priony-materiały, biologia mol różne


Choroby wywołane przez priony = pasażowalne encefalopatie gąbczaste

= pasażowalne amyloidozy mózgowe

*Co dokładnie oznaczają te nazwy? Czym różnią się choroby wywołane przez priony od innych - niepasażowalnych - amyloidoz?

Amyloidozy

Amyloidozy mózgowe niepasażowalne - przykłady

Choroby wywołane przez priony u zwierząt

*Geneza pojawienia się BSE i jego związek z działalnością człowieka

Choroby wywołane przez priony u człowieka

Samoistne: sporadyczna CJD (sCJD)

Dziedziczne: rodzinna CJD (fCJD), choroba Gerstmanna-Strausslera-Scheinkera (GSS),

śmiertelna rodzinna bezsenność (FFI)

Nabyte: kuru, jatrogenna CJD (iCJD), wariant CJD (vCJD)

Tylko w rodzinnych postaciach chorób wywołanych przez priony występują mutacje sprawcze (w obrębie genu PRNP, kodującego białko prionu), w pozostałych - brak mutacji powodujących chorobę.

Teoria prionu - Nagroda Nobla dla Stanleya Prusinera w 1997 r.

*Gen PRNP, struktura białka PrPC , modyfikacje potranslacyjne (glikozylacja)

Konwersja PrPC do PrPSc:


PrPC

PrPSc

prawidłowa komórkowa izoforma

3% struktury β

monomer, w błonie komórkowej

rozpuszczalna w detergentach

wrażliwa na trawienie proteazami

niezakaźna

patologiczna izoforma

43% struktury β

agregaty, pozakomórkowo

nierozpuszczalna w detergentach

niewrażliwa na trawienie proteazami

zakaźna

0x01 graphic
0x01 graphic

Kuru

Opisana po raz pierwszy przez Daniela Carletona Gajduska w 1957r. (Nobel 1976)

  1. niepewny chód, ataksja, drżenie (”kuru”)

  2. pacjent nie jest w stanie chodzić bez podparcia

  3. pacjent całkowicie unieruchomiony

- zmiany nastroju - przymusowy śmiech lub płacz („śmiejąca się śmierć”)

Brak otępienia lub pojawia się w bardzo zaawansowanych stadiach.

*Przyczyny i drogi szerzenia się choroby

Czynnik etiologiczny kuru

Sporadyczna postać CJD (sCJD)

sCJD - diagnoza

Brak nieinwazyjnych badań potwierdzających definitywnie chorobę

Rozpoznanie:

0x01 graphic

sCJD - badania

Molekularna charakterystyka CJD

  1. polimorfizm kodonu 129 w genie PRNP

  2. wzór glikozylacji białka PrPSc

* Różnica pomiędzy polimorfizmem a mutacją

* Mutacja sprawcza a czynnik ryzyka

0x01 graphic

Homozygoty MM i VV - większa podatność na sCJD

0x01 graphic

Odmiany kliniczne sCJD w oparciu o klasyfikację molekularną (genotyp w kodonie 129 & wzór glikozylacji białka PrPSc) różnią się czasem trwania i przebiegiem choroby, obecnością (lub nie) typowych objawów i charakterystycznego obrazu EEG, itp.

Jatrogenna CJD (jCJD)

*Przyczyny takiego sposobu przenoszenia się choroby

Wariant CJD (vCJD)

*Przyczyny i drogi przenoszenia się choroby

Objawy:

sCJD vCJD

Średni wiek 66 28

Średni czas trwania (mies.) 4 13

Objawy psychiatr. rzadko często

Postępujące otępienie często rzadko

Objawy czuciowe rzadko często

Mioklonie często często

vCJD - badania

* Czy tylko homozygoty MM mogą zachorować na vCJD?

Zakaźność

sCJD: wysoko zakaźne: mózg, rdzeń kręgowy, oko

vCJD: również inne tkanki, w tym śledziona, migdałki podniebienne, jelito, wyrostek robaczkowy, krew!

Problem: preparaty krwiopochodne

Dezynfekcja/ sterylizacja

Klasyczne metody sterylizacji nie niszczą prionów.

Metody sterylizacji materiałów zakaźnych zawierających priony:

(standardowa sterylizacja w większości typowych autoklawów = 121o C przez 20-30 minut lub 134oC przez kilka minut, nie niszczy prionów)

Problem: endoskopy

Rodzinne choroby prionowe

Spowodowane mutacjami punktowymi w genie PRNP

Zmienność objawów zależna od rodzaju mutacji & polimorfizmu w kodonie 129

Badania molekularne w chorobach rodzinnych



Wyszukiwarka