OCTAN n-BUTYLU, BHP KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ


1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Octan n- butylu [etanian n-butylu, ester etylowy kwasu butylowego]

Wzór konstytucyjny: CH3CO2(CH2)3CH3

Wzór sumaryczny: C6H12O2

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbol ostrzegawczy

Symbole zagrożenia (R)

octan butylu

100

123-86-4

204-658-1

F

10

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

ZAGROŻENIE POŻAROWE: Ciecz łatwo palna. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza - gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń.

ZAGROŻENIE TOKSYKOLOGICZNE: Octan butylu przedostaje się do organizmu ludzkiego drogami oddechowymi, poprzez przewód pokarmowy i przez skórę. Wywołuje podrażnienia skóry i błon śluzowych. Stwierdza się działanie narkotyczne. Uszkadza nerki i wątrobę. Wywołuje uczulenia.

ZAGROŻENIE EKOTOKSYKOLOGICZNE: Substancja działa szkodliwie na organizmy lądowe i wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego octanem butylu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.

2.

Zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać żołądek wodą.

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.

2.

W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja łatwo palna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Pojemniki z octanem butylu, narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury, mogą eksplodować.

Środki gaśnicze:

  • gaśnice CO2,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,

  • gaśnice pianowe,

  • gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.

Zalecenia szczegółowe:

Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.

Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to rozrzucanie palącego się octanu butylu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

Sprzęt ochronny strażaków:

Aparaty izolujące drogi oddechowe. Stosować eksplozymetr.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się z pojemników większej ilości octanu butylu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu octanu butylu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A).

Zalecenia szczegółowe:

Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości cieczy odpompować. Pozostałości zbierać mechanicznie lub za pomocą suchych, palnych sorbentów (siano, trociny, torf itp.).

Zabezpieczenie środowiska:

Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze.

7. OBCHODZENIE SIĘ Z SUBSTANCJĄ I MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania octanu butylu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów łatwo palnych, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, chronić zbiorniki przed nagrzaniem.

Magazynowanie:

Octan butylu przewożony jest i magazynowany w cysternach, beczkach, balonach szklanych, koszach wiklinowych z izolacyjną wkładką ochronną, butelkach szklanych. Naczynia napełnia się do 93% ich objętości. Przechowuje się w pomieszczeniach zamkniętych, chłodnych, w temperaturze do 30oC. Nie przewozić i nie przechowywać razem z substancjami samozapalnymi, nadtlenkami i kwasami. W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, szczelnie zamkniętych, w magazynie cieczy palnych wyposażonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym podłożu. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania octanu butylu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:

Rękawice z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych).

Drogi oddechowe:

Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami octanu butylu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A).

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Ochrony zbiorowe:

Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy.

Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z octanu butylu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):

NDS - 200 mg/m3, NDSCh - 950 mg/m3.

METODY OCENY NARAŻENIA W ŚRODOWISKU PRACY

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi poszczególnych składników octanu butylu.

Polskie normy ochronne:

PN-84/Z-01001.09

Ochrona czystości powietrza. Terminologia i jednostki. Jednostki miar.

Zmiany: 1. BI 11/91 poz.73.

PN-88/Z-01001.11

Ochrona czystości powietrza. Terminologia i jednostki. Terminologia źródeł zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego.

Zmiany: 1. BI 11/91 poz.73.

PN-84/Z-01003.01

Ochrona czystości powietrza. Klasyfikacja. Postanowienia ogólne i zakres normy.

PN-84/Z-01003.02

Ochrona czystości powietrza. Klasyfikacja. Klasyfikacja emisji ze źródeł zanieczyszczenia atmosfery.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 116,16 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: Octan butylu w warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu.

9.3

Gęstość: 0,880 g/cm3

9.4

Temperatura topnienia: -76,8 oC

9.5

Temperatura wrzenia: 126,5oC

9.6

Temperatura zapłonu: -17oC

9.7

Temperatura samozapłonu: 370oC

9.8

Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 1,35-7,5% obj.

9.9

Gęstość par względem powietrza: 4,01

9.10

Prężność par: 13 hPa w 20oC

9.11

Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Słaba (23 g/l w 25oC). Octan butylu łatwo rozpuszcza się w alkoholu, eterze i innych rozpuszczalnikach organicznych.

9.12

Współczynnik załamania światła n20o/D: 1,3941

9.13

Ciepło parowania: 309 KJ/kg w 126oC

9.14

Inne: Octan butylu otrzymywany jest w wyniku estryfikacji butanolu kwasem octowym. W przemyśle octan butylu stosowany jest jako rozpuszczalnik farb i lakierów nitrowych, celuloidu, tłuszczu, wosków, żywic, acetylocelulozy (łącznie z alkoholem butylowym) oraz jako surowiec w wielu syntezach organicznych.

10. REAKTYWNOŚĆ I STABILNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:

Reaktywność: octan butylu reaguje gwałtownie z silnymi utleniaczami.

Właściwości korozyjne

Brak.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: Octan butylu wywiera działanie narkotyczne. Jego pary działają drażniąco na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych. Szczególnie drażniące są pary octanu butylu produkowanego z alkoholu butylowego, otrzymywanego z odpadowego kauczuku syntetycznego. Stężenie od 1,5 mg/dm3 działa silnie drażniąco na gardło. Octan butylu skażony acetonem i alkoholem działa oszałamiająco, wywołuje łzawienie, pieczenie oczu, drapanie w gardle, kaszel, niekiedy ślinotok, bóle głowy, ogólne osłabienie, chudnięcie i niedokrwistość. Wywołuje podrażnienie i depresję układu ośrodkowego. W przypadku systematycznego kontaktu występuje ogólne osłabienie, chudnięcie, niedokrwistość.

Dane toksykologiczne:

LD50 (doustnie, szczur) = 13100 mg/kg,

LD50 (skóra, królik) > 5 g/kg,

LC50 (inhalacyjnie, szczur) = 2000 ppm/4 godz.,

LCLo (inhalacyjnie, świnka morska) = 67 g/m3/ 4 godz.

Działanie miejscowe:

Wdychanie par i aerozoli: W łagodnych przypadkach pojawia się kaszel, podrażnienie ust i gardła, czasami ból w klatce piersiowej. W groźniejszych przypadkach - dezorientacja, senność i utrata przytomności; mogą pojawić się drgawki. Rzadkim powikłaniem jest skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Po 1-2 dniach może rozwinąć się zapalenie oskrzeli.

Spożycie: Spożycie nie zdarza się często, lecz jeśli się wydarzy, powstają nudności i wymioty oraz ból brzucha. Następnie mogą powstać zaburzenia psychiczne i utrata przytomności. Rzadkim powikłaniem jest niedomoga nerek.

Kontakt ze skórą: Kontakt ze skórą doprowadza do jej wysuszenia, powstania wyprysków i stanów zapalnych. Mogą powstawać podrażnienia, zaczerwienienia oraz pęcherze.

Kontakt z oczami: Może pojawić się podrażnienie i zaczerwienienie.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego wskutek spożycia: Wystąpi podrażnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, znużenie, senność, zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia równowagi, nudności.

Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego: Osoby, które są chronicznie narażone na oddychanie powietrzem z zawartością octanu butylu, mogą uskarżać się na podrażnienia błon śluzowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wysuszenie i pękanie skóry, alergie.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Niższe organizmy: Bez widocznych ujemnych objawów bakterie z gatunku Escherichia coli znoszą octan butylu o stężeniu 1 g/dm3. Dla glonów Scenedesmus granica szkodliwości wynosi 320 mg/dm3, dla skorupiaków Daphnia 44 mg/dm3.

Stopień szkodliwego działania na organizmy wodne: mały.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI PRODUKTU I POZOSTAŁOŚCIAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 04 - Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1123

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

3

14.3

Grupa pakowania:

II

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

33

14.5

Numer indeksowy (EC):

607-025-00-1

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

10

14.7

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 3:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE UREGULOWAŃ PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbol zagrożenia

R 10

Substancja łatwo palna.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Octan butylu

16.2 Znaczenie symboli:

Numer rozpoznawczy zagrożenia

33

Materiał ciekły, łatwo palny.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 3-II

Materiał łatwo palny - niebezpieczny.

Numer ONZ: 1123

Octan butylu.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Według rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 10.01.03

Strona/stron 7/8

Nazwa:

OCTAN BUTYLU

Octan butylu


Wyszukiwarka