które mają własne potrzeby

Dystans wobec osób- inni; narzucanie sposobów zachowań, ról

2. Dyskryminacja- obniżenie wartości innych os. lub grup społ., np. etykietowanie (głupek)

3. Delegitymizacja- określa się ją jako zaliczenie danej jednostki lub grupy społ. do ekstremalnie negat. Kategorii społ. co doprowadza do zakwalifikowania os. jako nieludzi lub niepełnych ludzi; w konsekwencji- odnoszenie się do nich jako os. nie mające żadnych praw, np. rozdzielenie rodzeństwa w DPSie, ubezwłasnowolnienie psych.

4. Segregacja- fiz. odizolowanie danej grupy społ., najczęściej pozbawienie ich dóbr; częściowe odizolowanie- specj. instytucje ograniczające przestrzeń życiową; pełna izolacja- od społ., kontaktów społ.

5. Eksterminacja- biol. wyniszczenie

ETYKIETOWANIE SPOŁ. opiera się na stereotypach, upraszczaniu rzeczywist.

Prekursorem konc. naznaczania społ. był Tannenbaun 1938 r.:

- mechanizm etykietowania odgrywa decydującą rolę w utrwalaniu się zachowań (każdy staje się tym za kogo jest uważany)

Osoba, która wykorzystała teorię naznaczania społ.- Farber:

- w każdym społ. istnieje okr. zapotrzebowanie na pracę ludzką oraz okr. możliwość rozdziału wytworzonych dóbr

- zapotrzebowanie na pracę ludzką w stosunku do możliwości jej wydatkowania przez członków społ. może być różna:

• Gdy możliwości są zbyt duże mamy do czynienia z organizacyjną nadwyżką populacji

• Ilość wytwarzanych dóbr przewyższa potrzeby członków społ.- konsumpcyjna nadwyżka populacji

Występowanie 2 nadwyżek sprzyja uruchomieniu 2 mechan. społ.:

• Identyfikowania tych członków społ., którzy są mniej wartościowi z punktu widzenia realizacji zadań społ.

• Mechanizm oceniania- obwinianie lub usprawiedliwianie tej części populacji, która nie podejmuje zadań społ.

Osoby z niep. intel. mogą tworzyć nadwyżkę populacji; ich specjalny status społ. sprawia, że nie muszą podejmować normalnych zadań społ., jednocześnie stosunek pozostałego społ. jest do nich inny

Farber- os. z niep. int. może uzyskać dwojakiego rodzaju etykietę:

1. Dewiant- jakościowo odmienna od reszty społ., ma swój system wartości, dąży do realizacji własnych, często nieakceptowanych społ. celów; świadomie lub nie postępuje w sposób sprzeczny z obowiązującymi normami

2. Osoba niekompetentna- os. różniąca się od innych stopniem nasilenia cech charakteryst. dla całej populacji (różnice ilościowe); stara się przestrzegać norm, ale często źle jej to wychodzi

Społ. oczekuje różnych zachowań od tych osób w zależności od przypisanej etykiety

1. Sposób nienormalny, przyzwolenie na dziwne zachowanie

2. Próba grania normalnych ról społ.

Osoba, która zostaje zakwalifikowana jako dewiant spotyka się z negat. skutkami naznaczania społ.

Os. zostaje zaetykietowana jako niekompetentna zjawisko to nie występuje- nie wymuszamy okr. zachowań dewiacyjnych, nienormalnych

Etykietowanie osób z niep. int. zależy od:

- właśc. demograf. społ.

- właśc.. ekonom.

- możliwości organizacyjnych społ.

- kultury

- od rodzaju niep.

J. Marcer- niep. int. jest pewnego rodzaju rolą społ. podejmowana pod naciskiem społ. Grupą społ. najmniej tolerancyjną na anomalie zachowań są specjaliści/ diagnostycy.

21. 02.

E. Zigler- zwrócił uwagę na konsekwencje oddziaływań społ. na os. niep.

Osoby poszukuję kontaktu z os. pełnosprawnymi- warto się temu podporządkować

Os. niep.- defekt procesów poznawczych- zadania są wykonywane poniżej oczekiwań społ.

Os., które reprezentują otoczenie (os. pełnospr.) nie uświadamiają sobie powodu dlaczego to zadanie jest tak wykonanie, dostrzegają os. niep.- 2 komunikaty;

- odniosłeś niepowodzenie

- kontakty z tobą są niepożądane- os. n.i. zdobywają 2 rodzaje dośw.:

• Dośw. dot. gorszego wywiązania się z zadań

• Odrzucenie przez os. pełnospr.

Na bazie tych dośw. os. niep. int. tracą wiarę we własne możliwości i poszukują u innych wskazówek odnośnie postępowania, zaczynają być bardziej podatne na wpływy (sensytywne)

Może wywołać poczucie deficytu poznawczego lub odrzucenia społ.

Bierność może być demonstracją, by zwrócić na siebie uwagę

Os. z n.i. zachowują się biernie- to społ. tej bierności nauczyło.

Bierność- podporządkowanie zdarzeniom i ludziom, brak aktywności, wynika z zewnątrz sterowności osób z n.i. (źródło kontroli na zewnątrz), nic nie zależy od osób niep.; podmiot, nie przedmiot wydarzeń; wynik wyuczonej bezradności- aktywność/ uległość nie ma wpływu na ich sytuację (kontrola wydarzeń poza nimi); poczucie bezradności tym większe, im więcej porażek zaznał czł. podczas prób rozwiązywania ważnych dla siebie spraw; jest wyrazem bezsilności osób z n.i. wobec sytuacji trudnych.

Orientacja defensywna- czł., który zakłada swój niski wpływ na zdarzenia, trudności postrzega jako przeszkody nie do pokonania- prowadzi do zniechęcenia, apatii- rezultat trudności w podejmowaniu decyzji;

Efekt treningu społ.

Bierność = grzeczność

Nagradzanie za podporządkowanie

Kowalik- zjaw. nadprotekcjonalizmu społ.:

Pomijanie i wybaczanie porażek, nadmierne eksponowanie sukcesów osób z n.i.

Prowadzi do poczucia niepewności wynikających z rozbieżności inf.- zawsze znajduje się osoba, która mu pomoże (przeświadczenie), nieadekwatna ocena działania

Nie będzie chciał podjąć wyzwań- lęk

Kowalik- badania dot. poczucia niepewności:

Dorośli w DPS- wybór opiekuna (jeden nadopiekuńczy, drugi adekwatny)- os. z n.i. częściej wybierali os. oceniającą adekwatnie, a nie os. nadopiekuńczą

Dawało poczucie własnej kompetencji

Możemy nauczyć os. z n.i. pewności siebie- będą czuły własną kompetencję, będą odmawiać pomocy gdy nie jest ona potrzebna

Systemy rehab.

Gustavsson, Manterys- 2 podejścia do niep.:

1. Orientacja monodoksyjna- każda odmienność utożsamiana jest z dewiacją; obraz świata- szablon uwzględniający parę przeciwstawień (dobry- zły), obowiązuje „myślę więc jestem”

n.i. jest w opozycji do „normalnych”, znajduje się na marginesie społ., ubezwłasnowolniony przez społ.; os. niep. pozbawiona praw, samostanowienie- zerowe (rehab.- opieka i nadzór- żeby nie szkodzić zdrowym; realizacja potrzeb- wg potrzeb personelu) kontakty z niep.- obiekty dewiacyjne, nie jako osoby

2. Orientacja heterodoksyjna- miejsce dla różnorodności, dla inności, dają nam płaszczyznę do konwersacji i kształtowania opinii; wiele mniejszości- feministki, homoseksualiści itp.; multikulturowość społ.- płaszczyzna działania; trzeba wybrać samemu system wartości, rel.; odmienność- antagonist. poglądy powodują, że normalności szukamy w swojej grupie; os. z n.i. nie jest postrzegana jako totalny dewiant; jest miejsce dla subkultury; zminimalizowanie skutków traumy os. niep.; status społ. os. niep. buduje się wewnątrz grupy

DPS- placówka segregacyjna, domy grupowe - integracyjne - segregac. - placówki integrac. - Dzienny Ośrodek Adaptacyjny

We wszystkich placówkach:

• Hierarchiczny układ populacji n.i.; im głębszy st. niep. tym mniej treści psychospoł. w środowisku

• Duża dbałość o poprawę środow. fiz., ale z pominięciem troski o warunki psychospoł.

• Antagonizm egzystencjalny wyrażany przez kadrę w DPS i społ. lokalną, w których funkcjonują domy grupowe wynikający z warunków bytowych osób niep.

• Uprzywilejowanie egzystenc. I stymulacyjne tych niep., którzy stanowią szczyt piramidy populacyjnej

• Funkcjonowanie tych osób uprzywilejowanych między entuzjazmem specj., a chłodnym dystansem społ. lokalnej

DPS- efekt instytucjonalizacji, monotonne życie, wg schematu, jedyne dobro -spokój (w nadmiarze), apatia i bezczynność- odbierana przez personel jako potrzeba spokoju (efekt bezradności, skutek relacji)

Pewne rzeczy wygaszone, bo nie przynoszą efektu, nie ma funkcji sygnalizac.

Adaptacja do DPSu:

• Redukcja potrzeb, które nie mogą być realizowane

• Zastępcze potrzeby- apatia, agresja, autokreacja siebie jako potulnej ofiary (Zimbabro)- utrzymuje kadrę w dobrym samopoczuciu

Domy grupowe- wyselekcjonowane osoby:

• Adaptacja powierzchowna i pozorna - os. - elita; personel- daje dużą autonomię swoim podopiecznym, liczy się ze zdaniem podopiecznych

• Na terenie domu dobre stosunki z opiekunami chłód i dystans otoczenia społ. = silna dezorientacja

Adaptacja- behawioralny charakter

Dezaprobata i aprobata- dwa światy

WTZ

• Sytuacja os. niep. b. dobra

• Możliwość dokonania wyboru (zajęcia)

• Niebezp. przestymulowania, przetrenowania (apatia, zniechęcenie)

• Nie ma zróżnicowania wiekowego

• Adaptacja- pokonanie - nadmiar bodźców, różne traktowanie w normalnym otoczeniu

Podstawa konc.

---