AZOTAN(III) POTASU, BHP KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ


1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa chemiczna: Azotan(III) potasu [Azotyn potasu, azotyn potasowy]

Wzór chemiczny\sumaryczny: KNO2

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (0 1033 42) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr-EINECS

Nr-CAS

Symbole ostrzegawcze

Symbole zagrożenia (R)

Azotyn(III) potasu

5-15

231-832-4

7758-09-0

O, T

8-25

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, krystaliczna. Posiada własności utleniające. W ogniu powstają toksyczne gazy, pary i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Azotan(III) potasu powoduje u człowieka rozszerzenie wszystkich naczyń krwionośnych oraz bezpośrednie działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Substancja działająca bardzo toksycznie na żywe organizmy, w szczególności wodne. Nietrwała w środowisku.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego azotanem(III) potasu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Zasięgnąć porady u lekarza lub w ośrodku toksykologicznym.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej.

2.

W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie.

3.

Jak najszybciej zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

W razie zatrucia doustnego, w pierwszej kolejności przepłukać usta i wywołać wymioty (tylko u osób przytomnych).

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe). Następnie zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja stała o właściwościach utleniających. Mieszaniny pary z powietrzem są wybuchowe. W temperaturze powyżej 400oC ulega rozkładowi z wydzieleniem tlenu. Odizolować od substancji palnych i redukujących - np. glinu, tlenku glinu, magnezu, cyrkonu, bezwodników (octowy, maleinowy, ftalowy i in.).

Środki gaśnicze:

  • gaśnice CO2,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,

  • gaśnice pianowe,

  • gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.

Zalecenia szczegółowe:

Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody.

Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię azotynu potasu. Powoduje to rozrzucanie palącej się substancji, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Pojemniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

Sprzęt ochronny strażaków:

Standardowy + aparaty izolujące drogi oddechowe.

Uwaga dodatkowa:

Substancja utleniająca. Liczne substancje mogą być przyczyną pożaru lub wybuchu. Unikać otwartego ognia. Unikać iskrzenia. Nie palić tytoniu podczas pracy. Unikać kontaktu z palnymi substancjami, utleniaczami oraz kwasami.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się większej ilości azotanu(III) potasu do środowiska, w postaci roztworu lub w postaci stałej, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z pyłami i parami. Stosować robocze ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku pylenia - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).

Zalecenia szczegółowe:

Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących). Rozsypaną substancję zebrać do szczelnych worków z tworzywa sztucznego. Zebraną ciecz (roztwór azotynu potasu) odpompować do szczelnych pojemników, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Pozostałości spłukać wodą.

Zabezpieczenie środowiska:

W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze

Metody utylizacji:

Azotan(III) potasu może być zagospodarowany rolniczo - zgodnie z wymogami prawa krajowego.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać kontaktów z roztworami, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin podatnych na elektryzację, chronić pojemniki przed ciepłem i nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym. Unikać kontaktów z palnymi i redukującymi substancjami.

Magazynowanie:

Azotan(III) potasu przechowywany jest w czystych, suchych, zabezpieczonych przed wilgocią pomieszczeniach zamkniętych, w temperaturze do 20oC i wilgotności 50-70%. Opakowaniami są wielowarstwowe worki papierowe z wkładką z papieru bitumowanego, piętrzone w stosy (po 5 warstw po 3 worki w warstwie) na płaskich podkładach drewnianych, lub drewniane beczki bądź skrzynie wyłożone papierem pakowym. Układać z dala od źródeł ciepła i artykułów łatwo zapalnych. Pomieszczenia wyposażyć w gaśnicę oraz wodną instalację gaśniczą. Magazyn musi być wyposażony w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Unikać kontaktów z palnymi i redukującymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania z odpadami:

Za odpad można uznać azotan(III) potasu, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Wentylacja i instalacja elektryczna w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy:

Nazwa chemiczna

NDS (mg/m3)

NDSCh (mg/m3)

Azotan(III) potasu - pył

10

-

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:

Maski ochronne z filtrami pyłów P2.

Ręce:

Rękawice ochronne z tworzywa sztucznego.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z azotynem potasu. Nie wdychać pyłów, par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy i rozlewy roztworów.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy

Metody oceny narażenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości pyłów w powietrzu oraz oznaczaniu tlenków azotu NOx.

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 85,11 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych azotan(III) potasu jest krystalicznym ciałem stałym, białym lub lekko żółtym. Silnie higroskopijny - wilgotnieje na powietrzu.

9.3

Gęstość w 20oC: 1,92 g/cm3

9.4

Gęstość nasypowa: 700 kg/m3

9.5

Temperatura topnienia: 440oC (przebiega z rozkładem)

9.6

Temperatura rozkładu: >440oC

9.7

Temperatura zapłonu: Nie dotyczy

9.8

Rozpuszczalność w wodzie: Bardzo dobra - 2810 g/l w 20oC

9.9

pH roztworu wodnego (50 g/l H2O/20oC): 7-10

9.10

Stopień zagrożenia wód: Duży

9.11

Inne: Azotan(III) potasu otrzymywany jest przez wprowadzanie tlenku azotu do roztworu węglanu potasowego lub w reakcji azotanu potasu z ołowiem. Posiada właściwości zarówno redukujące, jak i utleniające. Wybucha zmieszany z substancjami palnymi. Azotan(III) potasu używany jest do wytwarzania barwników azowych, azotowych pochodnych organicznych, w przemyśle włókienniczym, ceramicznym, gumowym.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:

Azotan(III) potasu posiada właściwości zarówno redukujące, jak i utleniające. Wybucha zmieszany z substancjami palnymi.

Właściwości korozyjne:

Ujawniają się w podwyższonych temperaturach.

Inne:

W przypadku podgrzania powyżej 271oC mogą wydzielać się toksyczne produkty rozkładu.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia:

Oczy tak

Spożycie tak

Skóra tak

Wdychanie tak

Informacje ogólne: Zatrucia azotynem potasu występują głównie wskutek nadmiernej ilości azotynu potasu w żywności, a także w przypadku zamachów samobójczych. Po wchłonięciu 1g występują pierwsze objawy zatrucia, natomiast dawka 4 g jest śmiertelna dla osoby dorosłej. Azotan(III) potasu powoduje u człowieka rozszerzenie wszystkich naczyń krwionośnych oraz bezpośrednie działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie. Śmiertelna dawka dla człowieka oceniana jest na 0,10 g/kg masy ciała, przy czym dla dzieci dawka ta jest znacznie mniejsza.

Dane toksykologiczne:

LD50 (doustni,królik) = 200 mg/kg,

LC50 (Leuciscus idus) = 360 mg/l.

Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe):

Wdychanie: Ból w klatce piersiowej, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie i wysuszenie skóry. Mogą wystąpić reakcje uczuleniowe.

Kontakt z oczami: Może wystąpić podrażnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie.

Spożycie: Ból brzucha, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego:

Objawy zatruć ostrych występują stosunkowo szybko, ponieważ już po 30 minutach pojawia się ból brzucha, zaczerwienienie twarzy i powłok skórnych, zawroty głowy, sinica będąca objawem wystąpienia methemoglobinemii, duszności, spadek ciśnienia krwi, aż do wystąpienia zapaści.

Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego:

W zatruciach przewlekłych występują takie objawy jak w zatruciu ostrym, jednakże w znacznie mniejszym nasileniu.

Powikłania:

Z punktu widzenia toksykologicznego, największe znaczenie ma methemoglobina, która powstaje prawdopodobnie wskutek działania azotynu na oksyhemoglobinę. W następnym etapie, który przebiega znacznie wolniej, z methemoglobiny powstaje azotyn methemoglobiny, a z redukcji tego ostatniego - nitrozohemoglobina.

Przeliczeniowa doustna dawka śmiertelna: ok. 4 g dla osoby dorosłej.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Azotan(III) potasu jest rozkładany, utleniany lub przyswajany w środowisku naturalnym.

Stopień zagrożenia wód: Duży.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Azotan(III) potasu unieszkodliwiany jest wówczas, gdy nie może zostać w żadnej postaci zagospodarowany. Rozkład następuje na drodze termicznej, we wskazanych przez władze ochrony środowiska instalacjach, w zgodności z wymogami prawa krajowego i lokalnego. Opakowania po azotynie potasu, które nie mogą zostać oczyszczone, są magazynowane i niszczone tak, jak sam produkt.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1488

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

5.1

14.3

Grupa pakowania:

II

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

50

14.5

Numer indeksowy (EC):

007-011-00-X

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

8-25-50

14.7

Symbole bezpieczeństwa (S):

1/2-45-61

14.8

Nalepki ostrzegawcze wg RID/ADR Nr 5.1 + 6.1:

0x01 graphic
0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

0x08 graphic
0x08 graphic
Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

0x08 graphic

Symbole ostrzegawcze na opakowaniu jednostkowym:

Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

„Substancja wysoce łatwo palna, szkodliwa.”

Numer rozpoznawczy zagrożenia

50

Materiał utleniający (wzmagający palenie).

Symbole zagrożenia

R 8

Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.

R 25

Działa toksycznie po połknięciu.

R 50

Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.

Symbole bezpieczeństwa

S 1/2

Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi.

S 45

W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

S 61

Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Azotan(III) potasu - azotyn potasu

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

O

Substancja utleniająca.

T

Substancja toksyczna.

N

Substancja niebezpieczna dla środowiska.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 5.1-II

Materiał utleniający - niebezpieczny.

Numer ONZ: 1488

Azotyn potasu.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 20.12.02

Strona/stron 1/7

Nazwa:

AZOTAN(III) POTASU

Azotyn potasu


Wyszukiwarka