Postawa - pojecie, konstrukcja, czynniki uzewnętrzniania
Postawa - uwewnętrzniona przez jednostkę, wyuczona skłonność (akt woli przejawiający się w czynach) do reagowania w społecznie określony sposób, szczególnie przez podejmowanie określonych działań w odpowiedzi na oczekiwania społeczne.
Źródłem postaw jest przyjęty światopogląd, rozumiany jako zbiór subiektywnych doświadczeń intelektualnych oraz emocjonalnych, określających relację osoby do rzeczywistości. Postawa ma bezpośrednie odniesienie do władz intelektualnych (świadomość czynu) oraz woli (dobrowolność).
T.Mądrzycki 1977 Postawa to ukształtowana w procesie zaspokajania potrzeb, w określonych warunkach społecznych, względnie trwała organizacja: wiedzy, przekonań uczuć, motywów, pewne formy zachowania i reakcji ekspresywnych podmiotu związana z określonym przedmiotem lub klasą przedmiotów.
Termin „postawa” wprowadzony został do nauk społecznych przez Wiliama I. Thomasa i Floriana Znanieckiego we wstępie do „Chłopa polskiego w Europie i Ameryce” na oznaczenie procesów indywidualnej świadomości, determinujących zarówno aktualne, jak i potencjalne reakcje człowieka wobec świata społecznego. Autorzy ci proponowali, by pojęcie postawy uczynić centralną kategorią teoretyczną psychologii społecznej. Jak rzadko która, propozycja spotkała się z pozytywnym przyjęciem.
Wraz z rozwojem badań następowało coraz większe różnicowanie się samego pojęcia postawy, która mogła oznaczać: cele działania, motywy, przekonania, specjalny przypadek predyspozycji, determinator kierunku działania, reakcje próbne.
Mimo wielości znaczeń przypisywanych pojęciu postawy można wskazać na pewne elementy powtarzające się w większości rozważań teoretycznych i tworzące wspólny rdzeń znaczeniowy tego pojęcia. Postawa jest, po pierwsze, czymś, co zawsze wiąże się z afektywną oceną (pozytywną bądź negatywną) różnego typu obiektów - mogą nimi być ludzie, grupy społeczne, działania, instytucje, obiekty fizyczne lub zdarzenia. „Postawa obojętna” jest więc w zasadzie określeniem wewnętrznie sprzecznym, gdyż „postawa” zakłada jakiś, choćby najbardziej umiarkowany, emocjonalny stosunek do obiektu. Po drugie: emocjonalny stosunek nosi cechę trwałości i choć nastręcza ona pewne problemy operacyjne ze względu na fakt, iż postawy ulegają zmianie, większość badaczy zgodna jest co do tego, że o postawie można mówić jedynie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z ocenami względnie trwałymi. Po trzecie: postawa jest zawsze postawą wobec czegoś, nawet jeżeli owo „coś” nie zostało wyspecyfikowane w nazwie pojęcia, jak np. wtedy, gdy mówimy o postawie prospołecznej, czy autorytarnej. Po czwarte: zakłada się, że postawy są nabywane i modyfikowane w procesie uczenia, przy czym istotną rolę odgrywają tu osobiste doświadczenia jednostki. Ze względu na to, że zakres tych doświadczeń jest silnie uwarunkowany położeniem społecznym jednostki, postawy stanowią najczęściej odzwierciedlenie jej pozycji w społeczeństwie.
Rodzaje postaw:
akceptacji
odrzucenia - specyficznym rodzajem odrzucenia jest stereotyp i uprzedzenie.
* * *
POSTAWA
Definicja: względnie trwały stosunek człowieka do pewnych obiektów materialnych lub niematerialnych
Trzy aspekty postawy wg Nowaka: [chyba konstrukcja postawy - M.B.]
Intelektualny [poznawczy] -> całość wiedzy trafnej lub nietrafnej
Emocjonalny -> całość uczuć wobec obiektu postawy
Behawioralny
Realne zachowania wobec obiektu postawy
Wzory zachowań wobec obiektu postawy [tę koncepcję preferuje dr Sobkowiak!] powstałe w wyniku socjalizacji
Świadomość czy świadomość połączona z realnymi zachowaniami świadczy o zaistnieniu postawy???
Nie każde zachowanie jest zgodne z postawą
POSTAWA -> czynniki sytuacyjne -> ZACHOWANIE
LUB
POSTAWA = ZACHOWANIE
pełna postawa występuje gdy występują wszystkie jej 3 aspekty
niepełna postawa jest kompilacją aspektów:
poznawczego i emocjonalnego
emocjonalnego i behawioralnego
emocjonalnego
nie ma postawy, która nie zawierałaby w sobie aspektu emocjonalnego, gdyż jest on składnikiem konstytuującym postawę
Cztery drogi kształtowania postawy:
Poznawcza -> element postpoznawczy
Emocjonalna -> utrwalanie się wiedzy w sposób negatywny lub pozytywny
Behawioralna -> nabywana w toku działania
Przejmowanie postaw od innych ludzi
Czynniki uzewnętrzniania postaw:
System postaw - wcześniej ukształtowane w nas postawy
Cechy własne postaw
Treść - dotyczy obiektu
Zakres - liczba obiektów objętych postawą
Kierunek - pozytywne lub negatywne uczucia
Intensywność - poziom natężenia emocji
Złożoność
Zwartość - zgodność między składnikami postawy
Trwałość - odporność na zmiany
Miejsce w systemie - centralne lub peryferyjne
Centralne: przesądzają o osobowości i sposobie jej manifestacji
Peryferyjne: strategia łagodna, ewolucyjna w przeciwieństwie do tej poprzedniej
Skuteczność i emocjonalność
Czynniki osobowościowe - percepcja, behawioralne, emocjonalne jednostki
Czynnik sytuacyjny - presja tu i teraz
Cele kształtowania postaw:
Zmiana postawy, czyli budowa nowej w miejsce poprzedniej
Modyfikacja postawy
Wzmocnienie wszystkich lub wybranych elementów
Osłabienie natężenie składników postawy
Reguły współpracy
Reguły i rodzaje kompromisów
Reguły walki niezbrojnej
* * *
METODY PODPORZĄDKOWANIA:
Reguła kontrolowanego otoczenia
Podporządkowanie sobie bezpośredniego lub pośredniego, jak największej liczby elementów w otoczeniu
Zwiększenie możliwości sukcesu
Metoda wytwarzania sytuacji deprywacyjnych
metoda wytwarzania sytuacji deprywacyjnych (polega na tym, że podmiot władzy albo grozi zablokowaniem dostępu do dóbr materialnych, które zaspokajają biologiczne potrzeby, albo ten dostęp do dóbr zamyka- uniemożliwienie jednostce realizacji pewnych elementarnych potrzeb, oraz wskazanie jej wyjścia z tej sytuacji);
* * *
Wytwarzanie sytuacji deprywacyjnych, czyli uniemożliwiających zaspokojenie potrzeb
Wykorzystanie sytuacji lub stworzenie nowej, w której blokowany jest dostęp do dóbr zaspokajających potrzeby biologiczne
Człowiek nie musi się poddać, ale próba zdobycia tych dóbr wymaga zwiększonego wysiłku psychicznego i fizycznego, co prowadzi do wyniszczenia
System sterujący informuje zatem, co należy zrobić, aby uzyskać dostęp do tych dóbr -> PODPORZĄDKOWAĆ SIĘ
Podporządkowanie się systemowi sterującemu pozwala na pełną swobodę
Reakcja: ucieczka od zagrożenia, nadzieja na uzyskanie chociaż części dóbr
Wg Rudniańskiego [20 lat temu]: metoda ta odeszła do lamusa, no chyba że w radykalnych dyktaturach ma możliwość wystąpienia [NP. głód na Ukrainie w latach 30. XX w., Kambodża, walki plemienne w Afryce, była Jugosławia
Metoda potęgowania potrzeb nieelementarnych
metoda potęgowania potrzeb nieelementarnych (tu, podmiot władzy upowszechnia w ludziach przekonanie, że miarą wartości człowieka jest stan posiadania i dóbr materialnych, władzy, prestiżu lub wszystkiego razem. Im wyżej jesteś w hierarchii społecznej, tym bardziej jesteś wartościowy (kształtowanie pożądanego przez ludzi wzorca życia). Władza daje do zrozumienia, że posłuszeństwo władzy, zapewni dostęp do tych dóbr, niesie mit, miraż zwiększenia dostępu. Wzmaga pożądanie. Narzędzie - media. Potęgowanie potrzeb nieelementarnych i wskazywanie metod zaspakajania tych potrzeb);
* * *
Potęgowanie potrzeb nieelementarnych
Zaspokojone są już potrzeby pierwotne
Ośrodki władzy budują przekonanie, że zaspokajanie potrzeb nieelementarnych wyznacza sens życia [o wartości decyduje stan posiadania], stan uzależnienia od tych potrzeb nieelementarnych
Nie ma takiego systemu, który zaspokoiłby wszystkie potrzeby, zatem zaspokaja te, wobec których posiada zasoby
Potęguje te potrzeby, które nie są dla systemu groźne; doskonałym wabikiem jest poziom zabezpieczenia materialnego
Warunkiem jest podporządkowanie się
Metoda kanalizacji ideałów
metoda kanalizacji ideałów (Odwoływanie się do systemów wartości jednostek. Ideały wyznawane, są bardzo ważne dla niektórych osób, określają im sens życia i śmierci. Tłumaczą sens życia społecznego w zbiorowościach etnicznych, religijnych. Ukierunkowują intelektualnie naszą aktywność. Metoda kanalizacji ideałów to odwoływanie się do systemów wartości jednostek. „Żeruje ona na wysokich wartościach”, odwołuje się ideałów, które są elementem najwyższego piętra piramidy potrzeb. Myślimy, że realizujemy wzniosłe cele, tymczasem przyczyniamy się do spełnienia interesów ośrodka władzy. Podmiot władzy politycznej stara się utrwalać w ludziach przekonanie, że cele władzy, sposoby realizacji tych celów, wynikają z idealistycznych przesłanek. Ośrodek władzy przedstawia się jako nosiciel, reprezentant tych naszych ideałów, choć wiele wydarzeń może temu przeczyć (np. krucjaty krzyżowe w imię krzewienia wiary chrześcijańskiej, a faktycznie kończyły się łupieniem, dla niektórych były przygodą). Ostatecznie metoda ta skutkuje poza podporządkowaniem, brakiem czy spadkiem zaufania do liderów, podmiotów władzy (jeżeli kilka razy nas zawiodą).);
* * *
Kanalizacja ideałów
Ideały określające wizje życia ziemskiego, ale nie tylko
Słowne określenia -> żyj tak, abyś zasługiwał na reprezentanta tych wartości oraz sam zasłużył na podziw
Należy żyć w zgodzie z wysokimi wartościami, które kreuje podmiot sterujący
Wartości te mają pozycję nadrzędną, więc należy się im podporządkować
Najbardziej perfidna z metod, gdyż operuje na najważniejszych potrzebach człowieka - IDEE i RELIGIA
NP. sekty
Metoda splotu interesów
(Sens: ośrodek władzy stara się powiązać jak największą ilością zależności ludzi (jednostek, grup społ.) z tymże ośrodkiem władzy. Są 2 warianty jej realizowania:
Wariant łagodny - Mechanizmy/bodźce tu stosowane mają charakter pozytywny. Wzrasta poczucie lojalności i bezpieczeństwa.
Wariant ostry - Stosowany gdy ośrodek władzy nie ma zasobów, aby kształtować pozytywne więzi lub gdy ludzie nie chcą się podporządkować. [] Ośrodek władzy szantażuje za pomocą posiadanych na nasz temat niechlubnych informacji. By wariant ten był skuteczny, ośrodek władzy musi posiąść wiedzę, zatem musi mieć instytucje, które zbierają informacje i kontrolują nasze życie. Już samo istnienie takich instytucji wzbudza strach i obawy, paraliżuje. Dlatego podporządkowujemy się (bo potencjał szantażu wynikający ze zgromadzonych informacji jest olbrzymi). Szantaż może dokonywany za pomocą prawdziwych, jak i nieprawdziwych informacji (mogą być spreparowane, lub tylko groźba, że się coś nieprawdziwego na nasz temat rozgłosi);
* * *
Splot interesów
Wspólne cele + system sterujący posiadający zasoby
System sterowany ma być powiązany z systemem sterującym jak największą liczbą relacji
„LIGHT” - akcent pada na pozytywne konsekwencje współpracy; wspólnota poglądów; łączność aksjologiczna
„HARD” - wymuszenie podległości przez zastosowanie różnych gróźb [potęga szantażu]; typowe dla pracy wywiadów
Trwałość zależności:
Faktyczne korzyści utrwalają związki
2 niebezpieczeństwa:
Osłabnięcie systemu może spowodować agresję
Właściwości negatywne ludzi mogą zostać poznane przez innych [pod znakiem zapytania stoi ich lojalność]
Metoda intensyfikacji lęku
(Umożliwia sterowanie i podporządkowywanie sobie jednostek i zwiększanie ich podatności na 3 pierwsze metody. Katalizator, przyśpieszacz wcześniejszych metod.
Lęk - jest irracjonalny. To reakcja na zagrożenie niezidentyfikowane, nieokreślone. Lęk ma każdy, jest naturalnym elementem naszego życia, dzięki niemu przetrwaliśmy tyle tysięcy lat.
Strach - reakcja na zagrożenie skonkretyzowane.
Wyróżnia się 3 poziomy lęku:
wysoki {Bardzo nieefektywny z punktu widzenia władzy, bo paraliżuje jednostkę, nie działa ona sprawnie, instytucje nie działają. Sprawdza się jedynie na krótki moment. Gdy wprowadzi się wysoki stopień lęku, społeczeństwo może „nie wytrzymać i dojdzie do buntu, ostrej walki”};
średni {Najkorzystniejszy dla władzy. Jednostki się podporządkowują i są wydajne w działaniach};
niski {Nie prowadzi do podporządkowania}.
W ramach tej metody oddziałuje się na emocje, a nie na intelekt. Ośrodek władzy steruje lękiem. Albo rozpowszechnia w społeczeństwie/grupie informacje, że gdzieś w państwie została zastosowana przemoc wobec określonej grupy społeczne, a w konsekwencji są ranni, aresztowania, pozbawienia majątku - może to być fakt lub zmyślona wieść. Brak możliwości sprawdzenia, zweryfikowania tych wiadomości (np. jak w stanie wojennym brak komunikacji, czy też nie podawanie wiadomości w mediach), powoduje, że się lękamy by nas to nie spotkało. Takie informacje mają właśnie za zadanie zniechęcić do działań, do sprzeciwu wobec władzy.
Techniki intensyfikacji lęku:
technika potencjalizacji przemocy (grożenie użyciem, rozgłaszanie różnych wieści, że władza użyje siły).
technika intensyfikacji lęku wzajemnego (W przypadku środowiska zintegrowanego. Zgodnie ze starożytnym „dziel i rządź”. Opozycję rozczłonkować, rozwalić od wewnątrz, jej potencjał walki się zmniejszy, zmitręży go na wewnętrzne walki).
technika łącznego stosowania informacji prawdziwych i nieprawdziwych (łączne stosowanie kanałów informacyjnych oficjalnych i nieoficjalnych („informacji szeptanych”)).
technika celowego braku informacji o zamiarach ośrodka władzy (gdy coś się dzieje nie informuje się jakie jest stanowisko władzy w danej kwestii).
technika wprowadzania zmian organizacyjnych (głoszenie reorganizacji, nikt nie wie kto „poleci”. Powoduje to u części ludzi walkę pomiędzy sobą o utrzymanie się. Rozpoczyna się donosicielstwo, wazeliniarstwo. Ten sam efekt kiedy ogłosi się, że będą awanse („walka szczurów”)).
technika wzmacniania agresji na podstawie już istniejącego lęku (skierowana do środowiska niezintegrowanego, rozczłonkowanego. Podgrzewanie negatywnych emocji już istniejących, manipulowanie. Wykorzystuje się już istniejące wrogości pomiędzy ludźmi różnych grup - np. skłócenie środowisk o różnym wyznaniu religijnym, różnym pochodzeniu (Polaków i Ukraińców mieszkających w jednym rejonie)).
* * *
Intensyfikacja lęku
LĘK WŁAŚCIWY: poczucie zagrożenia niezwiązane z materialnymi przesłankami, np. fobie, manie
STRACH: poczucie zagrożenia oparte na realnych przesłankach, np. represje
3 wymiary lęku:
Wysoki |
Wpadamy w panikę, agresję, paraliż; działania - niesprawność w działaniu; takich system nie potrzebuje; zasadne na krótki okres czasu, na minięcie zagrożenia; gdy coraz więcej ludzi ignoruje system sterujący lub trzeci podmiot zagraża istnieniu |
*Średni* |
Najlepsza sytuacja; utrzymuje się przekonanie o możliwości ukarania przez system; sterowani mogą mieć pewien zakres swobody |
Niski |
Reakcja zignorowania, np. zapowiedzi kary; erozja pozycji karzącego |
Wzmocnienie bodźców negatywnych, gdy sterowani zmniejszają poziom podporządkowania
Wzmocnienie i późniejsze osłabienie
Fakty przemocy występujące w zbiorowości ludzkiej, wiedza o instytucji -> stosowane środki, np. kategoria grzechu [coś co istnieje poza systemem sterującym]
PAŃSTWO - oparte na legalnym przymusie [prawo], ale jednocześnie jest jego egzekutorem
System może uruchomić przemoc [SOT neguje przemoc jako normy działania!]
Żonglowanie realnymi zjawiskami
Siła mediów może nierealne zjawiska doprowadzić do ich „urealnienia” w oczach sterowanych
Nagrodą za podporządkowanie jest obniżenie poziomu lęku
BAĆ SIĘ tzn. zachowywać się zgodnie z intencjami sterującego lub robiąc coś w przeciwieństwie do tego co chcemy [posłuszeństwo]
TECHNIKI:
Potencjalizacji - niezależne zjawiska lub kreacja nowych; oczekiwanie an reakcję systemu
Intensyfikacja lęku wzajemnego - „napuszczanie się nawzajem”
Łączne stosowanie formalnych i nieformalnych kanałów przekazywania informacji - płyną informacje różniej treści, zazwyczaj nie te same
Celowy brak informacji - głównie w sytuacji wymuszającej ich udzielenia
Przeplatające się stosowanie informacji i dezinformacji
Wzajemne intensyfikowanie lęku na podstawie lęku już utrwalonego wcześniej
C + D + E = brak rzeczywistej wiedzy, stan dezinformacji
Ważne - podsumowanie punktów 5 - 9 względem potrzeb człowieka:
Piramida potrzeb:
(I) Potrzeby biologiczne (działają tu 2 prawa): -zachowania życia (instynkt życia); -prawo (konieczność) zachowania gatunku ludzkiego. Na tym poziomie działa metoda wytwarzania sytuacji deprywacyjnych.
(II) Potrzeby społeczne: Bogactwo materialne, władza, prestiż, potrzeby hedonistyczne. Na tym poziomie działa metoda potęgowania potrzeb nieelementarnych.
(III) Potrzeby wyższego rzędu: Potrzeba poznawania, rozumienia świata, dążenia do doskonałości, realizowania ideałów. Na tym poziomie działa metoda kanalizacji ideałów.
I i II - (I) potrzeby biologiczne i (II) potrzeby społeczne - obejmuje metoda splotu interesów. Od I do III - metoda intensyfikacji lęk. Działa na wszystkich poziomach (obejmuje je) - metoda intensyfikacji lęku. Katalizator wzmacniający skuteczność.
* * *
Potrzeby pierwotne
Wytwarzanie sytuacji deprywacyjnych
ŻYJ! [zachowaj swoje istnienie] - poświęcenie wszelkich dóbr i wartości
Konieczność zachowania gatunku [potomstwo i jego wychowanie]
Potrzeby wtórne [społeczne, konsumpcyjne]
Potęgowanie potrzeb nieelementarnych
Posiadanie dóbr materialnych
Władza nad ludźmi
Prestiż
Potrzeby hedonistyczne
Potrzeby wyższego rzędu
Kanalizacja ideałów
Samorealizacja
Splot interesów [I, II]
Intensyfikacja lęku [I, II, III] - uzupełnienie, katalizator poprzednich metod, nie istnieje samoistnie
jaki stopień podporządkowania świadczyłby o sprawności i skuteczności systemu sterującego?
Tendencje do maksymalizacji podporządkowania sobie ludzi -> należy sprawdzić, czy aby na pewno taki stopień jest skuteczny [brak miejsca na inwencję jednostek]
maksymalnie brak [anarchia, chaos]
pozwolenie na pewien zakres
autonomii = rezygnacja z części
podporządkowania [jednostka pracuje]
Makiawelizm
Makiawelizm (od nazwiska włoskiego filozofa Machiavellego) - w psychopatii cecha osobowości, polegająca m.in. na braku uczuć wyższych, instrumentalnym traktowaniu innych i chłodnych relacjach interpersonalnych.
Osoby z tą cechą osobowości często manipulują innymi, chcąc osiągnąć zyski tylko dla siebie. Nie liczą się z potrzebami partnerów interakcji. Są nieufni i lekceważący.
* * *
MACHIAVELIZM jako typ osobowości człowieka
Wpływ innych ludzi
Manipulacja
Perswazja
Rozkaz
Nakłanianie do czynności, na których zależy drugiej osobie
Machiawelizm należy do manipulacji
Jest to osobowość do ludzi nastawionych na manipulowanie innymi ludźmi
Jest to zespół przekonań, zgodnie z którymi ludzie są źli, leniwi, oszukują, łamią normy moralne, schlebiają innym, ukrywają intencje
Wg Tokarskiego:
Obraz świata: inni ludzie to obiekty, którymi można manipulować do osiągnięcia swoich celów, gdyż inni też manipulują
System norm: respektowanie norm sprzyjających osiągnięciu celów; inne można łamać
Postawy wobec innych ludzi: nieufność, lekceważenie, mała gotowość angażowania pozytywnych emocji w kontakty z innymi
Nastawienie motywacyjne: potrzeba odniesienia sukcesu w rozgrywkach z innymi ludźmi
Odporność emocjonalna: bardzo wysoka; nie uleganie emocjom w sytuacjach trudnych; kalkulują [na pozycji wygranej w kontakcie z osobami emocjonalnymi]
Ingracjacja
Ingracjacja ("wkradanie się w cudze łaski"), to technika manipulacji, działanie mające na celu zdobycie sympatii (wytworzenie pozytywnej postawy).
Istota tego zachowania sprowadza się do stworzenia pozytywnego obrazu własnej osoby u drugiego człowieka oraz zastosowania różnego typu technik mających na celu uzyskanie sympatii do siebie oraz próby wymuszenia uznania wszystkich walorów. Zaprzyjaźnienie się ma charakter czysto instrumentalny, i jednocześnie jest narzędziem uzyskania wpływu.
Różne są sposoby wkradania się w ludzkie łaski (techniki ingracjacji). Do najbardziej popularnych należą:
Podwyższanie samooceny partnera relacji - podkreślanie zalet osoby manipulowanej, podnoszenie wartości (schlebianie).
Zwiększanie własnej atrakcyjności, pozytywna autoprezentacja w oczach partnera relacji.
Konformizm opinii, postaw i zachowań. Zgodność dotyczy opinii które są istotne dla osoby manipulowanej, ale w ich zakresie potrzebuje ona wsparcia.
Sposoby integracji grup społecznych
INTEGRACJA:
Zmiana dotychczasowej motywacji na nową atrakcyjną i spajającą
Lepsze zaspokojenie potrzeb grupy
Stworzenie możliwości awansu w grupie [pionowa i pozioma]
Zwiększenie liczby przyjemnych interakcji w grupie
Zmniejszenie liczby interakcji nieprzyjemnych
Podniesienie kryteriów przyjmowania do grupy [atrakcyjność grupy przez co rośnie samopoczucie członków grupy]
Nagrody z zewnątrz i wewnątrz
Ujawnianie lub zwiększanie poczucia zagrożenia z zewnątrz
Sposoby dezintegracji grup społecznych
DEZINTEGRACJA:
Lider o socjocentrycznej osobowości
Zmiana reguł i celów działania grupy
Zantagonizowanie z inną grupą
Propagowanie atrakcyjności innej grupy
Propagowanie konformizmu jako ważnej normy grupowej
Stosowanie taktyki dziel i rządź
Negowanie wartości i norm grupowych przez pokazanie rażących odstępstw
Infiltracja grupy
Zyskiwanie sprzymierzeńców w grupie
Operowanie wobec członków grupy różnymi etykietami
Afektywna polaryzacja
tendencja do wyolbrzymiania tego, co zgodne z własnymi dążeniami, a pomniejszania tego, co niezgodne. Wskutek afektywnej polaryzacji własne krzywdy i cierpienia zostają zwielokrotnione, a własne winy i błędy pomniejszone, zaś osoby popierane - idealizowane, a nie popierane - deprecjonowane.
* * *
Afektywna polaryzacja- subiektywne uwarunkowanie przebiegu konfilktu
-idealizacja strony własnej, degradacja strony innej
-odrzucanie informacji niezgodnych z naszymi przekonaniami
-zanik krytycyzmu wobec informacji od autorytetów
-myślenie życzeniowe- ocena sytuacji na podst. pragnień
-myślenie w krótkiej perspektywie czasowej
-odrzucanie kompromisów
-gotowość ponoszenia wszelkich negatywnych skutków
* * *
Afektywna polaryzacja. Polega ona na zniekształceniu postrzegania rzeczywistości przez jednostkę. Powstaje tendencja do wyolbrzymiania tego, co jest zgodne z własnymi dążeniami i do pomniejszania tego, co jest niezgodne. Własne krzywdy zostają zwielokrotnione, a własne błędy zmniejszone. Idealizuje się oceny tych ludzi, których się popiera a degraduje tych, którzy są wrogami.
LIGHT i HARD - to nie jest nomenklatura fachowa, tylko tak na potrzeby wykładu [można spokojnie użyć pojęć łagodna i ostra wersja]
SOT - dla niezorientowanych jest to używany skrót na socjotechnikę