Egzamin z Dokumentacji źródłowych informacji o nieruchomościach
Grupa 2
2.1 Scharakteryzować geodezje i funkcje zawodu geodezyjnego w odniesieniu do gospodarki nieruchomościami.
Geodezja stanowi jedną z najstarszych dziedzin wiedzy i działalności praktycznej. Jej powstanie i rozwój spowodowane zostały potrzebą wydzielania określonych części powierzchni ziemi, wykorzystywanych odrębnie przez poszczególne osoby lub grupy osób. Wywodzi się z języka greckiego, w którym słowo geōdaisia znaczy dzielenie ziemi. Geodezja rozwinęła się jako nauka i zawód świadczące wielorakie usługi w zakresie dzielenia i mierzenia powierzchni ziemi oraz całej figury Ziemi z jednoczesnym opracowywaniem różnorodnych map i dokumentacji potrzebnych dla celów gospodarczych i innych. Pomierzenie w terenie punktów i odwzorowanie ich obrazów na płaskiej mapie w sposób jednoznaczny jest podstawowym zadaniem geodezji.
2.2 Jakie obiekty (ich granice) są przedmiotem obsługi geodezyjnej- na czym polega ta obsługa.
Przedmiotem obsługi geodezyjnej są obiekty gruntowe. Obiekty te stanowią części gruntów, które wyróżniają się od gruntów otaczających określoną cechą (a niekiedy kilkoma cechami). Głównymi cechami wyróżniającymi obiekty gruntowe jest prawo własności gruntu oraz sposób użytkowania gruntu. Z tytułu własnościowego podziału gruntów powstają działki gruntowe (zwane ewidencyjnymi, gdyż są numerowane w systemie ewidencji gruntów), stanowiące obiekty o podstawowym znaczeniu w systemie zagospodarowania ziemi. Obsługa ta polega na dzieleniu i mierzeniu. Dzielenie powierzchni ziemi stanowi czynność, w trakcie której określa się i formuje obiekty gruntowe. Mierzenie natomiast jest czynnością techniczną mającą na celu określanie wymiarów obiektów już istniejących (wcześniej wydzielonych i urządzonych przez człowieka lub naturalnych) albo służącą formowaniu granic obiektów projektowanych według pożądanych ich wymiarów. Dzielenie jest tu czynnością nadrzędną, gdyż ustala koncepcję przeznaczenia i wykorzystania obiektu gruntowego oraz stosowną do tego formę (jaki obiekt, dla kogo i na jaki cel), a mierzenie jest środkiem (instrumentem) pozwalającym ustalić wymiary i granice obiektów oraz mapy przedstawiające ich dokładny obraz. Obiekty te uzyskują postać różnych figur geometrycznych, najczęściej prostych wieloboków z przewagą czworoboków zbliżonych do prostokątów, trapezów i równoległoboków o różnym stosunku ich wydłużenia.
2.3 Co rozumie się w geodezji przez „powierzchnie odniesienia”, jakie przyjęto podstawowe powierzchnie odniesienia i do czego one służą?
Powierzchnię, na którą rzutuje się pomierzone punkty nazywamy powierzchnią odniesienia. W zależności od wielkości obszaru podlegającego pomiarowi powierzchnię tę może stanowić: płaszczyzna, kula lub elipsoida obrotowa. Jako powierzchnia odniesienia dla niewielkiego obszaru może posłużyć płaszczyzna styczna do powierzchni ziemi w określonym punkcie i prostopadła do promienia ziemskiego. Przy pomiarach większych obszarów jako powierzchnia odniesienia musi być wykorzystywana powierzchnia sferyczna zbliżona do figury kuli ziemskiej. Jako powierzchnię odniesienia dla określania sytuacyjnego położenia punktów przyjęto tzw. elipsoidę ziemską, czyli taką elipsoidę obrotową (spłaszczoną przy biegunach), której objętość byłaby równa objętości geoidy, zaś suma wzajemnych odchyleń powierzchni obu brył była minimalna. Dla pomiarów wysokościowych jako powierzchnię odniesienia przyjmuje się tzw. geoidę zerową. Określone parametry powierzchni odniesienia: elipsoidy ziemskiej i geoidy zerowej stanowią dziś podstawę dla pomiarów geodezyjnych i opracowania map. Ta pierwsza umożliwia odwzorowanie na płaszczyznę obrazu punktów (linii i obiektów) istniejących na fizycznej powierzchni Ziemi.
2.4. Scharakteryzować układ współrzędnych- czemu służy i jakie układy są wykorzystywane przy pomiarach geodezyjnych i sporządzaniu map?
Do określenia wzajemnego położenia punktów składających się na szczegóły terenowe konieczne jest ustalenie układu współrzędnych, w którym w jednoznaczny sposób można ustalić lokalizację pomierzonych szczegółów. Dla całej Ziemi stosuje się układy współrzędnych geograficznych oraz układ prostokątny (kartezjański) współrzędnych geocentrycznych, zaś dla mniejszych obszarów wykorzystuje się układy prostokątne, płaskie, ustalone dla poszczególnych stref wybranego odwzorowania kartograficznego. Układ współrzędnych geograficznych określa położenie punktu P znajdującego się na powierzchni Ziemi za pomocą dwóch współrzędnych kątowych: szerokości geograficznej φ oraz długości geograficznej λ. Układ współrzędnych prostokątnych na płaszczyźnie stosowany w geodezji różni się od analogicznego układu znanego z matematyki usytuowaniem osi x, y układu i kierunkiem liczenia kątów, a więc także kierunkiem numeracji ćwiartek układu. Układ ten jest prawoskrętny, co oznacza, że kierunek liczenia kątów i ćwiartek w tym układzie jest zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.
2.5 Co rozumiemy pod nazwą osnowa geodezyjna- co ją stanowi i jakie jest praktyczne jej znaczenie dla pomiarów i sporządzania map?
Konstrukcją, która stanowi oparcie dla wszelkich pomiarów geodezyjnych jest osnowa geodezyjna, zdefiniowana w art. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne jako „usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych, dla których określono matematycznie ich wzajemne położenie i dokładność usytuowania”. Położenie punktów osnowy geodezyjnej w terenie jest utrwalone za pomocą znaków geodezyjnych wykonanych z trwałego materiału i trwale zastabilizowanych. W zależności od rodzajów osnowy są wykorzystywane do nawiązania osnów szczegółowych oraz do celów badawczych, są wykorzystywane do nawiązywania osnów pomiarowych, zdjęć fotogrametrycznych opracowania numerycznych modeli terenu, do bezpośredniego oparcia typowych pomiarów geodezyjnych, takich jak zdjęcia szczegółów w celu sporządzenia map sytuacyjnych, pomiary wysokościowe rzeźby terenu itp. Mogą też służyć do wyznaczania projektów na gruncie, obsługi inwestycji, badania odkształceń i przemieszczeń gruntu lub budowli.
2.6. Jaki jest cel i istota geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych, jakimi metodami mogą być one przeprowadzane?
Pomiar sytuacyjny jest to zespół czynności technicznych pozwalających na określenie kształtu, wielkości, rodzaju i wzajemnego położenia szczegółów terenowych, umożliwiających wyznaczenie współrzędnych prostokątnych płaskich punktów tych szczegółów, a tym samym przedstawienie ich obrazów w rzucie prostokątnym na powierzchnię odniesienia. Pomiary sytuacyjne dotyczą określenia poziomego usytuowania punktów, które mogą stanowić w terenie szczegóły o charakterze punktowym lub wyznaczać obiekty o charakterze powierzchniowym i przestrzennym. Pomiary sytuacyjne - służą określeniu położenia punktów na płaszczyźnie Podstawowymi metodami pomiaru punktu w terenie są:
metoda ortogonalna: polegająca na zrzutowaniu mierzonego punktu na linię osnowy pomiarowej i pomiarze domiarów prostokątnych: odciętej (wzdłuż linii pomiarowej od jej początku) i rzędnej (odległości prostopadłej do linii pomiarowej odległości od niej do mierzonego punktu),
metoda biegunowa: polegająca na pomiarze odległości od punktu osnowy pomiarowej (stanowiska instrumentu pomiarowego) do mierzonego punktu oraz kąta między kierunkiem nawiązania a kierunkiem do mierzonego punktu. Te dwie miary stanowią t.zw. współrzędne biegunowe, pozwalające na jednoznaczne określenie położenia punktu w dowiązaniu do osnowy pomiarowej.
2.7. Czemu służą geodezyjne pomiary wysokościowe i jakimi metodami mogą być one przeprowadzane?
Pomiar wysokościowy jest to zespól czynności technicznych pozwalających na określenie wysokości punktów względem przyjętego poziomu odniesienia i umożliwiających przedstawienie form ukształtowania terenu. Ich celem jest określenie wysokości punktów usytuowanych na fizycznej powierzchni Ziemi względem określonej powierzchni odniesienia (geoidy zerowej). Odległość ta może być określana dla pojedynczych punktów, jak również dla większych połaci fizycznej powierzchni Ziemi. Określenie wysokości pojedynczych punktów jest zadaniem geodezyjnym wymagającym pomiarów niwelacyjnych lub tachimetrycznych, w trakcie których dokonuje się pomiaru różnic wysokości (przewyższeń) pomiędzy dwoma punktami powierzchni ziemi, z których jeden ma znaną wysokość (określoną wcześniej w nawiązaniu do innego o znanej wysokości), a dla drugiego chcemy określić wysokość.
2.8. Czym jest mapa, co wyraża jej skala i w jakiej formie (technice) opracowywane są mapy geodezyjne?
Mapa jest płaskim obrazem sytuacji terenowej istniejącej na fizycznej powierzchni Ziemi, po odpowiednim jej zrzutowaniu (odwzorowaniu) i zmniejszeniu oraz przedstawieniu za pomocą umownych znaków graficznych. Mapy powszechnie były i są wykonywane jako mapy kreskowe (graficzne), zwane też analogowymi. Są to mapy tradycyjne wykonane na papierze lub specjalnych foliach w formie rysunku ilustrującego obraz przedstawianej sytuacji za pomocą znaków umownych, kolorów i opisów. Nowoczesne technologie komputerowe umożliwiają w coraz większym zakresie rozwijanie wykonawstwa map cyfrowych i numerycznych, których treść zapisana jest w postaci elektronicznej i stanowi zbiór danych numerycznych (współrzędnych punktów i innych), przetwarzanych komputerowo. Skala mapy wyraża stopień zmniejszenia zrzutowanych na powierzchnię poziomą rzeczywistych wymiarów obiektów istniejących w terenie w porównaniu z tymi samymi obiektami pokazanymi na mapie.
2.9. Czemu służy wykonywanie pomiarów na mapach, w jaki sposób i przy użyciu jakich instrumentów się je przeprowadza?
Pomiary na mapie. Pomiar w terenie podczas geodezyjnej inwentaryzacji obiektów gruntowych i obiektów budowlanych służy w pierwszym rzędzie do sporządzenia mapy przedstawiającej (dokumentującej) granice i usytuowanie tych obiektów. Można je przeprowadzać :
metodami analitycznymi.- pozwalają na obliczanie powierzchni na podstawie danych z pomiaru w terenie (bez korzystania z podkładu mapy)
metodami przybliżonymi- obliczanie powierzchni obiektów gruntowych wykonuje się z wykorzystaniem danych uzyskanych w wyniku pomiaru na kartometrycznej mapie. Ze względu na dodatkowe dość znaczne błędy pomiaru na mapie (w porównaniu z terenowymi) określa się je metodami przybliżonymi.
metoda graficzna -polega na nanoszenia wyników pomiaru terenowego na mapę oraz pomiaru długości na mapie i obliczaniu powierzchni działek i innych konturów w oparciu o pomierzone na mapie długości. podstawowym narzędziem służącym do pracy na mapie w ramach tej metody była do niedawna podziałka transwersalna wykonana na metalu, wraz z cyrklem zwanym kroczkiem
metoda mechaniczna- . Obliczanie powierzchni z wykorzystaniem planimetrów (służą do obliczania powierzchni figur na mapie, pozwalają szybko poprzez obwiedzienie wodzikiem granicy figury odczytać jej powierzchnię. Do instrumentów należy również zaliczyć koordynatografy realizujące prostokątny układ współrzędnych, albo biegunowy układ współrzędnych. Przy ich pomocy można na mapę nanosić punkty o znanych współrzędnych (wyliczonych na podstawie pomiarów terenowych), można też odczytywać współrzędne z podkładu kartometrycznej mapy.
2.10. Scharakteryzować mapę zasadniczą, jej formę, funkcje i podstawowe warunki jakie musza być spełnione przy jej wykonywaniu
Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne definiuje w art. 2 mapę zasadniczą jako: „wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawierające aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych”. Mapa zasadnicza według przyjętych założeń ma stanowić podstawową mapę kraju, co oznacza, że ma ona być źródłową dokumentacją geodezyjną dla opracowania innych map i dokumentacji geodezyjno-kartograficznych. W związku z tym jej opracowanie musi następować według ustalonych w instrukcjach GUGiK zasad i rygorów technicznych, jednolitych dla całego kraju i to głównie w wyniku pomiarów bezpośrednich w terenie albo pomiarów z wykorzystaniem materiałów fotogrametrycznych. Mapa zasadnicza jest sporządzana w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 określanych jako skale bazowe. Na danym obszarze mapa zasadnicza jest prowadzona tylko w jednej, odpowiednio dobranej skali bazowej. Kryteriami jej doboru są: stopień zagęszczenia terenu szczegółami sytuacyjnymi, wyposażenie terenu w armaturę podziemną oraz przewidywane zamierzenia inwestycyjne
2.11. W jakiej technologii sporządzana jest mapa zasadnicza, jaką zawiera treść i w jaki sposób jest ta treść przedstawiana?
Treść mapy zasadniczej stanowią przedstawione na niej za pomocą znaków umownych (konwencjonalnych) zebranych w katalogu, stanowiącym załącznik do instrukcji K-l, obejmującym obiekty terenowe, zjawiska przyrodnicze i społeczno-gospodarcze, uzbrojenie terenu (armaturę) oraz elementy ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości). Zgodnie z odpowiednim przepisem instrukcji K-l treść mapy dzieli się na: obligatoryjną i fakultatywną. Na treść obligatoryjną, podlegającą obowiązkowej aktualizacji bieżącej, składają się: punkty osnów geodezyjnych, elementy ewidencji gruntów i budynków oraz sieć uzbrojenia terenu. Treść fakultatywna stanowi zbiór otwarty, zależny od potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych administracji państwowej, samorządowej i podmiotów gospodarczych. Opracowanie mapy zasadniczej w dzisiejszej dobie odbywa się z reguły w technologii numerycznej, co jest związane z budowaniem odpowiedniej dla tej mapy bazy komputerowej danych, pozwalającej zarówno na druk określonych fragmentów mapy w pełnej treści lub w postaci nakładek z wybraną treścią, a także na dokonywanie różnych komputerowych operacji związanych z obliczaniem danych geodezyjnych o wymiarach linii i obiektów powierzchniowych oraz sporządzaniem zestawień i wykazów tych danych. Pierworys mapy zasadniczej, opracowywany jest najczęściej w kolorach. Podstawowym kolorem jest kolor czarny. najczęściej w praktyce spotyka się rozwarstwioną formę tej mapy, w postaci nakładek tematycznych, odpowiednio oznakowanych i opisanych. a mianowicie:
S - nakładka sytuacji powierzchniowej, W - nakładka rzeźby terenu, U - nakładka uzbrojenia terenu ,E - nakładka ewidencji gruntów i budynków
2.12. Scharakteryzować mapy topograficzne i możliwości (potrzeby) ich wykorzystania przy działaniach z zakresu gospodarki nieruchomościami.
W art. 2 ustawy Prawo g. i k. zdefiniowano mapę topograficzną jako - opracowanie kartograficzne o treści przedstawiającej elementy środowiska geograficznego powierzchni Ziemi i ich przestrzenne związki. Mapy te przedstawiają sytuację pionową powierzchni (rzeźbę terenu) za pomocą warstwic oraz sytuację poziomą obrazującą rozmieszczenie różnorodnych obiektów istniejących na tej powierzchni, zarówno naturalnych jak też ukształtowanych przez człowieka w wyniku jej zagospodarowywania. Ponadto na mapach tych są zamieszczone różne znaki umowne określające różne elementy sytuacyjne oraz nazwy miejscowości i inne opisy szczegółów treści mapy. Najbardziej przydatne są w pracach związanych z zagospodarowaniem ziemi mapy topograficzne w dużych skalach: 1:10000 i 1:25000. Mapy topograficzne bardzo ułatwiają orientację w terenie. Obrazują większe bogactwo szczegółów odnoszących się do elementów zagospodarowania z dodatkowym ich zróżnicowaniem techniką kolorową.
2.13. Scharakteryzować mapy z gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz glebowo- rolnicze- co jest ich treścią i do czego jest ona wykorzystywana?
Głównymi elementami treści map klasyfikacyjnych są wykreślone i opisane na kopii mapy ewidencyjnej typy gleb oraz kontury klas gruntów. Typy gleb wyrażają stadia rozwojowe gleb uwarunkowane przez proces glebotwórczy. Wyróżniono 8 typów gleb: I. Gleby początkowego stadium rozwojowego o niewykształconym profilu. II. Gleby bielicowe. III. Gleby brunatne. IV. Czarnoziemy. V. Czarne ziemie. VI. Rędziny, VII. Gleby bagienne, VIII. Mady. Klasy gruntów, służą jako cecha porównawcza wartości gruntów. Klasyfikacja gruntów opierała się na szczegółowych badaniach profilu glebowego w odpowiednio rozmieszczonych odkrywkach glebowych. Zbadane cechy gleb pozwalały zaliczać je na podstawie „Tabeli klas” do określonych klas.. Klasy gruntów stanowią podstawę przy działaniach ochronnych gruntów i ustalaniu wysokości opłat za wyłączanie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. Na jego podstawie ustala się dochód z gruntów i uzależniony od niego wymiar podatków, a także wartość (cenę) gruntów przy obrocie ziemią (kupno-sprzedaż, wywłaszczanie) i pracach urządzenioworolnych (scalenia i wymiany gruntów).
Przedstawiona dokumentacja klasyfikacji gleboznawczej gruntów była podstawowym materiałem źródłowym dla określenia przydatności rolniczą gruntów na tzw. mapach glebowo-rolniczych. Zasadniczym elementem treści tych map jest podział użytków rolnych na tzw. kompleksy rolniczej przydatności gleb. Przydatność ta określana jest zestawem roślin odpowiednich do uprawy na tych siedliskach. Mapy glebowo-rolnicze, miały służyć rolnikom przy ustalaniu kierunków produkcji i struktury produkcji na gruntach w dostosowaniu do ich walorów glebowo-przyrodniczych. Wraz z takimi mapami wykonywanymi dla wsi, opracowywano t.zw. aneks do mapy glebowo-rolniczej w którym możemy zapoznać się m.in. z ogólną oceną przyrodniczych warunków produkcji rolniczej, potencjalnym zagrożeniem gleb erozją czy potrzebami nawożenia gleb. Podstawową treść map glebowo rolniczych stanowią granice typów gleb i kompleksów rolniczej przydatności gleb z odpowiednimi ich opisami i legendą.
2.14. Scharakteryzować dokumentację lasów: podstawowe mapy leśne i opisy taksacyjne opracowywane w ramach planów urządzania lasu.
Obszary leśne objęte są obowiązkiem wykonywania t.zw. planów urządzania lasu. Opracowanie takiego planu związane jest ze sporządzeniem pełnej dokumentacji inwentaryzacyjnej obecnego stanu lasu, na którą składa się przede wszystkim opracowanie mapy gleb i siedlisk leśnych, w której dokonana jest klasyfikacja gleb i warunków środowiskowych z punktu widzenia rozwoju lasu oraz taksacji leśnej, w ramach której opisywany jest szczegółowo drzewostan istniejący na danym terenie pokazywany później w formie graficznej na mapie przeglądowej drzewostanów leśnych. Jako podstawową mapę dla terenów leśnych opracowuje się t.zw. mapę gospodarczą lasu w skali 1:5000 na podstawie mapy ewidencji gruntów i budynków nadleśnictwa wraz z wypisem z rejestru gruntów. Tworzy się również zbiór map zwanych mapami przeglądowymi lasu. Są nimi np. mapy przeglądowe siedlisk leśnych, mapy przeglądowe drzewostanów, mapy przeglądowe cięć, mapy przeglądowe odnowienia lasu i inne.
Wydzielenia (wyłączenia) taksacyjne, stanowią wyodrębnioną w wyniku taksacji leśnej oraz odpowiednio oznaczoną i opisaną część oddziału leśnego. Wydzielenia taksacyjne łączą w sobie informację o warunkach siedliskowych (klasach gleb i typach siedlisk leśnych) oraz cechach istniejących na danej powierzchni drzewostanów.
Grupa 4
4.1 Jakie obowiązują w świetle przepisów podstawowe zasady odnośnie określania przeznaczenia i zagospodarowania terenu?
Podstawowym aktem prawnym określającym zasady i formy działań z zakresu gospodarki przestrzennej jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zobowiązuje jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej do kształtowania polityki przestrzennej oraz określa zasady działań w tym zakresie, a w szczególności sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy. Obowiązujący w naszym kraju system planowania i zagospodarowania przestrzennego opiera się na ustanowionej tą ustawą podstawowej zasadzie zawartej w przepisach jej art. 4, które brzmią:
1. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. 2. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
4.2. Jakie jest uregulowanie w przepisach dotyczące określenia kompetencji i uprawnień do planowania rozwoju obszarów i decydowania o przeznaczeniu zagospodarowania terenu?
Kompetencje w zakresie prowadzenia spraw z zakresu zagospodarowania przestrzennego nałożone są głównie na organy władzy samorządowej. Wyrażają to przepisy ustawy zawarte w art.3: 1. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
2. Prowadzenie, w granicach swojej właściwości rzeczowej, analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju, należy do zadań samorządu powiatu.
3. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie, w tym uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa, należy do zadań samorządu województwa.
4. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej państwa, wyrażonej w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, należy do zadań Rady Ministrów.
4.3.Jakie opracowania wykonywane dla gminy mają zgodnie z obowiązującymi przepisami stanowić podstawę zagospodarowania terenu na jej obszarze?
Przepisy ustawy ustanawiają dla gminy trzy podstawowe rodzaje dokumentów, stanowiących instrumenty za pomocą których ma być realizowane zagospodarowanie przestrzeni. Są to niżej szerzej scharakteryzowane:
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo w przypadkach innych inwestycji (lub zmiany zagospodarowania terenu) decyzja o warunkach zabudowy (lub zagospodarowania terenu).
4.4. Scharakteryzować zasady opracowania, treść i znaczenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego według aktualnie obowiązujących przepisów.
Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Opracowywane jest w trybie określonym przez ustawę i uchwala go rada gminy. Jego ustalenia są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Nie jest jednak aktem prawa miejscowego; Studium jest opracowaniem planistycznym składającym się z części graficznej i opisowej, w którym określa się w szczególności (art. 10):
1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa ...; 8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych; 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej....; 14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych; 16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie.
4.5. Scharakteryzować zasady opracowania, treść i znaczenie planu miejscowego według aktualnie obowiązujących przepisów.
W planie miejscowym następuje ustalenie przeznaczenia terenów (w tym dla inwestycji celu publicznego) oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy. Plan ten po uchwaleniu przez radę gminy jest aktem prawa miejscowego i obejmuje obszary określone przez tą radę, czyli nie musi obejmować obszaru całej gminy - najczęściej. opracowuje się go dla obszarów objętych zainwestowaniem budowlanym. Plan miejscowy, w wyniku którego następuje zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, sporządza się dla całego obszaru wyznaczonego w studium; Plany miejscowe przesądzają o przeznaczeniu gruntów i określają warunki ich zagospodarowania. Plany miejscowe określają prawne warunki dla zagospodarowania i wykorzystywania nieruchomości. Dlatego ich tryb opracowania i uchwalania, określony w ustawie, jest taki aby zagwarantowana była odpowiednia informacja o wszystkich czynnościach oraz możliwość aktywnego uczestniczenia zainteresowanych w wyrażaniu swych życzeń oraz opiniowaniu rozwiązań projektowych. Wszystkie więc czynności, a zwłaszcza procedura opiniowania i uchwalenia planu przez radę gminy odbywają się zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego, które szczegółowo zapisane są w ustawie.
4.6. Scharakteryzować skutki ekonomiczne i finansowe wynikające z uchwalenia planu miejscowego lub jego zmiany.
Skutki ekonomiczne i finansowe wynikające z uchwalenia planu lub jego zmiany. Uregulowania tych spraw zawarte zostały w art. 36 i 37 ustawy i przedstawiają się następująco: Art. 36. 1. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy:
1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę, 2) wykupienia nieruchomości lub jej części.
2. Realizacja roszczeń, o których mowa w ust 1, może nastąpić również w drodze zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości zamiennej. Z dniem zawarcia umowy zamiany roszczenia wygasają.
3. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość i nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.
4. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel albo użytkownik wieczysty sprzedaje tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę, ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. (…)
4.7. Kto i o jakiej treści decyzje wydaje dla umożliwienia zagospodarowania terenu w sytuacjach, gdy brak jest obowiązującego planu miejscowego?
W przypadkach braku uchwalonego planu miejscowego wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (art. 50) albo w przypadkach innych inwestycji (lub zmiany zagospodarowania terenu) - decyzję o warunkach zabudowy lub zagospodarowania terenu ( art. 59). Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego następuje na wniosek inwestora.
4.8. Jakim celom ma służyć powszechna taksacja nieruchomości i jakie są ustalenia odnośnie jej przeprowadzania?
Ma ona służyć jako podstawa określania należności z tytułu tzw. podatku katastralnego naliczanego od wartości nieruchomości. Oprócz tego głównego celu wykorzystania wartości katastralnych, przewidziane jest wykorzystywanie tych wartości dla innych celów (w zakresie określonym ustawami), np. przy określaniu wartości nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego, albo przy wykonywaniu czynności urzędowych, do których wykonania niezbędne jest określenie wartości nieruchomości. Zasady przeprowadzenia powszechnej taksacji nieruchomości zostały określone w przepisach ustawy o g.n. w jej dziale IV, rozdziale 2 oraz rozporządzeniu R.M. z dnia 29 czerwca 2005 r. w sprawie powszechnej taksacji nieruchomości. Zgodnie z nimi, określenia wartości katastralnej dokonują rzeczoznawcy majątkowi i organy prowadzące kataster nieruchomości w ustalonym trybie powszechnej taksacji nieruchomości. Powszechna taksacja nieruchomości ma być przeprowadzana okresowo, przy czym terminy jej rozpoczęcia i zakończenia, a także źródła jej finansowania, będą określone odrębną ustawą.
4.9. Jaką treść mają zawierać i w jaki sposób mają być opracowywane mapy taksacyjne oraz stanowiące ich integralną część wykazy stref taksacyjnych?
Mapy taksacyjne i tabele taksacyjne sporządza organ prowadzący kataster nieruchomości na podstawie wykonanego przez rzeczoznawców majątkowych oszacowania nieruchomości reprezentatywnych, służącego ustaleniu jednostkowych wartości katastralnych powierzchni gruntu i powierzchni poszczególnych części składowych gruntu. Na mapie taksacyjnej, sporządzanej na podkładzie mapy katastralnej (ewidencyjnej) w każdym obrębie ewidencyjnym w gminie, wykazane zostaną strefy taksacyjne z podaniem dla każdej z nich: oznaczenia granic, identyfikatora, wartość 1 m2 powierzchni gruntu ustalonej na podstawie oszacowania nieruchomości reprezentatywnych, których cechy są znane i zostaną objaśnione.
Integralną częścią mapy taksacyjnej jest wykaz stref taksacyjnych, który ma zawierać (§ 10 rozporządzenia):
identyfikator strefy taksacyjnej,
identyfikator działki gruntu według katastru nieruchomości,
rodzaj gruntu,
wartość 1 m2 powierzchni gruntu nieruchomości reprezentatywnej,
cechy nieruchomości reprezentatywnej,
współczynniki korygujące różnice między cechami nieruchomości reprezentatywnych a cechami innych nieruchomości w danej strefie,
jednostkowe wartości katastralne poszczególnych działek gruntu.
4.10. Jakie są ustalenia odnośnie sporządzania tabel taksacyjnych, jakie dane mają być ich treścią?
Tabele taksacyjne stanowią wykazy jednostek taksacyjnych o jednakowych wartościach powierzchni 1 m2 części składowych gruntu, określonych na podstawie oszacowania nieruchomości reprezentatywnych. W każdej strefie taksacyjnej dla każdej grupy części składowych gruntu przewidziane jest sporządzenie tabeli taksacyjnej, która ma zawierać następujące dane (§ 11 rozporządzenia):
1) identyfikator strefy taksacyjnej,
2) identyfikator działki gruntu według katastru nieruchomości,
3) rodzaj części składowej gruntu,
4) wartość 1 m2 części składowych nieruchomości reprezentatywnej,
5) cechy nieruchomości reprezentatywnej,
6) współczynniki korygujące różnice między cechami nieruchomości reprezentatywnych a cechami innych nieruchomości w danej strefie taksacyjnej,
7) jednostkowe wartości katastralne części składowych gruntu.
4.11. Jak ma przebiegać wykonanie powszechnej taksacji nieruchomości i ustalenie wartości katastralnej nieruchomości?
Po opracowaniu map taksacyjnych i tabel taksacyjnych, organ prowadzący kataster nieruchomości, w porozumieniu z zarządem właściwej gminy, wykłada je do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni. Informację o wyłożeniu ogłasza się w formie obwieszczenia oraz w miejscowej prasie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, określając miejsce i termin wyłożenia wraz z pouczeniem o możliwości zgłaszania zarzutów. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie nadania mocy urzędowej mapom taksacyjnym i tabelom taksacyjnym. Uchwała rady gminy w sprawie nadania mocy urzędowej mapom taksacyjnym i tabelom taksacyjnym podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Na podstawie tych zatwierdzonych map i tabeli taksacyjnych następuje określenie wartości katastralnej poszczególnych nieruchomości.
4.12. Scharakteryzować treść aktu notarialnego kupna- sprzedaży nieruchomości jako ważnego dokumentu zawierającego źródłowe dane o nieruchomości.
Akt notarialny powinien zawierać:
1) dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, a w razie potrzeby lub na żądanie strony - godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu,
2) miejsce sporządzenia aktu,
3) imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządził zastępca notariusza - nadto imię i nazwisko zastępcy,
4) imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w akcie, imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników, a także innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu,
5) oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty,
6) stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu,
7) stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany,
8) podpisy biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu,
9) podpis notariusza.
Akty notarialne zawierające treść umów przenoszących własność nieruchomości zawierają dane identyfikujące przedmiotowe nieruchomości i charakteryzujące niektóre ich cechy, a w szczególności prawa jakie są przedmiotem obrotu w zawieranej umowie i inne prawa związane z nieruchomością oraz cenę za którą nastąpiła transakcja. Dane te są podstawą zakładania ksiąg wieczystych oraz wprowadzania zmian do ksiąg istniejących. Również zmiany w ewidencji gruntów są wprowadzane na podstawie aktów notarialnych. Wykorzystywanie danych z aktów notarialnych jest potrzebne w szczególności przy wycenie nieruchomości, bowiem akty te są podstawowym źródłem informacji o cenach rynkowych nieruchomości.
4.13. Wymień dokumentacje zawierające dane o nieruchomościach, do korzystania z których zobowiązują przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
W odniesieniu do wszystkich zawodów ustanowionych w ustawie o g.n. odpowiednie przepisy zawarte: w art. 155 (zawód rzeczoznawcy majątkowego), w art. 181 (zawód pośrednika w obrocie nieruchomościami) i w art. 186 (zawód zarządcy nieruchomości) zobowiązują do korzystania z danych o nieruchomościach zawartych w szczególności w:
1) księgach wieczystych;
2) katastrze nieruchomości;
3) ewidencji sieci uzbrojenia terenu;
4) tabelach taksacyjnych i na mapach taksacyjnych;
5) planach miejscowych, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
6) wykazach prowadzonych przez urzędy skarbowe;
10