Pytania z tematów:

1. Struktura radioterapii w Polsce:

1. Zarys struktury organizacyjnej Zakładu Radioterapii:

*przynajmniej dwa aparaty, modelarnia, gabinety badań, symulator, TK, pracownia fizyków, pracownia weryfikacji napromieniania, zaplecze szpitalne, itd.

Droga pacjenta:

1. GABINET PIERWSZORAZOWY- spisywanie danych, ubezpieczenie itp.

2. GABINET KONSULTACYJNY- konsultacja lekarska, lekarze konsultują lokalizację zmiany, jej charakter, uzgadniaja dalsze postępowanie

3. BADANIA DIAGNOSTYCZNE- rtg, usg, CT, MRI, mammografia

4. WYZNACZENIE TERMINU PRZYJĘCIA DO ZAKŁADU RADIOTERAPII

5. REJESTRACJA W ZAKŁADZIE RT (powtórna)- rozmowa z lekarzem, wyjaśnienie pacjentowi celu i sposobu leczenia

6. MODELARNIA- technicy wykonują (wg zaleceń lekarza) maski orfitowe oraz inne urządzenia unieruchamiające chorego w trakcie rt. Maski te są do podstawek z tworzywa sztucznego. Indywidualnie dobiera się poduszkę polietylową pod głowę, w zależnośći od budowy anatomicznej pacjenta. Maski, podstawki, szyny i poduszki są produkowane w zestawach. W trakcie robienia maski pozycja pacjenta musi być swobodna.

7. Bolus- masa złożona z parfiny i wosku pszczelego poddawana topnieniu 80º i ukształtowana wg wcześniej zrobionego planu. Mają one na celu zwiększenie napromieniania objętości, wyciągając dawkę na skórę.

8. SYMULACJA WSTĘPNA- dobranie optymalnego, odtwarzalnego ułożenia chorego w jak modelarni, dobre przygotowanie i oswojenie chorego z rt, likwidacje błędów z modelarni, wyznaczenie znaczników do CT (tatuaże i lasery), wyznaczenie pasa do CT

9. CT-badanie wykonuje się w tej samej pozycji co w modelarni i na symulatorze. Na podstawie uzyskanych skanów lekarz obrysowuje guz a następnie fizyk planuje układ wiązek napromieniania.

10. FIZYCY I PLAN LECZENIA- przygotowuje plan leczenia, który jest sporządzany komputerowo w systemie 3D w taki sposób aby zmienine chorobowo tkanki otrzymały odpowiednio wysoką i jednoradną dawke, a zdrowe zostały relatywnie zaoszczędzone. Plan leczenia musi zostać zatwierdzony przez lekarza prowadzącego. Ostateczna weryfikacja odbędzie się na symulatorze.

11. SYMULACJA ZASADNICZA-polaga na przeniesieniu planu leczenia na pacjenta, wyznaczeniu wielkości pola, oklejeniu maski, wykonaniu tatuaży, oznaczeniu laserów i punktu wejścia wiązki, wyznaczeniu osłon indywidualnych.

12. PRZYGOTOWANIE KARTY

13. PRZYGOTOWANIE OSŁON INDYWIDUALNYCH LUB WYLEWEK

14. WPROWADZENIE DANYCH PACJENTA DO SIECI

15. KARTA ZATWIERDZONA PRZEZ LEKARZA PROWADZĄCEGO I FIZYKA TRAFIA NA APARAT

a. Rola modelarni w Zakładzie Radioterapii

• dokładne ułożenie pacjenta

• wykonanie masek i innych akcesoriów unierychamiających, oslon indywidualnych, wylewek do elektonów, bolusów

1. Jakie są podstawowe metody leczenia w onkologii i ich udział w leczeniu?

chirurgia 60%, Radioterapia -40-50%, chemioterapia - 20%

2. Metody ochrony tkanek i narządów zdrowych podczas radioterapii

• technika leczenia, MRT, kliny bolusy-modulują wiązkę

• osłony, kolimatory, MLC

• schemat frakcjonowania, dobór dawki, ilość pól

3. Jaka jest ogólna liczba zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w Polsce?

* Kobiety - 56 000

* Mężczyźni - 58 000

4. Wymień 3 najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn i jakie są czynniki ryzyka zachorowania na te nowotwory

*Kobiety - rak piersi, płuca, jelita grubego

*Mężczyźni - rak płuca, prostaty, jelita grubego

5. W których nowotworach w Polsce najczęściej stosowana jest radioterapia?

* Płuc i kl.p., piersi, narządów rozrodczych, głowy i szyi; ogólnie rt jest używana do nowotworów o dużym zaawansowaniu

6. Czy w Polsce jest dostateczna liczba aparatury megavoltowej do radioterapii w porównaniu do innych krajów Europy Zachodniej?

*ogólnie 2 razy mniej niż potrzeby, ale 2 x mniej niż w Niemczech i Holandii, 3 razy mniej niż we Francji, 6 razy mniej niż w Szwecji

2. Leczenie paliatywne

1. Na czym polega opieka paliatywna jako działanie wielodyscyplinarne?

*Opieka paliatywna-uzyskanie trwałego wyleczenia jest niemożliwe, ale można poprawić komfort życia. Stosuje się niższe dawki całkowite ale wyższe frakcyjne, co powoduje skrócenie czasu leczenia, który zwykle wynosi od jednego do kilku dni. Df= 3-4 Gy kilkakrotnie do 6-8 Gy jednorazowo.

2. Co to jest hospicjum i ile jest ich w Polsce?

* (ok.300) hospicjum - miejsce do leczenia ciężko chorych bez leczenia przyczynowego tylko objawowego

3. Najważniejsze różnice pomiędzy radioterapią radykalną i paliatywną

• radykalna- dążenie do wyleczenia pacjenta z umiarkowanym wzglądem na skutki uboczne, odczyny popromienne,

• nie dąży do wyleczenia pacjenta, zmniejszenie dolegliwości, zahamowanie choroby, przedłużenie życia

4. Co może być przyczyną jeśli u chorego z rozpoznaną chorobą nowotworową stwierdza się osłabienie kończyn dolnych i trudności z chodzeniem? Jakie powinno się wykonać badanie?

Przerzut nowotworu do kręgosłupa- guz uciska rdzeń kręgowy. Badania: badanie neurologiczne, CT, Rtg i MR kręgosłupa)

3. Nowotwory płuc i śródpiersia

1. 80% nowotworów uwarunkowanych jest czynnikami środowiska - wymień jakimi?

dym papierosowy,dieta wysokotłuszczowa, ekspozycja zawodowa( węglowodory aromatyczne i inne), zanieczyszczenie środowiska

2. Wymień nowotwory tytoniozależne

nowotwory złośliwe jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani, płuca, pęcherza moczowego, trzustki, nerki

3. Jak wykryć raka płuca?

• Badanie przedmiotowe

• Badania obrazowe - rtg, CT, MRI

• Bronchoskopia - popłuczyny, wymazy, wycinki

• Badanie histopatologiczne

• Mediastinoskopia

• Torakotomia

• Biopsja guza przerzutowego

• PET

1. Co to jest skala Karnofskiego i Zubroda?

* skala sprawności chorego stosowana najczęściej w USA, generalnie stosuje się skalę WHO

2. Jaki odsetek raków płuc we wczesnym stopniu rozpoznajemy w Polsce i dlaczego?

• (15- 20%)

• późne rozpoznanie choroby, np. często na raka płuc zapadają osoby z marginesu społecznego, którzy piją, palą, nie zwracaja uwago na kaszel czy krwioplucie, ograniczony dostęp do lekarza, czynniki psychologiczne ( strach przed chorobą, negatywny stosunek do służby zdrowia)

• W których nowotworach płuc leczeniem z wyboru powinno być leczenie operacyjne, a których radiochemioterapia?

• z wyboru operacyjny - wczesne przypadki, położony obwodowo, gdy da się go wyłuszczyć wraz z płatem, gdy nie ma przerzutów, położony dalej niż 2 cm od rozwidlenia tchawicy

• jeżeli nowotwór nie spełnia tych kryteriów stosowana jest rtch

• Jakie dawki stosujemy w radioterapii raka płuca?

* do 2000 cGy - max co mogą dostać płuca, stosuje się radykalnie na guz 6000cGy

4. Rak jelita grubego grubego kanału odbytu

1. Jak rozpoznać raka jelita grubego?

Objawy:

•Bóle brzucha

•Krew w stolcu

•Smoliste stolce

•Zaparcia, biegunki naprzemiennie

•Zmiana pory wypróżnień

•Stolce ołówkowate

•Poranny wypływ śluzu

2. Czy radioterapia ma znaczenie w raku okrężnicy czy w raku odbytnicy i dlaczego?

• okrężnica - nie ( odczyny z jelita cienkiego)

• odbytnica - tak

3. Rak kanału odbytu można wyleczyć tylko operacyjnie co łączy się z kalectwem nietrzymania stolca gdyż usuwany jest zwieracz odbytu, czy jest to zawsze prawda?

Nie. Leczenie operacyjnie w wypadku niepowodzenia leczenia skojarzonego, lub nawrotu po leczeniu skojarzonym

5. Nowotwory piersi

1. Czy wszystkie guzki w piersi są nowotworami złośliwymi?

Nie. Najczęściej spotykane nowotwory łagodne to:

• Gruczolakowłókniak

• Brodawczak wewnątrzprzewodowy

• Tłuszczak

Inne zmiany:

• Zwyrodnienie włóknisto- torbielowate

• Torbiel

• Jaka jest różnica pomiędzy rakiem, a mięsakiem piersi?

* powstają z innych listków zarodkowych, rak wywodzi się z nabłona i szerzy się głównie do węzłów chłonnych, mięsak pochodzi ze struktur łącznotkankowych gruczołu piersiowego, szerzy się głównie naczyniami krwionośnymi. Mięsaki wymagają bardziej agresywnego leczenia.

3. Wymień znane Ci czynniki ryzyka raka piersi

• Rak piersi w wywiadzie - ryzyko raka w drugiej piersi wynosi 1%

• Rodzinne - u krewnej przed menopauzą ryzyko 3 krotne, po menopauzie 1.5 krotne

• Genetyczne - mutacja genu BRCA1- ryzyko wzrasta do 80%

• mutacja genu BRCA2 również znacznie zwiększa ryzyko

• Łagodne choroby piersi przebiegające z proliferacją -

• hiperplazja wewnątrzprzewodowa lub zrazikowa - wzrost ryzyka 4-5 razy

• Rak przedinwazyjny - wzrost ryzyka 8-11 razy

• Pierwsza miesiączka poniżej 12 roku życia

• Menopauza powyżej 55 roku życia

• Późny poród lub bezdzietność- ciąża zakończona porodem przed 25 r.ż. Oraz karmienie piersią jest czynnikiem ochronnym

• Hormonoterapia zastępcza (ponad 5-7 lat) zwiększa ryzyko

• Promieniowanie jonizujące

• Otyłość

• Alkohol

4. Jakie znasz podstawowe badanie radiologiczne piersi

* USG, Mammografia, MRI, CT

5. Jakie jest leczenie raka piersi i od czego jest uzależnione?

Leczenie chorych na raka piersi jest leczeniem skojarzonym. Obejmuje ono metody miejscowe- chirurgię (zabieg Paty'a, BTC) i radioterapię oraz metody ogólnoustrojowe- chemioterapię, hormonoterapię i metody biologiczne.

Sposób leczenia zależy od wielu czynników. Najważniejsze to:

• Stopień zaawansowania nowotworu,

• Stan regionalnych węzłó chłonnych

• Stopień złośliwości histologicznej

• Stan hormonalny

• Wiek chorej

• Stan receptorów steroidowych: estrogenowego i progesteronowego

• Co to jest rak in situ.

* najczęstsza nieinwazyjna (nienaciekająca) postać raka, w 100% wyleczalny

7. Co to jest Mastectomia i BCT.

Mastectomia- doszczętne odjęcie sutka z zawartością dołu pachowego i z pozostawieniem co najmniej mięśnia piersiowego większego

BTC- usunięcie samego guza z marginesem zdrowej tkanki lub kwadratektomia i póżniejsze napromienianie

8. Jakie stosowane są metody ochrony tkanek zdrowych i narządów krytycznych w radioterapii raka piersi?

*skręt głowicy, kolimatora, MLC, osłony

9. Jakie dawki stosowane są w radioterapii pooperacyjnej raka piersi

*5000 - 6000cGy

10. Jakie rodzaje promieniowania stosowane jest w radioterapii pooperacyjnej

*elektrony o różnych energiach TK i fotony X i Co 60,

11. Co to jest bolus, a co to jest boost?

• bolus - modelowanie wiązki ( galareta albo wosk), naśladuje tkankę, uzupełnia ubytek

• boost - wydzielenie pola ( który obejmuje target z niewielkim marginesem ) z którego podajemy dodatkową dawkę/ podanie wyższej dawki z wydzielonego pola

Chirurgia:

1.Omów przyczyny niepowodzeń leczenia w RT

Lokalizacja guza nowotworowego z uwzględnieniem ważnych dla życia struktur;

Chirurgia

• wznowy w miejscu operowanym ( wszczepy komórek nowotworowych w brzegi rany pooperacyjnej);

• Wieloogniskowość nowotworu;

Radioterapia:

• Promienioczułość nowotworu,

• Błędy techniczne ,

• Wadliwe określenie obszaru objętego napromienianiem,

Chemioterapia:

• Zbyt wielka masa guza nowotworowego,

• Toksyczność leczenia ,

• Lekooporność

2. Omów przesłanki przemawiające za stosowaniem leczenia skojarzonego: ↑prawdopodobieństwa wyleczenia miejscowego ↓ryzyka wystąpienia przerzutów odległych, współdziałanie przestrzenne, niezależne zabijanie komórek nowotworowych ( efekt supraaddytywny)

3. Omów wskazania do uzupełniającej radioterapii w nowotworach głowy i szyi

• Niewystarczający margines chirurgiczny;

• Naciekanie rozproszonymi ogniskami;

• Niskie zróżnicowanie nowotworu;

• Pojedynczy przerzut w węźle chłonnym

4. Omów przesłanki teoretyczne przemawiające za stosowaniem leczenia skojarzonego radio i chemioterapii (wymień przynajmniej 3)

• Obecność przerzutów w przynajmniej 4 pachowych węzłach chłonnych;

• Guz w ocenie patologicznej powyżej 5 cm;

• Obecność „dodatnich” marginesów chirurgicznych,

• w niekorzystnej chirurgicznie lokalizacji.

5. Wymień przynajmniej 3 leki o właściwościach promieniouczulających, który z nich jest najczęściej stosowany?

cisaplatyna, glenomycyna, doromycyna, 5- chlorouracyl, taksol,

6. Omów przynajmniej 3 potencjalne mechanizmy współdziałania cytostatyków i napromieniania.

• Zahamowanie uszkodzeń subletalnych i letalnych ( DDP, CDDP, MTC),

• Toksyczność zależna od hipoksji (DDP,MTC, tirapazamina),

• Toksyczność zależna od fazy cyklu,

• Zahamowanie depopulacji,

• Zwiększenie utlenowania guza ,

• Nasilenie apoptozy (DDP),

• Zwiększenie wrażliwości na RTH uzyskiwania stosując lek przed, w trakcie i po RTH

7. Omów strategie stosowania równoczesnej radio i chemioterapii

• Chemioterapia indukcyjna- przed RTH,

• Zmniejszenie masy guza,

• Lepsze utlenowanie,

• Większa wrażliwość na RT,

• Hipotetyczne zniszczenie mikroprzerzutów,

• Wczesna ocena efektu CT,

• Mniejsze ryzyko lekooporności,

• Chemioterapia uzupełniająca

• Zniszczenie hipotetycznych mikroprzerzutów zlokalizowanych poza polem napromieniania,

8. Omów strategie leczenia raków przełyku w odcinku

5 % 3 letnich przeżyć wczesne stopnie zaawansowania (1,2,3) - chemioterapia +chirurgia

późne stadia (4,) paliatywne (protezowanie przełyku).

9. Omów narządy krytyczne przy leczeniu radioterapią raków przełyku.

Tarczyca, struny głosowe, rdzeń kręgowy, serce, płuca.

10 Która metoda terapeutyczna jest leczeniem z wyboru w przypadku raków przełyku w odcinku piersiowym we wczesnym zaawansowaniu?

Radykalne leczenie chirurgiczne- usunięcie zmiany nowotworowej wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Później chemioterapia.

11. Która metoda terapeutyczna jest leczeniem z wyboru w przypadku raków żołądka we wczesnym zaawansowaniu?

Chirurgia lub gdy to niemożliwe radioterapia.

13. Wymień narządy krytyczne w przypadku stosowania radioterapii jako leczenia uzupełniającego w rakach żołądka:

• wątroba,

• rdzeń kręgowy,

• jelito cienkie

• nerki

14. Wymień najczęstszy nowotwór OUN

Przerzut, 2 razy częściej niż pierwotny guz mózgu

16. Wymień ogólne zasady leczenia chirurgicznego guzów mózgów

Leczenie chirurgiczne, odsysanie guza

17. Co to jest stereotaktyczna radiochirurgia?

Metoda z zastosowaniem ramy stereotaktycznej (obręcz dookoła głowy), metoda leczenia małych gózów mózgu, określa precyzyjnie objętość tkanki mózgu

18. Wyjaśnij znaczenie: GTV, CTV, PTV

• GTV (gross tumour volume) - obszar uwidocznionego guza nowotworowego,

• CTV (clinical target volume) - GTV + obszar subklinicznego szerzenia się nowotworu,

• PTV (planning target volume) - objętość planowana do napromieniania = CTV + margines uwzględniający ruchomość oddechowà i błąd

19. Jakie postępowanie terapeutyczne jest metodą z wybory w białaczkach limfoblastycznych?

Przeszczep szpiku i polichemioterapia

Fizyka

1. Proszę wyliczyć akcesoria i elementy konstrukcyjne megawoltowych aparatów terapeutycznych służące do formowania kształtu pola napromieniania (kolimacji wiązki promieniowania) z uwzględnieniem rodzaju promieniowania:

-kolimator główny głowicy,

-kolimator wielolistkowy(X),

-kolimatory kołowe,

-tubusy(X),

-bloki, osłony indywidualne (X),

-aplikatory z wylewkami (E),

-trymery (X) do wiązki ostrej

2. Proszę wyliczyć akcesoria i elementy konstrukcyjne megawoltowych aparatów terapeutycznych służące do modyfikacji rozkładu dawki w pojedyńczych polach napromieniania

-kliny fizyczne (wylewane)

-kliny dynamiczne,

-kompensatory,

-MLC w IMRT

3. Proszę wyliczyć najczęściej stosowane źródła promieniowania stosowane w teleradioterapii z uwzględnieniem rodzaju emitowanego promieniowania oraz przybliżonego zakresu stosowanych energii. Jakie źródła oraz rodzaje promieniowania są rzadziej stosowane w teleradioterapii.

-aparat rtg (historia) terapia kontaktowa X-ray 100-300kV,

-bomby Co 1,25MeV prom γ,

-akceleratory liniowe, elektrony, fotony 4-30MeV,

-reaktory jądrowe prom neutronowe i protonowe

4. Proszę wyliczyć najczęściej stosowane źródła promieniowania stosowane w brachyterapii z uwzględnieniem rodzaju emitowanego promieniowania oraz przybliżonego zakresu stosowanych energii.

226Rad (γ), 137 Cez(γ), 192 Iryd(γ), 125 Jod(γ), Co 60(γ), Stront 90(Beta), 103 Pallad, Fosfor32, 106 Ruten

5. Proszę wyliczyć geometryczne parametry planu teleradioterapii niezbędne do poprawnego napromieniania pacjenta.

-sposoby kolimacji: MLC, micro MLC, wymiary pól,

-kąt skrętu głowicy, kąt skrętu stołu,

-pozycja IZO, SSD

6. Proszę wyliczyć dozymetryczne parametry plany teleradioterapii niezbędne do poprawnego napromieniania pacjenta.

-liczba pól,

-rodzaj napromieniowania,

-energia wyliczanych MU (akcelerator),

-czas naświetlania,

-kliny, kompensatory, osłony, MLC

7. Proszę wyliczyć jakie informacje zawiera badanie tomografii komputerowej pacjenta niezbędne do zaplanowania teleradioterapii 3D oraz obliczenia rozkłądu dawki w komputerowym systemie planowania leczenia.

-pozycje struktur anatomicznych, geometria struktur, narządów krytycznych, targetu, gęstości tkanek, pozycje znaczników

8. Proszę wymienić jakich danych dozymetrycznych o wiązkach fotonowych wymagają systemy planowania leczenia w celu poprawnego zdefiniowania modelu obliczeniowego dla aparatu terapeutycznego.

Wymagają - profilu spadku dawki z głębokością, dane dozymetryczne takie jak: pochłanianie wiązki, tabela wydajności, aparatu, dla różnych pól, dla każdej wiązki wydajność dla wymiaru wiązki, geometria kalibracji aparatu

9. Proszę wymienić cechy budowy oraz właściwości dozymetryczne różniące kliny dynamiczne od klinów fizycznych.

Kliny fizyczne: stał, niezależne akcesoria, odfiltrowywują wiązki o niskiej energii, Kliny dynamiczne- funkcja wiązki kolimatora, wolfram, integralne części, nie zmieniają widma energetycznego wiązki.

10. Proszę wymienić opcje normalizacji rozkładów dawki dla wybranego systemu planowania leczenia.

Normalizacja w IZO wybranego pola w punkcie referencyjnym

Brachyterapia

1. wymień kilka pierwiastków w brachyterapii

226Rad, 137 Cez, 192 Iryd, 125 Jod, 103 Pallad, 131 Jod, 106 Ruten

2. co to jest „afterloading ?

ładowanie następcze - technika polega na tym że w jamach ciała umieszczane są aplikatury bez źródeł radioaktywnych, ale z odpowiednimi prowadnicami(rurki z metalu lib/i plastiku) do których potem wprowadza się zdalnie źródło radioaktywne= lepsza ochrona personelu, optymalizacja dawki, unikanie błędów, krótszy czas leczenia.

3. Co oznacza niska moc dawki a co wysoka

a)niskie moce dawki LDR 0,4-2 Gy/h (aplikacja kilka dni),

b)średnie moce dawki MDR 2-12Gy/h (aplikacja kilka-klkanaście godzin),

c) wysokie moce dawki HDR>12Gy/h (liczone w minutach)

Aplikacje są albo ciągłe, albo w kilku frakcjach.

4. Metody leczenia w brachyterapii

1. brachyterapia kontaktowa -0,5-1cm od skóry) rak skóry, gałki ocznej)

2. brachyterapia śródtkankowa (guczoły: piersiowy, krokowy),

3. śródjamowa (narządy rodne, rak płuca); d) b.śródoperacyjna,

4. śródnaczyniowa→przeciwdziałanie restenozie;

5. Terapia jodowa-drogą krwi-rak tarczycy.

1. Proszę wymień narządy krytyczne w brachyterapii narządu rodnego?

Pęcherz moczowy, odbytnica, pochwa, srom.

6. Jakie są rodzaje procedur w radioterapii

Radykalna cel - wyleczenie chorego, leczenie jest długie 5-6 tyg. 5% ciężkich powikłań

Paliatywne cel - poprawa komfortu przeżycia, zmniejsza objawy, jest krótkie, nie może dawać powikłań

7. jakie wskazania do gruczoły piersiowego

leczenie oszczędzające raka piersi, podwyższenie dawki (boost)

Rak skóry

1. Czynniki etiologiczne powstawania raka skóry

• zmiany wrodzone,

• promieniowanieUV,

• prom.jonizujące,

• stany zapalne,

• ekspozycja na czynniki chemiczne, np. zw. Arsenu

• zmiany zanikowe

• Stany przedrakowe

• skóra pergaminowa,

• dermatozy,

• blizny

• rogowacenie starcze

3. Obraz kliniczny raka kolczystokomórkowego skóry

Jest to rak inwazyjny, na podłożu stanów przedrukowych, umiejscawia się w skórze twarzy, rąk, owrzodzenie z wałowatym brzegiem. Przerzuty są rzadkie, ale wystepują (5-10%) rzadko drogą krwi do płuc.

Rak podstawnokomórkowy Najczęstsza postać, pół złośliwy 75%, nie przerzutuje, miejscowo się rozwija w formie owrzodzeń (wałowate brzegi.) wyprysk kontaktowy

Czerniak

1. Czynniki ryzyka zachorowań

• predyspozycja genetyczna,

• znamiona barwnikowe atypowe,

• jasna karnacja skóry,

• oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub w młodym wieku

• Jakie są objawy podejrzenia czerniaka

• kształt asymetryczny, nieregularny, nierówne brzegi

• nierówny rozkład barwnika

• zmiany w grubości i powierzchni zmiany

• wielkość powyżej 7 mm

• swędzenie

• krwawienie i owrzodzenie

• Leczenie czerniaka

Podstawową metodą leczenia jest chirurgia. Zmianę usuwa się z marginesem zdrowej tkanki (5-1cm), a w przypadku dużych naciekających zmian- wraz z pobliskimi węzłami chłonnymi. Czerniak jest oporny na chemioterapię. Leczenie hormonalne i immunoterapia uważane są za metody doświadczalne w leczeniu uzupełniającym jak i paliatywnym.

4. Wskazania do radioterapii w czerniaku

• nieradykalne wycięcie,

• przerzuty w węzłach, po wycięciu,

• wznowy nieoperacyjne,

• leczenie paliatywne-przerzut do kości.

5. Dawki frakcyjne w leczeniu

2Gy, 8Gy, 4-8Gy, klasyczne 54 Gy, fr.200cGy

Onkologia pediatryczna

1. 2 przyczyna zgonów u dzieci, 1000rocznie

2. najczęstsze nowotwory wieku dziecięcego 1 białaczki 30%, 2,guzy OUN 20%, 3,chłoniaki 15%

3. czynniki ryzyka białaczek wady genetyczne, promieniowanie jonizujące

4. objawy nasuwające podejrzenie białaczki osłabienie, gorączki, krwawienia z bon, bladość powłok, powiekszone węzły, wątroba, trombocytopenia, niedokrwistość, niedojrzałe krwinki w rozmazie.

5. objawy ziarnicy powiększone niesymetryczne węzły (80% szyjno-nadobojczykowe), 30-40% objawy ogólne : gorączka, utrata wagi, 10% wagi w ciągu 6miesięcy, poty nocne, świąd skóry

10

---