podroz do grecji, Testy, sprawdziany, konspekty z historii


Podróż do śródziemnomorskich źródeł,

czyli internetowy aneks do trzech pierwszych rozdziałów podręcznika do nauki języka polskiego w liceum Przeszłość to dziś dla klasy I, część 1

Rozdziały pierwszej części podręcznika Przeszłość to dziś: 1. Po co Homer? 2. W świecie mitów i 3. Tragedia i tragizm poświęcone są literaturze i sztuce greckiego antyku. Otwierają one barwną przestrzeń kulturową, której warto dotknąć i którą trzeba zobaczyć... Któż nie marzył o tym, by wraz z Odyseuszem żeglować po błękitnym morzu, odkrywać nieznane wyspy pełne potworów i cudownych kobiet, przemierzać tajemnicze przestrzenie i mijać bezdenne kipiele? Kto nie wolałby na własne oczy ujrzeć góry, których wierzchołki toną w chmurach, a nie tylko zapamiętywać ich nazwy - Parnas, Olimp, Arkadia? Kto nie chciałby z wyżyn Akropolu spojrzeć na Ateny? Dotknąć marmurowych kolumn i zbroi walczących herosów?

Dziś możemy dotrzeć do wszystkich tych miejsc, a poniekąd i odległych czasów - poprzez internet. Choć wirtualna podróż nie zastąpi rzeczywistej, to jednak da jej przedsmak. Ma też zalety wyjątkowe - pozwala na swobodne przemieszczanie się w przestrzeni i w czasie bez żadnych ograniczeń.

Zaproponujmy więc naszym uczniom kilka internetowych wędrówek, które będą zarówno powrotem do śródziemnomorskich korzeni naszej kultury, jak i atrakcyjnymi wycieczkami po pięknej Grecji - krainie bezmiaru wysp rozrzuconych po nie takim znów bezpiecznym morzu, jasnych plaż, krętych dróg i wiosek na górskich zboczach...

Jednocześnie rozpocznijmy w ten sposób nasze żeglowanie po internetowym morzu słów, obrazów i dźwięków, pamiętając, by jego celem zawsze była jakaś Itaka.
W przeciwnym razie zamiast na błękitne wody Ajgejonu internet łatwo zaprowadzi nas
w otchłań chaosu.

Niech w czasie tej podróży naszym przesłaniem będą słowa greckiego poety Konstandinosa Kawafisa:

Jeśli wyruszasz w podróż do Itaki,

pragnij tego, by długie było wędrowanie,

pełne przygód, pełne doświadczeń.

Lajstrygonów, Cyklopów, gniewnego Posejdona

nie obawiaj się. Nic takiego

na twojej drodze nie stanie, jeśli myślą

trwasz na wyżynach, jeśli tylko wyborne

uczucia dotykają twego ducha i ciała.

Ani Lajstrygonów, ani Cyklopów

Ani okrutnego Posejdona nie spotkasz,

Jeśli ich nie niesiesz w swojej duszy [...]

Ale bynajmniej nie spiesz się w podróży.

Lepiej, by trwała ona wiele lat,

Abyś stary już był, gdy dobijesz do tej wyspy,

Bogaty we wszystko, co zyskałeś po drodze [...]

(Itaka)

*

Uczniowie mogą przygotować i przedstawić w klasie różne trasy podróży, czyli powiązane tematycznie prezentacje, ilustrowane obrazami, zdjęciami, a jeśli to możliwe - dźwiękiem. Tematy podpowie układ rozdziałów podręcznika Przeszłość to dziś:

Możemy też stworzyć tematy mniej obszerne, za to bardziej skoncentrowane na określonych zagadnieniach, np.:

Przygotowując warstwę informacyjno-merytoryczną prezentacji, oprócz podręcznika można wykorzystać antologię tekstów Romana Mazurkiewicza Starożytność-średniowiecze.

*

Uczniowie będą pracowali indywidualnie lub zespołowo. Powinni dostać nieco czasu na interesujące opracowanie całości. Przejrzenie zasobów stron, selekcja informacji, przetworzenie ich i ułożenie w sensowną całość, a następnie opracowanie komentarza (mniej lub bardziej erudycyjnego) wymaga czasu. Układ prezentacji i sposób jej skomentowania ramowo określi nauczyciel. Może np.

Prezentacja najefektowniej wyglądałaby na ekranie komputera, przygotowana
np. w programie Power Point, jeśli jednak na lekcji nie ma możliwości skorzystania
z pracowni komputerowej, to wystarczy kilka wydrukowanych zdjęć i notatki oraz interesująca wypowiedź - wraz z podaniem adresów wykorzystanych stron, tak by pozostali uczniowie mogli indywidualnie, już po lekcji, na dostępnych sobie komputerach przejrzeć zasoby wykorzystanych stron. Oczywiście, w trakcie podróży autorzy nie omawiają całej ich zawartości, lecz wybierają tylko to, co naprawdę jest ważne dla tematu i zaplanowanej trasy. Można robić dygresje, przeskoki do innych witryn, gdzie znajduje się ciekawy komentarz lub zdjęcie. Jednym słowem - narracja podróży będzie oddawać właściwości hipertekstu.

*

Wydaje się, że najprostszym sposobem znajdowania potrzebnych źródeł jest korzystanie z internetowych wyszukiwarek. Gdy uczeń wpisze kluczowe dla danego tematu podróży hasła (najlepiej w kilku wariantach), na pewno trafi na jakiś adres, który się przyda,
a potem będzie mógł wykorzystać zamieszczone w nim linki, by znaleźć strony pokrewne. Skąd jednak autorzy prezentacji mają wiedzieć, gdzie powinni szukać interesujących
i wartościowych materiałów? Gdy posłużą się wyszukiwarką, wpisując np. hasło „Homer”, to, po pierwsze, otrzymają kilka tysięcy adresów różnych stron, z których zdecydowana większość okaże się bezwartościowa dla realizowanego zadania, a po drugie - gdzieś na początku tej listy (zakładając, że zastrzegą szukanie stron tylko w języku polskim!) znajdą przede wszystkim linki do różnorodnych ściąg uczniowskich. Jeśli widzimy takie niebezpieczeństwo, warto, przynajmniej na początku, udzielić uczniom kilku wskazówek, podać parę pewnych adresów.

Encyklopedie, do których warto zajrzeć w pierwszej kolejności, to:

Do większości muzeów europejskich (i nie tylko europejskich) najprościej dotrzeć z portalu www.muzea.pl.

Na różnych serwerach istnieje bardzo wiele stron prywatnych, zakładanych przez ludzi, którzy chcą dzielić się z innymi tym, co ich zachwyciło, pokazać zrobione w czasie wakacyjnych wojaży zdjęcia, opowiedzieć o swoich odkryciach. Kilka przykładowych adresów:

Poszukujący tego typu materiałów mogą zacząć od bogatego serwisu www.grecja.home.pl, w którym znajdą też sporo linków do stron prywatnych poświęconych Grecji.

Planując wirtualną wycieczkę do Grecji, warto odwiedzić kilka serwisów
o charakterze turystyczno-informacyjnym. Można zacząć od zwykłych portali turystycznych, takich jak www.wakacje.pl, gdzie znajdują się podstawowe informacje o państwie, jego historii, wartych obejrzenia zabytkach, sposobach podróżowania, miejscowych zwyczajach, mapy kraju (zazwyczaj powiększające wybrane tereny), trasy wycieczkowe itp. Będą one pomocą dla tych, którzy wolą trzymać się ziemi.

Można również zajrzeć na strony serwisu www.grecja.of.pl. „Serwis powstał w celu przybliżenia wszystkim pięknego kraju, jakim jest Grecja, w szczególności zaś jej walorów turystycznych, choć nie tylko. Mamy nadzieję, że każdy, kto był bądź ma zamiar pojechać do Grecji, znajdzie tutaj wiele przydatnych i ciekawych informacji” - piszą autorzy.

Wiadomości tutaj zawarte, niezbyt obszerne i dość podstawowe, nie znużą licealistów. Jest też trochę ładnych zdjęć, są i mapy Grecji - uczniowie będą mieli dobry punkt startu. Znajdą tu zwięzły, „turystyczny” opis Aten, Pireusu, Salonik i komentarz na temat najbardziej podstawowych zabytków (Akropol, Delfy, Meteory). Są też „przydatne ciekawostki”, jakie zwykle umieszcza się w krótkich przewodnikach turystycznych: kuchnia, zwyczaje kulinarne Greków, dojazd.

Uczniowie, którzy w roli przewodnika chcieliby oprowadzić klasę po Partenonie (lub całym Akropolu czy Atenach - np. w ramach Podróży do Grecji klasycznej), będą mogli pokazać kilka zdjęć i posłużyć się tekstem - po uprzednim jego przeredagowaniu:

Partenon

 „Słynna świątynia Ateny Partenos („dziewicy”) na Akropolis ateńskiej, wzniesiona w latach 447-432 p.n.e. z inicjatywy Peryklesa [...] Klasyczne dzieło architektury attyckiej, łączące porządek dorycki
z elementami jońskimi [...]

Wymiary świątyni wynosiły 69,51 m na 30,86 m. Wnętrze dzieliło się na 2 części: trójnawową cellę o długości 100 stóp (stąd nazwa Hekatompedon naos), gdzie przechowywano kultowy posąg Ateny (Atena Partenos dłuta Fidiasza), i Partenon właściwy - salę o 4 jońskich kolumnach, dla dziewcząt w służbie bogini.

Dekorację rzeźbiarską wykonali artyści pod kierunkiem Fidiasza:
1) na belkowaniu - 92 metopy (ok. 447-443 p.n.e.) z przedstawieniem gigantomachii (wschód), amazonomachii (zachód), wojny trojańskiej (północ), centauromachii i dziejów Erechteusza (południe);

2) Fryz Partenonu - joński fryz ciągły obiegający zewnętrzne ściany celli, (442-438 p.n.e.) o długości ok. 160 m, przedstawiający procesję panatenajską (Panatenaje);

3) na przyczółkach ukazano (438-432 p.n.e.) narodziny Ateny (wschód) i spór Ateny z Posejdonem
o miasto (zachód). Jedynie w narożnikach zachowały się resztki rzeźb przyczółka oraz kilka żłobkowanych tryglifów rozdzielających metopy z resztkami rzeźb. 

We wczesnym średniowieczu (ok. 662) świątynia została zamieniona na kościół chrześcijański,
a w 1460, po wybudowaniu minaretu, na meczet. W 1674 ambasador Ludwika XIV przy Wysokiej Porcie markiz C.M.F. de Nointel polecił sporządzić rysunki detali Partenonu. Rysownikami byli: nieznany z imienia Carrey, prawdopodobnie Flamandczyk, i tzw. anonim Nointel, o którym nic nie wiadomo.
    Partenon uległ częściowemu zniszczeniu w czasie oblężenia Aten przez wojska weneckie w 1687 (Partenon był wtedy arsenałem), kiedy to oficer floty Wenecji trafił z działa okrętu w zgromadzone tam prochy. Rysunki Carreya i Nointela mają ogromne znaczenie dla poznania wyglądu zabytku i jego rekonstrukcji. W latach 1802-1812 część zachowanych rzeźb Partenonu wywiózł (wyrywając je z ich naturalnych miejsc i niszcząc przy tym) do Londynu (dziś w British Museum) lord T. B. Elgin”.

Wyrazy trudniejsze (np. te, które zaznaczono w tekście) powinny zostać wyjaśnione
w trakcie wykładu.

Autorzy prezentacji mogą na chwilę przenieść się w swych podróżach na inne strony internetowe (np. Muzeum Brytyjskiego lub muzeów greckich, o których będzie mowa dalej), aby pokazać np.:

Na omawianej stronie (www.grecja.of.pl) natomiast uczniowie odnajdą jeszcze zdjęcia Erechtejonu (trzeba zwrócić uwagę na krużganek Kor, popularny motyw pocztówek ateńskich, i wyjaśnić, kim były te postacie) i związany z nim mit o sporze Ateny
z Posejdonem o panowanie nad Attyką. Informacja, że również dzisiaj rośnie oliwka
w miejscu, gdzie ponoć zasadziła je Atena, może się stać pretekstem do pokazania zdjęć
z plantacjami oliwek (ważnymi dla krajobrazu kulturowego krajów śródziemnomorskich) oraz do omówienia symboliki tego drzewa.

Spór Posejdona z Ateną to motyw zdobniczy na wazach greckich, których zdjęcia należałoby znaleźć (można także przywołać słynne posągi Ateny ze zbiorów Luwru lub Posejdona z Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach). Każde z prezentowanych dzieł powinno zostać obudowane krótkim komentarzem (czas powstania, miejsce pochodzenia, charakterystyczne cechy itp.).

*

W trakcie Podróży do Grecji klasycznej ciekawe też byłoby porównanie współczesnego wyglądu Akropolu z rekonstrukcją jego wyglądu w starożytności. Taką makietę z opisem znaleźć można np. na stronach internetowych Międzywydziałowego Instytutu Antropologii i Archeologii WSH w Pułtusku www.archeologia.wsh.edu.pl.

Inna rycina, pochodząca z tego samego źródła, zawiera rekonstrukcję Partenonu
z posągiem Ateny Partenos Fidiasza. Pozwoli ona omówić zasadę symetrii, opierającej się na wyważeniu proporcji ludzkiego ciała (kanon Polikleta), a także zwrócić uwagę, że starożytni Grecy malowali rzeźby (omawiany posąg, o wysokości prawie 11 m, był wykonany ze złota
i kości słoniowej na szkielecie z metalu i drewna).

*

Inny wątek podróży do Grecji, który można rozpocząć na stronie www.grecja.of.pl, to Delfy ze świątynią Apolla Pytyjskiego, amfiteatrem, słynnym kamieniem - omfalosem, uważanym za pępek świata. Delfy będą ważnym punktem podróży śladem różnych mitycznych postaci, od Heraklesa, przez bohaterów wojny trojańskiej, po Edypa, bo wyrocznia odegrała istotną rolę w losach każdego z nich. Delfy (i przychodzące stamtąd przepowiednie) są zasadnym punktem podróży przy tematach dotyczących teatru greckiego, koncepcji tragizmu (wizji ludzkiego losu) czy też przy opowieściach o mitycznym początku, ponieważ tu właśnie pierwotnie czczono Gaję.

Uczniowie mogą także przedstawić wieszczkę, zwaną Pytią, siedzącą przy trójnogu, wdychającą opary i rzucającą w transie bezładne słowa. To dobra okazja, aby przypomnieć mityczne i rzeczywiste sytuacje, gdy słowa wyroczni wpływały na bieg historii i losy bohaterów.

*

Podobny do omówionego serwisu charakter ma wortal o Grecji www.hellada.sns.pl, który, jak pisze autorka, Marta Podleśna, powstał z „miłości do Hellady”. Znajduje się tu sporo informacji o historii, filozofii i sztuce greckiej (ilustrowanych zdjęciami). Są one znacznie bardziej erudycyjne, a zasoby stron - bardziej złożone. Treści są rozłożone
w podstronach, takich jak m.in: Antyk, Architektura, Bibliografia, Biblioteki, Filozofowie, Historia, przy czym, rozwijając je, wchodzimy z kolei w ich podrozdziały, zawierające dość szczegółowe wiadomości na różne tematy. To wystarczający materiał nie tylko do zredagowania tekstu przewodnika oprowadzającego wycieczkę po Akropolu i Atenach, ale
i na całkiem porządny wykład z historii architektury - o Grecji klasycznej (temat korespondujący z 3. rozdziałem podręcznika Krzysztofa Mrowcewicza) i innych okresach
w sztuce antyku.

Uczniowie zainteresowani wiedzą o kulturze i sztuką znajdą tu np. wyczerpujący wykład na temat liczbowych zasad proporcji układających się w rodzaj sieci, w które ujęta była budowla grecka. Wykorzystanie tych informacji pozwoli naocznie wykazać sens stwierdzenia, że piękno klasyczne oparte było na liczbie, i opisać estetykę klasyczną
w postaci matematycznych stosunków i miar.

W serwisie znajdują się ponadto bardziej rozbudowane dygresje, odniesienia do historii, filozofii (np. poglądy Platona na piękno i architekturę), religii.

Omawiając fryz panatenajski, autorka opisuje przebieg i znaczenie święta, od którego wziął on swą nazwę (opis zaczerpnięty z omawianej strony):

„W perypterze znajduje się rozległy relief z procesją Panatenajów [...] Przedstawia ona rytuał, w którym uczestniczyło całe miasto: małe Panatenaje (wielkie święto Panatenajów odbywało się tylko co cztery lata i trwało cztery dni). W tym dniu co roku, podczas uroczystej ceremonii dawano bogini w darze wspaniale utkany peplos, co było punktem kulminacyjnym i zakończeniem procesji, jednoczącej wszystkich dostojników miasta. Od bramy dipylońskiej (Dypylonu) przy Keramejkosie wchodzono przez agorę na Akropolis, aby poświęcić opiekunce miasta cztery woły i cztery młode owce. Święto odbywało się po zebraniu zbiorów i stwarzało okazję do podziękowania za dobrodziejstwa zesłane przez Atenę. 

Na długości około 160 m przedstawieni są bogowie, herosi, jeźdźcy, ofiarnicy, młode dziewczęta tkające peplos, zwierzęta, fundatorzy, muzykanci i zaprzęgi. Święto, które podobne było do orientalnych uroczystości noworocznych, wyznaczało czas bliskiego zespolenia całej wspólnoty z bóstwem opiekuńczym. W związku z obywatelskim charakterem uroczystości znaczenie tej ceremonii było zdecydowanie polityczne”.

Posługując się makietą (rekonstrukcją) Partenonu, autorzy prezentacji mogą na podstawie takiego opisu wyobrazić sobie, że uczestniczą w ceremonii i opowiedzieć o niej, wchodząc w role świętujących Greków (byłaby to więc zarazem podróż w czasie...).

Ci, którzy wolą dzień dzisiejszy i chcą pozostać w skórze np. współczesnego turysty, mogą zaprezentować widok ze wzgórza Akropolu na Ateny lub daleką panoramę Akropolu. Współczesny wygląd Aten i ich zabytków można odnosić do charakteru i funkcji miasta
w starożytności. Umożliwią to piękne zdjęcia, które oddają dzisiejszy obraz klasycznej Grecji. Wortal www.hellada.sns.pl pozwala dokładnie poznać wiele zabytków greckich - zarówno w perspektywie współczesnej, jak i historycznej.

Do zaprojektowania takiej wycieczki przydatne też będą zasoby strony Najładniejsze miasta Europy (www.miastaeuropy.art-web.pl), która przystępnie opowiada
o najważniejszych miejscach współczesnych Aten, wprowadzając jednocześnie w historyczną przeszłość miasta.

*

W każdej podróży koniecznie trzeba odwiedzić muzea, które gromadzą wiele zabytków Homerowej Grecji.

Link do strony Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach znajdziemy
w portalu www.muzea.pl. Stąd też najwygodniej trafić do większości liczących się muzeów europejskich, zawierających sporo zabytków starożytności:

Trudno wyobrazić sobie np. Podróż do Grecji klasycznej bez zobaczenia najsłynniejszych rzeźb, których oryginały (lub kopie) znajdują się dziś w zbiorach Luwru.

Warto wykorzystać doskonałe narzędzia, w jakie wyposażone są strony tych muzeów; np. eksponaty z Luwru czy Muzeów Watykańskich (www.mv.vatican.va) można obracać, oglądać z różnych perspektyw, powiększać itp.

W trakcie podróży w mityczny bezczas, gdy ziemia roiła się od potworów, a wielcy bohaterowie, jak Herakles czy Tezeusz, zmuszeni byli je zwalczać, by czynić ją przyjazną ludziom, jak i w podróży do źródeł dramatu greckiego warto zobaczyć rzeźby Sfinksa. Jedna znajduje się w muzeum w Delfach, inną przechowuje Narodowe Muzeum Archeologiczne
w Atenach. Do obu z nich (a także innych muzeów na terenie Grecji) łatwo trafić z serwisu greckiego ministerstwa kultury, który ma wersję angielskojęzyczną (Hellenic Ministry of Culture, www.culture.gr; podstrona: Museums, Monuments and Archaeological Sites of Hellas).

To bardzo przydatny adres. Minimalna znajomość języka angielskiego wystarczy, aby posługując się zamieszczonym tu menu, znaleźć listę wszystkich muzeów greckich państwowych i niepaństwowych i zobaczyć ich najważniejsze eksponaty. Zamieszczono tu także listy najważniejszych zabytków (klikając w nazwę, uczeń dotrze do zdjęć i krótkiego komentarza, napisanego przystępnym językiem angielskim). W ten sposób można znaleźć spis wszystkich starożytnych teatrów greckich i obejrzeć ich zdjęcia (bardzo wyraźne i dobrej jakości).

Zbiory muzealne są tu uporządkowane tematycznie. Przy okazji różnych podróży warto pokazać następujące kolekcje:

Ta ostatnia wystawa jest szczególnie interesująca, gdyż gromadzi zbiory wielu różnych muzeów europejskich i skupia różne wątki sztuki greckiej, wykraczające poza dosłownie rozumiany kult ciała i ćwiczeń sportowych.

Oczywiście, zdjęcia i opisy zamieszczone na stronach internetowych są tylko drobną częścią omawianych zbiorów, jednak i tak stanowią interesujący materiał dla wirtualnych podróżników. Pomysł, by zgromadzić powiązane tematem lub konwencją estetyczną (czy jakąś inną ideą) dzieła sztuki greckiej z różnych muzeów świata, jest ciekawy sam w sobie - tak można właśnie zorganizować podróż, która przecież - jak już wspomniałam - nie musi respektować żadnych fizycznych ograniczeń.

*

Możliwości komponowania podróży są nieskończone (zwłaszcza jeśli ma być raczej krótka, np. na 10-15 minut prezentacji). Ten sam temat można opracować na wiele sposobów, pokazując zupełnie różne treści.

Na przykład podróż Szlakiem teatrów antycznych może koncentrować się wokół:

Uczniowie bez problemów znajdą zdjęcia amfiteatrów (i ich pozostałości) z różnych miejsc: Aten, Epiru, Efezu, Epidauros, Delf - wraz z komentarzami dostatecznie obszernymi, jak na potrzeby licealistów. Można na ich podstawie zrekonstruować budowę teatru oraz przeznaczenie i funkcjonowanie poszczególnych jego elementów, wykorzystać terminologię. Autor prezentacji może wejść w rolę przewodnika lub starożytnego aktora, który przygotowuje się do zagrania roli w tragedii (konwencja dramy). Dobrze, jeśli w tok swojej opowieści wplecie on dodatkowe informacje, np. o tym, że powstanie słynnego teatru
w Epidauros było związane z miejscowym kultem Asklepiosa, patrona sztuki lekarskiej, że budowę przypisuje się Polikletowi Młodszemu i że tu grano najsłynniejsze sztuki Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa. Przy okazji może zaprowadzić (wirtualnie) do muzeum w Epidauros
i pokazać np. kapitele wspaniałych kolumn korynckich.

Do teatru w Epidauros można trafić m.in. ze strony www.culture.gr (The theatre of The Sanctuary of Asklepios at Epidaurus). Znajdują się tu doskonałe zdjęcia, wspaniale unaoczniające zasadę klasycznego porządku obecną w budowie teatru.

Prezentacje, oczywiście, mogą być obszerniejsze, wieloaspektowe, zaplanowane nawet na całą jednostkę lekcyjną (zwłaszcza gdy opracowuje je zespół uczniów).

Oto przykładowy plan Wyprawy do Grecji Homerowej

1. Homer i jego wyobrażenia (np. rzeźby głowy poety z Muzeum Brytyjskiego czy Prado), autor Iliady i Odysei, legendarny niewidomy poeta, hipotezy na temat jego istnienia („kwestia homerycka”).

2. Mykeny starożytne (które były w XIV-XIII w. p.n.e., a więc w przypuszczalnym czasie wydarzeń opisanych w Iliadzie, najsilniejszym ośrodkiem spośród miast greckich, dlatego ich władcę uczyniono głównym wodzem wojsk wyruszających pod Troję) i tzw. Grób Agamemnona (zdjęcia i informacje np. z wortalu www.hellada.sns.pl).

3. Odkrycie Schliemanna, legendarny „Skarb Priama”, niektóre przedmioty z Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach, m.in. złota maska uważana przez niemieckiego odkrywcę za maskę Agamemnona, w rzeczywistości znacznie wcześniejsza... (www.culture.gr).

Gdyby ktoś zainteresował się głębiej tym tematem - o „Skarbie Priama” poczytać można na stronie Roberta Kudelskiego Eksplorator, poświęconej poszukiwaczom skarbów
i tajemnic II wojny światowej (www.eksplorator.os.pl), redagowanej co prawda hobbystycznie (jak zastrzegają autorzy, mogą się znaleźć nieścisłości), ale za to z pasją.

W zbiorach Muzeum Brytyjskiego jest sporo eksponatów znalezionych na terenie dzisiejszej Turcji (w okolicach dawnej Troi), podobnych do tych, które Schliemann uważał za pochodzące z czasów wojny trojańskiej. Należy do nich np. dwuuszny srebrny puchar, podobny do opisywanego przez Homera depas amphikypellon, z którego mieli pić wino herosi (w rzeczywistości o jakieś tysiąc lat wcześniejszy).

4. Wyobrażenia bogów, herosów i innych postaci z eposów Homera (np. potworów); tu uczeń powinien wykorzystać dzieła sztuki (np. rzeźby i malowidła na wazach znalezione samodzielnie na stronach różnych muzeów).

Uczniowie mogą też samodzielnie przeszukiwać zbiory różnych muzeów, znajdą np. sceny odnoszące się do mniej znanych im epizodów Iliady, takie jak wizerunek Eos (Różanopalcej Jutrzenki) unoszącej ciało swego syna, Memnona, zabitego pod Troją przez Achillesa (patera ze zbiorów Luwru).

Pokazując wyobrażenia bogów i herosów, uczniowie mogą czytać odpowiednie fragmenty Iliady, tworzyć leksykon „Kto jest kim w Iliadzie?”, idąc za przykładem autora podręcznika, opowiadać o nich własnymi słowami... Dobrym podsumowaniem będzie przedstawienie „starogreckiego ideału rycerskiego” (por. podręcznik i fragment książki Marii Ossowskiej).

6. Dodatkową atrakcją mogą być kilkuminutowe fragmenty filmu Troja (np. jego zwiastuny, które można ściągnąć z różnych stron internetowych), ewentualnie krótkie odniesienie do filmu, cytaty z recenzji (można je znaleźć np. na stronie www.film.onet.pl).

7. Piękne zdjęcia Morza Egejskiego i rozrzuconych na nim wysepek dadzą pojęcie
o przestrzeni przemierzanej przez Odyseusza i innych żeglujących bohaterów greckich (wiele takich zdjęć znajdziemy w serwisach turystycznych i na domowych stronach osób zafascynowanych Grecją).

8. Różne wątki prezentacji uczniowie mogą zilustrować kolekcją eksponatów związanych
z Homerem i jego eposami, znajdującą się w Muzeum Brytyjskim. W wirtualnym zwiedzaniu zbiorów tego muzeum niezwykle pomocny będzie dostępny na stronie kompas, który pozwala na tematyczne gromadzenie zabytków. Wpisując np. hasło „Homer”, otrzymujemy zestaw przedmiotów, które tematycznie wiążą się z poetą i jego dziełami, a potem grupując je, stopniowo poszerzamy ich liczbę. Znajduje się tu np. krater ze sceną oślepienia Polifema przez Odyseusza, terakotowy relief wyobrażający Scyllę i konia z brązu (co prawda nie trojańskiego, lecz znalezionego w Arkadii), marmurową rzeźbę jednego z towarzyszy Odyseusza, a także różne przedmioty z epoki brązu.

9. Ideę przeznaczenia, które rządziło losami ludzi i bogów, przybliżą zdjęcia pozostałości świątyni Apolla Pytyjskiego w Delfach.

*

Korzystając z zasobów internetu, można też pogłębić wiadomości i dyskursywność prezentacji. Na stronach „Polityki” www.polityka.onet.pl, wpisując w wyszukiwarce np. hasło „Troja”, uczniowie znajdą archiwalne artykuły m.in.: Agnieszki Krzemińskiej Troja się dwoi (nr 08/2002; 2338) i Wszyscy jesteśmy Trojanami (nr 15/2004; 2447); fragment książki Jeana Pierre'a Varnanta Mity greckie, czyli świat, bogowie i ludzie (podtytuł: Odyseusz, czyli przygoda ludzkości) (nr 04/2005; 2488).

TEA

Tekst pochodzi z omawianej strony, są to fragmenty opisu Partenonu, podkreślenia od autorki artykułu.

5


Wyszukiwarka