WYKŁAD 5 (28.10.2013r.)

OBRÓT MATERIAŁOWY

MATERIAŁY - to składniki nabyte w celu zużycia na własne potrzeby w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeśli trwa on dłużej niż 12 miesięcy (UoR art.3 ust.1 pkt18)

ZAPASY (Wg. MSR 2) - Uznaje za materialny składnik aktywów zużywany w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług.

Materiały zużywane są głównie w podstawowej działalności operacyjnej, a więc w produkcji wyrobów i przy okazji świadczenia usług (bezpośrednio w procesach produkcyjno-wytwórczych), ich wykorzystanie jest związane również z koniecznością utrzymania ruchu maszyn i urządzeń, przeprowadzanymi remontami, jak również prowadzonymi pracami o charakterze administracyjnym.

Cechą charakterystyczną materiałów jest jednorazowe ich zużywanie oraz przekazywanie w całości swojej wartości produktom, do których wytworzenia zostały zużyte bądź odniesienie jej do wyniku finansowego.

KLASYFIKACJA MATERIAŁÓW

→ CEL ZUŻYCIA:

• Materiały podstawowe - przekazują wyrobom swoją istotę, nadają im zasadnicze cechy, stanowią część składową produktu lub opakowanie podstawowe (np. puszka groszku) (zawsze na koncie produkcja podstawowa)

• Materiały pomocnicze - nadają wyrobom pewne cechy lub ułatwiają i przyspieszają proces produkcji; służą do konserwacji maszyn i urządzeń. (utrzymywania czystości, materiały biurowe), np. kolor lakieru (odnoszone na koszty wydziałowe)

• Paliwo - wykorzystywane na cele technologiczne, energetyczne, gospodarcze.(paliwa muszą być przechowywane w jednostce gospodarczej (paliwa, węgiel na zwałach, gaz, sprężone powietrze, para wodna) (koszty bezpośrednie lub koszty pośrednie)

• Części zapasowe maszyn i urządzeń - przeznaczone na wymianę zużytych części w czasie konserwacji i remontów środków trwałych

• Opakowania - wykorzystywane do „ochrony” wyrobów gotowych w związku z ich wysyłką do odbiorcy (np. kartony, palety, kontenery)

• Odpadki - materiały niepełnowartościowe, resztki powstające w trakcie produkcji.

→ CELOWOŚĆ UTRZYMANIA:

• Zapasy normatywne - normatywny zapas materiałów oznacza taki ich poziom, który zapewni prawidłowe funkcjonowanie procesów prowadzonych przez jednostkę.

Najlepszym rozwiązaniem w zakresie kontroli stanu zapasów jest wykorzystanie metody zakupu (Just On time - nabycie wprost przez zużyciem)

• Zapasy ponadnormatywne - obejmują:

-zapasy rezerwowe, nabywane na wypadek sytuacji trudnych do przewidzenia(np. klęski żywiołowe, wybuch wojny)

-zapasy sezonowe związane z cyklem ich wytwarzania (np. płody rolne)

• Materiały zbędne mogą składać się z materiałów pełnowartościowych, których ilość znacznie przekracza potrzeby jednostki oraz materiałów niepełnowartościowych, czyli takich, które na skutek zdarzeń utraciły swoje wartości.

→ MIEJSCE SKŁADOWANIA

• Materiały w drodze -jednostka gospodarcza otrzyma i zaakceptuje fakturę za materiały, natomiast nie dysponuje jeszcze samą dostawą.

• Materiały na składzie - zapasy przyjęte do magazynu, będące własnością jednostki, bądź będące w jej czasowej dyspozycji zapasy obce.

• Materiały w przerobie - reprezentują wartość tych składników majątkowych, które wydane z magazynu lub wprost z zakupu znajdują się w tracie przystosowania ich do użytkowania.

→ RODZAJ (wg polskiej klasyfikacji wyrobów i usług)

WYCENA MATERIAŁÓW

OGÓLNE ZASADY WYCENY

Cena zakupu - kwota należna sprzedającemu, w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym, a pomniejszona o zmniejszania ceny (opusty, rabaty)

Cena nabycia - cena zakupu powiększona o koszty zakupu bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do użytkowania.

Wg UoR

Materiały wykazuje się w księgach rachunkowych według rzeczywistych cen nabycia. Oznacza to, że koszty zakupu zwiększają wartość materiałów.

WYCENA BILANSOWA MATERIAŁÓW:
* Cena nabycia
-koszty zakupu zwiększają wartość materiałów
* Cena zakupu
-o ile nie zniekształca to stanu aktywów i wyniku finansowego
• koszty zakupu w całości rozliczane w momencie poniesienia

1. Wycena materiałów wg CENY NABYCIA
Ad.1
Rozr. z dostawcami Materiały Koszty zarządu

2000 2300 1150 1150

300
2300 1150

1150 SK

2. Wycena materiałów wg CEN NABYCIA z wykorzystaniem „rozliczenia międzyokresowego kosztów”
Ad.2

Rozr.z dostawcami Materiały Koszty zarządu

2000 2000 1000 1000

Rozliczenia m/o kosztów

300 300 150 150

(koszty zakupu ujmowane są jako RMK 300, z mat wyksięgujemy wart zuż mat i przenosimy na k zarządu1000, z rmk wyksięgujemy koszty zakupu wykorzystane na zużycie materiałów 150)

3. Wycena materiałów wg CENY ZAKUPU
Ad.3

Rozr. z dostawcami Materiały Koszty zarządu

2000 3000 1000 1000

Koszty zakupu

300 300

(mat przyjmujemy do mag wg ceny zakupu 2000, 300-k zakupu przenosimy z rozr z dost na „k. zakupu”, kiedy jednostka wydaje materiały wtedy wyks z mat 1000 i dajemy na k zarządu)

BIEŻĄCA WYCENA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW MATERIAŁÓW

Wycena rozchodu materiałów wg cen rzeczywistych

Przykład.
W związku z procesem zakupu i zużycia materiałów w jednostce gosp nastąpiły następujące operacje gospodarcze:
15.04 przyjęcie mat do mag wg cen rzeczywistych 200kg x 11,00
23.04 przyj mat do mag 100kg x 12,80
27.04 wydanie mat do zużycia 140kg

METODA FIFO

data	przychód	rozchód	zapas
15.04	200 x 11	--	2200
23.04	100 x 12,8	--	2200 1280
27.04	--	140 x11=1540	60 x 11=660 100 x 12,8=1280

Metoda LIFO -metoda ta nie jest dopuszczona przez MSR nr2. (zaburza to obraz..)

data	przychód	rozchód	zapas
15.04	200 X 11	--	2200
23.04	100X 12,8	--	2200 1280
27.04	--	100 x 12,8=1280 40 x 11= 440 1720	160 x 11=1760

Metoda ŚREDNIEJ CENY WAŻONEJ- najczęściej używana w przedsiębiorstwie

data	przychód	rozchód	zapas
15.04	200x11	--	2200
23.04	100x12,8	--	2200 1280
27.04	--	(2200+1280)/300=11,60 140 x 11,60=1624	160 x 11,60=1856

Metoda SZCZEGÓLNEJ IDENTYFIKACJI - np. diamenty u jubilera

data	przychód	rozchód	zapas
15.04	200x11	--	2200
23.04	100x12,8	--	2200 1280
27.04	--	80 x 11=880 60x 12,8=768	120x11=1320 40x12,8=512

ZESTAWIENIE WYNIKÓW

Metoda	zużycie	zapas	razem
FIFO	1540	1940	3480
LIFO	1720	1760	3480
Średnia cena ważona	1624	1856	3480
Szczegółowa identyfikacja	1648	1832	3480

Ewidencja zakupu materiałów wycenianych wg RZECZYWISTYCH CEN ZAKUPU

Ad.4

Rozr. z dostawcami ROZLICZENIE ZAKUPU Materiały

1 2

VAT naliczony

3A

Rozliczenie kosztów Koszty zakupu lub RMK

Usługi obce/pozostałe koszty

3B 3B

1. otrzymanie faktury za zakupione materiały (wartość brutto)

2. przyjęcie materiałów do magazynu (rzeczywiste ceny zakupu-koszty zakupu ujmowane są oddzielnie)

3a,b rozliczenie faktury (musi być faktura i dostawa) przeksięgowanie podatku VAT, kosztów zakupu

(jeśli w 2 ukł.) rozliczenie kosztów-> RMK lub koszty zakupu (całość z kosztów zakupu musi być przeniesiona na odpowiednie miejsce)

Ewidencja zakupu materiałów wg STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH
Ad.5

Rozr. z dostawcami ROZLICZENIE ZAKUPU Materiały

1 2

VAT naliczony

3

Rozliczenie kosztów Koszty zakupu lub RMK

Usługi obce/pozostałe koszty

4 4

Odchylenia od cen ew. materiałów

5

5

kiedy materiały dostarczane są przez różnych dostawców bądź niecykliczne dostawy.
1.
2.
3.
4. (usługi obce bądź pozostałe koszty rodzajowe)
5. odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (dt- mat przyjęte w wartości niższej niż rzeczywiście poniesiony koszt(na fakturze), ct- mat do mag w wartości wyższej niż wart wynikająca z faktury)

Zużycie materiałów wg CEN RZECZYWISTYCH
Ad.6

Materiały Zużycie materiałów

Rozliczenie kosztów Koszty ukł. funkcjonalnego

Wskaźnik odchyleń przypadających na zużyte materiały

Sp. Odchyleń + odchylenia okresu x 100%
Wo=

Sp. Materiałów + zwiększenia materiałów

Narzut odchyleń przypadających na zużyte materiały

Wo x rozchód materiałów

Zużycie materiałów wg STAŁYCH CEN EWIDENCYJNYCH
Ad.7

Materiały Zużycie materiałów OCE materiałów

1 2a

2b

Rozliczenie kosztów Koszty w ukł. funkcjonalnym

1

2a

2b

2a)2b) koryguje koszty układu funkcjonalnego
Ewidencja rozchodów materiałów innych niż wykorzystywane w podstawowej działalności operacyjnej

Ad.8 (np. przekazanie materiału w formie darowizny)

Materiały Pozostałe koszty

operacyjne

Straty nadzwyczajne

Śr. trwałe w budowie

Materiały w przerobie

1. darowizna (VAT)
2. zdarzenia nadzwyczajne
3. aport
4.

Zakup materiałów z IMPORTU

Ad.9

Rozr. z dostawcami

zagranicznymi ROZLICZENIE ZAKUPU Materiały

1 3

Rozr. z Urzędem Celnym

2 Podatki i opłaty

4

OCE materiałów

5

VAT naliczony

6

Usługi obce

7

1. faktura od dostawcy (bez podatku VAT, sama wart materiałów)

2. jeśli odprawa z agencją celną to konto „rozrachunku z agencją celną”
cło-liczone od wart mat, akcyza-liczona od wart mat + cło, podatek VAT=wart mat +cło+akcyza

3. przyjęcie materiałów do magazynu (po jakiej cenie chcemy?)
1.+2.=3

4. opłata manipulacyjna

5. jeśli po stałej cenie ewidencyjnej

6. jeśli był podatek

7.transport, ubezpieczenie w drodze

WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE nabycie materiałów - ewidencja wg rzeczywistej ceny zakupu

Ad.10

Rozr. z dost. Zagranicznymi Rozl. wewnątrzwspólnotowego

nabycia materiałów Materiały

FA VAT WE (oryginał)

VAT należny (od wewnątrzwsp. Rozliczenie VAT z tyt.

nabycia) wewnątrzwspólnotowego VAT naliczony

nabycia materiałów) (od wewnątrzwsp. nabycia)

FA VAT WE (kopia) FA VAT wewnętrzna

Pod VAT naliczany jest wg stawki w państwie w którym następuje zakup

1. faktura VAT wewnątrzwspólnotowa
2. mat do magazynu (rzeczywista lub planowana) (jeśli planowana to odchylenia)

3. rozliczenie podatku VAT (kopia faktury VAT wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz kopia faktury VAT wewnętrznej)

Ewidencja materiałów W PRZEROBIE

Ad.11

Materiały na składzie Materiały w przerobie Materiały na składzie

OCE ewid. OCE materiałów w przerobie

Rozliczenie zakupu

Rozrachunki z dost.

Produkcja pomocnicza

• Wycena bilansowa materiałów
Materiały w bilansie, nie mogą być wykazywane w wartości wyższej niż możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena sprzedaży netto (UoR ust.28 ust1 pkt6)

• Odpisy aktualizujące wartość materiałów

Należy dokonać obniżenia wartości materiałów do ceny sprzedaży netto, gdy:
-składniki zapasów utraciły swoją wartość użytkową na skutek zepsucia, uszkodzenia
-istnieją nadmierne lub zbędne zapasy materiałów przekraczające potrzeby jednostki, a zatem utraciły swoją przydatność
-ceny rynkowe zapasów uległy obniżeniu

Ad12.

Elementy kształtujące wartość bilansową materiałów

CENA NABYCIA	CENA ZAKUPU
sk materiały i materiały w przerobie, +sk RMK zakupu +/- odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów + sk dt rozliczenie zakupu materiałów -sk odpisy aktualizujące wartość materiałów	sk materiały i materiały w przerobie +/- odchylenia od cen ewidencyjnych mat +sk dt rozliczenie zakupu materiałów -sk odpisy aktualizujące wartość materiałów

ROZLICZANIE KOSZTÓW ZAKUPU:


(Spkz +Kzb) x 100%
Wnz = ________________________
Spm +Pm

Wnkz- wskaźnik narzutu kosztów zakupu

Spkz- stan początkowy kosztów zakupu
Kzb- koszty zakupu bieżącego okresu

Spm-stan początkowy materiałów

Pm- bieżace materiały

7

---