1. Rodzaje i zasady prowadzenia eksperymentu medycznego

Ustawa o Zawodzie Lekarza z 5 grudnia 1996 roku

Eksperyment leczniczy - polega na wprowadzeniu przez lekarza nowych lub tylko częściowo wypróbowanych metod diagnostycznych, leczniczych lub profilaktycznych w celu osiągnięcia bezpośredniej korzyści dla zdrowia osoby leczonej. Jest przeprowadzony tylko wtedy, gdy dotychczasowo stosowane metody leczenia nie są niewystarczające lub nieskuteczne.

Eksperyment badawczy - cel rozszerzenie wiedzy medycznej. Może być przeprowadzany zarówno na osobach chorych jak i zdrowych. Przeprowadzenie eksperymentu badawczego jest dopuszczalne wówczas gdy uczestnictwo w nim nie jest związane z ryzykiem albo też ryzyko jest niewielkie i nie pozostaje w dysproporcji do możliwych pozytywnych rezultatów takiego eksperymentu.

Eksperyment medyczny - może być przeprowadzany jeżeli spodziewana korzyść lecznicza lub poznawcza ma istotne znaczenie, a przewidywane osiągnięcie tej korzyści oraz celowość i sposób przeprowadzania eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy i zgodne z zasadami etyki lekarskiej.

Zasady prowadzenia eksperymentu medycznego:

• kieruje nim lekarz posiadający odpowiednio wysokie kwalifikacje,

• osoba, która ma być poddana eksperymentowi medycznemu, jest uprzednio informowana o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium,

• przeprowadzenie eksperymentu medycznego wymaga pisemnej zgody osoby badanej mającej w nim uczestniczyć. W przypadku niemożności wyrażenia pisemnej zgody, za równoważne uważa się wyrażenie zgody ustnie złożone w obecności dwóch świadków. Zgoda tak złożona powinna być odnotowana w dokumentacji lekarskiej,

• udział małoletniego w eksperymencie medycznym jest dopuszczalny tylko za pisemną zgodą jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli małoletni ukończył 16 lat lub nie ukończył 16 lat i jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie swego uczestnictwa w eksperymencie, konieczna jest także jego pisemna zgoda,

• udział małoletniego w eksperymencie badawczym jest dopuszczalny jeżeli spodziewane korzyści mają bezpośrednie znaczenie dla zdrowia małoletniego, a ryzyko jest niewielkie i nie pozostaje w dysproporcji do możliwych pozytywnych rezultatów. Eksperyment badawczy z udziałem małoletniego nie jest dopuszczalny gdy istnieje możliwość przeprowadzenia takiego eksperymentu o porównywalnej efektywności z udziałem osoby posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych,

• w przypadku osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej, zgodę na udział tej osoby w eksperymencie leczniczym wyraża przedstawiciel ustawowy tej osoby. Jeżeli osoba taka jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie swojego uczestnictwa w eksperymencie leczniczym, konieczne jest ponadto uzyskanie pisemnej zgody tej osoby,

• w przypadku osoby, która ma pełną zdolność do czynności prawnych lecz nie jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinii w sprawie swego uczestnictwa w eksperymencie, zgodę na udział tej osoby w eksperymencie leczniczym wyraża sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę podmiotu przeprowadzającego eksperyment,

• kobiety ciężarne i karmiące mogą uczestniczyć wyłącznie w eksperymentach badawczych pozbawionych ryzyka lub związanych z niewielkim ryzykiem,

• osoby ubezwłasnowolnione, żołnierze służby zasadniczej oraz osoby pozbawione wolności nie mogą uczestniczyć w eksperymentach badawczych,

• gdy osoba uprawniona do udzielenia zgody cofa ją, to lekarz powinien przerwać eksperyment,

• lekarz prowadzący eksperyment leczniczy ma obowiązek przerwać go, jeżeli w czasie jego trwania wystąpi zagrożenie zdrowia chorego przewyższające spodziewane korzyści dla chorego,

• lekarz prowadzący eksperyment badawczy ma obowiązek przerwać go, jeżeli w czasie jego trwania nastąpi nieprzewidziane zagrożenie zdrowia lub życia osoby w nim uczestniczącej,

• eksperyment medyczny może być przeprowadzony wyłącznie po wyrażeniu pozytywnej opinii o projekcie przez niezależną komisję bioetyczną.

2. Rola i zadania Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego

Do zadań Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego należy w szczególności:

• pomoc w dochodzeniu praw w sprawach związanych z przyjęciem, leczeniem, warunkami pobytu i wypisaniem ze szpitala psychiatrycznego,

• wyjaśnianie lub pomoc w wyjaśnianiu ustnych i pisemnych skarg tych osób,

• współpraca z rodziną, przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym lub faktycznym tych osób,

• inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie praw osób

korzystających ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny.

Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego w celu realizacji zadań ma prawo:

• wstępu do szpitala psychiatrycznego,

• występowania z wnioskiem do lekarza prowadzącego, ordynatora oddziału psychiatrycznego lub kierownika zakładu opieki zdrowotnej oraz do podmiotów, które utworzyły ten zakład, o podjęcie działań zmierzających do usunięcia przyczyny skargi lub zaistniałych naruszeń,

• wglądu w dokumentację medyczną za zgodą osoby, o której mowa w art. l0a ust. 1, jej przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub faktycznego.

Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego są pracownikami Biura Rzecznika Praw Pacjenta i wykonują swoje zadania przy pomocy tego Biura.

3. Zasady leczenia osoby uzależnionej od alkoholu

USTAWA z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu prowadzą stacjonarne i niestacjonarne zakłady lecznictwa odwykowego oraz inne zakłady opieki zdrowotnej. Poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Wyjątki od tej zasady określa ustawa. Od osób uzależnionych od alkoholu nie pobiera się opłat za świadczenia w zakresie leczenia odwykowego udzielane w zakładach opieki zdrowotnej.

Zarząd województwa organizuje na obszarze województwa całodobowe zakłady lecznictwa odwykowego oraz wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia i współuzależnienia. Starosta organizuje na obszarze powiatu inne niż wymienione w ust. 1 zakłady lecznictwa odwykowego.

Postępowanie zobowiązujące do podjęcia leczenia odwykowego dotyczy osób, które zgodnie z art. 24 ustawy powodują:

- rozkład życia rodzinnego,

- demoralizację małoletnich,

- uchylanie się od pracy,

- systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny.

O zastosowaniu w/w procedury wobec osoby uzależnionej stanowi sąd rejonowy, właściwy miejscu zamieszkania lub przebywania tej osoby.

Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone. W razie braku opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom.

Orzeczenie o obowiązku poddania się leczeniu zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna się odbyć w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku.

W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawę lub uchylania się od zarządzonego poddania się badaniu przez biegłego albo obserwacji w zakładzie leczniczym sąd może zarządzić przymusowe doprowadzenie przez organ Policji.

Sąd wzywa osobę, w stosunku do której orzeczony został prawomocnie obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, do stawienia się dobrowolnie w oznaczonym dniu we wskazanym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu poddania się leczeniu, z zagrożeniem zastosowania przymusu w wypadku uchylania się od wykonania tego obowiązku. Osoba ta nie może opuszczać terenu tego zakładu bez zezwolenia kierownika zakładu. Sąd zarządza przymusowe doprowadzenie do zakładu leczniczego osoby uchylającej się od wykonania wymienionych obowiązków przez organ Policji.

Sąd, który nałożył na osobę uzależnioną od alkoholu obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, jeśli uzna, że na skutek takiego uzależnienia zachodzi potrzeba całkowitego ubezwłasnowolnienia tej osoby - zawiadamia o tym właściwego prokuratora. W razie orzeczenia ubezwłasnowolnienia sąd opiekuńczy, określając sposób wykonywania opieki, orzeka o umieszczeniu tej osoby w domu pomocy społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu, chyba że zachodzi możliwość objęcia tej osoby inną stałą opieką.

4. Zasady prowadzenia dokumentacji medycznej przez ZOZ, udostępnianie jej pacjentom i ich rodzinom

Dokumentacja medyczna musi zawierać następujące elementy:

• dane osobowe pacjenta (imię, nazwisko, adres, PESEL),

• informację o zakładzie opieki zdrowotnej udzielającym świadczenia (ze wskazaniem odpowiedniej komórki organizacyjnej),

• opis stanu zdrowia i udzielonych świadczeń,

• datę sporządzenia.

Dokumentacja medyczna w postaci historii choroby jest zakładana w momencie pierwszej rejestracji u danego świadczeniodawcy i aktualizowana przy każdym kontakcie pacjenta z danym zakładem. W jej skład wchodzą również takie dokumenty, jak skierowania, karty wypisu czy zgoda pacjenta na przeprowadzenie zabiegu. W zakładach opieki zdrowotnej (głównie w lecznictwie zamkniętym) prowadzi się dokumentację w formie zbiorczej (księga przyjęć).

Do obowiązków kierownika zakładu w zakresie prowadzenia dokumentacji należą m.in.:

1. Obligatoryjne prowadzenie dokumentacji w zakładzie. Przepisy nie przesądzają o formie jej prowadzenia, dopuszczają wersję elektroniczną dokumentacji, także bez obligatoryjnego tworzenia wersji papierowej.

2. Obowiązek zabezpieczenia dostępu do dokumentacji. Dane medyczne muszą być zabezpieczone przed czynnikami fizycznymi, środowiskowymi oraz przed dostępem osób niepowołanych. Administratorem danych, czyli osobą odpowiedzialną za zabezpieczenie informacji przetwarzanej w zakładzie jest kierownik zakładu (ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych). W przypadku prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej należy opracować politykę bezpieczeństwa informacji.

3. Obowiązek przechowywania dokumentacji i archiwizacji. W zakładach opieki zdrowotnej dokumentację przechowuje się przez 20 lat, zdjęcia rentgenowskie przez 10 lat, natomiast skierowania i zlecenia badań przez 5 lat. W przypadku dokumentacji osób zmarłych z powodu uszkodzenia ciała lub zatrucia obowiązek przechowywania takiej dokumentacji jest wydłużony do 30 lat. Ponadto lekarz ma obowiązek przechowywania dokumentacji stworzonej poza zakładem opieki zdrowotnej przez 10 lat.

4. Obowiązek udostępnienia dokumentacji. Menedżer ZOZ-u powinien udostępnić dokumentację na wniosek pacjenta, jego przedstawiciela lub określonych instytucji (w tym innych zakładów opieki zdrowotnej, NFZ, podmiotów prowadzącym rejestry usług medycznych, organów ścigania itp.). Osobami upoważnionymi do uzyskiwania danych medycznych i ich przetwarzania są lekarze, pielęgniarki i położne. Należy jednak przypomnieć, że pracowników zakładów opieki zdrowotnej obowiązuje tajemnica zawodowa obejmująca informacje dotyczące pacjenta.

Dokumentacja indywidualna jest prowadzona dla poszczególnych pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych.

Dokumentacja zbiorcza prowadzona jest dla ogółu pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych danego zakładu lub określonych grup pacjentów, a należą do niej księgi, rejestry, formularze bądź kartoteki. Dokumenty te również identyfikują osobę i zawierają dotyczące tej osoby dane medyczne.

Dokumentacja indywidualna zewnętrzna z natury swej jest wydawana pacjentowi. Dokumentacja indywidualna wewnętrzna jest przechowywana w zakładzie, w którym została sporządzona. Udostępniana jest na wniosek ustny lub pisemny:

• pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie przez pacjenta upoważnionej,

• w razie śmierci pacjenta - osobie przez niego upoważnionej do uzyskania dokumentacji w przypadku jego zgonu.

Udostępnienie następuje na miejscu w zakładzie, za pośrednictwem lekarza prowadzącego. Pacjent lub osoby uprawnione, mają prawo przeglądanie dokumentacji oraz mogą wystąpić do zakładu opieki zdrowotnej o sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii dokumentacji dotyczącej pacjenta. Czynności te wykonuje się na koszt wnioskodawcy, za pokwitowaniem.

Dokumentacja zbiorcza jest udostępniana pacjentowi lub osobie upoważnionej na tych samych zasadach jak wyżej, ale jedynie w zakresie wpisów dotyczących danego pacjenta. Odnośnie tego rodzaju dokumentacji, zakład opieki zdrowotnej jest zobowiązany udostępnić ją pacjentowi (przedstawicielowi ustawowemu, czy osobie upoważnionej) także na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych, w terminie 30 dni od złożenia wniosku. Pacjent ma prawo do uzyskania informacji, od kiedy przetwarza się jego dane w dokumentacji zbiorczej oraz jaka jest treść tych danych

5. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi

Pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:
- pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
- narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.

Od odpowiedzialności określonej w § 1 i 2 pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Na zasadach określonych w art. 124 pracownicy mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone im łącznie z obowiązkiem wyliczenia się. Podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o współodpowiedzialności materialnej, zawarta na piśmie przez pracowników z pracodawcą.

Pracownicy ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną odpowiadają w częściach określonych w umowie. Jednakże w razie ustalenia, że szkoda w całości lub w części została spowodowana przez niektórych pracowników, za całość szkody lub za stosowną jej część odpowiadają tylko sprawcy szkody.

6. Rola regulaminu porządkowego ZOZ-u i co określa

Ustawa z 30.VIII.1991 o zakładach opieki zdrowotnej art.18a

Rolą regulaminu porządkowego jest organizacja i porządek w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych w zakładzie opieki zdrowotnej. Regulamin ustala kierownik zoz-u. Postanowienia regulaminu nie mogą naruszać praw pacjenta.

Regulamin powinien określać w szczególności:

• proces udzielania świadczeń zdrowotnych z zapewnieniem właściwej

dostępności i jakości tych świadczeń w jednostkach organizacyjnych

zakładu opieki zdrowotnej,

• organizację i zadania poszczególnych jednostek organizacyjnych zakładu

opieki zdrowotnej, w tym zakresy czynności pracowników oraz warunki

współdziałania między tymi jednostkami dla sprawnego funkcjonowania

zakładu opieki zdrowotnej pod względem leczniczym, administracyjnym

i gospodarczym,

• warunki współdziałania z innymi zakładami opieki zdrowotnej w zakresie

zapewnienia prawidłowości diagnostyki, leczenia pacjentów i ciągłości postępowania,

• prawa i obowiązki pacjenta,

• obowiązki zakładu opieki zdrowotnej w razie śmierci pacjenta.

7. Rodzaje zamówień publicznych

Tu mamy 2 możliwości rozumienia tego pytania a i b (może ktoś bardziej inteligentny rozwiąże to, która opcja powinna być )

1. W jakich trybach udziela się zamówień publicznych

1. Przetarg nieograniczony to tryb udzielenia zamówienia, w którym w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości, oraz bez konieczności wystąpienia przesłanek warunkujących skorzystanie z tego trybu.

2. Przetarg ograniczony to tryb udzielenia zamówienia, w którym, w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu, wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu, a oferty mogą składać wykonawcy zaproszeni do składania ofert. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości, oraz bez konieczności wystąpienia przesłanek warunkujących skorzystanie z tego trybu.

3. Negocjacje z ogłoszeniem to tryb udzielenia zamówienia, w którym, po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający zaprasza wykonawców dopuszczonych do udziału w postępowaniu do składania ofert wstępnych niezawierających ceny, prowadzi z nimi negocjacje, a następnie zaprasza ich do składania ofert. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości.

4. Dialog konkurencyjny to tryb udzielenia zamówienia, w którym po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości.

5. Negocjacje bez ogłoszenia to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości.

6. Zamówienie z wolnej ręki to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą. W tym trybie zamawiający może nabywać wszystkie rodzaje zamówień publicznych, tj. usługi, dostawy oraz roboty budowlane, bez ograniczenia ich wartości. Zamawiający zaprasza do negocjacji wybranego przez siebie wykonawcę. Wraz z zaproszeniem wykonawca otrzymuje informacje niezbędne do przeprowadzenia postępowania, w tym istotne postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści umowy w sprawie zamówienia publicznego.

7. Zapytanie o cenę to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający kieruje pytanie o cenę do wybranych przez siebie wykonawców i zaprasza ich do składania ofert. W tym trybie zamawiający może nabywać wyłącznie dostawy oraz usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia publicznego jest mniejsza niż kwoty określone

8. Licytacja elektroniczna to tryb udzielenia zamówienia, w którym za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną, wykonawcy składają kolejne korzystniejsze oferty (postąpienia), podlegające automatycznej klasyfikacji. W trybie tym zamawiający może nabywać wyłącznie dostawy oraz usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia publicznego jest mniejsza niż kwoty określone

2. Istnieją następujące rodzaje zamówień publicznych:

• zamówienie publiczne na dostawy - oznacza nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu;

• zamówienie publiczne na usługi - oznacza wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są dostawy lub roboty budowlane;

• zamówienie publiczne na roboty budowlane - oznacza wykonanie lub zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych, a także realizację obiektu budowlanego, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego (w rozumieniu przepisów ustawy Prawo Budowlane).

Punkt b jest trochę stworzony sztucznie, bo w ustawie nie ma takiego hasła jak rodzaje zamówień publicznych. Może, ktoś z Was wpadnie na rozwiązanie tego jakże frapującego dylematu.

Zestaw pytań z ratownictwa

1. Instytucje użytku publicznego i przykłady ich współpracy z systemem ochrony zdrowia

Za działalność pożytku publicznego uznano działalność prowadzoną w sferze zadań publicznych obejmującą współpracę z systemem ochrony zdrowia możemy zaliczyć:

• pomoc społeczną, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji

życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób,

• zapewnienie zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym,

którzy uzyskali uprawnienie do emerytury wojskowej lub wojskowej

renty inwalidzkiej, inwalidom wojennym i wojskowym oraz

kombatantom,

• działalność charytatywną,

• ochronę i promocję zdrowia,

• działanie na rzecz osób niepełnosprawnych,

• naukę, edukację, oświatę i wychowanie,

• krajoznawstwo oraz wypoczynek dzieci i młodzieży,

• upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,

• porządek i bezpieczeństwo publiczne oraz przeciwdziałanie patologiom

społecznym,

• upowszechnianie i ochronę wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich,

a także działań wspomagających rozwój demokracji, ratownictwo i ochronę ludności,

• pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen

w kraju i za granicą,

• promocję i organizację wolontariatu.

Wydaje mi się, że w tych dziedzinach można szukać współpracy, ale jak na razie szkoda mi czasu na wymyślanie przykładów.

2. Prawne zasady pobierania i przeszczepiania tkanek i narządów

Ustawa z 1.VII.2005 o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

W Polsce dozwolone jest pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek i narządów, pochodzących ze zwłok a także od żywego człowieka.

Przeszczep ze zwłok

W przypadku przeszczepu ze zwłok komórki, tkanki i narządy mogą być pobierane w celach diagnostycznych, leczniczych, naukowych i dydaktycznych. Należy pamiętać, że pobrania można dokonać jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Jest to przejaw domniemanej zgody potencjalnego dawcy, która w praktyce przyczynia się do ratowania życia osobom potrzebującym. Jeżeli jednak dawca z różnych powodów nie wyraża zgody, konieczny jest z jego strony sprzeciw, który przybiera różne postacie.

Za chwile właściwą do pobrania komórek, tkanek i narządów do przeszczepienia uważa się stwierdzenie trwałego i nieodwracalnego ustania funkcji pnia mózgu (śmierci mózgowej).

Przed pobraniem komórek, tkanek i narządów od osoby zmarłej lekarz zasięga informacji, czy nie został zgłoszony sprzeciw .

Na lekarza pobierającego ze zwłok ludzkich komórki, tkanki i narządy nałożony jest obowiązek zapewnienia zwłokom należytego wyglądu. Kult po zmarłej osobie zyskał pozycję chronionych dóbr osobistych, stąd troska o należyty stan zewnętrzny dawcy.

Przeszczep od żywego człowieka

Komórki, tkanki i narządy mogą być pobierane także od żywego człowieka w celu przeszczepienia innej osobie, przy zachowaniu następujących warunków:

• pobranie następuje na rzecz krewnego w linii prostej, osoby przysposobionej, rodzeństwa lub małżonka oraz, , na rzecz innej osoby bliskiej, w przypadku osoby bliskiej dawcy, nie będącej krewnym w linii prostej, osobą przysposobioną, rodzeństwem lub małżonkiem, wymaga się orzeczenia sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu dawcy.

• jeżeli przedmiotem pobrania jest szpik lub inna regenerująca się komórka lub tkanka, pobranie może nastąpić również na rzecz innej osoby niż wymieniona w pkt 1,

• zasadność i celowość pobrania komórek, tkanek i narządu od określonego dawcy i dokonania ich przeszczepienia określonemu biorcy ustala, na podstawie aktualnego stanu wiedzy medycznej, lekarz mający dokonać przeszczepu,

• pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekarskimi ustalającymi, czy ryzyko zabiegu nie wykracza poza przewidywane granice dopuszczalne dla tego rodzaju zabiegów i nie upośledzi w istotny sposób stanu zdrowia dawcy,

• kandydat na dawcę został szczegółowo poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku związanym z tym zabiegiem i o możliwych typowych następstwach dla jego stanu zdrowia w przyszłości przez lekarza nie biorącego bezpośredniego udziału w postępowaniu obejmującym przeszczepianie komórek, tkanek lub narządu,

• jeżeli kandydatem na dawcę lub kandydatem na biorcę jest kobieta ciężarna - ocena ryzyka, o której mowa w pkt 4 i 5, powinna obejmować również następstwa dla mającego się urodzić dziecka,

• kandydat na dawcę ma pełną zdolność do czynności prawnych i wyraził dobrowolnie przed lekarzem pisemną zgodę na pobranie komórek, tkanek lub narządu w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy; wymóg określenia biorcy przeszczepu nie dotyczy pobrania szpiku lub innej regenerującej się komórki i tkanki,

• kandydat na dawcę został uprzedzony o skutkach dla biorcy wynikających z wycofania zgody na pobranie komórek, tkanek lub narządu, związanych z ostatnią fazą przygotowania biorcy do dokonania ich przeszczepienia,

• kandydat na biorcę został poinformowany o ryzyku związanym z zabiegiem pobrania komórek, tkanek i narządu oraz o możliwych następstwach pobrania dla stanu zdrowia dawcy, a także wyraził zgodę na przyjęcie komórek, tkanek lub narządu od tego dawcy; wymóg wyrażenia zgody na przyjęcie przeszczepu od określonego dawcy nie dotyczy szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek

3. Do zadań dyspozytorów medycznych należy:

• przyjmowanie powiadomień o zdarzeniach, ustalanie priorytetów i niezwłocznie kierowanie zespołów ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia, zgodnie z przepisami wykonawczymi do ustawy,

• przekazywanie niezbędnych informacji osobom udzielającym pierwszej pomocy,

• przekazywanie osobie kierującej akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - niezbędnych informacji ułatwiających prowadzenie medycznych czynności ratunkowych na miejscu zdarzenia,

• zbieranie aktualnych informacji o dostępnych na obszarze działania dysponenta jednostki jednostkach systemu i ich gotowości oraz przekazywanie tych informacji lekarzowi koordynatorowi ratownictwa medycznego,

• zbieranie i archiwizowanie bieżących informacji o zdarzeniach i prowadzonych medycznych czynnościach ratunkowych,

• powiadamianie o zdarzeniu szpitalnych oddziałów ratunkowych lub, jeżeli wymaga tego sytuacja na miejscu zdarzenia, jednostek organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie działania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego,

• powiadamianie o zdarzeniu jednostek współpracujących z systemem, jeżeli wymaga tego sytuacja na miejscu zdarzenia.

W razie konieczności użycia jednostek systemu spoza obszaru działania dysponenta jednostki - dyspozytor medyczny powiadamia lekarza koordynatora ratownictwa medycznego.

Jeśli chodzi o pytania o doskonalenie zawodowe ratowników medycznych i uprawnienia osób udzielających pierwszej pomocy to obstawiam, że zdrowie raczej takich pytań nie dostanie i bez sensu tracić na nie czas. Chyba, że komuś będzie się chciało ruszyć te dwa pytania, to jak coś opracowanie mile widziane.

---