PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

im. WITELONA W LEGNICY

Instytut: Politologii

Kierunek: Politologia

Specjalność: Integracja europejska

Studia stacjonarne

TWORZENIE PRAWA W UNII EUROPEJSKIEJ

Legnica 2006

SPIS TREŚCI

W tworzenie prawa wspólnotowego zaangażowane są trzy instytucje: Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski i Komisja Europejska. Inicjatywa zgłaszania projektów aktów prawnych leży przede wszystkim w kompetencji Komisji Europejskiej. Głównym organem decydującym o przyjęciu aktu prawnego jest Rada Unii Europejskiej.

W zależności od mocy decyzyjnej Parlamentu Europejskiego można wyróżnić cztery podstawowe procedury przyjmowania aktów prawnych:

• procedura konsultacji (w ramach której Parlament może jedynie przedstawić swoje stanowisko w formie opinii, która nie jest wiążąca dla Rady),

• procedura współpracy (Parlament Europejski przyjmuje, odrzuca wspólne stanowisko Rady odnośnie do projektu aktu, bądź proponuje do niego poprawki, jednakże jego propozycje mogą zostać jednomyślnie odrzucone przez Radę),

• procedura współdecydowania (najczęściej stosowana procedura, w ramach której Parlament, jeśli nie dojdzie do uzgodnienia wspólnego tekstu z Radą, może zablokować wiążąco przyjęcie danego aktu),

• procedura zgody (Parlament Europejski zatwierdza lub odrzuca projekt aktu prawnego).

PROCEDURA KONSULTACJI

Jest to najstarszy tryb tworzenia aktów prawa wtórnego, istniejący od chwili powstania Wspólnoty Europejskiej. Stosowana jest najczęściej w przypadkach, które nie podlegają wyraźnie innym procedurom (tj. współpracy lub współdecydowania).

FAZA OPRACOWANIA PROPOZYCJI

Komisja opracowuje propozycję planowanej normy wspólnotowej (prawo inicjatywy). Inicjatywa ta podejmowana jest przez kompetentną służbę Komisji w konkretnej dla sprawy dziedzinie ekonomicznej. Następnie odbywają się konsultacje z radami ekspertów państwowych (chociaż Komisja nie musi przychylić się do ich opinii), są one o tyle istotne, iż pozwalają Komisji na lepszą ocenę (w początkowej fazie opracowywania decyzji), szans jej przyjęcia przez Radę. Następnie odbywa się dyskusja członków Komisji nad formą i treścią przewidywanej normy, a ostateczne zatwierdzenie odbywa się przy głosowaniu zwykłą większością głosów. Jest on wtedy przekazywany do Rady.

FAZA KONSULTACJI

Rada powinna skonsultować się z innymi instytucjami wspólnotowymi, chociażby z Parlamentem Europejskim, któremu traktaty wspólnotowe przyznają prawo do konsultacji we wszystkich decyzjach politycznie ważnych tzw. konsultacje obowiązkowe. Oprócz tej konsultacji , Parlament Europejski proszony jest o konsultacje praktyczne we wszystkich innych projektach aktów. Rada prosi również Parlament Europejski o wydanie opinii. Przewodniczący Parlamentu kieruje propozycję do kompetentnej komisji parlamentarnej, której wnioski są badane na sesji plenarnej i stają się podstawą do wydania pinii aprobującej, odrzucenia lub poprawki propozycji.

FAZA DECYZJI

Komisja po konsultacjach z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Społecznym oraz Komitetem Regionów, przedstawia Radzie zmodyfikowaną propozycję. W Radzie ową propozycję badają członkowie Komitetu Stałych Przedstawicieli państw członkowskich (Coreper). Gotowy do uchwalenia akt zapisywany jest w porządku dnia przyszłego zebrania Rady pod nazwą „punkt A”. W momencie utrzymującego się braku porozumienia w Coreperze co do treści aktu, który ma być uchwalony, trudności do rozwiązania przedstawiane są Radzie jako „punkt B”.

Przyjęty akt otrzymuje formę końcową w jedenastu oficjalnych językach i publikowany jest w Oficjalnym Dzienniku WE.

Obszary objęte procedurą konsultacji:

- zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, religię lub przekonania polityczne, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (art. 13 TWE),

- uzupełnianie praw związanych z obywatelstwem Unii (art. 22 TWE),

- liberalizacja usług(art.52 ust. 1 TWE),

- wytyczne w zakresie zatrudnienia (art. 128 ust. 2 TWE),

- prawo udziału w wyborach lokalnych i wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie zamieszkania (art. 19 TWE),

- tworzenie wspólnych przedsiębiorstw lub innych struktur niezbędnych do realizacji wspólnotowych programów badawczych i rozwoju technologicznego (art. 172 zd.1 TWE),

- dziedzina wspólnej polityki rolnej (art. 377, paragraf 2 TWE),

- pięcioletni okres przejściowy w polityce wizowej, imigracyjnej i azylu (art. 67, pozycja 1 TWE),

- dziedzina konkurencji (art. 83 i 89 TWE) i podatków (art. 93 TWE),

- dziedzina środowiska (art. 175 paragraf 2 TWE).

PROCEDURA WSPÓŁPRACY

Procedura współpracy została wprowadzona do procesu legislacji w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, na mocy Jednolitego Aktu Europejskiego, stanowiący jednocześnie pierwszą próbę zwiększenia roli Parlamentu Europejskiego w procesie ustawodawczym. Po przyjęciu Traktatu Amsterdamskiego rola tej procedury zmalała na rzecz procedury współdecydowania.

Procedura ta przewiduje po dwa czytania aktów prawnych w Radzie i Parlamencie. Procedura współpracy opiera się głównie na procedurze konsultacji. Tryb ten nadaje charakter wiążący konsultacjom między Parlamentem a Radą, wzmacniając tym samym rolę Parlamentu.

1. Procedurę otwiera przygotowanie projektu aktu prawnego przez Komisję Europejską i przekazanie go do Parlamentu Europejskiego.

2. Pierwsze czytanie projektu odbywa się w Parlamencie, który przyjmuje opinię wobec projektu zwykłą większością głosów. Na tym etapie proszone są o opinię również Komitet Regionów jak i Komitet Ekonomiczno-Społeczny.

3. Przekazanie projektu do Rady, która kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji i po uzyskaniu opinii Parlamentu ustala „wspólne stanowisko”.

4. Owe wspólne stanowisko jest przekazywane do Parlamentu w celu przeprowadzenia drugiego czytania. Rada musi poinformować Parlament o powodach przyjęcia „wspólnego stanowiska” oraz o stanowisku Komisji. Jeśli Parlament w terminie trzech miesięcy przyjmie wspólne stanowisko Rady albo nie podejmie w tym zakresie żadnej uchwały, wówczas Rada przyjmuje akt w brzmieniu zaproponowanym we wspólnym stanowisku, co kończy procedurę legislacyjną . Natomiast jeśli Parlament odrzuci wspólne stanowisko, bezwzględną większością głosów, Rada może przyjąć projektowaną regulację, wyłącznie działając jednomyślnie, co również oznaczać będzie zakończenie procedury legislacyjnej. Trzecia możliwość przysługująca Parlamentowi to przyjęcie bezwzględną większością głosów poprawek do wspólnego stanowiska.

5. Komisja Europejska ustosunkowuje się do poprawek Parlamentu, odrzucając je bądź akceptując w całości lub w części.

6. Poprawiony projekt przechodzi do drugiego czytania w Radzie. Rada może przyjąć większością kwalifikowaną nowy projekt lub jednogłośnie go zmienić i w takiej zmienionej postaci uchwalić, w momencie, gdy Komisja uwzględniła zmiany proponowane przez Parlament. Natomiast jeśli Komisja nie uwzględniła poprawek Parlamentu, Rada może jednomyślnie przyjąć projekt wraz z poprawkami nie uwzględnionymi przez Komisję. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy nastąpi brak decyzji Rady to oznaczać to będzie zakończenie procedury legislacyjnej bez przyjęcia aktu prawnego.

Zakres stosowania trybu współpracy uległ dużym ograniczeniom. Jednolity Akt Europejski przewidywał stosowanie jego w dziesięciu przypadkach, następnie traktat z Maastricht ograniczył tę liczbę do ośmiu, zmieniając jednocześnie dziedziny, w których była stosowana ta procedura.

Obecnie procedura współpracy wykorzystywana jest w procesie:

- stanowienia aktów prawnych w dziedzinie polityki gospodarczej i pieniężnej np. w odniesieniu do przyjmowania zasad wielostronnego nadzoru (art. 99 ust. 5 TWE),

- przyjmowania środków w celu harmonizacji nominałów i specyfikacji technicznych monet przeznaczonych do obiegu (art. 106 ust. 2 TWE),

- precyzowania definicji w celu stosowania zakazów udzielania przez EBC lub krajowe banki centralne pożyczek ( art. 103 ust. 2 TWE).

PROCEDURA WSPÓŁDECYDOWANIA

Jest to stosunkowo nowy tryb tworzenia prawa wspólnotowego. Procedura ta została wprowadzona do procesu stanowienia prawa w latach dziewięćdziesiątych, na mocy Traktatu o Unii Europejskiej. Wprowadzono ją, aby przynajmniej częściowo zmniejszyć deficyt demokracji poprzez włączenie do procesu ustawodawczego Parlamentu Europejskiego. Jest to tryb, który w największym stopniu podkreśla rolę tego organu, czyniąc go rzeczywistym współprawodawcą aktów prawnych na równi z Radą Unii Europejskiej.

Procedura współdecydowania została wprowadzona traktatem z Maastricht. Obejmowała ona na początku zaledwie 15 obszarów działalności Wspólnoty. Wejście Traktatu Amsterdamskiego w życie zwiększyło liczbę objętych nią obszarów, która ponownie wzrosła na mocy Traktatu Nicejskiego. Obecnie objętych tą procedurą jest 40 podstaw prawnych. W rezultacie tryb ten stał się głównym trybem legislacyjnym w Unii Europejskiej, stając się jednocześnie przedłużeniem procedury współpracy.

Procedurę współdecydowania stosuje się, gdy Rada podejmuje decyzje kwalifikowaną większością głosów i stanowi ona zwykłą procedurę we wszystkich obszarach ustawodawstwa WE z wyjątkiem rolnictwa, rybołówstwa, podatków, polityki handlowej, pomocy państwa, polityki przemysłowej, konkurencji i Unii Gospodarczej i Walutowej.

Tryb ten obejmuje trzy etapy: pierwsze czytanie, drugie czytanie oraz trzecie czytanie wraz z postępowaniem pojednawczym. Tryb współdecydowanie może skończyć się na każdym z tych etapów, jeśli osiągnięte zostanie całkowite porozumienie między instytucjami władzy ustawodawczej.

PIERWSZE CZYTANIE

Procedura rozpoczyna się od wniesienia projektu przez Komisję Europejską, która przedstawia swój projekt Parlamentowi i Radzie. Parlament przekazuje projekt do rozpatrzenia właściwej komisji parlamentarnej. Po przeanalizowaniu i zaakceptowaniu przez komisję dokumentu, w Parlamencie odbywa pierwsze czytanie projektu Komisji, z poprawkami lub bez. Poprawki przyjmowane są przez Parlament zwykła większością głosów.

Akt prawny może zostać przyjęty przez Radę, gdy Rada zaakceptuje wszystkie poprawki Parlamentu lub nie zostały zgłoszone żadne poprawki przez Parlament. Gdy Rada się nie zgadza z aktem prawnym przyjętym przez Parlament, pierwsze czytanie kończy się ustaleniem tekstu „wspólnego stanowiska”.

Nie ma żadnych ograniczeń czasowych dla etapu pierwszego czytania, ani dla Parlamentu, ani dla Rady.

DRUGIE CZYTANIE

Etap drugiego czytanie podlega ścisłym ograniczeniom czasowym. W trakcie trzech lub czterech miesięcy (w przypadku przedłużenia procedury) od ogłoszenia na posiedzeniu plenarnym wspólnego stanowiska Rady, Parlament może je przyjąć, odrzucić lub wnieść poprawki. Przyjęcie aktu lub niepodjęcie decyzji w terminie, uznaje akt prawny za przyjęty. Odrzucenia aktu, bezwzględną większością głosów, zamyka procedurę i może ona być wszczęta ponownie jedynie na podstawie nowego projektu Komisji. Parlament może przyjąć poprawki do wspólnego stanowiska bezwzględną większością głosów. Podczas posiedzenia plenarnego poprawki mogą wnieść właściwe komisje, grupy polityczne lub grupa 37 posłów.

Przed głosowaniem nad poprawkami przewodniczący Parlamentu może poprosić Komisję o wskazanie, czy może je przyjąć, czy też nie. Rada również może wyrazić swoją opinię.

Termin drugiego czytania w Radzie zaczyna biec od momentu oficjalnego otrzymania od Parlamentu Europejskiego jego stanowiska z drugiego czytania. Jeśli Rada przyjmie wszystkie poprawki Parlamentu akt zostaje przyjęty. Gdy Rada nie może tak postąpić zostaje powołany komitet pojednawczy.

TRZECIE CZYTANIE - POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE

Postępowanie pojednawcze polega na bezpośrednich negocjacjach między Parlamentem a Radą. Jego rezultatem jest ostateczne przyjęcie projektu w trzecim czytaniu.

W skład komitetu pojednawczego wchodzą delegacja Rady, składająca się z 25 członków i delegacja Parlamentu , składająca się z 25 posłów.

Komitet musi zostać powołamy w ciągu sześciu tygodni (lub ośmiu w przypadku wydłużenia terminu) po zakończeniu przez Radę drugiego czytania. Komitet jest powoływany odrębnie dla każdego projektu legislacyjnego i ma sześć (lub osiem) tygodni, aby osiągnąć całkowite porozumienie w formie „wspólnego projektu”.

Jeśli nie zostanie osiągnięte przez Komitet porozumienie, albo Parlament lub Rada nie zaakceptują „wspólnego projektu” w trzecim czytaniu, akt nie zostaje przyjęty. W tym wypadku tryb współdecydowania może zaistnieć ponownie jedynie w wyniku przedstawienia przez Komisję nowego projektu.

Po trzecim czytaniu zakończonym sukcesem, Przewodniczący Parlamentu i Rady muszą podpisać przyjęty wspólny projekt. Uzgodniono, że takie akty legislacyjne będą określane terminem LEX. Odnosi się to również do aktów objętych trybem współdecydowania przyjętych w pierwszym i drugim czytaniu. Od lutego 2004 roku Przewodniczący obu instytucji podpisywali akty wspólnie na posiedzeniach plenarnych w Strasburgu. Następnie akty te publikowane są w Dzienniku Urzędowym.

W ramach tej procedury Parlament Europejski uzyskał możliwość decydowania o treści aktu prawnego na równi z Radą. Komisja Europejska odgrywa szczególną rolę w ramach współdecydowania, gdyż występuje jako mediator pomiędzy Radą a Parlamentem. Osiągnięcie porozumienia jest niezbędne gdyż proces legislacyjny może zakończyć się fiaskiem.

Na podstawie procedury współdecydowania przyjmowane są akty prawne z dziedziny:

- dyskryminacji z powodu narodowości (art. 1 TWE),

- równości szans kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (art. 141 ust.3 TWE),

- swobody przepływu pracowników (art. 40 TWE),

- koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ( art.42 TWE),

- prawa prowadzenie działalności gospodarczej (art. 44 ust.1 TWE),

- decyzji wykonawczych dotyczących Europejskiego Funduszu Społecznego (art. 148 TWE), edukacji (art. 149 TWE), kultury (art. 151 TWE),

- zapobiegania nadużyciom finansowym naruszającym interesy Wspólnoty (art. 280 ust. 4 TWE),

- kierunków i projektów realizacji sieci transeuropejskich (art. 156 TWE),

- realizacji swobodnego świadczenia usług (art.55 TWE),

- realizacji założeń ochrony środowiska (art. 175 TWE),

- realizacji programów badawczych (art. 172 TWE).

PROCEDURA KOMITOLOGII

Komitologia, czyli współpraca komitetów powołanych przez Radę Unii Europejskiej jako narzędzie realizacji funkcji wykonawczych Komisji Europejskiej.

Procedura komitologii przyjęta została przez Radę Unii Europejskiej w 1987 roku (a zmodyfikowano ją w 1999 oraz 2006 roku), jako środek kontroli ograniczającym autonomię Komisji w zakresie uprawnień wykonawczych . Procedura ta nakłada na Komisję obowiązek współpracy z różnego rodzaju komitetami, w których skład wchodzą przedstawiciele rządów państw członkowskich i z którymi musi się ona konsultować przed podjęciem decyzji.

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską jest podstawą prawną dla procedury wydawania aktów wykonawczych przez Komisję Europejską (art. 202 i art. 211), stanowią one o tym, iż Rada lub Rada wspólnie z Parlamentem Europejskim formułują upoważnienia Komisji do wydawania aktów wykonawczych w wydanym przez siebie akcie prawa pochodnego.

Wprowadzono trzy rodzaje komitetów, w których skład wchodzą przedstawiciele rządów państw członkowskich po jednym z każdego państwa. Przewodniczącym jest przedstawiciel Komisji, który przedstawia komitetowi propozycje decyzji.

Komitologia odzwierciedla kompromis między podejmowaniem decyzji w ramach Unii Europejskiej a dążeniem państw członkowskich do utrzymania swych wpływów na wykonywanie i stosowanie prawa w UE.

Poszczególni przedstawiciele rządów państw dysponują taką liczbą głosów jak podczas głosowania większością kwalifikowaną w Radzie Unii Europejskiej. Warunki korzystania przez Komisję jej uprawnień wykonawczych są ustalane przez Radę Unii Europejskiej w akcie prawa pochodnego, którego postanowienia mają być stosowane przez Komisję Europejską, nazywanym aktem podstawowym . W taki sposób tworzone są komitety komitologiczne.

Wyróżniamy trzy rodzaje komitetów:

1. doradcze - wydają niewiążące opinie dla Komisji Europejskiej odnośnie projektów akt wykonawczych,

2. zarządzające - mogą zwrócić się do Rady o zbadanie skuteczności środków wykonawczych zastosowanych przez Komisję Europejską, w tym czasie procedura wdrażania aktów prawnych jest zawieszona, jeśli w określonym terminie Rada nie wyda decyzji, Komisja może kontynuować proces wykonawczy; mogą blokować wprowadzenie aktu wykonawczego większością kwalifikowaną, jak również w wyniku ich negatywnej opinii mogą przekazać projekt aktu Radzie Unii Europejskiej, która może dany projekt zmodyfikować, przyjąć, bądź odrzucić,

3. regulacyjne - zatwierdzają każdy projekt aktu prawnego przedstawiony przez Komisję Europejską; mogą również zwrócić się do Rady o zbadanie skuteczności środków wykonawczych zastosowanych przez Komisję Europejską, jednak gdy Rada nie podejmie decyzji w określonym czasie, proces wykonawczy może być kontynuowany jedynie wówczas, gdy Rada nie wyraziła sprzeciwu zwykłą większością.

PROCEDURA OPINII POZYTYWNEJ

Tryb opinii pozytywnej używa się do aktów prawnych w ograniczonych obszarach tematycznych, Rada Unii Europejskiej jednomyślnie przyjmuje stanowisko (zazwyczaj, choć nie zawsze, na podstawie opinii Komisji Europejskiej, która jest następnie przekazywana do Parlamentu Europejskiego).

W ramach tej procedury Parlament uczestniczy we wspólnotowej procedurze legislacyjnej, która zakłada, że akt legislacyjny musi być zaakceptowany przez Parlament (jako warunek niezbędny by zostać uchwalonym). Parlament zgodnie z tą procedurą może jedynie aprobować lub odrzucać poprawki nowego aktu, a nie ma prawa wnoszenia poprawek. Jeśli Parlament wyraża zgodę, Rada przyjmuje propozycję.

Zastosowanie procedury w odniesieniu do:

- przystąpienia państw do UE (art. 49 TUE),

- układów o stowarzyszeniu i innych porozumień fundamentalnych z krajami trzecimi (art. 200 paragraf 3 , ust. 2 TWE),

- modyfikacji statutów Europejskiego Systemu Banków Centralnych (art. 107 TWE),

- desygnowania przewodniczącego Komisji i innych członków kolegium (art. 214 TWE).

TWORZENIA PRAWA PIERWOTNEGO

Tworzenie prawa pierwotnego, czyli zawieranie nowych traktatów oraz uzupełnianie, wprowadzanie zmian w już istniejących traktatach, na których opiera się Unia Europejska. Zmiany w prawie pierwotnym reguluje art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z postanowieniami traktatu inicjatywa w tym zakresie, przysługuje rządowi każdego z państw członkowskich oraz Komisji Europejskiej, a forum dla przygotowywania zmian w traktatach stanowi konferencja przedstawicieli państw członkowskich, nazywana Konferencją Międzyrządową. Konferencję Międzyrządową zwołuje Rada, podejmując tą decyzję zwykłą większością głosów, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Banku Centralnego

Zmiany w traktatach uzgadniane są w trakcie Konferencji Międzyrządowej „za wspólnym porozumieniem” państw członkowskich, po uzyskaniu jednomyślności w toku przeprowadzonych negocjacji. Nowy traktat podpisywany jest przez przedstawicieli wszystkich państw członkowskich, a następnie podlega ratyfikacji, zgodnie z wymogami konstytucyjnymi poszczególnych państw. Warunkiem jego wejścia w życie jest zakończenie procedury ratyfikacyjnej przez wszystkie państwa członkowskie.

Zmiany w prawie pierwotnym mogą następować także w wyniku zawierania traktatów o przystąpieniu do Unii Europejskiej nowego państwa członkowskiego, czyli tzw. traktatów akcesyjnych. Procedurę zawierania takich traktatów reguluje art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej

TWORZENIE PRAWA WTÓRNEGO

Tworzenie prawa wtórnego to działania legislacyjne podejmowane przez poszczególne instytucje Wspólnot Europejskich (funkcjonujące także jako instytucje Unii Europejskiej w II i III filarze) w celu realizacji ich traktatowych zadań. Tryb tworzenia prawa wtórnego w I filarze znacznie różni się od procedur w II i III filarze. Wynika to z odmienności między poszczególnymi filarami. I filar oparty jest na metodzie wspólnotowej, zakładającej istnienie kompetencji WE, natomiast II i III filar opiera się na metodzie międzynarodowej, czyli współpracy międzyrządowej państw członkowskich.

Za tworzenie aktów prawnych w II filarze odpowiedzialne są Rada Unii Europejskiej i Rada Europejska, które podejmują decyzje mające charakter priorytetowy, natomiast w III filarze organem tworzącym prawo jest Rada Unii Europejskiej.

Rada Unii Europejskiej w znakomitej większości przypadków podejmuje decyzje w ramach II i III filaru jednogłośnie, wprawdzie przepisy traktatu o Unii Europejskiej przewidują w niektórych wypadkach głosowanie większością kwalifikowaną. W procedurach podejmowania decyzji w ramach II i III filaru, Komisja Europejska dzieli inicjatywę prawodawczą z państwami członkowskimi, a rola Parlamentu Europejskiego pozostaje ograniczona jedynie do funkcji konsultacyjnych.

ZAWIERANIE UMÓW MIEDZYNARODOWYCH

Do źródeł prawa wspólnotowego zalicza się umowy międzynarodowe. W imieniu Wspólnoty Rada Unii Europejskiej, główny organ decyzyjny, co roku uroczyście podpisuje szereg umów pomiędzy Unią Europejską a krajami poza Unii i organizacjami międzynarodowymi. Umowy te obejmują sprawy ogólne, takie jak handel, współpraca i pomoc rozwojowa, lub też dotyczą wąskich dziedzin, takich jak włókiennictwo, rybołówstwo, nauka i technika, transport itp.

O procedurze zawierania umów międzynarodowych przez Wspólnotę Europejską mówi art. 300 TWE. Gdy postanowienia traktatu przewidują zawarcie umowy między Wspólnotą a państwem lub organizacją międzynarodową, Komisja przedstawia zalecenie Radzie, która ją upoważnia do rozpoczęcia rokowań. Komisja prowadzi rokowania w konsultacji ze specjalnymi komitetami wyznaczonymi przez Radę w celu wsparcia jej w tym zadaniu i w ramach dyrektyw, jakie Rada może do niej kierować.

O zawarciu i podpisaniu umowy decyduje Rada, podejmująca decyzję większością kwalifikowaną na wniosek Komisji. Rada stanowi jednomyślnie, gdy umowa dotyczy dziedziny, w której do przyjęcia przepisów wewnętrznych wymagana jest jednomyślność.

Parlament Europejski jest natychmiast i w pełni informowany o każdej podjętej decyzji dotyczącej tymczasowego stosowania lub zawieszenia umów lub ustalenia stanowiska wspólnotowego w organie utworzonym przez umowę.

Rada zawiera umowy po konsultacji z Parlamentem Europejskim, z wyjątkiem umów określonych w art. 133 ust. 3. Parlament Europejski wyraża swoją opinię w terminie, który ustala Rada, stosownie do pilności sprawy. W przypadku braku opinii w tym ter­minie Rada może stanowić samodzielnie.

Rada zawierając umowę może, na zasadzie odstępstwa, upoważnić Komi­sję do zatwierdzania poprawek w imieniu Wspólnoty, gdy umowa przewiduje, że popraw­ki te powinny być przyjęte według procedury uproszczonej lub przez organ utworzony przez tę umowę. W przypadku, gdy umowa międzynarodowa ma zmienić TWE niezbędna jest wcześniejsza jego modyfikacja zgodnie z art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej.

Umowy zawarte zgodnie z warunkami określonymi w art. 300 TWE wiążą instytucje Wspólnoty oraz Państwa Członkowskie.

O umowach międzynarodowych zawieranych przez Unię Europejską w ramach II i III filaru mówi art. 24 i 38 Traktatu o Unii Europejskiej. Dotyczą one zawierania umów z państwami lub organizacjami międzynarodowymi.

Rada upoważnia Prezydencję, wspieraną w miarę potrzeby przez Komisję, do podjęcia rokowań w celu zawarcia umowy. Umowy są zawierane przez Radę na podstawie zalecenia Prezydencji. Rada decyduje jednomyślnie, jeżeli umowa dotyczy zagadnienia wymagającego jed­nomyślności przy podejmowaniu decyzji wewnętrznych. Jeżeli celem umowy jest wprowadzenie w życie wspólnego działania albo wspólnego stanowiska Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną.

Umowa nie wiąże Państwa Członkowskiego, które oświadcza, iż niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej krajowej procedury konstytucyjnej. Pozostali członkowie Rady mogą uzgodnić, że umowa ta będzie miała zastosowanie tymczasowe.

Umowy zawarte zgodnie z założeniami określonymi w art. 24 i 38 TUE wiążą instytucje Unii.

LITERATURA

1. Burchardt K.D., ABC prawa wspólnotowego, Warszawa 1999.

2. Duda R., Niemiec M., Niemiec V., Stadtmuller E., Wróbel I., Wróblewski M., Unia Europejska. Słownik Encyklopedyczny, Wrocław 2003.

3. Kenig - Witkowska M., Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2004.

4. Michałowska - Gorywoda K., Podejmowanie decyzji w Unii Europejskiej, Warszawa 2002.

5. Proces decyzyjny w Unii Europejskiej. Opis procedur tworzenia prawa w Unii Europejskiej, pod red. M. Godłozy, Warszawa 2005.

R. Duda, M. Niemiec, V. Niemiec, E. Stadtmuller, I. Wróbel, M. Wróblewski, Unia Europejska. Słownik encyklopedyczny, Wrocław 2003, s. 202

M. Godłoza, Proces decyzyjny w Unii Europejskiej. Opis tworzenia procedur prawa w Unii Europejskiej, Warszawa 2005, s.15

R. Duda, M. Niemiec, V. Niemiec, E. Stadtmuller, I. Wróbel, M. Wróblewski, op. cit., Wrocław 2003, s. 203

M. Godłoza, op. cit., Warszawa 2005, s. 16

R. Duda, M. Niemiec, V. Niemiec, E. Stadtmuller, I. Wróbel, M. Wróblewski, op. cit., Wrocław 2003, s. 202

Burchardt K.D., ABC prawa wspólnotowego, Warszawa 1999, s. 77

R. Duda, M. Niemiec, V. Niemiec, E. Stadtmuller, I. Wróbel, M. Wróblewski, op. cit., Wrocław 2003, s. 110

R. Duda, M. Niemiec, V. Niemiec, E. Stadtmuller, I. Wróbel, M. Wróblewski, op. cit., Wrocław 2003, s. 110

Burchardt K.D., op. cit, Warszawa 1999, s.80

Kenig - Witkowska M., Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2004, s.195

Tamże, s.196

Kenig - Witkowska M., op. cit., Warszawa 2004, s.196

Tamże, s.198

1

---