Wyjaśnij definicję zdrowia
1.Definicje zdrowia:
a) Stan żywego organizmu, w którym wszystkie funkcje przebiegają prawidłowo
b) Stan w jakim znajduje się żywy organizm
c) Dobre funkcjonowanie jakiegoś systemu
Omów holistyczny model zdrowia
1. Model holistyczny
Teoretyczną podstawą holistycznego modelu zdrowia jest systemowe podejście do istoty zdrowia i choroby. W obrębie systemu zakłada się, że każde zjawisko, z jednej strony jest częścią systemu większego, z drugiej - zbiorem systemu podrzędnego. Jednocześnie każdy podsystem jest względnie autonomicznym organizmem, który posiada własne niezależne własności całości, jak również zależne własności części.
Holistyczny model zdrowia człowieka opiera się na traktowaniu go jako:
Całości, co oznacza, ze zdrowie człowieka konstytuują powiązane ze sobą wszystkie aspekty egzystencji:
Fizyczny - prawidłowe funkcjonowanie organizmu
Psychiczny - w jego obrębie zdrowie: umysłowe, emocjonalne praz umiejętność radzenia sobie ze stresem, lekiem
Społeczny - zdolność do utrzymywania prawidłowych relacji z innymi ludźmi
Duchowy - u niektórych ludzi jest związany z wierzeniami i praktykami religijnymi, u innych dotyczy ich osobistego credo, zasad, zachowania i sposobów utrzymywania wewnętrznego spokoju
Cześć całości - spostrzeganie zdrowia człowieka w kontekście czynników, które na nie wpływają, w tym głównie stylu życia i warunków, w jakich człowiek żyje.
Porównanie cech biomedycznego i holistycznego zdrowia:
Model biomedyczny |
Model holistyczny |
Mechanistyczna i reprodukcyjna wizja, w której człowiek - tak jak skomplikowana, składająca się z wielu części maszyna - może być naprawiany. Człowiek - jako obszar zainteresowania nauki - został ograniczony do wymiany ciała jako biologicznego mechanizmu, obowiązuje zasada prymatu części nad całością. Funkcjonują zasady determinizmu i fizykalizmu. |
Systemowa wizja, w której człowiek jest elementem całości (złożonej z wymiarów: fizycznych, psychicznych, społecznych, duchowych i kulturowych). Całość determinuje zdrowie każdego z poszczególnych elementów. Człowiek jest względnie samodzielnym twórcą własnego zdrowia. |
Zdrowie to brak choroby; definiowane jest tylko przez przedstawicieli nauk medycznych |
Zdrowie to pełnia potencjału rozwojowego o dobrostan, jest cecha systemu lub podsystemu, który warunkuje równowagę |
Uwaga skupia się na przebiegu choroby, która jest zaburzeniem w funkcjonowaniu organizmu lub w prawidłowej budowie człowieka |
Uwaga skupia się na przyczynie choroby, która traktowana jest jako skutek zachwiania równowagi systemowo rozumianego zdrowia. |
Etiologia ściśle określona jest w sferze biologicznej |
Etiologia - oprócz sfery biologicznej - otwarta na wiele czynników pozabiologicznych. |
Zakres: jednowymiarowy (sfera biologiczna); jednopoziomowa (pojedynczy układ np. organ) |
Zakres wielowymiarowy (sfery biologiczna, psychospołeczna, kulturowa, duchowa) wielopoziomowy (wielość układów np. środowisko rodzinne, środowisko lokalne) |
Lekarski monopol na wiedzę o zdrowiu, scjentyzm naukowy (wiara w moc medycyny), obiektywne kryteria oraz dominacja chemicznych sposobów leczenia. |
Dopuszczalność subiektywnych kryteriów odnoszących się do zdrowia, oddziaływanie terapeutyczne uzupełnione o naturalne sposoby |
Socjomedyczne wskaźniki zdrowia
Zasady sformułowane na podstawie wyżej wymienionych definicji. Zalicza się do nich:
Samoocenę - posługuje się nią m.in. WHO
Indeks S.Katza - mierzy stopień zależności jednostki od otoczenia społecznego w podstawowych czynnościach codziennych (np. myciu, jedzeniu, ubieraniu się, poruczaniu)
Omów salutogenetyczny model zdrowia
Model salutogenetyczny jest modelem edukacji zdrowotnej, akceptuje bowiem zdrowie pozytywne. Model ten z całym naciskiem akceptuje możliwość kreowania zdrowia i jest jak się okazuje szczególnie skuteczny pod względem trwałości efektów oddziaływań, a więc najbardziej przydatny z punktu widzenia idei promocji zdrowia.
Wyjaśnij poczucie koherencji
Jest to globalna orientacja człowieka, wyrażająca stopień, w jakim człowiek ten ma dominujące, trwałe choć dynamiczne poczucie pewności, ze: 1) bodźce napływające w ciagu życia ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mają charakter ustrukturowany, przewidywany i wytłumaczalny, 2) dostępne zasoby, które pozwolą mu sprostać wymaganiom stawianym przez bodźce, 3) wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym wysiłku i zaangażowania
Podaj algorytm postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy
Wyjaśnij pojęcie promocja zdrowia
Zależy przede wszystkim od nas samych, ale i od wspólnoty, do której należymy: rodziny, grupy rówieśniczej, szkoły, państwa. Ważne jest przy tym, aby ich działania były zorientowane na te same wartości. W obrębie promocji zdrowia w rodzinie należy m.in., akceptować zagadnienia dotyczące właściwych przyzwyczajeń higienicznych.
Wyjaśnij pojęcie edukacja zdrowotna
Edukacja zdrowotna - to trwały stan uczenia się, który umożliwia ludziom indywidualnie oraz grupowo na podejmowanie dobrowolnych decyzji dotyczących modyfikacji zachowania i zmiany warunków środowiskowych. Przyczynia się to niewątpliwie do wzmacniania zdrowia.
Wyjaśnij pojęcie kultura zdrowotna
odnosi się do świadomej i stałej pracy nad sobą, poczucie odpowiedzialności za siebie i za innych oraz wrażliwość na potrzeby zdrowotne, a znajduje swe odbicie w działaniu.
Wyjaśnij pojęcie wychowanie do wartości zdrowia
Wychowanie do wartości zdrowia odnosi się do klasyfikowania wartości zdrowia, kształtowania odpowiednich tej wartości postaw oraz struktur, które te postawy będą wspomagały (dostrzeganie, uznanie, wybieranie, realizacja). O wychowaniu do wartości można mówić w aspekcie 3 komponentów: poznawczego, emocjonalno - oceniającego, motywacyjno - działaniowego.
Wyjaśnij pojęcie Mandala zdrowia
- Przedstawia powiązania między człowiekiem a jego środowiskiem
- Jest to zbudowany na planie koła model ekosystemu człowieka
- Mandala wskazuje na holistyczność i jednocześnie dynamiczność modelu ponieważ: *Wskazuje ona, ze zdrowie jest determinowane przez fizyczne i społeczne komponenty środowiska
*Wynika z niej, ze człowiek ma możliwość ich modyfikowania oraz na jego interakcyjność gdyż zakłada on możliwość współdziałania poszczególnych komponentów
Wyjaśnij teorię systemową
Teorie systemowe
Uważa się, ze twórcą systemowego opisu człowieka, a także ogólnej teorii systemowej jest Ludwig von Bertalanffy. Twierdził on, ze badając człowieka z perspektywy systemu, należy odnieść się przede wszystkim do jego otoczenia, tzn. ujmować człowieka wraz z jego otoczeniem. Zajmowanie się człowiekiem, w oderwaniu od jego otoczenia jest czystą abstrakcją. W związku z tym, aby człowiek mógł się rozwijać odpowiednio do własnych możliwości, niezmiernie istotna jest troska nie tylko o niego samego, ale również o otoczenia, w którym żyje.
Zdrowie w ujęciu holistycznym jest zjawiskiem wielowymiarowym (sfery: psychiczna, fizyczna, społeczna, duchowa) i wielopoziomowym ( odnoszącym się do wpływu rodziny, grupy rówieśniczej itd.)
Prekursorem współczesnej medycyny europejskiej był Hipokrates, który wyznawał holistyczne podejście do człowieka Hipokrates twierdził, że dobre samopoczucie czyli zdrowie, oraz złe samopoczucie czyli choroba zależą od zwyczajów i nawyków człowieka oraz czynników środowiskowych, w tym od m.in. jakości powietrza, wody i pożywienia. Podkreślał istnienie związku miedzy gwałtownością zmiany tych czynników, a wystąpieniem choroby.
Wyjaśnij pojęcie postawa copingowa
Zasada ta wywodzi się z praktyki i doświadczeń wyniesionych z wszystkich pozostałych zasad. Zewnętrznym wyrazem postawy copingowej (coping - dawanie sobie rady w życiu) są w społecznościach wielu krajów takie lapidarne słowa jak np. o.k., all Right, ca va czy va bene
Wyjaśnij pojęcie hartowanie organizmu
Jest to zasada szczególnie związana z drugą (o utrzymywaniu w gotowości sił obronnych organizmu)ale stanowi jej rozwinięcie. Chodzi tu bowiem nie tylko o wzmocnienie bariery immulogicznej (chroniącej przed chorobami) ale o takie świadome, planowe, poddawanie swego ciała (i psychiki) różnego rodzaju bodźców czasem nawet skrajnym by wzmocnić się przygotować do sytuacji trudnych uodpornić się na ekstremalne bodźce w sferach: fizycznej, psychicznej i społecznej. Nie tylko bronić i chronić przed inwazją ale wzmacniać pozytywny potencjał zdrowia.
Wyjaśnij pojęcie eustres, dystres
Dystres - to przedłużający się stres (negatywny). Jeśli jest zbyt mocny i długo się utrzymuje, może prowadzić do wyniszczenia organizmu i chorób psychosomatycznych.
Eustres - stres pozytywny, taki który mobilizuje nas do działania, zawsze ograniczony w czasie.
Wyjaśnij pojęcie nerwica
Nerwica - polega na wewnątrz psychicznym konflikcie między naszymi świadomymi, a nieświadomymi tendencjami. Nerwica nie ma nic wspólnego z ograniczoną strukturą i stenem nerwów człowieka w sensie anatomicznym i fizjologicznym. Nie jest uwarunkowana jakimikolwiek patologicznymi zmianami mózgu czy nerwów, lecz raczej nieświadomymi konfliktami psychicznymi nad którymi nie panujemy.
Omów cztery płaszczyzny zdrowia
a) Fizyczne - prawidłowe funkcjonowanie organizmu
b)Psychiczne - w jego obrębie zdrowie: umysłowe, emocjonalne praz umiejętność radzenia sobie ze stresem, lekiem
c)Społeczne - zdolność do utrzymywania prawidłowych relacji z innymi ludźmi
d)Duchowe - u niektórych ludzi jest związany z wierzeniami i praktykami religijnymi, u innych dotyczy ich osobistego credo, zasad, zachowania i sposobów utrzymywania wewnętrznego spokoju
Wyjaśnij na czym polega utrzymanie sił obronnych w stałej gotowości
Jeżeli wiemy jak funkcjonuje ciało i jego wszystkie narządy to pozwala nam skutecznie przewidywać planować, działać. Utrzymywanie na wysokim poziomie bariery immulogicznej zależne jest od świadomie realizowanego modelu zdrowego, w którym co najmniej 4 grupy działań mają duże znaczenie:
a)pierwsza to niedopuszczanie do takich zachowań które mają bezpośredni wpływ na obniżenie bariery immulogicznej (lekomania, palenie papierosów, alkohol, narkotyki)
b)drugie to realizowanie takich procedur które wzmacniają naszą siłę obronną. Są to m.in. właściwe odżywianie, systematyczna aktywność fizyczna, hartowanie ciała.
c)trzecia to umiejętne postępowanie podczas różnych chorób i dolegliwości by nie tylko nie spowodowały one niekorzystnych następstw ale aby wykorzystać je dla wzmocnienia organizmu. Postępujemy tak by pomóc (ale nie zastępować) naszym siłom organicznym w pokonaniu choroby.
d)czwarta to pogłębienie umiejętności wykorzystania naszych sił psychicznych. Chodzi tu m.in. o różne techniki autopsychoterapii. Ochrona i wzmocnienie naszych barier immulogicznych ma ogromne znaczenie dla człowieka zarówno w skali gatunku jak i jednostki. Otóż w ciągu zaledwie kilkunastu lat rozprzestrzeniają się epidemie chorób cywilizacyjnych, oraz liczne choroby banalne, które ze względu na masowość i częstotliwość występowania pogarszają warunki życia całych populacji. Groźnym zjawiskiem są alergie.
Wyjaśnij dlaczego należy być życzliwym w stosunku do innych
Mówimy już, że jedynym z wymiarów zdrowia jest zdrowie społeczne. Cóż to oznacza w praktyce? Nie wdają się w rozliczne zawiłości powiedzmy, że zdrowym społecznie jest ten kto czyni dobro jest życzliwym dla innych, zna wartość pojęć: tolerancja, kompromis i posługuje się nimi w praktyce. Jednocześnie jest asertywnym czyli ma poczucie własnej wartości jest pewny siebie, potrafi powiedzieć ,,nie”, jest ustabilizowany, budzący zaufanie, można na nim polegać.
Omów zasady prawidłowego odżywiania
To kilka prostych zasad:
a)przestrzeganie praw bilansu energetycznego tzn. należy tylko tyle spożywać ile organizm zużywa
b)wyeliminowanie maksymalnie z diety tłuszczów zwierzęcych (i zastąpienie Ich roślinnymi) oraz produktów wysoko przetworzonych czasem zwanych ,,białymi truciznami” jak cukier, sól, biała mąka
c)spożywanie dużych ilości warzyw i owoców
d)ograniczanie spożywania potraw o wysokim zawartości cholesterolu
e)odżywianie się spożywanie posiłków jest jedną z ważniejszych czynności życiowych i nie może być źródłem stałych ograniczeń i zakazów. Powinno przynosić satysfakcję być źródłem przyjemności.
Omów piramidę żywienia
Uzasadnij dlaczego należy uprawiać aktywność fizyczną
Współczesny człowiek daleko oddalił się od natury, która wymaga od każdej istoty zachowania pełnej gotowości i nieustannej walki o byt a więc demonstrowania siły, szybkości i wytrzymałości. W świecie człowieka możliwość reprezentowania praw natury są znacznie ograniczone choć zakodowane genetycznie potrzeby wciąż dają o sobie znać. Musimy więc tworzyć sytuację, w którym człowiek mógłby sprawniej odbierać sygnały natury, reprezentować je i odpowiednio na nie reagować. Najbardziej naturalną płaszczyzną tych reakcji jest aktywność fizyczna realizowana w normie wynikającej z obiektywnych biologicznie potrzeb. Pod ogólnym pojęciem aktywności fizycznej należy rozumieć różne formy ruchu, wysiłki zorganizowane (sportowe zajęcia grupowe, wycieczki turystyczne, wycieczki spontaniczne (najczęściej nieregularne związane z chwilową zabawą czy rozrywką) oraz wysiłki związane z pracą zawodową i hobbystyczną (praca na działce, czynności domowe, zawodowe). Niewątpliwie najważniejsze znaczenie dla zdrowia mają zajęcia sportowe zorganizowane, gdyż nie tylko cechują się najwyższą skutecznością w zakresie poprawy zdrowia fizycznego ale także oddziałują na płaszczyznę psychiczną (odczuwanie przyjemności z ruchu, kształtowania samodyscypliny, czerpanie radości z pracy twórczej nad własnym ciałem i umysłem) oraz społeczne (przeciwdziałanie nudzie, wzmocnienie więzów rodzinnych i koleżeńskich).
Uzasadnij dlaczego należy prawidłowo zarządzać czasem i podaj jedną z metod
Jak przebiega reakcja stresowa?
Zespół ogólnego przystosowania:
- Reakcja alarmowa (faza pobudzenia)
Wybór strategii: fight (walcz)
flight(uciekaj)
- Reakcja adaptacji (faza oporu)
- Stadium wyczerpania
Jakie mamy poziomy stresu?
Zbyt niski:
-Poczucie znudzenia
-Odpływ energii
-Poczucie bezużyteczności
-Brak zainteresowania
-Poczucie bezsensu
-Brak zaangażowania
-Tendencja do robienia „z igły widły”
-Depresja
Optymalny:
- Odprężenie fizyczne i psychiczne
- Przypływ energii
- Świadomość dobrego funkcjonowania
- Poczucie wysokiej formy
-Wysoka koncentracja
-Szybki refleks
-Wiara w siebie
-Chęć działania
-Łatwość realizacji prac
Zbyt wysoki:
- Ogólne napiecie ciała
- Zaburzenia koordynacji
- Brak koncentracji
- Zwolniony refleks
- Lek i zamęt
- Niemożność normalnego myślenia
- Liczne objawy fizjologiczne
Jak można zapobiegać nadmiernemu stresowi?
naturalne metody na stres
określenie i nie przekroczenie indywidualnej granicy odporności na stres
dieta zbilansowane, regularne posiłki zwiększone wit. z grupy B,C , cynku
regularny wypoczynek
regularne ćwiczenia fizyczne joga ziołolecznictwo
czekolada, kakao, banany, ziołowe herbatki melisa rumianek
Co to jest osobowość silna immunologicznie? Wymień jej cechy
Osobowość immunologicznie silna - tak w psychologii nazywa się człowieka, który dzięki swoim cechom (wrodzonym lub wypracowanym) potrafi opanować stres lub w ogóle nie dopuścić do niego. Cechy: wrażliwość na sygnały wewnętrzne, zdolność do zwierzeń, twardość, asertywność, budowanie związków opartych na miłości, zdrowe pomaganie, złożoność ja.
Wymień rodzaje depresji i opisz jedną z nich
Reaktywna należy do tak zwanych zaburzeń reaktywnych, wywołana zostaje przez silny uraz psychiczny, najczęściej utratę ważnych dla jednostki wartości materialnych i duchowych.
- Analityczna
- Jednobiegunowa
- Dwubiegunowa
- zwyczajna
Przyczyny nerwicy
przeżycia traumatyczne, wymagania społeczne i rola społeczna, czynniki biologiczne.
Źródłem zaburzeń nerwicowych są nierozwiązane nieuświadomione konflikty wewnętrzne, najczęściej pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami, potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami społecznymi.
Przyczyny depresji
ciężkie choroby, trwające dłuższy czas śmierć bliskiej osoby problemy w pracy lub szkole bezrobocie niska samoocena kłótnie małżeńskie strata majątku różne rodzaje przemocy tj. fizyczna, psychiczna, ofiary gwałtów i molestowania seksualnego zawód miłosny wypadki poród tzw. depresja poporodowa skutki uboczne stosowania niektórych leków negatywne wspomnienia psychozy (czyli choroby psychiczne) np. schizofrenia, depresje z urojeniami, paranoje szybki tryb życia
Opisz metodę projektu
Na czym polega ocena na wejściu w programie profilaktycznym?
Co powinniśmy uwzględnić konstruując program profilaktyczny?
Wymień objawy fizjologiczne stresu
-przyspieszone bicie serca
-tętnienie w głowie i szyi, ból głowy, migrena
ściśnięte gardło, duszność, suchość w ustach
-pocenie się, częste oddawanie moczu
- napięcie gałek ocznych osłabienie słychu, nadwrażliwość węchowa i smakowa
- zaczerwienienie lub bladość skóry twarzy, reakcje alergiczne, napięcie mięśni, ból kujący w okolicy serca, bóle brzuch, objawy ogólne: płaczliwość, złe samopoczucie, osłabienie, niechęć do wysiłku fizycznego i intelektualnego, brak koncentracji, bezradność, bezsenność
Co to są małe wyspy szczęścia?
Wyjaśnij pojęcie zdrowie środowiskowe
Zdrowie środowiskowe jest to stan uwarunkowany działaniem czynników środowiskowych stanowiących skutek bezpośredniego oddziaływania na człowieka: czynników chemicznych, promieniowania, niektórych czynników biologicznych oraz czynników mających wpływ na zdrowie i dobre samopoczucie w fizycznym, psychicznym, społecznym i estetycznym środowisku do, którego zalicza się mieszkalnictwo, rozwój urbanistyczny użytkowanie gruntów i transport.
Wyjaśnij pojęcie choroba środowiskowa
Choroba środowiska to stan powstały w wyniku działania substancji szkodliwych w środowisku życia człowieka prowadząc do powstania pojedynczych objawów paralogicznych o różnym nasileniu lub w pełni rozwiniętego zespołu objawów.
Wymień choroby wywołane zanieczyszczeniem środowiska
- toksyczne skutki działania metali ciężkich, pestycydów
- reakcje uczuleniowe (astma, zapalenie kontaktowe skóry, spojówek)
- podrażnienia śluzówek (parami, gazami, promieniowaniem)
- zaostrzenie przewlekłych chorób układu oddechowego
- reakcje psychotyczne, zmiany charakterologiczne
Wymień lokalne działania na rzecz poprawy środowiska
- prawidłowa gospodarka odpadami
- używanie artykułów chemicznych o malej szkodliwości dla środowiska
- zmiana sposobu ogrzewania mieszkań
- dbałość o ład i porządek w najbliższym otoczeniu
- zagospodarowanie terenów zielonych
- zaniechanie odprowadzania ścieków do gruntu
- mycie pojazdów w wyznaczonych miejscach
- czynne reagowanie na niszczenie otoczenia
Podaj skutki nadmiernego hałasu
bóle głowy, szum w uszach, rozdrażnienie
Podaj skutki promieniowania jonizującego i niejonizujacego
nerwice, bóle głowy, niepokój stres obniżający odporność organizmu
Podaj skutki wywoływane przez metale ciężkie i substancje chemiczne znajdujące się w różnych przedmiotach wokół nas.
Zatrucia podostre, ostre, bóle, zawroty głowy, senność, uczucie zmęczenia, podrażnienie spojówek, kaszel, wymioty
Czy Polacy dbają o zdrowie? Uzasadnij swoją odpowiedź
1. Definicja zdrowia
2. Teoria holistyczna
3. Teoria salutogenatyczna
4. Promocja zdrowia, edukacja zdrowotna itp
5. Dekalog zdrowego trybu życia
6. 10 zasad prawidłowego odżywiania
7. Najnowsza piramida
8. Stres- poziomy, rodzaje itp
9. Jak sobie radzić ze stresem
10. Osoboiwość silna immunologicznie
11. Depresja, nerwica
12. Metoda projektu
13. Elementy ochrony środowiska
Ad. 5
Algorytm postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy
Wyszukiwarka