|
Wkład militarny Polski w II wojnę światową
Polska była pierwszym obiektem zbrojnej agresji w II wojnie światowej i pierwsza przeciwstawiła się napaści: 1 września - Trzeciej Rzeszy, a od 17 września także Związku Radzieckiego.
Opór Polski we wrześniu 1939 r. zapoczątkował proces tworzenia się koalicji antyfaszystowskiej, której Polska przez cały okres wojny była aktywnym uczestnikiem.
Na wysiłek zbrojny Polski w latach II wojny światowej złożyły się trzy elementy składowe:
- obrona przed agresją niemiecką i następnie radziecką od 1 września do 6 października 1939 r.;
- walka w konspiracji;
- działania bojowe regularnych jednostek Wojska Polskiego na zachodzie i na wschodzie Europy, a także w płn. Afryce i Małej Azji oraz na Atlantyku.
Przewaga ilościowa i jakościowa koalicji antypolskiej nad Wojskiem Polskim sprawiła, że w samotnym starciu Polska nie miała szans. Mimo heroicznego wysiłku polskiego żołnierza klęska była nieuchronna. Przyniosła ona utratę niepodległości Polski i okupację. Państwo polskie jednak nie skapitulowało, a duch narodu nie został złamany. Walką zbrojną w kraju i poza jego granicami kierowały konstytucyjne władze Rzeczypospolitej, reprezentujące Polskę w gronie państw alianckich. Głównym ich celem było odtworzenie jednostek Wojska Polskiego u boku aliantów, by kontynuować walkę do zwycięskiego końca.
Z czasem na okupowanych ziemiach polskich ukształtowały się struktury Państwa Podziemnego z własnym aparatem władzy, administracją, sądownictwem, tajnym nauczaniem, a nade wszystko wojskiem. Polskie Państwo Podziemne było fenomenem w skali okupowanej Europy. W połowie 1944 r., w szczytowym okresie swej działalności polska konspiracja wojskowa skupiła przeszło 650 tys. żołnierzy, równocześnie prowadząc walkę podziemną w różnych formach - od sabotażu i dywersji po otwarte działania zbrojne. Największą bitwą żołnierzy polskiej konspiracji było Powstanie Warszawskie w 1944 r., które ze względu na zaangażowane siły i środki, czas trwania (63 dni) oraz poniesione straty przez obie strony nie ma odpowiednika w okupowanej Europie.
Jednym z wielu sukcesów polskich w latach II wojny światowej było rozpoznanie przez wywiad Armii Krajowej niemieckich przygotowań do produkcji rakiet V1 i V2. Bezcenne znaczenie dla aliantów miał również sukces polskich naukowców z polskiego ośrodka dekryptażu w rozpracowaniu i zbudowaniu repliki niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”. We wrześniu 1939 r. grupa dekryptażowa została ewakuowana z Polski. W późniejszym czasie ściśle współpracowała z Anglikami, którzy na podstawie osiągnięć polskich kryptologów zbudowali ośrodek nasłuchowo-dekryptażowy, do końca II wojny przechwytujący treść niemieckich depesz. Złamanie przez Polaków systemu szyfrowego „Enigmy” umożliwiło aliantom poznanie treści rozkazów i planów operacyjnych Niemców.
Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza współpracował z brytyjską agendą do spraw dywersji i sabotażu Special Operations Executive, organizując działalność konspiracyjną, m.in. przerzuty sprzętu, broni i ludzi do Polski.
|
Odtworzone, po przegranej w 1939 r., Wojsko Polskie we Francji w czerwcu 1940 r. liczyło ok. 85 tys. żołnierzy. Brali oni udział w obronie Francji i w bitwie pod Narwikiem. Po klęsce Francji i ewakuacji do Wielkiej Brytanii Wojsko Polskie liczyło już tylko ok. 27 tys. żołnierzy. Natychmiast przystąpiono do jego rozbudowy. Polskie Siły Powietrzne i Polska Marynarka Wojenna wzorowo wykonywały zadania powierzone przez dowództwo alianckie. Sławę zyskali polscy piloci walczący w bitwie powietrznej o Wielką Brytanię, którzy zniszczyli 203 samoloty Luftwaffe. Rok później samodzielna Brygada Strzelców Karpackich wsławiła się walkami w obronie twierdzy Tobruk w płn. Afryce.
Najsilniejszym lądowym związkiem operacyjnym Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie był dowodzony przez gen. Władysława Andersa - 2. Korpus Polski, który przeszedł szlak bojowy w składzie brytyjskiej 8. Armii od rzeki Sangro przez Monte Cassino, Apenin Emiliański, Ankonę do Bolonii w kwietniu 1945 r.
W okresie inwazji sprzymierzonych w Normandii w czerwcu 1944 r. w składzie wojsk alianckich działało polskie lotnictwo i marynarka wojenna. Pod koniec lipca ruszyła na kontynent 1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka - najsilniejszy związek taktyczny Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, który wsławił się w bitwie pod Falaise i Chambois, udziałem w wyzwalaniu wielu miast Francji, Belgii i Holandii. Swój szlak bojowy dywizja zakończyła 6 maja 1945 r. zdobyciem niemieckiego portu Wilhelmshaven.
Drugi polski związek taktyczny walczący na froncie zachodnim w 1944 r. - 1. Samodzielna Brygada Spadochronowa gen. Stanisława Sosabowskiego, w dniach 18-26 września uczestniczyła w alianckiej operacji „Market-Garden".
Polskie jednostki lądowe i lotnicze na Zachodzie w latach 1939-1945 walczyły na trzech teatrach działań wojennych: północnoeuropejskim (1940 r.), zachodnioeuropejskim (w 1940 r. i w latach 1944-1945) oraz śródziemnomorskim (1940-1942 r. w Afryce Północnej i 1944-1945 r. we Włoszech). Polska Marynarka Wojenna operowała na morzach: Północnym, Norweskim i Arktycznym, na Oceanie Atlantyckim oraz na Morzu Śródziemnym z przyległymi akwenami. W końcowym okresie wojny Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie liczyły ok. 200 000 żołnierzy.
W maju 1943 r. komuniści polscy, przy poparciu Józefa Stalina, przystąpili do formowania oddziałów Wojska Polskiego na froncie wschodnim. Od połowy maja 1943 r. do połowy lipca 1944 r. Polskie Siły Zbrojne w ZSRR rozwinęły się do armii liczącej ponad 113 tys. żołnierzy. W końcu 1944 r. Wojsko Polskie na froncie wschodnim osiągnęło liczebność 300 tys. żołnierzy, zorganizowanych w dwóch armiach ogólnowojskowych z lotnictwem i bronią pancerną.
Wojsko Polskie na froncie wschodnim rozpoczęło swój szlak bojowy we wrześniu 1943 r., zakończyło zaś w maju 1945 r. na gruzach Berlina. Największą operacją Wojska Polskiego na ziemiach polskich, zarazem największą, jaką prowadziło Wojsko Polskie w II wojnie światowej po klęsce wrześniowej, było przełamanie Wału Pomorskiego przez 1. Armię w dniach 31 stycznia - 19 lutego 1945 r.
Wojsko Polskie, walczące wraz z Armią Czerwoną, w dniu zakończenia II wojny światowej w Europie było blisko 400 tys. liczącym się w koalicji antyhitlerowskiej sprzymierzeńcem.
Polski wysiłek militarny w końcowym okresie wojny mierzony jest udziałem blisko 600 tys. żołnierzy. Łącznie z żołnierzami wojska podziemnego różnych organizacji w okupowanym kraju w końcu wojny naród polski wystawił do walki potężną armię, liczącą 1200 tys. żołnierzy.
Dzięki wielkiemu wysiłkowi, dzięki ofiarom krwi przelanej na wszystkich frontach, polski wkład militarny w II wojnie światowej w Europie należy ocenić jako największy po wielkich mocarstwach, tj. Stanach Zjednoczonych, Związku Radzieckim i Wielkiej Brytanii. Mimo tego ogromnego wysiłku militarnego Polska była przedmiotem w grze mocarstw i po zakończeniu wojny nie miała poczucia, iż należy do grona zwycięzców.
GALERIA ZDJĘĆ
|
|
|
|
|
|
GALERIA ZDJĘĆ
|
|
|
|
Wyszukiwarka