1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Kwas heksachloroplatynowy(IV)

Wzór konstytucyjny: H₂(PtCl₆)

Wzór sumaryczny: H₂Cl₆Pt

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
kwas heksachloroplatynowy(IV)	100	18497-13-7	241-010-7	C	34-42/43

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Kwas heksachloroplatynowy(IV) jest substancja niepalną, żrącą. Wskutek działania wysokiej temperatury wydzielają się żrące i toksyczne pary, gazy i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Kwas heksachloroplatynowy(IV) w kontakcie z żywą tkanką działa żrąco, powodując uszkodzenie skóry i błon śluzowych oczu, dróg oddechowych, układu pokarmowego.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas heksachloroplatynowy(IV) działa żrąco na wszelkie formy życia. W wodzie szybko ulega rozcieńczeniu, stąd zagrożenie dla życia wodnego jest stosunkowo niewielkie.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego kwasem heksachloroplatynowym(IV) środowiska na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza.
2.	Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
3.	Zapewnić niezwłoczną pomoc medyczną. Skontaktować się z centrum toksykologicznym.
Zatrucie doustne:
1.	Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach kwasem heksachloroplatynowym(IV) polega na stosowaniu łagodnych środków neutralizujących takich jak: zawiesina magnezji palonej, zawiesina wodna węgla aktywnego, mocna herbata niesłodzona, filiżanka czarnej kawy, białka jaja rozmieszane z wodą, woda wapienna. Kwas należy rozcieńczyć 100-krotnie.
2.	Zapewnić niezwłocznie pomoc medyczną.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić fachową pomoc medyczną.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie zabezpieczony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2.	Skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Informacja ogólna:	Kwas heksachloroplatynowy(IV) jest substancją niepalną. Zagrożone pożarem obiekty pokryć pianą, a w ostateczności intensywnie polewać wodą. Osoby uczestniczące w akcji pożarowej muszą być wyposażone w niezależne aparaty oddechowe. W ogniu wydzielają się żrące i toksyczne gazy, pary i dymy.
Środki gaśnicze do gaszenia pożarów obiektów sąsiadujących:	gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe lub gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, rozproszona woda.
Zalecenia szczegółowe:	Stosować ochrony osobiste, gdyż w przypadku kontaktu kwasu heksachloroplatynowego(IV) z ogniem wydzielają się żrące i toksyczne gazy, pary i dymy.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości kwasu heksachloroplatynowego(IV) do środowiska, przebywające na zagrożonym awarią obszarze osoby postronne należy ewakuować. Awarie muszą być jak najszybciej lokalizowane i likwidowane. Do likwidowania większych zrzutów do środowiska mogą przystąpić wyłącznie przeszkolone w ratownictwie chemicznym osoby. Kwas heksachloroplatynowy(IV) w kontakcie z większością metali może spowodować wydzielanie się niebezpiecznego ze względów wybuchowych wodoru.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (P2) i gazowych (filtr oznaczony kolorem żółtym i literą E).
Zalecenia szczegółowe:	W przypadku niemożności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji należy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym służbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się kwasu heksachloroplatynowego(IV) do wód powierzchniowych lub podziemnych ostrzec jej użytkowników. Zbieranie rozlanego kwasu heksachloroplatynowego(IV) dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą obojętnych chemicznie substancji absorbujących (sorbentów).

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania kwasu heksachloroplatynowego(IV) nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w pomieszczeniu przeznaczonym dla kwasów. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety ciężarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci należy chronić przed dostępem do kwasu heksachloroplatynowego(IV)
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, szczelnie zamkniętych, w magazynie cieczy żrących wyposażonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym, kwasoodpornym podłożu. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu spożywania posiłków. Opakowania wyposażyć w napis „Uwaga produkt żrący”. Chronić je przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać kwas heksachloroplatynowy(IV), który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy kwas heksachloroplatynowy(IV) odstawiany jest do miejsca wskazanego przez odpowiednie organy, celem utylizacji na drodze neutralizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu heksachloroplatynowego(IV). Sprawna wentylacja.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - nie ustalono.

Niemcy (MAK) - 0,002 mg/m³.

Środki ochrony zbiorowej: Wentylacja w magazynach i na stanowiskach pracy. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z pochłaniaczami cząstek P2.
Ręce:	Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie kwasów.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie kwasów.
Inne informacje:	Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kwasem heksachloroplatynowym(IV).

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kwasu heksachloroplatynowego(IV).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 517,92 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych kwas heksachloroplatynowy(IV) jest ciałem krystalicznym, barwy czerwonobrązowej i o nieprzyjemnym zapachu.
9.3	Temperatura topnienia: -3^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 60^oC
9.5	Temperatura rozkładu: Powyżej temperatury wrzenia
9.6	Wartość pH (50 g/l/20^oC): ok. 0,8
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kwas heksachloroplatynowy(IV) rozpuszcza się w wodzie bez ograniczeń, a także w alkoholu i eterze. Tworzy bardzo silny kwas.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	Kwas heksachloroplatynowy(IV) jest czynny chemicznie. Silnie koroduje metale. Reaguje z większością metali. Tworzy sole. W reakcjach z wieloma związkami wydzielają się silnie toksyczne gazy, jak siarkowodór, cyjanowodór, arsenowodór, chlor i inne.
Właściwości korozyjne:	Skrajne

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia:	Oczy	tak
	Skóra	tak
		Spożycie	tak
		Wdychanie pyłów	tak

Wdychanie: Kwas heksachloroplatynowy najczęściej wchłaniany jest przez wdychanie pyłów, co prowadzi w efekcie do działania żrącego na górne drogi oddechowe. Objawami działania kwasu są: chrypka, uczucie duszności, katar, kaszel, kłucie w klatce piersiowej, krztuszenie, bóle i zawroty głowy. Może rozwinąć się zapalenie płuc. Wysokie stężenie par może wywołać ostre skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Możliwa jest utrata przytomności.

Kontakt ze skórą: Kwas heksachloroplatynowy jest kwasem silnie żrącym. Kontakt z powierzchnią skóry wywołuje ból oraz oparzenie penetrujące w głąb skóry. Rany goją się trudno, z wytworzeniem blizny o brązowym zabarwieniu.

Kontakt z oczami: Działanie pyłów na oczy powoduje stany zapalne spojówek i uszkodzenie rogówki. Objawami są bóle okolic oka, łzawienie i światłowstręt. Może powstać chemiczne poparzenie. Ciągły kontakt z parami kwasu solnego prowadzi do zapalenia spojówek. W cięższych przypadkach podrażnienie może doprowadzić do utraty wzroku.

Spożycie: Spożycie powoduje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i żołądku. W wymiocinach może pojawić się krew. Jama ustna, podniebienie miękkie i migdały są często pokryte białymi strupami i owrzodzeniami. Występują natychmiastowe wymioty, często krwawe, mogą być one połączone z biegunką i krwawym stolcem. Chorzy duszą się. Objawy przypominają zapaść.

Powikłania: Obrzęk krtani, uszkodzenie przełyku i żołądka, zapalenie płuc, krwotoki, zapalenie otrzewnej.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Wskaźniki oceny dla ostrej toksyczności:

wobec ssaków: 3,9,

wobec ryb: 2,3,

wobec bakterii: 3,5.

Stopień zagrożenia wód: duży.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 01 04 - inne kwasy.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	3264
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	8
14.3	Grupa pakowania:	II
14.4	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	80
14.5	Numer indeksowy (EC):	078-009-00-4
14.6	Symbole niebezpieczeństwa (R):	34-42/43
14.7	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-22-26-36/37/39-45
14.8	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Międzynarodową normą ISO 11014-1; 1994, zatwierdzoną przez Normalizacyjną Komisję Problemową nr 269 ds. Bezpieczeństwa Chemicznego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz.84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Normą PN-ISO 11014-1 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu heksachloroplatynowego(IV), bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu heksachloroplatynowego(IV). Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja żrąca.”
Symbole zagrożenia
R 34	Powoduje oparzenia.
R 42/43	Może powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą oddechową i w kontakcie ze skórą.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.
S 22	Działa szkodliwie po połknięciu.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
S 36/37/39	Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Kwas heksachloroplatynowy(IV)
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
C	Substancja żrąca.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
80	Materiał żrący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 8-III		Materiał żrący, mniej niebezpieczny.
Numer ONZ: 2507		Kwas chloroplatynowy(IV), stały.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z Rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 12.12.02 Strona/stron 7/8
Nazwa:	KWAS HEKSACHLOROPLATYNOWY(IV)

Kwas heksachloroplatynowy(IV)

---