podatki i koszty, Rachununkowość


Podatki.

Dochodami publicznymi są wpływy budżetowe z nst. źródeł:

dochody z tytułu sprzedaży majątku narodowego

Podstawowym źródłem dochodów jest dochód narodowy, a dodatkowym źródłem dochodu jest dochód wynikający z majątku narodowego.

Podatek-jest to pieniężne, przymusowe, ogólne nieodpłatne, bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych np. (samorządów terytorialnych). Podatki powinny być nakładane wyłącznie na podstawie ustawy. Jest on złożona kategoria prawna, fiskalna, ekonomiczna, polityczna, społeczna nadmierny fiskalizm państwa może doprowadzić do szeregu zadłużeń w gospodarce narodowej i sferze społecznej.

Rodzaje podatków:

  1. podatki majątkowe

  1. podatki od przychodów

  1. podatki od dochodów

  1. podatki od wydatków

Ad.1. Źródłem podatków majątkowych jest majątek podatnika.

Podatek realny - uszczupla dochód podatnika,

Podatek nominalny uszczupla zysk podatnika.

Ad.2. Podatek od przychodów płaci się go w związku z działalnością gospodarczą i osiąganymi z tego tytułu przychodami. Charakteryzują się nst. cechami:

a). Podatki te są pobierane przez państwo niezależnie od wyników działalności gospodarczej.

b). Podatki te są podatkami silnie cenotwórczymi, gdyż są wkalkulowane w cenę towaru i usług, wobec tego dochody z tego tytułu są związane z procesami inflacyjnymi.

c). Podatki przychodowe są automatycznie indeksowane do wzrostu cen towarów i usług.

d). Dochody państwa są uniezależnione od sytuacji dochodowej podatnika.

Ad. 3. Przedmiotem opodatkowania jest dochód, najczęściej dochód z pracy, lub z prowadzenia działalności gospodarczej.

Ad. 4. Są to podatki konsumpcyjne (podatek VAT). Z punktu widzenia związku miedzy ciężarem podatkowym, a ponoszącym go podatniku rozróżnia się:

I. podatki bezpośrednie,

II. podatki pośrednie.

Ad.I. Są to podatki których ciężar ponosi podmiot na który został nałożony obowiązek podatkowy.

Ad.II. Są to podatki których ciężar nie jest ponoszony przez podmioty na które został nałożony, lecz przez osoby trzecie.

Z punktu widzenia władztwa podatki można podzielić na:

- podatki nakładane przez państwo,

- przez władze samorządowe.

Podatek ma swoja wewnętrzna strukturę Do elementów tej struktury zalicza się:

  1. podmiot opodatkowania,

  1. przedmiot podatku,

  1. podstawa opodatkowania,

  1. stawka podatkowa,

  1. skala podatkowa,

  1. zwolnienia i ulgi.

Ad. 1. Podmiot opodatkowania jest to osoba fizyczna lub prawna zobowiązana do zapłacenia podatku. Określa się je mianem podatników,

Ad.2. Przedmiot podatku, są to zjawiska z którymi łączy się obowiązek opłacenia podatku, do zjawisk tych można zaliczyć, dochód, grunt, kapitał, spadek, darowiznę, nieruchomości, itd.,

Ad.3. Podstawa podatku jest to wartościowo lub ilościowo określany przedmiot podatku. Podstawa służy określeniu jego wysokości,

Ad.4. Stawka podatkowa jest to wyrażona procentowo lub kwotowo wysokość podatku jaką pobiera się od danej podstawy opodatkowania. W praktyce stosowanych jest kilka rodzajów stawek podatkowych:

  1. stawki proporcjonalne,

  1. stawki progresywne,

  1. stawki globalne i stopniowe,

  1. stawki regresywne,

  1. stawki degresywne.

Ad.1. Charakteryzuje je stały stosunek stawki podatkowej od podstawy opodatkowania,

Podstawa podatku Stawka Podatek do zapłaty

300 4% 12

400 4% 16

500 4% 20

Ad.2. Stawka progresywna charakteryzuje się tym, ze ich tempo wzrostu jest szybsze od tempa wzrostu podstawy opodatkowania.

Ad.3. Progresja globalna - dotyczy przedmiotów.

Podstawa podatku w zł Stawka Podatek do zapłaty

0-1000 10% ?

1001-2000 20% ?

2001-3000 30% ?

Progresja stopniowa - ciągła, która polega na tym, ze należność podatkowa, jest obliczana jako suma należności obliczanej od tej części podstawy opodatkowania, która mieści się w granicach bezpośrednio niższego przedziału, oraz należności która przypada na wyższy przedział podstawy podatkowej stosuje się stawkę właściwa dla danego przedziału

14500 => podatek 30% = 4350zl.

12000 => 20% = 2400zl.

2500 => 30% = 750zl.

razem: 3150 zł w/g progresji ciągłej

Ad. 4. Stawki regresywne- są przeciwieństwem stawek progresywnych

Ad.5. Stawki degresywne- połączenie stawki progresywnej i proporcjonalnej

Podatek dochodowy od osób prawnych- znowelizowano w 1992 roku - przedmiotem są wszystkie jednostki gospodarcze, oraz inne jednostki organizacyjne z wyjątkiem spółek nie mających osobowości prawnej tj. cywilne, jawne i komandytywne. Z podatku zwolnione są także:

Przedmiotem podatku dochodowego jest osiągnięty dochód, zysk bilansowy wyliczony na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, odpowiednio skorygowany. Jako źródło przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych traktuje się działalność gospodarcza, najem, podnajem, dzierżawę, kapitały pieniężne, prawa majątkowe, sprzedaż rzeczy I praw majątkowych, dopłaty oraz subwencje.

Typowymi kosztami uzyskania przychodów są:

  1. wydatki poniesione na zakup surowców, materiałów, itp.,

  1. amortyzacja środków trwałych,

  2. materiały, energia,

  1. wydatki na place dla pracowników,

  1. nakłady na modernizacje i remonty środków trwałych,

  1. czynsze i opłaty,

  1. opłaty od nieruchomości,

  1. podatek od środków transportowych,

  1. kapitalizowane odsetki od pożyczek.

1. Koszty których nie można odliczyć od przychodów.

W tej chwili podatek dochodowy wynosi 35% od zysku brutto.

Wyjątkiem od tej zasady, który podstawa opodatkowania jest przychód, w tym stosuje się stawkę 20%.

Są to nst.przypadki:

  1. przychody wynikające z praw autorskich w tym z praw do patentów,

  1. przychody z tytułu użytkowania urządzenia przemysłowego lub handlowego poza granicami kraju,

  1. przychody osób prawnych mających siedzibę poza Polska,

  1. przychody z tytułu dywidend innych osób prawnych.

Zwolnienia i ulgi.

ZWOLNIENIA

  1. Dochody zwolnione na podst. Umów międzynarodowych tzw. opodatkowanie podwójne,

  1. Dochody z działalności naukowo - technicznej,

  1. Dochody podatników zatrudniających osoby niepełnosprawne,

  1. Dochody narodowych funduszy inwestycyjnych.

ULGI

  1. Ulgi na cele darowizn,

  2. Ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorstw.

  3. Ulgi na budowę mieszkań i domów do wynajęcia.

Podatek VAT [Value Added Tax]- jest to podatek od wartości dodanej. Obciąża on w każdej fazie obrotu gospodarczego, nie cały obrót, ale wyłącznie wartość dodana w tej fazie.

Podstawa opodatkowania jest obrót, czyli jest to kwota należna ze sprzedaży towarów pomniejszona o kwotę podatku od tej sprzedaży, czyli wartość netto sprzedawanego towaru.

Kwota VAT=(koszt + zysk)* stawka VAT

Stawka 22% stosowana jest do wszystkich towarów i usług z wyłączeniem stawek 7% I 0%.

7% - gospodarka rolna i leśna, ochrona zdrowia, niektóre towary spożywcze i towary dla dzieci, wydawnictwa, instrumenty muzyczne, usługi transportowe, materiały budowlane, czynniki energetyczne, itp.

0% - stosowana jest przy eksporcie

Technika ustalania VAT

Faza obrotu

Cena bez podatku

Należny podatek 22%

Cena brutto

Podatek zapłacony w poprzedniej fazie

Podatek odprowadzony do urz. skarbowego

Wytwórca surowców i półfabrykatów koszty + zysk=800zl.

800

176

976

-

176

Wytwórca wyrobu gotowego 800+1200=2000

2000

440

2440

176

264

Hurtownik 2000+400=2400

2400

528

2928

440

88

Sklep detaliczny 2400+300=2700

2700

594

3294

528

66

razem:594zl

Zaletą VAT-u jest to, ze stwarza on warunki do konkurencyjności, ponieważ podatnik który zajmuje się sprzedażą i stosuje VAT zadawalając się mniejsza marża, płaci mniejszy podatek, a jego towary są tańsze ponadto nadaje podatnikowi uprawnienie odliczania od podatku naliczanego przy zakupach towarów i usług. Kolejna zaleta VAT- u jest to ze podatek wymusza rzetelne prowadzenie ksiąg finansowych, oraz powoduje opodatkowanie wszystkich podmiotów w/g tych samych zasad.

Podatek akcyzowy.

Obowiązek akcyzowy w akcyzie ciąży na producencie towaru lub importerze wyrobu akcyzowego. Oznacz to, że w odróżnieniu od podatku VAT, podatek akcyzowy pobierany jest jednokrotnie i nie podlega odliczeniu w dalszych fazach. Stawkę podatku akcyzowego określa minister finansów. Ustawa reguluje jedynie stawki max dla poszczególnych grup towarów. Stawki podatku akcyzowego mogą być określone w %, jak i kwotowo. Ustawa 08.01.1993 rok.

Akcyzie podlegają również nadmierne ubytki lub zawinione niedobory niektórych wyrobów akcyzowych. Za nadmierne ubytki lub zawinione niedobory uważa się ubytki powstałe w czasie produkcji, magazynowania, przewozu i zużycia.

< cena sprzedaży wyrobów = (koszt własny + zysk / 100 - stawka akcyzy * % ) *100 >

Opodatkowaniu akcyzą ujęte są:

Udział % podatku akcyzowego w koszcie własnym wyrobu, powiększonym o zysk producenta - można ustalić z nast. wzoru:

< Udział % podatku = (100 *100 / 100 - stawka akcyzy * %) - 100 >

Podatek od nieruchomości - obciąża on osoby fizyczne i prawne które są posiadaczami posiadłości lub użytkownikami nieruchomości. Opodatkowaniu podlegają:

Podstawa opodatkowania podatku od nieruchomości stanowi:

Zwolnienia podatkowe odnoszą się jedynie do zbiorników wodnych, elektrowni wodnych, budynków, gospodarstw wodnych, oraz dróg publicznych.

Górne granice stawek ustalane są nst:

Wynik finansowy przedsiębiorstw.

Koszty - klasyfikacja kosztów

Przychody z operacji finansowych.

Przychody te przedsiębiorstwo uzyskuje w wyniku działalności na rynku kapitałowym, kupując i sprzedając papiery wartościowe. Przedsiębiorstwa mogą mięć udziały w innych przedsiębiorstwach uzyskując korzystne dywidendy. Wpływy mogą pochodzić również z dodatnich różnic kursowych przy obrocie w walucie obcej.

Pozostałe przychody są ze sprzedaży środków trwałych.

< [wynik na działalności operacyjnej] ± [wynik na operacjach finansowych] ± [wynik na operacjach nadzwyczajnych] = [wynik finansowy brutto] - [obowiązkowe obciążenia finansowe] = [wynik finansowy netto (zysk lub strata)] >

Na wynik finansowy brutto składa się:

A. wynik działalności operacyjnej - (przychody ze sprzedaży produktów i usług),

B. wynik na operacjach finansowych,

C. wynik na operacjach nadzwyczajnych.

Ad. A. Wynik działalności operacyjnej obejmuje:

- wynik ze sprzedaży stanowiący różnice miedzy suma należnych przychodowe sprzedaży wyrobów i innych składników majątku obrotowego bez podatku VAT, a kosztami produkcji.

- wynik na pozostałej działalności operacyjnej nie związany ze zwykła działalnością gospodarcza jednostki organizacyjnej, stanowiący różnice miedzy suma zrealizowanych pozostałych przychodów operacyjnych np. sprzedaż majątku trwałego, otrzymane odszkodowania, odpisane zobowiązanie przedawnione, dotacje, a suma pozostałych kosztów operacyjnych.

Ad. B. Wynik na operacjach finansowych jest to różnica miedzy suma należnych przychodów z operacji finansowych, a suma kosztów tych operacji. Przychody z operacji finansowych obejmują:

- przychody z tytułu udziału w innych przedsiębiorstwach i papierów wartościowych,

- sprzedaż papierów wartościowych,

- odsetek od udzielonych pożyczek, oraz na zwłokę w zapłacie.

Na koszty operacji finansowych składają się:

- pokrycie strat w innych jednostkach w których przedsiębiorstwo jest udziałowcem,

- wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych,

- odsetki od zaciągniętych pożyczek,

- odsetki oraz prowizje od kredytów bankowych.

Ad. C. Wynik na operacjach nadzwyczajnych - jest różnica miedzy otrzymanymi zyskami nadzwyczajnymi, a poniesionymi stratami nadzwyczajnymi. Jako straty i zyski nadzwyczajne traktuje się skutki finansowe zdarzeń powstałych sporadycznie i niepowtarzalnie. Nie maja one bezpośredniego związku ze zwykła działalnością przedsiębiorstwa, np. gradu, kradzieży, zaniechania produkcji, sprzedaż obiektu.

Zysk netto może być przeznaczony na fundusz przedsiębiorstwa, przeznaczony głownie na rozwój przedsiębiorstwa, tzn. na cele inwestycyjne, na przyrost zapasów, bądź finansowanie postępu techniczno-ekonomicznego. Fundusz zasobowy w spółdzielniach przeznaczony na finansowanie rozwoju spółdzielni i na pokrycie ewentualnych strat. Wyplata części zysków udziałowcom lub wspólnikom w spółkach z o.o., komandytywnych, jawnych oraz w spółdzielniach Wyplata dywidendy akcjonariuszom w S.A. Powiększenie kapitału udziałowego właścicieli w spółkach z o.o., komandytywnych, jawnych oraz funduszu udziałowego w spółdzielniach premie i nagrody dla pracowników, zasilanie funduszu świadczeń socjalnych. I inne cele np. charytatywne.

Koszty produkcji - koszty własne mogą być klasyfikowane w/g rożnych kryteriów. Klasyfikację ogranicza się do dwóch zasadniczych układów: tj.

1. podział z punktu widzenia ewidencyjno-organizacyjnego,

2. podział z punktu widzenia analityczno-ekonomicznego.

Ad.1. Z punktu widzenia ewidencyjno-organizacyjnego wyróżnia się nast. układy kosztów:

I. Układ rodzajowy kosztów,

II. Układ funkcjonalny ,

III. Układ kalkulacyjny.

Ad.I. Układ rodzajowy kosztów określa sumę kosztów powstałych w przedsiębiorstwie w jednej z wielu kategorii działalności przedsiębiorstwa Koszty w obrębie jednej kategorii sumuje się bez względu na to w jakim miejscu powstały i w jakim celu zostały poniesione. Układ ten umożliwia badanie i porównywanie struktury kosztów. Można koszty podzielić na następujące grupy:

  1. zużycie materiałów i energii

  2. usługi obce

  3. podatki i opłaty obowiązkowe

  4. wynagrodzenie za prace

  5. świadczenie na rzecz pracowników

  6. amortyzacja środków trwałych

Ad.II. Układ funkcjonalny - wyodrębnienie kosztów sprawdza się do grupowania tych kosztów w zależności od miejsca ich powstania, tzn. od komórki organizacyjnej w przedsiębiorstwie i jej upływie na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa Głównym celem takiego grupowania jest stworzenie warunków do wewnętrznej analizy kosztów, oraz ustalenia osób odpowiedzialnych za ich wysokość.

Ad.III. Układ kalkulacyjny - pomaga on w ustaleniu kosztu jednostkowego wyrobu. Wskazuje zatem konkretny cel na który koszty zosta przeniesione. Koszty w/g tego układu dzielą się na dwie grupy:

- koszty bezpośrednie,

- koszty pośrednie.

Koszty bezpośrednie - związane z wyprodukowaniem konkretnego wyrobu. Podstawa naliczania tych kosztów są takie dokumenty jak:

- dowody pobrania materiałów z magazynu,

- karty pracy z której wynika ile roboczogodzin przeznaczono na wyprodukowanie określonego wyrobu.

Koszty pośrednie - koszty ponoszone przez dany odcinek produkcyjny, wydział bądź cały zakład, koszty te dzielą się Na:

- koszty wydziałowe - (koszty przypadające na wydział, koszty transportu, amortyzacji, administracji wydziałowej, na utrzymanie czystości),

- koszty ogólne zarządu - obejmują koszty dotyczące przedsiębiorstwa jako całości (koszty amortyzacji pozostałych środków trwałych, koszty obiektów pomocniczych),

- koszty sprzedaży - koszty związane ze sprzedażą wyrobów gotowych (transport, opakowania, ubezpieczenia, )itp.

Układ analityczno - ekonomiczny.

Koszty dzielimy na:

  1. Koszty proste i złożone,

  1. Koszty stale i zmienne (działalności przedsiębiorstwa, produkcji),

  1. Koszty rzeczowe i osobowe (koszty związane z maszynami, budynkami, itp.),

  1. Koszty zależne i niezależne (koszty na które ma wpływ zarząd).

  2. KALKULACJA KOSZTÓW

Celem kalkulacji jest przede wszystkim ustalenie kosztu przypadającego na jednostkę wyrobu. Obliczenie kosztu daje podstawę do obliczenia ceny wyrobu, tj. ustalenia wielkości zysku oraz analizy wyrobu.

Wyróżnia się kilka kalkulacji:

  1. kalkulacja wstępna - przeprowadzona przed rozpoczęciem produkcji,

  1. kalkulacja wynikowa - po ukończeniu produkcji,

  1. kalkulacja doliczeniowa - stosowana w przedsiębiorstwach o produkcji różnorodnej, w pierwszym etapie oblicza się koszty na podstawie dochodów pobrania i kart pracy, w drugim etapie dolicza się pozostałą część koszów obliczoną na podstawie umownych kluczy kalkulacyjnych.


Wyszukiwarka