praca-magisterska-wa-c-7481, Dokumenty(2)


PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA
w LEGNICY
ul. SEJMOWA 5A
59-220 LEGNICA

0x01 graphic

Charakterystyka europejskich dokumentów normalizacyjnych

(EN, ENV, HD, CR)

Regulacje techniczne - ich rola w gospodarce krajowe

Legnica 2003

Poniższy referat złożony jest z dwóch tematów, które w dużym stopniu są ze sobą powiązane. W pierwszej części mojej pracy zawarłam dość szczegółową charakterystykę europejskich dokumentów normalizacyjnych, które obowiązują w Unii Europejskiej, i które (jako kraj starający się o członkostwo w „Piętnastce”) staramy się wdrażać w naszą polską gospodarkę. Dzięki temu będą obowiązywały nas takie same wymagania w stosunku do wyrobów i usług, jaki obowiązują w Unii.

W drugiej części starałam się przybliżyć pojęcie regulacji technicznych zwanych także przepisami technicznymi, a także ich rolę w gospodarce krajowej. Jednakże rolę tychże regulacji rozpatrzyłam bardziej od strony przedsiębiorstw, ich wyrobów i usług, ponieważ, jak wiadomo, ich działalność gospodarcza zostawia znaki w gospodarce krajowej.

Pierwszym tematem mojego referatu jest „Charakterystyka europejskich dokumentów normalizacyjnych”. Jednak przed omówieniem tego tematu, wytłumaczę pojęcie „normalizacji”, które ma istotne znaczenie.

Tak więc „normalizacja jest to proces tworzenia i stosowania reguł zmierzających do porządkowania określonej działalności dla dobra i współpracy wszystkich zainteresowanych, a w szczególności dla osiągnięcia optymalnej oszczędności ogólnej z uwzględnieniem wymagań funkcjonalnych i wymagań dotyczących bezpieczeństwa. Proces ten jest oparty na ugruntowanych osiągnięciach nauki, techniki i praktyki i określa nie tylko podstawę stanu obecnego, lecz także przyszłego rozwoju i powinien dotrzymywać kroku postępowi.” [2, s.86]

Aby zacząć bliżej przedstawiać dokumenty normalizacyjne wymienię organizacje, które zajmują się ich opracowywaniem. Są to:

CENELEC, CEN i ETSI są to trzy europejskie organizacje normalizacyjne, uznane za kompetentne w dziedzinie dobrowolnej normalizacji technicznej, co zostało potwierdzone w Aneksie I Dyrektywy 98/34/EC (zastępującej 83/189/EEC) dotyczącej "procedury informacyjnej" w zakresie norm i regulacji technicznych.
Organizacje te w okre
ślonych dla siebie dziedzinach działalności opracowują normy europejskie i trzy razem tworzą "europejski system normalizacyjny". [5]

Większość norm opracowuje się na zlecenie przemysłu. Komisja Europejska może także zlecić organizacjom normalizacyjnym opracowanie norm europejskich wspomagających wdrożenie legislacji europejskiej. Tak opracowane normy europejskie tzw. "mandatowe" wspierają legislację europejską. W przypadku gdy normy te są opracowywane w celu wdrożenie dyrektyw tzw. "nowego podejścia" nazywane są "normami zharmonizowanymi" i wymieniane są w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich - Official Journal. [5]

Dokumenty normalizacyjne opracowywane są na wniosek Komisji Europejskiej, a także na wniosek zainteresowanych komitetów technicznych oraz innych organizacji reprezentowanych w organach naczelnych CEN/CENELEC oraz ETSI (na przykład stowarzyszenia konsumenckie). W około 80% dokumenty normalizacyjne tych organizacji opierają się na normach ISO. Normy CEN i CENELEC oznaczane są symbolem EN (normy europejskie). Oprócz tych norm organizacje CEN/CENELEC wydają wstępne normy europejskie (ENV) oraz dokumenty harmonizujące (HD). Natomiast ETSI wydaje normy oznaczane ETS oraz normy tymczasowe oznaczane I-ETS. [3, s.79]

Normy i projekty norm europejskich są dostępne tylko i wyłącznie do prac normalizacyjnych. Dostęp do tych dokumentów mają eksperci współpracujący z komitetami technicznymi. [5]

Normy europejskie nie są sprzedawane. Mogą stać się przedmiotem sprzedaży dopiero po wdrożeniu normy europejskiej do normy krajowej. W Polsce normy będące krajowymi wdrożeniami norm europejskich są oznaczone symbolem "PN-EN", "PN-ETS", "PN-ETSI EN", "PN-HD", "PN-ENV" i "PN-CR". Można je kupić w Wydziale Marketingu i Sprzedaży PKN i we wszystkich punktach dystrybucji PN. [5]

Do najważniejszych europejskich dokumentów normalizacyjnych zaliczyć można:

Normy Europejskie stanowią zbiór wymagań technicznych. Są one podstawowym dokumentem normalizacyjnym, w którym w maksymalnym stopniu wykorzystywane są normy międzynarodowe ISO i IEC. Przyjęcie tych norm następuje przez ściśle określone metody opiniowania i dyskusji na zasadzie uzgodnień, a następnie przez głosowanie z zasada ważonej większości głosów (od 2 głosów dla Luksemburga do 10 głosów Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch). Przyjęta norma musi być w określonym czasie (zwykle jest to pół roku) wprowadzona bez żadnych zmian do norm narodowych wszystkich krajów członkowskich Unii. Natomiast wszystkie normy krajowe niezgodne z określona normą EN muszą być jednocześnie dostosowane lub uchylone, bez względu na to, jakie dany kraj zajął stanowisko w głosowaniu. [2, s.98]

Ustanowienie EN na podstawie norm ISO gwarantuje, że w normach wszystkich krajów członkowskich będą ustanowione w pełni identyczne normy, podczas gdy samo członkostwo w ISO dopuszcza ustanawianie norm tylko częściowo zgodnych z normami ISO lub też w ogóle niekorzystnie z niektórych. [2, s. 98] Standardem europejskim jest dokument uzgodniony przez członków CEN na drodze zgody (konsensusu) i przyjęty w uzgodnionej procedurze głosowania. Jest on odpowiednikiem norm ISO. Ogłoszenie takiej normy jest wiążące dla krajów członków CEN. W dalszej kolejności przyjęty standard musi być implementowany na szczeblu kraju członkowskiego poprzez ogłoszenie odpowiedniego standardu narodowego oraz eliminacji innych dokumentów, będących w konflikcie z nowo ogłoszonym przepisem. W praktyce oznacza to zawieszenie wszelkich specyficznych rozwiązań istniejących dotąd na szczeblu narodowym. Żadne rozwiązania wariantowe nie są akceptowane! Jak widać procedura zatwierdzania standardów jest sztywna i oznacza w przypadku Polski konieczność bezwzględnego dostosowania przepisów krajowych do rozwiązań obowiązujących w Unii Europejskiej zakresie obowiązujących tam norm technicznych. Ze względu na sztywne obowiązywanie tego prawa bardzo trudne jest uzgodnienie dokumentów na drodze konsensusu. Trzeba pamiętać, że członkami CEN są delegaci reprezentujący kraje o różnym poziomie rozwoju, różnych interesach lokalnych, różnym rozwoju przemysłu, dbający o zachowanie lokalnych interesów. Przykładowo, dominujący na rynku europejskim w zakresie aparatury diagostyczno-obrazowej Siemens AG stosuje od lat własny standard przesyłu obrazów, jak najdłuższe zwlekanie z wdrożeniem standardu innego niż stosowany powala na zachowanie specjalnej pozycji na rynku. Taka postawa w efekcie prowadzi do stosowania znacznie bardziej liberalnych przepisów obowiązujących w przypadku ogłoszenia prestandardu. [6]

Istnieją jeszcze dokumenty I-ETS, które są odpowiednikami prenorm ENV. [3, s. 79]

Drugim tematem mojego referatu są „Regulacje techniczne i ich rola w gospodarce krajowej”. Poniżej przytoczę kilka przydatnych definicji:

„Regulacje techniczne - specyfikacje techniczne, łącznie z odnośnymi przepisami administracyjnymi, przestrzeganie których jest przymusowe de jure lub de facto, w przypadku sprzedaży lub użycia towaru.” [7]

„Specyfikacja techniczna - specyfikacja zawarta w dokumencie, który określa wymaganą charakterystykę towaru taką, jak poziom jakości, cechy eksploatacyjne, bezpieczeństwo, wymiary, łącznie z wymaganiami dotyczącymi terminologii, symboli, rodzaju i metod badania, opakowania, znakowania lub etykietowania.” [7]

Aby jeszcze bardziej przybliżyć pojęcie Regulacji technicznej przytoczę inną, bardziej rozbudowaną definicję.

„Przez pojęcie regulacji technicznych rozumie się przepis techniczny:

W okresie po II wojnie światowej pojęcie regulacji technicznej zostało zastąpione słowem norma, które w gospodarce rynkowej ma inny sens. [2, s.101]

Regulacje techniczne tworzą bariery międzynarodowego handlu, za które odpowiedzialność ponoszą rządy, a nie partnerzy rynkowi. Rządy z jednej strony ulegają pokusie protekcyjnej polityki wobec własnego przemysłu na własnym rynku, z drugiej jednak muszą się liczyć z odwetem ze strony innych państw. [2, s.101]

Obecnie w skali światowej możliwości wojny gospodarczej za pomocą regulacji technicznych ogranicza „Standards Code” (GATT - 1979) ratyfikowany przez większość państw. Do najważniejszych punktów charakterystycznych dla tego kodeksu należą:

Urealnieniu zakresu nadzoru nad regulacjami technicznymi służy decyzja Rady Europy 90/683/EEC z 13 grudnia 1990 roku, wprowadzająca moduły badań i potwierdzeń zgodności wyrobów z wymaganiami bezpieczeństwa. [2, s.101]

Modułowa ocena zgodności została znowelizowana w dniu 22 lipca 1993 roku przez Radę Unii Europejskiej i została zapisana pod numerem 93/465/EEC, jako Decyzja w sprawie dla różnych faz procedur oceny zgodności przeznaczonych do stosowania w dyrektywach harmonizacji technicznej. Decyzja zawiera procedury, jakie będzie mieć każda dyrektywa, według których producent lub importer może zademonstrować odpowiednim władzom, że wyrób wprowadzony przez niego na rynek spełnia wymagania podstawowe. Procedura podaje możliwe do stosowania moduły i wybór przez producenta sposobu zademonstrowania zgodności z wymaganiami. [1, s.20]

Modułowe podejście dzieli procedury na osiem podstawowych modułów, które różnią się stosownie do:

Moduły zawierają takie elementy, jak:

Poniżej przedstawiam pełen opis każdego modułu:

W Polsce z pewnymi odstępstwami stosuje się moduły A i G.

Podstawę polskiej legislacji technicznej w rozumieniu zachodnim stanowią w 1994 roku następujące przepisy:

Regulacje techniczne odgrywają bardzo dużą rolę w gospodarce krajowej i nie tylko.

Unia Europejska już obecnie jest dla polskich przedsiębiorstw głównym kierunkiem eksportu. Możliwości handlu ze Wspólnym Rynkiem mogą wzrosnąć wielokrotnie po uzyskaniu przez Polskę statusu członkowskiego. Jest to jednak rynek o wysokich wymaganiach. Wprowadzana przez dziesięciolecia procesu integracji swoboda przepływu towarów wyzwoliła tam ostrą konkurencję jakościową między producentami. Dlatego szansę zaistnienia mają tylko te towary i usługi, które są w stanie sprostać stawianym w Unii wymaganiom, a więc spełniają wszelkie regulacje techniczne. [4, s.2]

Obowiązujące regulacje techniczne wiążą się także z dużymi korzyściami dla konsumentów, ponieważ dają dużą ochronę praw i bezpieczeństwa konsumenta, którą gwarantują różnorodne wymagania stawiane towarom i odpowiedzialność producentów za oferowane produkty. Inne udogodnienia to możliwość łatwiejszego egzekwowania praw konsumenckich oraz większy wybór towarów o wysokiej jakości oferowanych na rynku. [4, s.17]

Zgodnie z modułami, które nadzorują regulacje techniczne, każdy producent powinien posiadać wprowadzony odpowiedni system jakości w swoim przedsiębiorstwie. Brak takiego systemu, a co za tym idzie, brak certyfikatu ISO serii 9000 powoduje, że niejednokrotnie wiele polskich towarów nie ma zbytu za granicą. Takich certyfikatów żądają coraz częściej partnerzy z krajów Unii Europejskiej, gdyż dają im one pewność, że dany wyrób jest bezpieczny (nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia i środowiska). [4, s. 20]

Na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych w polskich przedsiębiorstwach zainteresowanych systemami zapewniania jakości opartych na ISO 9000 - dokonano analizy produkcyjnych uwarunkowań ich wprowadzania i stosowania. W badaniach wzięło udział trzydzieści firm z różnych branż. 60% z nich otrzymało już certyfikat ISO serii 9000. pozostałe są w trakcie wdrażania. [4, s.20]

Wśród powodów, dla których przedsiębiorstwa zdecydowały się na podjęcie tych prac wymieniono:

Generalnie, wprowadzenie systemu jakości i jego certyfikowanie, a więc przestrzeganie regulacji technicznych, jest dla polskich producentów i handlowców ważnym narzędziem strategii marketingowej i sprawniejszej organizacji zarządzania. [4, s. 21]

Podsumowując informacje zawarte w referacie można stwierdzić, iż jest w zasadzie regułą, że władze państwowe wprowadzają na swoim terytorium obligatoryjne przepisy określające wymagania jakościowe w stosunku do pewnych towarów. Ponieważ każde państwo, ze względu na swoja suwerenność, ustala takie wymagania niezależnie od innych państw, więc ich skutkiem są utrudnienia w handlu międzynarodowym. Aby takim utrudnieniom przeciwdziałać stworzono określone, przepisy techniczne i normy ułatwiające handel międzynarodowy. [3, s.85-86]

Skutkiem funkcjonowania tego rodzaju przepisów prawnych w handlu jest tzw. Strefa regulowana, czyli strefa odnosząca się do towarów, którymi obrót nie jest wyłącznie obrotem komercyjnym, a więc takim, w którym o zawarciu umowy sprzedaży decydują swobodnie strony ją zawierające. Swoboda partnerów jest ograniczona, gdyż zainteresowane strony muszą uwzględniać państwowe przepisy prawne, dotyczące cech technicznych towarów. [3, s.86]

Polska, jako kraj starający się o członkostwo w Unii musi przystosować się do obowiązujących w niej norm europejskich i regulacji technicznych, a więc tak przekształcić przepisy techniczne, normy lub praktyki administracyjne lub przemysłowe, aby nie stwarzały one barier dla swobodnego przepływu towarów w obrębie całego rynku Unii Europejskiej. Dzięki temu każdy konsument będzie miał pewność, iż towar wprowadzony na rynek nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia i środowiska naturalnego. W końcu w cywilizowanym świecie każdy ma prawo do tego, aby być chronionym przed zakupem towarów lub usług nie spełniających tego bezpieczeństwa.

Literatura:

  1. Henrykowski W., „Systemy zarządzania jakością a moduły oceny zgodności wyrobów z dyrektywami Unii Europejskiej”, ABC Jakości, Nr 1(29) 2002, Warszawa, Kwartalnik Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji

  2. Ładoński W., „Podstawy towaroznawstwa ogólnego”, Wydawnictwo Akademii ekonomicznej, Wrocław 1994

  3. Malinowska E., Nierzwicki W., Richert M., Wiśniewska M., „Zarządzanie jakością. Wybrane zagadnienia”, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1999

  4. „Normy i certyfikaty w Polsce i Unii Europejskiej, czyli polskie towary na wspólnym rynku”, Warszawa 1999

  5. www.pkn.pl

  6. www.medtech.eti.pg.gda.pl/pakiet2/pkt_2_1.htmlnY

  7. www.cefta.org/agreement/plannex5.htm

13

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

0x01 graphic



Wyszukiwarka